Presentatie van het gastcollege voor Masterstudenten Advanced Nursing Practice

1. De patiënt als regisseur
naar meer zelfmanagement
in een veranderende zorg

2. Wie?
dr. Marcel Heldoorn
sr. beleidsmedewerker e-health
Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
mheldoorn@npcf.nl
www.linkedin.com/in/marcelheldoorn
@bakeeneitje
www.slideshare.net/bakeeneitje
2

3. Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
3

4. december 2008 december 2009
http://issuu.com/npcf/docs/gezondheid20
http://issuu.com/npcf/docs/zelfmanagement_2.0

5. empowerment zelfmanagement

6. Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie
Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…
Openbare financiën
Vergrijzing
onder druk
Medisch-technologische Meer kostbare Solidariteit
ontwikkelingen gezondheidszorg onder druk
Sociaal-culturele Meer en Andere inzet van
ontwikkelingen andere vraag personeel & middelen
Productiviteitskloof Toenemende behoefte
aan personeel

7. Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie
Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…
Openbare financiën
Vergrijzing
onder druk
Medisch-technologische Meer kostbare Solidariteit
ontwikkelingen gezondheidszorg onder druk
Sociaal-culturele Meer en Andere inzet van
ontwikkelingen andere vraag personeel & middelen
Productiviteitskloof Toenemende behoefte
aan personeel

8. Vergrijzing blijft!
Aantal 65-plussers voor elke 100 mensen in de beroepsbevolking

9. Meer chronisch zieken
Aantal chronisch zieken Aandoeningen 2003 Idem in 2025 Toename
x 1.000 x 1.000
Hartfalen 179 263 47%
Dementie 102 148 45%
Beroerte 229 329 44%
Gezichtsstoornissen 543 779 43%
Coronaire hartziekten 676 959 42%
COPD 316 438 39%
Artrose 682 929 36%
Ouderdoms- en 534 723 35%
lawaaidoofheid
Diabetes 609 807 33%
Reumatoïde Artritis 148 180 22%
Depressie 364 389 7%

10. Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie
Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…
Openbare financiën
Vergrijzing
onder druk
Medisch-technologische Meer kostbare Solidariteit
ontwikkelingen gezondheidszorg onder druk
Sociaal-culturele Meer en Andere inzet van
ontwikkelingen andere vraag personeel & middelen
Productiviteitskloof Toenemende behoefte
aan personeel

11. Beroep op solidariteit
• Elk jaar…
– … gaan de hogere inkomens steeds meer betalen
voor de lagere inkomens
– … gaan de gezonden steeds meer betalen voor de
(chronisch) zieken
– … gaat de jongere generatie steeds meer betalen
voor de oudere generatie
Solidariteitsoverdrachten

12. Solidariteit
• De bereidheid…
• … van “rijken” om te betalen voor de groep
‘onbekende’ armen neemt af.
– … van “gezonden” om te betalen voor de groep
‘onbekende’, vet etende, rokende, niet-
bewegende zieken neemt af.
– … van “jongeren” om te betalen voor de
‘onbekende’ groep (‘rijke’) ouderen neemt af.
Draagvlak

13. Houdbare solidariteit
Solidariteitsoverdrachten Draagvlak

14. Solidariteit staat onder druk.

15. Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie
Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…
Openbare financiën
Vergrijzing
onder druk
Medisch-technologische Meer kostbare Solidariteit
ontwikkelingen gezondheidszorg onder druk
Sociaal-culturele Meer en Andere inzet van
ontwikkelingen andere vraag personeel & middelen
Productiviteitskloof Toenemende behoefte
aan personeel

16. Arbeidsmarkt in de gezondheidszorg
Aantal w erknemers in de gezondheidszorg
als % van de w erkzame beroepsbevolking.
20%
22%
15% 19%
17%
13% 15%
10%
5%
0%
2003 2010 2015 2020 2025

17. Arbeidsmarktknelpunten
Groei arbeidsaanbod
+ 250.000
Nederland
Groei w erkgelegenheid
+ 480.000
Zorgsect or
0 2 0 0 00 0 4 0 0 0 00 6 0 0 00 0

18. Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie
Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…
Openbare financiën
Vergrijzing
onder druk
Medisch-technologische Meer kostbare Solidariteit
ontwikkelingen gezondheidszorg onder druk
Sociaal-culturele Meer en Andere inzet van
ontwikkelingen andere vraag personeel & middelen
Productiviteitskloof Toenemende behoefte
aan personeel

19. 3e lijn
2e lijn
1e lijn
Informele zorg

20. Zelfmanagement
Zelfmanagement Thuis
Familie, vrienden
& mantelzorgers
Aard en urgentie aandoening
De geïnformeerde patiënt
Zelfmanagement
netwerken
Professional
als facilitator
Professional
als partner
Professional
als autoriteit
Zorginstelling
Bron: www.flimprojectmanagement.nl/visie.php

21. Zelfmanagement is…
… individuele vermogen
om goed om te gaan met
symptomen, behandeling,
lichamelijke en sociale
consequenties van de
chronische aandoening
en de bijbehorende
aanpassingen in leefstijl.

22. Ondersteuning van zelfmanagement
• Ondersteuning richt zich op:
– het bevorderen van het zelfsturend
vermogen (= het vermogen van mensen om
zelf besluiten te nemen en uit te voeren)
– het versterken van het vertrouwen in eigen
kunnen (selfefficacy) en
– het aanreiken van een methodische aanpak
om persoonlijke doelen te realiseren

23. doel

24. beperken van verlies van zelfstandigheid en
autonomie als gevolg van de ziekte

25. Wat is daarvoor nodig?
• Ondersteuning: samen
• Kennen & kunnen: informatie
• Willen: op maat
• Doen en blijven doen: hulpmiddelen
• Vertrouwen: ruimte

26. Nu
• De traditionele dokter
• De volgzame patiënt

27. Samen
27

28. Maarten Lens-Fitzgerald (1971)
twitter alias: @Dutchcowboy
www.maartensjourney.com

30. Welke vaardigheden zijn daarvoor nodig?
• Ondersteuning: samen
• Kennen & kunnen: informatie
• Willen: op maat
• Doen en blijven doen: hulpmiddelen
• Vertrouwen: ruimte

31. Kennen & kunnen
• Doelstelling
Geïnformeerde patiënt

32. 32
keuze

33. keuzeondersteunende informatie

34. transparant &
inzichtelijk

35. objectieve én subjectieve
informatie

36. Zorgkaart Nederland
zet zorgverleners op
de kaart
zoek, vind
& waardeer

37. Medische informatie
• EPD
• medisch dossier
• zelfzorgdossier
37

38. Wat is daarvoor nodig?
• Ondersteuning: samen
• Kennen & kunnen: informatie
• Willen: op maat
• Doen en blijven doen: hulpmiddelen
• Vertrouwen: ruimte

39. Willen
• Doelstelling
Gepersonaliseerde invulling

40. http://www.flickr.com/photos/pinoyphotog/2335400972/

41. vorm

42. tijdstip

43. soort zorg zorgverlener

44. Wat is daarvoor nodig?
• Ondersteuning: samen
• Kennen & kunnen: informatie
• Willen: op maat
• Doen en blijven doen: hulpmiddelen
• Vertrouwen: ruimte

45. Doen en blijven doen
• Doelstelling
patiënt als medebehandelaar

48. Een diabetespatiënt:
“ 10 jaar geleden kreeg ik op mijn kop van mijn
internist als ik mijn insulinedosering had
aangepast…
…nu krijg ik op mijn kop als ik niet zelf mijn
insulinedosering aanpas.
”

49. Ondersteund door ICT

51. Wat is daarvoor nodig?
• Ondersteuning: samen
• Kennen & kunnen: informatie
• Willen: op maat
• Doen en blijven doen: hulpmiddelen
• Vertrouwen: ruimte

52. vertrouwen
52

55. Ruimte

56. Klik op het plaatje om naar de video te gaan

58. Zelfmanagement is niet
Zoek het zelf maar uit management!

59. Samen
59

62. Samen aan het stuur
62

63. NEDERLANDSE PATIËNTEN CONSUMENTEN FEDERATIE
Postbus 1539
3500 BM Utrecht
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Deze presentatie is mede mogelijkheid door Telefoon
verschillende webloggers, wikipedia-schrijvers, 030 297 03 03
sxc.hu-publiceerders, flickr-gebruikers,
slideshare-delers en twitteraars. Fax
030 297 06 06
Zonder de verschillende gedeelde foto’s,
E-mail
berichten en presentaties was het maken van npcf@npcf.nl
deze presentatie onmogelijk.
Websites
Laten we blijven delen! www.npcf.nl
www.consumentendezorg.nl
www.zorgkaartnederland.nl
63