ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ 3η ΠΕ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

1. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
3ΗΣ
ΠΕ. Ν.ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

2. Η 3η Περιφέρεια Χαλκιδικής περιλαμβάνει 17 Δημοτικά σχολεία:
ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΑΞΟΝΑΣ
ΔΣ. Γαλάτιστας ΔΣ. Ολυμπιάδας
ΔΣ. Βάβδου ΔΣ. Στρατωνίου
ΔΣ. Ζερβοχωρίων ΔΣ. Σταγείρων- Στρατωνίκης
ΔΣ. Στανού ΔΣ. Α κ Β Ιερισσού
ΔΣ. Αρναίας ΔΣ. Νέων Ρόδων
ΔΣ. Παλαιοχωρίου ΔΣ. Ουρανούπολης
ΔΣ. Νεοχωρίου ΔΣ. Αμμουλιανής
ΔΣ. Μεγάλης Παναγιάς
ΔΣ. Βαρβάρας
Γεωγραφική τοποθέτηση Σχολείων 3ης Περιφέρειας
Χαλκιδικής

3. Σκοπός του πιλοτικού προγράμματος
Φιλαναγνωσίας
Να αγαπήσουν τα παιδιά τα βιβλία μέσω μιας νέας μεθοδολογίας υπό την
καθοδήγηση της εκπαιδευτικού-συγγραφέας κας. Αρτζανίδου Έλενας.
Να προσθέσουμε και άλλες προσεγγίσεις πέραν του δανεισμού βιβλίων από
τη δανειστική βιβλιοθήκη των σχολείων και την απλή ανάγνωσή τους στο
σπίτι.
Την εξάπλωση της Φιλαναγνωσίας σε όλα τα σχολεία της 3ης περιφέρειας
Χαλκιδικής με τη δημιουργία ενός πυρήνα εκπαιδευτικών που θα
παρακολουθούσαν επιμορφωτικά σεμινάρια και στη συνέχεια θα
υλοποιούσαν δράσεις Φιλαναγνωσίας στα σχολεία τους.
Αυτός ο πυρήνας θα λειτουργούσε πολλαπλασιαστικά και στους υπόλοιπους
εκπαιδευτικούς προκειμένου να εφαρμόσουν και αυτοί δράσεις στις τάξεις
τους.

4. Σχεδιασμός του πιλοτικού προγράμματος
Με την έναρξη του σχολικού έτους 2012-2013 υλοποιήθηκαν αρκετές δια
ζώσης συναντήσεις με την εκπαιδευτικό-συγγραφέα κα. Αρτζανίδου για
σχεδιασμό δράσεων.
Πρώτο βήμα η υλοποίηση ενός βιωματικού σεμιναρίου, διάρκειας τεσσάρων
ωρών, στο Δημοτικό Σχολείο Αρναίας στις 19 Οκτωβρίου 2012, με θέμα
«Δράσεις Φιλαναγνωσίας με 4 μεθόδους».

5. Σχεδιασμός του πιλοτικού προγράμματος
Οι συμμετέχοντες ξεκίνησαν να υλοποιήσουν δράσεις Φιλαναγνωσίας στα
σχολεία τους καθώς και να βοηθούν συναδέλφους τους που επιθυμούσαν να
συμμετέχουν και αυτοί.
Μετά την πάροδο πέντε μηνών υλοποιήθηκε η δεύτερη βιωματική συνάντηση
στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρναίας, στις 22 Απριλίου 2013, με μια
προσέγγιση της ποίησης από την κα. Αρτζανίδου και στη συνέχεια
ακολούθησε παρουσίαση των δράσεων που υλοποίησαν οι εκπαιδευτικοί στα
σχολεία τους.

6. Συμμετοχή
Στο πρώτο βιωματικό σεμινάριο συμμετείχαν 35 εκπαιδευτικοί από 14
σχολεία.
Στο δεύτερο βιωματικό συμμετείχαν 17 εκπαιδευτικοί που παρουσίασαν
δράσεις που είχαν υλοποιήσει.
Όλο το υλικό «ανέβηκε» στην ιστοσελίδα μου για χρήση και από άλλους
εκπαιδευτικούς
http://users.sch.gr/aparaske/autosch/joomla15/index.php/2012-02-07-10-08-22/

7. Α Βιωματικό Εργαστήριο
Διάρκειας τεσσάρων ωρών, στο Δημοτικό Σχολείο Αρναίας, με θέμα «Δράσεις
Φιλαναγνωσίας με 4 μεθόδους» (Εικόνα 1)
Υλοποίηση εργαστηρίου με τη χρήση υπολογιστών με πλοήγηση στο Blog της
Φιλαναγνωσίας, http://filanagnosiaprogram.blogspot.gr/ (Εικόνα 2)
Εικόνα 1 Εικόνα 2

8. Β Βιωματικό εργαστήριο
Προσέγγιση της ποίησης προκειμένου να ολοκληρωθεί ο
πρώτος κύκλος επιμορφωτικών δράσεων στους
εκπαιδευτικούς.
Παρουσίαση των δράσεων που υλοποίησαν οι εκπαιδευτικοί
στα σχολεία τους.
Συμπλήρωση ανώνυμου γραπτού ερωτηματολογίου για
πρώτη αποτίμηση της πορείας του πιλοτικού προγράμματος.

9. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Η πρώτη ερώτηση διερευνούσε πόσα βιβλία δούλεψαν οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία τους.
Συνολικά από τους 18 εκπαιδευτικούς δούλεψαν πάνω σε 58 τίτλους παιδικών βιβλίων μεταξύ των οποίων
ενδεικτικοί τίτλοι ήταν και οι παρακάτω:
Σχολική Μονάδα Τίτλοι βιβλίων Συγγραφέας
Ζερβοχωρίων Τάλως ο χάλκινος γίγαντας της Κρήτης
Το ψέμα
Όταν εργάζεται η γη
Ο ψεύτης παππούς
Μόνο ποδόσφαιρο στο μυαλό
Τα ψηλά βουνά
Γαλάτιστας Ο Γιος της Αστερόσκονης Αυγολούπης Σταύρος
Η Δόνα η τερηδόνα Ευάγγελος Τριβιζάς
Το πεισματάρικο δοντάκι της Ρίτας Τέτυ Σώλου
Η Ντενεκεδούπολη Ευγενία Φακίνου
Οι χελώνες του Βαρώνου Ευάγγελος Τριβιζάς
Παραμύθια από το τηλέφωνο Τζ. Ροντάρι
Η σταγόνα της αγάπης Σ. Παράσχου
Η οδοντογλυφίδα που έγινε οδοντογλυφίδα Σ. Μάντου Βαλού
Το άγαλμα που κρύωνε Χ. Μπουλώτης
Η Σέμελη διώχνει το νέφος Χ. Μπουλώτης
Βάβδος Το μυστήριο του αόρατου κλέφτη
Μαύρη καλλονή
Οι πειρατές της καμινάδας
Όλιβετ Τουίστ

10. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Στανός Ο Μίμης και η Λόλα πάνε διακοπές Μαρία Βελέτα Βασιλειάδου
Ελληνικά διηγήματα Χριστούγεννα κ
Πρωτοχρονιάς
Παπαδιαμάντης
Όταν βρω ένα θησαυρό Πέπυ Δαράκη
Αρναίας Ο ψεύτης βοσκός
Το μωρό του Αϊ -Βασίλη
Γιατί δεν μετράς προβατάκια Μάκης Τσίτας
Κοιμήσου μαζί μου Μαμά
Ο Λούτβιχ και το σοκολατένιο μπικότο
Ο μικρός πρίγκιπας
Τα τρία γουρουνάκια
Η Σταχτοπούτα
Το Ασχημόπαπο
Ο ψεύτης βοσκός
Παλαιοχωρίου Αχαρνείς του Αριστοφάνη Για το 2ο
Μαραθώνιο ανάγνωσης
των εκδόσεων «Μεταίχμιο»
Νεφέλες του Αριστοφάνη Για το 2ο
Μαραθώνιο ανάγνωσης
των εκδόσεων «Μεταίχμιο»
Η μοναχική φώκια και το παλτό της κυρίας
Προέδρου
Τζέμης Τασάκου

11. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Νεοχωρίου Η αρκουδίτσα Κατερίνα-Κατίνα
από το τσίρκο στο σχολείο
Χρ. Μπουλώτης
Μεγάλη Παναγιά Ο παραμυθάς (οι φίλοι μου) Νίκος Πιλάβιος
Τα παπουτσάκια που λένε παραμύθια Αγγελική Βαρελά
Τι κάνεις είσαι καλά? Αγγελική Βαρελά
Ταξίδι χωρίς βαλίτσα Αγγελική Βαρελά
Οι θεοί του Ολύμπου Ελένη Χωρεάνθη
Τρωικός πόλεμος Ελένη Χωρεάνθη
Νεοχωρίου Η αρκουδίτσα Κατερίνα-Κατίνα από το
τσίρκο στο σχολείο
Χρήστος Μπουλιώτης
Στάγειρα Στρατωνίκη Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας Oscar Wild
Ο θεός αγαπά τα πουλιά Αγγελική Βαρελλά
Ολυμπιάδα Το παιδί που δεν του άρεσαν τα βιβλία Αρ. Δημοκίδης
Σοκολάκης και Ζαχαρούλα Άννα Ράσελμαν
Ουρανούπολη Οι διακοπές της Γαβριέλας Γιώτα Φώτου

12. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου

13. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου

14. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου

15. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου

16. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου

17. Ερωτηματολόγιο με ποιοτικά χαρακτηριστικά
Μετά τις 18 ερωτήσεις ζητήθηκε από τους
εκπαιδευτικούς να εκφράσουν περισσότερο ποιοτικά
χαρακτηριστικά μέσω των παρακάτω ερωτήσεων:
Τι άρεσε στους μαθητές σας;
Τι δεν τους άρεσε και τους δυσκόλεψε;
Τι άρεσε σε εσάς;
Τι δεν σας άρεσε ή σας δυσκόλεψε;
Προτάσεις για βελτίωση του προγράμματος

18. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Σχολική Μονάδα Τι άρεσε στους μαθητές
σας
Τι δεν τους άρεσε
και τι τους
δυσκόλεψε
Τι άρεσε σε εσάς
Τι δεν σας άρεσε
ή σας δυσκόλεψε
Προτάσεις για βελτίωση
του προγράμματος
Ζερβοχωρίων Τα πολλά βιβλία, η
εικονογράφηση, η
δραματοποίηση, το παιχνίδι
ρόλων
Ο λιγοστός χρόνος Το ότι τα παιδιά
ελευθερώθηκαν και
διαβάζουν λογοτεχνικά
βιβλία
Η επιλογή των
βιβλίων, το κόστος,
η αρχική στάση των
παιδιών απέναντι
στο διάβασμα
Μόλις ολοκληρωθεί το
πρόγραμμα θα μπορώ να
προτείνω προτάσεις
Γαλάτιστα Η αφήγηση του
παραμυθιού, η
δραματοποίηση, οι
εικαστικές παρεμβάσεις, η
μελοποίηση, και κυρίως η
επαφή και γνωριμία με τη
συγγραφέα
Παραξενεύτηκαν
αρχικά που δεν
έβλεπαν τις εικόνες
του βιβλίου
Η μεγάλη χαρά που είχαν
κάθε φορά που
ασχολούνταν με μια
καινούργια δράση, το
αυξημένο ενδιαφέρον
τους και το δέσιμο των
ομάδων
Τίποτε Να γίνουν περισσότερες
επιμορφώσεις και σε όλους
τους συναδέλφους και να
συνδυαστεί με επισκέψεις
συγγραφέων στα σχολεία.
Έδειχναν μεγάλη
ανταπόκριση στο να
προβλέπουν την εξέλιξη της
ιστορίας κατά τη διάρκεια
της ανάγνωσης και να
αλλάζουν το τέλος.
Ξετρελαίνονταν με τις
παιγνιώδης δραστηριότητες
πάνω στο βιβλίο, με το χορό
και τις δραματοποιήσεις.
Δυσκολεύτηκαν όταν
κλήθηκαν να
επεξεργαστούν
ομαδικά ένα βιβλίο
και να οργανώσουν
την παρουσίασή του.
Όμως μετά την
παρουσίαση
ένοιωσαν
αυτοπεποίθηση και
τους έδωσε πολύ
χαρά.
Ήταν υπέροχη η
επικοινωνία με τα παιδιά,
εξέφραζαν ελεύθερα
συναισθήματα και
σκέψεις πάνω στο βιβλίο
και με αφορμή την
ανάγνωση.
Δυσκολεύτηκα να
εντάξω ένα μαθητή
με προβλήματα
ακοής
Να δοθεί λίγη περισσότερη
πρωτοβουλία στα παιδιά
αναγνώστες.
Η αφήγηση της ιστορίας και
το θεατρικό παιχνίδι που
συσχετίζονταν με την
ιστορία
Το να μην βλέπουν
τις εικόνες του
βιβλίου και να
πρέπει να τις
φτιάξουν μέσα τους
καθώς και η
προσπάθεια να
παρουσιάσουν
ομαδικά το βιβλίο
τους.
Ο τρόπος που με
κοιτούσαν κατά τη
διάρκεια της αφήγησης
και ο ενθουσιασμός για
να συμμετέχουν στα
παιχνίδια.
Τίποτε, δεν κάνω
στην τάξη κάτι στην
τάξη που δεν μου
αρέσει.
Να γίνει ενδοσχολικά η
επιμόρφωση γιατί η απόσταση
από το σχολείο μας μέχρι την
Αρναία είναι μακριά και ειδικά
μετά το πρωινό πρόγραμμα.

19. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Βάβδος Βρέθηκε χρόνος να
ασχοληθούν με
εξωσχολικά βιβλία
καθώς επίσης οι
εργασίες για τα
βιβλία αυτά.
Η προθυμία και η
αγάπη των
μαθητών για το
πρόγραμμα
φιλαναγνωσίας
Στανός Η ώρα αυτή ήταν
χαλάρωσης και
έκφρασης. Τους άρεσε η
δραματοποίηση
ορισμένων τμημάτων
Δεν βρήκα κάτι
αρνητικό
Το ότι τα παιδιά χωρίς
άγχος ήρθαν σε
επαφή με το βιβλίο.
Επιπλέον μου άρεσε η
καλλιέργεια λόγου και
έκφρασης.
Το κάθισμα στο
πάτωμα (χαλάκια)
κάποιες φορές
δημιουργούσε
αναστάτωση
Προσφορά βιβλίων από
διάφορους φορείς
Αρναίας Η δραματοποίηση Δεν τους άρεσε
να γράφουν
Η μέθοδος της
παρουσίασης και
ανάγνωσης του
βιβλίου
Με δυσκόλεψε να
βρω την ανάλογη
μουσική με την
κίνηση
Οι δράσεις, η
δραματοποίηση και η
δημιουργικότητα
Στην αρχή λίγο
τους
παραξένευσαν οι
κινήσεις. Τίποτε
δεν τους
δυσκόλεψε
Όλο το πρόγραμμα
της φιλαναγνωσίας
που εφαρμόσαμε
Δεν με δυσκόλεψε
τίποτε
Τα τραγούδια, η
ζωγραφιά και η
αφήγηση του βιβλίου
Το να γράφουν
συναισθήματα
Το ευχάριστο κλίμα
που δημιουργείτε στην
τάξη
Με δυσκόλεψε η
προσαρμογή της
ανάλογης
μουσικής

20. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Παλαιοχωρίου Η συγγραφή του τέλους της
ιστορίας.
Οι δραστηριότητες που
υλοποιήσαμε
Η δυσκολία
συγγραφής χωρίς να
γνωρίζουν την
επόμενη εικόνα του
βιβλίου και η
δυσαρέσκεια που
προκλήθηκε από την
ανατροπή που
έδειχνε η εικόνα
Η προετοιμασία καθώς και
η εφαρμογή του
προγράμματος οι ιδέες και
η φαντασία των παιδιών, η
ευαισθησία τους για τα
ζώα.
Νεοχώρι Όταν τους ζητήθηκε να
αναπαραστήσουν τους ήρωες, η
ημικυκλική τους διάταξη καθώς
επίσης και οι εικαστικές
δημιουργίες
Δεν συνάντησαν
δυσκολίες μιας και είναι
εξοικειωμένοι με την
αφήγηση ιστοριών και
δουλεύουν τακτικά στην
τάξη
Η καθολική συμμετοχή σε όλες
τις δραστηριότητες, η αβίαστη
έκφραση των συναισθημάτων
τους, η αύξηση της
παρατηρητικότητας και η
όξυνση της μνήμης Οι μαθητές μας αγκάλιασαν με
περισσή χαρά και ενθουσιασμό
Τους γοήτευσε η
σταδιακή ανάγνωση του
βιβλίου και οι ζωγραφιές
για την απόδοσή του.
Ότι καινούργιο μου προκαλεί
την φαντασία μου για
δημιουργία. Με ζυμώνει στην
καθημερινότητά μου με τους
μαθητές και μου προκαλεί
ενθουσιασμό.

21. Αποτελέσματα γραπτού ερωτηματολογίου
Μεγάλη Παναγιά Η γνωριμία με τους
συγγραφείς που
μελετούσαμε
Η έκφραση άποψης
γονέα «Τι τα κάνεις
τα παιδιά και η κόρη
μου κάθε βράδυ
ψάχνει να βρει
βιβλίο να διαβάσει»
Να συνεχιστούν οι
επαφές των παιδιών με
τους συγγραφείς
Η γνωριμία με τους
συγγραφείς που
μελετούσαμε και στο τέλος
φτιάξαμε το δικό μας
βιβλίο.
Ο ενθουσιασμός των
παιδιών σε όλη τη
διαδικασία και το
ενδιαφέρον που έδειξαν
Η έλλειψη χρόνου
στην τάξη
Να δοθούν ώρες από τη
μελέτη για τη Φιλαναγνωσία
Στάγειρα-Στρατωνίκη Οι δραστηριότητες με
μουσική και οι
δραματοποιήσεις.
Προτιμούν τα βιβλία με
εμφανή στοιχεία του
χιούμορ.
Τους δυσκόλεψε
λίγο η
δραματοποίηση
αποσπασμάτων
Πως όλες οι
δραστηριότητες
γίνονταν συλλογικά και
αυτό βοήθησε την τάξη
Συνεχής συναντήσεις με
συναδέλφους που
υλοποιούν προγράμματα
Φιλαναγνωσίας για να
παίρνουμε και να
ανταλλάσουμε ιδέες.
Ολυμπιάδας Το ζωντάνεμα των
βιβλίων
Η ευχαρίστηση με την
οποία ανταποκρίθηκαν
οι μαθητές
Ουρανούπολη Το γεγονός ότι
ασχοληθήκαμε με κάτι
διαφορετικό
Δεν
παρουσιάστηκε
καμιά δυσκολία
Η συμμετοχή όλων των
μαθητών ακόμη και των
πιο αδύναμων
Η αίθουσά μας
είναι πολύ μικρή
και χωρίζεται με
γυψοσανίδα με τη
ΣΤ τάξη με
αποτέλεσμα να μην
μπορούμε να
εκφραστούμε άνετα

22. Πρώτα συμπεράσματα από την μέχρι τώρα πορεία
του πιλοτικού προγράμματος
Από τα 17 συνολικά σχολεία παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί τα βιωματικά
εργαστήρια σχεδόν από τα 14.
Σχεδόν και από τα 14 σχολεία οι εκπαιδευτικοί υλοποίησαν δράσεις
φιλαναγνωσίας στα σχολεία τους.
Γνώρισαν περίπου 58 τίτλους βιβλίων.
Τα κριτήρια επιλογής των βιβλίων που επέλεξαν ανταποκρίθηκαν στις
ανάγκες των μαθητών τους αλλά και κατάφεραν να επιτευχθούν οι στόχοι και
οι σκοποί που είχαν θέσει.
Η μεθοδολογία της κας. Αρτζανίδου τους βοήθησε σημαντικά στην
προσέγγιση καθώς και τα εποπτικά μέσα που χρησιμοποίησαν.

23. Συμμετείχαν οι περισσότεροι μαθητές με ενθουσιασμό και παρατηρήθηκε προσμονή
για την ώρα της φιλαναγνωσίας.
Παρατηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό με την ανάγνωση βιβλίων και Φιλαναγνωστικών
παιχνιδιών
Βελτίωση του προφορικού λόγου και προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των
μαθητών.
Παρατηρήθηκε η αναζήτηση των μαθητών για την εύρεση βιβλίων σε άλλες ώρες
καθώς και συζήτηση σχετική με βιβλία.
Η εμπλοκή των συμμετεχόντων σε δράσεις Φιλαναγνωσίας επέφερε επιπρόσθετη
διδακτική αξία στο έργο τους.
Δεν δυσκόλεψε τους εκπαιδευτικούς η εφαρμογή της φιλαναγνωσίας και εξέφρασαν
θετική άποψη για την ένταξή της στη σχολική ζωή.
Εξέφρασαν θετική άποψη για τα βιωματικά εργαστήρια που υλοποιήθηκαν.
Πρώτα συμπεράσματα από την μέχρι τώρα πορεία
του πιλοτικού προγράμματος

24. Έκριναν σαν ενδιαφέρον το πρόγραμμα και θα ήθελαν να
συνεχιστεί.
Τέλος θα το συνιστούσαν στους συναδέλφους τους.
Από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά φαίνεται ότι:
Άρεσε στους περισσότερους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές
τους
Εξέφρασαν την άποψη για ένταξη της Φιλαναγνωσίας στο
ωρολόγιο πρόγραμμα
Ζήτησαν περισσότερες επιμορφωτικές συναντήσεις.
Πρώτα συμπεράσματα από την μέχρι τώρα πορεία
του πιλοτικού προγράμματος

25. Συνέχιση του προγράμματος σε όλα τα σχολεία
Ένταξη της φιλαναγνωσίας στο ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των τύπων σχολείων
Ενίσχυση των επιμορφωτικών δράσεων ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης
Παροχή παιδικών βιβλίων από επίσημους φορείς στα σχολεία
Δημιουργία ηλεκτρονικών αποθετηρίων βιβλίων
Παρουσίαση Φιλαναγνωστικών δράσεων ανά Περιφέρεια
Ετήσια διοργάνωση Φιλαναγνωστικών ημερίδων ανά Διεύθυνση ή Περιφέρεια
Εκπαίδευσης
Ηλεκτρονικό αποθετήριο Φιλαναγνωστικών δράσεων στο διαδίκτυο
Ίδρυση γραφείου Φιλαναγνωσίας ανά Διεύθυνση ή Περιφέρεια
Εκπαίδευσης.
Προτάσεις για το πιλοτικό πρόγραμμα:

26. Ευχαριστώ για την προσοχή σας