4. 1. Asimilasyon
-Saklaw ng uring ito ang mga
pagbabagong nagaganap sa /ng/ sa
posisyong pinal dahil sa impluwensiya
ng kasunod na tunog.
-Saklaw din nito ang mga panlaping
nagtatapos sa ponemang /ng/ gaya ng
[pang-], [mang-], [sing-] at iba pa.
5. 1. Asimilasyon
a. Asimilasyong di-ganap o parsyal
- wala iba pang pagbabagong namalas o
naganap sa anyo ng salita, maliban na
lamang sa transpormasyon ng ponemang
/ng/ sa pinal sa posisyon ng panlapi at
nagiging /n/ o /m/ dahil sa kasunod na tunog.
[pang] + [laba] = [pang-] + [bayo]
panlaba
=[pang-] ~ [pan-] +
=[pam-] + [bayo]
[laba] =pambayo
=panlaba
6. 1. Asimilasyon
b. Asimilasyong Ganap - bukod sa
pagbabagong nagaganap sa ponemang /ng/
dahil sa pakikiangkop nito sa kasunod na
tunog ay nawawala o naaasimila rin ang
ponema sa inisyal na posisyon ng nilapiang
salitang-ugat; at sa halip ay nananatili na
lamang ang mga tunog na /n/ o /m/.
[pang-] + [pukpok]
[pang-] = [sukli]
=[pam-] + [pukpok]
=[pan-] + [sukli]
=pampukpok > /p/
=pansukli > /s/
=pamukpok
= panukli
7. 2. Pagpapalit-
ponema
-nagbabago ang ponema o di
kaya’y napapalitan ang mga
ito sa pagbuo ng mga salita
sa tuwing ikinakabit ang
panlapi sa salitang ugat.
8. a. /d/ o /r/
- Napapalitan ng /r/ ang
ponemang /d/ kung ang /d/ sa
posisyong inisyal ng salitang ugat
ay nilapian ng panlaping
nagtatapos sa patinig.
[ma-] + [dupok] [tawid] + [-din]
=madupok > /d/ ~/r/ =tawidin > /d/ ~ /r/
=marupok =tawirin
9. b. /h/ ~ /n/
Napapalitan ang ponemang /h/ ng /n/ sa
tuwing ang salitang-ugat na nagtatapos
sa glottal na pasutsot (/h/) ay
hinunlapian ng panlapin [-in] o [-an].
[kuha (h)] + [-in] [tawa(h)] + [-an]
=kuhahin > /h/ =tawahan > /h/
~/n/ ~/n/
=kuhanin =tawanan
10. 3. metatesis
-kapag ang salitang-ugat na
nagsisimula sa ponemang /l/ o /y/
ay ginitlapian ng [-in-],
nagkakapalit ng posisyon ang mga
ponemang /i/ at /n/ at nagiging [ni-].
l + [-in-] + angoy
= linangoy > [-in-] > [ni-]
=l [ni-]angoy
=nilangoy
11. 4. Pagkakaltas ng
ponema
Ang ponemang patinig sa huling
pantig ng salitang-ugat ay
nawawala sa sandaling ito ay
hinunlapian
[asin] + [-an] [bigay] + [-an]
=asinan > /i/ =bigayan > /a/
=asnan =bigyan
12. 5. pagpapalit-diin
-saklaw nito ang pagbabagong
nagaganap sa diin ng salitang-ugat
kapag nilalapian
[laro] + [-an] [basa(h)] + an
=laruan =basahan
13. 6. reduksyon
Nagaganap ang pagbabagong ito
ng pagsasama ng dalawang salita
upang makabuo ng isang bagong
salita
[kita] + [mo] [hintay] + [ka]
=kitam =teka
