1. Των Λευτέρη Ανδρουλιδάκη Γιάννη Μητρόπουλου
Μάριου Βλάχου και Δημήτρη Αβραμόπουλου!
1

2. Το Αιγαίο
2

3. Σα νθςιά Μυτιλινθ, Χίοσ, ΢άμοσ και
Ικαρία
 Ελευκερϊκθκαν από το ελλθνικό ναυτικό κατά τθ διάρκεια των
Βαλκανικϊν Πολζμων (1912), αλλά ο οριςτικόσ τίτλοσ ελλθνικισ
κυριαρχίασ ςε αυτά κακορίςτθκε με το άρκρο 12 τθσ ΢υνκικθσ τθσ
Λοηάνθσ (1923). Σο άρκρο 13 τθσ ίδιασ ΢υνκικθσ προζβλεπε τον μερικό
αφοπλιςμό τουσ.
 Η όξυνςθ που προκάλεςε ςτισ ελλθνοτουρκικζσ ςχζςεισ το Κυπριακό και
θ ίδρυςθ τθσ τουρκικισ ςτρατιάσ του Αιγαίου (120.000 ςτρατόσ, 120
αποβατικά ςκάφθ) απζναντι από τα ελλθνικά νθςιά υποχρζωςαν τθν
ελλθνικι πλευρά να πάρει μζτρα για τθν οχφρωςθ των νθςιϊν αυτϊν.
 Η τουρκικι πλευρά ιςχυρίηεται ότι παραβιάηεται ζτςι το άρκρο 13 τθσ
΢υνκικθσ τθσ Λοηάνθσ. Ζχει όμωσ άδικο, γιατί το άρκρο 51 του Χάρτθ του
Ο. Η. Ε. δίνει ςε κάκε κράτοσ το απόλυτο δικαίωμα τθσ νόμιμθσ άμυνασ,
όταν απειλείται.
3

4. Σα νθςιά Λιμνοσ και ΢αμοκράκθ
 Με τθ ΢φμβαςθ τθσ Λοηάνθσ περί του κακεςτϊτοσ των ΢τενϊν
(άρκρο 4) κακιερϊκθκε θ αποςτρατιωτικοποίθςθ των νθςιϊν
Λιμνου, ΢αμοκράκθσ, Κμβρου, Σενζδου και τθσ περιοχισ
Βοςπόρου και Ελλθςπόντου. Επρόκειτο για μια ςυνολικι
ρφκμιςθ. Σο 1936, με πρωτοβουλία τθσ Σουρκίασ,
αντικαταςτάκθκε ςτο ςφνολο τθσ θ ΢φμβαςθ αυτι των ΢τενϊν
με τθ ΢φμβαςθ του Μοντραί. Ζτςι, οι ςτρατιωτικοί περιοριςμοί
ζπαψαν να υπάρχουν.
 ΢ιμερα θ Σουρκία απαιτεί τθν εξαίρεςθ τθσ Λιμνου από τισ
ΝΑΣΟϊκζσ αςκιςεισ με το αιτιολογικό ότι θ ΢φμβαςθ του
Μοντραί δεν περιλάμβανε τα δφο ελλθνικά νθςιά, για τα οποία
ιςχφει ακόμα το άρκρο 4 τθσ ΢φμβαςθσ τθσ Λοηάνθσ.
4

5.  Τπάρχουν όμωσ χειροπιαςτά ςτοιχεία που αποδεικνφουν
ακριβϊσ το αντίκετο:
1. Πριν από τθν υπογραφι τθσ ΢φμβαςθσ του Μοντραί, θ
τουρκικι πρεςβεία τθσ Ακινασ διαβεβαίωνε τον
Ζλλθνα πρωκυπουργό, με επιςτολι, για το δικαίωμα
των ελλθνικϊν νθςιϊν να εξοπλιςτοφν ταυτόχρονα με
τα τουρκικά.
2. Ο Σοφρκοσ υπουργόσ Εξωτερικϊν, λίγο μετά τθ
΢φμβαςθ του Μοντραί, διλωςε ςτθν τουρκικι
Εκνοςυνζλευςθ ότι με τθ νζα ΢φμβαςθ καταργικθκαν
και οι διατάξεισ τθσ ΢φμβαςθσ τθσ Λοηάνθσ που
αναφζρονταν (περιοριςτικά) ςτα ελλθνικά νθςιά.
5

6. Σα Δωδεκάνθςα
 Με τθ ΢υνκικθ τθσ Λοηάνθσ (άρκρο 15) θ Σουρκία
παραιτικθκε υπζρ τθσ Ιταλίασ από τθν κυριαρχία των
Δωδεκανιςων.
 Μετά τον Βϋ Παγκόςμιο Πόλεμο τα Δωδεκάνθςα
παραχωρικθκαν ςτθν Ελλάδα (΢υνκικθ Παριςίων, 1947), ωσ
ανταμοιβι για τθ ςυμβολι τθσ ςτθ νίκθ.
 ΢φμφωνα με το άρκρο 14 τθσ ςυνκικθσ αυτισ, θ Ελλάδα
υποχρεωνόταν να διατθρεί τα Δωδεκάνθςα
αποςτρατιωτικοποιθμζνα.
Η ίδρυςθ, όμωσ, τθσ τουρκικισ ςτρατιάσ του Αιγαίου τθν
ανάγκαςε να μεριμνιςει για τθν άμυνα των νθςιϊν αυτϊν,
όπωσ ακριβϊσ ζκανε και για τα νθςιά του ανατολικοφ Αιγαίου.
6

7. Η κζςθ του Τπουργείου Εξωτερικϊν
Λιμνοσ και Σαμοκράκθ
 Η αποςτρατικοποίθςθ των ελλθνικϊν νθςιϊν Λιμνου και ΢αμοκράκθσ-
θ οποία μαηί με τθν αποςτρατικοποίθςθ των Δαρδανελλίων, τθσ
Θάλαςςασ του Μαρμαρά και του Βοςπόρου, κακϊσ επίςθσ και των
τουρκικϊν νθςιϊν Κμβρου (Gokceada), Σενζδου (Bozcaada) και
Λαγουςϊν (Tavcan), αρχικϊσ προεβλζπετο από τθ ΢φμβαςθ τθσ Λοηάνθσ
για τα ΢τενά του 1923 - καταργικθκε από τθ ΢φμβαςθ του Montreux του
1936 - θ οποία, όπωσ ρθτϊσ μνθμονεφεται ςτο προοίμιό τθσ
αντικατζςτθςε ςτο ςφνολό τθσ τθν προαναφερόμενθ Σφμβαςθ τθσ
Λωηάννθσ.
 Σο δικαίωμα τθσ Ελλάδασ να εξοπλίςει τθ Λιμνο και τθ ΢αμοκράκθ
αναγνωρίςκθκε από τθν Τουρκία, ςφμφωνα και με τθν επιςτολι που
απθφκυνε ςτον ζλλθνα Πρωκυπουργό ςτισ 6 Μαΐου 1936 ο τότε
Σοφρκοσ Πρζςβθσ ςτθν Ακινα Roussen Esref, κατόπιν οδθγιϊν τθσ
Κυβζρνθςισ του.
7

8. Η Σουρκικι Κυβζρνθςθ επανζλαβε αυτι τθ κζςθ, όταν ο τότε
Τπουργόσ Εξωτερικϊν τθσ Σουρκίασ, Rustu Aras, απευκυνόμενοσ
προσ τθν Σουρκικι Εκνοςυνζλευςθ με τθν ευκαιρία τθσ κφρωςθσ
τθσ ΢υμβάςεωσ του Montreux, αναγνϊριςε ανεπιφφλακτα το
νόμιμο δικαίωμα τθσ Ελλάδασ να εγκαταςτιςει ςτρατεφματα ςτθ
Λιμνο και τθ ΢αμοκράκθ, με τισ εξισ δθλϊςεισ του:
"Οι διατάξεισ που αφοροφν τισ νιςουσ Λιμνο και Σαμοκράκθ, οι
οποίεσ ανικουν ςτθ γειτονικι μασ και φιλικι χώρα Ελλάδα και είχαν
αποςτρατιωτικοποιθκεί κατ' εφαρμογιν τθσ Σφμβαςθσ τθσ
Λωηάννθσ του 1923, επίςθσ καταργικθκαν με τθ νζα Σφμβαςθ του
Montreux και αυτό μασ ευχαριςτεί ιδιαίτερα" (Εφθμερίδα των
πρακτικϊν τθσ Σουρκικισ Εκνοςυνζλευςθσ, τεφχοσ 12, Ιοφλιοσ
31/1936, ςελ. 309). Παρόμοιεσ διαβεβαιϊςεισ εδόκθςαν ςχετικϊσ,
κατά τθν ίδια περίοδο, εκ μζρουσ τθσ Σουρκίασ προσ τισ
Κυβερνιςεισ τρίτων ενδιαφερομζνων χωρϊν.
8

9. Μυτιλινθ, Χίοσ, Σάμοσ και Ικαρία:
Πουκενά ςτθ Συνκικθ Ειρινθσ τθσ Λωηάννθσ δεν προβλζπεται ότι
αυτά κα τελοφν υπό κακεςτϊσ αποςτρατικοποιιςεωσ. Η Ελλθνικι
Κυβζρνθςθ αναλαμβάνει μόνον τθν υποχρζωςθ, ςφμφωνα με το
Άρκρο 13 τθσ ΢υνκικθσ Ειρινθσ τθσ Λωηάννθσ, να μθν εγκαταςτιςει
εκεί ναυτικζσ βάςεισ ι οχυρωματικά ζργα.
Δωδεκάνθςα:
Σα Δωδεκάνθςα παραχωρικθκαν ςτθν Ελλάδα "κατά πλιρθ
κυριαρχία" από τθ ΢φμβαςθ Ειρινθσ των Παριςίων, μεταξφ Ιταλίασ και
΢υμμάχων, τον Απρίλιο του 1947. Περαιτζρω, οι διατάξεισ τθσ εν λόγω
΢υνκικθσ προβλζπουν τθν αποςτρατικοποίθςθ των νιςων αυτϊν: "Αι
ανωτζρω νιςοι κα αποςτρατιωτικοποιθκώςι και κα παραμείνωςιν
αποςτρατιωτικοποιθμζναι". ΢τα Δωδεκάνθςα υφίςτανται οριςμζνεσ
δυνάμεισ εκνοφυλακισ, οι οποίεσ ζχουν δθλωκεί ςφμφωνα με τα
προβλεπόμενα από τισ διατάξεισ τθσ CFE.
9

10. Η απάντθςθ του Τπουργείου ςτθν Σουρκία
Η Σουρκία ιςχυρίηεται ότι θ Ελλάδα παραβιάηει τισ προβλζψεισ
τθσ ΢υνκικθσ των Παριςίων. Σρεισ ςθμαντικοί παράμετροι κα
πρζπει, εν τοφτοισ, να λθφκοφν υπόψθ ςχετικϊσ:
 Σο γεγονόσ ότι θ Σουρκία δεν αποτελεί ςυμβαλλόμενο μζροσ
ςε αυτιν τθ ΢υνκικθ, θ οποία, επομζνωσ, αποτελεί "res inter
alios acta" γι' αυτιν, δθλαδι ηιτθμα που αφορά άλλον.
 ΢φμφωνα με το άρκρο 34 τθσ ΢υνκικθσ τθσ Βιζννθσ για το
Δίκαιο των ΢υνκθκϊν, "μια ςυνκικθ δεν δθμιουργεί
υποχρεώςεισ ι δικαιώματα για τρίτεσ χώρεσ".
10

11.  Σο γεγονόσ ότι θ επιβολι του κακεςτϊτοσ
αποςτρατικοποίθςθσ ςτα Δωδεκάνθςα ζγινε μετά από
αποφαςιςτικι παρζμβαςθ τθσ ΢οβιετικισ Ζνωςθσ και
απθχεί τισ πολιτικζσ ςκοπιμότθτεσ τθσ Μόςχασ εκείνθ τθ
χρονικι περίοδο. Θα πρζπει ωςτόςο να επιςθμανκεί ότι
τα κακεςτϊτα αποςτρατικοποίθςθσ ζχαςαν το λόγο
φπαρξισ τουσ με τθ δθμιουργία των ςυναςπιςμϊν του
ΝΑΣΟ και του ΢υμφϊνου τθσ Βαρςοβίασ, ωσ αςφμβατα
με τθ ςυμμετοχι χωρϊν ςε ςτρατιωτικοφσ
ςυναςπιςμοφσ. Είναι δφςκολο να πιςτζψει κανείσ ότι
κατά τθν παροφςα περίοδο, που χαρακτθρίηεται από
γενικι φφεςθ, θ Σουρκία κα μποροφςε να απαιτεί
μονομερι αποςτρατικοποίθςθ ςτα πλαίςια τθσ
Ατλαντικισ ΢υμμαχίασ.
11

12.  Και τοφτο, μάλιςτα, όταν ςε όλεσ τισ διεκνείσ κρίςεισ ςτθν
ευρφτερθ περιοχι τθσ ανατολικισ Μεςογείου, κυρίωσ δε ςτθν
κρίςθ του Κόλπου και μζχρι το 1991, ολόκλθρθ θ ελλθνικι
επικράτεια, ςυμπεριλαμβανομζνων βεβαίωσ του εναερίου
χϊρου, των χωρικϊν υδάτων και του ςυνόλου των
εγκαταςτάςεων (λιμζνεσ, αεροδρόμια) των νιςων του
Αιγαίου διατζκθκαν και χρθςιμοποιικθκαν από τισ δυνάμεισ
του ΝΑΣΟ για τουσ ςκοποφσ τθσ ΢υμμαχίασ.
 Όςα ζχουν προαναφερκεί ςε ςχζςθ με το δικαίωμα τθσ
Ελλάδασ για νόμιμθ άμυνα είναι εφαρμοςτζα και ςε αυτιν
τθν περίπτωςθ.
12

13. 13

14. Η κρίςθ
των
Ιμίων
Δεκζμβριοσ
1995-
Ιανουάριοσ
1996
14

15. Η κρίςθ των Ιμίων
 Κρίση των Ιμίων ονομάηεται ςυμβατικά μία ζντονθ
αντιπαράκεςθ εδαφικισ κυριαρχίασ που ζλαβε χϊρα τον
Ιανουάριο του 1996 ανάμεςα ςτθν Ελλάδα και τθν Σουρκία με
αφορμι τθν προςάραξθ πλοίου ςτισ βραχονθςίδεσ των Ιμίων.
Κατά τθ διάρκεια τθσ ολιγοιμερθσ αυτισ κρίςθσ, οι δφο χϊρεσ
μετζφεραν ςτρατιωτικζσ δυνάμεισ (κυρίωσ ναυτικζσ) γφρω
από τα Κμια και τισ ανζπτυξαν φτάνοντασ κοντά ςτθν ζνοπλθ
ςφρραξθ. Σελικά με τθν παρζμβαςθ του ΝΑΣΟ, και κυρίωσ των
ΗΠΑ, θ ζνταςθ εκτονϊκθκε και οι δφο χϊρεσ απζςυραν τουσ
ςτόλουσ τουσ.
15

16. Οι θγεςίεσ Ελλάδασ-Σουρκίασ
Ελλάδα
Πρωκυπουργόσ: Κωνςταντίνοσ ΢θμίτθσ, (που λόγω
αςκενείασ του πρωκυπουργοφ Ανδρζα Παπανδρζου
εκλζχκθκε εςπευςμζνα από τθν Κ.Ο. του ΠΑ΢ΟΚ ςτισ 18
Ιανουαρίου του 1996).
Υπουργόσ Εξωτερικϊν: Θ. Πάγκαλοσ
Υπουργόσ Εκνικισ Αμφνθσ: Γ. Αρςζνθσ
Αρχθγόσ ΓΕΕΘΑ: Χ. Λυμπζρθσ
Τουρκία
Πρωκυπουργόσ: Σανςοφ Σςιλζρ
Υπουργόσ Εξωτερικϊν: Ονοφρ Οϊμζν.
16

17. ΢ε ποιον ανικουν τα Κμια;
 Σα Κμια αποτελοφν μία ςυςτάδα νθςίδων τθσ Δωδεκανιςου.
 Σα Δωδεκάνθςα εκχωρικθκαν ςτθν Ελλάδα μετά το τζλοσ του Β'
Παγκοςμίου Πολζμου ςφμφωνα με το άρκρο 14 τθσ ΢υνκικθσ
Ειρινθσ των Παριςίων (10-12-1947) όπου θ Ιταλία εκχϊρθςε ςτθν
Ελλάδα εν πλιρει κυριαρχία τουσ.
 ΢ε προγενζςτερθ μάλιςτα διμερι ςυνκικθ, του 1932, ανάμεςα
ςτθν Ιταλία και τθν Σουρκία τα Κμια ςυμπεριλαμβάνονταν ςε χάρτθ
με τα ιταλικά εδάφθ.
 Κακϊσ όλεσ οι ιταλικζσ κτιςεισ επί τθσ Δωδεκανιςου πζραςαν ςτθν
ελλθνικι κυριότθτα, ομοίωσ και τα Κμια ενςωματϊκθκαν ςτο
ελλθνικό κράτοσ. Σο Σουρκικό κράτοσ είχε αποδεχτεί το κακεςτϊσ
επικυριαρχίασ τθσ Ελλάδασ ςτα νθςιά αυτά.
17

18. 18

19. Βαςικι υπενκφμιςθ
΢φμφωνα με το άρκρο 189 του Κ.Δ.Ν.Δ. εντόσ των
ελλθνικϊν χωρικϊν υδάτων δικαίωμα για παροχι
επικαλάςςιασ αρωγισ δίδεται μόνο ςτα υπό
ελλθνικι ςθμαία ρυμουλκά ι ναυαγοςωςτικά.
19

20. 20

21. Η αρχι τθσ κρίςθσ Δεκ. 1995
΢τισ 25 Δεκεμβρίου 1995 το τουρκικό φορτθγό πλοίο Φιγκζν
Ακάτ προςάραξε ςε αβακι φδατα κοντά ςτισ βραχονθςίδεσ
και εξζπεμψε ςιμα κινδφνου. Σο λιμεναρχείο Καλφμνου –το
πλθςιζςτερο ςτθν περιοχι– διζκεςε ρυμουλκό για να
αποκολλιςει το τουρκικό πλοίο, αλλά ο πλοίαρχοσ αρνικθκε,
υποςτθρίηοντασ ότι βριςκόταν ςε τουρκικι περιοχι και άρα οι
τουρκικζσ αρχζσ είχαν τθν αρμοδιότθτα να του προςφζρουν
βοικεια.
21

22. Σελικά, ςτισ 28 Δεκεμβρίου δφο ελλθνικά ρυμουλκά
αποκόλλθςαν το τουρκικό φορτθγό και το οδιγθςαν ςτο
λιμάνι Κιουλοφκ τθσ Σουρκίασ. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι το ίδιο
πρωινό ζνα πλιρωσ εξοπλιςμζνο τουρκικό μαχθτικό
αεροςκάφοσ κατζπεςε ςτα ελλθνικά χωρικά φδατα, ςτθν
περιοχι τθσ Λζςβου, φςτερα από εμπλοκι με ελλθνικά
μαχθτικά. Ο Σοφρκοσ πιλότοσ διαςϊκθκε με ελλθνικι
βοικεια.
΢τισ 29 Δεκεμβρίου το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικϊν
επιδίδει διακοίνωςθ ςτο αντίςτοιχο ελλθνικό, όπου
αναφζρεται ότι οι βραχονθςίδεσ Κμια είναι καταχωριςμζνεσ
ςτο κτθματολόγιο Μουγκλά του νομοφ Μπόντρουμ
(Αλικαρναςςοφ) και ανικουν ςτθν Σουρκία.
22

23. 23

24. Οι πρϊτεσ ελλθνικζσ ενζργειεσ
Ο τότε διμαρχοσ τθσ Καλφμνου Δθμιτρθσ Διακομιχάλθσ,
κορυβθμζνοσ από το γεγονόσ ότι θ Σουρκία εγείρει
εδαφικζσ αξιϊςεισ ςτα Κμια, φψωςε τθν ελλθνικι ςθμαία
ςε ζνα από αυτά τα δφο νθςιά ςτισ 25 Ιανουαρίου 1996,
ςυνοδευόμενοσ από τον αςτυνομικό διευκυντι
Καλφμνου Γ. Ριόλα, ζναν ιερζα και δφο κατοίκουσ του
νθςιοφ.
24

25. Η αντίδραςθ τθσ Σουρκίασ
Σα τουρκικά τθλεοπτικά κανάλια μετζδωςαν εικόνεσ με τθν
ελλθνικι ςθμαία υψωμζνθ ςτα Κμια, κάτι που προκάλεςε ςάλο
ςτθν κοινι γνϊμθ τθσ Σουρκίασ.
Δφο δθμοςιογράφοι του γραφείου τθσ εφθμερίδασ Χουριζτ ςτθ
΢μφρνθ, μετζβθςαν με ελικόπτερο ςτθ Μεγάλθ Κμια, υπζςτειλαν
τθν ελλθνικι ςθμαία και φψωςαν τθν τουρκικι ςθμαία.
Η όλθ επιχείρθςθ των δθμοςιογράφων βιντεοςκοπικθκε και
προβλικθκε από το τθλεοπτικό κανάλι που ανικει ςτθ Χουριζτ. Σο
γεγονόσ αυτό πιρε ςθμαντικζσ διαςτάςεισ. ΢φντομα, ελλθνικά και
τουρκικά πολεμικά ςκάφθ κινικθκαν ςτθν περιοχι.
25

26. Η κλιμάκωςθ τθσ κρίςθσ
΢τισ 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό «Αντωνίου» του
Πολεμικοφ Ναυτικοφ κατζβαςε τθν τουρκικι ςθμαία και
φψωςε τθν ελλθνικι.
Επίςθσ, το βράδυ τθσ 28θσ Ιανουαρίου, Ζλλθνεσ
βατραχάνκρωποι αποβιβάςτθκαν ςτθ Μεγάλθ Κμια χωρίσ
να τουσ αντιλθφκοφν τα παραπλζοντα εκεί τουρκικά
πολεμικά.
26

27. Η κορφφωςθ τθσ κρίςθσ 31 Ιαν.
 01:40 Σουρκικζσ ειδικζσ δυνάμεισ αποβιβάηονται ςτθ Μικρι
Κμια.
 05:30 τθσ ίδιασ μζρασ ελικόπτερο του Ελλθνικοφ Πολεμικοφ
Ναυτικοφ, που απονθϊκθκε από τθ φρεγάτα Ναυαρίνο για να
διαπιςτϊςει τθν παρουςία των Σοφρκων ςτθ βραχονθςίδα
κατζπεςε κατά τθν επιςτροφι του ςτθ φρεγάτα και τα τρία
μζλθ του πλθρϊματοσ, ο υποπλοίαρχοσ Χριςτόδουλοσ
Καρακανάςθσ, ο υποπλοίαρχοσ Παναγιϊτθσ Βλαχάκοσ και ο
αρχικελευςτισ Ζκτορασ Γιαλοψόσ, ςκοτϊκθκαν.
27

28. Η επίςθμθ αιτία τθσ πτϊςθσ και οι
αντιδράςεισ από τον ελλθνικό λαό
 ΢χετικά με τισ αιτίεσ πτϊςθσ του ελικοπτζρου ζχουν διατυπωκεί
διάφορεσ απόψεισ. Η επίςθμθ κζςθ του Πολεμικοφ Ναυτικοφ είναι ότι
το ελικόπτερο κατζπεςε λόγω κακοκαιρίασ και απϊλειασ
προςανατολιςμοφ του πιλότου (Vertigo). Σθν κζςθ αυτι υποςτιριξε
πρόςφατα ο πρϊθν αρχθγόσ ΓΕΝ ναφαρχοσ Αντϊνθσ Αντωνιάδθσ,
αναφζροντασ μάλιςτα πωσ θ τουρκικι φρεγάτα Γιαβοφη προςφζρκθκε
να βοθκιςει, αλλά πιρε άμεςα από τουσ πιλότουσ του ελικοπτζρου
αρνθτικι απάντθςθ.
 Ωςτόςο, υπάρχει διαδεδομζνθ ςτθν Ελλάδα θ άποψθ ότι το ελικόπτερο
καταρρίφκθκε είτε από το Σουρκικό Ναυτικό είτε από τουσ τοφρκουσ
καταδρομείσ που υπιρχαν πάνω ςτο νθςί, και ότι θ αλθκινι αιτία τθσ
πτϊςθσ αποκρφφτθκε προκειμζνου να λιξει θ κρίςθ και να μθν
οδθγθκοφν οι δφο χϊρεσ ςε γενικευμζνθ ςφρραξθ ι ακόμα και ςε
πόλεμο.
28

29. Η παρζμβαςθ των Αμερικάνων και
θ εκτόνωςθ τθσ κρίςθσ
 Κατά τθ διάρκεια τθσ κρίςθσ υπιρξαν ζντονεσ πιζςεισ από τισ
Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ προκειμζνου να λιξει το επειςόδιο. Ο
αμερικανόσ πρόεδροσ Μπιλ Κλίντον ενθμερϊκθκε πρϊτα από τθν
Σουρκάλα πρωκυπουργό Σανςοφ Σςιλζρ πωσ Ελλάδα και Σουρκία
ξεκινοφν πόλεμο, επειδι δφο τοφρκοι δθμοςιογράφοι και κάποιοι
ζλλθνεσ βαρκάρθδεσ ςυνεπλάκθςαν ςε ζναν βράχο που
κατοικοφςε μία κατςίκα.
 Ο διπλωμάτθσ Richard Holbrooke ενθμερωμζνοσ από τον
αμερικανό πρόεδρο, επικοινϊνθςε τθλεφωνικά με τουσ δφο
πρωκυπουργοφσ που δεςμεφτθκαν να αποςφρουν τισ δυνάμεισ
τουσ και να υποςτείλουν τισ ςθμαίεσ. Σα πολεμικά ςκάφθ και οι
καταδρομείσ των δφο χωρϊν αποχϊρθςαν από τισ βραχονθςίδεσ
το πρωί τθσ 31θσ Ιανουαρίου 1996 υπό τθν επίβλεψθ
αεροςκαφϊν του 6ου αμερικανικοφ ςτόλου τθσ Μεςογείου.
29

30. Οι ςυνζπειεσ τθσ κρίςθσ
 Η κρίςθ ζδωςε αφορμι ςτο Σουρκικό κράτοσ να κζςει ηιτθμα
των Γκρίηων ηωνϊν, αμφιςβθτϊντασ τθν κυριαρχία τθσ
Ελλάδασ ςε αρκετά νθςιά, ςυμπεριλαμβανομζνων των Ιμίων.
 Παρόλα αυτά θ ελλθνικι πλευρά δεν αποδζχτθκε ποτζ τθν
φπαρξθ τζτοιου κζματοσ, επικαλοφμενθ διάφορεσ διεκνείσ
ςυνκικεσ.
 Η κρίςθ επίςθσ κλόνιςε τθν αξιοπιςτία τθσ νζασ τότε ελλθνικισ
κυβζρνθςθσ του Κϊςτα ΢θμίτθ, ειδικά όταν ο τελευταίοσ
ευχαρίςτθςε δθμόςια, μζςα ςτο ελλθνικό κοινοβοφλιο, τισ
ΗΠΑ για το ρόλο τουσ ςτθν αποκλιμάκωςθ των γεγονότων.
30

31. 31

32. Πάςχα του 1996
΢τισ 17 Απριλίου του 1996 ςυνζβθ άλλο ζνα επειςόδιο. Ενϊ
οι δφο πλευρζσ ζκαναν τισ ςυνθκιςμζνεσ περιπολίεσ τουσ,
κατά τισ 2 το μεςθμζρι εμφανίςτθκε ζνα ταχφπλοο πολιτικό
ςκάφοσ με επιβαίνοντεσ τρία άτομα. Κατά τθν αναγνϊριςθ
διαπιςτϊκθκε πωσ ιταν μζλθ τθσ οργάνωςθσ
Ελλθνοαμερικάνικθ Ζνωςθ και ικελαν να τελζςουν
τριςάγιο ςτθν μνιμθ των ςτρατιωτϊν που χάκθκαν, ςτθν
Μεγάλθ Κμια, ζχοντασ άδεια από το Λιμεναρχείο
Καλφμνου. Επιτελείσ του ελλθνικοφ ςτρατοφ κρίνοντασ πωσ
ςκοπόσ των Σοφρκων είναι να πάρουν τισ ςθμαίεσ,
ενθμζρωςαν το ελλθνικό Πεντάγωνο.
32

33. Η εντολι που πιρα νείναι να πάρουν τισ ςθμαίεσ από το
νθςί, πριν από τουσ Σοφρκουσ. ΢τθν περιοχι κατζφκαςε
μία ελλθνικι κανονιοφόροσ, ενϊ βατραχάνκρωποι από
τθν Μονάδα Τποβρυχίων Αποςτολϊν Λιμενικοφ ΢ϊματοσ
κατζβθκαν ςε φουςκωτό ςτο νθςί. ΢τον αζρα πζταγαν τα
τουρκικά F-16 εμποδίηοντασ τθν κάκοδο των
βατραχανκρϊπων μζχρι να φκάςουν ςτθν περιοχι
ελλθνικά μαχθτικά, και να αρχίςουν τισ εμπλοκζσ. ΢τισ 5
το απόγευμα ανακοινϊνεται το πζρασ τθσ αποςτολισ με
αίςιο τζλοσ κακϊσ οι βατραχάνκρωποι είχαν καταφζρει
να κατεβάςουν τισ ςθμαίεσ και το ςτεφάνι και να
επιςτρζψουν με αυτά. Μετά το ςυμβάν, ομολογοφν πωσ
"Νικάσ όταν κατεβάηεισ τα ςφμβολα και φεφγεισ;" .
33