2. MORİTANYA
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Nüfus
3,359,185 (2012 tahmini)
Dil
Arapça (resmi dil), Fransızca, Pular, Soninke, Wolof
Din
%100 Müslüman
Başkent
Nauakchott
Yüzölçümü
1.030.700 km 2
Başlıca Şehirler
Nauakchott
Kiffa
Nüfus: 822.207
Nüfus:84.092
Nauadhibou Nüfus:83.995
Para Birimi
Ouguiya (UM)
Etnik Yapı
Morlar %40, Mor Siyah Melezleri %40, Tukulorlar %12, Fulbeler %5, Soninkeler %3
Kaynak:Economist Intelligence Unit(EIU), CIA-The World Factbook
Temel Ekonomik Göstergeler
2009 a
2010a
3,0
3,3
3,8 ?
?
793,0
920,6
1,065,0 ?
?
2100
2200
2200 ?
?
-1,1
5,0
4,4
4,7
5,6
2,2
6,3
7,5
7,0
5,5
262,4
275,9
281,1a
267,8
270,8
İhracat (Milyon Dolar-fob)
1370,1
2041,1
2798,9
2877,7
3077,3
İthalat (Milyon Dolar-fob)
1450,0
2038,2
2853,8
3151,7
3294,3
Cari İşlemler Dengesi(Milyon Dolar)
-412,7
-471,4
-549,4
-659,8
-487,2
GSYİH (Milyar Dolar)
GSYİH (Milyar UM)
Kişi Başına GSYİH (Dolar) d
Reel Büyüme (%)
Enflasyon Oranı(%)
Döviz Kuru 1ABD Doları=UM
2011b 2012c
2013c
a: Aktuel, b:EIU tahmini, c:EIU öngörüsü, d:Satın alma paritesine göre
Kaynak:Economist Intelligence Unit(EIU), CIA-The World Factbook
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Uluslararası Kuruluşlara Üyelikler
ABEDA, ACP,AEUC, AfDB, AFESD, AMF, AMU, AU, CAEU, ECA, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM,
IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO (correspondent), ITSO, ITU,
ITUC, LAS, MIGA, NAM, OIC, OIF, OPCW, UN, UNCTAD,OUC,OUA, UNESCO, UNIDO, UNWTO, UPU,
WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Coğrafi Konum
Moritanya İslam Cumhuriyeti 1,030,631 kilometrekarelik yüzölçümüyle dünyanın 29. en büyük ülkesi
olup, Mısır ile hemen hemen aynı büyüklüktedir. Kuzeybatı Afrika ülkesi olan Moritanya’nın batısında
-, 2013
2 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
3. Atlas Okyanusu, güneybatısında Senegal, güneydoğu ve doğusunda Mali, kuzeydoğusunda Cezayir,
kuzeyinde ise Batı Sahra yer alır. Başkenti ve en büyük kenti olan Nouakchott, Atlantik kıyısında
bulunmaktadır. Cezayirle 663 km, Mali ile 2237 km, Senegal ile 813 km, Batı Sahara ile de 1561 km’lik
kara sınırı bulunmaktadır. Atlas Okyanusu ile de 754 km’lik bir sahil şeridine sahiptir.
Ülkenin büyük bölümü geniş düzlüklerden oluşmakta olup, merkezi bölgelerde bazı tepeler vardır. En
yüksek noktası 915 m ile Kediet İclil'dir. Ülkenin ¾’ü sahara çülü ile kaplı olup, topraklarını yalnızca
%1'i tarıma elverişlidir. Ülke topraklarının % 40'ı otlaklarla kaplı olup, % 15'i ise bozkırdır Aşırı
otlatma, ormanların tahrip edilmesi ve toprak erozyonu ile birlikte ülkede hüküm süren kuraklıklar
önemli bir sorun olan çölleşmeye yol açmaktadır. Ülkenin tek akarsuyu olan Senegal Nehri'nden uzak
bölgelerde temiz su kaynakları azdır. Çöl iklimi etkisi altındaki ülkede genel olarak kuru, sıcak ve tozlu
bir iklim hüküm sürmektedir. Özellikle Mart ve Nisan aylarında ortaya çıkan toz ve kum fırtınaları ile
peryodik kuraklıklar ülkedeki hayatı olumsuz etkilemektedir.
Topraklarının önemli bir kısmını Büyük Sahra'nın devamı olan çöller oluşturmaktadır. Moritanya sıcak
bir ülkedir. Güneyde tarıma elverişli küçük bir alanın dışında diğer topraklar genellikle kuraktır. Güney
bölgesi kuzeye göre daha yağmurlu geçmektedir. Ülke genelinde gündüzler sıcak, geceler oldukça
soğuk geçmektedir. Başkent Nouakchott’ta yıllık sıcaklık ortalaması 26.5 derece, yıllık yağış ortalaması
44 mm.dir. Kuzeyde Batı Sahra yakınında yani Fas sınırında bulunan Nawadhibu'da ise yıllık sıcaklık
ortalaması 22.1 derece, yıllık yağış ortalaması 5 mm’dir.
Siyasi ve İdari Yapı
Siyasi Durum
Moritanya 28 Kasım 1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1976 yılında eski
İspanyol Saharası olan bugünkü Batı Sahara’ya dahil olmuştur. Fakat 3 yıl sonra ülkenin bağımsızlığını
isteyen Polisario gerillalarının baskısı sonucu Batı Sahara’yı terk etmek zorunda kalmıştır. Moritanya’da
1984 yılında Maaouya Ould Sid Ahmed TAYA bir darbe ile başa gelmiş ve ülkeyi yaklaşık 20 yıl boyunca
büyük bir baskı ile yönetmiştir. 2005 yılında kansız bir darbe ile devlet başkanı TAYA indirilerek
demokrasiye geçmek için göreve gelen bir askeri konsey tarafından yönetilmeye başlanmıştır. 2007
yılında yapılan ilk hakkaniyetli ve özgür seçimler neticesinde bağımsız aday Sidi Ould Cheikh
ABDALLAH seçimi kazanarak devlet başkanı olmuştur. Ancak Başkan Abdullah da Ağustos 2008’de
askeri cunta ile görevden indirilmiş ve yerine General Mohamed Ould Abdel AZİZ göreve gelmiştir.
Abdel AZİZ Temmuz 2009’da yapılan seçimle devlet başkanı seçilmiştir. Ülkede Fransa’dan
bağımsızlığın kazanıldığı tarihten itibaren 10 adet darbe ve darbeye teşebbüs söz konusu olmuştur.
Ülkede Afrika orijinli siyah Moritanyalılarla Arap ve Berberi ırkından olan beyaz ve siyah Morlar
arasında etnik çatışmalar devam etmekte olup, ayrıca El Kaide örgütünün tehdit ve saldırıları ile
mücadele edilmektedir.
Moritanya demokrasi ile yönetilen ve çok partili yarı başkanlık sisteminin uygulandığı bir ülkedir.
Çoğulcu liberal ve anayasal düzende idare edilen bir ülkedir. Ülke 2 Temmuz 1991'de yürürlüğe girmiş
olan bir anayasayla yönetilmektedir. Devlet başkanı aynı zamanda hükümetin başkanıdır ve hükümet
üyeleri devlet başkanı tarafından belirlenmektedir. Başbakan 14 Ağustos 2008 ‘den itibaren Moulaye
Ould Mohamed LAGHDAF’dır. Moritanya’da devlet başkanı çoğunluk oyuyla 5 yıllık dönem için
seçilöekte olup gelecek seçimler olağan durumda 2014 yılında yapılacaktır. 2009 yılındaki seçimlerde
Abdel AZİZ oyların %52,6’sını alarak başkan seçilmiştir. Ülkede iki meclisli bir parlamenter sistem
hâkimdir. Senato 56 üyeli, Milli Meclis ise 95 üyelidir. Devletin resmi adı İslâm cumhuriyeti olmakla
birlikte İslâm kanunları tam anlamıyla uygulanmamaktadır. İslâm kanunlarının özel hallerle ilgili olanları
uygulanmaktadır.
Moritanya’da bugün liberal ve demokratik bir anayasa uygulanmaktadır. 25 Temmuz 1991’de çoğulcu
düzenlemeler ve basın özgürlüğü uygulanmaya başlanmış olup, 1992 yılında anayasa çerçevesinde ilk
milletvekilliği ve senato seçimleri yapılmıştır. Ülkede yürürlükte bulunan sistem bugün yabancı
yatırımcılara temiz bir iş ve yatırım ortamlarının oluşmasına imkan vermektedir.
Kabul edilen anayasa ile:
-Çoğulcu ve demokratik rejim
-Bireysel ve kamusal özgürlükler
-Temel vatandaş hakları
-Kurum ve dernek kurma özgürlüğü
-Basın özgürlüğü
-Seçimlerin yapılış şekilleri
-Anayasa konseyinin çalışma şekli
-Mülkiyet hakkı
-Politik ve sendikal haklar
-Ekonomik ve sosyal haklar
-Aile hakları garanti altına alınmıştır.
Moritanya idari açıdan da başkent yönetiminin dışında 12 idari bölgeye ve 50 yerel birime ayrılmış
bulunmaktadır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Nüfus
2012 yılı tahminlerine göre Moritanya’nın nüfusu 3,359 milyon olup, dünya sıralamasında 133. sırada
yer almaktadır. Nüfusun %40,4’ü 0-14 yaş arasında, %56,22si 15-64 yaş arasında yer alırken 65 yaş
ve üzeri nufus ise %3,5’lik bir orana sahip bulunmaktadır. Ülkede ortalama yaş 19,5 olup, bu oran
erkeklerde 18,6 kadınlarda ise 20,4’dür. Yıllık nüfus artış hızı %2,3’tür. Nüfusun %100’ü Müslüman
olup, nüfusun %59’u kırsal kesimde %41’i ise kentlerde yaşamaktadır. Ülkede ortalama yaşam süresi
61,5 yıl olup, bu yaş kadınlarda 63,8 erkeklerde ise 59,3’dür. Ülkede 14-15 bin civarında HIV/AIDS’li
insan bulunmakta olup, söz konusu virüsten yıllık ölüm sayısı 1000 civarındadır. Nüfusun %51,2’si
Moritanya Ülke Raporu
3 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
4. okuma yazma bilmekte olup bu oranın artırılmasına çalışılmakta ise de artış yavaş ilerlemektedir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Doğal Kaynaklar
Moritanya yer altı kaynakları bakımından önemli zenginliklere sahiptir. Moritanya’da varlığı tesbit edilen
250 milyon tonluk demir madeni bulunduğu bildirilmektedir.Demir madenlerinin büyük bir kısmı ülkenin
Kuzeyinde Ruibat bölgesindedir. 1963 yılında çok uluslu MIFERMA firmasına verilen demir madenlerinin
çıkarılması ve pazarlanması işletmeciliği 1974 yılında millileştirilerek Milli Madencilik Sanayi Kurumuna
(SNIM) devredilmiştir. Demir madeninin ihraç edilmesi amacıyla Nouadhibou limanına kadar 700 km’lik
bir demir yolu döşenmiştir.
Moritanya’nın yıllık 10-12 milyon tonluk demir ihracatı bulunmaktadır.Moritanya bu miktar ihracatla
dünyanın 12. büyük ihracatçısıdır. Demir minerallerinin işlenmesi ve son ürünlere çevrilmesi SNIM
tarafından yapılmaktadır. Demir minerali gerek istihdam gerekse gelir açısından Moritanya’ya büyük
katkılar sağlamaktadır.
Moritanya bakır üretiminde de büyük bir potansiyele sahiptir. Bakır cevherleri özellikle kuzey
bölgelerinde Guelb Mougreine ve Mauritanides çevrelerinde çıkarılmaktadır. Bu bölgede 550 bin tonun
üzerinde bakır elde edilmektedir. Bakır cevherlerinin işletilmesi SOMMIMA şirketine verilmiştir.
Ülkede altın üretimi 2007 yılında başlamış olup, Kanadalı şirket Rio Narcea Gold Mines ülkede altın
madeni arama faaliyetinde bulunmakta olup, altın arama ve işleme faaliyetlerini ülkenin Kuzeyinde
Tassiast bölgesinde sürdürmektedir.
Moritanya’da önem taşıyan diğer madenler fosfat, tuz, alçıtaşı, çinko ve kurşundur. Yapılan son
araştırmalar ülkede önemli miktarlarda elmas, altın, krom ve uranyum gibi madenlerin de varlığını
ortaya koymuştur. Ülkenin doğu bölgelerinde bir çok yabancı şirket maden arama ve işletme
faaliyetleri için Moritanya hükümeti ile anlaşmalar imzalamış bulunmaktadır.
Moritanya’da petrol yatakları da keşfedilmeye başlanmıştır. Bugün için 300 bin varil civarında olan
petrol üretiminin artırılması için çalışmalar yapılmaktadır. Ülkenin doğal gaz rezervlerinin ise 30 milyar
metre küp civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Ekonomi
1970’li ve 1980’li yıllarda hüküm süren büyük kuraklıklara rağmen tarım sektörü, nüfusun yarısının
geçim kaynağını temin ettiği sektör olarak Moritanya ekonomisindeki önemini halen sürdürmektedir.
Moritanya zengin demir yataklarına sahip olup, demir minerali ihracatı toplam ihracatının %40’ına
ulaşmaktadır. Moritanya aynı zamanda balıkçılık açısından dünyanın en verimli sahillerinden birine
sahip olmakla beraber özellikle yabancıların aşırı balık avlamaları ve yanlış avlanmalar sonucunda
ülkede balıkçılık sektörü tehdit altındadır. 2000 yılından önce ülkede hüküm süren kuraklıklar ile hatalı
yönetimler neticesinde ülkenin dış borçları artış göstermiştir. Şubat 2000’de Moritanya yüksek borçlu
fakir ülkeler inisiyatifi grubunca hemen hemen bütün dış borçlarından arındırılmıştır. Aralık 2001’de
doğrudan yabancı yatırımların önünü açacak düzenlemelere gidilmiştir. 2006 yılında Moritanya
hükümeti ile IMF arasında üç yıllık Fakirliği Azaltma ve Gelişmenin Tesisi Anlaşması (PRGF)
imzalanmıştır. Moritanya bu anlaşma kapsamında önemli mesafeler katetmiş olmasına rağmen, IMF ve
Dünya Bankası Ağustos 2008 darbesinden sonra yardımlarını ertelemiştir. Temmuz 2009’da yapılan
başkanlık seçimlerinden sonra ise yardımlar tekrar serbest bırakılmıştır.
Ülkede petrol konusunda başlangıçta çok olumlu beklentiler olmasına rağmen bugün beklentiler
doğrultusunda somut sonuçlar tam olarak alınamamıştır. Moritanya hükümeti özel sektör yatırımlarını
ülkenin gelişmesi için zorunlu görmekte, bu yüzden özel sektör yatırımlarını teşvik etme gayreti
içerisine girmiş bulunmaktadır. Hükümet aynı zamanda fakirliğin azaltılması hususuna büyük önem
vermekte, sağlık ve eğitim sisteminin gelişmesi ve ülkedeki özelleştirmeler için çaba sarfetmektedir.
Moritanya’da ekonomik gelişme 2010-2011 döneminde uluslararası piyasalarda altın, demir, bakır ve
petrol fiyatlarının yüksek seyretmesi nedeniyle %5’in üzerinde gerçekleşmiştir.
Moritanya’da GSYİH 2010 yılında 3,3 Milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, 2011 yılında ise 3,8 Milyar
dolara yükseldiği tahmin edilmektedir. Kişi başına GSYİH ise 2010 ve 2011 yıllarında 2200 Dolar
civarındadır. 2011 yılı tahminlerine göre GSYİH’nın %19,2’si tarım sektöründen, %36,6’sı sanayi
sektöründen %44,1’i de hizmetler sektöründen karşılanmıştır. Sanayi sektörü içerisinde yer alan
madencilik sektörünün tek başına GSYİH’daki payı %17 civarındadır. Petrol ve doğal gazın GSYİH’daki
payı ise bugün için %7’ler civarında olup, gelecekte bu payın artması beklenmektedir.
Moritanya’nın toplam işgücü varlığı 1,4 milyon civarında olup, toplam işgücünün %50’si tarım
sektöründe, %40’ı hizmetler sektöründe %10’u da sanayi sektöründe istihdam edilmektedir. Ülkede
işsizlik oranı yıllar itibariyle değişmekte olup, %20-30 arasındadır.
Ülkede nüfusun %40’ı açlık sınırının altında yaşamaktadır. En fakir %10’luk nüfus toplam gelirin
%2,5’ine sahip iken en varlıklı %10’luk kesim toplam gelirden %29,5 pay almaktadır.
2011 yılı verilerine göre yatırım harcamalarının GSYİH’daki payı %27,4’dür. 2011 yılı bütçesi 1,409
milyar dolar olarak belirlenmiş olup, harcamalar 1,464 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Moritanya’da enflasyon oranı tek haneli rakamlarda gerçekleşmekte olup, 2010 yılında %6,3 oranında
gerçekleşmiş, 2011 yılında ise %7,5 oranında gerçekleştiği tahmin edilmektedir.
Sektörler
-, 2013
4 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
5. Tarım ve Hayvancılık
Tarım
Moritanya’da tarım sektörü istihdamın en yoğun olduğu sektördür. İstihdamın yaklaşık %48’i tarım
sektörünce karşılanmaktadır. Gayri safi yurt içi hasılanın yaklaşık %20’si de tarım sektöründen elde
edilmektedir.
Moritanya’da tarım yapılabilecek başlıca iki bölge bulunmaktadır. Bunlar Senegal nehri vadisi ile
Kuzeyde yer alan ve yağmurlu bölge olarak isimlendirilen bölümdür. Bu iki bölgede yapılan tarım
birbirinden farklı özelliklerdedir. Senegal nehri vadisinde ticari ve sanayi amaçlı üretim söz konusu iken
diğer bölgede daha çok geçimlik tarım söz konusudur. Moritanya’da verimli tarım alanları oldukça sınırlı
olup, toplam arazinin %1’inin altındadır. Potansiyel tarım yapılabilecek alanların büyüklüğü 400 bin
hektar civarındadır.
Moritanya’da üretimi yapılan bitkisel ürünlerden bazıları Millet, sorgum, mısır, pirinç, hurma ve
fasulyedir. Hububat üretiminde yetersizlik söz konusudur. 120-130 bin ton civarında hububat üretimine
karşılık 250-300 bin tonluk ithalat söz konusudur. GDM(Grands Domaines de Mauritanie) isimli yabancı
şirket 2000 yılından itibaren Moritanya’da tarımsal pazarlama işinde faaliyet göstermekte ve özellikle
Senegal Nehri vadisinde yetiştirilen yeşil fasulye, bamya, biber ve patates gibi sebzeleri hava ve deniz
yoluyla Avrupa Birliği ülkelerine ihraç etmektedir.
Hayvancılık Moritanya’da geleneksel ve yaylacılık şeklinde yapılmakla birlikte ekonominin temel
taşlarından birisidir. Hayvancılıkta son yıllarda toplu yoğun yetiştiriciliğe geçiş söz konusu olmaya
başlamıştır. Ülke genelinde 2 milyon civarında sığır, 15 milyon civarında koyun ve 1,5 milyon civarında
da deve varlığı olduğu bildirilmektedir. Başkent Nouakchott yakınlarında bulunan süt toplama ve
paketleme tesisilerinde son yıllarda artış görülmüştür. Süt ürünlerinin toplu üretiminde de artışlar göze
çarpmaktadır. Özellikle deve sütünden elde edilen peynirler ülkede yoğun bir şekilde tüketilmektedir.
Elde edilen süt ürünlerinin %90’ı iç piyasada tüketilmektedir.
Hayvancılıkla ilgili olarak Moritanya’da aşağıdaki alanlarda yatırımlara ihtiyaç duyulmaktadır.
-Yem bitkileri üretiminin artırılması
-Yem imalatında kullanılan ürünlerin üretiminin artırılması
-Bölgelere özgü hayvan çeşitlerinin ıslah edilmesi
-Deri üretiminin değerlendirilmesi
-Kümes hayvancılığı yetiştiriciliğinin geliştirilmesi
Sanayi
Sanayi
Su ürünleri işleme ülkedeki ana imalat sanayi olup, tesisler özellikle Nauadhibou’da bulunmaktadır. Su
ürünleri işlemede ülkedeki en büyük sanayi İspanyol orijinli kurulmuş olup daha sonra devletin
%51’inden fazla hisseye sahip olduğu Moritanya Balık Sanayi(IMAPEC)’dir. IMAPEC imalathanesinde
tuzlama, kurutma, konserve etme, dondurma tesisleri ile balık unu üretim işleme tesisleri
bulunmaktadır. Şirket ürettiği ürünlerin %95’inden fazlasını ihraç etmektedir. Aşırı avlanma önemli bir
sorun olup, su ürünleri üretim ve pazarlamasında devletin yetersiz politika ve uygulamaları da
sorunları beraberinde getirmektedir. Devlet su ürünlerine yönelik depolama ve ihraç imkanlarını
artıracak yatırımlar ile sektörü geliştirmeye çalışmakta ise de bu yatırımlar yetersiz kalmakta hatta
kurulan bazı tesisler yüksek su ve elektrik maliyetleri, uzman işgücü yetersizliği ve düşük hijyenik
standartlar nedeniyle faaliyetlerine devam edememişlerdir. Balıkçılığın merkezi niteliğinde olan
Nawadhibu'da balık işleme tesisleri yoğunluk kazanmıştır. Balık işleme tesisleri küçük sanayi
kuruluşlarının % 60'ını oluşturmaktadır. Moritanya’da birer adet demir çelik ve şeker fabrikası
bulunmaktadır. Ülkede kurulu bulunan fakat küçük ve orta ölçekli düzeyde faaliyet gösteren diğer
imalat sanayileri ise kimya ve plastik tesisleri, gıda ve içecek tesisleri, metal ürünler üretim tesisleri ile
inşaat malzemeleri, kağıt ve ambalaj materyalleri ve unlu mamüllere ait sınırlı sayıdaki tesislerdir.
Moritanya hükümeti Kanadalı Rex Diamond Mining Corporation, the American BHP Minerals ve Bab-Co,
The France la Source ve The Australian Ashton West Africa Property Ltd. firmaları ile altın, petrol,
fosfat, alüminyum, ve bakır gibi minerallerin arama ve işletilme faaliyetleri için anlaşmalar imzalamış
bulunmaktadır. Moritanya’da bir adette petrol rafinerisi bulunmakta olup, ülke Batı Afrika’da rafineriye
sahip 4-5 ülkeden birisidir. Ülkede petrol arama çalışmaları devam etmekte olup, bir çok yabancı firma
ile anlaşmalar yapılmış bulunmakta ve gelecekte petrol üretiminin önemli ölçüde artırılması
hedeflenmektedir.
Moritanya’da iç pazarın yeterli büyüklükte olmaması, uzman işgücü yetersizliği, altyapıdaki
yetersizlikler, yüksek altyapı kullanım maliyetleri ve kredi imkanlarının yetersiz oluşu, yabancılara bu
pazarı fazla cazip kılmamaktadır.
İmalat sanayi Nauakchott ve Nouadhibou civarında yerleşik olup, diğer illerde imalat sanayi henüz
başlangıç aşamalarındadır.
Moritanya’da GSYİH’nın %36,6’sını karşılayan sanayi sektöründe demir mineralleri %10, diğer
mineraller %7, inşaat sektörü %6, su ürünleri sanayi %6 diğer sanayiler ise %7 civarında pay
almaktadır.
Moritanya’da inşaat sektörü 19852li yıllardan itibaren liberalleşme ile birlikte gelişme göstermeye
başlamıştır. Ülkede değişik ölçeklerde firmalar faaliyete göstermeye başlamış, sektöre verilen çeşitli
teşvikler ve bir çok bürokratik engellerin kaldırılması ile sektör cazip hale gelmeye başlamıştır. Ülkede
göçebe hayattan yerleşik hayata geçişte inşaat sektörüne büyük katkılar sağlamıştır.
Moritanya’da irili ufaklı 100’ün üzerinde inşaat firması faaliyette bulunmaktadır.yabancı firmalar
içerisinde faaliyeti en geniş olanlar Çin’li firmalardır. Yabancı firmalar çoğunlukla büyük ölçekli işleri ve
özellikle altyapı işlerini üstlenmekte yerli firmalar ise daha küçük ölçekli işlere yönelmektedirler. Çin’li
firmalar Moritanya’da bir çok inşaat işleri gerçekleştirmiş olup, bunlar arasında Uluslararası konferans
ve toplantı merkezi, çok sayıda adalet sarayı, başkentteki milli müze ve Nouakchott havaalanı
bulunmaktadır. Çinli firmalar çoğunlukla Avrupalı firmalarla rekabet etmekte, Moritanya’lı firmalar ise
Tunus ve Fas gibi yakın ülke firmaları ile rekabet içerisinde bulunmaktadır.
Moritanya Ülke Raporu
5 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
6. Madencilik
Doğal Kaynaklar
Moritanya yer altı kaynakları bakımından önemli zenginliklere sahiptir. Moritanya’da varlığı tesbit edilen
250 milyon tonluk demir madeni bulunduğu bildirilmektedir.Demir madenlerinin büyük bir kısmı ülkenin
Kuzeyinde Ruibat bölgesindedir. 1963 yılında çok uluslu MIFERMA firmasına verilen demir madenlerinin
çıkarılması ve pazarlanması işletmeciliği 1974 yılında millileştirilerek Milli Madencilik Sanayi Kurumuna
(SNIM) devredilmiştir. Demir madeninin ihraç edilmesi amacıyla Nouadhibou limanına kadar 700 km’lik
bir demir yolu döşenmiştir.
Moritanya’nın yıllık 10-12 milyon tonluk demir ihracatı bulunmaktadır.Moritanya bu miktar ihracatla
dünyanın 12. büyük ihracatçısıdır. Demir minerallerinin işlenmesi ve son ürünlere çevrilmesi SNIM
tarafından yapılmaktadır. Demir minerali gerek istihdam gerekse gelir açısından Moritanya’ya büyük
katkılar sağlamaktadır.
Moritanya bakır üretiminde de büyük bir potansiyele sahiptir. Bakır cevherleri özellikle kuzey
bölgelerinde Guelb Mougreine ve Mauritanides çevrelerinde çıkarılmaktadır. Bu bölgede 550 bin tonun
üzerinde bakır elde edilmektedir. Bakır cevherlerinin işletilmesi SOMMIMA şirketine verilmiştir.
Ülkede altın üretimi 2007 yılında başlamış olup, Kanadalı şirket Rio Narcea Gold Mines ülkede altın
madeni arama faaliyetinde bulunmakta olup, altın arama ve işleme faaliyetlerini ülkenin Kuzeyinde
Tassiast bölgesinde sürdürmektedir.
Moritanya’da önem taşıyan diğer madenler fosfat, tuz, alçıtaşı, çinko ve kurşundur. Yapılan son
araştırmalar ülkede önemli miktarlarda elmas, altın, krom ve uranyum gibi madenlerin de varlığını
ortaya koymuştur. Ülkenin doğu bölgelerinde bir çok yabancı şirket maden arama ve işletme
faaliyetleri için Moritanya hükümeti ile anlaşmalar imzalamış bulunmaktadır.
Moritanya’da petrol yatakları da keşfedilmeye başlanmıştır. Bugün için 300 bin varil civarında olan
petrol üretiminin artırılması için çalışmalar yapılmaktadır. Ülkenin doğal gaz rezervlerinin ise 30 milyar
metre küp civarında olduğu tahmin edilmektedir.
İnşaat
Altyapı
Moritanya’nın altyapısı oldukça geri düzeyde olup, hükümet altyapı yatırımlarını artırma gayreti
içerisindedir. Bugün Moritanya’da 12 bin km yol ağı bulunmakta olup, bunun ancak 3 bin km’lik kısmı
asfalt yoldur. Nouakchott- Nouadhibou arasındaki karayolu 480 km uzunluğunda olup 2006 yılında
açılmış ve ulaşımda önemli bir eksikliği gidermiştir. Bugün ülkede Kuzey-Güney segmentinde ve
doğuda Mali’ye kadar olan güzergahda yol yapım düşünceleri bulunmakta olup, bunların finansmanında
Avrupa Birliği ve Afrika Kalkınma bankası kaynaklarından istifade edilmektedir.
Ülkede demir yolu ağı son derece yetersiz olup demiryolu için fazla da bir çaba göze çarpmamaktadır.
Ülkenin tek demiryolu güzergahı özellikle demir minerallerinin nakli için yapılmış bulunan NouadhibouZouerate hattıdır.
Ülkede üç uluslararası düzeyde üç havalimanı bulunmakta(Nouakchott, Nouadhibou ve Atar
havalimanları) ayrıca 10 adette ikinci derece havalimanı bulunmaktadır. Özellikle başkentteki
havalimanının geliştirilmesine ve büyütülmesine çalışılmaktadır.
700 km’nin üzerinde Atlas Okyanusu sahillerine sahip olan Moritanya nispeten iyi hizmet veren liman
imkanlarına sahiptir. Nouakchott limanı yıllık 1,5 milyon tonun üzerindeki kapasiteyıllık kapasitesiyle
ülkenin önemli limanıdır.Nouadhibou limanı ise yıllık 500 bin ton mal ve 11,5 milyon tonluk da demir
minerali kapasitesine sahiptir. Limanlar konusundaki ana hedef bu limanların kapasitelerinin
artırılmasıdır. Bu amaçla bu limanlara yönelik kapasite artırıcı projeler uygulanmaktadır.
Moritanya bu yıl elektrik üretim ve içme suyu üretiminde kullanılmak üzere Fransız kalkınma
Ajansından ve Kuveyt hükümetinden 100 milyon dolar tutarında borç almış olup, bunu iki yıl içerisinde
kullanmayı hedeflemektedir.
Moritanya’nın 253 megavatlık kurulu kapasitede 2011 yılı itibariyle 0,55 milyar KWH’lik bir elektrik
enerjisi üretimi bulunmakta bu enerjinin de %62’si termal enerji ve fosil yakıtlardan elde edilmekte,
%38’i ise hidroelektrik enerji olarak üretilmektedir.Moritanya’nın elektrik enerjisi tüketimi de üretimi
civarında gerçekleşmektedir. Suudi fonlarından finanse edilen kaynaklarla Nouakchott ile Nouadhibou
arasında yaklaşık 500 km’lik 100 milyon dolar tutarındaki enerji iletim hattının yapımı devam etmekte
bu proje ile Nouadhibou’daki özellikle maden sahalarındaki enerji yetersizliğinin önüne geçilmeye
çalışılmaktadır.
Moritanya’da yol inşaatları, konut ve bina inşaatları ve haberleşme sektörü gelişme gösteren
sektörlerdendir. IMF, Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası ve Körfez fonları Moritanya’daki altyapı
projeleri için önemli finansmanlar sağlamaktadır. Bugün için yeterli bir altyapı için önemli yatırımlara
ihtiyaç duyulan Moritanya’da özellikle Uluslararası finansmanın etkinliğine ve petrol ve madenlerin
üretim ve ihracatında meydana gelebilecek artışlara paralel olarak yaratılabilecek ilave gelirlere bağlı
olarak altyapı yatırımlarında da artışlar beklenmektedir.
Finansal Hizmetler
Finansal Sektör
Moritanya’da finasal sektör oldukça geri düzeyde olup, özellikle kentlerdeki faaliyetleriyle ön plana
çıkmaktadırlar. Kırsal kesime yönelik finansal işlemler son derece sınırlı düzeyde yapılmaktadır.
Bankacılık sektörü finansal sektördeki işlemlerin %80’ini oluşturmaktadır. Ülkede 10 adet ticari banka
faaliyet göstermekte olup, bunlardan birisinin hisselerinin %50’si devlete ait bankadır. Yabancı orijinli
bankalar yeni yeni sektörde faaliyet göstermeye başlamış olup, iki Fransız bankası şubeleri ile faaliyette
bulunmaktadır. Moritanya’da bankalar şeffaf olmayan uygulamalar, devletin sisteme ciddi önem
vermemesi ve yetersiz altyapı nedeniyle çeşitli problemlerle karşı karşıya kalmaktadırlar.
Moritanya’da başta merkez bankası olmak üzere devlet finansal sektörün reformu için yeni
-, 2013
6 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7. düzenlemeler yapmaya başlamış olup özellikle yeni bankacılık kanununu çıkarmak için çaba
göstermektedir. Son zamanlarda bankacılık sektöründe alınmış olan ve alınacak tedbirler özellikle
sektörde rekabeti geliştirecek, yabancı bankaların girişini kolaylaştıracak ve tam operasyonel sistemi
mümkün kılacak tedbirlerin olmasına çaba gösterilmektedir.
Ülkede özel sektöre ve şahıslara kredi verilmesi oldukça sınırlı düzeydedir. Kredi maliyetlerinin yüksek
oluşu yatırımları da olumsuz etkilemektedir. Ülkede bir sermaye piyasası da oluşmamıştır. Ülkede
Merkez bankası ve bankaların dışında bir leasing şirketi ile devlete ait Tarımsal Tasarruflar ve Kredi
Kooperatifleri Birliği (NUACCSM) faaliyet göstermektedir.
Moritanya’da faaliyet gösteren başlıca ticari bankalar aşağıda verilmektedir.
Banque Arabe Africaine en Mauritanie
Banque Arabe Liyenne Mauritaienne pour le Commerce Extérieur
Banque Internationale pour la Mauritanie
Banque Maurienienne Nationale
Banque Mauritanienne pour le Commerce International
Banque Mauritanienne pour le Développement et le Commerce
Banque Mondiale en Mauritanie
Caisse Centrale de Coopération Économique
Chinguitty Bank
Generale de Banque de Mauritanie pour l’Investissement et le Commerce
Union de Banques de Development
Yatırımlarda Öncelikli Alanlar
Yatırım Prosedürleri
Moritanya’da yatırımlar 2002 tarihinde çıkarılan kanuna göre yapılmaktadır. Çıkarılan kanun yerli,
yabancı ve karma yatırımları düzenlemektedir. Moritanya bir çok uluslararası anlaşmayı imzalamış bir
ülkedir. Bu anlaşmalar arasında Çok Uluslu Yatırım Garanti Ajansı Anlaşması(MIGA), Dünya Fikri
Mülkiyet Hakları Sözleşmesi(WIPO), Devletlerarasında oluşan Uluslararası uyuşmazlıklar sözleşmesini
(ICSID) de imzalamış bulunmaktadır. Bir çok ülkeyle çifte vergilendirmenin önlenmesi ve yatırımların
karşılıklı korunması anlaşmalarınıda imzalamıştır.Bir çok anlaşmada onay aşamasında bulunmaktadır.
Ülkede kişilerin ve hakların korunması anayasal güvence altındadır. Mülkiyet hakkı genel bir hak olup,
çok çeşitli varlıklarda haklar söz konusu olabilmektedir.
Moritanya kanunlarına göre özel mülk ediniminde yabacılarla Moritanya vatandaşları hemen hemen eşit
haklara sahiptirler. Sonuçta milliyeti ne olursa olsun herhangi bir şahıs veya şirket şahsi varlıklarını
veya gayrimenkullerini serbestçe edinebilmekte veya bunları serbestçe transfer edebilmektedir.
Buradaki serbestinin özü ülkeye giriş ve çıkışların Aralık 1964 tarihli kanunla garanti altına alınmış
olmasıdır. Bu yüzden bu konularda yabancılar için özel bir kısıtlama veya özel bir uygulama söz konusu
değildir. Moritanya’ya yatırım yapmak isteyen bir yabancı şirketini rahatça kurabilmekte veya kurulu
firmalarla rahatça ortaklıklar oluşturabilmektedirler. Moritanya kanunlarına göre yabacı yatırımcıların
gayrimenkul ediniminde engelleyici bir husus bulunmamaktadır. Ayrıca devlet bazı durumlarda milli
veya yabancı yatırımlarda özel amaçlarla bazı imtiyazlarda uygulayabilmektedir.
Yabancı yatırımcıların öncelikle Maliye Bakanlığına müracaat etmeleri gerekmekte olup, gayrimenkul
kiralama veya satın alma işlemi herkes için eşit koşullarda uygulanmaktadır. Başvuru sahibine 30 gün
içerisinde yatırım sertifikası verilmekte ve 2000 yılı 205 sayılı kanuna göre şirketlere muamele
edilmektedir. Kanunlara uygun olan her şahıs özel şirket kurmada serbesttir.Ananim şirket
kurulmasında minimum 7 ortağın bulunması ve minimum 5 Milyon Ouguiya tutarında bir sermayenin
bulunması gerekmektedir. Limited şirket kurulmasında ise en az iki ortağın olması ve minimum
sermayenin ise 1 Milyon Ouguiya miktarında olması gerekmektedir. Moritanya’da yatırım yapmak
isteyen yabancıların şirket kurmalarında Moritanya şirketler kanununa uymaları gerekmektedir. Ticari
kod tüm yerli veya yabancı ortakların şirkette eşit olan haklarını garanti etmekte ve korumaktadır.
Şirketin kurulması aşamasında ana sözleşmede istenen başlıca belgeler: sözleşme belgesinin
kopyaları, ortakların tam listesi, ortakların şirket sermayesindeki payları, müşterek ve ticari kayıt ve
ilgili vergi idaresince verilen ve sertifikalandırılan varlık beyanıdır.
Moritanya’da her ne kadar şirketin idaresinde serbestlik var ise de, bu durum da emniyet altına alınmış
olup ilgili yasal düzenlemeler yapılmıştır. İş kanununda istihdam politikası ile ilgili standart
düzenlemelere yer verilmiştir. İş kanunu yabancı firmaların yabancı eleman çalıştırmalarını da mümkün
kılmaktadır. Firmalar ürettikleri ürünü fiyatlandırma serbestisine sahip olup aynı zamanda üretimde
kullanacakları hammaddeleri de ithal etme serbestisine sahiptirler.
Dış Ticaret
Ülkenin Dış Ticareti
Dünyanın en fakir ülkelerinden birisi olan Moritanya’nın dış ticaret verileri de oldukça düşük düzeylerde
seyretmektedir. Ülkede bugüne kadar ihracatın artırılması yönünde gösterilen çabalar ihracatta belirli
miktarlarda artışları beraberinde getirmiş olsa da ülkenin ihracat kapasitesinin oldukça düşük olması ve
birkaç temel ürün dışında özellikle ihracata yönelik sanayinin gelişme göstermemiş olması nedeniyle de
ihracat artış hızı sınırlı kalmaktadır. Economist Inteligence Unit (EIU)’in verilerine göre Moritanya’nın
2010 yılı ihracatı 2,041 Milyar dolar, İthalatı ise 2,038 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Denge 2,9
milyon dolar ihracat lehine olup dış ticaret hacmi ise 4,079 milyar dolardır. 2011 yılında ise ihracatın
2,799 milyar dolar, ithalatın ise 2,854 milyar dolar olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2011
yılında dış ticaretin ilk kez 54,9 milyon dolar açık verdiği tahmin edilmektedir
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
a
Moritanya Ülke Raporu
a
b
c
c
7 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
8. 2009
2010
2011
2012
2013
İhracat (Milyon Dolar-fob)
1370
2041,1
2798,9
2878
3077,3
İthalat (Milyon Dolar-fob)
1450
2038,2
2853,8
3152
3294,3
Denge
79,9
2,9
-54,9
-274
-217
Hacim
2820
4079,3
5652,7
6029
6371,6
a: Gerçekleşme b:EIU tahmini c:EIU öngörüsü Kaynak:Economist Intelligence Unit(EIU)
İhracatında Başlıca Ürünler
Uluslararası Ticaret Merkezi’nin Moritanya’nın ihracatına ilişkin veriler Moritanya’dan kaynaklanan
nedenlerle eksik ve yetersizdir. ITC’de Moritanya ihracat verileri sadece 2010 yılı için yayınlanmış olup,
bir çok ihracat kalemi de ihracat verilerinde gözükmemektedir. Ekonomist Inteligence Unit (EIU)
verilerine göre Moritanya’nın 2010 yılı toplam ihracatı 725 milyon dolar olup, geçici veriler olarak
yayınlanmıştır. Bu veriler içerisinde ülkenin en büyük ihracat kalemi olan demir ihracatı istatistiklere
henüz yansıtlılmamıştır. Moritanya’nın yıllık ortalama 500 milyon dolar civarında demir minerali ve
işlenmiş demir ihracatının olduğu bilinmektedir. Bunun gibi diğer bir çok ürünün ihracatının da henüz
istatistiklere işlenmemiş olduğu görülmektedir. ITC’nin geçici verilerine göre 2010 yılında 725 milyon
dolar olarak gözüken Moritanya ihracatı dörtlü bazda 33 farklı üründe gerçekleşmiştir. Bu ihracatın da
yaklaşık %37’sini ham ve işlenmiş su ürünleri ihracatı, %34’ünü altın ihracatı ve %17’sini de bakır
ihracatı oluşturmaktadır.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
HS NO
ÜRÜN TANIMI
TOPLAM
DEĞER
1000$
725.370
7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)
244.604
2603 Bakır cevherleri ve zenginleştirilmiş bakır cevherleri
122.817
303 Balıklar,dondurulmuş,tüm
122.135
307 Yumuşakçalar (kabuklu olsun olmasın)
109.380
9999 Başka yerde geçmeyen ürünler
56.232
2301 Et, sakatat, balık, kabuklu deniz hayvanları, yumuşakçalar unları
19.709
2611 Tungsten cevherleri ve zenginleştirilmiş tungsten cevherleri
12.915
302 Balıklar, taze
306 Kabuklu hayvanlar (kabukları ile birlikte olsun olmasın)
11.915
7.988
2617 Diğer metal cevherler ve zenginleştirilmiş diğer metal cevherleri
4.442
1605 Hazırlanmış veya konserve edilmiş kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve diğer su
omurgasızları
2.799
7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdala
2.758
2604 Nikel cevherleri ve zenginleştirilmiş nikel cevherleri
2.210
1604 Hazırlanmış veya konserve edilmiş balıklar
2.127
1504 Balıkların veya deniz memelilerinin katı ve sıvı yağları ve bun- ların fraksiyonları
873
2520 Alçı taşı; anhidrit; alçılar
700
305 Balıklar (kurutulmuş, tuzlanmış veya salamura edilmiş); tütsülenmiş balıklar
615
4103 Diğer ham deriler
397
2516 Granit, porfir, bazalt, gre ve yontulmaya veya inşaata elverişli diğer taşlar
394
301 Canlı Balıklar
140
4102 Koyun ve kuzuların ham derileri
52
1301 Lak; tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler
40
7111 Platin kaplamalı altın, gümüş ve adi metaller
38
2616 Kıymetli metal cevherleri ve zenginleştirilmiş kıymetli metal cevherleri
19
207 01.05 Pozisyonuna giren kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı
19
4106 Diğer hayvanların dabaklanmış veya "crust" (ara kurutulmuş) derileri
17
2517 Çakıl taşı, kırılmış veya ezilmiş taşlar
14
-, 2013
8 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9. 2710 Petrol yağları ham olmayan
8
7308 Demir veya çelikten inşaat (94.06 pozisyonundaki prefabrik yapılar hariç) ve inşaat
aksamı
4
4101 Sığırların (bufalo dahil) ve atların ham derileri
3
2612 Uranyum ve toryum cevherleri
2
7326 Başka yerde belirtilmeyen demir çelik ürünleri
2
2504 Tabii grafit:
1
Kaynak.ITC Trade Map
İthalatında Başlıca Ürünler
ITC verilerine göre Moritanya’nın 2010 yılı ithalatı 1,727 milyon dolardır. İthalatta petrol(ham olmayan)
yaklaşık %25’lik bir paya sahiptir. Petrolden sonra makine aksam ve parçaları, buğday, gemiler,
otomobiller, şeker, inşaat makineleri ve pirinç ithalatta önemli yer tutan diğer ürünlerdir.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
HS NO
ÜRÜNÜN TANIMI
TOPLAM
DEĞER
(1000$)
1726532
'2710
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar (hamyağlar hariç)
'8431
Özellikle veya esasen 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte
kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar
88542
'1001
Buğday
82448
'8503
Sadece veya esas itibariyle 85.01 veya 85.02 pozisyonlarındaki makinalarda
kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar
75443
'8904
İtici gemiler
60719
'8703
Binek otomobilleri
51787
'1701
Kamış veya pancar şekeri ve kimyaca saf sakaroz (katı halde)
46275
'8429
Kendinden hareketli buldozerler, angledozerler, greyderler, toprak ekskavatörler,
küreyici yükleyiciler, sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan makinalar ve yol
silindirleri
42963
'1006
Pirinç
37870
'2523
Portland çimentosu, şaplı çimento ("ciment fondu"), cüruf çimentosu, süper sülfat
çimentosu ve benzeri su altında sertleşen çimentolar
37332
'0402
Süt ve krema
33831
'8704
Eşya taşımaya mahsus motorIu taşıtIar
29615
'8705
Özel amaçlı motorlu taşıtlar (insan veya eşya taşımak üzere özel olarak yapılmış olanlar
hariç)
26909
'7215
Demir veya alaşımsız çelikten diğer çubukIar
26461
'2711
Petrol Gazları
25342
'8430
Toprağın, minerallerin veya cevherlerin taşınması, yayılması, tesvi- yesi, sıyrılması,
kazılması, sıkıştırılması, bastırılıp sıkıştırılması, çıkarılması veya delinmesine mahsus
diğer makina ve cihazlar
25328
'1507
Soya yağı ve fraksiyonları
24472
'0401
Süt ve krema (konsantre edilmemiş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri
içermeyenler
Tütün veya tütün yerine geçen maddelerden yapılmış purolar, uçları açık purolar,
sigarillolar ve sigaralar
Toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeleri (toz ve hamur halinde
olanlar dahil) tasnif etmeye, elemeye, ayırmaya, yıka- maya,kırmaya, öğütmeye,
karıştırmaya veya yoğurmaya mahsus ma kina ve cihazlar
20507
'3102
Mineral veya Kimyasal gübreler
17429
'4011
Kauçuktan yeni dış lastikler
15856
'8501
Elektrik motorları ve jeneratörler
15566
'8905
Fener gemileri, yangın söndürme gemileri,tarak gemileri vs.
12284
'8502
Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik
12071
'2402
'8474
Moritanya Ülke Raporu
427828
20037
17513
9 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
10. '9999
Başka yerde belirtilmeyen ürünler
10091
'0902
Çay
10033
'3004
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya karışık olmayan
ürünlerden oluşan ilaçlar
Demir veya çelikten inşaat (94.06 pozisyonundaki prefabrik yapılar hariç) ve inşaat
aksamı
10028
'7308
9027
'8702
10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar
9012
'8483
Transmisyon milleri
8893
'7304
Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz
8575
'3602
Müstahzar patlayıcı maddeler (silah barutu hariç)
8029
'8607
Demiryolu taşıtlarının veya tramvayların aksam ve parçaları
7635
'8544
İzole edilmiş (emaye kaplanmış veya anodize edilmiş olanlar dahil) teller, kablolar
7406
'0207
01.05 Pozisyonuna giren kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı
7174
'8701
Traktörler
7090
'5212
Diğer pamuklu mensucat
7030
Kaynak.ITC Trade Map
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Moritanya’nın ülkeler itibariyle ihracatında en önemli ülke Çin halk Cumhuriyeti olup, Çin’in
Moritanya’nın ihracatındaki payı %19’un üzerindedir. Çin’i İsviçre, Japonya, İspanya, Svaziland ve
Rusya takip etmektedir. Türkiye’nin ise Moritanya’nın ihracatındaki payı %1’in altında olup, 28. sırada
yer almaktadır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
2010
ÜLKELER
TOPLAM
DEĞER 1000$
725370
ÇİN
138670
İSVİÇRE
135014
JAPONYA
117844
İSPANYA
110720
SVAZİLAND
104685
RUSYA
32497
İTALYA
13816
FRANSA
13019
PORTEKİZ
7404
GANA
7276
NİJERYA
5810
FİLDİŞİ SAHİLLERİ
4497
YUNANİSTAN
4332
GÜNEY AFRİKA
3463
MISIR
2616
HİNDİSTAN
2513
BELLİ OLMAYAN ÜLKELER
2502
GÜNEY KORE
2496
UKRAYNA
2367
BELARUS
2125
FAS
1508
MALİ
1382
-, 2013
10 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
11. LİBERYA
1340
SENEGAL
852
TUNUS
593
ANGOLA
582
KUZEY KORE
567
TÜRKİYE
558
LİTVANYA
444
LÜBNAN
436
S.ARABİSTAN
434
KAMERUN
362
SUDAN
223
KONGO
215
ANDORRA
187
LİBYA
186
BENİN
184
İSVEÇ
175
HOLLANDA
166
Kaynak.ITC Trade Map
Fransa Moritanya’nın ithalat yaptığı en önemli ülkedir. Fransa’nın Moritanya’nın ithalatındaki payı 2010
yılı itibariyle %14’dür. İthalatta Fransa’yı BAE, Hollanda, Belçika ve Çin takip etmektedir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
DEĞER
ÜLKELER
TOPLAM
DEĞER
2007 (1000$)
2010 (1000$)
1430418
1726532
226833
243519
BAE
30181
209080
HOLLANDA
21935
183500
BELÇİKA
64453
170917
ÇİN
84170
117318
İSPANYA
54094
81396
SİNGAPUR
15612
79372
FRANSA
ABD
64127
63995
282619
62368
BREZİLYA
86016
47869
ALMANYA
55764
46959
JAPONYA
48336
45743
SENEGAL
35198
42397
FAS
21916
39991
RUSYA
11315
30580
MALEZYA
19737
24888
TÜRKİYE
5563
23401
TAYLAND
11131
21997
İNGİLTERE
59694
19117
İTALYA
63798
19089
3329
15599
14701
14908
3696
12871
BİLİNMEYEN ÜLKELER
İSVİÇRE
G.AFRİKA
İSVEÇ
Moritanya Ülke Raporu
11 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
12. HİNDİSTAN
9066
9801
TUNUS
8852
8597
AVUSTRALYA
2099
8572
627
7651
5898
7401
DANİMARKA
S.ARABİSTAN
Kaynak:ITC, Trade Map
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Dış Ticaret Düzenlemeleri
Moritanya’da gümrük vergileri %0 ile %50 arasında değişmektedir. Ortalama tarifelerin %20 civarında
olduğu belirtilmektedir.Tarifelerin nispeten yüksek olduğu kabul edilmektedir. Uygulanan KDV oranı ise
%14’dür. Ancak, yapılan düzenlemelerle gümrük tarifeleri gittikçe düşürülmektedir. Gümrüklerde
gecikmeler yaşanabilmekte ve gümrük işlemleri bazı durumlarda uzun zaman alabilmekte ise de alınan
tedbirlerle gümrük işlem süresinin kısaltılmasına çalışılmaktadır. Gümrük vergilerinin hesaplanmasında
ürünlerin CIF değerleri dikkate alınmakta CIF değeri açık olmayan ürünlerde ise ürünlerin Pazar fiyatları
esas alınmaktadır. Moritanya gümrüklerinde zaman zaman memurlar rüşvette isteyebilmektedirler.
Moritanya’ya ithalatta alkollü içkiler ve domuz ve domuzdan elde edilen ürünler İslami esaslar
çerçevesinde yasaktır. Bunun dışında ateşli silahlar, patlayıcı maddeler, askeri mühimmatlar, narkotik
ürünler ile bazı kimyasal ürünlerin ithali izin verilen kuruluşlarca yerine getirilmektedir.
Ödemelerde akreditif kullanılabilmekte ancak akreditifli ödeme yüksek masrafları gerektirebilmektedir.
Bu nedenle bir çok firma peşin ödemede de bulunabilmektedir. Moritanya’ya ithalatta gümrük ithalat
beyanı, ticari fatura, konşimento, menşei şehadetnamesi, SGS gözetim şirketinden alınan gözetim
raporu, kargo tahliye belgesi, sevk irsaliyesi, çeki listesi, sağlık sertifikası ve terminal işlem faturası
istenen başlıca belgelerdir. İthalatta sertifikalandırma işlemi uygulanmamakta ayrıca teknik
yetersizlikler nedeniyle ürün testleri sınırlı bir şekilde uygulanmaktadır. Bu nedenle SGS gözetim
şirketinden alınan gözetim belgesi ithalatta büyük önem taşımaktadır.
Dünya Bankası verilerine göre Moritanya’da ürünlerin ithalatı 38 güne kadar sürebilmekte, yapılan
gümrük ve sevkiyat masrafları ise 1523 doları bulabilmektedir. Moritanya’da başlıca ithalat işlemleri ve
gereken ortalama süre ve masraflar aşağıda verildiği gibidir.
Moritanya’ya ithal edilen ürünlerde etiketleme kurallarına göre ambalajlarında Arapça veya Fransızca
olarak
Ürünün üretim tarihi
Ürünün son kullanım tarihi
Menşei ülke
Ürünün miktarı
Ürünün bileşenleri gibi hususların belirtilmesi gerekmektedir.
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye Moritanya Dış Ticareti
Türkiye Moritanya dış ticareti sürekli ülkemiz lehine fazlalık vermektedir. Ülkemizden Moritanya’ya olan
ihracat 2006 yılından itibaren önemli ölçüde gelişme göstermiştir. 2006 yılında 8,9 milyon dolar olan
ihracatımız sürekli artış göstererek 2011 yılında 46,9 milyon dolara yükselmiştir. Moritanya’dan
ithalatımız ise oldukça düşük düzeylerdedir. 2007 ve 2008 yıllarında 7 milyon doların üzerinde
gerçekleşen ithalatımız 2010 yılı itibariyle 1,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiş, 2011 yılında ise 15,1
milyon dolar ile maksimum düzeyine ulaşmıştır. 2011 yılı dış ticaret hacmi 90,5 milyon dolar olup, dış
ticaret dengesi ise 60,4 milyon dolar ülkemiz lehinedir.
Türkiye-Moritanya Dış Ticaret Değerleri (Dolar)
YILLAR İHRACAT
HACİM
DENGE
Dolar
Dolar
İTHALAT
Dolar
Dolar
2000
-
2.627.309
2.627.309
2001
4.354.982
23.558
4.378.540
4.331.424
2002
11.636.191
770.953
12.407.144
10.865.238
2003
4.293.539
1.895.298
6.188.837
2.398.241
2004
-, 2013
2.627.309
5.528.871
4.135.795
9.664.666
1.393.076
12 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
13. 2005
10.065.147
982.834
11.047.981
9.082.313
2006
8.910.489
213.974
9.124.463
8.696.515
2007
10.989.675
7.576.795
18.566.470
3.412.880
2008
15.173.373
7.861.414
23.034.787
7.311.959
2009
22.920.026
661.649
23.581.675
22.258.377
2010
37.443.613
1.440.560
38.884.173
36.003.053
2011
75.443.613
15.062.461
90.506.074
60.381.152
2011(Ocak-Kasım)
65.219.520
14.908.482
80.120.002
50.311.038
2012(Ocak-Kasım)
99.621.793
4.183.643
103.805.436
95.438.150
Kaynak:TUİK
Moritanya’ya ürünler itibariyle ihracatımızda demir çelik ürünleri %40’ın üzerindeki payı ile ilk sırayı
almaktadır. İkinci sırada yer alan sigara ihracatımız ise özellikle son iki yıl içerisinde önemli boyutlara
ulaşmış ve toplam ihracatımızdaki payı %13,7 olarak gerçekleşmiştir. Moritanya’ya ihracatımızda diğer
önemli ürünler plastik hortumlar ve borular, prefabrik yapılar, dokunmuş halılar ve yer kaplamaları ile
makarnadır.
Türkiye'nin Moritanya'ya İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
2010
2011
ÜRÜN ADI
ABD$
ABD$
ABD$
TOPLAM
GTİP
NO
22.920.026,00 37.443.613,00 75.554.682,00
DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN ÇUBUKLAR
7214 (DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMİŞ, HADDELEME
İŞLEMİNDEN SONRA BURU
2402 TÜTÜN/TÜTÜN YERİNE GEÇEN MADDELERDEN
PUROLAR, SİGARİLLOLAR VE SİGARALAR
PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE BAĞLANTI
3917 ELEMANLARI (MANŞON, NİPEL, DİRSEK, FLANŞLAR,
VB.)
7215 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN DİĞER ÇUBUKLAR
77.255,00
454.457,00
20.494.788,00
1.349.976,00
7.992.961,00
10.328.602,00
17.933,00
132
6.145.861,00
531.120,00
-
4.404.908,00
-
-
3.809.255,00
5702 DOKUNMUŞ HALILAR VE DOKUMAYA ELVERİŞLİ
MADDELERDEN DİĞER YER KAPLAMALARI
1.240.562,00
1.250.842,00
2.909.231,00
1902 MAKARNALAR VE KUSKUS
1.047.830,00
3.625.526,00
2.507.769,00
-
-
2.095.612,00
2.184.893,00
2.701.560,00
1.841.846,00
-
404
1.537.618,00
190.283,00
394
1.289.383,00
1.925.827,00
1.515.863,00
1.253.252,00
396.153,00
753.944,00
1.202.525,00
551.415,00
690.092,00
1.195.199,00
489.092,00
1.130.920,00
1.169.802,00
261.800,00
672.206,00
994.233,00
317.454,00
555.526,00
818.612,00
762.483,00
468.877,00
783.586,00
421.397,00
671.508,00
666.762,00
124.163,00
199.866,00
578.024,00
9406 PREFABRİK YAPILAR
7213 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN FİLMAŞİN
(SICAK HADDELENMİŞ, KANGAL HALİNDE)
2102 MAYALAR VE CANSIZ DİĞER TEK HÜCRELİ
MİKROORGANİZMALAR
1103 BULGUR, İRMİK, TOPAK HALİNDE HUBUBAT VE
PELLETLER
İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER
8544 ELEKTRİK İLETKENLER; TEK TEK KAPLANMIŞ
LİFLERDEN OLUŞAN FİBE
2522 KİREÇ
7216 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN PROFİLLER
EKMEK, PASTA, KEK, BİSKÜVİ VE DİĞER EKMEKÇİ
1905 MAMÜLLER, HOSTİ, BOŞ İLAÇ KAPSÜLÜ MÜHÜR
GÜLLACI, PİRİNÇ
1806 ÇİKOLATA VE KAKAO İÇEREN DİĞER GIDA
MÜSTAHZARLARI
4818 TUVALET KAĞITLARI, KAĞIT HAVLU, MENDİL,
KUMAŞ, MASA ÖRTÜSÜ, KAĞIT MENDİLLER VB.
5801 DOKUNMUŞ KADİFE, PELÜŞ VE TIRTIL MENSUCAT
DEMİR VEYA ÇELİKTEN SOBALAR, MUTFAK SOBA VE
7321 OCAKLARI, BARBEKÜ, MANGAL, GAZ OCAKLARI VB
İLE BUNLARIN
8507 ELEKTRİK AKÜMÜLATÖRLERİ (BUNIARIN
SEPARATÖRLERİ DAHİL)
2710 PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ MİNERALLERDEN
ELDE EDİLEN YAĞLAR
Moritanya Ülke Raporu
13 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
14. 3307 TRAŞ MÜSTAHZARLARI, VÜCUT DEODORANTLARI,
BANYO MÜSTAHZARLARI, TÜY DÖKÜCÜLER, VB.
KLİMA CİHAZLARI (MOTORLU BİR VANTİLATÖR İLE
8415 NEM VE ISIYI DEĞİŞTİRMEYE MAHSUS TERTİBATI
OLANLAR)
DEMİR VEYA ÇELİKTEN İNŞAAT VE İNŞAAT AKSAMI,
7308 İNŞAATTA KULLANILMAK ÜZERE HAZIRLANMIŞ
DEMİR VEYA ÇELİK
9403 DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE
PARÇALARI
Kaynak:TUİK
269.572,00
938.548,00
561.244,00
3.984,00
5.570,00
494.571,00
2.278,00
617.271,00
386.716,00
201.847,00
87.307,00
355.867,00
Moritanya’dan ürünler itibariyle ithalatımız oldukça sınırlı sayıda üründe gerçekleşmektedir. 2011
yılında dörtlü bazda 16 ürün ithalatı gerçekleşmiştir. Moritanya’dan ürünler itibariyle ihracatımızda
dondurulmuş balıklar en önemli yeri tutmakta olup, ithalatımızdaki payı 2011 yılında %46,5’tir. Demir
çelik döküntü ve hurdaları, balık yağları ve hayvan derileri diğer önemli ürünlerdir.
Türkiye'nin Moritanya'dan İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
GTİP ÜRÜN ADI
TOPLAM
303 BALIKLAR (DONDURULMUŞ)
2010
2011
ABD$
ABD$
ABD$
661.649
60.396
7204 DÖKME DEMİRİN, DEMİRİN VEYA ÇELİĞİN DÖKÜNTÜ VE
HURDALARI VEYA BUNLARIN ERİTİLMESİ İLE ELDE DİLMİŞ ÜRÜNLER
-
1504 BALIKLARIN VEYA DENİZ MEMELİLERİNİN KATI VE SIVI YAĞLARI
-
4102 KOYUN VE KUZULARIN HAM DERİLERİ
7106 GÜMÜŞ (ALTIN VEYA PLATİN YALDIZLI GÜMÜŞ DAHİL)
(İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YA DA PUDRA HALİNDE)
4101 SIĞIR (BUFALO DAHİL) VE AT CİNSİ HAYVANLARIN HAM POST VE
DERİLERİ
9027 FİZİKSEL-KİMYASAL ANALİZ ALET-CİHAZLAR; AKIŞKANLIK,
GENLEŞME VB ÖLÇÜ CİHAZLAR; ISI-IŞIK-SES ÖLÇME Cİ
8542 ELEKTRONİK ENTEGRE DEVRELER
302 BALIKLAR (TAZE VEYA SOĞUTULMUŞ)
331.494
1.440.560 15.062.461
63.164
-
6.998.128
3.325.827
700.480
2.700.166
294.880
1.853.761
-
-
140.910
-
-
18.038
-
9.765
250
1.368
1.452
9.030
4.576
26.558
3.355
3305 SAÇ MÜSTAHZARLARI
-
-
2.422
3401 SABUNLAR, YÜZEY AKTİF ORGANİK ÜRÜNLER VE MÜSTAHZARLAR
-
-
449
6109 TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, KAŞKORSELER VE DİĞER İÇ
GİYİM EŞYASI (ÖRME)
-
-
266
9113 SAAT KAYIŞLARI VE BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI
-
-
124
7307 DEMİR VEYA ÇELİKTEN BORU BAĞLANTI PARÇALARI (RAKORLAR,
DİRSEKLER VE MANŞONLAR GİBİ)
-
-
118
3926 PLASTİKTEN DİĞER EŞYA
-
-
102
-
803
-
-
-
196.200,00 353.020,00
-
KABUKLU HAYVANLAR (CANLI, TAZE, SOĞUTULMUŞ,
306 DONDURULMUŞ, KURUTULMUŞ, TUZLANMIŞ VEYA BENZER İŞLEM
GÖR
307 YUMUŞAKÇALAR (CANLI, TAZE, SOĞUTULMUŞ, DONDURULMUŞ,
KURUTULMUŞ, TUZLANMIŞ VS.)
1207 DİĞER YAĞLI TOHUMLAR VE MEYVELER
67.365
Kaynak:TUİK
Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz
Moritanya'ya tarım ve gıda ürünlerinde başlıca pirinç, çay, beyaz et, süt ve krema, çikolatalı mamüller,
makarna, sigara, maya, bulgur ve bisküvi gibi ürünlerde pazar şansımızın yüksek olduğu görülmektedir.
-, 2013
14 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
15. Sektör
Çay
GTİP
Potansiyel Ürün
902 Çay
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
2010
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2010
2010-2011
2009-2010
Veriler*
Veriler*
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
45
Et
Ürünleri
207 Beyaz Et
Süt
Ürünleri
401
Süt
Ürünleri
402
-
10
0,74
-
Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları (%)
Ülkenin
Türkiye'ye
ve Rakip
Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları
-
- Çin%98,6 Sri Lanka%1,3
12%
24
-
ABD%57,6 Brezilya%34,8 Hollanda%6,8
Uruguay%0,6 İspanya%0,1
14,30%
13
15
-
385
0,06
2010=108
bin $
Süt ve
Krema (konsantre
edilmemiş,
tatlandırılmamış)
21
0,284
19
0,26
2010=0
20
0,23
0,071
Almanya%74 Slovenya%18,4 Mısır%3,3 Fransa%2,4
5%
Türkiye%1,3
Süt ve
Krema (konsantre
edilmiş,
tatlandırılmış)
32
0,006
34
0,17
2010=0
15
0,006
0,001
Belçika%46,3 Almanya%20 Hollanda%7,7 Singapur%5,7
Y.Zelanda%4,4
2,10%
Çikolata ve Kakao
Çikolatalı
1806 İçeren Diğer Gıda
Mamüller
Müstahzarları
3
1,17
434
0,01
3
-2
0,827
1,199
Türkiye%45,3 Senegal%21,3 Yunanistan%16 Fransa%5,4
İspanya%3,8
20%
Unlu
1902 Makarna
mamüller
5
2,508
285
0,07
-31
-19
1,179
4,798
Türkiye%46,7 İtalya%31,7 Mısır%20,1 Fransa%1,3
İspanya%0,2
20%
Tütün
2402 Sigara
mamülleri
18
10,329
248
0,07
29
-1
7,627
8,603
Türkiye%57,5 Yunanistan%28 Hırvatistan%8,3
Kolombiya%2,9 G.Afrika%1,5
12,80%
Hububat
1006 Pirinç
0,004 Tayland%56,3 Brezilya%23,9 Pakistan%10,8 Senegal%9,1 13%
40
-
78
0,22
-
43
-
Unlu
2102 Mayalar
mamüller
4,3
1,842
180
0,21
-32
-90
1,39
Hububat
3,1
1,538
69
0,28
2010=0
84
0,293
2,238
Fransa%50,1 Türkiye%49,6 İtalya%0,2
Sırbistan%0,1 G.Afrika%0,1
5%
5,5
1,195
622
0,02
73
28
0,869
0,984
İspanya%61,6 Türkiye%21,9 Fransa%10,9
İtalya%1,3 Sri Lanka%1,3
20%
1103 Bulgur
Unlu
1905 Bisküvi,gofret
mamüller
1,944 Türkiye%42,6 Belçika%31,4 Mısır%16,8 Çin%9,2
5%
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük
idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.
Moritanya Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
15 / 19
16. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz
Moritanya'ya sanayi ürünleri ihracatımızda başlıca demir çelik ürünleri, plastik hortum ve borular,
çimento, tıbbi ilaçlar, izole tel ve kablolar, prefabrik yapılar, otomobil lastikleri, pamuklu mensucat,
sentetik liflerden dokunmuş mensucat, ayakkabı, maden işleme eleme ve tasnif makineleri ve motorlu
taşıtlar gibi ürünlerde pazar potansiyelimizin yüksek olduğu görülmektedir.
-, 2013
16 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
17. Sektör
Maden
makineleri
Otomotiv
Ana sanayi
GTİP
Potansiyel
Ürün
Maden
eleme,
ayırma,
8474 tasnif
etme ve
kırma
makineleri
Eşya
taşımaya
8704 mahsus
motorlu
taşıtlar
Makine
aksam ve
parçaları
Makine
8431 aksam ve
parçaları
Plastik
borular
Plastik
3917 hortum ve
borular
Demir ve
çelik
Demir ve
çelik
Demir ve
çelik
Demir ve
çelik
Demir
veya
7214 Alaşımsız
çelikten
çubuklar
Demir
veya
7215 çelikten
diğer
çubuklar
Demir
veya
7213 çelikten
filmaşin
Demir
veya
7308 çelikten
inşaat ve
inşaat
aksamı
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
2010
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2010
2010-2011
2009-2010
Veriler*
Veriler*
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
37,332
47,970
-
-
346
3963
0,2
0,04
2010=52
bin dolar
-
60
49
-
Fransa%22,6
Almanya%16,7
0,032 Belçika%12,9
G.Afrika%11,3
İspanya%10,3
-
Japonya%42,1
- Almanya%22,5
G.Afrika%8,7
Belçika%5,6
102,506
0,024
697
0,15
2010=0
137
0,016
22,38
6,146
745
0,11
2010=168
dolar
317
6,118
0,18
2010=454
bin Dolar
37,764
10,879
7,059
17,352
20,295
4,405
2,096
0,387
4744
50
849
1102
0,31
0,05
0,04
2010=0
2010=0
-37,0
44
143
71
151
Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve
Pazar Payları (%)
12,202
?
?
Çin%5,5
İspanya%36,8
0,036 Belçika%21,1
ABD%18,1
Fransa%8,1
Kanada%6,3
Hollanda%39,2
0,398 Türkiye%27,5
G.Afrika%12
Belçika%4,7
İspanya%3,9
Türkiye%54,4
21,101 Brezilya%8,9
Çin%8,6
Senegal%7,6
Ülkenin
Türkiye'ye
ve Rakip
Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları
5%
20%
20%
İtalya%6,5
3,981
Senegal%57
1,241 Türkiye%40,5 Belçika%1,1
20%
Avustralya%0,8 İngiltere%0,2
0,695
Senegal%39,2
0,842 Türkiye%29,7
Portekiz%21,5
Ukrayna%6,9
0,250
Çin%24,3
0,974 Polonya%23,3
G.Afrika%22,3
Almanya%7,6
5%
Çin%2,2
10%
Fransa%6,4
İspanya%55,2
Moritanya Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
17 / 19
18. İnşaat
Malzemeleri
2523 Çimento
34,099
0,004
911
0,33 2010=7,137
Milyon dolar
23
0,001
İlaç
3004 Tıbbi
İlaçlar
37,088
-
500,0
0,01
-
22
-
İnşaat
Malzemeleri
İzole tel
8544 ve kablolar
13,642
1,289
2314
0,01
2010=394
dolar
90
0,066
İnşaat
Malzemeleri
9406 Prefabrik
yapılar
9,439
3,809
214
0,1
2010=0
13
0,707
Otomotiv yan 4011 Otomobil
sanayi
Lastikleri
31,151
-
1374
0,04
-
70
-
Tekstil ve
konfeksiyon
Pamuklu
5208 mensucat
81,389
-
286
0,6
-
41
-
Tekstil ve
konfeksiyon
Sentetik
devamsız
5515 liflerden
diğer
dokunmuş
mensucat
51,677
-
211
2,28
-
95
-
Deri, kösele
ve tekstil
sanayi
6402 Ayakkabı
25,768
3,070
101
0,09
2010=0
698
0,003
1,688 Senegal%34,5
13%
Portekiz%6
Yunanistan%4,3
Fransa%74,2
- Çin%13,6
İtalya%3,3
İsviçre%2,1
Mısır%1,6
Fransa%31,7
1,665 Çin%23,6
Belçika%17,5
Türkiye%9,4
G.Afrika%9,3
Türkiye%41,8
6,587 ABD%22,6
Çin%12,2
Fransa%10,4
G.Afrika%7,9
ABD%35,9
Japonya%20,3
0,026 İspanya%11,6
Çin%%11,6
Hollanda%6,9
Çin%46,7
Çek
- Cum.%34,6
Avusturya%9,9
Almanya%8,4
Belçika%0,3
-
Çin%99,1
Belçika%0,7
İtalya%0,2
Çin%98,8
0,002 İspanya%0,6 Tayland%0,3
İtalya%0,2
Fransa%0,1
0%
19%
20%
12,9%
15,4%
18%
12%
Demir ve
Almanya%63
çelikten
7302 demiryolu
17,032
48
0,38
387
- Belçika%%30,2
5%
Fransa%5,8
hattı
İtalya%0,8
Çin%0,2
malzemesi
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Demir ve
çelik
* Veriler 9 aylıktır.
-, 2013
18 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
19. Moritanya - Düzenlenen Önemli Fuarlar
Moritanya Ülke Raporu
19 / 19
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.