1. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού παρακολουθήσετε προσεκτικά τα δύο πρώτα βίντεο και αξιοποιώντας τα ακόλουθα
παραθέματα:
α) Προσπαθήστε να εντοπίσετε τους λόγους που οδήγησαν σε ένταση τις δύο κοινότητες στην Κύπρο
στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και ουσιαστικά προετοίμασαν το έδαφος για την τουρκική εισβολή
του 1974 παρά την υπογραφή των συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου.
β) Κατά πόσο δικαιολογείται ο ενθουσιασμός του τότε Έλληνα Πρωθυπουργού, αλλά και του
Μακάριου ο οποίος δήλωσε επιστρέφοντας από το Λονδίνο «νενικήκαμεν»;
ΠΑΡΑΘΕΜΑ 1ο
I. Συνθήκη εγγυήσεως
Στην εισαγωγή αυτής της Συνθήκης η Δημοκρατία της Κύπρου από τη μια και η Ελλάδα, η
Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο από την άλλη.
Ι. Θεωρώντας ότι η αναγνώριση και η διατήρηση της ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας και
της ασφάλειας της Δημοκρατίας της Κύπρου όπως καθιδρύθησαν και διέπονται από τα Βασικά
Άρθρα του Συντάγματος της είναι προς το κοινόν συμφέρον.
II. Επιθυμώντας την συνεργασία για την εξασφάλιση της κατάστασης πραγμάτων
δημιουργηθέντων δια του Συντάγματος.
Συμφώνησαν ως ακολούθως:
Άρθρο Ι
«Η Δημοκρατία της Κύπρου αναλαμβάνει να διασφαλίσει την διατήρηση της ανεξαρτησίας της,
της εδαφικής της ακεραιότητος και ασφάλειας, όπως επίσης σεβασμό για το σύνταγμα της.
Αναλαμβάνει να μη συμμετέχει συνολικά ή επιμέρους εις οιανδήποτε πολιτικήν ή οικονομικήν
ένωση με οποιαδήποτε χώραν. Κατά συνέπεια διακηρύττει, απαγορευμένη οιανδήποτε ενέργειαν
που είναι δυνατό να προωθήσει, άμεσα η έμμεσα, είτε την Ενωση με άλλην χώραν είτε τον
διαμελισμό της Νήσου».
Άρθρο II
«Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνοντας υπό σημείωση τις δεσμεύσεις της
Δημοκρατίας της Κύπρου ως παρατίθενται εις το Άρθρο Ι της παρούσης Συνθήκης, αναγνωρίζουν
και εγγυώνται την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια της Δημοκρατίας της
Κύπρου και επίσης την κατάσταση πραγμάτων εγκαθιδρυθέντων από τα Βασικά Αρθρα του
Συντάγματος της.
Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο ομοίως αναλαμβάνουν να απαγορεύσουν, όσον αφορά
αυτές, οιανδήποτε ενέργειαν που στοχεύει, άμεσα ή έμμεσα, είτε στην 'Ενωοη της Κύπρου με
οποιανδήποτε άλλη χώρα είτε στον διαμελισμό της Νήσου».
Άρθρο III
«Η Δημοκρατία της Κύπρου, η Ελλάδα και η Τουρκία αναλαμβάνουν να σέβονται την
ακεραιότητα των περιοχών που παραμένουν υπό την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου κατά
τον χρόνο εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας της Κύπρου και εγγυώνται την χρήση και
1

2. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
χρησιμοποίηση από το Η.Β. των δικαιωμάτων που θα εξασφαλίσει η Δημοκρατία της Κύπρου με
την Συνθήκη που αφορά την Εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας της Κύπρου που υπεγράφη στη
Λευκωσία».
ΠΑΡΑΘΕΜΑ 2ο
Το συνταγματικό καθεστώς της νέας δημοκρατίας, όμως, περιείχε πολλά διαιρετικά
στοιχεία, τα οποία πολύ γρήγορα άρχισαν να λειτουργούν ανασταλτικά ως προς την ανάπτυξη
ελεύθερης πολιτικής ζωής και ως προς την καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας μεταξύ όλων των
πολιτών, ανεξάρτητα από την εθνική τους προέλευση. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1960, την
εκτελεστική εξουσία ασκούν ο Ελληνοκύπριος Πρόεδρος και ο Τουρκοκύπριος Αντιπρόεδρος, οι οποίοι
εκλέγονταν από την αντίστοιχη κοινότητα και διέθεταν δικαίωμα αρνησικυρίας (veto) σε νόμους που
σχετίζονται με εξωτερικές υποθέσεις. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Βουλή των
Αντιπροσώπων, όπου συμμετείχαν 35 Ελληνες και 15 Τούρκοι βουλευτές, που εκλέγονταν από την
κάθε κοινότητα ξεχωριστά. Τα Τουρκοκυπριακά μέλη της Βουλής διέθεταν τη συνταγματική δυνα-
τότητα να παρακωλύουν νομοθεσία σε θέματα εκλογικού νόμου, φορολογίας και δημοτικών αρχών,
για να διασφαλίζουν τα δικαιώματα που είχε αποκτήσει η κοινότητα τους με τις Συμφωνίες και το
Σύνταγμα. Τα προνόμια αυτά, εκτός από τους χωριστούς δήμους στις πέντε κυριότερες πόλεις,
σχετίζονταν με τη δομή της δημόσιας υπηρεσίας και των ενόπλων δυνάμεων. Στη δημόσια υπηρεσία η
κατανομή των θέσεων θα γινόταν σε αναλογία 70 προς 30 μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, ενώ στον
κυπριακό στρατό και τα σώματα ασφαλείας η αναλογία οριζόταν 60 προς 40, παρά το γεγονός ότι οι
Τουρκοκύπριοι αποτελούσαν λιγότερο από τα 20% του πληθυσμού. Η τρίτη εξουσία, η δικαστική, είχε
επικεφαλής το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, του οποίου η προεδρία ανατέθηκε σε ουδέτερο
ξένο δικαστή και η αρμοδιότητα του αναφερόταν στην κρίση της συνταγματικότητας νόμων και
πράξεων της διοίκησης.
Από το βιβλίο «Θέματα Ιστορίας Β΄ Λυκείου»
σελ. 147-9
Για ποιους λόγους, κατά τη γνώμη σας, επιλέχτηκε η συγκεκριμένη σημαία ως σύμβολο της
νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας;
2

3. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού παρακαλουθήσετε προσεκτικά τα βίντεο σχετικά με την εισβολή του 1974
προσπαθείστε να φέρετε στον παρακάτω χάρτη τη νοητή γραμμή που χωρίζει την
ελεύθερη Κύπρο από την κατεχόμενη Κύπρο μέχρι και σήμερα.
3