Keynote-presentatie van Stannie Driessen, programmaleider chronisch zieken Vilans, over uitdagingen in de eerstelijns zorg op het gebied van wijkgerichte zorg, persoonsgerichte zorg, multimorbiditeit, nov 2012

1. Het Nieuwe Ouder Worden:
Uitdagingen voor de eerste lijn
Stannie Driessen, Vilans
Zorg voor zilver, ga voor (g)oud 20 november 2012

2. Het Nieuwe Ouder Worden

4. De zorg ontzorgd/t

5. Opbouw
• Trends in de zorg
• Hoe kijken we naar de zorg: cultuur en
mensbeelden
• Mogelijke oplossingsrichtingen
Persoongerichte zorg
De wijk
• Uitdagingen voor de eerste lijn

6. Trends in de zorg
1. Meer ouderen met complexe multimorbiditeit
2. Zorggebruik groeit: vergrijzing verklaart 15% van
de groei
3. Technologie oorzaak en oplossing toenemende
zorgvraag
4. (te) hoge zorgkosten
5. Ouderen zijn mondiger, rijker & vaker
alleenstaand
6. Veranderende waardepatronen rond gezondheid

7. Multimorbiditeit in cijfers
Totale bevolking 13%
55+ 37%
75+ 60%
Onderzoek RIVM/Nivel
Multimorbiditeit en comorbiditeit in de Nederlandse bevolking – gegevens
van huisartsenpraktijken Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155: A3193

8. Multimorbiditeit in cijfers
Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155: A3193

9. Aandeel ouderen dat publiek
gefinancierde zorg ontvangt

10. Onze zorgcultuur
1. In Nederland lossen we moeilijke vragen
op door ze uit de samenleving te halen:
segregatie
2. Hoge institutionalisering, lage
participatie
3. We verzekeren en regelen alles “goed”
4. Veel rechten / weinig plichten

11. Mensbeelden in de zorg
de patiënt de bewoner de cliënt

12. De (ge-empowerde),zelfredzame mens

13. Shift happens!
Patiënt Passief object
Bewoner
Cliënt
Klant
Burger
Mens
Actief subject

14. Onze zorgcultuur
1. Meer van hetzelfde is geen optie, dus:
 zorgen vóór, wordt zorgen dát…..
 sturing meer bij de burger die hulp nodig heeft
 kwaliteit van bestaan, waarde en waardigheid als ijkpunt
 Informele zorg
 Minder verzekeren, meer zelf betalen
2. Ontzorgen -> zorg terug naar de samenleving
3. Het vraagstuk is zo groot -> kleinschalig
oplossen
4. De wijk of buurt als eenheid

15. Shift happens: adviezen RVZ
Zorg voor je gezondheid!
Van ZZ naar GG
Preventie van welvaartzieken
25% van welvaartziekten
veroorzaakt door leefstijl
Redzaam ouder
Zorg voor niet-redzame
ouderen vraagt om
voorzorg voor iedereen

16. Persoonsgerichte zorg
Zorg aan huis voor kwetsbare ouderen:
persoonsgericht organiseren
• Werken vanuit een betekenisvolle relatie
• Doelen van burgers vastleggen in GG ipv ZZ
• Individueel zorgplan is basis
• 1 centrale zorgverleners/casemanager
• Eenvoudig als het kan, complex als het moet
(casefinding, stepped care)
• Uitkomstmaten:
Functioneren, KvL, zelfredzaamheid en eigen
regie

17. Persoonsgerichte zorg

18. Persoonsgerichte zorg

19. De wijk is „in‟
• Zorg aan huis als vertrekpunt
• VWS-beleidsbrief “zorg en ondersteuning in de
buurt ” (oktober 2011)
• Populatiegerichte zorg (en financiering)
• De wijkzuster is terug -> met verschillende
gezichten, meer integrale hulp, eerst buurten
dan zorgen, casemanagement
• Preventie in de wijk (bewegen ook voor ouderen)
• Burgerinitiatieven en halfdelijnszorg

20. De wijk is „in‟
Arrangementen op het grensvlak
tussen Zorg & Welzijn
Een verkenning van wijkinitiatieven:
Achtergrondstudie uitgevoerd door
Vilans i.o.v.
de RVZ bij advies ‟De
bomen en het bos: de patiënt, zijn
vraag en het landschap‟

22. Uitdagingen voor de eerste lijn
• Zorg voor ouderen persoonsgericht in de wijk
organiseren: zorgprogramma ouderen /
grootgebruikers
• Werk aan “halfdelijnszorg”: tussen professioneel
en informeel
• Scheiden wonen/zorg, transitie AWBZ -> WMO:
meer ouderen in de 1e lijn
• Wijkaanpak: strategische alliantie met
welzijn, gemeente, wonen, thuiszorg &
ondernemers

23. Meer weten
Coming soon:
www.kennispleinchronischezorg.nl
Congres multimorbiditeit: onze
uitdaging: 24 januari 2012
Verdiepingsleergang Ouderenzorg in
de eerste lijn samen met het JvEI
Mail naar s.driessen@vilans.nl/
www.vilans.nl