SlideShare a Scribd company logo
1 of 17
Download to read offline
VLOTDRAMA
                          De strafzaak: Kruidvat-uitje eindigt in tragedie


                            BIJ DE OVERLAAT

                                KABINET
                          Actueel: Veiligheidsvoornemens op een rij


                        RUTTE-VERHAGEN

                                 ‘HET OM IS NIET
                          Interview: Annelies Röttgering is voor de dialoog


                                     DE VIJAND’




RELATIEMAGAZINE VAN HET OPENBAAR MINISTERIE | NR 12 | JAARGANG 16 | dEcEMBER 2010
KRAAKVERBOD               Wel of geen strafrechtelijke ontruimingen?


VAN KRACHT
1 Oktober werd het kraakverbod van kracht. Het OM
kondigde aan het algemeen kraakverbod op reguliere
wijze te handhaven, dus met inachtneming van het
opportuniteitsbeginsel en de beschikbare capaciteit van
politie en OM. Handhavend optreden is steeds de inzet,
waarbij meer gewicht aan handhaving toekomt indien
de eigenaar bijvoorbeeld gehinderd wordt in het                                                     Het Gerechtshof in den
realiseren van de gekozen bestemming van een pand. Dat                                              Haag oordeelde op 8
geldt ook als er sprake is van overlast voor de omgeving of                                         november dat de wet in
vernielingen door de krakers.                                                                       strijd zou zijn met het
                                                                                                    EVRM omdat krakers
                                                                                                    onvoldoende mogelijk-
                                                                                                    heden hebben om be-
                                                                                                    zwaar aan te tekenen
                                                                                                    tegen ontruiming.
                                                                                                    daarop schortte het
                                                                                                    OM de strafrechtelijke
                                                                                                    ontruimingen op. In
                                                                                                    zijn schriftelijke moti-
                                                                                                    vering gaf het Hof aan
                                                                                                    dat vereist is dat het
                                                                                                    OM zijn beleid met
                                                                                                    betrekking tot ontrui-
                                                                                                    mingen nauwkeurig
                                                                                                    omschrijft en publi-
                                                                                                    ceert. Het ministerie
                                                                                                    van Veiligheid en
                                                                                                    Justitie heeft laten
                                                                                                    weten in cassatie te
                                                                                                    gaan tegen het arrest
                                                                                                    van het hof. Het OM
                                                                                                    heeft eind november
                                                                                                    een beleidsregel gepu-
                                                                                                    bliceerd, die voorziet in
                                                                                                    de door het hof veron-
                                                                                                    derstelde lacune.
                                                                                                    daardoor kunnen
                                                                                                    strafrechtelijke ontrui-
                                                                                                    mingen weer doorgang
                                                                                                    vinden. de beleidsre-
                                                                                                    gel zal worden herbe-
                                                                                                    zien nadat de Hoge
                                                                                                    Raad uitspraak in cas-
                                                                                                    satie heeft gedaan.

                                                                                                    Foto: ANP Photo / Evert Elzinga


2 | Naam artikel - Opportuundecember 2010 2010
    In beeld - Opportuun 12 - 12 - december                            Opportuun 12 - december 2010 - Naam artikel | 3
Kritisch Opportuun
                                                                                                                                                                                                               Inhoud
                                                                         Waakhonden nodig. Annelies
                                                                         Röttgering was jarenlang voorzitter van de
                                                                         Nederlandse Vereniging van
                                                                         Strafrechtadvocaten. Ze heeft het OM nooit                                       Geheel in lijn met de ontwikkelingen van het OM, richt ook Opportuun zich steeds
                                                                         als vijand gezien, zegt ze. ‘Maar het OM
                                                                         heeft macht en macht corrumpeert.                                                meer op de externe omgeving. Opportuun is van een medewerkersblad inmiddels




6
                                                                         Waakhonden zijn dus nodig.’
                                                                         >> Interview met Annelies Röttgering                                             uitgegroeid tot het relatiemagazine van het Openbaar Ministerie; hét platform voor

                                                                                                                                                          kritische verhalen, scherpe columns, toelichting op zaken en uitleg van ons werk.

                                                                                                                                                          Dit decembernummer is het achtste nummer van 2010 in een nieuw jasje en met

                                                                                                                                                          andere inhoud. In dit nummer helaas wel de laatste column van Jan Hoekman (dank
                                                                         Het Vlotdrama          Het teamuitje van de
                                                                         Kruidvat-medewerkers moest een gezellig                                          Jan voor je altijd kritische blik!) en een artikel over de drie veiligheidsdoelen uit het
                                                                         dagje worden, maar het loopt uit op een
                                                                         drama als een vlot van een outdoorbedrijf bij                                    regeerakkoord van het kabinet-Rutte-Verhagen. Vanaf volgend jaar in Opportuun
                                                                         een overlaat omslaat. ‘Deze zaak is in mijn
                                                                         lijf gaan zitten.’                                                               maandelijks een sfeerverslag uit de rechtbank. Begin 2011 discussieert de redactie



10
                                                                         >> Alles afwegende: Aanklager Clementine de Groen
                                                                         blikt terug.                                                                     van Opportuun met een aantal kritische lezers of we erin zijn geslaagd onze

                                                                                                                                                          doelstellingen waar te maken. De resultaten van deze discussie leest en ziet u

                                                                                                                                                          ongetwijfeld terug in de volgende Opportuuns. En ja, wij waarderen ook uw kritische

                                                                                                                                                          op- en aanmerkingen.
                                                                         Het Regeerakkoord             van het kabinet-
                                                                         Rutte-Verhagen onder de loep. Welke
                                                                         veiligheidsdoelstellingen zet het nieuwe
                                                                         kabinet centraal? Slachtoffers, wijken en één                                    Esther Schaddelee, Hoofd Communicatie OM
                                                                         nationale politie zijn kernwoorden.
                                                                         >> Actueel: kabinet-Rutte-Verhagen




14
                                                                                                                                                                                                      En verder...
                                                                         De Delftse penose           moest maar eens                                                                                  In beeld > 2
                                                                         vernieuwend worden aangepakt, vonden                                                                                         Hoek van Jan > 9
                                                                         OM, politie, bestuur en Belastingdienst. Tal                                                                                 Stelling > 17
                                                                         van deelonderzoeken – onder de                                                                                               Het Parklet > 18
                                                                         overkoepelende naam “Beatles” – draaiden                                                                                     Kortom > 22
                                                                         tegelijkertijd. Informatie werd uitgewisseld.                                                                                Omgeslagen > 24




30
                                                                         Het wérkte, blikt criminoog Marjolein                                                                                        Recente jurisprudentie over wraking > 25
                                                                         Kampijon terug.                                                                                                              Organisatie > 26
                                                                         >> Paraplu tegen de penose.                                                                                                  UT Recht > 29
                                                                                                                                                                                                      Gespot: Opera > 32

OPPORTUUN | RELATIEMAGAZINE VAN HET OPENBAAR MINISTERIE | JAARGANG 16 | NUMMER 12 | dEcEMBER 2010 Opportuun wordt gratis verstrekt aan de
medewerkers van het OM en andere geïnteresseerden. Het magazine verschijnt twaalf keer per jaar. de redactie is verantwoordelijk voor de inhoud. Aan de
in Opportuun verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan
Abonnementenadministratie Wijzigingen? Stuur de adresdrager met de aangebrachte wijzigingen naar het retouradres, of e-mail de wijzigingen naar
opportuun@om.nl. Redactieadres Openbaar Ministerie, Parket-Generaal, afdeling communicatie, Prins clauslaan 16, Postbus 20305, 2500 EH den Haag.
Eindredacteur Pieter Vermaas, 070 - 3399840 of p.vermaas@om.nl. Plaatsvervangend eindredacteur Thea van der Geest, 070 - 3399825 of t.v.d.geest@om.nl.
Aan dit nummer werkten mee Miek Smilde, Esther Schreur, Guido Suurmond, Gerard Trentelman Foto omslag Ruben Keestra Bladformule en vormgeving
Kris Kras design druk Tuijtel Oplage 8550
                                                                                                                                                                                                               Opportuun 12 - december 2010 - Inhoudsopgave | 5
Annelies Röttgering was twintig jaar strafrechtadvocate en jarenlang
                                                                          voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten
                                                                          (NVSA). Begin dit jaar maakte zij de overstap naar de rechterlijke
                                                                          macht. Sinds april is ze verbonden aan de sectie strafrecht van het
                                                                          gerechtshof Amsterdam.



                                                                              IK HEB HET OM NOOIT ALS
                                                                                                         Annelies Röttgering is voor de dialoog



                                                                         VIJAND BESCHOUWD
                                                                          Een van de doelen die de NVSA            Wat hebt u zien veranderen in de          een rapport van het Nederlands
                                                                          beoogt is het verbeteren van de          twintig jaar dat u advocaat bent          Forensisch Instituut laten opnemen,
                                                                          kwaliteit van de strafrechtadvoca-       geweest?                                  omdat ze bang was dat anders de
                                                                          tuur. Is het daar zo slecht mee          ‘Dat de advocatuur ontzettend             advocaat ermee aan de haal zou
                                                                          gesteld?                                 commercieel is geworden. Toen ik          gaan. Misschien is dat niet met
                                                                          ‘Al jaren wordt er geklaagd over de      begon was de sociale advocatuur           kwade opzet besloten, maar het
                                                                          kwaliteit van de advocatuur in het       financieel vrij goed geregeld. Je kon     illustreert wel een verkeerde
                                                                          algemeen en die van de strafrecht-       er redelijk van leven. Advocaten          perceptie van wat het strafproces
                                                                          advocatuur in het bijzonder. Ik kan      hoefden niet zo met geld bezig te         zou moeten zijn. Waakhonden zijn
                                                                          me daar wel iets bij voorstellen, de     zijn. Inmiddels is de sociale advoca-     dus nodig. Het is kennelijk iets van
                                                                          kwaliteit is niet over de hele linie     tuur in de oude zin van het woord zo      deze tijd dat de confrontatie van
                                                                          goed. Vooral éénpitters en kantoren      goed als teloor gegaan. Niemand kan       beide zijden onvriendelijker van toon
                                                                          die jonge mensen niet goed begelei-      meer leven van toevoegingen alleen.       is dan voorheen.’
                                                                          den baren zorgen. De algemene
                                                                          beroepsopleiding van advocaten is in     Het OM en de strafrechtadvocatuur         Het OM probeert al jaren tegen-
                                                                          elk geval niet afdoende om een           lijken steeds grotere tegenspelers        spraak te organiseren om tunnelvisie
                                                                          strafzaak goed te kunnen doen. De        geworden in het rechtsproces. Wat         te voorkomen. Slaagt het daar in?
                                                                          Raad voor de Rechtsbijstand biedt        vindt u van die polarisatie?              ‘Ik juich elk initiatief toe dat beoogt
                                                                          daarom al langere tijd cursussen         ‘Ik heb het OM nooit als de vijand        de kwaliteit van de strafrechtsple-
                                                                          aan en daarnaast is er de specialis-     beschouwd, maar ook nooit als een         ging te verbeteren, maar feit blijft
                                                  Annelies Röttgering:    tenopleiding van de NVSA. Als            ketenpartner. Advocaten spelen hun        dat nog steeds veel beslissingen bij

                                                  ‘Advocatuur is          iemand die heeft gevolgd, heeft hij in
                                                                          elk geval verstand van het vakgebied,
                                                                                                                   eigen rol. Ze zijn vaak tegendraads
                                                                                                                   en schoppen tegen de orde, maar
                                                                                                                                                             de zaaksofficier liggen en daar zit
                                                                                                                                                             het probleem. Een zaaksofficier zit
                                                                          wat overigens niet wil niet zeggen       dat is nuttig, omdat het OM macht         tegenwoordig erg dicht op de politie
                                                  ontzettend              dat hij dan ook een goed advocaat is.
                                                                          Ik moet trouwens wel zeggen dat de
                                                                                                                   heeft en macht corrumpeert. Een
                                                                                                                   goed voorbeeld daarvan blijft de
                                                                                                                                                             en door de uitholling van de rol van
                                                                                                                                                             de rechter-commissaris is er

                                                  commercieel             kwaliteit van de gemiddelde
                                                                          advocaat die ik inmiddels als
                                                                                                                   Schiedammer parkmoord. De
                                                                                                                   officier van justitie heeft in die zaak
                                                                                                                                                             onvoldoende tegenkracht. Als een
                                                                                                                                                             officier bovenop de politie zit in een
                                                                          raadsheer aan het werk heb gezien        de twijfels van de onderzoekers over      belangrijk strafrechtelijk onderzoek,
                                                  geworden’               mij niet tegenvalt.’                     het daderschap van Cees B. niet in        wil hij scoren. Dat is op zich begrij-




6 | Naam artikel - Opportuun 12 - december 2010                                                                                                        Opportuun 12 - december 2010 - Interview | 7
Illustratie: Guusje Kaaijk




           pelijk, maar bij het nemen van         misstanden soms ook het het gevolg   zaak hebt. Als advocaat werk je
           bepaalde beslissingen is distantie     zijn van de al genoemde verkeerde    weken, vaak maanden en soms zelfs
           nodig. Beslisbevoegdheid over het      perceptie van de functie van het     jaren aan een zaak. Als je dan
           toepassen van ingrijpende dwang-       strafproces.’                        eindelijk op de zitting staat ken je het
           middelen zou daarom buiten het OM                                           dossier van buiten. Als raadsheer zie
           moeten liggen.                        Waarom bent u overgestapt naar de     ik heel veel zaken in korte tijd aan mij
                                                 rechterlijke macht?                   voorbij gaan. Er is weinig tijd voor
           Hoe hebt u als voorzitter van de      ‘Ik ben begonnen als RAIO, maar ben reflectie. Wij draaien op het hof
           NVSA de samenwerking met de top       na mijn buitenstage in de advocatuur Amsterdam drie zittingen in twee
           van het OM ervaren?                   blijven hangen omdat ik dat twee      weken. Per zitting heb je dus grofweg
           ‘Toen ik net voorzitter was, stond in keer zo leuk vond, hoewel ik twee     drie dagen: een voor de voorberei-
                                                                                                                                                                                                                    Hoek van Jan
           De Volkskrant een interview met mij. keer zo hard moest werken. Ik ben      ding, een voor de zitting zelf en een
           Er boven stond de kop: “OM liegt      twintig jaar advocaat geweest en met voor de afwerking. Op een zitting




                                                                                                                                        Oscar
           zonder consequenties”. Toevallig      ontzettend veel plezier. Maar op een  worden gemiddeld acht tot twaalf
           kwam ik op dat moment Harm            gegeven moment ontstond een           zaken behandeld. Dat betekent dat je
           Brouwer voor het eerst tegen. “Ik ben zekere beroepsmoeheid. Toen ik        in principe zo’n uur per zaak aan
           boos op jou”, zei hij. Daarna nodigde twintig jaar geleden overstapte vond  voorbereidingstijd hebt. Vaak is dat te
           hij het bestuur van de NVSA uit voor  ik mezelf veel te jong en onervaren   weinig en dan kost je dat je avond of
           overleg met het College. Ik heb dat   om rechter te kunnen zijn. Maar       weekend. Het is dus zeker niet zo dat
           als heel prettig ervaren. Er zijn     naarmate ik ouder werd betrapte ik    ik nu weer twee keer minder hard
           advocaten die alle vorm van overleg   me, als ik rechters aan het werk zag, werk dan ik als advocaat deed. Maar              Officier in een dorp, dat ben ik. Zo stelde ik het ongeveer in de eerste Hoek
           met het OM uit de weg willen gaan,    steeds vaker op de gedachte dat ik    ik heb er veel plezier in. Als advocaat          van Jan. Nu de laatste voor u ligt, is dat niet veranderd. Nog steeds geen
           maar ik ben voor de dialoog. Wat ik   dat inmiddels ook wel kon en soms     verdedig je soms standpunten die de              files op weg naar mijn werk, nog steeds woon ik in het open veld. Nog
           wel betreur is de defensieve houding zelfs dat ik het beter zou kunnen. Dat jouwe niet zijn. Ik vind het heerlijk            immer geen penthouse in de grote stad dus en ook geen SUV onder de
           van het OM en het steeds benadruk-    moest ik dan maar eens uitproberen.’ eindelijk eens te mogen zeggen wat                kont. Toch word ik inmiddels wel beticht van sterallures. Ik vind mezelf
           ken van de eigen goede intenties als                                        ik er zelf van vind.’                            heel wat. Het neusje van de vervolgingszalm. Volgens een zekere
           er wat mis is gegaan. Dan is het      En, hoe bevalt het?                                                                    verdachte dan.
           meteen van: “ja, maar ...” Het OM zou ‘Wat me meteen opviel is dat je als   Tekst: Miek Smilde
           moeten erkennen dat fouten of         raadsheer zo veel minder tijd per     Foto: Edith Paol                                 De man stond terecht in een grote zaak. Afpersingen, criminele organisa-
                                                                                                                                        tie, drugs, wapens. Niet het soort zaak waarvan ik in de Hoek meestal
                                                                                                                                        verhaalde. Dat waren vaak de kleine zaken, de grappige voorvallen. Juist
                                                                                                                                        de dingen waarmee we de pers nou juist eens niet halen. Zo niet deze
                                                                                                                                        zaak. Iets van 23 ordners. En ondanks de indrukwekkende foto’s van de
                                                                  TE DICHT OP                                                           kasten vol uit het Passageproces vind ik dat nog steeds veel. Twee
                                                                                                                                        zittingsdagen, vijf verdachten en even zovele raadslieden.
                                                                  DE POLITIE?                                                           Toen de zaak zijn einde naderde, wilde één van de verdachten nog iets
                                                                  ‘Het OM zit bovenop de politie en wil scoren? Mevrouw                 zeggen. Als laatste woord. Hij kreeg de lachers op zijn hand. Maar zijn blik
                                                                  Röttgering heeft kennelijk de ontwikkelingen van de afgelopen         in mijn richting was ontdaan van alle humor. ‘Ik heb het gevoel dat ik in
                                                                  jaren binnen het OM niet echt gevolgd. De officier van justitie is    een B-film zit,’zei hij. ‘En de officier denkt er een Oscar mee te winnen’.
                                                                  een onpartijdige waarheidszoeker, een magistraat, die opereert
                                                                  vanuit een betrokken distantie in relatie tot de politie, slachtof-   Ach, nee. Een Oscar voor mijn acteertalent zit er niet echt in. Dat weet ik
                                                                  fers, verdachten en andere deelnemers van het strafproces. De         best. Ik ben geen steracteur. Zelfs niet in mijn vermomming van officier.
                                                                  officier wordt veel meer dan in het verleden geleerd te denken in     Dus zo’n grote filmprijs win ik heus nooit. Ik ben nu eenmaal vol realiteits-
                                                                  verschillende scenario’s en gaat steeds minder uit van die “ene       zin. Geen Oscar voor mij. Hoogstens een Pulitzer voor deze column.
                                                                  waarheid”. Ik merk in alle cursussen die ik geef en alle gesprek-
                                                                  ken die ik met officieren heb, dat deze “jas” de meeste officieren    Jan Hoekman, officier van justitie
                                                                  veel beter past dan die van de vroegere crimefighter, die precies
                                                                  wist wat goed en kwaad in een strafzaak was. Officieren durven
                                                                  en mogen twijfelen en dat is een goede voedingsbodem voor
                                                                  effectieve tegenspraak, maar ook voor effectieve coaching en
                                                                  intervisie. De moderne officier denkt “out of the box” en durft
                                                                  beslissingen te nemen die ingaan tegen het “gesundes
                                                                  Volksempfinden”, maar soms ook tegen de wensen van deelne-
                                                                  mers aan het strafproces, inclusief de politie.’

                                                                  Hans Pieters, Lector Strafrecht, strafprocesrecht en internatio-
                                                                  nale samenwerking SSR


Foto: Robin Britstra                                                Wederhoor
                                                                                                                                                                                           Opportuun 12 -12 - december 2010 - Hoekman | 9
                                                                                                                                                                                              Opportuun december 2010 - Naam artikel
Het moest in het kader van
                                                                       teambuilding en gezelligheid een
                                                                       onvergetelijke zondag worden voor
                                                                       achttien Kruidvat-werkneemsters.   ‘
                                                                       Maar het uitje van de collega’s liep,
                                                                       nog niet halverwege het dag-
                                                                       programma, uit op een tragedie
                                                                                                               Er was
                                                                                                               zó veel
                                                                                                               misgegaan’
                                                                                                               Clementine de Groen
                                                                                                               officier in Zutphen


                                                                       met twee doden. Officier
                                                                       clementine de Groen blikt -
                                                                       haarscherp - terug op een
                                                                                                               ‘Deze zaak, dit menselijke drama dat in feite zo
                                                                       gecompliceerde casus.                   slecht is te vangen in juridische kaders, is in
                                                                                                               mijn lijf gaan zitten.’
                                                                                                               Met deze ontboezeming begint officier C.J.P.M.
                                                                                                               – Clementine – de Groen-Van den Wildenberg




     HET OUTDOORBEDRIJF EN HET
                                                                                                               in haar kantoor op het Zutphense parket haar
                                                                                                               analyse van het zogenaamde vlotdrama, dat in
                                                                                                               2007 plaatsvond op de rivier de Berkel bij
                                                                                                               Rekken. De kleinste details daarvan staan in
                                                                                                               haar geheugen gegrift, want geen enkele keer
              Een Kruidvat-uitje eindigt bij de overlaat Kuipersbrug                                           deze middag blijkt zij de lijvige dossiers van de




                                                       VLOTDRAMA
                                                                                                               casus als naslagwerk nodig te hebben.
                                                                                                               ‘Opvallend?’ vraagt ze retorisch, ‘ja, een
                                                                                                               voorlichter hier vroeg ook al of ik me niet
                                                                                                               moest voorbereiden op dit interview… Maar
                                                                                                               deze tragedie staat me nog zo glashelder voor
                                                                                                               de geest. Dit schulddelict dat geen ópzetdelict
                                                                                                               was. In mijn requisitoir, precies een jaar na de
                                                                                                               gebeurtenissen, stelde ik ook op voorhand dat
                                                                                                               geen enkele straf kan goedmaken wat er zo
                                                                                                               vreselijk mis is gegaan op het riviertje. Het
                                                                                                               verlies van een dierbare in twee families, de
                                                                                                               traumatische herinneringen voor de dames
                                                                                                               van het Kruidvat… ze kunnen nooit worden
                                                                                                               verrekend met een straf.’

                                                                                                               Teambuilding
                                                                                                               Achttien vrouwelijke collega’s van de Kruidvat-
                                                                                                               vestiging in Winterswijk schepen in de ochtend
                                                                                                               van zondag 30 september 2007 vrolijk in op
                                                                                                               een 250 kg zwaar vlot uit het Amerikaanse
                                                                                                               leger voor een “tocht met twee opdrachten”
                                                                                                               over de Berkel tussen Rekken en Eibergen.
                                                                                                               Het avontuurlijke uitje is bij een outdoorbedrijf
                                                                                                               in de regio geboekt door een 34-jarige
                                                                                                               Kruidvat-medewerkster uit Winterswijk. Deze
                                                                                                               moeder van twee kinderen fungeert min of
                                                                                                               meer ook als gastvrouw, want deze dag van
                                                                                                               ontspanning en teambuilding zal bij haar thuis



10 | Alles afwegende - Opportuun 12 - december 2010
worden afgesloten met een barbecue.
          Het eerste deel van de vlottocht verloopt volgens
          planning. De door de directie van outdoorbureau
                                                                  ingewikkelde zaak: tal van fouten van het
                                                                  outdoorbedrijf – er waren zelfs geen zwemvesten
                                                                  uitgedeeld – de povere waarschuwingsborden
                                                                                                                         juridische werkelijkheid te laten zien. Lastig,
                                                                                                                         omdat mensen die zoiets meemaken schuldi-
                                                                                                                         gen willen zien. Bij hen verdwijnt de nuance al
                                                                                                                                                                                    ‘De
          S. aangewezen begeleider van de vaartocht,
          Erwin A., staat op een afgesproken punt van de
          route keurig klaar om het Kruidvat-gezelschap
                                                                  langs de oevers, een “groentje” als begeleider
                                                                  van de tocht… Ik besloot het evenementenbureau
                                                                  en directeur Marcus P., die A. de werkopdracht
                                                                                                                         snel, dus moet je zo’n groep juridisch genuan-
                                                                                                                         ceerd inzicht geven in je afwegingen. Dat was
                                                                                                                         een respectvolle meeting, die ook werd
                                                                                                                                                                                    toewijding
          te helpen met aanmeren. Daar, in het idyllische
          groen van een agrarisch gebied, doen de dames
          een spelletje om vervolgens door te varen naar
                                                                  had verstrekt, te vervolgen. Primair dood door
                                                                  schuld, luidde de aanklacht, met als vangnet
                                                                  schuld aan verongelukking van een vaartuig met
                                                                                                                         bijgewoond door psychologen van Kruidvat.
                                                                                                                         Een correcte bejegening van nabestaanden en
                                                                                                                         opvarenden lieten later trouwens ook de
                                                                                                                                                                                    kwam hoe
          “opdracht 2”. ‘Kijk voor de volgende stop uit naar
          mij en mijn witte bus,’ adviseert de onervaren
          man de enthousiaste groep, ‘want op die plek
                                                                  de dood ten gevolge. Het doet me goed dat
                                                                  rechtbank én Hof mij in hun bewezenverklarin-
                                                                  gen grotendeels zijn gevolgd.’
                                                                                                                         gebroeders Anker, advocaten van de aange-
                                                                                                                         klaagden, zien.’                                           langer hoe
          help ik jullie weer.’ Wat A. er niet bij vertelt – en
          zelf ook niet weet – is dat de dames vóór de
          volgende locatie aan de wal nog zullen stuiten op
                                                                  Nabestaanden
                                                                  Clementine de Groen verhult niet dat het haar
                                                                                                                         Leven op z’n kop
                                                                                                                         Op 25 september 2008 eist De Groen in een
                                                                                                                         zitting in Zutphen 50.000 euro boete tegen S.
                                                                                                                                                                                    meer’
          een overlaat: een klein soort stuw, die ervoor          met name deugd doet dat zij in haar strafzaak de       bv en 240 uur werkstraf tegen directeur P. Het
          zorgt dat het waterpeil in een lagergelegen             nabestaanden van de verdronken vrouwen en              rechterlijke vonnis luidt twee weken later
          gebied niet boven een bepaalde hoogte komt.             alle opvarenden met hun families zo’n hoge             eenzelfde boete, waarvan de helft voorwaarde-
          De stemming in de gemêleerde groep collega’s            prioriteit heeft gegeven. ‘Half februari 2008,         lijk en een taakstraf van 180 uur plus drie
          is opperbest, maar het varen wil niet bepaald           nadat ik mijn beslissingen over vervolging had         maanden voorwaardelijke celstraf met een                   OVER CLEMENTINE DE GROEN - VAN DEN
          lukken. Het vlot is door een slechte koersstabili-      genomen, heb ik met Wim Jans van het                   proeftijd van twee jaar. In een arrest van het
          teit nauwelijks controleerbaar. Clementine de           Slachtofferinformatiepunt van ons parket voor          Arnhemse Hof, op 20 juli 2009, blijft daar voor            WILDENBERG (34)
          Groen: ‘Het gevaarte trok steeds naar de                hen een bijeenkomst gehouden. Om mijn                  het bedrijf 5000 euro boete van over en een
          rechteroever en slechts sporadisch ging het             behandeling van de casus uiteen te zetten, de          taakstraf van 120 uur voor de directeur. ‘In               In het begin van haar rechtenstudie in Leiden
          roeien goed. Maar de sfeer was jolig. De dames                                                                 beide uitspraken werd dood door schuld dus
          – in leeftijd van 18 tot 40 jaar – hadden nog geen                                                             bewezen verklaard en dat vond ik erg belang-               blonk een jonge Clementine de Groen niet

                                                                    Een “passend
          alcohol gedronken, maar waren op het water                                                                     rijk,’ stelt Clementine de Groen in een
          uitgesproken giebelig. Gevaar zagen ze echt niet.                                                              toelichting, ‘maar het arrest vond ik – impul-             bepaald uit door motivatie. ‘Ja, ik leidde een,
          Want er was hun toch verzekerd dat ze in geen                                                                  sief, moet ik toegeven – toch wel een aanflui-
          geval nat zouden worden?’
                                                                    omschreven” drama                                    ting. Een lagere werkstraf okay, maar die paar
                                                                                                                         duizend euro boete “gezien de financiële
                                                                                                                                                                                    zeg maar, erg rijk studentenleven en wilde

          Verval                                                    ‘Er is sprake van een noodlottige aaneenscha-        positie van het bedrijf”..? Van enkele benadeel-           zelfs nog een keer switchen naar genees-
          Er ontstaat echter lichte paniek als ze zien dat ze       keling van slordigheden en nalatigheden van de       den hoorde ik dat ze wel blij waren met de
          de overlaat Kuipersbrug naderen. Maar begelei-            zijde van evenementenbureau S., en directeur         twee veroordelingen, maar ik heb me in de                  kunde,’ vertelt zij glimlachend. ‘Maar daar
          der A. en zijn busje dan? Die zijn toch nog               Marcus P. moet als leidinggevende van dit nalaten    loop der tijd nog vaak afgevraagd of ze iets
          nergens te zien geweest? De collega’s sturen het          worden aangemerkt,’ luidde het vonnis van de         kunnen met de straffen. Je kind, echtgenote of             zag ik van af toen die toewijding er hoe
          vlot nog wel tamelijk recht richting de stuw,             rechtbank in Zutphen. Beide verdachte partijen       moeder overlijdt en er wordt een werkstraf
          maar kunnen niet verhinderen dat het gevaarte             werden bewijsbaar schuldig verklaard wegens          geëist… Verhoudt zo’n sanctie zich tot het                 langer hoe meer kwam en ik beslist raio
          in het woelige water daarbeneden – er is een              “aanmerkelijke onachtzaamheid en nalatigheid”.       zware drama dat je leven op z’n kop heeft
          verval van 1.56 meter – stort. Elf vrouwen raken          In deze casus gebruikte het Arnhemse Hof in zijn     gezet?’                                                    wilde worden.’
          te water, van wie er negen, al dan niet met hulp,         arrest – nagenoeg letterlijk – dezelfde kwalifica-   Aan diverse gedupeerde partijen heeft de
          de wal kunnen bereiken.                                   ties. ‘Een mooie, passende omschrijving,’ aldus      officier nog uitgelegd waarom zij geen                     Na het behalen van haar graad in 2000 ging ze
          ‘Twee andere vrouwen vonden de dood. De                   aanklager De Groen.                                  vervolging heeft ingesteld tegen het water-
          overlevenden zagen de al genoemde 34-jarige                                                                    schap en een recreatieschap uit die oostelijke             in Utrecht werken bij de Commissie Gelijke
          medewerkster al snel bewusteloos in het water                                                                  regio, maar dat sepot wordt momenteel via
          drijven, maar reanimatiepogingen mislukten,’                                                                   een art.12-procedure bij het Arnhemse Hof                  Behandeling van de overheid om een jaar
          aldus een uiterlijk niet onbewogen aanklager. ‘Zij                                                             aangevochten door nabestaanden van de 24
          overleed wat later op de dag. Een ander mede-                                                                  jarige medewerkster. Clementine de Groen:                  later als raio te starten bij de rechtbank en
          werkster (24) uit Lichtenvoorde werd pas drie                                                                  ‘Dat was voor mij géén teleurstelling. Het
          uur na het vlotdrama gevonden…’                                                                                bewijst alleen maar dat betrokkenen kritisch               het parket in Rotterdam. In 2006 werd
                                                                                                                         naar alle facetten van deze moeilijke casus
          Geen zwemvesten                                                                                                hebben gekeken.’                                           Clementine – getrouwd, drie kinderen –
          Hoe kon dit gebeuren? Wat zijn de strafbare
          feiten? Wie vervolg ik? Hoe componeer ik een                                                                   Er worden rond het vlotdrama nog steeds inventariserende   officier in het parket Zutphen. ‘Een aanklager
          gedegen tenlastelegging? ‘Binnen een zeer                                                                      gesprekken gevoerd over verzekeringskwesties en civiele
          uitgebreid opsporingsonderzoek, duidelijk een                                                                  schadeclaims.                                              met een fascinatie voor het vak, mag ik nu
          TGO-aanpak, zocht ik naar de antwoorden op die
          vragen,’ verklaart officier De Groen. ‘Er was                                                                  Tekst: Gerard Trentelman                                   wel zeggen…’
          zóveel misgegaan in deze juridisch interessante,                                                               Foto’s: Ruben Keestra



12 | Alles afwegende - Opportuun 12 - december 2010                                                                                                                                 Opportuun 12 - december 2010 - Naam artikel | 13
Het kabinet-Rutte-Verhagen
                                              Drie veiligheidsdoelen uit het regeerakkoord


                       Meer en betere politie. Een stevige aanpak van                                               Criminaliteit met grote                           wordt genomen.
                                                                                                                    impact op het slachtoffer                      •	 Bij het oplossen van cold cases wordt het
                                overlast, agressie en geweld. En het                                                Het regeerakkoord benadrukt de grote              mogelijk daders die zijn vrijgesproken
                                                                                                                    impact van sommige misdrijven: “Zware             opnieuw te vervolgen als er nieuw bewijs
                      terugdringen van overlast en criminaliteit rond                                               delicten als gewelds- en zedendelicten zijn       beschikbaar is. De verjaringstermijnen
                                                                                                                    niet alleen zeer ingrijpend en traumatisch        voor doodslag en enige andere gewelds-
                     drugs en prostitutie. Die drie doelen staan in het                                             voor de slachtoffers en hun naaste omgeving,      en zedendelicten worden aangepast.
                                                                                                                    maar zij raken ook in brede zin het vertrou-   •	 Iemand die zichzelf in eigen huis of bedrijf
                     regeerakkoord van het kabinet-Rutte-Verhagen.                                                  wen in de rechtsorde en de veiligheidsbele-       verdedigt tegen overvallers of inbrekers,
                                                                                                                    ving van burgers. De bescherming van de           wordt niet meteen aangehouden.
                                                                                                                    samenleving tegen de daders maakt toerei-         Eigenrichting blijft verboden.
                    Het kabinet-Rutte-Verhagen wil Nederland        2. Stevige aanpak van overlast, agressie en     kende (gevangenis)straffen en maatregelen      •	 Er komt een beslagtitel in het strafrecht
                    sterker, veiliger en welvarender maken. Een        geweld; niet de dader maar het slachtof-     daarom noodzakelijk.”                             om in een vroeg stadium beslag te leggen
                    van de drie kerndoelen van het kabinet is dan      fer centraal.                                                                                  op middelen van verdachten die onder
                    ook: Grenzen stellen en handhaven.              3. Het terugdringen van overlast en crimina-    Het kabinet neemt daarom onder andere             meer ten goede kunnen komen aan de
                    “Randvoorwaarde voor vrijheid en vertrou-          liteit rond drugs en prostitutie.            de volgende maatregelen:                          schadevergoeding en proceskosten van
                    wen”, zo staat in het regeerakkoord geschre-                                                    •	 Politie, conducteurs, ambulancepersoneel       slachtoffers.
                    ven, “is een omgeving die niet onveilig is en   Hieronder worden de belangrijkste voorne-          en andere mensen met een publieke taak      •	 De instroom in de TBS wordt beperkt.
                    waar geen gevoelens van onveiligheid            mens van het kabinet beschreven. Deze              moeten hun werk onbelemmerd kunnen             TBS’ers die zich tijdens verlof aan de
                    heersen. Het moet veiliger worden op            worden geordend naar de kernthema’s van            doen. Vanwege hun publieke taak verdie-        voorwaarden ontrekken, worden strenger
                    straten, in wijken en de openbare ruimte. Het   het OM (wijkgerelateerde criminaliteit,            nen ze extra bescherming. Er volgen            aangepakt.
                    daadkrachtig aanpakken van straatterreur,       criminaliteit met grote impact op het              daarom zwaardere straffen voor geweld
                    overlast, intimidatie, agressie, geweld en      slachtoffer en ondermijning). Ook de politie-      tegen deze personen;                        Overlast, agressie en
                    criminaliteit vraagt om een zichtbaar,          capaciteit komt aan de orde. In de volgende     •	 Er komen minimumstraffen voor personen geweld in wijken
                    gezaghebbend en doortastend optreden van        Opportuun komt een artikel over hoe het OM         die binnen tien jaar opnieuw worden         Mensen moeten in hun buurt veilig over
                    politie en justitie.”                           de ambities uit het regeerakkoord oppakt.          veroordeeld voor zware misdrijven.          straat kunnen en ook ’s avonds met het
                                                                    Deze worden beschreven in de nota               •	 Bij ernstige gewelds- en zedendelicten      openbaar vervoer kunnen reizen. Er is
                    Het kabinet heeft daarom de volgende            “Perspectief op 2015”.                             wordt verzekerd dat de persoon na zijn ver- daarom een stevige, directe en consequente
                    drie doelstellingen geformuleerd:               (zie kader op p.16 “OM-bijdrage in de              oordeling in eerste aanleg en hangende      aanpak van overlast, agressie en criminali-
                    1. Meer politiecapaciteit.                      komende jaren”)                                    beroep of cassatie in hechtenis blijft of   teit nodig. Het kabinet zet in op het terug-




14 | Actueel - Opportuun 12 - december 2010                                                                                                                                                                          | 15
Stelling “De minimum leeftijd van het
OM-bijdrage in de komende jaren                                                                                         jeugdstrafrecht (twaalf jaar) moet omlaag, zodat
In de nota “Perspectief op 2015”                          •	 De zorg aan slachtoffers
presenteert het OM de concrete
                                                          •	 Het afnemen van crimineel vermogen                         jongeren eerder gestraft kunnen worden.”
                                                          •	 Het verkorten van de doorlooptijden
bijdrage die het OM in de komende                         •	 Het doorontwikkelen van de
                                                             veiligheidshuizen (met partners)
jaren wil leveren aan de veiligheid in                    •	 Het terugdringen van het
Nederland. Belangrijke onderdelen                            handhavingstekort in de opsporing door het
                                                             terugdringen van de bureaucratie en een
daarvan zijn:                                                actieve sturing op de rechercheonderzoeken



dringen van grensoverschrijdend gedrag van risico-        groot. Het thema ondermijning is en blijft daarom van
jongeren door lik-op-stukbeleid en toepassing van         groot belang.
snelrecht (night courts). Minister Opstelten van
Veiligheid en Justitie wil dat tweederde van de stan-     Het kabinet kiest onder meer voor de volgende
daardzaken binnen een maand wordt afgedaan. Er            maatregelen:
komen meer mogelijkheden tot preventief fouilleren        •	 Het kabinet komt met voorstellen om zwaardere
en meer cameratoezicht.                                      straffen te stellen op de (voorbereiding van) in- en
Om jongeren effectief te kunnen aanpakken komt er            uitvoer, teelt en (georganiseerde) handel van drugs.
speciaal adolescentenstrafrecht. Voor een zinvolle en        Ook zal het kabinet het onderscheid tussen hard-
effectieve aanpak van deze groep wordt gezocht naar          drugs en softdrugs aanpassen.
een combinatie van straf, verwijdering van de straat,     •	 Vanwege de vrouwenhandel en vrouwenuitbuiting
uitvoering van opgedragen werkzaamheden en                   (loverboys-problematiek) gaat de minimumleeftijd
heropvoeding vanuit het verblijf thuis en op school.         voor prostituees omhoog naar 21 jaar.
Ook het betalen van schadevergoeding, afnemen van         •	 De bestuurlijke aanpak wordt onder meer via de          ‘Niet omlaag’                                                ‘Maximum juist
crimineel verkregen bezit, aansprakelijk stellen van de
ouders en een meldingsplicht op het politiebureau
                                                             BIBOB-wetgeving geïntensiveerd.
                                                          •	 Het afnemen van het met misdrijf verdiende financi-     “Het CDA vindt niet dat de minimumleeftijd van het
                                                                                                                                                                                  omhoog’
kunnen deel uitmaken van deze zogenoemde straf-              eel vermogen wordt geïntensiveerd.                      jeugdstrafrecht omlaag moet. Registratie van 12-min-         ‘De minimumleeftijd van het jeugdstrafrecht moet niet
dienstplicht. Bij onvoldoende medewerking of bij          •	 De aanpak van cybercrime wordt integraal versterkt.     ners die al politiecontacten hebben is wel van belang.       omlaag. In-tegendeel: de maximumleeftijd moet
recidive kan de strafdienstplicht worden aangevuld                                                                   Het CDA heeft dit bepleit en dit is inmiddels beleid. Zo’n   omhoog. Een rechter kan nu bepalen dat een jongere
met nachtdetentie. De aanpak is gericht op resociali-     Politiecapaciteit en                                       registratie is bedoeld om verder afglijden van het kind      tussen de 18 en 21 ook nog volgens het jeugdstrafrecht
satie van de dader ten behoeve van onderwijs en           effectievere organisaties                                  te voorkomen. Het is van belang dat ook de ouders            veroordeeld wordt, maar eigenlijk zou dat de norm
(betaald) werk. De veiligheidshuizen zijn nodig om         Met meer blauw op straat wil het kabinet overlast,        hierbij betrokken worden.                                    moeten zijn. De nieuwste inzichten in de hersenweten-
daders in hun eigen omgeving aan te pakken. Het            agressie en geweld bestrijden. Ook de recherche en de     Het jeugdstrafrecht is met name bedoeld om pedagogi-         schap laten zien dat ons brein pas rond het 25e levens-
(preventief) samenwerken in veiligheidshuizen heeft        strafrechtsketen worden uitgebreid. Het kabinet zorgt     sche (her)opvoeding te bereiken. Het CDA wil dit             jaar volgroeid is. Tot die tijd is de frontaalkwab, die de
tot goede resultaten geleid.                               voor 3000 extra agenten, waaronder 500 animal cops,       versterken door invoering van de strafdienstplicht, die      samenwerking tussen de verschillende hersendelen
De veiligheidshuizen zullen daarom worden voortgezet       die zonder de extra investering van het kabinet niet      in het Regeerakkoord ook is opgenomen. Consequentie          coördineert, nog niet volledig in staat om de regie te
en verder ontwikkeld. Coffeeshops worden besloten          structureel betaalbaar zouden zijn. Bureaucratie, over-   van een verlaging van de minimumleeftijd zou zijn dat        houden, waardoor jongeren nog geen goed overzicht
clubs die alleen toegankelijk zijn voor meerderjarige      head en procedures worden teruggedrongen. Er komt         10-jarigen achter slot en grendel verdwijnen. Dat wil        kunnen houden en emoties vaak de overhand hebben
inwoners van Nederland op vertoon van een clubpas.         meer ruimte voor het vakmanschap van de politie.          het CDA niet.                                                over de ratio. Daarnaast is onze impulscontrole tot ruim
De afstand tussen scholen en coffeeshops moet              Bonnenquota verdwijnen en worden niet door iets           Met een Ondertoezichtstelling (OTS) kun je verplichte        na het twintigste levensjaar aantoonbaar lager dan dat
minimaal 350 meter zijn.                                   vergelijkbaars vervangen. De aansturing van de politie    opvoedondersteuning in gezinnen opleggen. OTS kent           van een volwassene. Roekeloos gedrag, risico’s nemen,
                                                           wordt versterkt door de komst van één nationale           geen minimumleeftijd. Voor OTS is ook geen strafdelict       het zijn mechanismen die de natuur heeft ingebouwd.
Ondermijning                                               politie (bestaande uit tien regionale eenheden samen-     nodig dus dit is een goede mogelijkheid om (her)             Biologisch gezien is dat heel eng en daarom zorgen
Bij de vaststelling van de landelijke en regionale priori- vallend met de gerechtelijke kaart) onder verantwoor-     opvoeding te bereiken.                                       hormonen ervoor dat je tot na je twintigste risico’s wat
teiten komt in de prioritering meer nadruk te liggen op delijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie.       Daarnaast is in het regeerakkoord opgenomen dat het          minder inschat. Deze biologische feiten leiden helaas
de lokale knelpunten in de buurten en wijken. De           Burgers moeten overal snel en eenvoudig aangifte          kabinet met een voorstel komt voor een adolescenten-         soms ook tot gedrag dat voor de rechter komt. Jongeren
aanpak van georganiseerde misdaadgroepen blijft            kunnen doen en krijgen tijdig informatie over wat er      strafrecht voor de groep van 15 tot 23 jaar. Een 16 of       zijn natuurlijk verantwoordelijk voor wat ze doen, maar
daarbij onverminderd belangrijk. Georganiseerde            met aangiftes gebeurt.                                    17-jarige kan nu al volgens het volwassenenstrafrecht        we moeten hun gedrag anders beoordelen, omdat ze
criminaliteit zet de leefbaarheid van wijken onder                                                                   worden gestraft. Nederland is een van de landen in           nog een puberbrein hebben. Dus jeugdstrafrecht voor
druk. Het aanpakken van de ‘zware jongens’ is nodig        Tekst: Guido Suurmond | Foto: Phil Nijhuis / HH           Europa met de laagste minimumleeftijd”.                      alle jongeren tot 21 jaar.’
om te laten zien dat criminelen niet ongestoord hun
gang kunnen gaan. Het strategisch belang van               Bronnen: regeerakkoord,                                   Coşkun Çörüz, woordvoerder                                   Huub Nelis, directeur communica-
integere economische sectoren voor Nederland is            regeringsverklaring, www.rijksoverheid.nl/regering        Veiligheid van de CDA Tweede                                 tiebureau YoungWorks, mede-auteur
                                                                                                                     Kamerfractie                                                 van “Puberbrein binnenstebuiten”
16 |                                                                                                                                                                                             Opportuun 12 - december 2010 - Stelling | 17
IN HET BRANDPUNT                                                                                                                                                               Ketenpartner FIOD:
                                                                                                                     milieutaak werd bij het parket belegd, waardoor het
                                                                                                                     ineens honderd medewerkers rijker werd. Het was
                                                                                                                     wennen, in het begin. Maar in de jaren erna is een
                                                Functioneel Parket doet geruchtmakende specialistische zaken         degelijke en meer productiegeoriënteerde organisatie      Specialisatie is goed voor de zaken



VAN DE BELANGSTELLING
                                                                                                                     ontwikkeld. De parketleiding noemt dat tot op de dag
                                                                                                                     van vandaag ‘een prestatie van formaat van alle           Jan Hermans, directeur van de FIOD,
                                                                                                                     medewerkers’. Het parket doet grote zaken af, maar        is blij met het Functioneel Parket. ‘Het
                                                                                                                     is ook in staat een grote bulk aan kleinere, maar         is als Bijzondere Opspringsdienst
                                                                                                                     daarom niet minder belangrijke zaken tot een goed         plezierig om samen te werken met een
                                                                                                                     einde te brengen. De organisatie die er nu staat is een   onderdeel van het OM dat gespeciali-
                                                                                                                     volwaardige rader in de OM-machine. Het Functioneel       seerd is in fraudezaken. Het maakt
 Driehonderd mediaberichten in twee maanden. Dat is het                                                              Parket zoekt en vindt steeds meer de samenwerking         het praten over een BTW-carrousel,
                                                                                                                     met andere parketten en de tweede lijn.                   fraude met kinderopvangtoeslagen of
 Functioneel Parket anno 2010. Het parket staat in het                                                                                                                         een beleggingsfraude een stuk mak-
                                                                                                                     Specialistisch parket                                     kelijker. Voor de komst van het FP
 brandpunt van de belangstelling. Fraude en milieu-                                                                  De tucht van de steeds maar veranderende maat-            moesten we aan alle onderdelen van
                                                                                                                     schappij vraagt nu wel om een volgende stap.              het OM gaan uitleggen hoe het zat met
 criminaliteit zijn hot, de zaken doen ertoe. De samenleving                                                         Immers: de razendsnelle ontwikkeling van de               deze fraudezaken.’ Hermans zou
                                                                                                                     technologie, toenemende bedreigingen voor het             graag zien dat deze specialisatie wordt
 pikt het graaien en het te grabbel gooien van onze                                                                  milieu en de steeds grotere diversiteit aan fraude-       doorgetrokken naar de rechtbanken.
                                                                                                                     vormen vragen om een ‘specialistisch parket’. Een         De samenwerking tussen het FP en de
 gezondheid niet meer.                                                                                               parket waar, net als bij alle andere parketten,           FIOD is transparant. ‘We weten elkaar
                                                                                                                     strafzaken centraal staan. Maar ook een specialistisch    goed te vinden, maar zijn ook kritisch
                                                                                                                     parket, omdat de soort zaken die het Functioneel          naar elkaar. We horen graag wat goed
 Haarlem. Het is eind september en in een hotel is het    toenemende mate stevig verankerd binnen het OM en          Parket afdoet dat specialisme nu eenmaal vraagt.          gaat, maar ook wat beter zou kunnen.
 voltallige Functioneel Parket verzameld. De eerste FP    de complexe bestuurlijke omgeving, die in samenwer-        Welk ander parket is al eens in schikkingonderhande-      De verbetering ziet Jan Hermans in
 Academy is een feit. Onder die vlag werkt het parket     king met verschillende bijzondere opsporingsdien-          lingen beland, die uiteindelijk uitmondden in een         het projectmatig werken. ‘In de keten
 aan de ontwikkeling van medewerkers, teams en het        sten betekenisvolle zaken doet. Daarover heerst trots      schadevergoeding van tientallen miljoenen euro’s?         werken we voornamelijk nog na elkaar
 parket als geheel. Van een beeldscherm spat een          binnen de groep bestrijders van fraude en milieucri-       Het Functioneel parket wel; in de geruchtmakende          in plaats van tegelijkertijd, we zouden
 film, waarin de belangrijke zaken die het parket in de   minaliteit.                                                Klimopzaak. Het onderzoek richtte zich op grootscha-      een onderzoek meer als een project
 afgelopen jaren heeft gedaan de revue passeren. De                                                                  lige fraude in de vastgoedwereld. Daarbij werd            moeten aanpakken. Vanaf het begin
 Probo Koala, Klimop, Icare, Palm Invest en ga zo         Het Functioneel Parket begon een jaar of acht              ondermeer het Philips pensioenfonds benadeeld. Het        door de toezichthouders, tot aan de
 maar door. En ja, ook de zaak van de mus die de dood     geleden als een bijzonder parket. Het was een parket       onderzoek leverde vele verdachten op. Met een aantal      opsporing en tot aan de vervolging. Op
 vond omdat hij bijna Domino Day in het water gooide      ingericht met een specifieke functie: het doen van de      daarvan werden recordschikkingen aangegaan. In            deze manier kunnen we nog meer
 komt voorbij. De achtergrondmuziek is al even            zaken die werden opgespoord door de Bijzonder              totaal werd voor ruim 7 miljoen aan boetes opgelegd,      gebruik maken van elkaars expertise
 meeslepend als de zaken zelf en aan het einde van de     Opsporingsdiensten. Het was geen parket dat binnen         werd bijna 15 miljoen euro ontnomen en werd het           en dat komt alleen maar ten goede aan
 film knallen de woorden ‘Omdat wij ertoe doen’ de        een bepaald geografisch gebied alle soorten zaken          pensioenfonds voor bijna honderd miljoen euro             de zaken. Samen met het FP leveren
 ruimte in. Zover is het gekomen met het parket dat       afdeed. Een landelijke eenheid moest het worden, die       schadeloos gesteld. Diverse verdachten zijn gedag-        we dan een nog grotere bijdrage aan
 ooit beschouwd werd als het lelijke eendje in de         zich beperkte tot één soort zaken. In 2005 zag de          vaard, terwijl anderen in het kader van de transacties    de compliance van de Belastingdienst.’
 OM-bijt. Het Functioneel Parket is anno 2010 in          wereld er echter al weer heel anders uit: de volledige     werkstraffen tot 120 uur opgelegd kregen.




                                                                          Team Informatie en                                                         De eerste GPS-zitting bij de
                                                                          Opsporing Coördinatie                                                      meervoudige kamer is gedaan op
                                                                          (TIOC)                                                                     23 november door het FP bij de

                                                                          ‘Van een ruw stuk graniet naar een                                         rechtbank in Dordrecht. De zitting
                                                                          gepolijst kristal. Dat is waar TIOC voor
                                                                          staat. Samen met de opsporing uit een                                      verliep nog niet geheel vlekke-
                                                                          berg aan informatie het juiste signaal
                                                                          selecteren, dat kan leiden tot een                                         loos, maar het is gelukt alle zaken
                                                                          strafrechtelijk onderzoek met de juiste
                                                                          maatschappelijke impact!’                                                  af te doen. Daarmee is weer een

                                                                                                                                                     belangrijke stap gezet voor GPS.



 18 |                                                                                                                                                                               Opportuun 12 - december 2010 - Het parket | 19
‘Mensenhandelzaak
                                                       naar Ivoorkust. Daar zijn de stoffen           naar het parket en vormen daar een goede
                                                       gedumpt. De rechtbank heeft Trafigura een      mix met bijvoorbeeld raio’s, ervaren                     Functioneel Parket
                                                       boete opgelegd van € 1 miljoen.                parketsecretarissen en officieren. Het
Shadwell was een                                       Medewerkers van het bedrijf kregen
                                                       voorwaardelijke gevangenisstraffen. Er is
                                                                                                      parket leert hen officier te worden, zij leren
                                                                                                      het FP de kneepjes van het financiële vak.
                                                                                                                                                               Het Functioneel parket heeft vijf vestigingen:
                                                                                                                                                               Amsterdam, Den Bosch, Den Haag,

doorbraak.                                             hoger beroep ingesteld.                        Maar daar blijft het niet bij. Misschien wel
                                                                                                      hét middel dat het Functioneel Parket inzet
                                                                                                                                                               Rotterdam en Zwolle. Er werken in totaal zo’n
                                                                                                                                                               250 mensen. Het Functioneel Parket is belast
                                                       En dan is er nog Shadwell. In die zaak         om beter te worden is de FP Academy.                     met de strafrechtelijke handhaving van de
De rechtbank                                           veroordeelde de rechtbank Den Haag een
                                                       46-jarige Hagenaar tot vier jaar gevangenis-
                                                                                                      Volgens de officiële stukken is de Academy
                                                                                                      ´het platform voor de professionals van het
                                                                                                                                                               rechtsorde op het terrein van milieu-, en
                                                                                                                                                               (verticale) fraudewetgeving. Het parket werkt
noemde de uitbuiting                                   straf wegens mensenhandel. Bijzonder aan
                                                       de zaak was dat het ging om uitbuiting
                                                                                                      Functioneel Parket die de uitdaging in hun
                                                                                                      werk aangaan. De Academy biedt de
                                                                                                                                                               in het krachtenveld van diverse departemen-
                                                                                                                                                               ten en bijzondere opsporingsdiensten.

van illegalen in een
                                                       buiten de seksindustrie. De zaak wordt als     medewerkers de gelegenheid tot het opdoen
                                                       een regelrechte doorbraak in de strijd tegen   en delen van kennis, ervaringen en nieuwe
                                                       mensenhandel beschouwd. In deze zaak           inzichten. Medewerkers worden in staat
toko schaamteloos en                                   ging het om illegalen die in een toko
                                                       etenswaren moesten bereiden. Ze maakten
                                                                                                      gesteld om hun werk met passie en ambitie
                                                                                                      uit te oefenen. Dat leidt ertoe dat het FP de          ele medewerker? Wat hebben ze nodig om

moderne slavernij’                                     lange werkdagen en kregen twee euro per
                                                       uur betaald. Ze sliepen op smerige matras-
                                                                                                      goede milieu- en fraudezaken steeds beter
                                                                                                      doet.´ Een fraai statement. Maar wat
                                                                                                                                                             goed te kunnen functioneren? In dat kader
                                                                                                                                                             zijn bijvoorbeeld de teams Beleid &
                                                       sen naast de etenswaren die te drogen          betekent dat nou eigenlijk?                            Strategie en de afdeling milieu van de
                                                       lagen. Voor de ‘huur’ van die matrassen                                                               eenheid Rotterdam begonnen aan team-
                                                       moesten ze bovendien veel geld betalen.        Medewerkers van het Functioneel Parket                 sessies. En dan is er nog het element
                                                       Elektriciteitsdraden lagen open en bloot en    volgen in de eerste plaats trainingen en               ‘processen’. Wat is ieders rol binnen het
                                                       het krioelde er van het ongedierte. Omdat      cursussen onder de noemer van de FP                    grote geheel van het parket, wat mogen we
                                                       de illegalen de taal niet spraken, geen geld   Academy. Daaronder vallen de SSR opleidin-             van elkaar verwachten? Eigenlijk is de
                                                       of sociale contacten hadden en de              gen volgens het vignettenstelsel, maar ook             Academy niet meer dan een vehikel om
         Afval gedumpt                                 Nederlandse maatschappij niet kenden,          op maat gesneden opleidingen, zoals                    vragen over professionalisering, participatie
         Ook de zaak Trafigura is een duidelijk        konden ze zich onmogelijk aan de situatie      projectmanagement of creatief adviseren.               en processen te beantwoorden. Een aan-
         voorbeeld van de complexe zaken die door      onttrekken. De rechtbank sprak van             Dit gebeurt tijdens bijeenkomsten van één of           sprekende manier om met elkaar te werken
         het Functioneel Parket worden behandeld.      ‘schaamteloze uitbuiting’ en ‘moderne          twee dagen, waarbij het hele parket aanwe-             aan de verbetering van het werk van het
         Het vrachtschip Probo Koala van vervrachter   slavernij’. Drie andere verdachten kregen      zig is. De tweedaagse in Haarlem in sep-               Functioneel Parket. Worden de zaken
         Trafigura arriveerde eind juni 2006 in de     ook celstraffen opgelegd.                      tember vormde daarvan de aftrap.                       daarvan beter? De verwachting is hoog,
         haven van Amsterdam om afvalstoffen af te                                                    Opleidingen zijn een belangrijk onderdeel              maar alleen de toekomst kan het leren.
         geven. Als de stoffen in het inzamelschip     FP Academy                                     van de verdere ´professionalisering´ van de
         van Amsterdam Port Services zijn ingela-      De zaken van het Functioneel Parket vragen     medewerkers. Maar ook ´participatie´ is                Tekst: Jan Hoekman en Esther Schreur
         den, blijkt het om andere afvalstoffen te     dus om expertise. Het Functioneel Parket       een belangrijke peiler van het gedachtegoed            Foto’s: Robin Utrecht
         gaan dan was afgesproken. In strijd met de    werft daarom al enige tijd specialisten uit    van de Academy. Wat drijft de mensen van
         regels werd de stinkende afval terug          het bedrijfsleven: accountants, fiscalisten,   het Functioneel Parket? Wat zijn de ambities
         gepompt naar de Trafigura, die koers zette    bankiers. Stuk voor stuk vinden ze hun weg     van de organisatie, de teams en de individu-




                                                                                                                                            Informatiebeveiligings-                                   Pellentesque habitant morbi
                                                                                                                                            functionaris Pauline Hin:                                 tristique senectus et netus et
                                                                                                                                                                                                      malesuada fames ac turpis

                                                                                     ‘Ordenings-                                            ‘Het belang                                               egestas. Vestibulum
                                                                                                                                                                                                      imperdiet fringilla odio et
                                                                                                                                                                                                      mattis. Proin egestas
                                                                                     wetgeving                                              van informatie-                                           molestie lorem, ac hendrerit
                                                                                                                                                                                                      urna malesuada eu. Praesent

                                                                                     vraagt om                                              beveiliging groeit                                        eget rutrum ante.
                                                                                                                                                                                                      Pellentesque habitant morbi
                                                                                                                                                                                                      tristique senectus et netus et
                                                                                     brede                                                  steeds meer                                               malesuada fames ac turpis
                                                                                                                                                                                                      egestas. Vestibulum

                                                                                     specialisatie’                                         onder de                                                  imperdiet fringilla odio et
                                                                                                                                                                                                      mattis. Proin egestas
                                                                                                                                                                                                      molestie lorem, ac hendrerit
                                                                                                                                            medewerkers’                                              urna malesuada eu. Praesent
                                                                                                                                                                                                      eget rutrum ante.




  20 |                                                                                                                                                                  Opportuun 12 - december 2010 - Het parket | 21
Opportuun December 2010
Opportuun December 2010
Opportuun December 2010
Opportuun December 2010
Opportuun December 2010
Opportuun December 2010

More Related Content

Viewers also liked

DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
Luis Baquero
 
Защита StarForce для образования
Защита StarForce для образования Защита StarForce для образования
Защита StarForce для образования
StarForce Technologies
 
Mic ii.3 diversidad pdf
Mic ii.3 diversidad pdfMic ii.3 diversidad pdf
Mic ii.3 diversidad pdf
The Project WS
 
Adicción ó sexo
Adicción ó sexoAdicción ó sexo
Adicción ó sexo
Sil Sill
 
Raz. matemático ii parte
Raz. matemático   ii parteRaz. matemático   ii parte
Raz. matemático ii parte
CASITA FELIZ
 

Viewers also liked (17)

Instructions BUSHNELL Scout 1000 ARC LRF | Optics Trade
Instructions BUSHNELL Scout 1000 ARC LRF | Optics TradeInstructions BUSHNELL Scout 1000 ARC LRF | Optics Trade
Instructions BUSHNELL Scout 1000 ARC LRF | Optics Trade
 
Moliere
MoliereMoliere
Moliere
 
Educar para transformar. Descolonizar el discurso educativo
Educar para transformar. Descolonizar el discurso educativoEducar para transformar. Descolonizar el discurso educativo
Educar para transformar. Descolonizar el discurso educativo
 
Your Health Magazine - Fall 2008
Your Health Magazine - Fall 2008Your Health Magazine - Fall 2008
Your Health Magazine - Fall 2008
 
DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
DIRECTORIO DE HOTELES PARA MAYAGUEZ 2010
 
Dr Carlos Jimenez
Dr  Carlos JimenezDr  Carlos Jimenez
Dr Carlos Jimenez
 
Revista Consulex nº411 matéria de capa marcelo alves
Revista Consulex nº411 matéria de capa marcelo alvesRevista Consulex nº411 matéria de capa marcelo alves
Revista Consulex nº411 matéria de capa marcelo alves
 
Dossier concepto negocio Maxdream
Dossier concepto negocio MaxdreamDossier concepto negocio Maxdream
Dossier concepto negocio Maxdream
 
Защита StarForce для образования
Защита StarForce для образования Защита StarForce для образования
Защита StarForce для образования
 
Mic ii.3 diversidad pdf
Mic ii.3 diversidad pdfMic ii.3 diversidad pdf
Mic ii.3 diversidad pdf
 
Infecciones Respiratorias Agudas Superiores
Infecciones Respiratorias Agudas SuperioresInfecciones Respiratorias Agudas Superiores
Infecciones Respiratorias Agudas Superiores
 
GeoEco_UD_Globalizacion
GeoEco_UD_GlobalizacionGeoEco_UD_Globalizacion
GeoEco_UD_Globalizacion
 
Antonio Meucci...Y El Teléfono.
Antonio Meucci...Y El Teléfono.Antonio Meucci...Y El Teléfono.
Antonio Meucci...Y El Teléfono.
 
Adicción ó sexo
Adicción ó sexoAdicción ó sexo
Adicción ó sexo
 
Raz. matemático ii parte
Raz. matemático   ii parteRaz. matemático   ii parte
Raz. matemático ii parte
 
NTP
NTPNTP
NTP
 
Material peluqueria
Material peluqueriaMaterial peluqueria
Material peluqueria
 

Opportuun December 2010

  • 1. VLOTDRAMA De strafzaak: Kruidvat-uitje eindigt in tragedie BIJ DE OVERLAAT KABINET Actueel: Veiligheidsvoornemens op een rij RUTTE-VERHAGEN ‘HET OM IS NIET Interview: Annelies Röttgering is voor de dialoog DE VIJAND’ RELATIEMAGAZINE VAN HET OPENBAAR MINISTERIE | NR 12 | JAARGANG 16 | dEcEMBER 2010
  • 2. KRAAKVERBOD Wel of geen strafrechtelijke ontruimingen? VAN KRACHT 1 Oktober werd het kraakverbod van kracht. Het OM kondigde aan het algemeen kraakverbod op reguliere wijze te handhaven, dus met inachtneming van het opportuniteitsbeginsel en de beschikbare capaciteit van politie en OM. Handhavend optreden is steeds de inzet, waarbij meer gewicht aan handhaving toekomt indien de eigenaar bijvoorbeeld gehinderd wordt in het Het Gerechtshof in den realiseren van de gekozen bestemming van een pand. Dat Haag oordeelde op 8 geldt ook als er sprake is van overlast voor de omgeving of november dat de wet in vernielingen door de krakers. strijd zou zijn met het EVRM omdat krakers onvoldoende mogelijk- heden hebben om be- zwaar aan te tekenen tegen ontruiming. daarop schortte het OM de strafrechtelijke ontruimingen op. In zijn schriftelijke moti- vering gaf het Hof aan dat vereist is dat het OM zijn beleid met betrekking tot ontrui- mingen nauwkeurig omschrijft en publi- ceert. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft laten weten in cassatie te gaan tegen het arrest van het hof. Het OM heeft eind november een beleidsregel gepu- bliceerd, die voorziet in de door het hof veron- derstelde lacune. daardoor kunnen strafrechtelijke ontrui- mingen weer doorgang vinden. de beleidsre- gel zal worden herbe- zien nadat de Hoge Raad uitspraak in cas- satie heeft gedaan. Foto: ANP Photo / Evert Elzinga 2 | Naam artikel - Opportuundecember 2010 2010 In beeld - Opportuun 12 - 12 - december Opportuun 12 - december 2010 - Naam artikel | 3
  • 3. Kritisch Opportuun Inhoud Waakhonden nodig. Annelies Röttgering was jarenlang voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. Ze heeft het OM nooit Geheel in lijn met de ontwikkelingen van het OM, richt ook Opportuun zich steeds als vijand gezien, zegt ze. ‘Maar het OM heeft macht en macht corrumpeert. meer op de externe omgeving. Opportuun is van een medewerkersblad inmiddels 6 Waakhonden zijn dus nodig.’ >> Interview met Annelies Röttgering uitgegroeid tot het relatiemagazine van het Openbaar Ministerie; hét platform voor kritische verhalen, scherpe columns, toelichting op zaken en uitleg van ons werk. Dit decembernummer is het achtste nummer van 2010 in een nieuw jasje en met andere inhoud. In dit nummer helaas wel de laatste column van Jan Hoekman (dank Het Vlotdrama Het teamuitje van de Kruidvat-medewerkers moest een gezellig Jan voor je altijd kritische blik!) en een artikel over de drie veiligheidsdoelen uit het dagje worden, maar het loopt uit op een drama als een vlot van een outdoorbedrijf bij regeerakkoord van het kabinet-Rutte-Verhagen. Vanaf volgend jaar in Opportuun een overlaat omslaat. ‘Deze zaak is in mijn lijf gaan zitten.’ maandelijks een sfeerverslag uit de rechtbank. Begin 2011 discussieert de redactie 10 >> Alles afwegende: Aanklager Clementine de Groen blikt terug. van Opportuun met een aantal kritische lezers of we erin zijn geslaagd onze doelstellingen waar te maken. De resultaten van deze discussie leest en ziet u ongetwijfeld terug in de volgende Opportuuns. En ja, wij waarderen ook uw kritische op- en aanmerkingen. Het Regeerakkoord van het kabinet- Rutte-Verhagen onder de loep. Welke veiligheidsdoelstellingen zet het nieuwe kabinet centraal? Slachtoffers, wijken en één Esther Schaddelee, Hoofd Communicatie OM nationale politie zijn kernwoorden. >> Actueel: kabinet-Rutte-Verhagen 14 En verder... De Delftse penose moest maar eens In beeld > 2 vernieuwend worden aangepakt, vonden Hoek van Jan > 9 OM, politie, bestuur en Belastingdienst. Tal Stelling > 17 van deelonderzoeken – onder de Het Parklet > 18 overkoepelende naam “Beatles” – draaiden Kortom > 22 tegelijkertijd. Informatie werd uitgewisseld. Omgeslagen > 24 30 Het wérkte, blikt criminoog Marjolein Recente jurisprudentie over wraking > 25 Kampijon terug. Organisatie > 26 >> Paraplu tegen de penose. UT Recht > 29 Gespot: Opera > 32 OPPORTUUN | RELATIEMAGAZINE VAN HET OPENBAAR MINISTERIE | JAARGANG 16 | NUMMER 12 | dEcEMBER 2010 Opportuun wordt gratis verstrekt aan de medewerkers van het OM en andere geïnteresseerden. Het magazine verschijnt twaalf keer per jaar. de redactie is verantwoordelijk voor de inhoud. Aan de in Opportuun verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan Abonnementenadministratie Wijzigingen? Stuur de adresdrager met de aangebrachte wijzigingen naar het retouradres, of e-mail de wijzigingen naar opportuun@om.nl. Redactieadres Openbaar Ministerie, Parket-Generaal, afdeling communicatie, Prins clauslaan 16, Postbus 20305, 2500 EH den Haag. Eindredacteur Pieter Vermaas, 070 - 3399840 of p.vermaas@om.nl. Plaatsvervangend eindredacteur Thea van der Geest, 070 - 3399825 of t.v.d.geest@om.nl. Aan dit nummer werkten mee Miek Smilde, Esther Schreur, Guido Suurmond, Gerard Trentelman Foto omslag Ruben Keestra Bladformule en vormgeving Kris Kras design druk Tuijtel Oplage 8550 Opportuun 12 - december 2010 - Inhoudsopgave | 5
  • 4. Annelies Röttgering was twintig jaar strafrechtadvocate en jarenlang voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA). Begin dit jaar maakte zij de overstap naar de rechterlijke macht. Sinds april is ze verbonden aan de sectie strafrecht van het gerechtshof Amsterdam. IK HEB HET OM NOOIT ALS Annelies Röttgering is voor de dialoog VIJAND BESCHOUWD Een van de doelen die de NVSA Wat hebt u zien veranderen in de een rapport van het Nederlands beoogt is het verbeteren van de twintig jaar dat u advocaat bent Forensisch Instituut laten opnemen, kwaliteit van de strafrechtadvoca- geweest? omdat ze bang was dat anders de tuur. Is het daar zo slecht mee ‘Dat de advocatuur ontzettend advocaat ermee aan de haal zou gesteld? commercieel is geworden. Toen ik gaan. Misschien is dat niet met ‘Al jaren wordt er geklaagd over de begon was de sociale advocatuur kwade opzet besloten, maar het kwaliteit van de advocatuur in het financieel vrij goed geregeld. Je kon illustreert wel een verkeerde algemeen en die van de strafrecht- er redelijk van leven. Advocaten perceptie van wat het strafproces advocatuur in het bijzonder. Ik kan hoefden niet zo met geld bezig te zou moeten zijn. Waakhonden zijn me daar wel iets bij voorstellen, de zijn. Inmiddels is de sociale advoca- dus nodig. Het is kennelijk iets van kwaliteit is niet over de hele linie tuur in de oude zin van het woord zo deze tijd dat de confrontatie van goed. Vooral éénpitters en kantoren goed als teloor gegaan. Niemand kan beide zijden onvriendelijker van toon die jonge mensen niet goed begelei- meer leven van toevoegingen alleen. is dan voorheen.’ den baren zorgen. De algemene beroepsopleiding van advocaten is in Het OM en de strafrechtadvocatuur Het OM probeert al jaren tegen- elk geval niet afdoende om een lijken steeds grotere tegenspelers spraak te organiseren om tunnelvisie strafzaak goed te kunnen doen. De geworden in het rechtsproces. Wat te voorkomen. Slaagt het daar in? Raad voor de Rechtsbijstand biedt vindt u van die polarisatie? ‘Ik juich elk initiatief toe dat beoogt daarom al langere tijd cursussen ‘Ik heb het OM nooit als de vijand de kwaliteit van de strafrechtsple- aan en daarnaast is er de specialis- beschouwd, maar ook nooit als een ging te verbeteren, maar feit blijft Annelies Röttgering: tenopleiding van de NVSA. Als ketenpartner. Advocaten spelen hun dat nog steeds veel beslissingen bij ‘Advocatuur is iemand die heeft gevolgd, heeft hij in elk geval verstand van het vakgebied, eigen rol. Ze zijn vaak tegendraads en schoppen tegen de orde, maar de zaaksofficier liggen en daar zit het probleem. Een zaaksofficier zit wat overigens niet wil niet zeggen dat is nuttig, omdat het OM macht tegenwoordig erg dicht op de politie ontzettend dat hij dan ook een goed advocaat is. Ik moet trouwens wel zeggen dat de heeft en macht corrumpeert. Een goed voorbeeld daarvan blijft de en door de uitholling van de rol van de rechter-commissaris is er commercieel kwaliteit van de gemiddelde advocaat die ik inmiddels als Schiedammer parkmoord. De officier van justitie heeft in die zaak onvoldoende tegenkracht. Als een officier bovenop de politie zit in een raadsheer aan het werk heb gezien de twijfels van de onderzoekers over belangrijk strafrechtelijk onderzoek, geworden’ mij niet tegenvalt.’ het daderschap van Cees B. niet in wil hij scoren. Dat is op zich begrij- 6 | Naam artikel - Opportuun 12 - december 2010 Opportuun 12 - december 2010 - Interview | 7
  • 5. Illustratie: Guusje Kaaijk pelijk, maar bij het nemen van misstanden soms ook het het gevolg zaak hebt. Als advocaat werk je bepaalde beslissingen is distantie zijn van de al genoemde verkeerde weken, vaak maanden en soms zelfs nodig. Beslisbevoegdheid over het perceptie van de functie van het jaren aan een zaak. Als je dan toepassen van ingrijpende dwang- strafproces.’ eindelijk op de zitting staat ken je het middelen zou daarom buiten het OM dossier van buiten. Als raadsheer zie moeten liggen. Waarom bent u overgestapt naar de ik heel veel zaken in korte tijd aan mij rechterlijke macht? voorbij gaan. Er is weinig tijd voor Hoe hebt u als voorzitter van de ‘Ik ben begonnen als RAIO, maar ben reflectie. Wij draaien op het hof NVSA de samenwerking met de top na mijn buitenstage in de advocatuur Amsterdam drie zittingen in twee van het OM ervaren? blijven hangen omdat ik dat twee weken. Per zitting heb je dus grofweg ‘Toen ik net voorzitter was, stond in keer zo leuk vond, hoewel ik twee drie dagen: een voor de voorberei- Hoek van Jan De Volkskrant een interview met mij. keer zo hard moest werken. Ik ben ding, een voor de zitting zelf en een Er boven stond de kop: “OM liegt twintig jaar advocaat geweest en met voor de afwerking. Op een zitting Oscar zonder consequenties”. Toevallig ontzettend veel plezier. Maar op een worden gemiddeld acht tot twaalf kwam ik op dat moment Harm gegeven moment ontstond een zaken behandeld. Dat betekent dat je Brouwer voor het eerst tegen. “Ik ben zekere beroepsmoeheid. Toen ik in principe zo’n uur per zaak aan boos op jou”, zei hij. Daarna nodigde twintig jaar geleden overstapte vond voorbereidingstijd hebt. Vaak is dat te hij het bestuur van de NVSA uit voor ik mezelf veel te jong en onervaren weinig en dan kost je dat je avond of overleg met het College. Ik heb dat om rechter te kunnen zijn. Maar weekend. Het is dus zeker niet zo dat als heel prettig ervaren. Er zijn naarmate ik ouder werd betrapte ik ik nu weer twee keer minder hard advocaten die alle vorm van overleg me, als ik rechters aan het werk zag, werk dan ik als advocaat deed. Maar Officier in een dorp, dat ben ik. Zo stelde ik het ongeveer in de eerste Hoek met het OM uit de weg willen gaan, steeds vaker op de gedachte dat ik ik heb er veel plezier in. Als advocaat van Jan. Nu de laatste voor u ligt, is dat niet veranderd. Nog steeds geen maar ik ben voor de dialoog. Wat ik dat inmiddels ook wel kon en soms verdedig je soms standpunten die de files op weg naar mijn werk, nog steeds woon ik in het open veld. Nog wel betreur is de defensieve houding zelfs dat ik het beter zou kunnen. Dat jouwe niet zijn. Ik vind het heerlijk immer geen penthouse in de grote stad dus en ook geen SUV onder de van het OM en het steeds benadruk- moest ik dan maar eens uitproberen.’ eindelijk eens te mogen zeggen wat kont. Toch word ik inmiddels wel beticht van sterallures. Ik vind mezelf ken van de eigen goede intenties als ik er zelf van vind.’ heel wat. Het neusje van de vervolgingszalm. Volgens een zekere er wat mis is gegaan. Dan is het En, hoe bevalt het? verdachte dan. meteen van: “ja, maar ...” Het OM zou ‘Wat me meteen opviel is dat je als Tekst: Miek Smilde moeten erkennen dat fouten of raadsheer zo veel minder tijd per Foto: Edith Paol De man stond terecht in een grote zaak. Afpersingen, criminele organisa- tie, drugs, wapens. Niet het soort zaak waarvan ik in de Hoek meestal verhaalde. Dat waren vaak de kleine zaken, de grappige voorvallen. Juist de dingen waarmee we de pers nou juist eens niet halen. Zo niet deze zaak. Iets van 23 ordners. En ondanks de indrukwekkende foto’s van de TE DICHT OP kasten vol uit het Passageproces vind ik dat nog steeds veel. Twee zittingsdagen, vijf verdachten en even zovele raadslieden. DE POLITIE? Toen de zaak zijn einde naderde, wilde één van de verdachten nog iets ‘Het OM zit bovenop de politie en wil scoren? Mevrouw zeggen. Als laatste woord. Hij kreeg de lachers op zijn hand. Maar zijn blik Röttgering heeft kennelijk de ontwikkelingen van de afgelopen in mijn richting was ontdaan van alle humor. ‘Ik heb het gevoel dat ik in jaren binnen het OM niet echt gevolgd. De officier van justitie is een B-film zit,’zei hij. ‘En de officier denkt er een Oscar mee te winnen’. een onpartijdige waarheidszoeker, een magistraat, die opereert vanuit een betrokken distantie in relatie tot de politie, slachtof- Ach, nee. Een Oscar voor mijn acteertalent zit er niet echt in. Dat weet ik fers, verdachten en andere deelnemers van het strafproces. De best. Ik ben geen steracteur. Zelfs niet in mijn vermomming van officier. officier wordt veel meer dan in het verleden geleerd te denken in Dus zo’n grote filmprijs win ik heus nooit. Ik ben nu eenmaal vol realiteits- verschillende scenario’s en gaat steeds minder uit van die “ene zin. Geen Oscar voor mij. Hoogstens een Pulitzer voor deze column. waarheid”. Ik merk in alle cursussen die ik geef en alle gesprek- ken die ik met officieren heb, dat deze “jas” de meeste officieren Jan Hoekman, officier van justitie veel beter past dan die van de vroegere crimefighter, die precies wist wat goed en kwaad in een strafzaak was. Officieren durven en mogen twijfelen en dat is een goede voedingsbodem voor effectieve tegenspraak, maar ook voor effectieve coaching en intervisie. De moderne officier denkt “out of the box” en durft beslissingen te nemen die ingaan tegen het “gesundes Volksempfinden”, maar soms ook tegen de wensen van deelne- mers aan het strafproces, inclusief de politie.’ Hans Pieters, Lector Strafrecht, strafprocesrecht en internatio- nale samenwerking SSR Foto: Robin Britstra Wederhoor Opportuun 12 -12 - december 2010 - Hoekman | 9 Opportuun december 2010 - Naam artikel
  • 6. Het moest in het kader van teambuilding en gezelligheid een onvergetelijke zondag worden voor achttien Kruidvat-werkneemsters. ‘ Maar het uitje van de collega’s liep, nog niet halverwege het dag- programma, uit op een tragedie Er was zó veel misgegaan’ Clementine de Groen officier in Zutphen met twee doden. Officier clementine de Groen blikt - haarscherp - terug op een ‘Deze zaak, dit menselijke drama dat in feite zo gecompliceerde casus. slecht is te vangen in juridische kaders, is in mijn lijf gaan zitten.’ Met deze ontboezeming begint officier C.J.P.M. – Clementine – de Groen-Van den Wildenberg HET OUTDOORBEDRIJF EN HET in haar kantoor op het Zutphense parket haar analyse van het zogenaamde vlotdrama, dat in 2007 plaatsvond op de rivier de Berkel bij Rekken. De kleinste details daarvan staan in haar geheugen gegrift, want geen enkele keer Een Kruidvat-uitje eindigt bij de overlaat Kuipersbrug deze middag blijkt zij de lijvige dossiers van de VLOTDRAMA casus als naslagwerk nodig te hebben. ‘Opvallend?’ vraagt ze retorisch, ‘ja, een voorlichter hier vroeg ook al of ik me niet moest voorbereiden op dit interview… Maar deze tragedie staat me nog zo glashelder voor de geest. Dit schulddelict dat geen ópzetdelict was. In mijn requisitoir, precies een jaar na de gebeurtenissen, stelde ik ook op voorhand dat geen enkele straf kan goedmaken wat er zo vreselijk mis is gegaan op het riviertje. Het verlies van een dierbare in twee families, de traumatische herinneringen voor de dames van het Kruidvat… ze kunnen nooit worden verrekend met een straf.’ Teambuilding Achttien vrouwelijke collega’s van de Kruidvat- vestiging in Winterswijk schepen in de ochtend van zondag 30 september 2007 vrolijk in op een 250 kg zwaar vlot uit het Amerikaanse leger voor een “tocht met twee opdrachten” over de Berkel tussen Rekken en Eibergen. Het avontuurlijke uitje is bij een outdoorbedrijf in de regio geboekt door een 34-jarige Kruidvat-medewerkster uit Winterswijk. Deze moeder van twee kinderen fungeert min of meer ook als gastvrouw, want deze dag van ontspanning en teambuilding zal bij haar thuis 10 | Alles afwegende - Opportuun 12 - december 2010
  • 7. worden afgesloten met een barbecue. Het eerste deel van de vlottocht verloopt volgens planning. De door de directie van outdoorbureau ingewikkelde zaak: tal van fouten van het outdoorbedrijf – er waren zelfs geen zwemvesten uitgedeeld – de povere waarschuwingsborden juridische werkelijkheid te laten zien. Lastig, omdat mensen die zoiets meemaken schuldi- gen willen zien. Bij hen verdwijnt de nuance al ‘De S. aangewezen begeleider van de vaartocht, Erwin A., staat op een afgesproken punt van de route keurig klaar om het Kruidvat-gezelschap langs de oevers, een “groentje” als begeleider van de tocht… Ik besloot het evenementenbureau en directeur Marcus P., die A. de werkopdracht snel, dus moet je zo’n groep juridisch genuan- ceerd inzicht geven in je afwegingen. Dat was een respectvolle meeting, die ook werd toewijding te helpen met aanmeren. Daar, in het idyllische groen van een agrarisch gebied, doen de dames een spelletje om vervolgens door te varen naar had verstrekt, te vervolgen. Primair dood door schuld, luidde de aanklacht, met als vangnet schuld aan verongelukking van een vaartuig met bijgewoond door psychologen van Kruidvat. Een correcte bejegening van nabestaanden en opvarenden lieten later trouwens ook de kwam hoe “opdracht 2”. ‘Kijk voor de volgende stop uit naar mij en mijn witte bus,’ adviseert de onervaren man de enthousiaste groep, ‘want op die plek de dood ten gevolge. Het doet me goed dat rechtbank én Hof mij in hun bewezenverklarin- gen grotendeels zijn gevolgd.’ gebroeders Anker, advocaten van de aange- klaagden, zien.’ langer hoe help ik jullie weer.’ Wat A. er niet bij vertelt – en zelf ook niet weet – is dat de dames vóór de volgende locatie aan de wal nog zullen stuiten op Nabestaanden Clementine de Groen verhult niet dat het haar Leven op z’n kop Op 25 september 2008 eist De Groen in een zitting in Zutphen 50.000 euro boete tegen S. meer’ een overlaat: een klein soort stuw, die ervoor met name deugd doet dat zij in haar strafzaak de bv en 240 uur werkstraf tegen directeur P. Het zorgt dat het waterpeil in een lagergelegen nabestaanden van de verdronken vrouwen en rechterlijke vonnis luidt twee weken later gebied niet boven een bepaalde hoogte komt. alle opvarenden met hun families zo’n hoge eenzelfde boete, waarvan de helft voorwaarde- De stemming in de gemêleerde groep collega’s prioriteit heeft gegeven. ‘Half februari 2008, lijk en een taakstraf van 180 uur plus drie is opperbest, maar het varen wil niet bepaald nadat ik mijn beslissingen over vervolging had maanden voorwaardelijke celstraf met een OVER CLEMENTINE DE GROEN - VAN DEN lukken. Het vlot is door een slechte koersstabili- genomen, heb ik met Wim Jans van het proeftijd van twee jaar. In een arrest van het teit nauwelijks controleerbaar. Clementine de Slachtofferinformatiepunt van ons parket voor Arnhemse Hof, op 20 juli 2009, blijft daar voor WILDENBERG (34) Groen: ‘Het gevaarte trok steeds naar de hen een bijeenkomst gehouden. Om mijn het bedrijf 5000 euro boete van over en een rechteroever en slechts sporadisch ging het behandeling van de casus uiteen te zetten, de taakstraf van 120 uur voor de directeur. ‘In In het begin van haar rechtenstudie in Leiden roeien goed. Maar de sfeer was jolig. De dames beide uitspraken werd dood door schuld dus – in leeftijd van 18 tot 40 jaar – hadden nog geen bewezen verklaard en dat vond ik erg belang- blonk een jonge Clementine de Groen niet Een “passend alcohol gedronken, maar waren op het water rijk,’ stelt Clementine de Groen in een uitgesproken giebelig. Gevaar zagen ze echt niet. toelichting, ‘maar het arrest vond ik – impul- bepaald uit door motivatie. ‘Ja, ik leidde een, Want er was hun toch verzekerd dat ze in geen sief, moet ik toegeven – toch wel een aanflui- geval nat zouden worden?’ omschreven” drama ting. Een lagere werkstraf okay, maar die paar duizend euro boete “gezien de financiële zeg maar, erg rijk studentenleven en wilde Verval ‘Er is sprake van een noodlottige aaneenscha- positie van het bedrijf”..? Van enkele benadeel- zelfs nog een keer switchen naar genees- Er ontstaat echter lichte paniek als ze zien dat ze keling van slordigheden en nalatigheden van de den hoorde ik dat ze wel blij waren met de de overlaat Kuipersbrug naderen. Maar begelei- zijde van evenementenbureau S., en directeur twee veroordelingen, maar ik heb me in de kunde,’ vertelt zij glimlachend. ‘Maar daar der A. en zijn busje dan? Die zijn toch nog Marcus P. moet als leidinggevende van dit nalaten loop der tijd nog vaak afgevraagd of ze iets nergens te zien geweest? De collega’s sturen het worden aangemerkt,’ luidde het vonnis van de kunnen met de straffen. Je kind, echtgenote of zag ik van af toen die toewijding er hoe vlot nog wel tamelijk recht richting de stuw, rechtbank in Zutphen. Beide verdachte partijen moeder overlijdt en er wordt een werkstraf maar kunnen niet verhinderen dat het gevaarte werden bewijsbaar schuldig verklaard wegens geëist… Verhoudt zo’n sanctie zich tot het langer hoe meer kwam en ik beslist raio in het woelige water daarbeneden – er is een “aanmerkelijke onachtzaamheid en nalatigheid”. zware drama dat je leven op z’n kop heeft verval van 1.56 meter – stort. Elf vrouwen raken In deze casus gebruikte het Arnhemse Hof in zijn gezet?’ wilde worden.’ te water, van wie er negen, al dan niet met hulp, arrest – nagenoeg letterlijk – dezelfde kwalifica- Aan diverse gedupeerde partijen heeft de de wal kunnen bereiken. ties. ‘Een mooie, passende omschrijving,’ aldus officier nog uitgelegd waarom zij geen Na het behalen van haar graad in 2000 ging ze ‘Twee andere vrouwen vonden de dood. De aanklager De Groen. vervolging heeft ingesteld tegen het water- overlevenden zagen de al genoemde 34-jarige schap en een recreatieschap uit die oostelijke in Utrecht werken bij de Commissie Gelijke medewerkster al snel bewusteloos in het water regio, maar dat sepot wordt momenteel via drijven, maar reanimatiepogingen mislukten,’ een art.12-procedure bij het Arnhemse Hof Behandeling van de overheid om een jaar aldus een uiterlijk niet onbewogen aanklager. ‘Zij aangevochten door nabestaanden van de 24 overleed wat later op de dag. Een ander mede- jarige medewerkster. Clementine de Groen: later als raio te starten bij de rechtbank en werkster (24) uit Lichtenvoorde werd pas drie ‘Dat was voor mij géén teleurstelling. Het uur na het vlotdrama gevonden…’ bewijst alleen maar dat betrokkenen kritisch het parket in Rotterdam. In 2006 werd naar alle facetten van deze moeilijke casus Geen zwemvesten hebben gekeken.’ Clementine – getrouwd, drie kinderen – Hoe kon dit gebeuren? Wat zijn de strafbare feiten? Wie vervolg ik? Hoe componeer ik een Er worden rond het vlotdrama nog steeds inventariserende officier in het parket Zutphen. ‘Een aanklager gedegen tenlastelegging? ‘Binnen een zeer gesprekken gevoerd over verzekeringskwesties en civiele uitgebreid opsporingsonderzoek, duidelijk een schadeclaims. met een fascinatie voor het vak, mag ik nu TGO-aanpak, zocht ik naar de antwoorden op die vragen,’ verklaart officier De Groen. ‘Er was Tekst: Gerard Trentelman wel zeggen…’ zóveel misgegaan in deze juridisch interessante, Foto’s: Ruben Keestra 12 | Alles afwegende - Opportuun 12 - december 2010 Opportuun 12 - december 2010 - Naam artikel | 13
  • 8. Het kabinet-Rutte-Verhagen Drie veiligheidsdoelen uit het regeerakkoord Meer en betere politie. Een stevige aanpak van Criminaliteit met grote wordt genomen. impact op het slachtoffer • Bij het oplossen van cold cases wordt het overlast, agressie en geweld. En het Het regeerakkoord benadrukt de grote mogelijk daders die zijn vrijgesproken impact van sommige misdrijven: “Zware opnieuw te vervolgen als er nieuw bewijs terugdringen van overlast en criminaliteit rond delicten als gewelds- en zedendelicten zijn beschikbaar is. De verjaringstermijnen niet alleen zeer ingrijpend en traumatisch voor doodslag en enige andere gewelds- drugs en prostitutie. Die drie doelen staan in het voor de slachtoffers en hun naaste omgeving, en zedendelicten worden aangepast. maar zij raken ook in brede zin het vertrou- • Iemand die zichzelf in eigen huis of bedrijf regeerakkoord van het kabinet-Rutte-Verhagen. wen in de rechtsorde en de veiligheidsbele- verdedigt tegen overvallers of inbrekers, ving van burgers. De bescherming van de wordt niet meteen aangehouden. samenleving tegen de daders maakt toerei- Eigenrichting blijft verboden. Het kabinet-Rutte-Verhagen wil Nederland 2. Stevige aanpak van overlast, agressie en kende (gevangenis)straffen en maatregelen • Er komt een beslagtitel in het strafrecht sterker, veiliger en welvarender maken. Een geweld; niet de dader maar het slachtof- daarom noodzakelijk.” om in een vroeg stadium beslag te leggen van de drie kerndoelen van het kabinet is dan fer centraal. op middelen van verdachten die onder ook: Grenzen stellen en handhaven. 3. Het terugdringen van overlast en crimina- Het kabinet neemt daarom onder andere meer ten goede kunnen komen aan de “Randvoorwaarde voor vrijheid en vertrou- liteit rond drugs en prostitutie. de volgende maatregelen: schadevergoeding en proceskosten van wen”, zo staat in het regeerakkoord geschre- • Politie, conducteurs, ambulancepersoneel slachtoffers. ven, “is een omgeving die niet onveilig is en Hieronder worden de belangrijkste voorne- en andere mensen met een publieke taak • De instroom in de TBS wordt beperkt. waar geen gevoelens van onveiligheid mens van het kabinet beschreven. Deze moeten hun werk onbelemmerd kunnen TBS’ers die zich tijdens verlof aan de heersen. Het moet veiliger worden op worden geordend naar de kernthema’s van doen. Vanwege hun publieke taak verdie- voorwaarden ontrekken, worden strenger straten, in wijken en de openbare ruimte. Het het OM (wijkgerelateerde criminaliteit, nen ze extra bescherming. Er volgen aangepakt. daadkrachtig aanpakken van straatterreur, criminaliteit met grote impact op het daarom zwaardere straffen voor geweld overlast, intimidatie, agressie, geweld en slachtoffer en ondermijning). Ook de politie- tegen deze personen; Overlast, agressie en criminaliteit vraagt om een zichtbaar, capaciteit komt aan de orde. In de volgende • Er komen minimumstraffen voor personen geweld in wijken gezaghebbend en doortastend optreden van Opportuun komt een artikel over hoe het OM die binnen tien jaar opnieuw worden Mensen moeten in hun buurt veilig over politie en justitie.” de ambities uit het regeerakkoord oppakt. veroordeeld voor zware misdrijven. straat kunnen en ook ’s avonds met het Deze worden beschreven in de nota • Bij ernstige gewelds- en zedendelicten openbaar vervoer kunnen reizen. Er is Het kabinet heeft daarom de volgende “Perspectief op 2015”. wordt verzekerd dat de persoon na zijn ver- daarom een stevige, directe en consequente drie doelstellingen geformuleerd: (zie kader op p.16 “OM-bijdrage in de oordeling in eerste aanleg en hangende aanpak van overlast, agressie en criminali- 1. Meer politiecapaciteit. komende jaren”) beroep of cassatie in hechtenis blijft of teit nodig. Het kabinet zet in op het terug- 14 | Actueel - Opportuun 12 - december 2010 | 15
  • 9. Stelling “De minimum leeftijd van het OM-bijdrage in de komende jaren jeugdstrafrecht (twaalf jaar) moet omlaag, zodat In de nota “Perspectief op 2015” • De zorg aan slachtoffers presenteert het OM de concrete • Het afnemen van crimineel vermogen jongeren eerder gestraft kunnen worden.” • Het verkorten van de doorlooptijden bijdrage die het OM in de komende • Het doorontwikkelen van de veiligheidshuizen (met partners) jaren wil leveren aan de veiligheid in • Het terugdringen van het Nederland. Belangrijke onderdelen handhavingstekort in de opsporing door het terugdringen van de bureaucratie en een daarvan zijn: actieve sturing op de rechercheonderzoeken dringen van grensoverschrijdend gedrag van risico- groot. Het thema ondermijning is en blijft daarom van jongeren door lik-op-stukbeleid en toepassing van groot belang. snelrecht (night courts). Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie wil dat tweederde van de stan- Het kabinet kiest onder meer voor de volgende daardzaken binnen een maand wordt afgedaan. Er maatregelen: komen meer mogelijkheden tot preventief fouilleren • Het kabinet komt met voorstellen om zwaardere en meer cameratoezicht. straffen te stellen op de (voorbereiding van) in- en Om jongeren effectief te kunnen aanpakken komt er uitvoer, teelt en (georganiseerde) handel van drugs. speciaal adolescentenstrafrecht. Voor een zinvolle en Ook zal het kabinet het onderscheid tussen hard- effectieve aanpak van deze groep wordt gezocht naar drugs en softdrugs aanpassen. een combinatie van straf, verwijdering van de straat, • Vanwege de vrouwenhandel en vrouwenuitbuiting uitvoering van opgedragen werkzaamheden en (loverboys-problematiek) gaat de minimumleeftijd heropvoeding vanuit het verblijf thuis en op school. voor prostituees omhoog naar 21 jaar. Ook het betalen van schadevergoeding, afnemen van • De bestuurlijke aanpak wordt onder meer via de ‘Niet omlaag’ ‘Maximum juist crimineel verkregen bezit, aansprakelijk stellen van de ouders en een meldingsplicht op het politiebureau BIBOB-wetgeving geïntensiveerd. • Het afnemen van het met misdrijf verdiende financi- “Het CDA vindt niet dat de minimumleeftijd van het omhoog’ kunnen deel uitmaken van deze zogenoemde straf- eel vermogen wordt geïntensiveerd. jeugdstrafrecht omlaag moet. Registratie van 12-min- ‘De minimumleeftijd van het jeugdstrafrecht moet niet dienstplicht. Bij onvoldoende medewerking of bij • De aanpak van cybercrime wordt integraal versterkt. ners die al politiecontacten hebben is wel van belang. omlaag. In-tegendeel: de maximumleeftijd moet recidive kan de strafdienstplicht worden aangevuld Het CDA heeft dit bepleit en dit is inmiddels beleid. Zo’n omhoog. Een rechter kan nu bepalen dat een jongere met nachtdetentie. De aanpak is gericht op resociali- Politiecapaciteit en registratie is bedoeld om verder afglijden van het kind tussen de 18 en 21 ook nog volgens het jeugdstrafrecht satie van de dader ten behoeve van onderwijs en effectievere organisaties te voorkomen. Het is van belang dat ook de ouders veroordeeld wordt, maar eigenlijk zou dat de norm (betaald) werk. De veiligheidshuizen zijn nodig om Met meer blauw op straat wil het kabinet overlast, hierbij betrokken worden. moeten zijn. De nieuwste inzichten in de hersenweten- daders in hun eigen omgeving aan te pakken. Het agressie en geweld bestrijden. Ook de recherche en de Het jeugdstrafrecht is met name bedoeld om pedagogi- schap laten zien dat ons brein pas rond het 25e levens- (preventief) samenwerken in veiligheidshuizen heeft strafrechtsketen worden uitgebreid. Het kabinet zorgt sche (her)opvoeding te bereiken. Het CDA wil dit jaar volgroeid is. Tot die tijd is de frontaalkwab, die de tot goede resultaten geleid. voor 3000 extra agenten, waaronder 500 animal cops, versterken door invoering van de strafdienstplicht, die samenwerking tussen de verschillende hersendelen De veiligheidshuizen zullen daarom worden voortgezet die zonder de extra investering van het kabinet niet in het Regeerakkoord ook is opgenomen. Consequentie coördineert, nog niet volledig in staat om de regie te en verder ontwikkeld. Coffeeshops worden besloten structureel betaalbaar zouden zijn. Bureaucratie, over- van een verlaging van de minimumleeftijd zou zijn dat houden, waardoor jongeren nog geen goed overzicht clubs die alleen toegankelijk zijn voor meerderjarige head en procedures worden teruggedrongen. Er komt 10-jarigen achter slot en grendel verdwijnen. Dat wil kunnen houden en emoties vaak de overhand hebben inwoners van Nederland op vertoon van een clubpas. meer ruimte voor het vakmanschap van de politie. het CDA niet. over de ratio. Daarnaast is onze impulscontrole tot ruim De afstand tussen scholen en coffeeshops moet Bonnenquota verdwijnen en worden niet door iets Met een Ondertoezichtstelling (OTS) kun je verplichte na het twintigste levensjaar aantoonbaar lager dan dat minimaal 350 meter zijn. vergelijkbaars vervangen. De aansturing van de politie opvoedondersteuning in gezinnen opleggen. OTS kent van een volwassene. Roekeloos gedrag, risico’s nemen, wordt versterkt door de komst van één nationale geen minimumleeftijd. Voor OTS is ook geen strafdelict het zijn mechanismen die de natuur heeft ingebouwd. Ondermijning politie (bestaande uit tien regionale eenheden samen- nodig dus dit is een goede mogelijkheid om (her) Biologisch gezien is dat heel eng en daarom zorgen Bij de vaststelling van de landelijke en regionale priori- vallend met de gerechtelijke kaart) onder verantwoor- opvoeding te bereiken. hormonen ervoor dat je tot na je twintigste risico’s wat teiten komt in de prioritering meer nadruk te liggen op delijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie. Daarnaast is in het regeerakkoord opgenomen dat het minder inschat. Deze biologische feiten leiden helaas de lokale knelpunten in de buurten en wijken. De Burgers moeten overal snel en eenvoudig aangifte kabinet met een voorstel komt voor een adolescenten- soms ook tot gedrag dat voor de rechter komt. Jongeren aanpak van georganiseerde misdaadgroepen blijft kunnen doen en krijgen tijdig informatie over wat er strafrecht voor de groep van 15 tot 23 jaar. Een 16 of zijn natuurlijk verantwoordelijk voor wat ze doen, maar daarbij onverminderd belangrijk. Georganiseerde met aangiftes gebeurt. 17-jarige kan nu al volgens het volwassenenstrafrecht we moeten hun gedrag anders beoordelen, omdat ze criminaliteit zet de leefbaarheid van wijken onder worden gestraft. Nederland is een van de landen in nog een puberbrein hebben. Dus jeugdstrafrecht voor druk. Het aanpakken van de ‘zware jongens’ is nodig Tekst: Guido Suurmond | Foto: Phil Nijhuis / HH Europa met de laagste minimumleeftijd”. alle jongeren tot 21 jaar.’ om te laten zien dat criminelen niet ongestoord hun gang kunnen gaan. Het strategisch belang van Bronnen: regeerakkoord, Coşkun Çörüz, woordvoerder Huub Nelis, directeur communica- integere economische sectoren voor Nederland is regeringsverklaring, www.rijksoverheid.nl/regering Veiligheid van de CDA Tweede tiebureau YoungWorks, mede-auteur Kamerfractie van “Puberbrein binnenstebuiten” 16 | Opportuun 12 - december 2010 - Stelling | 17
  • 10. IN HET BRANDPUNT Ketenpartner FIOD: milieutaak werd bij het parket belegd, waardoor het ineens honderd medewerkers rijker werd. Het was wennen, in het begin. Maar in de jaren erna is een Functioneel Parket doet geruchtmakende specialistische zaken degelijke en meer productiegeoriënteerde organisatie Specialisatie is goed voor de zaken VAN DE BELANGSTELLING ontwikkeld. De parketleiding noemt dat tot op de dag van vandaag ‘een prestatie van formaat van alle Jan Hermans, directeur van de FIOD, medewerkers’. Het parket doet grote zaken af, maar is blij met het Functioneel Parket. ‘Het is ook in staat een grote bulk aan kleinere, maar is als Bijzondere Opspringsdienst daarom niet minder belangrijke zaken tot een goed plezierig om samen te werken met een einde te brengen. De organisatie die er nu staat is een onderdeel van het OM dat gespeciali- volwaardige rader in de OM-machine. Het Functioneel seerd is in fraudezaken. Het maakt Driehonderd mediaberichten in twee maanden. Dat is het Parket zoekt en vindt steeds meer de samenwerking het praten over een BTW-carrousel, met andere parketten en de tweede lijn. fraude met kinderopvangtoeslagen of Functioneel Parket anno 2010. Het parket staat in het een beleggingsfraude een stuk mak- Specialistisch parket kelijker. Voor de komst van het FP brandpunt van de belangstelling. Fraude en milieu- De tucht van de steeds maar veranderende maat- moesten we aan alle onderdelen van schappij vraagt nu wel om een volgende stap. het OM gaan uitleggen hoe het zat met criminaliteit zijn hot, de zaken doen ertoe. De samenleving Immers: de razendsnelle ontwikkeling van de deze fraudezaken.’ Hermans zou technologie, toenemende bedreigingen voor het graag zien dat deze specialisatie wordt pikt het graaien en het te grabbel gooien van onze milieu en de steeds grotere diversiteit aan fraude- doorgetrokken naar de rechtbanken. vormen vragen om een ‘specialistisch parket’. Een De samenwerking tussen het FP en de gezondheid niet meer. parket waar, net als bij alle andere parketten, FIOD is transparant. ‘We weten elkaar strafzaken centraal staan. Maar ook een specialistisch goed te vinden, maar zijn ook kritisch parket, omdat de soort zaken die het Functioneel naar elkaar. We horen graag wat goed Haarlem. Het is eind september en in een hotel is het toenemende mate stevig verankerd binnen het OM en Parket afdoet dat specialisme nu eenmaal vraagt. gaat, maar ook wat beter zou kunnen. voltallige Functioneel Parket verzameld. De eerste FP de complexe bestuurlijke omgeving, die in samenwer- Welk ander parket is al eens in schikkingonderhande- De verbetering ziet Jan Hermans in Academy is een feit. Onder die vlag werkt het parket king met verschillende bijzondere opsporingsdien- lingen beland, die uiteindelijk uitmondden in een het projectmatig werken. ‘In de keten aan de ontwikkeling van medewerkers, teams en het sten betekenisvolle zaken doet. Daarover heerst trots schadevergoeding van tientallen miljoenen euro’s? werken we voornamelijk nog na elkaar parket als geheel. Van een beeldscherm spat een binnen de groep bestrijders van fraude en milieucri- Het Functioneel parket wel; in de geruchtmakende in plaats van tegelijkertijd, we zouden film, waarin de belangrijke zaken die het parket in de minaliteit. Klimopzaak. Het onderzoek richtte zich op grootscha- een onderzoek meer als een project afgelopen jaren heeft gedaan de revue passeren. De lige fraude in de vastgoedwereld. Daarbij werd moeten aanpakken. Vanaf het begin Probo Koala, Klimop, Icare, Palm Invest en ga zo Het Functioneel Parket begon een jaar of acht ondermeer het Philips pensioenfonds benadeeld. Het door de toezichthouders, tot aan de maar door. En ja, ook de zaak van de mus die de dood geleden als een bijzonder parket. Het was een parket onderzoek leverde vele verdachten op. Met een aantal opsporing en tot aan de vervolging. Op vond omdat hij bijna Domino Day in het water gooide ingericht met een specifieke functie: het doen van de daarvan werden recordschikkingen aangegaan. In deze manier kunnen we nog meer komt voorbij. De achtergrondmuziek is al even zaken die werden opgespoord door de Bijzonder totaal werd voor ruim 7 miljoen aan boetes opgelegd, gebruik maken van elkaars expertise meeslepend als de zaken zelf en aan het einde van de Opsporingsdiensten. Het was geen parket dat binnen werd bijna 15 miljoen euro ontnomen en werd het en dat komt alleen maar ten goede aan film knallen de woorden ‘Omdat wij ertoe doen’ de een bepaald geografisch gebied alle soorten zaken pensioenfonds voor bijna honderd miljoen euro de zaken. Samen met het FP leveren ruimte in. Zover is het gekomen met het parket dat afdeed. Een landelijke eenheid moest het worden, die schadeloos gesteld. Diverse verdachten zijn gedag- we dan een nog grotere bijdrage aan ooit beschouwd werd als het lelijke eendje in de zich beperkte tot één soort zaken. In 2005 zag de vaard, terwijl anderen in het kader van de transacties de compliance van de Belastingdienst.’ OM-bijt. Het Functioneel Parket is anno 2010 in wereld er echter al weer heel anders uit: de volledige werkstraffen tot 120 uur opgelegd kregen. Team Informatie en De eerste GPS-zitting bij de Opsporing Coördinatie meervoudige kamer is gedaan op (TIOC) 23 november door het FP bij de ‘Van een ruw stuk graniet naar een rechtbank in Dordrecht. De zitting gepolijst kristal. Dat is waar TIOC voor staat. Samen met de opsporing uit een verliep nog niet geheel vlekke- berg aan informatie het juiste signaal selecteren, dat kan leiden tot een loos, maar het is gelukt alle zaken strafrechtelijk onderzoek met de juiste maatschappelijke impact!’ af te doen. Daarmee is weer een belangrijke stap gezet voor GPS. 18 | Opportuun 12 - december 2010 - Het parket | 19
  • 11. ‘Mensenhandelzaak naar Ivoorkust. Daar zijn de stoffen naar het parket en vormen daar een goede gedumpt. De rechtbank heeft Trafigura een mix met bijvoorbeeld raio’s, ervaren Functioneel Parket boete opgelegd van € 1 miljoen. parketsecretarissen en officieren. Het Shadwell was een Medewerkers van het bedrijf kregen voorwaardelijke gevangenisstraffen. Er is parket leert hen officier te worden, zij leren het FP de kneepjes van het financiële vak. Het Functioneel parket heeft vijf vestigingen: Amsterdam, Den Bosch, Den Haag, doorbraak. hoger beroep ingesteld. Maar daar blijft het niet bij. Misschien wel hét middel dat het Functioneel Parket inzet Rotterdam en Zwolle. Er werken in totaal zo’n 250 mensen. Het Functioneel Parket is belast En dan is er nog Shadwell. In die zaak om beter te worden is de FP Academy. met de strafrechtelijke handhaving van de De rechtbank veroordeelde de rechtbank Den Haag een 46-jarige Hagenaar tot vier jaar gevangenis- Volgens de officiële stukken is de Academy ´het platform voor de professionals van het rechtsorde op het terrein van milieu-, en (verticale) fraudewetgeving. Het parket werkt noemde de uitbuiting straf wegens mensenhandel. Bijzonder aan de zaak was dat het ging om uitbuiting Functioneel Parket die de uitdaging in hun werk aangaan. De Academy biedt de in het krachtenveld van diverse departemen- ten en bijzondere opsporingsdiensten. van illegalen in een buiten de seksindustrie. De zaak wordt als medewerkers de gelegenheid tot het opdoen een regelrechte doorbraak in de strijd tegen en delen van kennis, ervaringen en nieuwe mensenhandel beschouwd. In deze zaak inzichten. Medewerkers worden in staat toko schaamteloos en ging het om illegalen die in een toko etenswaren moesten bereiden. Ze maakten gesteld om hun werk met passie en ambitie uit te oefenen. Dat leidt ertoe dat het FP de ele medewerker? Wat hebben ze nodig om moderne slavernij’ lange werkdagen en kregen twee euro per uur betaald. Ze sliepen op smerige matras- goede milieu- en fraudezaken steeds beter doet.´ Een fraai statement. Maar wat goed te kunnen functioneren? In dat kader zijn bijvoorbeeld de teams Beleid & sen naast de etenswaren die te drogen betekent dat nou eigenlijk? Strategie en de afdeling milieu van de lagen. Voor de ‘huur’ van die matrassen eenheid Rotterdam begonnen aan team- moesten ze bovendien veel geld betalen. Medewerkers van het Functioneel Parket sessies. En dan is er nog het element Elektriciteitsdraden lagen open en bloot en volgen in de eerste plaats trainingen en ‘processen’. Wat is ieders rol binnen het het krioelde er van het ongedierte. Omdat cursussen onder de noemer van de FP grote geheel van het parket, wat mogen we de illegalen de taal niet spraken, geen geld Academy. Daaronder vallen de SSR opleidin- van elkaar verwachten? Eigenlijk is de of sociale contacten hadden en de gen volgens het vignettenstelsel, maar ook Academy niet meer dan een vehikel om Afval gedumpt Nederlandse maatschappij niet kenden, op maat gesneden opleidingen, zoals vragen over professionalisering, participatie Ook de zaak Trafigura is een duidelijk konden ze zich onmogelijk aan de situatie projectmanagement of creatief adviseren. en processen te beantwoorden. Een aan- voorbeeld van de complexe zaken die door onttrekken. De rechtbank sprak van Dit gebeurt tijdens bijeenkomsten van één of sprekende manier om met elkaar te werken het Functioneel Parket worden behandeld. ‘schaamteloze uitbuiting’ en ‘moderne twee dagen, waarbij het hele parket aanwe- aan de verbetering van het werk van het Het vrachtschip Probo Koala van vervrachter slavernij’. Drie andere verdachten kregen zig is. De tweedaagse in Haarlem in sep- Functioneel Parket. Worden de zaken Trafigura arriveerde eind juni 2006 in de ook celstraffen opgelegd. tember vormde daarvan de aftrap. daarvan beter? De verwachting is hoog, haven van Amsterdam om afvalstoffen af te Opleidingen zijn een belangrijk onderdeel maar alleen de toekomst kan het leren. geven. Als de stoffen in het inzamelschip FP Academy van de verdere ´professionalisering´ van de van Amsterdam Port Services zijn ingela- De zaken van het Functioneel Parket vragen medewerkers. Maar ook ´participatie´ is Tekst: Jan Hoekman en Esther Schreur den, blijkt het om andere afvalstoffen te dus om expertise. Het Functioneel Parket een belangrijke peiler van het gedachtegoed Foto’s: Robin Utrecht gaan dan was afgesproken. In strijd met de werft daarom al enige tijd specialisten uit van de Academy. Wat drijft de mensen van regels werd de stinkende afval terug het bedrijfsleven: accountants, fiscalisten, het Functioneel Parket? Wat zijn de ambities gepompt naar de Trafigura, die koers zette bankiers. Stuk voor stuk vinden ze hun weg van de organisatie, de teams en de individu- Informatiebeveiligings- Pellentesque habitant morbi functionaris Pauline Hin: tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis ‘Ordenings- ‘Het belang egestas. Vestibulum imperdiet fringilla odio et mattis. Proin egestas wetgeving van informatie- molestie lorem, ac hendrerit urna malesuada eu. Praesent vraagt om beveiliging groeit eget rutrum ante. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et brede steeds meer malesuada fames ac turpis egestas. Vestibulum specialisatie’ onder de imperdiet fringilla odio et mattis. Proin egestas molestie lorem, ac hendrerit medewerkers’ urna malesuada eu. Praesent eget rutrum ante. 20 | Opportuun 12 - december 2010 - Het parket | 21