1. Shared Services voor erfgoed
Hoe kunnen we als erfgoed- en
bibliotheeksector langer profiteren van
vernieuwing die in projecten wordt
gerealiseerd?
Marco Streefkerk
Digitaal Erfgoed Nederland (DEN)

2. Open source tools
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 2

3. Speciale producten
SCRATCH4All
Digitale monnik ontcijfert
ingescande handschriften
CHoralPlus
Zoeken in spraak
WITCHCRAFTplus
Online zoeken in melodieën
MuSeUMPlus
Verbeterd zoeken met MuS
en Geméén
UPR en ZieOok
Aanbevelingen op basis van
een persoonlijk profiel
Multiply
Trefwoordsuggestie op basis
van automatische tekstanalyse
STITCHPlus
Zinvol zoeken in bestaande
collecties
DocChecker
Automatische
trefwoordsuggestie
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 3

4. Gemeenschappelijke diensten
OpenSKOS
Een online platform voor thesauri
Workspaces
Samenwerken in een digitale werkomgeving
Annotation Repository
Gestandaardiseerde annotaties online delen
en hergebruiken
Persistent Identifiers
Vertrouwen op unieke en blijvende
indentifiers
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 4

5. GM OAI-PMH
RMA /AM
CHECKERS
WORKSPACE
S
Standaardisatie OAI
Persistent
Identifiers
Annotation Repository
User Profile
Repository
MUSEUM+ RCE
Naturalis
CLARIN
SURF
NA Scratch4all
GAR Choralplus
BenG Multiply
MI Witchcraft+
GM Museumplus
SARA
BIGGRID
TARGET
Trezorix
Uni. Tilburg
KB
OCLC
Radio Rijnland
Uni. Twente
GAR NA
X-MI BenG
Clarin/Clavas
Europeana
KB
GAR
BenG
NA
Fotomuseum
Werkgroep
Erfgoedthesauri
RKD
DEN
OCLC RCE
Adlib
Pictura
Trezorix
Deventit
TMS
MI
Clarin-NL
NED!
NL Aggregators
Europeana
Seecr
Target/RUG
NA Gelders archief
Groninger archieven
Stadsarchief Leuven
TIN
MCNMI UU
BenG DEN
RCE Kennisnet
NA MI Surf
SARA EPIC
CLARIN
Europeana
BenG NARDE
GridLine
ZieOok
RMA
AM BenG
RCE
ZieOok
Open Annotation
Consortium
Scratch4all
Choral+
Multiply
CHIPAPi
MULTIPLY
WITCHCraftPl
us
Scratch4ALL
CHORALPlus
STITCHPlus
Vocabulairebank
Stakeholders analyse
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 5

6. Businessplan CATCHPlus
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 6

7. Scenario 1: ArchieftaakPlus
Erfgoedinstelling
Andere
erfgoedinstellingen
Andere
markten/domeinen
Beheer/onderhoudTool in eigendom ev. doorontwikkeling
Marktpartijen/ande
re partijen
uitbesteed werk:
- onderhoud
- ontwikkelkosten
- service
- toegang tot tool
- service
€-opties:
- gezamenlijke fee erfgoedinstellingen
- afrekenen per instelling, naar gebruik
(bv. data)
€-betaling
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 7

8. Scenario 2: MarktVoordeel
Erfgoedinstellingen
Andere
markten/domeinen
Beheer/onderhoudTool in eigendom Doorontwikkeling
Marktpartijen/ander
e partijen
uitbesteed werk:
- onderhoud
- ontwikkelkosten
- toegang tot tool
- service
€-betaling:
- afrekenen per instelling, naar gebruik
(bv. data)
- niet-commercieel tarief
€-betaling
Marktpartijen
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 8

9. €-betaling:
- afrekenen per instelling, naar gebruik
- deelname op basis van abonnement, deelnemer in
beheerorganisatie
Scenario 3: CentraalBeheer
Erfgoedinstellingen
Beheer/onderhoudTool in eigendom Doorontwikkeling
- toegang tot tool
- service
Centrale
Beheerorganisatie
Andere
markten/domeinen
Marktpartijen/ander
e partijen
uitbesteed werk:
- onderhoud
- ontwikkelkosten
€-betaling
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 9

10. €-betaling:
- afrekenen per instelling, naar gebruik
- deelname op basis van abonnement, deelnemer in
beheerorganisatie
Scenario 4: ErfgoedMarkt
Erfgoedinstellingen
Vraag/behoefte erfgoed
inventariseren
Aanbod zichtbaar maken Toegang waarborgen
- toegang tot een of meerdere tools
(variatie mogelijk)
- service
Centrale Makelaar
Andere
markten/domeinen
Marktpartijen/ande
re partijen
- toegang tot tool
- onderhoud
- service
€-betaling
afspraken over :
- gebruiksvoorwaarden tools
- inkoop van datacapactiteit
- ontwikkelbehoefte
Beheer/onderhoudTool in eigendom Doorontwikkeling
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 10

11. Erfgoedmakelaar
De Erfgoed Makelaar (werktitel) moet de nu missende bouwsteen
zijn die namens en in het belang van erfgoedinstellingen, kan
bijdragen aan duurzame borging van digitale erfgoedtools en –
diensten die geheel of gedeeltelijk met inzet van erfgoedinstellingen
in CATCHPlus zijn ontwikkeld. De Erfgoed Makelaar levert een
essentiële bijdrage aan de realisatie van een sterke ICT-
infrastructuur voor de erfgoedsector. De Erfgoed Makelaar
verkleint bovendien het risico dat opgedane kennis, gecreëerde
prototypes en andere relevante projectresultaten ongebruikt op de
plank komen te liggen. De Erfgoed Makelaar zorgt voor een nauwere
verbinding van erfgoedinstellingen, kennisinstellingen en
bedrijfsleven. Daarmee levert de Erfgoed Makelaar een belangrijke
bijdrage aan de realisatie van de visie en ambitie van de cultureel
erfgoedsector als onderdeel van de nieuwe digitale publieke
ruimte/cultural commons.
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 11

12. Taken erfgoedmakelaar
Zichtbaar maken van vraag en
aanbod
Makelaar voor tools en diensten
Bundelen van vraag en collectieve
inkoop
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 12

13. Takenpakket 1: Vraag en aanbod zichtbaar maken
Erfgoed-
instelling
Ontwikkeling, beheer,
service
Erfgoed
Makelaar
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
AANBODVRAAG
- Inventarisatie aanbod
- Inventarisatie vraag/behoefte doorontwikkeling
- Samenbrengen vraag/aanbod
- Signaleren ontwikkelingen
Ontwikkeling, beheer,
service
Ontwikkeling, beheer,
service
Transactie
(rechtstreeks)
Transactie
(rechtstreeks)
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 13

14. Takenpakket 2 : Tools makelen
Erfgoed-
instelling
Ontwikkeling, beheer,
service
Erfgoed
Makelaar
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
AANBODVRAAG
- Makelen bij overgang tool van ene
naar andere aanbieder
Ontwikkeling, beheer,
service
Ontwikkeling, beheer,
service
-Tijdelijke vangnet voor
verweesde tools
(beheer, aanbod)
beheer, service
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 14

15. Takenpakket 3: Collectieve bemiddeling
Erfgoed-
instelling
Ontwikkeling, beheer, service
Erfgoed
Makelaar
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Aanbieder
(marktpartij,
erfgoedinstelling,
consortium)
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
Erfgoed-
instelling
AANBODVRAAG
Ontwikkeling, beheer, service Ontwikkeling, beheer, service
- Namens (een groep) erfgoedinstellingen
onderhandelen over prijs, leveringsvoorwaarden,
doorontwikkeling, afnamevolume e.d.
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 15

16. Takenpakket 1:
Vraag/aanbod
zichtbaar maken
Takenpakket 2:
Tools makelen
Takenpakket 3:
Collectieve
bemiddeling
Tool verdwijnt/blijft
slechts bij 1
instelling
Geen rol voor
makelaar
CHECKERS
CHIPApi
CHORALPlus
Multiply
MuseumPlus
Scratch4ALL
STITCHPlus
WITCHCraftPl
us
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 16

17. Organisatie van Nationale
Infrastructuur
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 17

18. Bron: Brochure OCW, 2005
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 18

19. Verrijkte bestanden
Op inhoud doorzoekbaar
Digitale reproducties
Thumbnails
Relaties
(hierarchisch,
verwant)
(Basis)be-
schrijvingen
Erfgoed
Collectie Nederland (bezit)
Collectieregistratie in instellingen (vgl.
Immix) (registratie)
Traditionele bibliografieën en centrale
catalogi (bijv. STCN) (ontsluiting)
Zoekindexen van metadata met links naar
buiten, vgl. Europeana. (aggregatie)
Informatiebestanden met zoekmogelijkheid
op object en centrale raadpleging van
objecten, vgl. Geheugen van Nederland,
WatWasWaar. (portal)
Informatiebestanden met zoekmogelijkheid
in zowel metadata als in volledige inhoud
(niveau Google), vgl. Digitale Dagbladen,
EDBO, Bibliotheek.nl (index / zoekmachine)
Informatiebestanden met (semantische)
zoekmogelijkheid in zowel metadata als in
volledige (gestructureerde) inhoud en
achterliggende (data/video-) bestanden, vgl.
wetenschappelijke informatie-systemen,
WieWasWie etc. (kennissysteem)
Niveau van service
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 19

20. Shared services
Gemeenschap-
pelijke diensten
(Shared services)
Digitalisering
- Massa
digitalisering
- Maatwerk
Aggregatie
- Geografisch
- Thematisch
Databeheer
- Eigen beheer
- Extern/cloud
Software
- Open source
- Tools
- Licenties
Dienstverlenin
g
- Publiek
(apps)
- B2B
Ondersteuning
-
Standaardisatie
-
Auteursrechten
R&D
- Innovatie
- Kennisdeling
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 20

21. 1. Elkaar kennen
2. Samen werken (informeel)
3. Samen coördineren (bijv. projecten)
4. Gemeenschappelijke dienstverlening
5. Convergentie
Bron: Beyond the silos of the LAMs (OCLC)
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 21

22. ICT erfenis
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 22

23. Bron:AlexOsterwalder
Businessmodelinnovatie
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 23

24. Public Private Partnerships
Genetwerkt erfgoed en het
ontstaan van een ‘Cultural
Commonwealth’.
Nieuwe gebruikers en
diensteninnovatie
Ontstaan nieuwe
multidisciplinaire
onderzoeksmethoden
Techniek als nieuwe intermediair
CLICK// ERFGOED
Samenwerking tussen
de erfgoedsector, de
kennissector, de
overheid en het
bedrijfsleven
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 24

25. Organisatie erfgoedmakelaar
Netwerkorganisatie
Conventanten (contracten)
Onafhankelijk buro
Erfgoedinstellingen met nationale
taken
Private partij
Raad van Toezicht
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 25

26. Conclusies voor effectief
innoveren
12 september 2013 Informatie aan Zee, Oostende 26