Aantal fitnesscentra vanaf 1999 met 65% gestegen Volgens gegevens van de Kamer van Koophandel zijn er eind 2008 1.670 fitnesscentra (sportscholen worden hierin niet meegenomen) in ons land actief. Het aantal fitnesscentra is vooral de laatste jaren explosief gestegen (zie de grafiek). Ten opzichte van 2003 is het aantal fitnesscentra met bijna 46% toegenomen van 1.146 naar 1.670. Ten opzichte van 1999 is dit aantal zelfs met 65% gestegen. Over de afgelopen tien jaar betekent dit een gemiddelde jaarlijkse stijging van 5,8%.

1. ‘Het Fitnesscentrum’ is een gratis publicatie van Van
Spronsen & Partners horeca-advies
Fitnesscentrum
Profiel van de Fitnesscentra
Het
Jaargang: 2009
in beeld

2. Brancheontwikkeling2
Soorten fitnesscentra4
Budget fitnesscentra5
Sterke spelers6
Interview7
Consument8
Inhoudsopgave
Horeca & Fitness10
Buitenland12
Trends & ontwikkelingen13
Toekomstvisie14

3. 22% van de bevolking beoefent de fitnesssport
Fitness wordt door de meeste gangbare metingen
als zeer populaire sport in Nederland gezien. Op
basis van het aantal fitnesscentra (KvK) en het
gemiddeld aantal leden per fitnesscentrum (955)
telt Nederland bijna 1,6 miljoen fitnessers die lid
zijn van een fitnesscentrum (circa 9% van de
bevolking).
Echter, Nederland telt in totaal ruim 3 miljoen
mensen tussen 6 en 79 jaar, die zowel thuis, in een
fitnesscentrum of op een andere locatie minimaal
één keer per jaar de fitnesssport beoefenen. Dit
blijkt uit de meest recente meting van het SCP
(Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek) uit
2007. Dit komt neer op circa 22% van de bevolking.
In 2003 was dit nog 17% van de bevolking en in
1999 13% van de bevolking.
Volgens de Nationale Atlas Volksgezondheid 2008
van het RIVM (zie kaartje) heeft Amsterdam het
hoogste percentage huishoudens waar één of
meerdere personen aan fitness doet, maar liefst in
33% van de huishoudens wordt deze sport
beoefent. Schiermonnikoog heeft met 3% het
laagste percentage huishoudens waar deze sport
wordt beoefend. Fitness wordt veelal beoefent in de
Randstad en het zuidoosten van Nederland. In het
noorden en zuidwesten van ons land wordt het
minst aan fitness gedaan.
Brancheontwikkeling
Aantal fitnesscentra vanaf 1999 met 65% gestegen
Volgens gegevens van de Kamer van Koophandel zijn
er eind 2008 1.670 fitnesscentra (sportscholen
worden hierin niet meegenomen) in ons land actief.
Het aantal fitnesscentra is vooral de laatste jaren
explosief gestegen (zie grafiek). Ten opzichte van
2003 is het aantal fitnesscentra met bijna 46%
toegenomen van 1.146 naar 1.670. Ten opzichte van
1999 is dit aantal zelfs met 65% gestegen. Over de
afgelopen tien jaar betekent dit een gemiddelde
jaarlijkse stijging van 5,8%.
Gemiddeld 10 fitnesscentra per 100.000 inwoners
Er zijn in ons land gemiddeld 10 fitnesscentra per
100.000 inwoners. De provincie Flevoland heeft de
hoogste dichtheid met gemiddeld 16 fitnesscentra
per 100.000 inwoners in 2008. Friesland beschikt
over de laagste dichtheid met minder dan acht
fitnesscentra per 100.000 inwoners. In deze
provincie is theoretisch gezien dus nog ruimte voor
extra fitnesscentra. Bron: CBS en Kamer van Koophandel
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke
van Schendel – W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia
Nieuwegein 2008
Ontwikkeling aantal fitnesscentra
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Ontwikkeling aantal fitnesscentra
Eind 2008
Provincie Fitnesscentra Inwoners dichtheid/100.000 inw
Flevoland 61 378.688 16,1
Drenthe 77 488.135 15,8
Zeeland 47 380.585 12,3
Overijssel 130 1.119.994 11,6
Noord-Holland 275 2.626.163 10,5
Noord-Brabant 251 2.424.827 10,4
Gelderland 197 1.983.869 9,9
Limburg 106 1.123.705 9,4
Zuid-Holland 325 3.461.435 9,4
Groningen 51 573.459 8,9
Utrecht 100 1.201.350 8,3
Friesland 50 643.189 7,8
Nederland 1.670 16.405.399 10,2
2

4. Brancheontwikkeling
3
Kwart totale sportbestedingen aan fitness
Uit onderzoek van de Nationale Fitness Monitor uit
2008 blijkt dat een fitnesscentrum beschikt over een
ledenbestand van gemiddeld 955 personen. De
gemiddelde oppervlakte van een fitnesscentrum was
in 2007 900m². Het merendeel van de fitnesscentra is
gevestigd in een woonwijk en is gemiddeld 62 uur per
week geopend. De maandcontributie ligt gemiddeld op
€ 43,=, wat jaarlijks per centrum €410.000,= oplevert
aan contributiegelden uitgaande van tien maanden
betalende klanten per jaar (dit om overschatting te
voorkomen). De totale branche zet jaarlijks bijna 837
miljoen euro om op basis van contributiegelden. Dit is
circa 25% van wat er in Nederland aan sport-
beoefening wordt uitgegeven. De grafiek hiernaast
toont de omzetontwikkeling tussen 1999 en 2006.
Hierin is te zien dat de groei van de omzet ten opzichte
van 1999 is gedaald. Echter, deze groeicijfers
verschillen sterk per jaar, er is dus geen duidelijke lijn
in te ontdekken.
Opvallend is dat kleinere centra (<250 m²) een hogere
omzet (op basis van contributiegelden) per vierkante
meter behalen (gemiddeld € 491,= per m²) dan de
grote centra (2.000-5.000m²), die gemiddeld € 337,=
per m² omzetten. Hieruit blijkt dat het aantal leden per
vierkante meter hoger ligt bij de kleinere centra dan bij
de grote centra. Met € 515,= per vierkante meter
behalen de fitnesscentra van 500 tot 1.000m² de
hoogste omzet.
Derde plaats voor fitness
Volgens de “Rapportage Sport 2008” van het
SCP was zwemmen in 2007 de meest populaire
sport in ons land. Maar liefst 36% van de
bevolking van 6 tot 79 jaar geeft aan één of
meerdere malen in dat jaar te hebben
gezwommen. Fitness staat op een derde plaats,
na wielrennen/fietsen, met een percentage van
22%.
Omzetontwikkeling fitnesscentra (indexcijfers 1999=100)
90
92
94
96
98
100
102
104
106
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Omzet (index)
Bron: SCP Rapportage Sport 2008
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke
van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia
Nieuwegein 2008
Oppervlakte Omzet per m²
< 250m² 491€
250 - 500 m² 491€
500 - 1.000 m² 515€
1.000 - 2.000 m² 477€
2.000 - 5.000 m² 337€
Sport Percentage bevolking
Zwemmen 36%
Wielrennen/fietsen 23%
Fitness/aerobics 22%
Hardlopen/joggen/trimmen 18%
Wandelsport 15%
Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke
van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia
Nieuwegein 2008

5. Driedeling
Het rapport “De fitnessbranche in beeld – 2008” van de Nationale Fitness Monitor (NFM) geeft een driedeling weer van de
fitnessbranche, bestaande uit de reguliere centra, basis fitnesscentra en multifunctionele centra. Deze indeling is gebaseerd op het
type en aantal faciliteiten dat een fitnesscentrum biedt.
Soorten fitnesscentra
Basisfitness
Ongeveer een kwart van alle centra (400 centra) behoort tot de basis fitnesscentra. Deze
centra zijn niet per definitie kleinschalig, maar hebben geen welness en bieden vaak
slechts één type faciliteit aan. Het ledenbestand van dit type fitnesscentrum is met
gemiddeld 330 leden het kleinst van de drie typen centra. De gemiddelde oppervlakte van
een basisfitness centrum is 313m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter.
Naar verdeling van de NFM behoort ruim 13% van de leden tot de jeugd, 63% tot de
volwassenen en behoort 23% tot de senioren. De gemiddelde contributie per maand voor
een basis fitnesscentrum ligt rond de € 40,=. Dit is iets goedkoper dan bij de overige type
centra. Veel zelfstandige centra behoren tot dit type fitnesscentrum.
Multifunctionele fitness
Ongeveer één op de vijf centra (ruim 300 centra) behoort tot de multifunctionele sport- en
fitnesscentra. Vaak wordt bij dit type centrum een combinatie gemaakt van wellness en
fitness. Gemiddeld heeft dit type centrum ruim 1.600 leden in het ledenbestand en een
oppervlakte van 1.425m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter. De
contributie die maandelijks wordt betaald bedraagt gemiddeld € 44,=, wat overeen komt
met de reguliere centra. Naar verdeling van de NFM behoort 16% van de leden tot de
jeugd, 62% tot volwassenen en behoort 13% tot senioren. De Orange Wellnessclub is een
voorbeeld van een multifunctioneel centrum. Dit centrum biedt faciliteiten voor fitness,
sauna, beauty, health en beschikt over een lounge bar en restaurant.
Reguliere centra
Ruim 950 fitnesscentra (57%) behoren tot de reguliere centra. Zij beschikken over een
zaal voor groepssport, verschillende soorten fitnessapparatuur en bieden enkele
wellnessfaciliteiten zoals een sauna of zonnebank. Het ledenaantal van deze fitnesscentra
ligt met gemiddeld 1.000 leden beduidend hoger dan bij de basis fitnesscentra. De
gemiddelde oppervlakte van een regulier fitnesscentrum is 925m². Dit komt neer op ruim
één lid per vierkante meter. Gemiddeld wordt maandelijks door deze leden een bedrag
van € 44,= aan contributie betaald. Naar verdeling van de NFM behoort 14% van de leden
tot de jeugd, 64% tot de volwassenen en behoort 22% tot de senioren. Voorbeeld van
reguliere centra zijn de centra van SportCity.
4
Foto’s afkomstig van www.orangewellnessclub.nl
Foto’s afkomstig van http://leiden-steenschuur.sportcity.nl
Foto’s afkomstig van www.funfit.nl

6. Een aparte groep die zich binnen de fitnessbranche aan het ontwikkelen is, zijn de budget fitnesscentra. In dit onderdeel worden de budget ketens uitgelicht en
vergeleken met de reguliere fitnessketens. Hoewel de budgetcentra sinds 2005/2006 pas echt actief zijn, is er wel al een duidelijk stijging in de vraag en het
aanbod zichtbaar.
Budget fitnessketens
5
Explosieve groei budget fitnesscentra
In 2006 beschikken de grootste budgetketens ‘Fit for Free’, ‘Basic Gym’ (Health
City), ‘Basic Fit’, ‘Fit all Day’ en ‘Budget Fitness’ volgens het EFAA over 32
vestigingen. In 2008 is het aantal vestigingen gestegen naar 65. Dit is een stijging
van 103%. In hetzelfde onderzoek telde Nederland gezamenlijk 173 reguliere
ketenvestigingen in 2006. In 2008 is dit aantal gegroeid naar 191 vestigingen,
een stijging van 10%. Het aantal budget ketenvestigingen is ten opzichte van de
reguliere ketenvestigingen fors gegroeid.
Efficiëntie van de budget fitnesscentra
De gemiddelde oppervlakte per budget ketenvestiging was in 2006 circa
1.400m² ten opzichte van 2.140m² bij de reguliere ketenvestigingen. Het
gemiddeld aantal leden per centrum is bij budgetcentra hoger (circa 2.800) in
vergelijking met de reguliere ketencentra (2.380 leden). In deze cijfers zijn alleen
de ketenvestigingen meegenomen genoemd in het EFAA rapport. Voor de budget
vestigingen komt dit neer op twee leden per vierkante meter, voor de reguliere
centra komt dit neer op ruim één lid per vierkante meter.
Een wellicht belangrijker verschil is te zien in het aantal personeelsleden.
Gemiddeld beschikken de reguliere centra over 26 werknemers per centrum ten
opzichte van circa zeven werknemers per centrum bij de budgetketens. Hieruit
kan geconcludeerd worden dat de budgetcentra het aantal vierkante meters per
lid en het gemiddeld aantal werknemers efficiënter benutten, waardoor de
contributiegelden lager kunnen liggen.
De gemiddelde contributiegelden liggen tussen de € 9,95 en € 20,= per maand in
de budgetcentra. De contributie voor leden van de reguliere centra ligt gemiddeld
rond de € 44,=.
Economische crisis positief voor de budgetcentra
Prijs is één van de belangrijkste motieven voor mensen om niet te gaan fitnessen.
Door de efficiëntie waar budgetcentra mee werken en de lage contributiegelden,
is het budget fitnesscentrum een stuk aantrekkelijker voor mensen om lid te
worden, vooral in deze economisch moeilijke tijden.
De budget fitnesscentra kunnen een bedreiging vormen voor de reguliere centra
in de toekomst. Budget fitnesscentra kunnen zeker profiteren van de huidige
economische crisis.

7. Sterke spelers
6
Ketenvorming
Pas na het jaar 2000 kwamen de eerste grote internationale ketens in Nederland in opkomst. Inmiddels telt Nederland ruim 30
ketens. Momenteel maakt circa 15% van de fitnesscentra deel uit van een keten, wat neerkomt op ruim 250 fitnesscentra. De
vestigingen van de fitnessketens zijn voornamelijk terug te vinden in sterk tot zeer sterk stedelijke gebieden (gemiddeld 20% van
alle fitnesscentra). In matig tot niet-stedelijke gebieden zijn voornamelijk vestigingen van zelfstandige ondernemers te vinden, waar
gemiddeld 7,5% van de fitnesscentra tot een keten behoort. Ketenvestigingen hebben gemiddeld 1.200 leden in hun bestand,
tegenover ruim 900 leden bij zelfstandige ondernemers. Het ledenbestand van de ketenvestigingen is dus gemiddeld 24% groter
dan bij de overige commerciële centra. Opvallend is dat het inschrijfgeld bij de grotere ketens met gemiddeld € 69,= beduidend
hoger ligt dan bij individuele centra (€ 30,=). In het maandbedrag is daarentegen weinig verschil te merken. De zes grootste ketens
worden hieronder besproken.
Curves
Curves is ‘s werelds grootste fitnessketen met ruim 10.000 locaties. Met 54 locaties is Curves ook de grootste keten binnen
Nederland. Deze van oorsprong Amerikaanse keten biedt circuittrainingen alleen voor vrouwen. Een jaarabonnement kost
€ 39,= per maand.
Health City
Met 50 vestigingen verspreidt door heel Nederland is Health City de één na grootste fitnessketen in ons land. Internationaal
telt Health City ruim 100 vestigingen verspreid over Nederland, België en Duitsland. De van oorsprong Nederlandse keten
biedt abonnementen vanaf € 15,= per maand voor de basis fitnesscentra en circa € 36,= voor de “deluxe” centra.
Laco
Laco biedt 32 vestigingen in Nederland. Opvallend is dat de vestigingen zich niet in de Randstad bevinden maar juist
hierbuiten. Het maandelijks abonnement bedraagt tussen de € 32,75 en € 42,75.
Achmea Health Centers
Als onderdeel van Achmea zorgverzekeringen kunnen Achmea-verzekerden hier tegen gereduceerd tarief sporten. Tevens
zijn de centra ook toegankelijk voor niet Achmea-verzekerden. De health centers bieden zowel fitness als groepslessen.
Inmiddels beschikt Achmea Health Centers over 31 vestigingen verspreid door heel Nederland. Voor Achmea-leden ligt het
tarief rond de € 45,= per maand. Voor de niet-leden is dit € 48,50 per maand.
Fitness First
Fitness First is één van de grootste internationale fitnessketens met meer dan 550 vestigingen verspreid over verschillende
landen. Dit van oorsprong Engelse bedrijf telt inmiddels 25 vestigingen in Nederland. Deze centra zijn voornamelijk te vinden
in de Randstad en het zuiden van het land. Een jaarabonnement kost gemiddeld € 60,= per maand.
Fit for Free
Fit for Free telt 24 vestigingen en behoort tot de budget fitnesscentra. De vestigingen zijn voornamelijk te vinden in
de Randstad en het zuiden van ons land. Voor € 16,= per maand kun je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van
de fitnessfaciliteiten.

8. Interview Rutger Fahrner (SportLagune)
7
Sportlagune
Grand café ‘Oost4’ gevestigd bij de SportLagune in Heerhugowaard is een volwaardig
horecaconcept. Grand café ‘Oost4’ biedt een moderne inrichting en een uitgebreide
menukaart met diverse salades, belegde broodjes, hoofdgerechten en desserts. Rutger
Fahrner (clubmanager van de SportLagune) geeft tijdens een interview zijn idee weer
achter het concept en zijn visie op de ontwikkelingen van de horeca bij fitnesscentra.
Waar moet rekening mee gehouden worden bij de opzet van een horecaconcept in een
fitnesscentrum?
“Wanneer er gesproken wordt over horeca binnen healthclubs ontstaat er vaak een
beeld van de welbekende "sportkantine". Dit is niet het beeld dat wij met ‘Oost4’ willen
oproepen. Simpelweg omdat onze horeca het middelpunt van de healthclub is en een
zeer belangrijke functie vervult in de ontwikkeling van een "clubgevoel". Juist het
ontwikkelen van dit clubgevoel is essentieel in onze bedrijfsvoering en dient dus
doordacht gebracht te worden. Er is dan ook bewust voor gekozen om onze horeca haar
eigen naam en identiteit mee te geven.”
Welke toegevoegde waarde heeft het horecaconcept voor het totale beeld van het
fitnesscentrum?
“De toegevoegde waarde voor de healthclub zit uiteraard vooral in het feit dat er een
“clubgevoel” ontwikkeld wordt. De sociale factor weegt erg zwaar in het behalen van
sportgerelateerde resultaten. Daarnaast ondersteunt ‘Oost4’ onze bedrijfssport op vele
punten. Zo kan er worden vergaderd en is er ruimschoots de mogelijkheid tot zakelijk
lunchen en dineren. Ook is er vanuit de horeca volop ondersteuning voor
bedrijfsevenementen of bedrijfsuitjes. ‘Oost4’ versterkt de healthclub in haar visie om de
levenskwaliteit van mensen positief te beïnvloeden. SportLagune staat voor inspanning
(Sport) en ontspanning (Lagune). Dit is in alle faciliteiten terug te vinden. ‘Oost4’ past net
als het zwembad, de sauna's, het stoombad en de jacuzzi in het ontspanningsgedeelte.”
Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van horecavoorzieningen in fitnesscentra tegenvalt
(41% van de bezoekers geeft aan geen gebruik te maken). Hoe ervaren jullie dit?
“Juist doordat de horecavoorzieningen anders zijn dan gebruikelijk binnen healthclubs
wordt er veel meer gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. ‘Oost4’ is het hart van de
organisatie. Wanneer je binnenloopt heb je het gevoel dat je een huiskamer binnen
wandelt. Het interieur en de informele sfeer bevorderen dit uiteraard. Hier voelen
mensen zich prettig. Het is een rustpunt in plaats van het gebruikelijke punt waar
je "even snel" een drankje haalt voor in een groepsles. Veel mensen gaan na afloop van
hun training dan ook even heerlijk zitten voor een kopje koffie en een lunch.”
Welke producten van jullie menukaart zijn populair?
“Alle koffie producten, jus d'orange, Menga smoothies & shakes, de
clubsandwiches, soepen en maaltijdsalades zijn verreweg het populairst.
Naar alle waarschijnlijkheid valt dit te verklaren door het gezonde
karakter van deze producten.”
Wat is het idee achter het concept? En maken bezoekers van buitenaf
ook gebruik van het grand café?
“Door de keuze van een eigen naam, logo en identiteit is ‘Oost4’ als het
ware "apart" in de markt gezet. Dit resulteert tevens in het feit dat ook
mensen van buitenaf ‘Oost4’ weten te vinden. Zakelijk lunchen is
populair en daarnaast is ’Oost4’ ook nog eens een uitvalsbasis voor het
nabijgelegen park.”
Hoe ziet u de horecafaciliteiten bij fitnesscentra in de toekomst
ontwikkelen?
“In toenemende mate zullen health clubs zich gaan realiseren dat als
hoogwaardige horeca essentieel is voor het ontwikkelen van een
clubgevoel bij klanten.”
Foto afkomstig van www.sportlagune.nl

9. Consument
Kenmerken fitness gebruiker
Volgens het rapport “Ontspannen door
inspannen” van het NRIT uit 2007
heeft de grootste groep (52%) van de
bezoekers van een fitnesscentrum een
leeftijd tussen de 12 en 39 jaar. 37%
van de bezoekers is tussen de 40 en
64 jaar oud. De groep 65 plussers is
met 11% ondervertegenwoordigd. De
verdeling man-vrouw is redelijk gelijk,
namelijk 54% vrouw en 46% man.
Ongeveer 52% van de
fitnessgebruikers is middelbaar of
hoger opgeleid. Ruim 50% van de
fitnessers is afkomstig uit een sterk tot
zeer sterk stedelijk gebied.
Koopmoeitebereidheid
De auto is het populairste vervoersmiddel
wanneer men gaat fitnessen. Verder is bij
40% van de bezoeken de koop-
moeitebereid nog geen 5 minuten en
39% heeft een reisafstand van hooguit
10 minuten. Een bezoek aan een fitness-
centrum duurt circa 90 minuten. De
reistijden naar fitnesscentra zijn
gemiddeld korter dan die naar andere
sport-verenigingen, die veelal wat meer
afgelegen liggen en minder goed
bereikbaar zijn.
Gezondheid en lichaamsbeweging
belangrijkste motief
Uit onderzoek van het Mulier Instituur en
het Sociaal Cultureel Planbureau (zie
tabel) uit 2005 blijkt dat zowel bij fitness
(88%) als bij andere sportverenigingen
(64%) gezondheid, fitheid en
lichaamsbeweging het belangrijkste
motief is om te sporten. Opvallend is dat
bij fitness veel sterker gezondheids-
gerelateerde aspecten als een “strak
lichaam” of “afvallen” worden genoemd
en minder vaak motieven als
plezierbeleving of sociale contacten. De
belangrijkste reden om níet te fitnessen is
dat men het te duur vindt.
Vervoer P erc en tage
Auto 49%
Fiets 40%
Te voet 10%
Openbaar vervoer 1%
Motief
Gebruikers
fitnesscentra
Leden
sportvereniging
Gezondheid, fitheid, lichaamsbeweging 88% 64%
Strak of slank lichaam 34% 5%
Plezierbeleving 27% 57%
Sociale contacten 25% 53%
Spieropbouw, kracht 24% 5%
Uitlaatklep, compensatie dagelijks leven 23% 16%
Afvallen 11% 4%
Boeiende activiteit, leren van vaardigheden 2% 23%
Presteren, competitie, winnen 1% 27%
Bron: Sociaal Cultureel Planbureau en Mulier Instituut, 2005)
Bron: Ontspannen door inspannen, NRIT 2007
8

10. Consument
9
Cardio is favoriete activiteit
De meest favoriete activiteit is met 68%
cardio fitness, gevolgd door krachttraining
(49%). Deze twee activiteiten worden tijdens
een bezoek ook het meest gecombineerd
door bijna een kwart van de gebruikers.
Tijdens de fitnessactiviteiten geeft ongeveer
38% van de leden aan behoefte te hebben
aan persoonlijke begeleiding. Het gaat
hierbij vooral om vrouwen en 50 tot 64-
jarigen.
Fitnessers leven gezonder
Uit onderzoek van het NRIT is gebleken dat de
beweegnorm (30 minuten per dag bewegen) bij minder
dan een derde deel van de fitnessers bekend is. Van de
fitnessers voldoet 58% aan deze norm, tegenover 53% bij
de niet-sportende bevolking.
De fitnorm (minstens drie keer per week 20 minuten
intensief bewegen) is bij 15% van de fitnessers bekend.
Slechts 11% van de niet-sportende bevolking voldoet aan
deze norm. Daarentegen voldoet maar liefst 40% van de
fitnessers hier wel aan. Dit percentage is tevens hoger
vergeleken met leden van andere sportverenigingen
(34%).
Avonduren drukst bezocht
26% van de leden bezoekt een fitnesscentrum
gemiddeld twee keer per week en 23% bezoekt het
centrum drie keer in de week. De avonduren (vanaf
18.00 uur) van maandag tot donderdag zijn het drukst
bezocht. Tevens is er een piek om 09.00 uur op
doordeweekse dagen. ‘s Ochtends maken vooral
vrouwen gebruik van de faciliteiten. Veel fitnesscentra
bieden lagere tarieven tijdens de daluren. Daluren
voor fitnesscentra gelden op maandag tot vrijdag
tussen 09.00 uur en 17.00 uur.

11. Horeca & Fitness
10
Horeca aanbod
In 39% van de fitnesscentra is alleen een traditionele bar/kantine aanwezig en
15% heeft alleen een automaat met drankjes of snoep/snacks. 16% van de
centra biedt geen enkele horecavoorziening.
29% van de gebruikers geeft de voorkeur aan geen enkele voorziening en slechts
7% geeft de voorkeur voor een automaat. Wat opmerkelijk is, is dat 40% van de
gebruikers een voorkeur heeft voor een gezonde bar met gezonde drankjes of
snacks waar slechts 22% van de fitnesscentra deze gezonde bar ook
daadwerkelijk biedt. Dit geeft dus nog genoeg kansen voor de horeca om zich te
ontwikkelen.
Horeca gebruik
Het daadwerkelijke gebruik van de horecavoorzieningen valt in fitnesscentra
tegen, 41% van de bezoekers geeft aan nooit gebruik te maken van de
horecavoorzieningen. 14% maakt tijdens ieder bezoek gebruik van de horeca bij
fitnesscentra.

12. Vrouwen zijn met 54% van het totaal aantal fitnessers licht in de meerderheid. Cardio en krachttraining zijn de twee meest favoriete
activiteiten in fitnesscentra.
Foto is eigendom van Van Spronsen & Partners horeca-advies

13. Buitenland
12
Op basis van gegevens van de IHRSA uit 2005 bekijken we in dit onderdeel
de fitnessbranche van andere delen van de wereld. De International Health,
Raquet and Sportsclub Association is een brancheorganisatie die de
gezondheids- en fitnessindustrie wil beschermen, promoten en laten groeien.
Wereldwijd zijn er 9.100 bedrijven in 78 landen bij deze organisatie
aangesloten.
Verenigde Staten
De Verenigde Staten is het fitnessland bij uitstek. 14% van de bevolking (ruim
41 miljoen mensen) is lid van een fitnesscentrum. In totaal telt de Verenigde
Staten bijna 27.000 centra. Dit komt neer op 9 centra per 100.000
inwoners. De gemiddelde jaarlijkse omzet ligt rond de $ 14,8 miljard, wat
neerkomt op circa $ 551.000 omzet per jaar per centrum. Ieder centrum telt
gemiddeld 1.530 leden. Canada beschikt over een hogere dichtheid, namelijk
15 centra per 100.000 inwoners.
Latijns-Amerika
Van Latijns-Amerika beschikt Brazilië over de grootste fitnessmarkt als het gaat om
de jaarlijkse omzet ($ 682 miljoen). Brazilië telt 2,5 miljoen leden en 7.000
fitnesscentra. De gemiddelde omzet per fitnesscentrum in Brazilië bedraagt ruim
$ 97.000 per jaar en beschikt over gemiddeld 360 leden per centrum. Ruim 1%
van de bevolking is lid bij een fitnesscentrum. Argentinië heeft met 4,2% van de
bevolking het grootste aandeel fitnessers. Tevens heeft dit land met 7,5 centra per
100.000 inwoners de hoogste dichtheid. In Brazilië is met 4 centra per 100.000
inwoners de dichtheid een stuk lager.
Europa
Op basis van de totale jaarlijkse omzet beschikt Engeland over de grootste
fitnessindustrie met $ 3,5 miljard omzet ten opzichte van de overige Europese
landen. Engeland telt 6,1 miljoen leden en bijna 4.400 fitnesscentra. Per centrum
komt dit neer op een jaarlijkse omzet van bijna $ 800.000 en 1.390 leden. Het
aandeel van de bevolking dat aan fitness doet, komt neer op 5%. Andere landen,
zoals Zweden en Noorwegen, beschikken met respectievelijk 10 en 10,9% over de
hoogste percentages fitnessers in Europa.
Nederland beschikt met 10 centra per 100.000 inwoners net niet over de hoogste
dichtheid van Europa. Italië beschikt over een hogere dichtheid van ruim 10 centra
per 100.000 inwoners.
Azië en Australië
Op basis van de gemiddelde jaarlijkse omzet beschikt Japan over de grootste
industrie met $ 3 miljard ten opzichte van overige landen in Azië en Australië. Het
land telt ruim 1.900 fitnesscentra met ruim 3 miljoen leden. Dit komt neer op bijna
2,5% van de totale bevolking. In Japan behaald een fitnesscentrum een jaarlijkse
omzet van gemiddeld $ 1,5 miljoen en telt circa 1.600 leden. Japan beschikt over
een dichtheid van 1,5 centra per 100.000 inwoners.
Australië heeft met 8% een hoger aandeel dan Japan van de bevolking dat aan
fitness doet. Hetzelfde geldt voor de dichtheid. Australië biedt 6 centra per
100.000 inwoners.
In Japan worden kansen gezien in de groeiende vergrijzende markt. Oudere
inwoners zijn namelijk verplicht deel te nemen aan kracht training programma’s
voordat ze gebruik kunnen maken van verdere services van het zorgsysteem.

14. Trends & Ontwikkelingen
Anti-gravity yoga
De nieuwste trend in Amerika is anti-gravity yoga, waarbij de
deelnemers in een doek aan het plafond allerlei oefeningen
uitvoeren. De voordelen van dit type yoga zijn dat je
ingewikkelde yoga oefeningen langer en beter kunt volhouden
zonder al te veel nek- en rugklachten. Maar bovenal zorgt het
voor een nieuwe dimensie van de oefeningen.
Foto afkomstig van www.gezondheidsnet.nl
Zumba
Zumba is een fitnessprogramma dat is gebaseerd op
een Latijns-Amerikaanse dans. Het is opgezet door
Alberto Perez. Bij Zumba doe je fitnessoefeningen op
muziek, vergelijkbaar met aerobics. Zumba betekent
letterlijk “snel bewegen en lol hebben”.
Foto afkomstig van health.msn.com
Kranking
Van de uitvinder van spinning komt
nu de laatste fitnesstrend, kranking.
Op een zogenaamde krankcycle train
je je bovenlichaam op een zeer
intensieve manier.
Foto afkomstig van www.ncpad.org
Hypoxi training
Door te trainen in een soort vacuüm
zorg je voor een betere doorbloeding
wat een gunstig effect heeft op
cellulitis. Het is ook mogelijk om
plaatselijk vet te verbranden.
Foto afkomstig van
www.hypoxistudiocastricum.nl
13
Baby fitness
Eten is belangrijk om te groeien, maar beweging ook.
Door te bewegen en te spelen leert een kind zichzelf
en zijn omgeving kennen. Oh Baby! Fitness en
Mommy and Baby Fitness zijn voorbeelden van
Amerikaanse bedrijven die zich specifiek richten op
zwangere vrouwen en baby’s.
Foto afkomstig van
www.mommyandbabyfitness.com
Wii Fit
De Wii Fit, een spel voor de
populaire spelcomputer Nintendo
Wii, is inmiddels al 160.000 keer
in ons land over de toonbank
gegaan. De Nintendo Wii is al ruim
600.000 keer verkocht, wat zorgt
voor een groot afzetkanaal voor de
Wii Fit. De Wii Fit bevordert
beweging op een leuke speelwijze.
De Wii Fit is bedoeld ter
ondersteuning van beweging in het
fitnesscentrum, maar kan ook een
concurrent worden van reguliere
fitnesscentra.

15. Toekomstvisie
14
Stijging fitnesscentra zet door
Gezien de aanwezige en toenemende aandacht voor een gezond levenspatroon, verwachten wij
voor de komende jaren dat het percentage van de bevolking dat lid wordt van een fitnesscentrum
zal stijgen naar 14% van de bevolking. Uitgaande van de bevolkinggrootte in 2020 en een
gemiddeld aantal leden per centrum van ongeveer 1.000 zullen er in 2020 circa 2.500
fitnesscentra in ons land zijn. Dit komt neer op ongeveer 15 centra per 100.000 inwoners.
Verschuiving van driedeling naar tweedeling
De huidige driedeling, zoals deze beschreven staat in dit brancheprofiel zal zich langzaam vormen
naar een tweedeling. Naar onze verwachting zullen de basis- en budgetcentra de rol van de
reguliere centra overnemen, waar fitnessfaciliteiten de hoofdrol blijven spelen, maar wel meer
verschillende faciliteiten zullen aanbieden zoals groepslessen. Deze centra zullen zich echter wel
blijven presenteren als budgetcentra. De reguliere centra zullen daarentegen meer neigen naar de
multifunctionele centra door de vervaging tussen fitness en wellness door te zetten. De reguliere
centra zullen dus meer wellnessfaciliteiten gaan aanbieden. Het aantal multifunctionele centra zal
dan ook gaan stijgen.
Ketenvorming
Momenteel behoort 15% van alle fitnesscentra tot een keten. In acht jaar tijd, vanaf 2000, zijn er
zowel Nederlandse als internationale ketens bij gekomen. Deze stijging zal zich naar verwachting
voortzetten in de toekomst. Circa 25% van de fitnesscentra zal in 2020 deel uitmaken van een
keten.
Preventieve zorg
Naar onze verwachting zal de overheid zich meer gaan bemoeien met de gezondheid van de
Nederlanders in de vorm van preventieve zorg. Vooral vanuit het oogpunt van de vergrijzing en de
toenemende gezondheidsproblemen. Na de Achmea health Centers zullen meer verzekeraars de
ondernomen stappen van Achmea volgen. De steun vanuit de overheid zal uiteindelijk resulteren in
een tegemoetkoming naar de consument in de vorm van bijvoorbeeld korting op de contributie.
Fitnesscentra zullen zich specialiseren op bepaalde groepen mensen, zoals mensen met obesitas
of andere gezondheidsklachten.
Rol van de horeca
Naar aanleiding van onze verwachting in de stijging van het aantal multifunctionele centra, zal de
vraag en het aanbod van horecagelegenheden toenemen. Gezien het feit dat de horeca bij
fitnesscentra nog onder aan de ladder staat, biedt deze ontwikkeling dus nog volop kansen voor de
horeca.

16. Bronnenlijst:
“Ontspannen door inspannen” – 2007,
NRIT
“IHRSA Global Report 2005” - IHRSA
De fitnessbranche in beeld 2008, Jo
Lucassen/Marieke van Schendel, W.J.H.
Mulier Instituut/ARKO SportsMedia
Nieuwegein 2008
Rabobank Cijfers en Trends, 2008
Fitnessbeoefenaars onder de loep,
Times Jongert c.s., Sportgericht nr. 4-5,
2007
Rapportage Sport 2008, SCP
Nationale Atlas Volksgezondheid,
www.rivm.nl
http://health.msn.com/fitness
www.cbs.nl
www.kvk.nl
www.ihrsa.com
www.healthcity.nl
www.achmeahealthcenters.nl
www.fitnessfirst.nl
www.laco.eu
www.sportcity.nl
www.acsm.org
www.fitnessmonitor.nl
Deze uitgave is van Van Spronsen &
Partners horeca-advies, onderdeel van de
Van Spronsen & Partners Groep.
Hiertoe behoren tevens de volgende
onafhankelijke bedrijven: personeel en
salarissystemen, administratieve
dienstverlening en trainingen. Onder het
motto “Anders denken, anders doen” zijn wij
al 22 jaar actief binnen de horeca- en
leisuremarkt en stellen wij de opdrachtgever
en zijn doel centraal.
De werkzaamheden van horeca-advies
bestaan voornamelijk uit het uitvoeren van
haalbaarheids-onderzoeken,
bedrijfsdoorlichtingen, en rendements-
verbeteringen, het ontwikkelen van nieuwe
horecaconcepten, het opstellen van
marketing-communicatieplannen en het
geven van management-ondersteuning.
Voor een compleet overzicht van ons
dienstenpakket verwijzen wij u graag naar
onze website www.spronsen.com. Hier kunt
u tevens terecht voor dagelijkse horeca-
gerelateerde nieuwsberichten, diverse
horeca-kennisdocumenten, een lijst van
onze referenties en alle eerdere uitgaven
van onze Nieuwsbrief de Food For Thought.
Bezoek nu ook www.horecatrends.com, de
nieuwe website van Van Spronsen &
Partners.
Van Spronsen & Partners