1. Το Ιςλάμ
(Διαθεματική προςέγγιςη)
(Εμφάνιςθ – Εξάπλωςθ – ΢φγχρονθ
πραγματικότθτα)
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 1

2. Η εμφάνιςθ του Ιςλάμ
Ιςλάμ: υποταγι ςτο κζλθμα του
Θεοφ
(πάνω από 1.200.000.000 πιςτοί)
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 2

3. Ο μουςουλμανικόσ πλθκυςμόσ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 3

4. Η προϊςλαμικι Αραβία
 Πολιτικόσ κατακερματιςμόσ:
Νότια Αραβία: αγροτικι κοινωνία
Βόρεια Αραβία: φυλετικι κοινωνία
(Βεδουΐνοι – εμφφλιοι πόλεμοι)
 Λθςτρικόσ βίοσ: λεθλαςίεσ καραβανιϊν
 Πολυκεϊςμόσ - Ειδωλολατρία
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 4

5. Η προϊςλαμικι κρθςκεία ςτθν
Αραβία
 ΢υνδυαςμόσ ανιμιςμοφ και πολυκεϊςμοφ
 Λατρεία πνευμάτων (ςτα δζντρα και ςτισ
οάςεισ)
 Λατρεία ιερϊν λίκων (μυςτθριϊδθσ δφναμθ
μζςω τθσ επαφισ)
 Αλλάχ: θ ανϊτερθ κεότθτα, ο δθμιουργόσ του
κόςμου
 Ιερό τθσ Κααμπά ςτθ Μζκκα
 Ιουδαϊκζσ και χριςτιανικζσ κοινότθτεσ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 5

6. Η εμφάνιςθ του Μωάμεκ
(570 – 632)
 Ζντονθ κρθςκευτικι φφςθ
 Όραμα με τον αρχάγγελο
Γαβριιλ  ςυνείδθςθ
προφθτικισ αποςτολισ
 Κιρυγμα εναντίον τθσ
ειδωλολατρίασ· ο Αλλάχ
είναι ο μοναδικόσ κεόσ.
 Εκδίωξθ του Μωάμεκ από
τθ Μζκκα ςτθ Μεδίνα το
622 – Ζναρξθ τθσ Εγίρασ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 6

7.  Αποδοχι και διάδοςθ των απόψεων του ςτθ
Μεδίνα ιςχυρι αίςκθςθ τθσ αδελφότθτασ
μεταξφ των μελϊν του
 Επιςτροφι ςτθ Μζκκα (630). Επιβολι τθσ νζασ
κρθςκείασ
 Η Κααμπά ωσ χϊροσ τθσ λατρείασ του Αλλάχ
 Ενοποίθςθ των Αράβων
 Σερματιςμόσ τθσ πολιτικισ διάςπαςθσ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 7

8. Βαςικζσ ζννοιεσ του Ιςλάμ
 Κοράνιο: Σο ιερό βιβλίο:
ζνασ Θεόσ
 Τηιχάντ: Ιερόσ πόλεμοσ
κατά των απίςτων
 Θεοκρατικό κράτοσ: Η
κρθςκευτικι κοινότθτα
ταυτίηεται με το κράτοσ
 Χαλίφθσ: Ο τοποτθρθτισ
του Προφιτθ,
κρθςκευτικό πρότυπο
αλλά και αρχθγόσ του
Κράτουσ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 8

9. Γρ Ι.Π. Αμπελάς ΓΔΛ ΒΑΡΒΑΚΔΙΟΥ ΢ΧΟΛΗ΢ 9

10. Οι βαςικζσ διδαςκαλίεσ του
Κορανίου
 Ο Θεόσ είναι ζνασ, ο Αλλάχ και ο Μωάμεκ είναι ο
προφιτθσ του.
 Οι άγγελοι είναι δθμιουργιματα του Αλλάχ και
το ζργο τουσ είναι να εκτελοφν τισ εντολζσ του.
 Η ηωι και οι πράξεισ των ανκρϊπων
προκακορίηονται από τθ βοφλθςθ του Αλλάχ
(κιςμζτ)
 Η ανταμοιβι ςε μια παραδείςια ηωι με ποικίλεσ
απολαφςεισ (ιδιαίτερα για τον κάνατο ςτθ μάχθ
κατά των απίςτων).
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 10

11. Οι πζντε «ςτφλοι» του Ιςλάμ
1. Η επανάλθψθ τθσ φράςθσ «δεν υπάρχει
άλλοσ Θεόσ παρά μόνο ο Αλλάχ και ο
Μωάμεκ είναι ο προφιτθσ του»
2. Η προςευχι
3. Η ελεθμοςφνθ των φτωχϊν
4. Η νθςτεία
5. Η ιερι αποδθμία ι προςκφνθμα ςτα ιερά
μνθμεία τθσ Μζκκασ (Μεγάλο προςκφνθμα ι
Χατη)
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 11

12. Γρ Ι.Π. Αμπελάς ΓΔΛ ΒΑΡΒΑΚΔΙΟΥ ΢ΧΟΛΗ΢ 12

13. Η εξάπλωςθ του Ιςλάμ
 Οι λόγοι τθσ ταχφτατθσ εξάπλωςθσ
 Η πορεία τθσ εξάπλωςθσ
 Η αντίδραςθ των Βυηαντινϊν
 Οι ςυνζπειεσ τθσ εξάπλωςθσ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 13

14. Το πρόβλθμα τθσ διαδοχισ του
Μωάμεκ
Οι ΢θίτεσ
Οι ΢ουνίτεσ  Προβολι του Αλι
 Εμμονι ςτο Κοράνιο (εξάδελφοσ και γαμπρόσ
 Ο ορκόδοξοσ κλάδοσ του Μωάμεκ)
 Οι αποφάςεισ με βάςθ  Οι χαλίφεσ δεν πρζπει να
τθν ομοφωνία τθσ εκλζγονται
κοινότθτασ  Ο Ιμάμθσ: ο αλθκινόσ
 Η διαδοχι του διάδοχοσ ςτθν θγεςία του
Μωάμεκ δεν Ιςλάμ – ερμθνεία του
χρειάηεται να είναι Κορανίου
κλθρονομικι  Εςχατολογικόσ
χαρακτιρασ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 14

15. Γρ Ι.Π. Αμπελάς ΓΔΛ ΒΑΡΒΑΚΔΙΟΥ ΢ΧΟΛΗ΢ 15

16. Η εξάπλωςθ του Ιςλάμ 7οσ αι.
΢ταδιακά
οι Άραβεσ κατακτοφν:
1. ΢υρία
2. Περςία
3. Παλαιςτίνθ
4. Μεςοποταμία
5. Αρμενία … 640
6. Αίγυπτο … 646
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 16

17. Λόγοι τθσ εξάπλωςθσ
 Ιερόσ πόλεμοσ: οι μάρτυρεσ του πολζμου
κατά των απίςτων εξαςφαλίηουν τον
Παράδειςο
 Εξάντλθςθ των Βυηαντινϊν και των
Περςϊν από τουσ μεταξφ τουσ πολζμουσ
 Ψυχολογικό χάςμα των ανατολικϊν
επαρχιϊν του Βυηαντίου
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 17

18. Η ςταδιακι εξάπλωςθ του Ιςλάμ τον
8ο και 9ο αι.
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 18

19. Μέςα 7ου αι.
 Κατάλθψθ τθσ Βορείου Αφρικισ
 Κατάλθψθ τθσ Κφπρου – άλωςθ τθσ Κωνςτάντιασ
 Κατάλθψθ τθσ Ρόδου και τθσ Κω
Τέλη 7ου αι.
 1θ πολιορκία τθσ Κων/πολθσ
Αρχέσ 8ου αι.
 Κατάκτθςθ τθσ Βθςιγοτκικισ Ιςπανίασ
 2θ πολιορκία τθσ Κων/πολθσ
 Ήττα των Αράβων ςτο Πουατιζ … 732
Αρχέσ 9ου αι.
 Κατάλθψθ Κριτθσ – Απόβαςθ ςτθ ΢ικελία
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 19

20. Η αντίδραςθ των Βυηαντινών
 674-8: Απόκρουςθ του αραβικοφ ςτόλου από το υγρόν
πυρ – 1θ πολιορκία τθσ Κωνςταντινοφπολθσ.
 717: Νζα αποτυχία των Αράβων – 2θ πολιορκία τθσ
Κωνςταντινοφπολθσ.
 Αρχζσ 9ου αι.: Μεταφορά του πολζμου ςτθ Μ. Αςία.
 Μζςα 9ου αι. : Απϊλεια τθσ Κριτθσ και τθσ ΢ικελίασ.
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 20

21. Συνζπειεσ των αραβικών
κατακτιςεων
1. Σερματιςμόσ τθσ ελλθνορωμαϊκισ
κυριαρχίασ
2. ΢υγκυριαρχία των Αράβων και των
Βυηαντινϊν ςτθ Μεςόγειο
3. Επιδρομζσ αραβικϊν ςτόλων → μείωςθ
του νθςιωτικοφ πλθκυςμοφ.
4. Περιοριςμόσ του εμπορίου
5. Περιοριςμόσ τθσ αγροτικισ παραγωγισ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 21

22. Το Ιςλάμ ςιμερα
 Δφο τάςεισ: οι ανανεωτζσ και οι
ςυντθρθτικοί
 Οι ανανεωτζσ: δθμιουργία
εκςυγχρονιςμζνων ιςλαμικϊν κρατϊν
 Οι ςυντθρθτικοί: δθμιουργία κινθμάτων
 κυριαρχία του Ιςλάμ (κεοκρατικά
κακεςτϊτα – ζνοπλεσ ομάδεσ
«τρομοκρατία»)
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 22

23. Η λανκαςμζνθ εικόνα για το Ιςλάμ
Δρ Ι.Π. Αμπελάσ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΤ ΢ΧΟΛΗ΢ 23