JJ512: Pneumatic n Hidraulic dlm BM..smoga brmanfaat..:)

1. J4012 / UNIT 10/1
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
UNIT 10
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Objektif Am
OBJEKTIF dan menerangkan pembinaan
:
Merekabentuk
litar asas hidraulik secara praktikal.
Objektif Khusus :
Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat:-
Merekabentuk dan menerangkan pembinaan litar
asas hidraulik secara praktikal.
Menerangkan prinsip kerja litar asas hidraulik.

2. J4012 / UNIT 10/2
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
INPUT
INPUT
10.0
PENGENALAN
P
embinaan litar dalam penghasilan sistem hidraulik penting bagi
menghasilkan sistem yang dapat berfungsi secara optima dan mencapai
spesifikasi. Pembinaan litar bermula dengan pembinaan litar asas atau litar
mudah iaitu menggunakan komponen asas seperti di bawah :
Tangki pam
Injap kawalan berarah
Injap pelega
Silinder
Manakala pembinaan litar yang agak kompleks melibatkan pelbagai peralatan atau
aksesori bagi meningkatkan keberkesanan sistem. Alatan tambahan yang biasa
digunakan adalah seperti berikut :
Injap sehala
Injap kawalan aliran
Injap pelega
Penapis
10.1 PEMBINAAN LITAR KAWALAN
Pembinaan litar kawalan terbahagi kepada empat iaitu :
Litar kawalan elektrik
Litar kawalan insani
Litar jujukan
Litar elektrik – hidraulik
10.1.1 Litar Kawalan Elektrik
Ianya adalah sama seperti litar pneumatik, di mana litar ini menggunakan
solenoid sebagai alat untuk menukarkan kedudukan injap 4/2. Litar ini
terbahagi kepada dua iaitu :
litar hidraulik
litar kawalan

3. J4012 / UNIT 10/3
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Rajah 10.1 menunjukkan Litar Kawalan Elektrik yang hanya
menggunakan satu silinder sahaja, pengawalan injap dilakukan oleh
elektrikal bersolenoid kembar. Litar ini menggunakan injap pengawal
tekanan untuk mengawal tekanan. Tekanan yang berlebihan akan
menyebabkan minyak akan dikembalikan ke dalam tangki.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
Rajah 10.1 : Litar Kawalan Elektrik
10.1.2 Litar Kawalan Insani
Litar kawalan insani ialah litar yang menggunakan system hidraulik yang
mengandungi injap kawalan berarah gerakan insani kembalikan pegas.
Garisan yang menyambungkan antara komponen tersebut adalah simbol
bagi saluran hidraulik seperti paip dan hos hidraulik. Litar kawalan insani
terbahagi kepada 3 iaitu :
Kili berkedudukan neutral.
Kili berkedudukan kedua.
Kili berkedudukan ketiga.
Rajah 10.2 di bawah hanya menggunakan satu silinder sahaja dengan
pengawalan injap dilakukan oleh insani. Litar ini menggunakan injap
pengawal tekanan untuk mengawal tekanan.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
Rajah 10.2 : Litar insani

4. J4012 / UNIT 10/4
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
10.1.3 Litar Jujukan
Litar jujukan direkabentuk untuk mengawal jujukan operasi silinder
dengan menggunakan injap jujukan. Tujuan jujukan adalah untuk
menyelaraskan turutan keluar masuk omboh injap agar ianya mengikut
aturan dengan betul. Jujukan diperlukan untuk sesuatu litar yang
mempunyai lebih dari satu penggerak.
Rajah 10.3 menunjukkan litar hidraulik yang menggerakkan lebih dari satu
silinder. Rajah 10.3 (a) menunjukkan silinder yang digunakan ialah dua
tindakan jenis seimbang, manakala rajah 10.3 (b) menggunakan silinder
dua tindakan tidak seimbang.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
(a)
(b)
Rajah 10.3 : Litar jujukan 1
Rajah 10.4 di bawah menunjukkan litar jujukan hidraulik (a)
menggunakan penggerak jenis tandem dan dikawal secara insani dengan
menggunakan injap kawalan 4/3 dan (b) menggunakan injap 4/2
bersolenoid tunggal.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
(a)
(b)
Rajah 10.4 : Litar jujukan 2

5. J4012 / UNIT 10/5
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
10.1.4 Litar Elektro – Hidraulik
Dalam litar elektro – hidraulik, injap kawalan arah dengan solenoid
kembar atau tunggal digerakkan oleh suis penghad digunakan untuk
mendapatkkan operasi.
Rajah 10.5 menunjukkan kawalan injap dilakukan secara elektrikal.
Penggerak yang digunakan ialah silinder dua tindakan. Bagi rajah 10.5 (a)
injap kawalan arah jenis 4/2 satu solenoid digunakan manakala rajah 10.5
(b) injap kawalan jenis 4/3 dua solenoid digunakan.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
(a)
(b)
Rajah 10.5 : Litar Elektro-Hidraulik 1
Rajah 10.6 (a) menggunakan silinder dua tindakan sebagai penggerak dan
injap 4/2 satu solenoid sebagai injap kawalan manakala rajah 10.5 (b) pula
menggunakan motor sebagai penggerak dan injap kawalan 2/2 satu
solenoid sebagai injap kawalan.
Sumber:
Pneumatic & Hydraulic,
Oxford University, 1998
Rajah 10.6 : Litar Elektro-Hidraulik 2

6. J4012 / UNIT 10/6
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
10.2 Gabungan litar-litar kawalan
Litar-litar kawalan boleh digabungkan bersama untuk mewujudkan suatu litar
kawalan yang menepati kehendak pengguna mengikut kesesuaiannya.
Rajah 10.7 hingga 10.11 di bawah menunjukkan contoh-contoh litar tersebut.
Contoh 10.1
Rajah 10.7 (a) menunjukkan penggunaan dua silinder dua tindakan dan dua buah
motor hidraulik jenis anjakan tetap ianya dikawal dengan injap 4/2 bersolenoid
tunggal secara elektrikal, manakala rajah 10.7 (b) menunjukkan penggunaan dua
silinder dua tindakan dan dikawal alirannya.
(a)
(b)
Rajah 10.7 : (a) Penggunaan dua silinder dua tindakan dan dua buah motor
hidraulik jenis anjakan tetap ianya dikawal dengan injap 4/2 bersolenoid tunggal
secara elektrikal, (b) Penggunaan dua silinder dua tindakan dan dikawal alirannya.

7. J4012 / UNIT 10/7
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Contoh 10.2
Rajah 10.8 di bawah menunjukkan motor hidraulik jenis anjakan berubah
digunakan sebagai penggerak dan dua buah injap pelega digunakan. Injap
kawalan 3/2 bersolenoid tunggal berpegas digunakan untuk mengawal arah
pusingan motor hidraulik tersebut.
Rajah 10.8 : Motor hidraulik jenis anjakan berubah
digunakan sebagai penggerak
Contoh 10.3
Rajah 10.9 di bawah menunjukkan litar yang menggunakan motor hidraulik
sebagai penggerak tetapi rajah 10.9(a) menggunakan injap kawalan 4/2 secara
insani manakala rajah 10.9(b) pula menggunakan injap kawalan 4/3 bersolenoid
berkembar atau dikenali juga sebagai injap terbuka.
Rajah 10.9 : (a) Penggunaan injap kawalan 4/2 secara insani, (b) Penggunaan
injap kawalan 4/3 bersolenoid berkembar atau dikenali juga sebagai
injap terbuka.

8. J4012 / UNIT 10/8
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Contoh 10.4
Litar menunjukkan penggunaan dua buah motor hidraulik sebagai penggerak dan
kedua-dua buah motor tersebut masing-masing dikawal oleh injap 4/3 solenoid
berkembar jenis injap sistem terbuka.
Rajah 10.10 : Penggunaan dua buah motor hidraulik sebagai penggerak

9. J4012 / UNIT 10/9
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Contoh 10.5
Rajah 10.11 menunjukkan penggunaan dua buah motor hidraulik sebagai
penggerak dan kedua-dua buah motor tersebut masing-masing dikawal oleh injap
4/3 solenoid berkembar. Kedua-dua injap 4/3 solenoid berkembar itu pula dikawal
alirannya.
Rajah 10.11 : Penggunaan dua buah motor hidraulik dan injap 4/3 solenoid
berkembar

10. J4012 / UNIT 10/10
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
AKTIVITI 10
UJI KEFAHAMAN ANDA SEBELUM ANDA MENERUSKAN INPUT
SELANJUTNYA.
SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN
BERIKUTNYA.
SELAMAT MENCUBA……
Soalan 10-1
Nyatakan EMPAT komponen asas untuk membina litar mudah
Soalan 10-2
Namakan EMPAT alatan tambahan yang digunakan untuk menambah kecekapan sesuatu
litar.
Soalan 10-3
Nyatakan EMPAT cara pengawalan litar hidraulik

11. J4012 / UNIT 10/11
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
MAKLUM BALAS KEPADA AKTIVITI 10
TAHNIAH !
ANDA TELAH MENGHAMPIRI KEJAYAAN,
PASTIKAN JAWAPAN ANDA BETUL SEBELUM
BERPINDAH KEPADA INPUT YANG SELANJUTNYA.
Jawapan 10-1
a.
b.
c.
d.
Tangki pam
injap kawalan berarah
injap pelega
silinder
Jawapan 10-2
a.
b.
c.
d.
Injap sehala
Injap kawalan aliran
Injap pelega
Penapis.
Jawapan 10-3
a.
b.
c.
d.
litar kawalan elektrik
litar kawalan insani
litar jujukan
litar elektrik – hidraulik

12. J4012 / UNIT 10/12
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
PENILAIAN KENDIRI
UJIKAN KEFAHAMAN ANDA SEBELUM MENERUSKAN INPUT
SELANJUTNYA…!
SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUM BALAS DI HALAMAN
BERIKUTNYA.
Soalan 1
Sebagai seorang pembantu jurutera anda diberikan komponen seperti berikut:





Sebuah silinder 2 tindakan
Sebuah injap kawalan 3/2 yang dikawal secara insani
Motor
Tangki
Injap pelega
Lakarkan satu litar ringkas dengan menggunakan komponen-komponen yang dinyatakan
di atas.
Soalan 2
Sebagai seorang juruteknik yang pengalaman, anda diberikan komponen seperti berikut:
 Sebuah silinder 2 tindakan
 Sebuah injap kawalan 4/3 yang dikawal secara elektrikal
 Motor
 Tangki
 Injap pelega
Lakarkan satu litar ringkas dengan menggunakan komponen-komponen yang dinyatakan
di atas.
Soalan 3
Terangkan secara ringkas mengenai litar kawalan insani dan litar kawalan elektrikal

13. J4012 / UNIT 10/13
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
MAKLUMBALAS KEPADA PENILAIAN
KENDIRI
TAHNIAH!
ANDA TELAH BERJAYA MENCAPAI
OBJEKTIF DAN LAYAK UNTUK
MENERUSKAN UNIT YANG
SETERUSNYA.
Jawapan 1

14. J4012 / UNIT 10/14
REKABENTUK LITAR HIDRAULIK
Jawapan 2
Jawapan 3
Litar Kawalan insani
Litar kawalan insani ialah litar yang menggunakan system hidraulik yang
mengandungi injap kawalan berarah gerakan insani kembalikan pegas. Garisan yang
menyambungkan antara komponen tersebut adalah symbol bagi saluran hidraulik
seperti paip dan hos hidraulik. Litar kawalan insani terbahagi kepada 3 iaitu :
 Kili berkedudukan neutral.
 Kili berkedudukan kedua.
 Kili berkedudukan ketiga.
Litar Kawalan elektrikal
Litar kawalan elektrikal seperti juga litar-elektro pneumatik, litar ini menggunakan
solenoid sebagai alat untuk menukarkan kedudukan injap kawalan arah. Litar ini
terbahagi kepada 2 iaitu :

litar hidraulik

litar kawalan