Артерийн даралт ихсэлт
•Download as PPTX, PDF•
42 likes•44,584 views
www.facebook.com/TsahimEmch1
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Артерийн даралт ихсэлт
Similar to Артерийн даралт ихсэлт (20)
Артерийн даралт ихсэлт
- 1. 1
- 2. МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ АРТЕРИЙН ДАРАЛТ ИХДЭЛТ 2
- 3. НЭРШИЛ • Артерийн даралт ихдэлт, цусны даралт ихдэлт • Артерийн даралт ихсэх өвчин, цусны даралт ихсэх өвчин • Шинж тэмдгийн артерийн даралт ихдэлт, хоѐрдогч артерийн даралт ихдэлт 3
- 4. ТОДОРХОЙЛОЛТ • Систолийн даралт ≥140 мм.м.у.б • Диастолийн даралт ≥90 мм. м. у.б • Артерийн даралт ихсэх өвчин – Тодорхой шалтгаангүй АД ихсэх, архаг явцтай • Артерийн даралт ихсэх хамшинж – Тодорхой шалтгаантай, ямар нэг өвчинтэй холбоотой АД ихсэх 4
- 5. ТАРХАЛТ • Дэлхийд АД ихдэлттэй 1,5 тэрбум хүн • Монгол улсад НХХ-ийн 28% • ОХУ-д НХХ-ийн 40% • АНУ-д 60 сая хүн Нийгмийн тулгамдсан асуудал 5
- 6. ШАЛТГААН • Анхдагч (85-90%) • Хоѐрдогч (10-15%) • Стресс • Бөөрний эдийн эмгэгүүд • Таргалалт • Бөөрний артерийн • Давсны хэрэглээ ихдэх судасны эмгэгүүд • Архины буруу хэрэглээ • Дотоод шүүрлийн • Хөдөлгөөний хомсдол эмгэгүүд • Удамшил • Цусны хөдлөл зүйн эмгэг • Хоолны зохисгүй хэрэглээ • Эмийн бэлдмэл, хорт бодис • Тамхидалт • Гиперхолестеринеми 6
- 7. ЭМГЭГЖАМ АД-ыг хянах, зохицуулах • Цусны хөдлөлзүй • Симпатик мэдрэл • Ренин-ангиотензин-альдостероны • Простагландин-кинины тогтолцоо 7
- 8. ЭМГЭГЖАМ Цусны хөдлөлзүй • Зүрхний минутын эзэлхүүн • Хэвийн буюу бага зэрэг нэмэгдсэн • Захын судасны эсэргүүцэл • Ихэссэн • Тиреотоксикоз, гол судасны хавхлагын дутагдал • ЗМ эзэлхүүн ихсэж, захын эсэргүүцэл багасдаг 8
- 9. ЭМГЭГЖАМ Симпатик мэдрэлийн тогтолцоо идэвхижих • Катехоламин ихсэх, захын судас нарийсаж АД ихсэх • Стресс, биеийн хүчний ачаалал, архидалт, чихрийн шижин 9
- 10. ЭМГЭГЖАМ • Ренин-ангиотензин-альдостероны тогтолцоо – Ренин • Ангиотензиныг ангиотензин I болгодог • Ангиотензин I нь идэвхигүй бүтээгдэхүүн, голдуу уушги, бөөр, тархинд байдаг • Ангиотензин I-ийг Ангиотензин II болгоход саатуулагч үүрэгтэй • Ангиотензин II нь судас агшаагч, альдостероны ялгаралтыг идэвхижүүлдэг • Альдостерон натри, усыг хуримтлуулж АД ихэсгэдэг • Бөөрний эдийн болон судасны гаралтай АД ихдэх үед их тохиолддог. 10
- 11. ЭМГЭГЖАМ Простагландин-кининий тогтолцоо • Брадикинин, нитрик оксид • Судас тэлж, АД бууруулдаг • Эдгээрийн хомсдол АД ихэсгэдэг • Бөөрний эдийн өвчин, бөөрний архаг дутагдал 11
- 12. ЭМНЭЛЗҮЙ • Толгой өвдөх Өглөөгүүр, дагзны чамархайн хэсэгт байршилтай Оюуны болон биеийн ачааллын үед • Толгой эргэх Тархины судасны агшилттай холбоотой • Нүд бүрэлзэх Торлог бүрхэвчийн судасны үйл ажиллагааны болон бүтцийн өөрчлөлт • Зүрхээр өвдөх Титэм судасны эмгэгтэй холбоотой стенокардийн өвдөлт АД ихдэлттэй холбоотой зүрхний оройн орчмын нухах маягийн Мэдрэлийн гаралтай өвдөлт 12
- 13. ЭМНЭЛЗҮЙ Бай эрхтэн Бай эрхтэний гэмтэл Гэмтсэн эрхтэний хүндрэл Зүрх Зүрхний зүүн ховдлын томрол Зүрхний дутагдал Шинжилгээгээр батлагдсан Зүрхний шигдээс байх Стенокарди Тархи Тархины артерийн дотор хана Тархины ишемийн түр зузаарах зуурын атак Тархинд цус харвах Бөөр Протеинури Бөөрний архаг дутагдал Хоногт 300 мг хүртэл ялгарах Шижингийн нефропати Нүд Артериол нарийсаж, венул Торлог бүрхэвчийн цус өргөсөх харвалт Харааны мэдрэлийн хөхлөг хавагнах Гол судас, Шагай бугалганы индекс < 0.9 Гол судасны хууралтат захын цүлхэн судас Захын артерийн өвчний шинж тэмдэг 13
- 14. АНГИЛАЛ • Шалтгаанаар:анхдагч, хоѐрдогч • АД-ын түвшингээр (ДЭМБ, 1999) Зэрэглэл СДаралт ДДаралт АД дахин шалгах, хянах t Хэвийн даралт 120-129 80-84 2 жилд 1 удаа Артерийн хэвийн 130-139 85-89 Жилд 1 удаа өндөр даралт АД ихдэлтийн 1-р 140-159 90-99 2 сард зэрэг АД ихдэлтийн 2-р 160-179 100-109 1 сард зэрэг АД ихдэлтийн 3-р 180-209 110-119 1-7 хоногт зэрэг Дан систолийн ≥140 < 90 Систолын даралтын АД ихдэлт түвшнээс хамаарна 14
- 15. АНГИЛАЛ • Артерийн даралтын түвшингээр (шинэ ангилал, 2003) Үе шат САД ДАД Амьдралын Эхний эмийн эмчилгээ хэв маяг Тодорхой Тодорхой өөрчлөх заалтгүй заалттай Артерийн <120 <80 дэмжих үгүй үгүй хэвийн даралт АД ихдэлтийн 120- 80-89 тийм үгүй Тодорхой урьдал үе 139 заалтаар эм сонгох АД ихдэлтийн I 140- 90-99 тийм Нэг Тодорхой үе шат 159 эмийн заалтаар эм бэлдмэл сонгох, бусад төрлийн эм өгөх АД ихдэлтийн II ≥ 160 ≥ 100 Тийм 2 эмийн Тодорхой үе шат хослол заалтаар эм сонгох, бусад төрлийн эм өгөх 15
- 16. АНГИЛАЛ • Диастолийн даралтын түвшингээр (1999, англи ) Артерийн даралт Диастолийн артерийн ихдэлтийн хэлбэр даралт Хөнгөн 90-104 Хүндэвтэр 105-119 Хүнд ≥ 120 16
- 17. АНГИЛАЛ АД ихсэх механизмаар АД ихдэлтийн төрөл Эмнэлзүйн онцлог Гиперадреналины төрөл САД давамгайлан ихсэж, ЗЦ- ын тоо олширно, цусны хөдлөлзүйн гиперкинетик хэлбэртэй төстэй Ангиотензин хамааралтай ДАД давамгайлан ихсэж, төрөл цусанд ренин ихсэнэ, бөөрний судасны гаралтай АД ихдэлттэй төстэй Натри хамааралтай төрөл Хаван давамгайлан илэрч, цусанд ренин буурсан байна 17
- 18. АНГИЛАЛ Цусны хөдлөлзүйн хэлбэр Хэлбэр АД-ын түвшин Судасны лугшилтын тоо Гиперкинетик Систолын Олширно хэлбэрийн даралт артерийн даралт давамгайлж ихэснэ Эукинетик Систолын ба Хэвийн хэлбэрийн даралт диастолын АД ихдэлт адилхан ихэснэ Гипокинетик Диастолын АД Хэвийн эсвэл хэлбэрийн даралт давамгайлж цөөрнө ихдэлт ихсэнэ 18
- 19. АНГИЛАЛ Бай эрхтэн гэмтсэн байдлаар Үе шат Бай эрхтэний Гэмтсэн гэмтэл эрхтэний хүндрэл I үе шат Байхгүй Байхгүй II үе Бий Байхгүй шат III үе Бий Бий шат 19
- 20. АНГИЛАЛ Явцаар нь Шалгуур үзүүлэлт Тайван явцтай АД Хоруу явцтай АД ихдэлт ихдэлт Өвчний явц Алгуурхан Хурдан, давшингуй АД-ын түвшин Үе үе ихсэнэ, гэхдээ Тогтвортой өндөр өндөр бус байх (>210/120) Бай эрхтэний хүндрэл Хожуу илрэнэ Эрт, богино хугацаанд илэрнэ Эмчилгээний үр дүн Сайн Хангалтгүй Өвчний тавилан Удаан хугацаанд Муу, 1-2 жил хүндрэхгүй үргэлжлэх үргэлжлэх боломжтой тавилантай, эмчлэхгүй тохиолдолд 3-6 сарын хугацаанд үхэлд хүргэнэ 20
- 21. ОНОШЛОГОО • Асуумж • Бодит үзлэг, АД давтан хэмжих • Лабораторийн багажийн шинжилгээ (2 үе шаттай) 21
- 22. АСУУМЖ Зовиур • Тархины талаас илрэх шинж тэмдгүүд Толгой өвдөх, толгой эргэх, чих шуугих • Мэдрэл сульдалын шинж тэмдгүүд Ядрах, цочромтгой болох, нойр хулжих • Зүрхний талаас илрэх шинж тэмдгүүд Зүрхээр өвдөх, зүрх дэлсэх, амьсгаадах • Нүдний талаас илрэх шинж тэмдгүүд Нүд бүрэлзэх, хараа муудах • Бөөрний талаас илрэх шинж тэмдгүүд Ам цангах, олон удаа шээх 22
- 23. АСУУМЖ Артерийн даралт ихдэлтийн байдал (өвчний түүхээс) • АД ихдэлтийн эхлэл, явц, үргэлжилсэн хугацаа • Хийлгэсэн шинжилгээний үр дүн • Цусны даралт бууруулах ямар эмчилгээ хийлгэсэн, эмчилгээний үр дүн 23
- 24. АСУУМЖ Артерийн даралт ихдэлтийн эрсдэлт хүчин зүйл (амьдралын түүхээс) • Удамшил • Тамхидалт • Цусны холестерин, ТГ ихдэлт • Таргалалт • Хөдөлгөөний хомсдол • Буруу хооллолт • Стресс (ажлын нөхцөл, гэр бүлийн байдал) • Чихрийн шижин • Архины хэрэглээ • Давсны хэрэглээ 24
- 25. БОДИТ ҮЗЛЭГ • Эрсдэлт хүчин зүйл • Хоѐрдогч даралт ихдэлтийн шинж тэмдэг • Бай эрхтний гэмтэл зэргийг илрүүлэх – Судасны лугшилт хатуу байх – Зүрхний оройн түлхэлт зүүн тийш шилжиж, илүү хүчтэй, тархалттай болох – Зүрхний харьцангуй бүдэг чимээний зүүн хязгаар тэлэгдэх – Гол судасны цэгт II авиа өргөгдөх 25
- 26. ЭРСДЛИЙН ЗЭРГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ Эрсдэлт хүчин зүйл Бай эрхтний гэмтэл Гэмтсэн эрхтний (эмнэлзүйн шинж хүндрэл тэмдэггүй байна) • эр > 55 • Зүүн ховдлын • Тархины цус харвалт • эм > 65 зузааралт • Тархины цусан • Тамхидалт • Нүдний угт ангиопати хангамжийн дутагдал • Гэр бүлийн удамшлын илрэх • Зүрхний архаг өгүүлэмж • Микроальбуминури дутагдал • Гиперхолестеринеми • Хэт авиан • Цээжний бах • Хэвлийн таргалалт шинжилгээгээр судасны • Зүрхний шигдээс • СРБ (≥ 1 мг/дл) дотор хана зузаарах, • Бөөрний архаг товруу үүсэх дутагдал • Шижингийн нефропати • Торлогийн цус харвалт • Дискийн хаван • Гол судасны цүлхэн • Захын артерийн өвчин 26
- 27. ЭРСДЛИЙН ЗЭРГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ эрсдэлт хүчин АД-ын түвшин зүйль бай эрхтэний I зэрэг II зэрэг III зэрэг гэмтэл Эрсдэлт хүчин Бага эрсдэл (I) Дунд зэргийн Өндөр эрсдэл зүйл байхгүй эрсдэл (II) (III) Эрсдэлт хүчин Дунд зэргийн Дунд зэргийн Маш өндөр зүйл 1-2 эрсдэл (II) эрсдэл (II) эрсдэл (IV) Эрсдэлт хүчин Өндөр эрсдэл Өндөр эрсдэл Маш өндөр зүйл ≥ 3. бай (III) (III) эрсдэл (IV) эрхтний эмнэлзүйн шинж тэмдэггүй гэмтэл Бай эрхтний Маш өндөр Маш өндөр Маш өндөр эмнэлзүйн шинж эрсдэл (IV) эрсдэл (IV) эрсдэл (IV) тэмдэгтэй гэмтэл, чихрийн шижин 27
- 28. ЭРСДЛИЙН ЗЭРЭГ БА ТАВИЛАН Эрсдлийн зэрэг Зүрх судасны хүндрэл үүсэх магадлал (ойрын 10 жилд) Бага <15% Дунд зэрэг 15-20% Өндөр 20-30% Маш өндөр >30% 28
- 29. ХҮНДРЭЛИЙН ХЭЛБЭР Цочмог хүндрэл Архаг хүндрэл Тархины талаас Тархины талаас криз, тархины цус харвалт, тархины цусан хангамжийн тархины цусан хангамжийн дутагдал хямрал Зүрхний талаас Зүрхний талаас зүрхний шигдээс, тогтворгүй тогтвортой явцтай цээжний явцтай цээжний бах, зүрхний бах, багтраа, уушгины хаван зүрхний архаг дутагдал Нүдний талаас Бөөрний талаас нүдний угт цус хурах, нефроангиосклероз, бөөрний харааны мэдрэлийн диск ба архаг дутагдал торлог бүрхэвчийн хаван 29
- 30. ЭМЧИЛГЭЭ • Сэргээн засах эмчилгээ • Эмийн эмчилгээ • Мэс заслын эмчилгээ 30
- 31. ЭМЧИЛГЭЭ • Тамхинаас татгалзах • Биеийн жинг хэвийн болгох (БЖИ<25кг/м2) • Биеийн тамирын дасгал хийх • Архины хэрэглээг бууруулах (<30 мл хатуу архи хоногт) • Давсны хэрэглээг багасгах (< 5 гр хоногт) • Хоолны дэглэм барих: амьтны гаралтай өөх тосыг хязгаарлах • Стресс тайлж сурах 31
- 32. ЗӨВЛӨГӨӨ • Артерийн даралтын түвшинг тогтмол шалгаж хянаж байх • Биеийн жинг хэвийн хэмжээнд барих • Давс бага хэрэглэх, давсалсан хүнс хэрэглэхээс зайлсхийх • Архины хэрэглээг стандарт хэмжээнээс хэтрүүлэхгүй байх • Жимс, хүнсний ногоог ахиу хэрэглэх, өөх тос ихтэй хоолноос татгалзах • Эмчийн хяналтанд тогтмол байх • Биеийн хөдөлгөөнт дасгалын талаарх эмчийн заавар зөвлөгөөг дагах • Эмчийн заавраар даралт бууруулах эмийг тогтмол хэрэглэх 32
- 33. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА 33