2. TOPLUMSAL KURALLAR
Toplumsal kurallar, bireyin özel yaşamında ve
toplum içinde uyması gereken
kuralların tümüdür.Toplumsal kurallar
sayesinde çocuk, toplumun bir üyesi
olduğunu fark eder. Böylece sosyal ortama
uygun davranışlar göstermeyi öğrenir.
Çocuğun anne-babadan aldığı iki olgu vardır:
Sevgi ve Eğitim. Sevgi; kabullenme,
koruma, kollama ve sevecenlik gibi bütün
olumlu duyguları içerir. Eğitim ise; öğretilen
her şeyi, verilen bilgileri, becerileri, yasakları,
kuralları, inançları, değer yargılarını, görgü
kurallarını ve insanın sosyalleşmesi için
gerekli olan tüm toplumsal değerleri kapsar.
3. Disiplin
İnsan yaşamının her döneminde ve her alanında önemli bir
kavram olan disiplin; toplum içindeki tavır ve hareketleri
düzenleyen çeşitli kural ve beklentilerden oluşur.
Disiplin, çocuk eğitiminin önemli bir parçasıdır. disiplin
uygun verildiği takdirde davranışı yönlendirmeyi amaçlayan
bir eğitimdir.
Disiplin çocuğa istenilen davranışları ve alışkanlıkları
öğretmek, kendi kendini denetlemeyi ya da iç denetim demek
olan ahlak gelişimini sağlamaktır.
Disiplinin gerçek amacı söz dinlemeyen çocukları
cezalandırmak değil, onlara bir şeyler öğretmek,
yönlendirmek ve içsel denetimlerini oluşturmaktadır.
Disiplin, toplumun kabul ettiği ve onayladığı davranış
şekillerini tanımlar ve çocuğun bu davranışlar doğrultusunda
davranışlarını değiştirmesini sağlar. Çocukların yetişkin
davranışları kazanmasına yardımcı olan disiplin, aynı
zamanda çocukların kendi
davranışlarının sorumluluğunu almasını gerektirir.
4. Disiplinin iki temel amacı vardır;
Birincisi,
çocuğa anlaşılır, kesin ve
sınırları olan, güvenli bir ortam
sunmaktır. Bu ortam çocuğun
sağlıklı gelişimi için gereklidir.
Disiplinin ikinci amacı ise,
çocuğun kendi kendini yönetme
yeteneği yani öz denetim
kazanmasıdır. Çocuk denetim
altında değilken de
öğrendiklerini
uygulayabilmeli, kurallara
uymayı sürdürebilmelidir. Ana
babası yanındayken kurallara
uyan
ama denetim kalkınca çığırından
çıkan çocuk, öz denetim
yeteneği kazanmamış demektir.
5. Görgü (toplum)
Bir toplum içinde var olan ve uyulması gereken saygı ve incelik
kurallarına görgü denir.
Toplumda bireyler arasındaki ilişkilerin düzenlenmesinden
doğan töre, adet, gelenek-görenekler, din kuralları gibi görgü
kuralları da yazılı olmayan normlardandır.
Örf ve adetlerin basit biçimi olarak da kabul edilmektedir. Görgü,
bir kimsenin belli bir olayda nasıl davranması gerektiğini
gösterir. Örneğin bir toplantıda konuşurken, bir davette yemek
yerken veya bir törene katılırkenki davranış biçimlerini belirler.
Görgü ve buna bağlı olarak ortaya çıkan görgü kuralları her
toplumda geçerli, evrensel bir nitelik taşıyabileceği gibi
toplumdan topluma farklılık da gösterebilir.
Görgü kurallarına uymamanın hukuki yaptırımı yoktur. Buna
karşı kurallara uymayan kişi toplum içinde ayıplanır
6. Görgü kurallarının temellerinin atıldığı ilk
yer aile ortamıdır. Görgü kurallarını çocuğa
öğretmek sadece bilgi aktarımıyla olmaz.
Çocuk önce aile ortamında uygulanan ve
geçerli
olan toplumsal kuralları gözlemler. Daha
sonra taklit eder ve uygular.Çocuğa görgü
kurallarını öğretirken iki önemli kriter
vardır. Birincisi çocuğun kuralları
uygulayabilecek
yaşta olması, ikincisi ise anne-babanın
uygulanması beklenen toplumsal kuralların
altını
çizmiş olmalıdır
7. Görgü kuralları, aile ortamı içinde kabul gördüğü ve
onaylandığı oranda çocuğa geçer.
Öğrenmenin önemli bir bölümü taklit edilerek gerçekleştiği için,
çocuğun iyi bir modele
ihtiyacı vardır. Örneğin, sofra kuralları ile ilgili çocuktan “yavaş
yemek yemesi isteniyorsa”
bu istek, çocuğa söylenmelidir. Ancak bu söylenirken anne-
babada davranışlarına dikkat
ederek bu kurala uygun davranmalıdır.0 yaşından sonra çocuk,
toplumun iyi/kötü,
doğru/yanlış ve ayıp gibi yargılarıyla karşılaşır. Bu dönemde
bebek olarak değil de çocuk
olarak kabul edilmeye başlanır. İlk karşılaştığı kural, tuvalet
eğitimi konusundadır. Çocuktan
artık “altına çişini ya da kakasını yapmaması” beklenir
8. Eğitim Ortamında Görgü Kuralları
Çocuğa verilen eğitim, okulda da devam eder.
Öğretmen çocuklara görgü kurallarını
neler olduğunu öğreterek işe başlamalıdır.
Daha sonra ise sınıfta davranışlarına dikkat
ederek, çocuklara örnek davranışlar
sergilemelidir.