18. Havasız ortamda
tartılan K cisminin
ağırlığı 40N ise bu
cismin gerçek ağırlığı
tespit edilmiş olur.
Çünkü cisim herhangi bir sıvı ya da gazın içinde
olmadığından cisme yerçekiminden başka bir kuvvet
uygulanmamaktadır.
K
10N
10N
10N
10N
40N
Havasız ortam
19. K
10N
10N
10N
30N
Hava ortamında tartılan K cisminin
ağırlığı 30N ise havasız ortama göre 10N
ağırlığında azalma olduğu gözlenmiş olur.
Bu azalmanın sebebi cisim hava ortamına
girdiği için hava cisme kaldırma kuvveti
uygulamıştır.
HER GAZ İÇİNDEKİ CİSİMLERE
KALDIRMA KUVVETİ
UYGULAR.
Bu kaldırma kuvveti gazın yoğunluğu
ile doğru orantılı olarak artabilir.
Kaldırma Kuvveti
20. d
K
10N
10N 20N
Hava ortamında tartılan K cisminin
ağırlığı 30N olduğuna göre aynı cismin bir
kısmı sıvı içerisine daldırıldığında 10N daha
ağırlığında azalma olduğu gözlenir. Bu
azalmanın sebebi ise cisim hava
ortamından daha yoğun bir ortama
girmesidir. Sıvı ortamın yoğunluğu hava
ortamın yoğunluğundan daha fazla
olduğundan daha fazla kaldırma kuvveti
uygulamıştır.
HER SIVI İÇİNDEKİ CİSİMLERE
KALDIRMA KUVVETİ
UYGULAR.
Bu kaldırma kuvveti sıvının
yoğunluğu ile doğru orantılı olarak artabilir.Kaldırma
Kuvveti
21. d
K
Bir kısmı sıvı içerisine daldırıldığında
20N ağırlığında ölçülen cismin tamamı sıvı
içine daldırıldığında ağırlığın 10N daha
azaldığı gözlenir. Bu azalmanın sebebi ise
cisim sıvı içine batan hacminin artmasıdır.
Cismin ne kadar fazla kısmı sıvı içinde
olursa sıvıda o kadar kaldırma kuvveti
uygulayacak yar bulabilir.
SIVI İÇİNDEKİ CİSMİN HACMİ NE KADAR
FAZLA OLURSA
KALDIRMA KUVVETİ
O KADAR FAZLA OLUR.
Kaldırma kuvveti cismin sıvı indeki hacmi
ile doğru orantılı olarak artabilir.
10N
20N
Kaldırma
Kuvveti
22. KALDIRMA KUVVETİ;
Cismin içine batırıldığı sıvının cinsine ve cismin batan kısmının değerine
doğrudan bağlı, sıvı içine batırılan cismin şeklinden bağımsız olduğunu söyleyebiliriz.
Gaz maddelerin yoğunluğu daima sıvı maddelerin yoğunluğundan küçüktür.
Dolayısıyla gazların (havanın) kaldırma kuvveti de sıvıların kaldırma kuvvetinden
küçük olacağından dinamometre ile hava ortamında ölçtüğümüz bir cismin ağırlık
değeri suda ölçülen değerlerinden farklıdır. Sudaki cismin kütlesi ve cisme uygulanan
çekim kuvveti değişmediği hâlde ölçümler arasında ortaya çıkan bu fark, cisme
uygulanan kaldırma kuvvetlerindeki farklılıklardan kaynaklanır. Su tarafından, çekim
kuvvetine zıt yönde cisme uygulanan kaldırma kuvvetinin değeri,hava tarafından
uygulanan kaldırma kuvvetinden daha büyüktür. Bu nedenle kaldırma kuvvetinin
havadaki bir cismin ağırlığına olan azaltıcı etkisi, sıvıdaki cisimlere uygulanan etkiden
daha az olacaktır.
25. d
K
L
M
Sıvılar özkütlesi (yoğunluğu) kendisinden az olan cisimleri
kaldırırken, özkütlesi (yoğunluğu) kendisinden çok olan cisimler dibe
batar.
Özkütlesi (yoğunluğu) kendisine eşit olan cisimler ne dibe batar
ne de yüzer bu duruma askıda kalır.
d dddK L M
< <=
26. K
GC
FK
Bazı cisimler sıvı içerisine bırakıldığında
sıvı yüzeyinde yüzer.Sıvı içerisine bırakılan
cisimlerin sıvı yüzeyinde yüzmesinin nedeni
cismin yoğunluğunun sıvının yoğunluğundan
küçük olmasıdır. Cisim, sıvı içerisinde nereye
bırakılırsa bırakılsın cisim sıvının kaldırma
kuvvetinin etkisiyle sıvı yüzeyine doğru harekete
geçerek yükselir. Cismin sıvıdaki yükselme
hareketi cisme etki eden kaldırma kuvvetinin cismin ağırlığına eşit
olmasına kadar devam eder. Cismin yükselme hareketi son bulduğunda
cisim dengede olacağından cisme etki eden net kuvvet sıfırdır. Böylece
öz kütlesi sıvının öz kütlesinden küçük olan bir cisim sıvıya
bırakıldığında sıvının yüzeyinde kalır. Cisim dengede olduğundan
cismin ağırlığı ile kaldırma kuvveti eşittir.
Cismin yoğunluğu < Sıvının yoğunluğu
Cismin ağırlığı = Kaldırma kuvveti
28. GC
FK
L Bazı cisimler sıvı içerisine bırakıldığında
cisim sıvıya tamamen batar ve olduğu yerde kalır.
Cismin sıvının içine tamamen batarak sıvı yüzeyi
ile kabın tabanı arasında kalmasına askıda kalma
denir. Cismin sıvıda askıda kalma durumu ancak
cismin yoğunluğu ile sıvının yoğunluğunun eşit olduğu durumlarda
gerçekleşir. Askıda kalan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti ile cismin
ağırlığı birbirine eşittir. Yani cisim dengededir. Cisim dengede
olduğundan cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfırdır. Sıvının öz
kütlesine eşit öz kütleli bir cisim sıvıya bırakılırsa şekildeki gibi
dengede kalır. Cisim dengede olduğundan cismin ağırlığı ile kaldırma
kuvveti eşittir.
Cismin yoğunluğu = Sıvının yoğunluğu
Cismin ağırlığı = Kaldırma kuvveti
30. GC
FK
Cismin yoğunluğu > Sıvının yoğunluğu
Cismin ağırlığı > Kaldırma kuvveti
M
Öz kütlesi sıvının öz kütlesinden büyük olan bir cisim sıvıya
bırakılırsa, kabın tabanına oturur. Bunun sebebi cismin yoğunluğunun
sıvının yoğunluğundan büyük olmasıdır. Cismin yoğunluğu sıvının
yoğunluğundan büyük olduğundan cismin ağırlığı cisme uygulanan
kaldırma kuvvetinden büyük olur. Böylece cisim ağırlığının etkisi ile
kabın tabanına kadar batarak tabana oturur.
33. YOĞUNLUĞU SUDAN ÇOK FAZLA OLAN DEMİRDEN
YAPILMIŞ BU DEV GEMİ NASIL OLUYORDA
BATMIYOR…!
34. d 10d
d yoğunluklu bir sıvı içerisine 10d yoğunluğunda bir
cisim atılırsa cisim sıvı içerisinde dibe batar.
Cismi bu sıvı içersinde yüzdürmenin tek yolu vardır o
da cismin yoğunluğunun bu sıvının yoğunluğundan az olması
35. Cismin kütlesine dokunamayacağımıza göre cismin
yoğunluğunu azaltmak için hacmi ile oynarız. Hacmini
azaltmak amacı ile cismin içinde boşluk kalacak şekilde cismi
bükeriz. Bu şekilde cismin içinde hava boşluğu kalacak ve
cismin hacmi artacaktır.
36. Denizlerde gördüğümüz gemiler ne kadar büyük ise sıvı içinde batan
kısımları da o kadar büyük olur. Çünkü geminin kütlesi arttıkça onu kaldırmak için
uygulanması gereken kaldırma kuvveti de artacaktır. Kaldırma kuvveti de sıvı
yoğunluğu ile oynayamayacağımıza göre sadece cismin batan hacmini artırarak
mümkün olacaktır.