digitalization, convergency and thematic concepts which have occured along with technologic improved have created new media. IPTV is the most popular form of new media .
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
IPTV
1. HAZIRLAYAN: B. AHU ERDOĞDU
GENÇ İLETİŞİMCİLERİN YENİ MEDYADAKİ
IPTV’YE BAKIŞI VE TAM MODELİ’NE GÖRE
YAKLAŞIMI
2. Her yenilik temel iletişimdeki kaynak, mesaj, kanal, alıcı,
geri besleme ve hatta gürültü unsurlarını değiştiriyor
Bireyler artık iletişimde pasif değil, kendi eksenlerinde
dönen iletişim biçimlerine yönelen aktif izleyiciler
Televizyon artık izleyiciye yetmiyor
YENİ DÜNYA : Teknoloji
hayatın her alanında
3. Geleneksel telefon ve ses aktarımı sağlayıcılarının karlarının
azalması
telefon şirketleri varlıklarını sürdürebilmek için İnternet hizmetleri
sunmaya başlaması (bu alanda Kablo TV ‘ye rakip olmaları)
İnternet üzerinden ses ve görüntü aktarımının hızlanması
bir el kamerasıyla içerik üretip dünyada milyonlarca kişi arasında
paylaşılabilmesi
IPTVTV
İnternet yüksek kapasite ve hız
bireysel ihtiyaçlara cevap verebilecek içerik
telefon ve televizyon ortak hizmetiyle
birey ekseninde etkileşimli yayıncılık
4. IPTV’nin
ortaya çıkışı – gelişimi
bileşenlerin teknik altyapısını
ve servis sağlayıcıları
günlük hayata getirdikleri
bunun toplumsal hayata
etkileri
AMAÇ
IPTV’nin geleceğin medya
aracı olduğunu gösterilmesi
geleceğin izleyicisinin bu yeni
aracı kabul etmesindeki
kriterleri belirlenmesi
AMAÇ
5. 4
3
2
1 Kitle İletişim Araçları ve Gelişimi
TV Yayıncılığı
Internet Protokol Televizyonu (IPTV)
Araştırma
5 Sonuç
6. 4
3
2
1 Kitle İletişim Araçları ve Gelişimi
TV Yayıncılığı
Internet Protokol Televizyonu (IPTV)
Araştırma
5 Sonuç
7. 4
3
2
1 Kitle İletişim Araçları ve Gelişimi
TV Yayıncılığı
Internet Protokol Televizyonu (IPTV)
Araştırma
5 Sonuç
8. IPTV
IPTV, genişbant İnternet hizmeti alan
kullanıcılara televizyon görüntüsünü
İnternet protokolü üzerinden dağıtan
teknolojidir
•Dijital televizyon hizmeti ve çok daha fazlası
9. IPTV KAVRAMLARI
“On Demand” – isteğe bağlı içerik kullanıcının
isteği üzerine ekranlara yansıyan her türlü içerik;
(İnternet dünyası da tamamen bu içerik
dağıtımına dayanmakta)
“Triple Play” – üçlü oyun
bir evdeki tüm iletişim ihtiyaçlarını – TV –İnternet
– Telefon – bir paketle karşılanması
10. IPTV’nin başarısında rol oynayan
unsurlar
• İçerik (zengin ve kaliteli)
• Yayın Merkezi Bileşenleri [TV yayını alıcı
sistemleri (IRD, receiver), Kodlayıcı (encoder),
Arayazılım (middleware), Güvenlik (CA/DRM),
ve isteğe bağlı video (VoD)]
• Omurga ve Erişim Sistemleri [ATM
(Eşzamansız Aktarım Kipi), IP (İnternet
Protokolü), xDSL (herhangi bir Sayısal Abone
Hattı), Metro Ethernet, FTTH (Eve kadar Fiber
Kablo) ]
• Müşteri Lokasyonu ADSL modem ve Set-
Top- Box
11. Değinilen Diğer Konular
• IPTV ve İnternet Televizyonu
• IPTV’nin Sunduğu Olanak ve Hizmetler
• IPTV’nin Güçlü ve Zayıf Yönleri
• IPTV Sağlayıcıları
• IPTV Kullanıcıları/İzleyicileri
• IPTV Kullanıcıları/İzleyici Araştırmaları
– Yenilik Süreci Teorileri
– Yenilik Kabul ve Adaptasyon Teorileri
– Teknoloji Kabul Modeli (TAM)
12. Gerçek Sistem Kullanımı Kavramı İçeren Tam Modeli
Kaynak: Maslin Masrom, “Technology Acceptance Model and E-learning ”,
12th International Conference on Education, Sultan Hassanal Bolkiah Institute
of Education, Universiti Brunei Darussalam, 21-24 May 2007, İnternet Adresi:
http://eprints.utm.my/5482/1/MaslinMasrom2006_Techn.pdf, (Erişim:
06.01.09), s.3
15. kantitatif araştırma
yöntemi, anket tekniği
AMAÇ
IPTV’nin geleceğin
medya aracı
olduğunun
gösterilmesi –
geleceğin
izleyicisinin bu yeni
aracı kabul
etmesindeki
kriterlerin
belirlenmesi
ÖNEM YÖNTEM
TV, cep telefonu ve İnternet
gibi kanalları tercih eden
grubun tüm bu araçları bir
araya getiren yeni medyanın
son türü olan IPTV’ye olan
yaklaşımlarını, bilişsel
tutumlarını, TAM Modeli’nden
yola çıkarak incelemek
IPTV geleceğin medya aracıdır ve
geleceğin tüketicisi/izleyicisi olan
bugünün gençleri diğer bir
ifadeyle, dijital yerliler bu yeni
aracı kabul ederek IPTV’ye
adapte olacaklardır” hipotezini
test etmek
MODEL
TAM Modeli’ne Dayanan
IPTV Kabul ve Adaptasyon
Modeli”
16. Kavram 1: Algılanan kullanışlılık/Faydalılık (Perceived Usefulness – PU)
Kavram 2: Algılanan kullanım kolaylığı (Perceived Ease of Use – PEU)
Kavram 3: Kişinin kullanım davranışına dönük niyeti (Behavioral Intention)
Kavram 4: İhtiyaçlara Uygunluk/Uyumluluk (Compatibility – C)
Ek kavram önerileri: Dış etkenler, IPTV Kabulü ve Potansiyel Talep
Kavram 1, 2, 3, ve 4 için ele alınan kategoriler:
• S: Sistem özelliği
• K: Kullanıcıya yönelik özellikler ve kişiselleştirme
• T: Teknolojik özellik
Modeldeki kavram/başlıklar anketteki
sorulara temel oluşturmuştur:
17. HİPOTEZLER
• H1: Dış etkiler, bireylerin IPTV’yle ilgili sahip
oldukları bilişsel tutumları üzerinde etkilidir.
• H2: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler
bazındaki özellikleri için algılanan
kullanışlılık/faydalılık, algılanan kullanım
kolaylığı, kişinin kullanım davranışına dönük
niyeti, ihtiyaçlara uygunluk ve uyumluluğu,
kendi aralarında ayrı ayrı ilişkilidir.
• H3: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler
bazındaki özellikleri için kullanım davranışına
dönük niyet, IPTV’nin kabulü ve potansiyel
talebi üzerinde etkilidir.
18. Anakütle:
Erken adapte olanlar misyonerler
= iletişim fakültesi öğrencileri
Aydın Doğan Vakfı 20. Genç İletişimciler
Yarışması’nda ödül alan üniversitelerin
öğrencileri, geleceğin izleyicileri/tüketicileri
olarak anakütledir.
Örneklem:
En fazla ödül alan şehir İstanbul
Öğrencileri ödül almış olan vakıf ve devlet üniversiteleri
3 ve 4. sınıf öğrencileri
19. • Analizde SPSS 15.0 paket programından
faydalanılmıştır.
• Betimsel: frekans dağılımları, merkezi eğilim ve değişim
ölçüleri
• Çıkarımsal istatistik teknikleri: Pearson korelasyon
katsayısı ile nonparametrik yöntemler olan Kruskal
Wallis H testi ve Mann Whitney U testi
• Çok değişkenli teknik: Faktör Analizi
• Elde edilen test istatistikleri %95 güven aralığında
değerlendirilmiştir.
ANALİZLER
20. Katılımcıların
cinsiyet, yaş grubu, okudukları bölümler, sınıfları, ailelerin aylık
gelir düzeyleri,
hane gelirleri ve anne-babanın eğitimlerine bakılarak düzenlenen
sosyo-ekonomik statüleri,
teknolojik gelişmelerin ilgi çekme düzeyleri,
yaşanılan yerde internet bağlantılı bilgisayar bulunması,
günlük ortalama internete bağlı kalma – TV seyretme süresi,
Kullanılan TV hizmet türleri, izlenen TV programı türleri
yüzdeleriyle tespit edilmiştir.
Öğrencilerin teknolojik gelişmelerin ilgi çekme düzeyine
bakıldığında %69’unun “ilgimi çekiyor” yanıtı verdiği tespit
edilmiştir.
ANALİZLER
21. IPTV’nin Sistem özelliği, Kullanıcıya yönelik özellikler ve
kişiselleştirme ile Teknolojik özelliklerine ilişkin analizlerden
elde edilen Cronbach Alfa (CA) katsayıları, araştırma
verilerinin oldukça güvenilir olduğunu ortaya koymuştur.
22. BULGULAR
IPTV’nin Sistem - Teknolojik
Kişiselleştirme ve - Tüm özellikleri
27 ifadeyle sorulmuş ve TAM Modeli’nde bulunan
dört ana başlık olan
“Algılanılan Kullanışlılık” (Faydalılık)
“İhtiyaçlara Uygunluk/Uyumluluk”
“Algılanan Kullanım Kolaylığı”
“Kullanım Davranışlarına Dönük Niyet (kullanmak
istemek/istememek) kriterleri üzerinden
değerlendirilmesi istenmiştir.
23. FAYDALILIK
EN FAYDALI
• Arşivleme Özelliğinin
Bulunması
• Durdurma Butonu ya da
İleri Geri Oynatma
Butonunun Olması
• İstenilen Zamanda
İstenilen Yayını Seyretme
İmkanı Sunması
EN FAYDASIZ
• Sisteme Abone Olunması
* Bunun dışında tüm
özelliklerin faydalı olduğu
düşünülmektedir.
24. İHTİYAÇLARA UYGUNLUK
neredeyse hiçbir özelliğin önemli bir ihtiyaç olarak
ifade edilmediği görülmektedir.
EN UYGUN
• Arşivleme Özelliğinin
Bulunması
• İstenilen Zamanda
İstenilen Yayını Seyretme
İmkanı Sunması
• Çok fonksiyonlu kumanda
EN AZ UYGUN
• Sisteme Abone Olunması
25. KULLANIM KOLAYLIĞI
IPTV kullanımı çok kolay olan bir hizmet olarak
görülmemiştir.
EN KOLAY
• İstenilen Zamanda
İstenilen Yayını Seyretme
İmkanı Sunması
• Durdurma Butonu ya da
İleri Geri Oynatma
Butonu Olması
• Arşivleme Özelliği
EN ZOR
• Sisteme Abone Olunması
• Katılımcıya açık olan
programlara katılıp
görüntülü ve sesli olarak
konuk olabilme hizmeti
26. Kullanım Davranışlarına Dönük Niyet
(kullanmak istemek/istememek)
Kullanım isteği orta ve üst seviyededir
EN ÇOK KULLANMAK
İSTENİLEN
• İstenilen Zamanda
İstenilen Yayını Seyretme
İmkanı Sunması
• Arşivleme Özelliği
• Durdurma butonu ya da
ileri geri oynatma butonu
olması
KULLANMAK
İSTENİLMEYEN
• Sisteme Abone Olunması
• Katılımcıya açık olan
programlara katılıp
görüntülü ve sesli olarak
konuk olabilme hizmeti
27. TERCİH EDİLEN TV PLATFORMU
*Katılımcıların çoğunluğu, her ikisini de kullanma isteğine sahipler.
*IPTV’yi uygulamaya en yakın bulunan kurum Digitürk
(%61.7)
* Satın almaya yönelik niyet : %71’lik büyük çoğunluk, “evet,
satın alma isterim” demiştir.
28. FAKTÖR ANALİZİ
• IPTV özellikleri, algılanılan kullanışlılık
açısından dört faktörle açıklanmaktadır:
1. Faydalılığını oluşturan bileşenler
Teknolojik gelişim sunma faydası
Beklentilere hitap eden kaliteli hizmet faydası
Zamanı yönetme faydası
İlgi alanlarına özel bilgi edinme ve etkileşim kurma faydası
Kişiye özellik ve mahremiyeti koruma faydası
29. FAKTÖR ANALİZİ
2. İhtiyaçlara uygunluğu oluşturan bileşenler
TV yayıncılığına yönelik son teknolojilerle uyumlu olması
Multi-medya ve mobilleşmenin tüm özellikleri/olanakları ile
uyumlu olması
Kişisel tercihler ile birebir uyumlu olması
Merkezi bir sistemden yönetime elverişli olması
30. FAKTÖR ANALİZİ
3. Kullanım kolaylığını oluşturan bileşenler
Teknolojik özelliklerle donatıldığı için özelleştirilmiş TV
izleme kolaylığı sağlaması
Kişiye özel tercihler konusunda kolaylık sağlaması
Her türlü bilgiye erişim kolaylığı sunması
İnternet kullanımı konusunda kolaylık sağlaması
31. FAKTÖR ANALİZİ
4. Kullanım davranışına dönük niyet (kullanılma isteği) açısından
oluşturan bileşenler
IPTV’nin içerik sunumuna yönelik kullanım niyeti
IPTV’nin teknik olarak sunduğu olanakları kullanma niyeti
IPTV’nin üçlü oyun özelliğini kullanma niyeti.
33. H1: Dış etkiler, bireylerin
IPTV’yleilgili sahip oldukları bilişsel
tutumları üzerinde etkilidir.
•Bilişsel tutumlar: algılanan kullanışlılık (faydalılık),
algılanan kullanım kolaylığı ve ihtiyaçlara
uygunluk/uyumluluk
•Dış etkiler; cinsiyet, gelir, sosyo-ekonomik statü
(SES), teknolojiye karşı ilgi, İnternete günlük bağlı
kalma süresi ve günlük TV izleme süresi
•Dış etkenlerden bazılarının etkili, bazılarının etkisiz
olduğu ortaya konulmuştur.
34. H2: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler
bazındaki özellikleri için algılanan
kullanışlılık/faydalılık, algılanan kullanım
kolaylığı, kişinin kullanım davranışına dönük
niyeti, ihtiyaçlara uygunluk ve uyumluluğu,
kendi aralarında ayrı ayrı ilişkilidir.
• Hipotezin tüm bileşenleri ile tamamen kabul
edilebileceği desteklenmiştir.
35. H3: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler
bazındaki özellikleri için kullanım
davranışına dönük niyet, IPTV’nin kabulü ve
potansiyel talebi üzerinde etkilidir.
• Analizler hipotezin tüm bileşenleri ile tamamen
kabul edilebileceği desteklemektedir.
37. Televizyonda bugün gelinen noktanın
temelleri:
• bireylerin pasiften aktif iletişime geçişleri
• geniş bant teknolojisinin gelişmesi
•içerik üretiminin ve paylaşımının (dağıtımının)
kolaylaşması
IPTV kullanıcıya arzu ettiği ve ihtiyacı olan
interaktiviteyi, kişiselleştirmeyi, zamandan ve
mekandan bağımsız izleme (ve iletişim)
imkanlarını sunmaktadır.
38. IPTV tüm taraflar için avantajlı
Kullanıcı
Hizmet Sağlayıcı
Reklamverenler
IPTV önemi giderek artan mecra
Tamamlanması gerekenler:
yatırım , altyapı çalışmaları, hukuki
düzenlemeler
39. Çalışmanın amacı doğrultusunda test edilen:
“IPTV geleceğin medya aracıdır ve
geleceğin tüketicisi/izleyicisi olan bugünün
gençleri diğer bir ifadeyle dijital yerliler bu
yeni aracı kabul ederek IPTV’ye adapte
olacaklardır”
√doğrulanmıştır
bir bütün olarak değerlendirildiğinde,
araştırmaya katılan “misyoner” nitelikli iletişim
öğrencilerinin, IPTV’nin kabulü ve
yayılmasında öncü rol üstlenebilir
40. H1: Dış etkilerin bireylerin IPTV ile ilgili sahip
oldukları bilişsel tutumları üzerinde etkili olduğu,
H2: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler bazındaki
özellikleri için algılanan fayda, kullanım kolaylığı,
kişinin kullanım davranışına dönük niyeti ve
ihtiyaçlara uygunluk ve uyumluluğu unsurlarının
kendi aralarında ilişkili olduğu,
H3: IPTV’nin toplam özelliklerinin ve kategoriler
bazındaki özelliklerinin IPTV’nin kabulü ve
potansiyel talebi üzerinde etkili olduğu
doğrulanmıştır.
Dünyada bugün teknoloji hayatın her alanına nüfuz etmektedir. Her yenilik temel iletişimdeki kaynak, mesaj, kanal, alıcı, geri besleme ve hatta gürültü unsurlarını değiştirmektedir. Bireyler artık iletişimde pasiflikten çıkmış, kendi eksenlerinde dönen iletişim biçimlerine yönelmişlerdir. Geçen yüzyılın en büyük keşiflerinden biri olan televizyon bu anlamda izleyiciye yetmemeye başlamıştır.
İzleyici artık verileni değil kendi istediğini bulmak için giderek daha çok zamanını İnternet’te geçirmektedir. Kullanıcısına gazetenin, derginin, radyonun ve televizyonun içeriğini giderek artan etkileşim imkanlarıyla sunan İnternet her geçen gün potansiyelinin farklı bir boyutuyla ön plana çıkmaktadır. Bu tezin konusu olan IPTV bu boyutlardan biridir. IPTV’nin ortaya çıkışını başlangıç olarak şu şekilde özetlemek istiyorum:
Görsellik iletişimde uzun zamandır en önemli unsurlardan biridir. ETKİLEŞİM ise gidreke daha fazla önem kazanmaktadır. İnternet üzerinden ses ve görüntü aktarımının hızlanıp kolaylaşması, Youtube örneğinde olduğu gibi, bir el kamerasıyla içerik üretip dünyada milyonlarca kişi arasında paylaşılabilmesi, geleneksel telefon ve ses aktarımı sağlayıcılarının karlarını azaltmıştır. Telefon şirketleri varlıklarını sürdürebilmek için İnternet hizmetleri sunmaya başlamış, bu alanda Kablo TV ile rakip olmuştur. Bu iki sektörün imkanlarına AR-GE faaliyetleri eklendiğinde, İnternet veri iletiminde yüksek kapasite ve hıza ulaşmış, yukarıda bahsedilen bireysel ihtiyaçlara cevap verebilecek içerik ise tüm dünyada birey ekseninde etkileşimli yayıncılık yapan İnternet Protokol Televizyon adı verilen telefon ve televizyon ortak hizmetiyle sunulmaya başlanmıştır.
Bu tezin üç temel amacı bulunmaktadır;
IPTV’nin gelişimini, bileşenlerini, teknik altyapısını ve servis sağlayıcılarını; günlük hayatımıza getirdiklerini ve bunun toplumsal hayata etkilerini inceleyerek ilgili tüm taraflar için bir kaynak oluşturmak,
IPTV’nin geleceğin medya aracı olduğunu göstermek
Ve geleceğin izleyicisinin bu yeni aracı kabul etmesindeki kriterleri belirlemek.
Bugünkü durumu anlamak için tarihi bilmenin faydalı olduğu görüşüyle bu tez önceki kitle iletişim araçlarının gelişiminin anlatılmasıyla başlıyor. Bu bölümde gazete, dergi ve radyodan nispeten detaylı olarak bahsettikten sonra televizyonu IPTV’nin atası olarak kabul ederek ayrı bir bölüme bıraktım.
YENİ MEDYADA
veri ve görüntünün dijital forma dönüştürülmesi anlamına gelen SAYISALLAŞMA;
kitle iletişiminin, iki nokta arasındaki iletişim, veri iletişimi gibi çeşitli iletişim biçimleri özelliklerinin giderek birbirine dönüşmesi ve aralarındaki farklılığın yok olması anlamına gelen YAKINSAMA (YÖNDEŞME) kavramlarını anlattım. YENİ MEDYANIN
Etkileşim (interaction)
Kitlesizleştirme (demassification)
Eşzamansız (assynchronism) olabilme özelliklerinden bahsettim.
İnternet ve Sayısal Ağlar, Hücresel Mobil İletişim ve Telekomünikasyon Altyapısı gibi kavramları açıkladım.
Sonraki bölümde ise IPTV’ye geçmeden önce TELEVİZYON VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI ile ilgili bilinmesi gereken kavramları ele aldım.
Tarihsel gelişim, işlevler, yayın türleri, dünyada ve Türkiyedeki uygulamalar ve son gelişmeler, düzenleyici kuruluşlar ve TV ölçümleri başlıkları altında IPTV den önceki televizyon anlayışı ve kavraml
Önceki kitle iletişim araçlarının incelenmesinden sonra Internet Protokol Televizyonu, kısa ve yaygın adıyla IPTV Bölümü gelmektedir. IPTV’nin temel kavramları, gerekli altyapıya, uygulamalara ve düzenlemelere bu bölümde yer verilmiştir. IPTV’nin teknik açıklamalarına ise genel bir çerçevede, konunun anlaşılması için gereken düzeyde değinilmiştir. Şimdi birincil araştırmada adı geçen kavramları kısaca açıklayacağım.
IPTV, genişbant İnternet hizmeti alan kullanıcılara televizyon görüntüsünü İnternet protokolü üzerinden dağıtan teknolojidir.
İnternet üzerinden yapılan bir yayın olması çok ciddi teknolojik altyapı ve yatırım gerektirmektedir. Dijital televizyon hizmeti olarak düşünülebilir Ancak IPTV, yalnızca sistemin kaydetme fonksiyonu sayesinde yayını durdurma ve istediğiniz yerden tekrar seyretme gibi özellikleri olan yeni teknoloji bir televizyon yayını olarak değil tüm etkileşim boyutlarıyla bir iletişim hizmeti olarak ele alınmalıdır.
IPTV ve sunduğu imkanları anlayabilmek için “on demand” kavramını anlamak gerekmektedir. “On Demand” – isteğe bağlı içerik kullanıcının isteği üzerine ekranlarımıza yansıyan her türlü içeriktir, İnternet dünyası da tamamen bu içerik dağıtımına dayanmaktadır.
IPTV bir evdeki tüm iletişim ihtiyaçlarını – TV –İnternet – Telefon – bir paketle karşılamaktadır. Bu servis paketine “Triple Play” – Üçlü Oyun denmektedir.
IPTV hizmetlerinin verilebilmesi ve alınabilmesi için gereken teknik bilgiler bu slide da özetlendiği gibidir. Zengin ve kaliteli içerik, yayın merkezi, omurga ve iletişim sistemleri yatırım ve özen gerektiren unsurlardır. Ancak biz kullanıcı tarafında ve kullanıcılarla ilgili oduğumuz için ben sadece müşteri lokasyonunu anlatacağım. Bu hizmeti almak için bir ADSL modeme, bir de Set-Top- Box’a (set-üstü-kutu) ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kutu uydu, kablo, DSL ya da karasal olarak gelen sinyalleri içeriğe dönüştürüp ekrana gönderen ve TV ile dışardan gelen sinyaller arasındaki bağlantıyı kuran cihazdır
Zamanı iyi kullanabilmem için tezimde adı geçen her kavrama burada değinmeyeceğim. Özetlemek gerekirse IPTV bölümünde
IPTV ve İnternet Televizyonu
IPTV’nin Sunduğu Olanak ve Hizmetler
IPTV’nin Güçlü ve Zayıf Yönleri
IPTV Sağlayıcıları ile size birazdan araştırmada açıklayacağım
IPTV Kullanıcıları/İzleyicileri
konularını anlattım.
Burada mutlaka anlatmam gereken başlık IPTV Kullanıcıları/İzleyici Araştırmaları bölümünde anlattığım ve birincil araştırmamın temelini oluşturan teori ve modeller.
Yenilik Süreci Teorileri, Yenilik Kabul ve Adaptasyon Teorileri, Teknoloji Kabul Modeli (TAM) gibi teoriler yeni teknolojilerin benimsenip benimsenmeyeceği kararlarını öngörme amacıyla ortaya konulan teorilerdir. Bu teorileri tezimde detaylı olarak anlattım ancak burada sunumumda, sadece çalışmamın amacına uygun olduğu için seçilenTAM modeline değineceğim.
Yazılım alanında yapılan çok sayıda araştırmada TAM kullanılmaktadır.
Bu model bilgisayar teknolojilerinin ve kullanıcı kitlelerinin teknolojiyi kullanma istek ve niyetlerini üç temel unsura dayanarak ölçmektedir: kullanıma yönelik tutum, kişisel normlar, algılanan kullanışlılık ve algılanan kullanım kolaylığı.
TAM, özellikle bilgisayar teknolojilerinin kabulü konusunda geliştirilen, niyet bazlı (intention-based) bir açıklama ve tahminleme modelidir. TAM aynı zamanda teknoloji uygulamasından sonra kullanıcının kabul problemlerini teşhis/tespit etmek için de kullanılmaktadır
Algılanan kullanışlılık:
bir kişinin bir sistemi kullanması sonucunda iş performansının artacağına dair inancının derecesi.
Algılanan kullanım kolaylığı
bir kişinin bir sistemi kullanması sonucunda harcayacağı efor/çabanın azalması konusunda taşıdığı inancın derecesi
TAM’ın kullanılarak yapılan araştırmalar incelendiğinde, genellikle şu alanlarda yapılan çalışmalara rastlanmıştır: İnternet’in getirdiği yenilikler ve özelinde İnternette satın alma davranışları, yazılım, mobil tv, e-öğrenme vb.
Kullanım alanının genişliği ve sürekli yeniliklerle ilgili olması nedeniyle TAM sıklıkla eleştirilmiş ve bunun sonucu olarak da farklı araştırmacılar tarafından geliştirilmiş. Kullananlar modele değişik unsurlar eklenerek açıklayıcı gücünün artırılmasına çalışmışlardır.
Pek çok araştırmacının yaptığı gibi bu araştırmada da model yazında bulunan bazı temellere dayanarak genişletilmiştir. Araştırmacı tarafından kullanıcı özellikleri ve bu özelliğin alt başlıkları olarak teknolojiye duyulan ilgi düzeyi, İnternet kullanım sıklığı ve TV izleme sıklıkları eklenmiştir. Modele eklenen diğer bir bölüm ise, IPTV Kabulü ve Potansiyel Taleptir. IPTV Kabul ve Potansiyel Talep başlığı altında da, IPTV ile geleneksel TV arasındaki tercihler ve IPTV satın alma isteği yer almaktadır. Buna göre bu tez de kullanılan model gördüğünüz şekli almıştır.
Amacı …………… (aynen oku)
Önemi …………. (aynen oku)
YÖNTEM: KANTİTATİF- ANKET- PİLOT-
Son haline getirilen soru formunda öğrencilerin demografik özeliklerini tespit etmek üzere sekiz, amaca yönelik de 11 soru olmak üzere toplamda 19 soru bulunmaktadır. Anket Formu Ek 2’dedir.
Anketin 15. sorusunda, katılımcılar IPTV’yle ilgili 27 adet özelliği 5 noktalı Likert Ölçeği üzerinden değerlendirmiştir. Şimdi üstünden geçmek isterseniz bu özellikleri sayfa 85’teki Tablo 5.1 de gösterdim ve açıklayabilirim.
Rakamsal olarak 2005 yılı ÖSYM kayıtları ele alınarak, söz konusu yıldaki giriş sayısı ikiyle çarpılarak toplam öğrenci sayısı hesaplanmıştır. (Üçüncü ve dördüncü sınıflara uygulanacağından iki ile çarpılmıştır.) %5 örrneklem hatası ve %5 anlamlılık düzeyinde ortalama 5000 kişilik bir anakütlenin, 357 kişi ile temsil edilebileceği tespit edilmiştir. Sahada uygulamalar sonucunda toplam 392 kişi ile anket gerçekleştirilmiştir.
Analizde SPSS paket programından faydalanılmıştır.
Betimsel olarak; frekans dağılımları, merkezi eğilim ve değişim ölçüleri hazırlanmıştır.
Çıkarımsal istatistik teknikleri olarak, Pearson korelasyon katsayısı ile nonparametrik yöntemler olan Kruskal Wallis H testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır.
Çok değişkenli teknik olarak, Faktör Analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen test istatistikleri %95 güven aralığında değerlendirilmiştir.
IPTV’nin Sistem özelliği (Kullanıcıya yönelik özellikler ve kişiselleştirme ile Teknolojik özelliklerine ilişkin analizlerden elde edilen Cronbach Alfa (CA) katsayıları, araştırma verilerinin oldukça güvenilir olduğunu ortaya koymuştur.
IPTV’nin
Sistem - Teknolojik - Kişiselleştirme ve - Tüm özellikleri
Katılımcılara 27 ifadeyle sorulmuş ve TAM Modeli’nde bulunan dört ana başlık olan
“Algılanılan Kullanışlılık” (Faydalılık)
“İhtiyaçlara Uygunluk/Uyumluluk”
“Algılanan Kullanım Kolaylığı”
“Kullanım Davranışlarına Dönük Niyet (kullanmak istemek/istememek) kriterleri üzerinden değerlendirilmesi istenmiştir. Buna göre: --- sonraki slide.
Buna göre faydalılık incelendiğinde slide da görüldüğü gibi …….
Faktör analizi sonucunda elde edilen beş alt boyut ve boyutların içerdiği maddeler, faktör yükleri ile birlikte sayfa 103’ten itibaren sunulmuştur.
Faktör analizi sonucunda elde edilen beş alt boyut ve boyutların içerdiği maddeler, faktör yükleri ile birlikte sayfa 103’ten itibaren sunulmuştur.
Bilişsel tutumlarda, sistem özelliklerinden, kullanım kolaylığı dışında, erkeklerle kadınlar arasında fark bulunmamaktadır.
Gelir düzeyi IPTV’nin teknolojik özelliklerinin faydalı ve kolay kullanılır bulunmasını etkilememektedir. Diğer kavramlar ve kategorilere yönelik özellikler için, her gelir grubunun farklı görüşleri vardır.
IPTV’nin teknolojiye ve sisteme yönelik özellikleri için faydalılık; teknoloji, sistem ve tüm özellikler için ihtiyaçlara uygunluk ve “sisteme yönelik özellikler için kullanım kolaylığı kavramları doğrultusunda H1 kabul edilmiştir.
IPTV’nin teknolojiye ve sisteme yönelik özellikleri için faydalılık ele alındığında; teknolojiye ilgi düzeyi arttıkça faydalı bulma derecesinin de arttığı görülmüştür.
Günlük ortalama İnternete bağlı kalma süresi değişkeni için, tüm kavramlar ve alt kategorilerde H1 reddedilmiştir. Bir diğer ifade ile günlük İnternet kullanımı ne olursa olsun, IPTV’ye yaklaşım konusunda algılamalar tüm İnternet kullanım yoğunlukları için aynıdır.
günlük ortalama televizyon seyretme süresi değişkeni için, tüm kavramlar ve alt kategorilerde H1 reddedilmiştir. Bir başka ifadeyle günlük televizyon izleme süresi ne olursa olsun, IPTV’ye yaklaşım konusunda algılamalar tüm izleme seviyeleri için aynıdır.
IPTV özelliklerinin faydalı bulunması, bu özelliklerin kişilerin ihtiyaçlarına uygun olması ile ilişkilidir. Faydalı bulma derecesi arttıkça, ihtiyaçlara uygunluk da artmaktadır. Bu bulgu, TAM yazınını da destekleyen yöndedir.
Kullanma isteği en yüksek derecede olan kişilerin, IPTV’yi geleneksel tv’ye tercih edeceği tespit edilmiştir. Bu bulgu, kullanım davranışına dönük niyet arttıkça, IPTV’yi kabullenmenin ve bu yeni sisteme adaptasyonun artacağını göstermektedir.
Kullanma isteği azaldıkça sırasıyla kararsız kalma ve en aza indiğinde geleneksel TV’yi tercih etme durumu ortaya çıkmaktadır.
Kullanma isteği en yüksek derecede olan kişilerin, IPTV’yi satın almak istediğini ve bu grubun en büyük çoğunluğu oluşturduğu tespit edilmiştir.
Tüm bu bulgular, bir bütün olarak değerlendirildiğinde, araştırmaya katılan bu “misyoner” nitelikli iletişim öğrencileri, IPTV’nin kabulü ve yayılmasında öncü rol üstlenebilir.
Geeneksel kitle ietişim araçları, hatta geçen yüzyılın en büyük keşiflerinden biri olan televizyon pasiflikten sıkılan ve etkileşim isteyen izleyiciye yetmediğinden bugün artık yeni bir izleyici modeli sözkonusudur. Bu izleyici verileni değil kendi istediğini bulmak, kontrolü elinde tutmak için giderek daha çok zamanını İnternet’te geçirmektedir.
Sadece kullanıcıya değil, hizmet sağlayıcılar için degeleneksel medyadan farkı avantajlar sunmaktadır. Teknik özellikleri nedeniyle IPTV, hedef kitlenin çok ayrıntılı tanımlarını yapabilmekte, kişiye özel reklam mesajları iletebilmektedir. Bu reklamverenleri IPTV’ye çekecek ve bu teknolojiyi tüm taraflar için kârlı yapacak bir özelliktir.
Sunduğu imkanlar IPTV’nin gelecek yıllarda önemli bir mecra olacağının sinyallerini vermektedir. IPTV’ye yatırım yapmak, bu konudaki altyapı çalışmalarını ve hukuki düzenlemeleri bir an önce tamamlamak hem sektör hem de izleyici için önemli faydalar taşımaktadır.
Araştırma sonucunda, tezin hipotez cümlesi kabul edilmiştir. Elde edilen tüm bulgular, bir bütün olarak değerlendirildiğinde, araştırmaya katılan “misyoner” nitelikli iletişim öğrencilerinin, IPTV’nin kabulü ve yayılmasında öncü rol üstlenebileceği fikrine ulaşılmıştır.
H1: Dış etkilerin bireylerin IPTV ile ilgili sahip oldukları bilişsel tutumları üzerinde etkili olduğu,
H2: IPTV’nin tüm özellikleri ve kategoriler bazındaki özellikleri için algılanan fayda, kullanım kolaylığı, kişinin kullanım davranışına dönük niyeti ve ihtiyaçlara uygunluk ve uyumluluğu unsurlarının kendi aralarında ilişkili olduğu,
H3: IPTV’nin toplam özelliklerinin ve kategoriler bazındaki özelliklerinin IPTV’nin kabulü ve potansiyel talebi üzerinde etkili olduğu
doğrulanmıştır.
Yapılan bu çalışmada, yeni nesil izleyecilerin, IPTV ‘ye karşı ilgili oldukları ispatlanmıştır. Televizyon şirketleri, İnternet servis sağlayıcıları ve mobil iletişim operatörleri , ‘ Geleceğin televizyonu Iptv’dir.’ Anlayışını kabul etmeli ve yatırımlarını da bu alana kaydırmalıdırlar. Günümüzde Iptv yatırımlarını hızlandıran şirketler, televizyon sektöründe öne çıkacaklardır.