SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  8
Télécharger pour lire hors ligne
Bogdan	
  Ćwiek	
  
Nauczyciel	
  w-­‐f	
  
ZSP	
  Przasnysz	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
Pedagogika	
  ciała	
  w	
  kulturze	
  fizycznej	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
1.	
  Wstęp	
  
2.	
  Pedagogika	
  ciała	
  w	
  ujęciu	
  personalistycznym	
  
3.	
  Pedagogika	
  pracy	
  
3.	
  Pedagogika	
  ciała	
  w	
  kulturze	
  fizycznej	
  
4.	
  Podsumowanie	
  
	
  
	
  
	
  
Wstęp	
  
	
  
Współczesne	
  tempo	
  życia	
  i	
  zmieniające	
  się	
  środowisko,	
  w	
  jakim	
  żyjemy,	
  stają	
  się	
  często	
  
przyczyną	
  powstawania	
  niekorzystnych	
  zmian	
  w	
  postawie	
  ciała.	
   Dodatkowo	
  nieprawidłowo	
  
wykonuje	
   się	
   czynności	
   dnia	
   codziennego	
   niewłaściwie	
   wykorzystując	
   możliwości	
   swojego	
  
ciała.	
   Pewne	
   jego	
   części	
   pracują	
   za	
   dużo,	
   inne	
   za	
   mało.	
   Odzwierciedla	
   się	
   to	
   po	
   czasie	
   w	
  
zaburzeniach	
   układu	
   ruchu.	
   Ciało	
   ludzkie,	
   aby	
   mogło	
   być	
   w	
   pełni	
   sprawne	
   i	
   zdrowe,	
  
potrzebuje	
  przez	
  całe	
  swoje	
  życie	
  odpowiedniej	
  dozy	
  wysiłku	
  fizycznego.	
  
Na	
   samym	
   początku	
   pragnę	
  określić	
   swoją	
   pedagogikę	
   jako	
   personalistyczną.	
  Tylko	
   w	
  
niej	
  widzę	
  całą	
  wartość	
  człowieka.	
  Według	
  tej	
  pedagogiki	
  człowiek	
  jest	
  osobą	
  funkcjonującą	
  
w	
  sferze	
  jednocześnie	
  psycho-­‐fizycznej	
  i	
  duchowej.	
  
Pedagogika	
   jest	
   taką	
   opowieścią	
   o	
   człowieku,	
   która	
   zaczyna	
   się	
   od	
   rozdziału	
  
antropologicznego,	
  a	
   kończy	
  rozdziałem	
   aksjologicznym.	
  Kiedy	
  się	
   czyta	
   ją	
   od	
   początku,	
   to	
  
można	
  dowiedzieć	
   się	
   z	
   niej,	
   kim	
   ,,jest	
   człowiek”,	
   a	
   kiedy	
   od	
   końca,	
   to	
   poznajemy,	
   „	
   kim	
  
powinien	
   być	
   człowiek”.	
   Można	
   też	
   ją	
   czytać	
   od	
   środka.	
   W	
   tej	
   części	
   znajduje	
   się	
   opis	
  
wizerunku	
   nauczyciela	
   i	
   ucznia,	
   oraz	
   innych	
   podmiotów	
   społeczeństwa	
   wychowującego,	
   a	
  
także	
  opis	
  przedmiotu	
  środowiska	
  wychowawczego	
  (A.	
  Pawłucki,	
  2005).	
  
Człowiek	
  w	
  swojej	
  widzialnej	
  postaci	
  postrzegany	
  jest	
  najpierw	
  zewnętrznie,	
  a	
  więc	
  w	
  
swojej	
   cielesności,	
   dlatego	
   tak	
   bardzo	
   potrzebna	
   jest	
   pedagogika	
   ciała.	
   W	
   swojej	
   pracy	
  
chciałbym	
  odnieść	
  się	
  najpierw	
  ogólnie	
  do	
  pedagogiki	
  ciała,	
  w	
  szeroko	
  rozumianej	
  kulturze	
  
wartości	
  ciała	
   i	
   postaw	
  człowieka,	
  by	
  na	
   końcu	
   skupić	
  się	
   na	
   wychowaniu	
  ciała	
   w	
   kulturze	
  
fizycznej.	
   Chciałbym	
   dotknąć	
   też	
   pedagogiki	
   pracy,	
   która	
   dokonuje	
   się	
   dzięki	
   ciału.	
   Jako	
  
nauczyciel	
   wychowania	
  fizycznego	
  wyraźnie	
  dostrzegam	
  większy	
  wpływ	
  na	
   postawę	
  ucznia	
  
poprzez	
  kształtowanie	
  ciała.	
  Dlatego	
  bardzo	
  bliski	
  jest	
  mi	
   się	
  temat	
   pedagogiki	
  ciała	
  i	
   całej	
  
kultury	
   fizycznej	
   w	
   personalistycznym	
   wymiarze	
   człowieka.	
   Pracą	
   tą	
   pragnę	
   pogłębić	
   i	
  
usystematyzować	
  swoją	
  wizję	
  nauczyciela	
  mającego	
  wpływ	
  na	
  kształtowanie	
  postawy	
  ciała	
  i	
  
całej	
   osobowości	
   ucznia.	
   Opieram	
   ją	
   głównie	
   o	
   źródła	
   prof.	
   A.	
   Pawłuckiego,	
   ks.	
   dr	
   M.	
  
Dziewieckiego	
  oraz	
  artykuły	
  w	
  czasopismach	
  KF	
  i	
  ze	
  stron	
  www.	
  
Pedagogika	
  ciała	
  w	
  ujęciu	
  personalistycznym.	
  
	
  
Wybrane	
  myśli	
  ks.	
  dr	
  M.	
  Dziewieckiego:	
  
W	
   dzisiejszym	
   świecie	
   istnieją	
   trzy	
   podstawowe	
   koncepcje	
   człowieka,	
   do	
   których	
  
odwołują	
   się	
   poszczególne	
   systemy	
   pedagogiczne.	
   Chodzi	
   o	
   materializm,	
   spirytualizm	
   oraz	
  
personalizm.	
  
Wychowanie	
  w	
  duchu	
  ,materialistycznym	
  prowadzi	
  do	
  całkowitego	
  podporządkowania	
  
wychowanka	
   jego	
   cielesności,	
   stawia	
   ciało	
   w	
   centrum	
   uwagi,	
   zachęca	
   do	
   zdrowego	
  
odżywiania	
  i	
   trybu	
  życia,	
   koncentruje	
  ludzi	
   na	
  trosce	
  o	
  ich	
  wygląd,	
  o	
  sprawność	
  fizyczną,	
  o	
  
zaspokojenie	
   różnych	
   potrzeb	
   cielesnych.	
   Z	
   drugiej	
   strony	
   lekceważy	
   ludzką	
   cielesność	
   i	
  
propaguje	
   pogardę	
  wobec	
   ciała.	
   Przykładem	
   może	
   być	
   np.:	
   prostytucja	
   i	
   pornografia	
  gdzie	
  
ludzkie	
   ciało	
   wykorzystywane	
   jest	
   jako	
   rzecz,	
   jak	
   towar,	
   z	
   którego	
   można	
  czerpać	
   własny	
  
zysk.	
   To	
   też	
   aborcja	
   i	
   eutanazja,	
   gdzie	
   człowiek	
   ma	
   prawo	
   żyć	
   tylko	
   wtedy,	
   gdy	
  chce	
   tego	
  
inny	
   człowiek.	
   Innym	
   przykładem	
   komercyjnego	
   traktowania	
   ludzkiego	
   ciała	
   jest	
  
propagowanie	
  i	
  reklamowanie	
  substancji,	
  które	
  niszczą	
  zdrowie	
  fizyczne	
  np.	
  tytoń,	
  alkohol,	
  
hormonalne	
  tabletki	
  antykoncepcyjne,	
  czy	
  odchudzające	
  oraz	
  inne	
  używki.	
  
Zajęcie	
  dojrzałej	
   postawy	
  wobec	
  ciała	
  nie	
  jest	
  ani	
  czymś	
  spontanicznym	
  ani	
  łatwym.	
  
W	
  sposób	
  spontaniczny	
  grożą	
  postawy	
  skrajne	
  i	
  zaburzone.	
  Jedną	
  ze	
  skrajności	
  jest	
  sytuacja,	
  
w	
  której	
  dany	
  człowiek	
  redukuje	
  całego	
  siebie	
  do	
  sfery	
  cielesnej,	
  czyli	
  utożsamia	
  się	
  głównie	
  
albo	
  wyłącznie	
  z	
  własnym	
  ciałem.	
  Ciało	
  staje	
  się	
  wtedy	
  podstawowym	
  punktem	
  odniesienia.	
  
W	
   konsekwencji	
   dana	
   osoba	
   podporządkowuje	
   się	
   ciału	
   kosztem	
   pozostałych	
   wymiarów	
  
swego	
  człowieczeństwa,	
  to	
  znaczy	
  kosztem	
  sfery	
  psychicznej,	
  moralnej,	
  duchowej,	
  religijnej	
  i	
  
społecznej.	
  Taka	
  osoba	
  sądzi,	
  że	
  do	
  szczęścia	
  wystarczy	
  jej	
  ciało	
  i	
  cielesna	
  jedynie	
  satysfakcja.	
  
Człowiek,	
   który	
   utożsamia	
   się	
   z	
   własną	
   cielesnością	
   wkracza	
   na	
   drogę	
   uzależnienia,	
   się	
   od	
  
ciała.	
  Staje	
  się	
  niewolnikiem	
  ciała:	
  niewolnikiem	
  apetytu,	
  niewolnikiem	
  fizycznych	
  potrzeb	
  i	
  
popędów,	
  niewolnikiem	
  lenistwa	
  i	
  wygodnictwa.	
  Ktoś,	
  kto	
  jest	
  podporządkowany	
  własnemu	
  
ciału,	
  czyni	
  jedynie	
  to,	
  czego	
  chce	
  jego	
  ciało.	
  Kieruje	
  się	
  logiką	
  ciała.	
  A	
  jest	
  to	
  logika	
  doraźnej	
  
przyjemności	
  i	
  chorej	
  nadkoncentracji	
  na	
  cielesnych	
  potrzebach	
  i	
  doznaniach	
  
W	
  pedagogice	
  personalistycznej	
  celem	
  wychowania	
  jest	
  pomaganie	
  wychowankowi,	
  by	
  
zrozumiał	
  sens	
  swojego	
  ciała	
  i	
  zajął	
  wobec	
  niego	
  właściwa	
  dojrzałą	
  postawę.	
  Zajęcie	
   takiej	
  
postawy	
  wymaga	
  szacunku	
  dla	
  cielesności	
  człowieka	
  
Brak	
  szacunku	
  dla	
  ludzkiego	
  ciała	
  charakteryzuje	
  wszystkiego	
  rodzaju	
  cywilizacje	
  
śmierci,	
  które	
  doprowadziły	
  ostatecznie	
  do	
  pogardy	
  dla	
  całego	
  człowieka.	
  Przypomnijmy,	
  że	
  
przez	
   hitlerowskich	
   nazistów	
   ludzkie	
   ciało	
   było	
   traktowane	
   jak	
   rzecz,	
   jak	
   surowiec	
   do	
  
produkcji	
  mydła	
  czy	
  szczotek.	
  Podobnie	
  przez	
  aparat	
  komunistycznej	
  przemocy	
  ludzkie	
  ciało	
  
było	
   maltretowane	
   i	
   poniżane.	
   Dlatego	
   właśnie	
   wielkim	
   niepokojem	
   napawa	
   lekceważenie	
  
godności	
  ludzkiego	
  ciała	
  również	
  poprzez	
  cywilizacje,	
  w	
  której	
  żyjemy.	
  
Minimum	
   troski	
   o	
   ciało	
   wyraża	
   się	
   w	
   respektowaniu	
   przykazania:	
   nie	
   zabijaj,	
   nie	
  
wyrządzaj	
  krzywdy	
  w	
  sferze	
  cielesnej,	
  ani	
  samemu	
  sobie,	
  ani	
  drugiemu	
  człowiekowi.	
  Można	
  
w	
  tej	
  dziedzinie	
  podać	
  bardzo	
  konkretne	
  wskazania:	
  nie	
  pal	
  nikotyny,	
  nie	
  sięgaj	
  po	
  narkotyki,	
  
nie	
  pij	
  alkoholu	
  w	
  wieku	
  rozwojowym,	
  nie	
  nadużywaj	
  alkoholu	
  w	
  wieku	
  dorosłym.	
  Nie	
  sięgaj	
  
po	
   substancje	
   chemiczne,	
   które	
   niszczą	
   równowagę	
   hormonalna	
   twego	
   organizmu.	
   Nie	
  
przejadaj	
  się,	
  ani	
  nie	
  doprowadzaj	
  do	
  niedożywienia	
  organizmu.	
  Nie	
  wyrządzaj	
  sobie	
  krzywdy	
  
nie	
  zdrowym	
  trybem	
  życia:	
  niedostatkiem	
  snu,	
  przemęczenia,	
  brakiem	
  ruchu	
  i	
  
świeżego	
  powietrza.	
  
Jednak	
  troska	
  o	
  ciało	
  to	
  coś	
  więcej	
  niż	
  tylko	
  powstrzymywanie	
  się	
  od	
  wyrządzania	
  sobie	
  
krzywdy.	
   To	
   także	
   dążenie	
   do	
   zachowania	
   zdrowia	
   oraz	
   do	
   osiągnięcia	
   dobrej	
   kondycji	
  
fizycznej.	
  Dojrzały	
  człowiek	
  nie	
  dlatego	
  troszczy	
  się	
  o	
  dobre	
  zdrowie,	
  sprawność	
  fizyczną,	
  że	
  
chce	
  żyć	
   wygodnie,	
  albo	
  że	
   sensu	
  życia	
  upatruje	
  w	
  dobrym	
  samopoczuciu	
  fizycznym,	
  lecz	
  
dlatego,	
   że	
   im	
   zdrowszym	
   i	
   sprawniejszym	
   dysponuje	
   ciałem,	
   tym	
   większe	
   i	
   piękniejsze	
  
możemy	
  mu	
  stawiać	
  wymagania.	
  
W	
   Księdze	
   Rodzaju	
   ciało	
   oznacza	
   widzialność	
   człowieka	
   i	
   jego	
   przynależność	
  do	
  
świata	
   widzialnego,	
   a	
   Nowy	
  Testament	
   dodaje	
   że	
   ciało	
   jest	
   też	
   miejscem	
   grzechu.	
   Poprzez	
  
ciało	
   wyraża	
   się	
   osoba	
   ludzka.	
   Kto	
   dotyka	
   mojego	
   ciała,	
   ten	
   dotyka	
   mnie,	
   jako	
   osoby.	
  Kto	
  
wyrządza	
  mi	
  cielesną	
  krzywdę	
  ten	
  krzywdzi	
  mnie,	
  a	
  nie	
  tylko	
  moje	
  ciało.	
  Ciało	
  ludzkie	
  wyraża	
  
ostatecznie	
   to,	
   co	
   jest	
   tajemnicą	
   człowieka,	
   a	
   nie	
   tajemnicą	
   ciała.	
   Poprzez	
   fizyczne	
  
zachowania	
   i	
   gesty	
  możemy	
   odsłaniać	
   to	
   co	
   jest	
   naturą	
   człowieka	
   i	
   co	
   przekracza	
   logikę	
   i	
  
możliwości	
  	
  ciała.	
  Nasze	
  zachowania	
  cielesne	
  wyrażają	
  	
  to,	
  kim	
  jesteśmy,	
  jakie	
  mamy	
  wartości,	
  
w	
  jaki	
  sposób	
  rozumiemy	
  sens	
  życia	
  i	
  kim	
  chcemy	
  być	
  dla	
  innych	
  ludzi.	
  
Pismo	
  święte	
  w	
  sposób	
  jednoznaczny	
  ukazuje	
  integralny	
  personalizm,	
  który	
  respektuje	
  
nierozerwalną	
  łączność	
  cielesności	
  i	
  duchowości	
  w	
  naturze	
  oraz	
  w	
  działaniu	
  człowieka.	
  Bez	
  
cielesności	
  nie	
  sposób	
  zrozumieć	
  człowieka	
  i	
  jego	
  sytuacji	
  na	
  tej	
  ziemi.	
  Oderwanie	
  człowieka	
  
od	
  jego	
  cielesności	
  oznaczałoby	
  oderwanie	
  człowieka	
  od	
  niego	
  samego.	
  
Konsekwentnym	
   głosicielem	
   tak	
   rozumianego	
   personalizmu	
   integralnego	
   był	
   papież	
  
Jan	
  Paweł	
  II.	
  Podkreślał	
  On,	
  że	
  ludzkiej	
  cielesności,	
  a	
  przez	
  to	
  także	
  płciowości	
  i	
  seksualności,	
  
nie	
  można	
  pozbawić	
  aspektu	
  moralnego,	
  ani	
  wyłączyć	
  z	
  trudu	
  wychowania.	
  Ciało	
  człowieka	
  
jest,	
   bowiem	
   wyrazem	
   sposobu	
   bycia	
   ludzką	
   osobą.	
   Jest	
   miejscem	
   wypowiadania	
   się	
  
człowieka.	
   Kto	
   poniża	
   swoje	
   ciało,	
   ten	
   poniża	
   samego	
   siebie.	
   Kto	
   przezwycięża	
   słabości	
  
swojego	
  ciała,	
  ten	
  odnosi	
  zwycięstwo	
  nad	
  samym	
  sobą.	
  Kto	
  w	
  sposób	
  
świadomy	
   i	
   odpowiedzialny	
   kieruje	
   własnym	
   ciałem,	
   ten	
   jest	
   człowiekiem	
   rozumnym	
   i	
  
wolnym.	
  To	
  ja,	
  człowiek,	
  umieram,	
  gdy	
  umiera	
  moje	
  ciało.	
  
To	
   właśnie	
   od	
   okrycia	
   cielesności	
   zaczyna	
   niemowlę	
   kontakt	
   z	
   własnym	
   sobą.	
   Ciało	
  
jest	
   tą	
   częścią	
   ludzkiej	
   rzeczywistości,	
   która	
   od	
   początku	
   naszego	
   życia	
   ,,najgłośniej”	
  
sygnalizuje	
   swoje	
   istnienie	
   i	
   swoje	
   potrzeby.	
   Człowiek	
   może	
   nie	
   być	
   w	
   pełni	
   świadomym	
  
swoich	
  sposobów	
  myślenia,	
  czy	
  swoich	
  przeżyć	
  	
  emocjonalnych,	
  ale	
  trudno	
  nie	
  być	
  
świadomym	
  głodu,	
  zmęczenia,	
  czy	
  bólu	
  fizycznego.	
  Normalnie	
  funkcjonujący	
  człowiek	
  jest	
  w	
  
nieustannym	
   kontakcie	
   z	
   własnym	
   ciałem.	
   Uświadamia	
   sobie	
   swoje	
   specyficzne	
   cechy	
   i	
  
zdolności	
  fizyczne,	
  a	
  także	
  aktualną	
  sytuację	
  swojego	
  organizmu	
  fizycznego.	
  
Dziecko	
   musi	
   być	
   świadome	
   wykorzystywania	
   swoich	
   rąk,	
   nóg,	
   ust,	
   ramion,	
   stóp	
   i	
  
całego	
   swojego	
   ciała,	
   podczas	
   używania	
   ich	
   w	
   tak	
   prostych	
   czynnościach	
   jak	
   jedzenie	
   i	
  
ubieranie,	
  oraz	
  podczas	
  zabawy	
  i	
  w	
  komunikacji	
  z	
  innymi.	
  
Dojrzały	
  człowiek,	
  to	
   ktoś,	
  to	
   kto	
   jest	
   panem	
   własnej	
  cielesności.	
  To	
   ktoś,	
  kto	
   swoją	
  
cielesnością	
   wyraża	
   miłość	
   i	
   odpowiedzialność.	
  To	
   ktoś,	
   kto	
   za	
   pomocą	
   własnej	
   cielesności	
  
potrafi	
   wyrażać	
   wartości,	
   oraz	
   budować	
   więzi,	
   które	
   nie	
   mieszczą	
   się	
   ani	
   w	
   logice	
   ani	
   w	
  
możliwościach	
  ciała.	
  
Chrystus	
   po	
   to	
   właśnie	
   przyjął	
  ludzkie	
   ciało,	
   aby	
   je	
   uczynić	
   nośnikiem	
   miłości,	
   aby	
  
wszystkim	
   ludziom	
   czynić	
   dobrze.	
   Aby	
   odsłonić	
   nam	
   ostateczny	
   sens	
   ludzkiej	
   cielesności.	
  
Aby	
  nauczyć	
  nas	
  dojrzałej	
  postawy	
  wobec	
  ciała.	
  
	
  
	
  
	
  
Pedagogika	
  pracy	
  
	
  
Podstawą	
  życia	
   człowieka	
  jest	
  praca.	
  Chciałbym	
  w	
  tym	
  miejscu	
  przytoczyć	
  kilka	
  myśli	
  
profesora	
   A.	
  Pawłuckiego	
  na	
  temat	
  pedagogiki	
  pracy.	
  
Praca	
  wypełnia	
  życie	
  najbardziej	
  i	
  właśnie	
  przez	
  pracę	
  człowiek	
  dostępuje	
  najczęściej	
  
możliwości	
   personalizacji.	
  Kiedy	
  praca	
  jest	
   tak	
   ważna	
  dla	
  człowieka,	
  to	
   równie	
  ważne	
  jest	
   i	
  
to,	
   co	
   ją	
   podmiotowo	
   umożliwia	
   i	
   warunkuje.	
   Jest	
   nim	
   mianowicie	
   osobista	
   skłonność	
  
ochronna	
   i	
   kreacyjna.	
   Kto	
   bowiem	
   ceni	
   sobie	
   prace,	
   rozpoznając	
   w	
   niej	
   samo	
   źródło	
  
spełnienia,	
   ten	
   powinien	
   cenić	
   sobie	
   siebie,	
   a	
  zwłaszcza	
   własne	
   ciało.	
   Na	
   podłożu	
  ciała	
  
dokonuje	
  się	
  każda	
  praca.	
  Troska	
  o	
  to	
  podłoże,	
  to	
  tyle,	
  co	
  powinność	
  moralna	
  niższego	
  rzędu	
  
względem	
   siebie	
   samego.	
   A	
   wychowanie	
   w	
   poczuciu	
   troski	
   o	
   to	
   dobro,	
   to	
   tyle,	
   co	
   takie	
  
postępowanie	
   kulturacyjne,	
   dzięki	
   któremu	
   uczeń-­‐	
   jako	
   przyszły	
   uczestnik	
   pracy	
  
podmiotowej-­‐	
  poznaje	
  moralny	
  sens	
  troski	
  urzytecznościowej	
  o	
  własne	
  ciało.	
  
Każda	
  praca,	
  nawet	
  ta	
  najbardziej	
  intelektualna,	
  nie	
  mówiąc	
  o	
  jej	
  fizycznej	
  odmianie,	
  
dokonuje	
   się	
   dzięki	
   ciału.	
   Dzięki	
   ciału	
  zatem,	
   pośrednio,	
   człowiek	
   może	
   myśleć	
   o	
   nadaniu	
  
swojemu	
  życiu	
  z	
  pracy	
  godnościowego	
  znaczenia.	
  
Człowiek,	
  który	
  nie	
  pracuje,	
  nie	
  jest	
  zdolny	
  odkryć	
  głębszego,	
  ludzkiego	
  sensu	
  wartości	
  
pracy,	
  ale	
  tak	
  samo	
  nie	
  potrafi	
  dostrzec	
  własnego	
  ciała	
  jako	
  dobra	
  urzytecznościowego.	
  Nie	
  
może	
   on	
   bowiem	
   doświadczyć	
   personalnego	
   dobra,	
   wynikającego	
   z	
   udziału	
   samej	
   pracy.	
  
Można	
  nawet	
   wyobrazić	
   sobie	
   człowieka	
   dokonującego	
   wyboru	
   życia	
  bez	
   pracy.	
   śycia,	
   w	
  
którym	
   człowiek	
   poprzestaje	
   na	
   naturalnym	
   bytowaniu.	
   Kiedy	
   człowiek	
   dokonuje	
   takiego	
  
wyboru:	
   życia	
   bez	
   sensu,	
   a	
   zarazem	
   życia	
   bez	
   pracy-­‐	
   uniemożliwia	
   sobie	
  wtedy	
  ostatecznie	
  
odkrycie	
  jakiegokolwiek	
  dobra.	
  
Uczeń-­‐	
  jako	
  pracownik	
  szkoły-­‐	
  jest	
  dla	
  pracy.	
  Nie	
  pracuje	
  on	
  po	
  to,	
  by	
  poznać,	
  oprócz	
  
wielu	
  innych	
  wartości,	
  wartość	
  samej	
  pracy,	
  lecz	
  jest	
  po	
  to	
  przymuszany	
  do	
  wysiłku	
  szkolnej	
  
roboty,	
  by	
  poznać	
  inne	
  wartości	
  niż	
  wartość	
  samej	
  pracy.	
  
	
  
	
  
	
  
Pedagogika	
  ciała	
  w	
  kulturze	
  fizycznej.	
  
	
  
Pojęcie	
  kultury	
  fizycznej	
  jest	
  różnie	
  interpretowane	
  przez	
  licznych	
  autorów.	
  Według	
  
M.	
   Demela	
   (1986)	
   i	
   A.	
   Pawłuckiego	
   (1996),	
   kultura	
   fizyczna-­‐	
   to	
   wyraz	
   określonej	
   postawy	
  
wobec	
  własnego	
  ciała,	
   świadoma	
  i	
   aktywna	
  troska	
  o	
  swój	
  rozwój,	
  sprawność	
  i	
   zdrowie,	
  to	
  
umiejętność	
   organizowania	
   i	
   spędzania	
   czasu	
   z	
   	
   największym	
   pożytkiem	
   dla	
   zdrowia	
  
fizycznego	
  i	
  psychicznego.	
  Na	
  kulturę	
  fizyczną	
  składają	
  się	
  różne	
  formy	
  aktywności	
  ruchowej:	
  
sport,	
  wychowanie	
  fizyczne,	
  rekreacja,	
  turystyka,	
  rehabilitacja	
   i	
   inne.	
   Mając	
  do	
  czynienia	
   z	
  
dowolną	
  formą	
  kultury	
  fizycznej	
  czerpiemy	
  wiele	
  wartości	
  dla	
  ciała.	
  Można	
  je	
  podzielić	
  na:	
  
-­‐	
  zdrowotne	
  (życiodajne	
  wartości	
  ciała)	
  
-­‐	
  utylitarne	
  (ciało	
  jako	
  narzędzie	
  pracy,	
  obrony)	
  
-­‐	
  estetyczne	
  (wyrażają	
  się	
  w	
  urodzie	
  kształtów	
  ciała	
  oraz	
  jego	
  ruchów)	
  
-­‐	
  hedonistyczne	
  (ciało	
  źródłem	
  przeżyć	
  smakowych,	
  seksualnych	
  lub	
  narzędziem	
  osiągania	
  
przeżyć	
  kinetycznych).	
  
-­‐	
  agonistyczne	
  (rywalizacyjne	
  wartości	
  ciała:	
  współzawodnictwo)	
  
Już	
  w	
  starożytności	
  kreowano	
  rozwój	
  fizyczny.	
  Kojarzenie	
  więc	
  zabiegów	
  kształtujących	
  
ciało	
  z	
  wywieraniem	
  wpływu	
  na	
  charakter	
  człowieka	
  ma	
  bardzo	
  długą	
  historię.	
  W	
   antycznej	
  
Grecji	
   czy	
   Rzymie	
   ćwiczenia	
   fizyczne	
   postrzegano	
   jako	
   środek	
   dostarczający	
   duchowego	
  
substratu	
   dla	
   rekreacji	
   w	
   wyniku	
  których	
   osobnik	
   nabywał	
   takich	
   właściwości	
  jak	
   odwaga	
  
czy	
  samodyscyplina.	
  Nawet	
  tak	
  wybitny	
  umysł	
  jak	
  Platon,	
  mimo	
  iż	
  uważał	
  ciało	
  za	
  „więzienie	
  
duszy”,	
   postrzegał	
   w	
   ćwiczeniach	
   cielesnych	
   „starszą	
   siostrzycę	
   wychowania	
  
duchowego”(cyt.	
   za:	
   Wołoszyn	
   1988).	
   Ćwiczenia	
   fizyczne	
   polecał	
   przyjąć	
   za	
   podstawę	
  
systemu	
  wychowawczego,	
  aby	
  młodzi	
  ludzie-­‐	
  jak	
  pisze	
  w	
  dialogu	
  ,,Protagoras”-­‐	
  ,,Ciało	
  mając	
  
lepiej	
  rozwinięte	
  słuchać	
  mogli	
  rozsądku	
  dobrze	
  postawionego”.	
  Ogólno	
  -­‐wychowawczy	
  sens	
  
agonistyki	
   greckiej	
   podkreślał	
   także	
   Arystoteles,	
   mówiąc	
   ze	
   ,,najlepszą	
   gimnastyką	
   jest	
   ta,	
  
którą	
  wszyscy	
  mogą	
  uprawiać”.	
  
Mimo	
   szczególnego	
   kultu	
   dla	
   ciała	
   Grecy	
   umieli	
   zachować	
   granice	
   w	
   wychowaniu	
  
gimnastycznym.	
   Jednostronny	
   nacisk	
   na	
   wyrabianie	
   muskułów,	
   na	
   atletykę,	
   nie	
   był	
  
szanowany,	
  a	
  zawodowe	
  oddawanie	
  się	
  zapaśnictwu,	
  lub	
  boksowi	
  było	
  wręcz	
  w	
  pogardzie.	
  
Powszechnie	
  uważano,	
  że	
  sama	
  dzielność,	
  sprawność	
  fizyczna	
  nie	
  wystarcza	
  dla	
  doskonałości	
  
człowieka,	
   jeżeli	
   w	
   parze	
   z	
   nią	
   nie	
   idzie	
   piękność	
  moralna	
   i	
   szlachetność	
   duchowa.	
  A	
   więc	
  
widzieli	
   ścisły	
   związek	
   wychowania	
   fizycznego	
   z	
   wychowaniem	
   moralnym,	
   z	
   troską	
   o	
  
kształcenie	
  charakteru.	
  Ten	
  ideał	
  nazywali	
  kalokagathią.	
  Nic	
  więc	
  dziwnego,	
  że	
  	
  od	
  wczesnego	
  	
  
dzieciństwa	
  	
   wpajali	
  	
   dziecku	
  	
   zdrowe	
  	
   zasady	
  	
  moralne,	
  	
   przyuczali	
  	
   je	
  	
   do	
  postępowania	
  
skromnego,	
   pełnego	
   umiarkowania,	
   a	
   młodzież	
   przyzwyczajali	
   do	
   unikania	
   rubasznych	
  
gestów	
  i	
  ruchów,	
  do	
  stania	
  i	
  siedzenia	
  w	
  przyzwoitej	
  postawie,	
  do	
  chodzenia	
  w	
  milczeniu,	
  do	
  
zachowania	
  milczenia	
  wobec	
  starszych,	
  do	
  skromnego	
  ubioru	
  itd.	
  Szczególnie	
  wpajano	
  cześć	
  
dla	
  rodziców,	
   szacunek	
  dla	
  starców.	
  
Kulturą	
  fizyczną	
  zajęła	
  się	
  również	
  Komisja	
  Edukacji	
  Narodowej	
  wydając	
  ustawy	
  m.	
  in.	
  
o	
  edukacji	
  fizycznej.	
  Czytamy	
  „Nieprzerwana	
  osnowa	
  starań	
  około	
  dziecięcia	
  od	
  pierwszych	
  
jego	
   życia	
   początków,	
   około	
   zdrowia,	
   czerstwości	
   i	
   sił	
   jego	
   starań	
   stosowanych	
   do	
  
pomnażającego	
   się	
   wieku,	
   a	
   zawsze	
   za	
   cel	
   mający	
   uczynić	
   człowieka	
   szczęśliwym	
   i	
   do	
  
wykonania	
   powinności	
   zdolnym,	
   takowa	
   osnowa	
   starań	
   jest	
   edukacją	
   fizyczną.	
   Związek	
   i	
  
zjednoczenie	
  najściślejszej	
  duszy	
  z	
  ciałem	
  gruntuje	
  istotną	
  potrzebę	
  i	
  okazuje	
  również	
  ścisły	
  
związek	
   edukacji	
   fizycznej	
   z	
   edukacją.	
   Nie	
   można	
   być	
   szczęśliwym,	
   nie	
   można	
   nabierać	
  
oświecenia	
   umysłu,	
   dzielności,	
   łatwości	
   w	
   używaniu	
   jej	
   władz	
   zdatności	
   i	
   zręczności	
   w	
  
wykonywaniu	
  obowiązku	
  swego	
  stanu	
  –	
  bez	
  mocnego	
  i	
  trwałego	
  złożenia	
  ciała:	
  zdrowie	
  zaś,	
  
czerstwość,	
  moc	
  zmysłu	
  i	
  sił	
  od	
  pierwszego	
  wychowania	
  w	
  niemowlęctwie	
  od	
  sposobu	
  życia	
  
młodzieńczym	
  wieku	
  niechybnie	
  zawisły.	
  
Zalecenia	
  KEN	
  pogłębił	
  J.	
  Śniadecki	
  w	
  swym	
  dziele	
  ,,O	
  fizycznym	
  wychowaniu	
  dzieci”.	
  
Według	
   niego	
   podstawą	
   wychowania	
   ma	
   być	
   jedność	
   osobowości	
   wychowanka.	
   Przez	
  
wychowanie	
  Śniadecki	
  rozumie	
  „wszelkie	
  starania	
  o	
  tym	
  zamiarze	
  około	
  dziecięcia	
  podjęte,	
  
aby	
  je	
  na	
  doskonałego	
  wykształcić	
  człowieka”.	
  Doskonałym	
  jego	
  zdaniem	
  jest	
  ten	
  
„Kto	
   w	
   czerstwym	
   i	
   kształtnym	
   ciele	
   czyste	
   nosi	
   serce	
   i	
   niepokalaną	
   ma	
   duszę,	
   kto	
   ma	
  
zdolności	
  społeczeństwu,	
  w	
  którym	
  żyje	
  przydatne”.	
  Celem	
  wychowania	
  fizycznego	
  wg.	
  J.	
  
Śniadeckiego	
   jest	
   doprowadzenie	
   człowieka	
   do	
   tego,	
   „aby	
   wszystkie	
   części	
   jego	
   ciała	
   były	
  
foremne	
   i	
   mocne,	
   wszystkie	
   zmysły	
   doskonałe,	
   wszystkie	
   władze	
   cielesne	
   zupełne”.	
  
Wychowanie	
   takie	
   należy	
  się	
   każdemu,	
  bo	
   od	
   niego	
   zależy	
  szczęście	
   człowieka	
   nie	
  	
   tylko	
  
zdrowego	
  i	
  silnego,	
  ale	
  także	
  słabego,	
  chorobliwego	
  i	
  upośledzonego	
  fizycznie.	
  
Również	
   H.	
  Jordan	
  postrzegał	
  użycie	
  ćwiczeń	
  fizycznych	
  zabaw	
   i	
   gier	
  sportowych	
  w	
  
służbie	
   wychowania.	
   Chodziło	
   mu	
   o	
   kształcenie	
   charakteru,	
   o	
   wychowanie	
   moralne	
   i	
  
narodowe.	
  
Zasięg	
  wpływu	
  ćwiczeń	
  fizycznych	
  na	
   kształtowanie	
  się	
   życiowych	
   postaw	
  człowieka	
  
rozstrzygnął	
  P.	
   Coubertin	
  (inicjator	
  nowożytnego	
   olimpizmu)	
  twierdzeniem,	
   że	
   potrafią	
  one	
  
kształcić	
   wszystkie	
   cechy	
   fizycznej	
   sprawności	
   (siła,	
   szybkość,	
   zręczność	
   w	
   działaniu,	
  
odporność	
  na	
  zmęczenie)	
  ale	
  nie	
  przesądzają	
  ich	
  wpływu	
  na	
  moralne	
  postawy	
  jednostek,	
  jeśli	
  
wszystko	
   co	
   dzieje	
   się	
   na	
   terenie	
   ćwiczeń	
   i	
   sportu,	
   nie	
   będzie	
   się	
   działo	
   w	
   imię	
   dobra	
  
społecznego.	
   Dla	
   Pierre	
   de	
   Coubertina	
   nowożytne	
   igrzyska	
   olimpijskie	
   miały	
   być	
   środkiem	
  
odrodzenia	
   humanistycznej	
   wiary	
   w	
   człowieka,	
   a	
   poprzez	
   takie	
   uniwersalne	
   wartości	
   jak	
  
braterstwo,	
   tolerancja,	
   równość,	
   harmonijny	
   rozwój	
   ciała	
   i	
   ducha	
   –	
   miały	
   się	
   stać	
   areną	
  
na	
   której	
   narody	
   mogłyby	
   się	
   spotkać	
   w	
   duchu	
   walki	
   sportowej,	
   rozwijając	
   przy	
   tym	
  
wzajemną	
   współpracę	
   na	
   rzecz	
   pokoju	
   na	
   świecie.	
   Olimpizm	
   ujął	
   w	
   jedną	
   wiązkę	
  
wszystkie	
   zasady,	
   które	
   prowadzą	
   do	
   doskonałości	
   człowieka.	
   Stał	
   się	
   wspólną	
   wartością	
  
ludzi	
   różnych	
   ras,	
   religii,	
   kultur,	
   ustrojów	
   narodowych	
   i	
   politycznych.	
   W	
   nowożytnym	
  
olimpiźmie	
   Coubertina	
   spór	
   miał	
   zastąpić	
   dialog,	
   uczucie	
   nienawiści	
   przeistoczyć	
   się	
   w	
  
przyjaźń,	
  poligon	
  w	
  boisko,	
  a	
  wojna	
  w	
  grę.	
  Wiersz	
  Pierre	
  de	
  Coubertina	
  najwyraźniej	
  oddaje	
  
wartość	
  sportu,	
  w	
  tym	
  pedagogikę	
  ciała.	
  Przytoczę	
  jedną	
  zwrotkę:	
  
O	
  Sporcie,	
  ty	
  jesteś	
  Piękno!	
  Tyś	
  architektem	
  tej	
  budowli	
  ludzkiego	
  ciała,	
  które	
  oddane	
  
niskim	
  żądzom	
  warte	
  jest	
  pogardy,	
  a	
  rzeźbione	
  szlachetnym	
  wysiłkiem	
  staje	
  się	
  czarą	
  
wzniosłości.	
  śadne	
  piękno	
  nie	
  może	
  istnieć	
  bez	
  proporcji	
  i	
  równowagi,	
  a	
  tyś	
  jest	
  
mistrzem	
  nie	
  zrównanym	
  obydwu,	
  gdyż	
  ty	
  stwarzasz	
  harmonię,	
  ty	
  nadajesz	
  rytm	
  
ruchom,	
  ty	
  siłę	
  zdobisz	
  wdziękiem	
  a	
  gibkość	
  nasycasz	
  mocą	
  
	
  
Powszechnie	
  przyjmuje	
  się,	
  że	
  sport	
  uprawiany	
  świadomie	
  i	
  umiarkowanie	
  wzmacnia	
  
ciało	
  czyni	
  je	
  zdrowym,	
  świeżym	
  i	
  sprawnym.	
  Dlatego	
  sport	
  ma	
  za	
  cel	
  najbliższy	
  wychowanie	
  i	
  
rozwój	
  człowieka.	
  Z	
  drugiej	
  jednak	
  strony	
  nie	
  można	
  nie	
  zauważyć,	
  że	
  celem	
  dalszym	
  sportu	
  
jest	
  wykorzystanie	
  przysposobionego	
  ciała	
  dla	
  rozwoju	
  wartości	
  wewnętrznych	
  –	
  duchowych.	
  
Dr	
   Wojciech	
   Oczko	
   -­‐jeden	
   z	
   twórców	
   medycyny	
   polskiej,	
   propagował	
   uprawianie	
  
kultury	
  fizycznej	
  widząc	
  w	
  niej	
  korzyści	
  zarówno	
  dla	
  ciała,	
  jak	
  i	
  dla	
  ducha.	
  Stwierdził:	
  ”ruch	
  jest	
  
w	
  stanie	
  zastąpić	
  prawie	
  każdy	
  lek,	
  ale	
  wszystkie	
  leki	
  razem	
  wzięte	
  nie	
  zastąpią	
  ruchu"	
  
Ważną	
  sprawą	
  dla	
  pedagogiki	
  ciała	
  jest	
  też	
  tak	
  zwana	
  mowa	
  ciała.	
  Obserwacja	
  języka	
  
ciała	
   jest	
   szczególnie	
   istotna	
   wówczas,	
   kiedy	
   do	
   człowieka	
   nie	
   można	
   dotrzeć	
   za	
   pomocą	
  
języka	
  mówionego.	
  Człowiek	
  wyraża	
  przez	
  ruchy	
  ciała	
  nie	
  tylko	
  swoją	
  wewnętrzną	
  sytuację.	
  
Mowa	
  jego	
  ciała	
  ma	
  wpływ	
  na	
  codzienne	
  sytuacje	
  w	
  pracy.	
  Często	
  zanim	
  wypowie	
  pierwsze	
  
słowo	
  jego	
  gesty	
  i	
  wygląd	
  zewnętrzny	
  powiedzą	
  już	
  wszystko.	
  
	
  
Wybrane	
   myśli	
  prof.	
  A.	
  Pawluckiego:	
  
Wiemy	
  już	
   o	
  tym	
  aż	
   nadto	
  dobrze,	
  że	
   każde	
  pokolenie	
  absolwentów,	
  rozpoczynające	
  
życie	
  samodzielnie,	
  utrudnia	
  je	
  sobie	
  także	
  poprzez	
  to,	
  że	
  popełnia	
  przewinienie	
  zaniechania	
  
troski	
   o	
   naturę	
   własnego	
   ciała,	
   a	
   nawet	
   grzech	
   hedonistycznego	
   nadużycia	
   ciała,	
   oraz	
  
nadużycia	
   przyrody-­‐w	
   bezmyślnym	
   czynieniu	
   sobie	
   ziemi	
   poddaną.	
   Oto	
   człowiek	
  
przypomnijmy,	
  chciał	
  niegdyś	
  uciec	
  ku	
  naturze	
  z	
  tęsknoty	
  za	
  dobrem,	
  z	
  nadzieją,	
  że	
  w	
  naturze	
  
znajdzie	
   dobro	
  prawdziwe.	
  Dzisiaj	
  chciałby	
  wrócić	
  do	
   natury	
  i	
   nie	
   ma	
   już	
   żadnego	
   wyboru.	
  
Czy	
   chce,	
   czy	
   nie,	
   musi	
   do	
   niej	
   wrócić	
   a	
   raczej	
   pochylić	
   się	
   na	
   da	
   nią	
   i	
   ,,	
   prosić	
   „,	
   by	
  
zechciała	
  stać	
  się	
  częścią	
  jego	
  kultury.	
  Dewastacja	
  natury,	
  także	
   natury	
  własnego	
  ciała,	
  ma	
  
wielki	
   zasięg	
   w	
   społeczeństwie	
   polskim.	
   Paradoksalnie,	
   możemy	
   zauważyć,	
   ze	
   ten	
   kryzys	
  
biotyczny	
   zbiega	
   się	
   w	
   czasie	
   ze	
   zjawiskiem	
   niezwykłym:	
   kultu	
   ciała	
   jako	
   kultu	
   ,,	
   złotego	
  
cielca”.	
  Nasze	
  ponowoczesne	
  czasy	
  charakteryzuje	
  zjawisko	
  hołdowania	
  ciału	
  człowieczemu,	
  
oraz	
  jednocześnie	
  ciału	
  zewnętrznemu,	
  wobec	
  ciała	
  człowieka,	
  ciału	
  kosmicznej	
  przyrody.	
  
Każdy	
  z	
  nas,	
  ten	
  żywotny	
  i	
  ten	
  słabowity,	
  niesie	
  w	
  sobie	
  jakiś	
  potencjał	
  witalny	
  ciała.	
  
Ale	
  rzadko	
  który	
  uczestnik	
   życia	
   odnosi	
  się	
   do	
   tego	
   potencjału	
   kreacyjnie	
  Mówiąc	
  prościej,	
  
rzadko	
  	
  kto	
  	
  „biega”	
  	
  po	
  	
  zdrowie.	
  	
  Nawet	
  	
  lekarze	
  	
  „nie	
  	
  biegają”	
  	
  po	
  	
  zdrowie.	
  
Mówiąc	
  o	
  moralnym	
  interpretowaniu	
  zdrowia,	
  wyobraźmy	
  sobie	
  dwie,	
  skrajnie	
  różne	
  
sytuacje.	
   Gdzieś	
   w	
   klubie	
   fitness	
   do	
   południa	
   znajdujemy	
   ćwiczącego	
   osiłka	
   ,	
   który	
  
systematycznie	
  umacnia	
  i	
  pomnaża	
  zdrowie.	
  Kiedy	
  noc	
  zapada,	
  silny	
  i	
  sprawny	
  człowiek,	
  ze	
  
swoim	
   ciałem,	
   jako	
   narzędziem	
   zła,	
   wyrządza	
   komuś	
   zło.	
   Wykorzystuje	
   całą	
   moc	
   swojego	
  
ciała	
   przeciwko	
   drugiemu	
   człowiekowi.	
  Z	
   drugiej	
   strony	
  zauważmy	
  postać	
   pozytywną.	
   Ktoś	
  
systematycznie	
   doskonali	
   zdrowie	
   w	
   przekonaniu,	
   że	
   dzięki	
   wzmożonemu	
   zdrowiu	
   będzie	
  
mógł	
  służyć	
  tym,	
  z	
  którymi	
  dzieli	
  życie	
  społeczne.	
  Widzimy	
  więc,	
  że,	
  w	
  pierwszym	
  przypadku,	
  
zdrowie	
  staje	
  się	
  złem,	
  bo	
  złu	
  służy.	
  W	
  drugim	
  zaś	
  ciało	
  z	
  jego	
  zdrowotnym	
  potencjałem	
  jest	
  o	
  
tyle	
   dobre,	
   o	
   ile	
   dobru	
   służy.	
   Pytanie,	
   jakie	
   się	
   tutaj	
   pojawia,	
   dotyczy	
   rozumienia	
   owego	
  
dobra.	
  Co	
  jest	
  dobrem?	
  Dobrem	
  jest	
  sam	
  człowiek	
  jako	
  osoba	
  ludzka.	
  O	
  tyle	
  ja	
  jestem	
  dobry,	
  
o	
  ile	
  afirmuję	
  człowieka	
  dla	
  niego	
  samego	
  jako	
  osobę	
  ludzka,	
  o	
  ile	
  go	
  kocham.	
  
Dorośli	
   interesują	
   się	
   ciałem	
   swoich	
   pokoleniowych	
   następców,	
   ponieważ	
   dobrze	
  
wiedza,	
  że	
  od	
  jakości	
  ich	
  starań	
  o	
  ciało	
  dziecka	
  będzie	
  zależało	
  powodzenie	
  w	
  jego	
  wszelkich,	
  
społecznych	
  poczynaniach.	
  Zadanie	
  troski	
  o	
  ciało	
  ucznia	
  powierza	
  się	
  nauczycielom.	
  
Proces	
   wychowania	
  i	
   kształcenia	
   fizycznego	
   realizowany	
  poprzez	
   lekcje	
   wychowania	
  
fizycznego	
   powinien	
   przygotowywać	
   młode	
   pokolenie	
   do	
   świadomego	
   i	
   aktywnego	
  
uczestnictwa	
   w	
   szeroko	
   rozumianych	
   dobrach	
   materialnych	
   i	
   duchowych	
   współczesnej	
  
kultury	
  fizycznej.	
  Powodzenie	
  procesu	
  kształcenia,	
  jego	
  efektywność,	
  zależą	
  w	
  dużym	
  stopniu	
  
od	
   osobowości	
  nauczyciela	
   w-­‐f.	
  W	
   myśl	
   powiedzenia	
  „	
   kto	
   chce	
   innych	
  zapalać,	
   musi	
   sam	
  
płonąć”,	
   nauczyciel	
   w-­‐f	
   powinien	
   stanowić	
   osobowość	
   kreatywną	
   i	
   empatyczną,	
   powinien	
  
przejawiać	
   miłość	
   do	
   dzieci,	
   szacunek	
   do	
   swojej	
   pracy,	
   życzliwość,	
   obiektywizm,	
  
sprawiedliwość	
  i	
  wiele	
  innych	
  pozytywnych	
  cech	
  charakteru.	
  
Jeżeli	
  przyjmiemy,	
  że	
  nauczyciel	
  ma	
  pomóc	
  uczniowi	
  w	
  odkryciu	
  przez	
  niego	
  wartości	
  
jego	
   powołania,	
  to	
  potrzeba	
  przedstawienia	
  mu	
   wzorów	
  kreacji	
   własnego	
  ciała	
   w	
  zdrowiu-­‐	
  
jako	
   środka	
  osiągania	
   życiowego	
   sukcesu.	
  Kreacja	
   cielesna	
   ma	
   sens	
   pełny	
  o	
   tyle,	
   o	
  ile	
  jest	
  
podjęta	
  w	
  perspektywie	
  afirmacji	
  drugiego	
  człowieka	
  jako	
  osoby	
  ludzkiej.	
  
Nauczyciel	
  nie	
  może	
  udawać,	
  że	
  wychowuje,	
  kiedy	
  nie	
  jest	
  on	
  dobry	
  moralnie	
  wobec	
  
ucznia	
  jako	
  człowieka	
  .	
  
Okazywało	
  się,	
   że	
   nauczyciel	
   w-­‐f	
  miał	
   jedną	
   wadę:	
   jako	
   jednoprzyczynowiec	
  urabiał	
  
ciało	
   ucznia	
   „za	
   niego”	
   a	
   nie	
   uczył	
   go	
   sztuki	
   samodzielnej	
   troski	
   i	
   ciało	
   (prze	
   siebie	
   i	
   dla	
  
siebie).	
  Kiedy	
  uczeń	
  opuszczał	
  na	
  zawsze	
  swego	
  szkolnego	
  opiekuna	
  cielesności	
  nie	
  umiał	
  i	
  
nie	
  chciał	
  opiekować	
  się	
  własnym	
  ciałem	
  przez	
  siebie	
  i	
  dla	
  siebie	
  
Uczniowi	
   jest	
   bowiem	
   już	
   dzisiaj	
   potrzebny	
   jednocześnie	
   tłumacz	
   sensu	
   i	
   bezsensu	
  
kultu	
   ciała.	
   Ze	
   spotkania	
   z	
   nauczycielem	
   uczeń	
   musi	
   wynieść	
   przekonanie,	
   że:	
   człowiek	
  
pozostaje	
   uczestnikiem	
   kultury	
   fizycznej	
   dla	
   siebie,	
   dla	
   swojego	
   człowieczeństwa,	
   dla	
  
własnego	
   wzrastania	
   doskonałości	
   osoby	
   a	
   nie	
   dla	
   państwa,	
   narodu,	
   czy	
   innych	
   bytów	
  
nieosobowych.	
  
Uczestników	
   wszelkich	
   odmian	
   cielesnego	
   symbolizmu:	
   sportowego,	
   cyrkowego,	
  
baletowo-­‐	
   tanecznego,	
   czy	
   teatralno-­‐	
   pantomimicznego	
   łączy	
   jedno.	
   To	
   mianowicie,	
   że	
  
przyzwalają	
   oni,	
   aby	
   ciało	
   przeistoczyło	
   się	
   na	
   oczach	
   audytorium	
   z	
   roli	
   medium	
   ich	
  
dosłownego	
   życia	
   w	
   postać	
   aktora	
   pierwszego	
   planu	
   działania.	
   Sceniczny	
   uczestnik	
   owej	
  
przemiany,	
  przyzwalający	
  ciału	
   na	
   taką	
   zuchwałość	
  wie	
   jednak,	
  co	
   czyni.	
   Otóż,	
   przekazując	
  
ciału	
   scenariusz	
   odegrania	
   głównej	
   roli	
   życia	
   ,	
   sam	
   odczuwa	
   narastającą	
   	
   w	
   nim	
   moc	
  
podmiotowego	
  tworzenia	
   własnej	
   tożsamości	
   (Kopciuszek	
   staje	
   się	
   kimś).	
   Gdyby	
   ciału	
   nie	
  
powierzył	
  siebie,	
  nie	
  byłby	
  tym	
  na	
  scenie,	
  kim	
  się	
  staje.	
  Dzięki	
  temu,	
  że	
  wykorzystują	
  własną	
  
cielesność	
  w	
  afirmacji	
  siebie,	
  przyzwalając	
  zarazem	
  ciału	
  na	
  wyeksponowanie	
  jego	
  walorów,	
  
może	
  powiedzieć,	
  że	
  jest	
  kimś:	
  sportowcem,	
  cyrkowcem,	
  baletmistrzem,	
  tancerzem,	
  mimem.	
  
Jest	
  to	
  taki	
  niezwykły	
  moment	
  w	
  karierze	
  ciała,	
  szarej	
  bądź	
  co	
  bądź	
  instrumentalnej	
  karierze	
  
statysty,	
   kiedy	
   jest	
   ono	
   jednocześnie	
   narzędziem	
   i	
   podmiotem	
   siebie;	
   jedyny	
   moment	
   w	
  
karierze	
   ciała,	
   w	
   którym	
   ciało	
   -­‐	
   rekwizyt	
   staje	
   się	
   ciałem	
   –	
   aktorem.	
   Niezwykłe	
   to	
  
przeistoczenie,	
   dzięki	
   któremu	
   dysponent	
   ciała	
   może	
   powiedzieć:	
   jestem	
   sportowcem,	
   bo	
  
jestem	
   ciałem,	
   jestem	
   tancerzem,	
   bo	
   jestem	
   ciałem.	
   Gdybym	
   nie	
   przyzwolił	
   ciału	
   na	
   ten	
  
prymat	
  jego	
  cielesności	
  przed	
  moim	
  ja,	
  nie	
  mógłbym	
  powiedzieć,	
  że	
  jestem	
  kimkolwiek.	
  Bez	
  
tego	
   śmiałego	
   przyzwolenia	
   ciału	
   na	
   odegranie	
   jego	
   głównej	
   roli	
   życia,	
   nie	
   mógłbym	
  
powiedzieć,	
  że	
  Jestem.	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
Podsumowanie.	
  
	
  
Kult	
  ciała	
  ma	
  sens	
  tylko	
  wtedy,	
  gdy	
  jest	
  przyporządkowany	
  wartości	
  człowieczeństwa	
  
(A.	
  Pawłucki,	
  2005).	
  
Miarą	
  wychowania	
  fizycznego	
  jest	
  to,	
  jak	
  będzie	
  zachowywał	
  się	
  uczeń	
  po	
  zakończeniu	
  
edukacji.	
   Jest	
   to	
   czynnik	
   bardzo	
   ważny,	
  gdyż	
  samo	
   ciało,	
   nawet	
   najbardziej	
   sprawne	
   nie	
  
upomni	
  się	
  o	
  to,	
  aby	
  o	
  nie	
  dbać	
  w	
  starszym	
  wieku,	
  a	
  najbardziej	
  wytrenowane	
  ciało	
  nie	
  będzie	
  
takie	
   cały	
   czas.	
   Z	
   punktu	
   widzenia	
   osobotwórczej	
   roli	
   edukacji,	
   sposób,	
   w	
   jaki	
   się	
   uczy	
  
wydaje	
   się	
   ważniejszy	
   od	
   tego,	
   czego	
   się	
   naucza.	
   Pewnie	
   dlatego	
   „Sokrates	
   nie	
   zasłynął	
   z	
  
tego	
   czego	
   uczył	
   tylko	
   jak	
   to	
   robił”	
   (H.	
   Grabowski	
   2002).	
   Niedostatki	
   w	
   wykształceniu	
  
można	
   odrobić	
   na	
   drodze	
   samokształcenia.	
   Skutki	
   błędów	
   metodycznych	
   w	
   nauczaniu	
  
pozostają	
   prze	
   całe	
   życie.	
   Bardzo	
   pouczające	
   jest	
   też	
   przysłowie	
   francuskie	
   za	
   Andre	
  
Berge’em(1960)„Jeśli	
  chcesz	
   Jana	
  nauczyć	
  łaciny,	
   to	
   trzeba	
   abyś	
  znał	
   nie	
   tylko	
  łacinę,	
   ale	
   i	
  
Jana”.	
  Powyższe	
  sformułowania	
  są	
  dla	
  mnie	
  bardzo	
  ważne.	
  Nauczyciel	
  w-­‐f	
  powinien	
  znać	
  nie	
  
tylko	
   zasób	
   ćwiczeń,	
   ale	
   przede	
   wszystkim	
   starać	
   się	
   poznać	
   osobowość	
   ucznia,	
   by	
   umieć	
  
wpłynąć	
  i	
  zachęcić	
  go	
  do	
  aktywności	
  fizycznej	
  przez	
  całe	
  życie.	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
Literatura	
  
1.	
  Pawłucki	
  A.:	
  Osoba	
  w	
  pedagogice	
  ciała,	
  OSW	
  Olsztyn	
  2005	
  
2.	
  Grabowski	
  H.Teoria	
  fizycznej	
  edukacji.Warszawa	
  1997.	
  
3.	
  Wołoszyn	
  S.:	
  O	
  wychowaniu	
  w	
  sporcie,	
  Problemy	
  alkoholizmu	
  nr.	
  8-­‐9/1993	
  
4.	
  Zuchora	
  K.:	
  Wychowanie	
  w	
  kulturze	
  fizycznej:	
  misja	
  i	
  prestiż,	
  www.	
  
5.	
  Dziewiecki	
  M.:	
  Pedagogika	
  ciała,www.opoka.org.pl	
  
6.	
  Mrożek	
  E.:	
  Aktywność	
  ruchowa	
  podstawą	
  promocji	
  zdrowia,	
  www.	
  

Contenu connexe

Tendances

4 organizacja jako obiekt badań stud
4 organizacja jako obiekt badań stud4 organizacja jako obiekt badań stud
4 organizacja jako obiekt badań studUJ
 
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnych
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnychMetodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnych
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnychKatarzyna Borys
 
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowieka
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowiekaCharakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowieka
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowiekaSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej Mrtinez86
 
W6 Durkheim
W6 DurkheimW6 Durkheim
W6 Durkheimkiwinska
 
Psychologia - opracowanie
Psychologia - opracowaniePsychologia - opracowanie
Psychologia - opracowanieknbb_mat
 
Twórcza resocjalizacja
Twórcza resocjalizacjaTwórcza resocjalizacja
Twórcza resocjalizacjamarcin6
 
Prezentacja refleksje....
Prezentacja refleksje....Prezentacja refleksje....
Prezentacja refleksje....Angelika Skiba
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologiamalbor25
 
Medialab. instrukcja-obsługi
Medialab. instrukcja-obsługiMedialab. instrukcja-obsługi
Medialab. instrukcja-obsługiMamStartup
 
P
PP
PJSz
 
Osobowościowe kompetencje nauczyciela
Osobowościowe kompetencje nauczycielaOsobowościowe kompetencje nauczyciela
Osobowościowe kompetencje nauczycielaSabina Zalewska
 
Edukacja społeczna i uspołeczniająca
Edukacja społeczna i uspołeczniającaEdukacja społeczna i uspołeczniająca
Edukacja społeczna i uspołeczniającaAsia_Wisienka
 
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnych
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnychPrzeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnych
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnychevelein02
 
Teoria wychowania w zarysie (1)
Teoria wychowania w zarysie (1)Teoria wychowania w zarysie (1)
Teoria wychowania w zarysie (1)knbb_mat
 
Pedagogika - Z. Kwieciński, B. Śliwerski
Pedagogika -  Z. Kwieciński, B. ŚliwerskiPedagogika -  Z. Kwieciński, B. Śliwerski
Pedagogika - Z. Kwieciński, B. Śliwerskiknbb_mat
 
Teoria wychowania w zarysie (2)
Teoria wychowania w zarysie (2)Teoria wychowania w zarysie (2)
Teoria wychowania w zarysie (2)knbb_mat
 
Uniwersalizm i partykularyzm
Uniwersalizm i partykularyzmUniwersalizm i partykularyzm
Uniwersalizm i partykularyzmRemigiuszRosicki
 

Tendances (20)

4 organizacja jako obiekt badań stud
4 organizacja jako obiekt badań stud4 organizacja jako obiekt badań stud
4 organizacja jako obiekt badań stud
 
Stymulowanie rozwoju psychomotorycznego i osobowości dziecka
Stymulowanie rozwoju psychomotorycznego i osobowości dzieckaStymulowanie rozwoju psychomotorycznego i osobowości dziecka
Stymulowanie rozwoju psychomotorycznego i osobowości dziecka
 
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnych
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnychMetodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnych
Metodyka pracy z nieletnimi w instytucjach izolacyjnych
 
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowieka
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowiekaCharakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowieka
Charakteryzowanie psychofizycznych i społecznych aspektów rozwoju człowieka
 
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej
Pedagogika w ujęciu Zofii Sękowskiej
 
W6 Durkheim
W6 DurkheimW6 Durkheim
W6 Durkheim
 
Psychologia - opracowanie
Psychologia - opracowaniePsychologia - opracowanie
Psychologia - opracowanie
 
Twórcza resocjalizacja
Twórcza resocjalizacjaTwórcza resocjalizacja
Twórcza resocjalizacja
 
Prezentacja refleksje....
Prezentacja refleksje....Prezentacja refleksje....
Prezentacja refleksje....
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologia
 
Medialab. instrukcja-obsługi
Medialab. instrukcja-obsługiMedialab. instrukcja-obsługi
Medialab. instrukcja-obsługi
 
P
PP
P
 
Osobowościowe kompetencje nauczyciela
Osobowościowe kompetencje nauczycielaOsobowościowe kompetencje nauczyciela
Osobowościowe kompetencje nauczyciela
 
Edukacja społeczna i uspołeczniająca
Edukacja społeczna i uspołeczniającaEdukacja społeczna i uspołeczniająca
Edukacja społeczna i uspołeczniająca
 
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnych
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnychPrzeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnych
Przeciwdziałanie sytuacjom trudnym w instytucjach resocjalizacyjnych
 
Biblioterapia
BiblioterapiaBiblioterapia
Biblioterapia
 
Teoria wychowania w zarysie (1)
Teoria wychowania w zarysie (1)Teoria wychowania w zarysie (1)
Teoria wychowania w zarysie (1)
 
Pedagogika - Z. Kwieciński, B. Śliwerski
Pedagogika -  Z. Kwieciński, B. ŚliwerskiPedagogika -  Z. Kwieciński, B. Śliwerski
Pedagogika - Z. Kwieciński, B. Śliwerski
 
Teoria wychowania w zarysie (2)
Teoria wychowania w zarysie (2)Teoria wychowania w zarysie (2)
Teoria wychowania w zarysie (2)
 
Uniwersalizm i partykularyzm
Uniwersalizm i partykularyzmUniwersalizm i partykularyzm
Uniwersalizm i partykularyzm
 

En vedette

Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowicki
Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz NowickiPoprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowicki
Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowickiakademiasiatkowki
 
W roli motywacji w sportowych grach zespołowych
W roli motywacji w sportowych grach zespołowychW roli motywacji w sportowych grach zespołowych
W roli motywacji w sportowych grach zespołowychakademiasiatkowki
 
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczej
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczejPedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczej
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczejMartinez1986pl
 
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy Dwór
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy DwórTumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy Dwór
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy DwórPrzemysław Filar
 
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieży
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieżyTrening z akcentem siły dla dzieci i młodzieży
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieżyakademiasiatkowki
 
Metodologia fenomenografia
Metodologia  fenomenografiaMetodologia  fenomenografia
Metodologia fenomenografiaemila088
 
Teoria wychowania w zarysie (4)
Teoria wychowania w zarysie (4)Teoria wychowania w zarysie (4)
Teoria wychowania w zarysie (4)knbb_mat
 
Prezentacja metody badań
Prezentacja   metody badańPrezentacja   metody badań
Prezentacja metody badańaniaa0891
 
5. urządzenia przeciwpożarowe
5. urządzenia przeciwpożarowe5. urządzenia przeciwpożarowe
5. urządzenia przeciwpożaroweAktywBHP
 

En vedette (12)

Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowicki
Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz NowickiPoprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowicki
Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa - Dariusz Nowicki
 
Kompetencje animatora_pedagogika
Kompetencje animatora_pedagogikaKompetencje animatora_pedagogika
Kompetencje animatora_pedagogika
 
W roli motywacji w sportowych grach zespołowych
W roli motywacji w sportowych grach zespołowychW roli motywacji w sportowych grach zespołowych
W roli motywacji w sportowych grach zespołowych
 
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczej
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczejPedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczej
Pedagogika spoleczna z z elementami pedagogiki leczniczej
 
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy Dwór
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy DwórTumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy Dwór
Tumw odpowiada ws. tramwaju na Nowy Dwór
 
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieży
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieżyTrening z akcentem siły dla dzieci i młodzieży
Trening z akcentem siły dla dzieci i młodzieży
 
Prog Naucz Gimnazjum
Prog Naucz GimnazjumProg Naucz Gimnazjum
Prog Naucz Gimnazjum
 
Metodologia fenomenografia
Metodologia  fenomenografiaMetodologia  fenomenografia
Metodologia fenomenografia
 
Teoria wychowania w zarysie (4)
Teoria wychowania w zarysie (4)Teoria wychowania w zarysie (4)
Teoria wychowania w zarysie (4)
 
Prezentacja metody badań
Prezentacja   metody badańPrezentacja   metody badań
Prezentacja metody badań
 
5. urządzenia przeciwpożarowe
5. urządzenia przeciwpożarowe5. urządzenia przeciwpożarowe
5. urządzenia przeciwpożarowe
 
Metodologia badań
Metodologia badańMetodologia badań
Metodologia badań
 

Similaire à Pedagogika ciała w kulturze fizycznej

Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...
Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...
Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...guest8f3724
 
Psych kliniczna
Psych klinicznaPsych kliniczna
Psych klinicznamalbor25
 
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladka
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladkaEstilo 2015 nr2_ashoka+okladka
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladkamarcinw
 
M. tombak czy można życ 150 lat
M. tombak   czy można życ 150 latM. tombak   czy można życ 150 lat
M. tombak czy można życ 150 latTomasz Puzon
 
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnich
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnichO niebezpieczeństwach praktyk wschodnich
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnichsiloam
 
Embrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusEmbrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusluki80
 
Embrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusEmbrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusluki80
 
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał Pasterski
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał PasterskiInsight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał Pasterski
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał PasterskiDarmowe Ebooki
 
Wprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWojtek Laskowski
 
Przedstawiciele pedagogiki społecznej
Przedstawiciele pedagogiki  społecznejPrzedstawiciele pedagogiki  społecznej
Przedstawiciele pedagogiki społecznejKasia Babińska
 
9. spo beczno[%07 terapeutyczna
9. spo beczno[%07 terapeutyczna9. spo beczno[%07 terapeutyczna
9. spo beczno[%07 terapeutycznaMrtinez86
 
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-23412 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234RafaIreneusz
 

Similaire à Pedagogika ciała w kulturze fizycznej (20)

Zdrowie ok
Zdrowie okZdrowie ok
Zdrowie ok
 
Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...
Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...
Praca Magisterska MałGorzaty Komarnickiej W MięDzynarodowej Akademii Nauk San...
 
Było sobie zdrowie
Było sobie zdrowieByło sobie zdrowie
Było sobie zdrowie
 
Mowa ciała a-sukces
Mowa ciała a-sukcesMowa ciała a-sukces
Mowa ciała a-sukces
 
Psych kliniczna
Psych klinicznaPsych kliniczna
Psych kliniczna
 
Simona Forti, Ciała politycznie poprawione
Simona Forti, Ciała politycznie poprawioneSimona Forti, Ciała politycznie poprawione
Simona Forti, Ciała politycznie poprawione
 
Coaching przy-kuchennym-stole
Coaching przy-kuchennym-stoleCoaching przy-kuchennym-stole
Coaching przy-kuchennym-stole
 
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladka
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladkaEstilo 2015 nr2_ashoka+okladka
Estilo 2015 nr2_ashoka+okladka
 
M. tombak czy można życ 150 lat
M. tombak   czy można życ 150 latM. tombak   czy można życ 150 lat
M. tombak czy można życ 150 lat
 
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnich
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnichO niebezpieczeństwach praktyk wschodnich
O niebezpieczeństwach praktyk wschodnich
 
KPKiP APSI
KPKiP APSIKPKiP APSI
KPKiP APSI
 
Embrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusEmbrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o status
 
Embrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o statusEmbrion ludzki – pytanie o status
Embrion ludzki – pytanie o status
 
Holistyczne zdrowie
Holistyczne zdrowieHolistyczne zdrowie
Holistyczne zdrowie
 
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał Pasterski
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał PasterskiInsight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał Pasterski
Insight. Droga do mentalnej dojrzałości / Michał Pasterski
 
Wprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezy
 
Przedstawiciele pedagogiki społecznej
Przedstawiciele pedagogiki  społecznejPrzedstawiciele pedagogiki  społecznej
Przedstawiciele pedagogiki społecznej
 
9. spo beczno[%07 terapeutyczna
9. spo beczno[%07 terapeutyczna9. spo beczno[%07 terapeutyczna
9. spo beczno[%07 terapeutyczna
 
Okres adolescencji zagadnienia
Okres adolescencji   zagadnieniaOkres adolescencji   zagadnienia
Okres adolescencji zagadnienia
 
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-23412 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234
12 ryszard stachowski_psychoteologia carla gustava junga_211-234
 

Plus de akademiasiatkowki

Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i M
Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i MKonferencja licencyjna dla trenerów II lig K i M
Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i Makademiasiatkowki
 
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnym
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnymOptymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnym
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnymakademiasiatkowki
 
Trening indywidualny z rozgrywającym
Trening indywidualny z rozgrywającymTrening indywidualny z rozgrywającym
Trening indywidualny z rozgrywającymakademiasiatkowki
 
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowej
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowejZnaczenie wczesnej specjalizacji sportowej
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowejakademiasiatkowki
 
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernacka
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga BernackaWzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernacka
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernackaakademiasiatkowki
 
Panas - System gry Blok-Obrona
Panas - System gry Blok-ObronaPanas - System gry Blok-Obrona
Panas - System gry Blok-Obronaakademiasiatkowki
 
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnej
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnejMariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnej
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnejakademiasiatkowki
 
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywki
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywkiKowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywki
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywkiakademiasiatkowki
 
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołu
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołuMirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołu
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołuakademiasiatkowki
 
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkania
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkaniaMichał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkania
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkaniaakademiasiatkowki
 
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczu
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczuJakub Bednaruk - przygotowanie meczu
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczuakademiasiatkowki
 
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)akademiasiatkowki
 
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENER
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENERSTOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENER
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENERakademiasiatkowki
 
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWA
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWAPOPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWA
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWAakademiasiatkowki
 
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligi
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN LigiKonferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligi
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligiakademiasiatkowki
 
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...akademiasiatkowki
 
Piłka siatkowa w badaniach statystycznych
Piłka siatkowa w badaniach statystycznychPiłka siatkowa w badaniach statystycznych
Piłka siatkowa w badaniach statystycznychakademiasiatkowki
 
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICHKIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICHakademiasiatkowki
 

Plus de akademiasiatkowki (20)

Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i M
Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i MKonferencja licencyjna dla trenerów II lig K i M
Konferencja licencyjna dla trenerów II lig K i M
 
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnym
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnymOptymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnym
Optymalizacja treningu piłki siatkowej na etapie wstępnym
 
Trening indywidualny z rozgrywającym
Trening indywidualny z rozgrywającymTrening indywidualny z rozgrywającym
Trening indywidualny z rozgrywającym
 
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowej
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowejZnaczenie wczesnej specjalizacji sportowej
Znaczenie wczesnej specjalizacji sportowej
 
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernacka
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga BernackaWzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernacka
Wzmacnianie odporności psychicznej - Kinga Bernacka
 
Panas - System gry Blok-Obrona
Panas - System gry Blok-ObronaPanas - System gry Blok-Obrona
Panas - System gry Blok-Obrona
 
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnej
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnejMariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnej
Mariusz Wiktorowicz - Ćwiczenie techniki indywidualnej
 
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywki
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywkiKowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywki
Kowal, Asseco Resovia - systemy przyjęcia zagrywki
 
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołu
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołuMirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołu
Mirosław Cygan - przygotowanie fizyczne zespołu
 
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkania
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkaniaMichał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkania
Michał M. Gogol - Analiza taktyczna podczas spotkania
 
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczu
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczuJakub Bednaruk - przygotowanie meczu
Jakub Bednaruk - przygotowanie meczu
 
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)
Materiał SPAŁA - Seniorzy (2013)
 
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENER
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENERSTOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENER
STOSUNKI DZIECKO - RODZIC - TRENER
 
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWA
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWAPOPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWA
POPRZEZ PSYCHOLOGICZNY TRENING SPORTOWY DO MISTRZOSTWA
 
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligi
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN LigiKonferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligi
Konferencja licencyjna trenerów drużyn ORLEN Ligi
 
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...
SPONSORING SPORTOWY JAKO SKUTECZNY INSTRUMENT KOMUNIKACJI W ZARZĄDZANIU WIZER...
 
PROGRAM SZKOLENIA SIATKARZA
PROGRAM SZKOLENIA SIATKARZAPROGRAM SZKOLENIA SIATKARZA
PROGRAM SZKOLENIA SIATKARZA
 
Piłka siatkowa w badaniach statystycznych
Piłka siatkowa w badaniach statystycznychPiłka siatkowa w badaniach statystycznych
Piłka siatkowa w badaniach statystycznych
 
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICHKIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH
 
Minisiatkowka 2
Minisiatkowka 2Minisiatkowka 2
Minisiatkowka 2
 

Pedagogika ciała w kulturze fizycznej

  • 1. Bogdan  Ćwiek   Nauczyciel  w-­‐f   ZSP  Przasnysz           Pedagogika  ciała  w  kulturze  fizycznej             1.  Wstęp   2.  Pedagogika  ciała  w  ujęciu  personalistycznym   3.  Pedagogika  pracy   3.  Pedagogika  ciała  w  kulturze  fizycznej   4.  Podsumowanie         Wstęp     Współczesne  tempo  życia  i  zmieniające  się  środowisko,  w  jakim  żyjemy,  stają  się  często   przyczyną  powstawania  niekorzystnych  zmian  w  postawie  ciała.   Dodatkowo  nieprawidłowo   wykonuje   się   czynności   dnia   codziennego   niewłaściwie   wykorzystując   możliwości   swojego   ciała.   Pewne   jego   części   pracują   za   dużo,   inne   za   mało.   Odzwierciedla   się   to   po   czasie   w   zaburzeniach   układu   ruchu.   Ciało   ludzkie,   aby   mogło   być   w   pełni   sprawne   i   zdrowe,   potrzebuje  przez  całe  swoje  życie  odpowiedniej  dozy  wysiłku  fizycznego.   Na   samym   początku   pragnę  określić   swoją   pedagogikę   jako   personalistyczną.  Tylko   w   niej  widzę  całą  wartość  człowieka.  Według  tej  pedagogiki  człowiek  jest  osobą  funkcjonującą   w  sferze  jednocześnie  psycho-­‐fizycznej  i  duchowej.   Pedagogika   jest   taką   opowieścią   o   człowieku,   która   zaczyna   się   od   rozdziału   antropologicznego,  a   kończy  rozdziałem   aksjologicznym.  Kiedy  się   czyta   ją   od   początku,   to   można  dowiedzieć   się   z   niej,   kim   ,,jest   człowiek”,   a   kiedy   od   końca,   to   poznajemy,   „   kim   powinien   być   człowiek”.   Można   też   ją   czytać   od   środka.   W   tej   części   znajduje   się   opis   wizerunku   nauczyciela   i   ucznia,   oraz   innych   podmiotów   społeczeństwa   wychowującego,   a   także  opis  przedmiotu  środowiska  wychowawczego  (A.  Pawłucki,  2005).   Człowiek  w  swojej  widzialnej  postaci  postrzegany  jest  najpierw  zewnętrznie,  a  więc  w   swojej   cielesności,   dlatego   tak   bardzo   potrzebna   jest   pedagogika   ciała.   W   swojej   pracy   chciałbym  odnieść  się  najpierw  ogólnie  do  pedagogiki  ciała,  w  szeroko  rozumianej  kulturze   wartości  ciała   i   postaw  człowieka,  by  na   końcu   skupić  się   na   wychowaniu  ciała   w   kulturze   fizycznej.   Chciałbym   dotknąć   też   pedagogiki   pracy,   która   dokonuje   się   dzięki   ciału.   Jako   nauczyciel   wychowania  fizycznego  wyraźnie  dostrzegam  większy  wpływ  na   postawę  ucznia   poprzez  kształtowanie  ciała.  Dlatego  bardzo  bliski  jest  mi   się  temat   pedagogiki  ciała  i   całej   kultury   fizycznej   w   personalistycznym   wymiarze   człowieka.   Pracą   tą   pragnę   pogłębić   i   usystematyzować  swoją  wizję  nauczyciela  mającego  wpływ  na  kształtowanie  postawy  ciała  i   całej   osobowości   ucznia.   Opieram   ją   głównie   o   źródła   prof.   A.   Pawłuckiego,   ks.   dr   M.   Dziewieckiego  oraz  artykuły  w  czasopismach  KF  i  ze  stron  www.  
  • 2. Pedagogika  ciała  w  ujęciu  personalistycznym.     Wybrane  myśli  ks.  dr  M.  Dziewieckiego:   W   dzisiejszym   świecie   istnieją   trzy   podstawowe   koncepcje   człowieka,   do   których   odwołują   się   poszczególne   systemy   pedagogiczne.   Chodzi   o   materializm,   spirytualizm   oraz   personalizm.   Wychowanie  w  duchu  ,materialistycznym  prowadzi  do  całkowitego  podporządkowania   wychowanka   jego   cielesności,   stawia   ciało   w   centrum   uwagi,   zachęca   do   zdrowego   odżywiania  i   trybu  życia,   koncentruje  ludzi   na  trosce  o  ich  wygląd,  o  sprawność  fizyczną,  o   zaspokojenie   różnych   potrzeb   cielesnych.   Z   drugiej   strony   lekceważy   ludzką   cielesność   i   propaguje   pogardę  wobec   ciała.   Przykładem   może   być   np.:   prostytucja   i   pornografia  gdzie   ludzkie   ciało   wykorzystywane   jest   jako   rzecz,   jak   towar,   z   którego   można  czerpać   własny   zysk.   To   też   aborcja   i   eutanazja,   gdzie   człowiek   ma   prawo   żyć   tylko   wtedy,   gdy  chce   tego   inny   człowiek.   Innym   przykładem   komercyjnego   traktowania   ludzkiego   ciała   jest   propagowanie  i  reklamowanie  substancji,  które  niszczą  zdrowie  fizyczne  np.  tytoń,  alkohol,   hormonalne  tabletki  antykoncepcyjne,  czy  odchudzające  oraz  inne  używki.   Zajęcie  dojrzałej   postawy  wobec  ciała  nie  jest  ani  czymś  spontanicznym  ani  łatwym.   W  sposób  spontaniczny  grożą  postawy  skrajne  i  zaburzone.  Jedną  ze  skrajności  jest  sytuacja,   w  której  dany  człowiek  redukuje  całego  siebie  do  sfery  cielesnej,  czyli  utożsamia  się  głównie   albo  wyłącznie  z  własnym  ciałem.  Ciało  staje  się  wtedy  podstawowym  punktem  odniesienia.   W   konsekwencji   dana   osoba   podporządkowuje   się   ciału   kosztem   pozostałych   wymiarów   swego  człowieczeństwa,  to  znaczy  kosztem  sfery  psychicznej,  moralnej,  duchowej,  religijnej  i   społecznej.  Taka  osoba  sądzi,  że  do  szczęścia  wystarczy  jej  ciało  i  cielesna  jedynie  satysfakcja.   Człowiek,   który   utożsamia   się   z   własną   cielesnością   wkracza   na   drogę   uzależnienia,   się   od   ciała.  Staje  się  niewolnikiem  ciała:  niewolnikiem  apetytu,  niewolnikiem  fizycznych  potrzeb  i   popędów,  niewolnikiem  lenistwa  i  wygodnictwa.  Ktoś,  kto  jest  podporządkowany  własnemu   ciału,  czyni  jedynie  to,  czego  chce  jego  ciało.  Kieruje  się  logiką  ciała.  A  jest  to  logika  doraźnej   przyjemności  i  chorej  nadkoncentracji  na  cielesnych  potrzebach  i  doznaniach   W  pedagogice  personalistycznej  celem  wychowania  jest  pomaganie  wychowankowi,  by   zrozumiał  sens  swojego  ciała  i  zajął  wobec  niego  właściwa  dojrzałą  postawę.  Zajęcie   takiej   postawy  wymaga  szacunku  dla  cielesności  człowieka   Brak  szacunku  dla  ludzkiego  ciała  charakteryzuje  wszystkiego  rodzaju  cywilizacje   śmierci,  które  doprowadziły  ostatecznie  do  pogardy  dla  całego  człowieka.  Przypomnijmy,  że   przez   hitlerowskich   nazistów   ludzkie   ciało   było   traktowane   jak   rzecz,   jak   surowiec   do   produkcji  mydła  czy  szczotek.  Podobnie  przez  aparat  komunistycznej  przemocy  ludzkie  ciało   było   maltretowane   i   poniżane.   Dlatego   właśnie   wielkim   niepokojem   napawa   lekceważenie   godności  ludzkiego  ciała  również  poprzez  cywilizacje,  w  której  żyjemy.   Minimum   troski   o   ciało   wyraża   się   w   respektowaniu   przykazania:   nie   zabijaj,   nie   wyrządzaj  krzywdy  w  sferze  cielesnej,  ani  samemu  sobie,  ani  drugiemu  człowiekowi.  Można   w  tej  dziedzinie  podać  bardzo  konkretne  wskazania:  nie  pal  nikotyny,  nie  sięgaj  po  narkotyki,   nie  pij  alkoholu  w  wieku  rozwojowym,  nie  nadużywaj  alkoholu  w  wieku  dorosłym.  Nie  sięgaj   po   substancje   chemiczne,   które   niszczą   równowagę   hormonalna   twego   organizmu.   Nie   przejadaj  się,  ani  nie  doprowadzaj  do  niedożywienia  organizmu.  Nie  wyrządzaj  sobie  krzywdy   nie  zdrowym  trybem  życia:  niedostatkiem  snu,  przemęczenia,  brakiem  ruchu  i   świeżego  powietrza.   Jednak  troska  o  ciało  to  coś  więcej  niż  tylko  powstrzymywanie  się  od  wyrządzania  sobie   krzywdy.   To   także   dążenie   do   zachowania   zdrowia   oraz   do   osiągnięcia   dobrej   kondycji   fizycznej.  Dojrzały  człowiek  nie  dlatego  troszczy  się  o  dobre  zdrowie,  sprawność  fizyczną,  że   chce  żyć   wygodnie,  albo  że   sensu  życia  upatruje  w  dobrym  samopoczuciu  fizycznym,  lecz  
  • 3. dlatego,   że   im   zdrowszym   i   sprawniejszym   dysponuje   ciałem,   tym   większe   i   piękniejsze   możemy  mu  stawiać  wymagania.   W   Księdze   Rodzaju   ciało   oznacza   widzialność   człowieka   i   jego   przynależność  do   świata   widzialnego,   a   Nowy  Testament   dodaje   że   ciało   jest   też   miejscem   grzechu.   Poprzez   ciało   wyraża   się   osoba   ludzka.   Kto   dotyka   mojego   ciała,   ten   dotyka   mnie,   jako   osoby.  Kto   wyrządza  mi  cielesną  krzywdę  ten  krzywdzi  mnie,  a  nie  tylko  moje  ciało.  Ciało  ludzkie  wyraża   ostatecznie   to,   co   jest   tajemnicą   człowieka,   a   nie   tajemnicą   ciała.   Poprzez   fizyczne   zachowania   i   gesty  możemy   odsłaniać   to   co   jest   naturą   człowieka   i   co   przekracza   logikę   i   możliwości    ciała.  Nasze  zachowania  cielesne  wyrażają    to,  kim  jesteśmy,  jakie  mamy  wartości,   w  jaki  sposób  rozumiemy  sens  życia  i  kim  chcemy  być  dla  innych  ludzi.   Pismo  święte  w  sposób  jednoznaczny  ukazuje  integralny  personalizm,  który  respektuje   nierozerwalną  łączność  cielesności  i  duchowości  w  naturze  oraz  w  działaniu  człowieka.  Bez   cielesności  nie  sposób  zrozumieć  człowieka  i  jego  sytuacji  na  tej  ziemi.  Oderwanie  człowieka   od  jego  cielesności  oznaczałoby  oderwanie  człowieka  od  niego  samego.   Konsekwentnym   głosicielem   tak   rozumianego   personalizmu   integralnego   był   papież   Jan  Paweł  II.  Podkreślał  On,  że  ludzkiej  cielesności,  a  przez  to  także  płciowości  i  seksualności,   nie  można  pozbawić  aspektu  moralnego,  ani  wyłączyć  z  trudu  wychowania.  Ciało  człowieka   jest,   bowiem   wyrazem   sposobu   bycia   ludzką   osobą.   Jest   miejscem   wypowiadania   się   człowieka.   Kto   poniża   swoje   ciało,   ten   poniża   samego   siebie.   Kto   przezwycięża   słabości   swojego  ciała,  ten  odnosi  zwycięstwo  nad  samym  sobą.  Kto  w  sposób   świadomy   i   odpowiedzialny   kieruje   własnym   ciałem,   ten   jest   człowiekiem   rozumnym   i   wolnym.  To  ja,  człowiek,  umieram,  gdy  umiera  moje  ciało.   To   właśnie   od   okrycia   cielesności   zaczyna   niemowlę   kontakt   z   własnym   sobą.   Ciało   jest   tą   częścią   ludzkiej   rzeczywistości,   która   od   początku   naszego   życia   ,,najgłośniej”   sygnalizuje   swoje   istnienie   i   swoje   potrzeby.   Człowiek   może   nie   być   w   pełni   świadomym   swoich  sposobów  myślenia,  czy  swoich  przeżyć    emocjonalnych,  ale  trudno  nie  być   świadomym  głodu,  zmęczenia,  czy  bólu  fizycznego.  Normalnie  funkcjonujący  człowiek  jest  w   nieustannym   kontakcie   z   własnym   ciałem.   Uświadamia   sobie   swoje   specyficzne   cechy   i   zdolności  fizyczne,  a  także  aktualną  sytuację  swojego  organizmu  fizycznego.   Dziecko   musi   być   świadome   wykorzystywania   swoich   rąk,   nóg,   ust,   ramion,   stóp   i   całego   swojego   ciała,   podczas   używania   ich   w   tak   prostych   czynnościach   jak   jedzenie   i   ubieranie,  oraz  podczas  zabawy  i  w  komunikacji  z  innymi.   Dojrzały  człowiek,  to   ktoś,  to   kto   jest   panem   własnej  cielesności.  To   ktoś,  kto   swoją   cielesnością   wyraża   miłość   i   odpowiedzialność.  To   ktoś,   kto   za   pomocą   własnej   cielesności   potrafi   wyrażać   wartości,   oraz   budować   więzi,   które   nie   mieszczą   się   ani   w   logice   ani   w   możliwościach  ciała.   Chrystus   po   to   właśnie   przyjął  ludzkie   ciało,   aby   je   uczynić   nośnikiem   miłości,   aby   wszystkim   ludziom   czynić   dobrze.   Aby   odsłonić   nam   ostateczny   sens   ludzkiej   cielesności.   Aby  nauczyć  nas  dojrzałej  postawy  wobec  ciała.         Pedagogika  pracy     Podstawą  życia   człowieka  jest  praca.  Chciałbym  w  tym  miejscu  przytoczyć  kilka  myśli   profesora   A.  Pawłuckiego  na  temat  pedagogiki  pracy.   Praca  wypełnia  życie  najbardziej  i  właśnie  przez  pracę  człowiek  dostępuje  najczęściej   możliwości   personalizacji.  Kiedy  praca  jest   tak   ważna  dla  człowieka,  to   równie  ważne  jest   i   to,   co   ją   podmiotowo   umożliwia   i   warunkuje.   Jest   nim   mianowicie   osobista   skłonność   ochronna   i   kreacyjna.   Kto   bowiem   ceni   sobie   prace,   rozpoznając   w   niej   samo   źródło   spełnienia,   ten   powinien   cenić   sobie   siebie,   a  zwłaszcza   własne   ciało.   Na   podłożu  ciała  
  • 4. dokonuje  się  każda  praca.  Troska  o  to  podłoże,  to  tyle,  co  powinność  moralna  niższego  rzędu   względem   siebie   samego.   A   wychowanie   w   poczuciu   troski   o   to   dobro,   to   tyle,   co   takie   postępowanie   kulturacyjne,   dzięki   któremu   uczeń-­‐   jako   przyszły   uczestnik   pracy   podmiotowej-­‐  poznaje  moralny  sens  troski  urzytecznościowej  o  własne  ciało.   Każda  praca,  nawet  ta  najbardziej  intelektualna,  nie  mówiąc  o  jej  fizycznej  odmianie,   dokonuje   się   dzięki   ciału.   Dzięki   ciału  zatem,   pośrednio,   człowiek   może   myśleć   o   nadaniu   swojemu  życiu  z  pracy  godnościowego  znaczenia.   Człowiek,  który  nie  pracuje,  nie  jest  zdolny  odkryć  głębszego,  ludzkiego  sensu  wartości   pracy,  ale  tak  samo  nie  potrafi  dostrzec  własnego  ciała  jako  dobra  urzytecznościowego.  Nie   może   on   bowiem   doświadczyć   personalnego   dobra,   wynikającego   z   udziału   samej   pracy.   Można  nawet   wyobrazić   sobie   człowieka   dokonującego   wyboru   życia  bez   pracy.   śycia,   w   którym   człowiek   poprzestaje   na   naturalnym   bytowaniu.   Kiedy   człowiek   dokonuje   takiego   wyboru:   życia   bez   sensu,   a   zarazem   życia   bez   pracy-­‐   uniemożliwia   sobie  wtedy  ostatecznie   odkrycie  jakiegokolwiek  dobra.   Uczeń-­‐  jako  pracownik  szkoły-­‐  jest  dla  pracy.  Nie  pracuje  on  po  to,  by  poznać,  oprócz   wielu  innych  wartości,  wartość  samej  pracy,  lecz  jest  po  to  przymuszany  do  wysiłku  szkolnej   roboty,  by  poznać  inne  wartości  niż  wartość  samej  pracy.         Pedagogika  ciała  w  kulturze  fizycznej.     Pojęcie  kultury  fizycznej  jest  różnie  interpretowane  przez  licznych  autorów.  Według   M.   Demela   (1986)   i   A.   Pawłuckiego   (1996),   kultura   fizyczna-­‐   to   wyraz   określonej   postawy   wobec  własnego  ciała,   świadoma  i   aktywna  troska  o  swój  rozwój,  sprawność  i   zdrowie,  to   umiejętność   organizowania   i   spędzania   czasu   z     największym   pożytkiem   dla   zdrowia   fizycznego  i  psychicznego.  Na  kulturę  fizyczną  składają  się  różne  formy  aktywności  ruchowej:   sport,  wychowanie  fizyczne,  rekreacja,  turystyka,  rehabilitacja   i   inne.   Mając  do  czynienia   z   dowolną  formą  kultury  fizycznej  czerpiemy  wiele  wartości  dla  ciała.  Można  je  podzielić  na:   -­‐  zdrowotne  (życiodajne  wartości  ciała)   -­‐  utylitarne  (ciało  jako  narzędzie  pracy,  obrony)   -­‐  estetyczne  (wyrażają  się  w  urodzie  kształtów  ciała  oraz  jego  ruchów)   -­‐  hedonistyczne  (ciało  źródłem  przeżyć  smakowych,  seksualnych  lub  narzędziem  osiągania   przeżyć  kinetycznych).   -­‐  agonistyczne  (rywalizacyjne  wartości  ciała:  współzawodnictwo)   Już  w  starożytności  kreowano  rozwój  fizyczny.  Kojarzenie  więc  zabiegów  kształtujących   ciało  z  wywieraniem  wpływu  na  charakter  człowieka  ma  bardzo  długą  historię.  W   antycznej   Grecji   czy   Rzymie   ćwiczenia   fizyczne   postrzegano   jako   środek   dostarczający   duchowego   substratu   dla   rekreacji   w   wyniku  których   osobnik   nabywał   takich   właściwości  jak   odwaga   czy  samodyscyplina.  Nawet  tak  wybitny  umysł  jak  Platon,  mimo  iż  uważał  ciało  za  „więzienie   duszy”,   postrzegał   w   ćwiczeniach   cielesnych   „starszą   siostrzycę   wychowania   duchowego”(cyt.   za:   Wołoszyn   1988).   Ćwiczenia   fizyczne   polecał   przyjąć   za   podstawę   systemu  wychowawczego,  aby  młodzi  ludzie-­‐  jak  pisze  w  dialogu  ,,Protagoras”-­‐  ,,Ciało  mając   lepiej  rozwinięte  słuchać  mogli  rozsądku  dobrze  postawionego”.  Ogólno  -­‐wychowawczy  sens   agonistyki   greckiej   podkreślał   także   Arystoteles,   mówiąc   ze   ,,najlepszą   gimnastyką   jest   ta,   którą  wszyscy  mogą  uprawiać”.   Mimo   szczególnego   kultu   dla   ciała   Grecy   umieli   zachować   granice   w   wychowaniu   gimnastycznym.   Jednostronny   nacisk   na   wyrabianie   muskułów,   na   atletykę,   nie   był   szanowany,  a  zawodowe  oddawanie  się  zapaśnictwu,  lub  boksowi  było  wręcz  w  pogardzie.   Powszechnie  uważano,  że  sama  dzielność,  sprawność  fizyczna  nie  wystarcza  dla  doskonałości  
  • 5. człowieka,   jeżeli   w   parze   z   nią   nie   idzie   piękność  moralna   i   szlachetność   duchowa.  A   więc   widzieli   ścisły   związek   wychowania   fizycznego   z   wychowaniem   moralnym,   z   troską   o   kształcenie  charakteru.  Ten  ideał  nazywali  kalokagathią.  Nic  więc  dziwnego,  że    od  wczesnego     dzieciństwa     wpajali     dziecku     zdrowe     zasady    moralne,     przyuczali     je     do  postępowania   skromnego,   pełnego   umiarkowania,   a   młodzież   przyzwyczajali   do   unikania   rubasznych   gestów  i  ruchów,  do  stania  i  siedzenia  w  przyzwoitej  postawie,  do  chodzenia  w  milczeniu,  do   zachowania  milczenia  wobec  starszych,  do  skromnego  ubioru  itd.  Szczególnie  wpajano  cześć   dla  rodziców,   szacunek  dla  starców.   Kulturą  fizyczną  zajęła  się  również  Komisja  Edukacji  Narodowej  wydając  ustawy  m.  in.   o  edukacji  fizycznej.  Czytamy  „Nieprzerwana  osnowa  starań  około  dziecięcia  od  pierwszych   jego   życia   początków,   około   zdrowia,   czerstwości   i   sił   jego   starań   stosowanych   do   pomnażającego   się   wieku,   a   zawsze   za   cel   mający   uczynić   człowieka   szczęśliwym   i   do   wykonania   powinności   zdolnym,   takowa   osnowa   starań   jest   edukacją   fizyczną.   Związek   i   zjednoczenie  najściślejszej  duszy  z  ciałem  gruntuje  istotną  potrzebę  i  okazuje  również  ścisły   związek   edukacji   fizycznej   z   edukacją.   Nie   można   być   szczęśliwym,   nie   można   nabierać   oświecenia   umysłu,   dzielności,   łatwości   w   używaniu   jej   władz   zdatności   i   zręczności   w   wykonywaniu  obowiązku  swego  stanu  –  bez  mocnego  i  trwałego  złożenia  ciała:  zdrowie  zaś,   czerstwość,  moc  zmysłu  i  sił  od  pierwszego  wychowania  w  niemowlęctwie  od  sposobu  życia   młodzieńczym  wieku  niechybnie  zawisły.   Zalecenia  KEN  pogłębił  J.  Śniadecki  w  swym  dziele  ,,O  fizycznym  wychowaniu  dzieci”.   Według   niego   podstawą   wychowania   ma   być   jedność   osobowości   wychowanka.   Przez   wychowanie  Śniadecki  rozumie  „wszelkie  starania  o  tym  zamiarze  około  dziecięcia  podjęte,   aby  je  na  doskonałego  wykształcić  człowieka”.  Doskonałym  jego  zdaniem  jest  ten   „Kto   w   czerstwym   i   kształtnym   ciele   czyste   nosi   serce   i   niepokalaną   ma   duszę,   kto   ma   zdolności  społeczeństwu,  w  którym  żyje  przydatne”.  Celem  wychowania  fizycznego  wg.  J.   Śniadeckiego   jest   doprowadzenie   człowieka   do   tego,   „aby   wszystkie   części   jego   ciała   były   foremne   i   mocne,   wszystkie   zmysły   doskonałe,   wszystkie   władze   cielesne   zupełne”.   Wychowanie   takie   należy  się   każdemu,  bo   od   niego   zależy  szczęście   człowieka   nie     tylko   zdrowego  i  silnego,  ale  także  słabego,  chorobliwego  i  upośledzonego  fizycznie.   Również   H.  Jordan  postrzegał  użycie  ćwiczeń  fizycznych  zabaw   i   gier  sportowych  w   służbie   wychowania.   Chodziło   mu   o   kształcenie   charakteru,   o   wychowanie   moralne   i   narodowe.   Zasięg  wpływu  ćwiczeń  fizycznych  na   kształtowanie  się   życiowych   postaw  człowieka   rozstrzygnął  P.   Coubertin  (inicjator  nowożytnego   olimpizmu)  twierdzeniem,   że   potrafią  one   kształcić   wszystkie   cechy   fizycznej   sprawności   (siła,   szybkość,   zręczność   w   działaniu,   odporność  na  zmęczenie)  ale  nie  przesądzają  ich  wpływu  na  moralne  postawy  jednostek,  jeśli   wszystko   co   dzieje   się   na   terenie   ćwiczeń   i   sportu,   nie   będzie   się   działo   w   imię   dobra   społecznego.   Dla   Pierre   de   Coubertina   nowożytne   igrzyska   olimpijskie   miały   być   środkiem   odrodzenia   humanistycznej   wiary   w   człowieka,   a   poprzez   takie   uniwersalne   wartości   jak   braterstwo,   tolerancja,   równość,   harmonijny   rozwój   ciała   i   ducha   –   miały   się   stać   areną   na   której   narody   mogłyby   się   spotkać   w   duchu   walki   sportowej,   rozwijając   przy   tym   wzajemną   współpracę   na   rzecz   pokoju   na   świecie.   Olimpizm   ujął   w   jedną   wiązkę   wszystkie   zasady,   które   prowadzą   do   doskonałości   człowieka.   Stał   się   wspólną   wartością   ludzi   różnych   ras,   religii,   kultur,   ustrojów   narodowych   i   politycznych.   W   nowożytnym   olimpiźmie   Coubertina   spór   miał   zastąpić   dialog,   uczucie   nienawiści   przeistoczyć   się   w   przyjaźń,  poligon  w  boisko,  a  wojna  w  grę.  Wiersz  Pierre  de  Coubertina  najwyraźniej  oddaje   wartość  sportu,  w  tym  pedagogikę  ciała.  Przytoczę  jedną  zwrotkę:   O  Sporcie,  ty  jesteś  Piękno!  Tyś  architektem  tej  budowli  ludzkiego  ciała,  które  oddane   niskim  żądzom  warte  jest  pogardy,  a  rzeźbione  szlachetnym  wysiłkiem  staje  się  czarą   wzniosłości.  śadne  piękno  nie  może  istnieć  bez  proporcji  i  równowagi,  a  tyś  jest  
  • 6. mistrzem  nie  zrównanym  obydwu,  gdyż  ty  stwarzasz  harmonię,  ty  nadajesz  rytm   ruchom,  ty  siłę  zdobisz  wdziękiem  a  gibkość  nasycasz  mocą     Powszechnie  przyjmuje  się,  że  sport  uprawiany  świadomie  i  umiarkowanie  wzmacnia   ciało  czyni  je  zdrowym,  świeżym  i  sprawnym.  Dlatego  sport  ma  za  cel  najbliższy  wychowanie  i   rozwój  człowieka.  Z  drugiej  jednak  strony  nie  można  nie  zauważyć,  że  celem  dalszym  sportu   jest  wykorzystanie  przysposobionego  ciała  dla  rozwoju  wartości  wewnętrznych  –  duchowych.   Dr   Wojciech   Oczko   -­‐jeden   z   twórców   medycyny   polskiej,   propagował   uprawianie   kultury  fizycznej  widząc  w  niej  korzyści  zarówno  dla  ciała,  jak  i  dla  ducha.  Stwierdził:  ”ruch  jest   w  stanie  zastąpić  prawie  każdy  lek,  ale  wszystkie  leki  razem  wzięte  nie  zastąpią  ruchu"   Ważną  sprawą  dla  pedagogiki  ciała  jest  też  tak  zwana  mowa  ciała.  Obserwacja  języka   ciała   jest   szczególnie   istotna   wówczas,   kiedy   do   człowieka   nie   można   dotrzeć   za   pomocą   języka  mówionego.  Człowiek  wyraża  przez  ruchy  ciała  nie  tylko  swoją  wewnętrzną  sytuację.   Mowa  jego  ciała  ma  wpływ  na  codzienne  sytuacje  w  pracy.  Często  zanim  wypowie  pierwsze   słowo  jego  gesty  i  wygląd  zewnętrzny  powiedzą  już  wszystko.     Wybrane   myśli  prof.  A.  Pawluckiego:   Wiemy  już   o  tym  aż   nadto  dobrze,  że   każde  pokolenie  absolwentów,  rozpoczynające   życie  samodzielnie,  utrudnia  je  sobie  także  poprzez  to,  że  popełnia  przewinienie  zaniechania   troski   o   naturę   własnego   ciała,   a   nawet   grzech   hedonistycznego   nadużycia   ciała,   oraz   nadużycia   przyrody-­‐w   bezmyślnym   czynieniu   sobie   ziemi   poddaną.   Oto   człowiek   przypomnijmy,  chciał  niegdyś  uciec  ku  naturze  z  tęsknoty  za  dobrem,  z  nadzieją,  że  w  naturze   znajdzie   dobro  prawdziwe.  Dzisiaj  chciałby  wrócić  do   natury  i   nie   ma   już   żadnego   wyboru.   Czy   chce,   czy   nie,   musi   do   niej   wrócić   a   raczej   pochylić   się   na   da   nią   i   ,,   prosić   „,   by   zechciała  stać  się  częścią  jego  kultury.  Dewastacja  natury,  także   natury  własnego  ciała,  ma   wielki   zasięg   w   społeczeństwie   polskim.   Paradoksalnie,   możemy   zauważyć,   ze   ten   kryzys   biotyczny   zbiega   się   w   czasie   ze   zjawiskiem   niezwykłym:   kultu   ciała   jako   kultu   ,,   złotego   cielca”.  Nasze  ponowoczesne  czasy  charakteryzuje  zjawisko  hołdowania  ciału  człowieczemu,   oraz  jednocześnie  ciału  zewnętrznemu,  wobec  ciała  człowieka,  ciału  kosmicznej  przyrody.   Każdy  z  nas,  ten  żywotny  i  ten  słabowity,  niesie  w  sobie  jakiś  potencjał  witalny  ciała.   Ale  rzadko  który  uczestnik   życia   odnosi  się   do   tego   potencjału   kreacyjnie  Mówiąc  prościej,   rzadko    kto    „biega”    po    zdrowie.    Nawet    lekarze    „nie    biegają”    po    zdrowie.   Mówiąc  o  moralnym  interpretowaniu  zdrowia,  wyobraźmy  sobie  dwie,  skrajnie  różne   sytuacje.   Gdzieś   w   klubie   fitness   do   południa   znajdujemy   ćwiczącego   osiłka   ,   który   systematycznie  umacnia  i  pomnaża  zdrowie.  Kiedy  noc  zapada,  silny  i  sprawny  człowiek,  ze   swoim   ciałem,   jako   narzędziem   zła,   wyrządza   komuś   zło.   Wykorzystuje   całą   moc   swojego   ciała   przeciwko   drugiemu   człowiekowi.  Z   drugiej   strony  zauważmy  postać   pozytywną.   Ktoś   systematycznie   doskonali   zdrowie   w   przekonaniu,   że   dzięki   wzmożonemu   zdrowiu   będzie   mógł  służyć  tym,  z  którymi  dzieli  życie  społeczne.  Widzimy  więc,  że,  w  pierwszym  przypadku,   zdrowie  staje  się  złem,  bo  złu  służy.  W  drugim  zaś  ciało  z  jego  zdrowotnym  potencjałem  jest  o   tyle   dobre,   o   ile   dobru   służy.   Pytanie,   jakie   się   tutaj   pojawia,   dotyczy   rozumienia   owego   dobra.  Co  jest  dobrem?  Dobrem  jest  sam  człowiek  jako  osoba  ludzka.  O  tyle  ja  jestem  dobry,   o  ile  afirmuję  człowieka  dla  niego  samego  jako  osobę  ludzka,  o  ile  go  kocham.   Dorośli   interesują   się   ciałem   swoich   pokoleniowych   następców,   ponieważ   dobrze   wiedza,  że  od  jakości  ich  starań  o  ciało  dziecka  będzie  zależało  powodzenie  w  jego  wszelkich,   społecznych  poczynaniach.  Zadanie  troski  o  ciało  ucznia  powierza  się  nauczycielom.  
  • 7. Proces   wychowania  i   kształcenia   fizycznego   realizowany  poprzez   lekcje   wychowania   fizycznego   powinien   przygotowywać   młode   pokolenie   do   świadomego   i   aktywnego   uczestnictwa   w   szeroko   rozumianych   dobrach   materialnych   i   duchowych   współczesnej   kultury  fizycznej.  Powodzenie  procesu  kształcenia,  jego  efektywność,  zależą  w  dużym  stopniu   od   osobowości  nauczyciela   w-­‐f.  W   myśl   powiedzenia  „   kto   chce   innych  zapalać,   musi   sam   płonąć”,   nauczyciel   w-­‐f   powinien   stanowić   osobowość   kreatywną   i   empatyczną,   powinien   przejawiać   miłość   do   dzieci,   szacunek   do   swojej   pracy,   życzliwość,   obiektywizm,   sprawiedliwość  i  wiele  innych  pozytywnych  cech  charakteru.   Jeżeli  przyjmiemy,  że  nauczyciel  ma  pomóc  uczniowi  w  odkryciu  przez  niego  wartości   jego   powołania,  to  potrzeba  przedstawienia  mu   wzorów  kreacji   własnego  ciała   w  zdrowiu-­‐   jako   środka  osiągania   życiowego   sukcesu.  Kreacja   cielesna   ma   sens   pełny  o   tyle,   o  ile  jest   podjęta  w  perspektywie  afirmacji  drugiego  człowieka  jako  osoby  ludzkiej.   Nauczyciel  nie  może  udawać,  że  wychowuje,  kiedy  nie  jest  on  dobry  moralnie  wobec   ucznia  jako  człowieka  .   Okazywało  się,   że   nauczyciel   w-­‐f  miał   jedną   wadę:   jako   jednoprzyczynowiec  urabiał   ciało   ucznia   „za   niego”   a   nie   uczył   go   sztuki   samodzielnej   troski   i   ciało   (prze   siebie   i   dla   siebie).  Kiedy  uczeń  opuszczał  na  zawsze  swego  szkolnego  opiekuna  cielesności  nie  umiał  i   nie  chciał  opiekować  się  własnym  ciałem  przez  siebie  i  dla  siebie   Uczniowi   jest   bowiem   już   dzisiaj   potrzebny   jednocześnie   tłumacz   sensu   i   bezsensu   kultu   ciała.   Ze   spotkania   z   nauczycielem   uczeń   musi   wynieść   przekonanie,   że:   człowiek   pozostaje   uczestnikiem   kultury   fizycznej   dla   siebie,   dla   swojego   człowieczeństwa,   dla   własnego   wzrastania   doskonałości   osoby   a   nie   dla   państwa,   narodu,   czy   innych   bytów   nieosobowych.   Uczestników   wszelkich   odmian   cielesnego   symbolizmu:   sportowego,   cyrkowego,   baletowo-­‐   tanecznego,   czy   teatralno-­‐   pantomimicznego   łączy   jedno.   To   mianowicie,   że   przyzwalają   oni,   aby   ciało   przeistoczyło   się   na   oczach   audytorium   z   roli   medium   ich   dosłownego   życia   w   postać   aktora   pierwszego   planu   działania.   Sceniczny   uczestnik   owej   przemiany,  przyzwalający  ciału   na   taką   zuchwałość  wie   jednak,  co   czyni.   Otóż,   przekazując   ciału   scenariusz   odegrania   głównej   roli   życia   ,   sam   odczuwa   narastającą     w   nim   moc   podmiotowego  tworzenia   własnej   tożsamości   (Kopciuszek   staje   się   kimś).   Gdyby   ciału   nie   powierzył  siebie,  nie  byłby  tym  na  scenie,  kim  się  staje.  Dzięki  temu,  że  wykorzystują  własną   cielesność  w  afirmacji  siebie,  przyzwalając  zarazem  ciału  na  wyeksponowanie  jego  walorów,   może  powiedzieć,  że  jest  kimś:  sportowcem,  cyrkowcem,  baletmistrzem,  tancerzem,  mimem.   Jest  to  taki  niezwykły  moment  w  karierze  ciała,  szarej  bądź  co  bądź  instrumentalnej  karierze   statysty,   kiedy   jest   ono   jednocześnie   narzędziem   i   podmiotem   siebie;   jedyny   moment   w   karierze   ciała,   w   którym   ciało   -­‐   rekwizyt   staje   się   ciałem   –   aktorem.   Niezwykłe   to   przeistoczenie,   dzięki   któremu   dysponent   ciała   może   powiedzieć:   jestem   sportowcem,   bo   jestem   ciałem,   jestem   tancerzem,   bo   jestem   ciałem.   Gdybym   nie   przyzwolił   ciału   na   ten   prymat  jego  cielesności  przed  moim  ja,  nie  mógłbym  powiedzieć,  że  jestem  kimkolwiek.  Bez   tego   śmiałego   przyzwolenia   ciału   na   odegranie   jego   głównej   roli   życia,   nie   mógłbym   powiedzieć,  że  Jestem.           Podsumowanie.     Kult  ciała  ma  sens  tylko  wtedy,  gdy  jest  przyporządkowany  wartości  człowieczeństwa   (A.  Pawłucki,  2005).   Miarą  wychowania  fizycznego  jest  to,  jak  będzie  zachowywał  się  uczeń  po  zakończeniu   edukacji.   Jest   to   czynnik   bardzo   ważny,  gdyż  samo   ciało,   nawet   najbardziej   sprawne   nie  
  • 8. upomni  się  o  to,  aby  o  nie  dbać  w  starszym  wieku,  a  najbardziej  wytrenowane  ciało  nie  będzie   takie   cały   czas.   Z   punktu   widzenia   osobotwórczej   roli   edukacji,   sposób,   w   jaki   się   uczy   wydaje   się   ważniejszy   od   tego,   czego   się   naucza.   Pewnie   dlatego   „Sokrates   nie   zasłynął   z   tego   czego   uczył   tylko   jak   to   robił”   (H.   Grabowski   2002).   Niedostatki   w   wykształceniu   można   odrobić   na   drodze   samokształcenia.   Skutki   błędów   metodycznych   w   nauczaniu   pozostają   prze   całe   życie.   Bardzo   pouczające   jest   też   przysłowie   francuskie   za   Andre   Berge’em(1960)„Jeśli  chcesz   Jana  nauczyć  łaciny,   to   trzeba   abyś  znał   nie   tylko  łacinę,   ale   i   Jana”.  Powyższe  sformułowania  są  dla  mnie  bardzo  ważne.  Nauczyciel  w-­‐f  powinien  znać  nie   tylko   zasób   ćwiczeń,   ale   przede   wszystkim   starać   się   poznać   osobowość   ucznia,   by   umieć   wpłynąć  i  zachęcić  go  do  aktywności  fizycznej  przez  całe  życie.               Literatura   1.  Pawłucki  A.:  Osoba  w  pedagogice  ciała,  OSW  Olsztyn  2005   2.  Grabowski  H.Teoria  fizycznej  edukacji.Warszawa  1997.   3.  Wołoszyn  S.:  O  wychowaniu  w  sporcie,  Problemy  alkoholizmu  nr.  8-­‐9/1993   4.  Zuchora  K.:  Wychowanie  w  kulturze  fizycznej:  misja  i  prestiż,  www.   5.  Dziewiecki  M.:  Pedagogika  ciała,www.opoka.org.pl   6.  Mrożek  E.:  Aktywność  ruchowa  podstawą  promocji  zdrowia,  www.