In dialoog met belanghebbenden Als schoolleider of bestuurder werkt u aan Aantoonbaar Beter Onderwijs. Dat is best lastig. Voor je het weet, bevindt uw onderwijsinstelling zich in een wirwar van metingen, indicatoren en andere procedures en afspraken. Middel wordt doel en het daadwerkelijke doel is uit het oog verloren. Dat kan ook anders. Hoe? Door uit te gaan van uw eigen ambities en definitie van goed onderwijs. En deze als basis te nemen voor de wijze waarop én met wie u de dialoog organiseert.Welke verantwoordelijkheid de ‘ander’ in die dialoog heeft. En waartoe die dialoog moet leiden. In deze workshop werken Tijmen Bolk en Robbin Haaijer met de methode Aantoonbaar Beter Onderwijs. Het project Vensters voor Verantwoording van de VO-raad presenteert u best practices uit de pilotfase van deze methode. Doel is het leren organiseren van een effectieve en resultaatgerichte dialoog met belanghebbenden.

1. Met Horizontale Verantwoording naar
Aantoonbaar Beter Onderwijs
VO congres 2009
Robbin Haaijer
Tijmen Bolk

2. Outline
• Aantoonbaar Beter Onderwijs.
• Stakeholders en de maatschappelijke opdracht.
• Dialoog.
VO-congres ND08.048PR01-RH 2

3. VO-congres ND08.048PR01-RH 3

4. VO-congres ND08.048PR01-RH 4

5. Maatschappelijke opdracht
Onderwijs als nutsvoorziening: Onderwijs als maatschappelijke
- Scholen zijn er om leerstof aan onderneming:
te bieden. - Scholen zijn er om toekomstige
- Scholen zijn een gesloten maatschappelijke problemen op
systeem, die zelf bepalen hoe te lossen.
zij de leerstof het meest - Scholen zijn een open systeem
effectief aanbieden. die in overleg met de
- Scholen meten hun succes af maatschappij hun opdracht
aan de mate waarin ze erin bepalen.
slagen de leerstof naar eigen - Scholen meten hun succes af
normen aan te bieden. aan de maatschappelijke
meerwaarde.
VO-congres ND08.048PR01-RH 5

6. Typologieën
De “diplomaschool” De “leerschool” De “buurtschool”
• Leren rekenen en • Leren voor • Ontwikkelen
schrijven. vervolgonderwijs tot succesvolle
• Gesloten of beroep. burgers.
systeem. • Gericht op de • Open systeem.
onderwijsketen.
VO-congres ND08.048PR01-RH 6

7. Indicatoren Vensters voor Verantwoording
VO-congres ND08.048PR01-RH 7

8. De diplomaschool
Bas zit op de diplomaschool. Hij wil advocaat worden.
Het is daarom belangrijk dat hij hoge cijfers haalt,
bijvoorbeeld voor Nederlands. Hij besteedt veel tijd aan
school. Samen met zijn ouders heeft hij een
huiswerkcontract getekend met de school. De school
biedt zelf ook huiswerkbegeleiding aan. Bas vindt dit
prettig, want het biedt hem veel structuur. Op school zijn
ze streng, maar rechtvaardig. Bas vindt dat niet erg. De
school staat goed bekend, dat vindt hij het belangrijkste.
VO-congres ND08.048PR01-RH 8

9. De leerschool
Britt zit op de leerschool. Zij wil advocaat worden. Het is daarom
belangrijk dat ze leert debatteren, presentaties houden voor
groepen en goede brieven op kan stellen. Laatst was er een
gastcollege van iemand van de rechtbank. Dat vond ze
superinteressant. Als ze haar profielwerkstuk moet gaan maken wil
ze graag een onderzoek doen binnen een advocatenkantoor. Dan
bouwt ze alvast een netwerk op. Ze wil ook vervroegd examen doen
in een paar vakken, zodat ze vast met colleges op de Universiteit
kan beginnen.
VO-congres ND08.048PR01-RH 9

10. De buurtschool
Maartje zit op de buurtschool. Zij wil advocaat worden. Het is
daarom belangrijk dat ze weet welke problemen er spelen in de
maatschappij, want meestal komen juridische zaken voort uit die
problemen. De maatschappelijke stage wil ze daarom gaan lopen in
de rechtswinkel. Laatst was er een bijeenkomst voor leerlingen en
ouders op school over cyberpesten. Er werd toen gezegd dat dit
juridisch heel moeilijk aan te pakken is. Maartje heeft zich
voorgenomen hier wat aan te gaan doen. Misschien kan ze zich
specialiseren in rechten in cyberspace?
VO-congres ND08.048PR01-RH 10

11. Stakeholders
• Wie zijn de stakeholders van
De diplomaschool?
De leerschool?
De buurtschool?
• Waarover gaat de dialoog met die stakeholders?
VO-congres ND08.048PR01-RH 11

12. Rollen van stakeholders
• Informeren van stakeholders: dit is het plan
Jaarverslag, informatiebijeenkomst, …
• Toetsen bij stakeholders: wat vind je van ons plan?
Enquête, klankbordgroep, …
• Raadplegen van stakeholders: wat voor een plan zouden
jullie maken?
Raden en commissies, debat, panel, …
• Samenwerken met stakeholders: samen een plan maken
Contract, convenant, …
VO-congres ND08.048PR01-RH 12

13. En wat doet u…
• … met basisscholen
Passend bij uw maatschappelijke opdracht?
Over de juiste onderwerpen/indicatoren?
In de juiste rol?
• en met het vervolgonderwijs?
VO-congres ND08.048PR01-RH 13

14. Maatschappelijke opdracht en de rol van
stakeholders
Samenwerken
Raadplegen
Toetsen
Informeren
Smal Breed
Gesloten Open
VO-congres ND08.048PR01-RH 14

15. Lessons learned
• Duidelijk profiel maakt verantwoorden eenvoudiger,
omdat keuzes eenvoudiger zijn.
• Profiel en context bepalen welke stakeholders en
indicatoren van belang zijn.
• Er gebeurt al veel aan (horizontale) verantwoording, we
noemen het alleen niet zo.
VO-congres ND08.048PR01-RH 15

16. Vragen?
• Is samenwerken nog verantwoorden?
• Is informeren wel verantwoorden?
• Wat hebben stakeholders aan horizontale
verantwoording?
VO-congres ND08.048PR01-RH 16