Toponimia do Concello de Silleda VII (Siador, Silleda, Taboada, Vilar, Xestoso).
Traballo realizado por Laura Fernández e Beatriz González de 1º bach. (curso 2011-2012) para o ENDL do IES Pintor Colmeiro de Silleda.
Tomouse como base o o artigo "Toponimia do Concello de Silleda" de Nicandro Ares Vázquez (Lucensias nº 17)
Toponimia de silleda vii (siador, silleda, taboada, vilar, xestoso)
1. TOPONIMIA DO
CONCELLO DE SILLEDA VII
Parroquias e aldeas
Siador, Silleda, Taboada, Vilar,
Xestoso
por Laura Fernández Suárez
Beatriz González Fernández
(Curso 2011-12)
A partir do artigo Toponimia do Concello de Silleda,
de Nicandro Ares Vázquez (Lucensia, nº 17)
3. 29. Siador (San Miguel)
O nome da parroquia venlle dado polo dunha aldea da mesma,
que foi posuída inicialmente por un home chamado Senator
-oris.
4. 29. Siador (San Miguel)
Lugares de Siador:
• Barcia: perpetúa a voz Várzena medieval, que é moito máis
antiga, posto que parece de orixe celta, *barcina ‘campo que
se inunda e cultiva’.
• Barro: é voz prerromana descritiva da calidade dun terreo.
Non obstante, quizais haberá que ter en conta o persoal
Barrus.
• Cartimil: foi o antropónimo visigótico Cartemirus.
5. 29. Siador (San Miguel)
Lugares de Siador:
• Cóscaros: poderíase vencellar
quizais co latín cusculium ‘bugallo
producido polo quermes no
carballo’.
• Costoia: traduce a custodia ‘garda,
conservación, prisión’.
• Currelo: é diminutivo de curro.
Curro: voz relacionada co latín
currus ‘carro’ e currere ‘correr’,
foi a que orixinou curral.
6. 29. Siador (San Miguel)
Lugares de Siador:
• Marco: puido sinalar os límites
dun terreo, e neste senso tería
orixe xermánica; pero tamén pode
reducirse ao nome persoal Marcus
que sería o do posuidor de tal
lugar.
• Outeiro: é unha evolución de
altarium ou auctarium, palabras
usadas en documentos medievais
para indicar un terreo alto ou
elevado.
7. 29. Siador (San Miguel)
Lugares de Siador:
• Penadagra: equivale a pena da agra.
Pena: é unha voz primitiva, quizais da
familia de pinna ‘amea’. No latín
medieval escriben penna. Agriño: parece
levar o sufixo -inu > -iño, que o faría
diminutivo de ager ‘agro’. Pero foi máis
ben o nome persoal Agrinius o que
orixinou o topónimo.
• Sestelo: parece diminutivo do persoal
Sextus, co sufixo -ellus do latín vulgar,
diverxente de Sextullus e de Sextillus.
9. 30. Silleda (Santa Eulalia)
O nome desta freguesía
aparece escrito Exilieta no
ano 998 e Selleda en 1395.
Inseparable de Silleiro,
Sillobre e Sillosa e
derivado dun
substantivo de sufixo
latino -etum/ -eta: *Silieta.
10. 30. Silleda (Santa Eulalia)
Lugares de Silleda:
• Casas do Monte: deriva do
latín casa e mons ‘monte’.
• Costoia: traduce a custodia
‘garda, conservación,
prisión’.
• Fonteboa: equivale a fons
bona, dado que o masculino
fons converteuse en feminino
no latín serodio.
11. 30. Silleda (Santa Eulalia)
Lugares de Silleda:
• Foxo: procede do latín serodio fogium/foveum, trampa de
feras, consistente nun foso feito na terra e camuflado na
superficie, onde se pousaba o cebo para que caese dentro o
animal ao comelo.
• Mera: chámase a néboa espesa e baixa que estraga os
cultivos, pero outro debeu ser o significado e orixe deste
topónimo e hidrónimo, que se repite en Galicia. Din tamén que
mera sería unha voz emparentada co grego méros ‘parte’,
cando significa a parte de bens que lle corresponde a cada
herdeiro ou a sorte que lle toca a cada veciño nunha partilla
comunal.
12. 30. Silleda (Santa Eulalia)
Lugares de Silleda:
• Mourelos: traduce a Maurellus,
diminutivo no latín vulgar do
antropónimo Maurus ‘mouro’.
• Toiriz: procede do persoal
visigótico Teodoricus.
13. 30. Silleda (Santa Eulalia)
Lugares de Silleda:
• Toxa: parece da familia de
toxo, que ten orixe prerromana.
• Trasfontao: é o topónimo
fontanum, Fontao: traduce o
latín fontanus-a-um, adxectivo
referido a fons ‘fonte’, que se
converteu no cognomen
persoal Fontanus. Precedido
aquí da preposición trans ‘tras,
máis alá de’.
15. 31. Taboada (Santiago)
Probablemente o topónimo
Taboada procedería de
(aedificia) tabulata ‘edificios
de táboas’, ou de (terra)
tabulata, é dicir, terra medida
en cadros: unam tabulam de
terra per suos marcos, ou
(pons) tabulata ‘ponte de
táboas).
16. 31. Taboada (Santiago)
Lugares de Taboada:
• Carballeda: indica co sufixo
-eta > -eda abundancia dunha
árbore, que se chamaba carbalio
en 985, non carbaculum
‘carballo’, derivado do
prerromano carba.
• Carral: deriva de carrus/currus,
por ser camiño de carros.
17. 31. Taboada (Santiago)
Lugares de Taboada:
• Eirexe: concorda co xenitivo
ecclesiae (locus) ‘lugar da igrexa’.
• Ponte: alude evidentemente a
pons ‘ponte’.
• Reboredo: vencellado con robur
‘carballo’.
18. 31. Taboada (Santiago)
Lugares de Taboada:
• Regueiro: sería o plural
neutro de *recarium, derivado
de *recum ‘rego’, voz quizais
pre-latina equivalente a riguus
‘rego’ en latín.
• Taboadavella: é Taboada co
adxectivo vetula ‘vella’.
• Trasdovalo: vén do latín
trans vallum ‘tras do valado
ou da muralla’.
20. 32. Vilar (San Martiño)
Traduce como substantivo o que en latín foi adxectivo villaris
-are, aludindo ao recanto dunha vila.
21. 32. Vilar (San Martiño)
Lugares de Vilar:
• Barral: parece sinónimo de
barreiro, sitio no que abunda o
barro, voz de orixe
prerromana.
• Cabodevila: alude a caput
‘cabo, cabeza, extremidade’
dunha villa ‘vila’.
• O Campo: traduce a campus,
chao amplo sen cultivar.
22. 32. Vilar (San Martiño)
Lugares de Vilar:
• Mazarelos: parece o plural de
mazarelo ‘man do machaduro ou
morteiro; roda de mazar o leite;
mazarico’. Este derviado do latín
vulgar *mattea ‘maza’, podería
referirse quizais a
mazadoiros/mazadeiros de liño.
• Redondo: procede do latín rotundus-
a-um, adxectivo que foi base do nome
persoal Rotundus.
24. 33. Xestoso (Santa María)
Do latín genista orixinouse Genestoso que non é só o nome
parroquial, Xestoso, senón tamén o dun lugar da freguesía.
25. 33. Xestoso (Santa María)
Lugares de Xestoso:
• Fontefría: sería fons frigida no
baixo latín, coma o dito de
Fonteboa: equivale a fons bona,
dado que o masculino fons
converteuse en feminino no latín serodio.
• Fontelas: é plural do diminutivo vulgar fontella ‘fontiña’.
• Reigosa: procede do adxectivo radicosus-a-um.
• Río: foi rivus/rius en latín.