1. Reportage - Poolse organisatie helpt daklozen in Utrecht
Bij Barka is dakloos niet hopeloos
Een cliënt van Barka krijgt hulp met zijn
sollicitatiebrief. Sommigen blijken
moeite te hebben om weer in het ritme
van werk te komen.
Foto Marcel van den Bergh / de
Volkskrant
UTRECHT
De overlast van dakloze Oost-
Europeanen is afgenomen sinds
Utrecht Poolse hulpverleners heeft
ingeschakeld. Barka helpt bij het
zoeken naar werk of de terugkeer
naar huis.
VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER KAYA
BOUMA
Zijn record is 15 minuten. Binnen
die tijd wist Piotr (31) te arriveren
op zijn nieuwe werk en onmiddellijk
weer ontslagen te worden. Soms
houdt de Pool het langer vol; een
paar dagen, of zelfs een maand.
De afloop is altijd hetzelfde: hij
verliest zijn baan.
Piotr (niet zijn echte naam, uit
privacyoverwegingen, red.) is vaste
klant bij Barka, een Poolse
organisatie die hulp verleent aan
Midden- en Oost-Europeanen in
Nederland. De stichting wordt sinds
twee jaar door de gemeente
Utrecht ingehuurd om Poolse
daklozen in de stad te helpen hun
leven weer op de rails te krijgen.
Een jaar geleden betrok Barka een
pand net buiten de oude
binnenstad waar de
arbeidsmigranten hulp krijgen bij
het zoeken naar een baan. Een
Sociaal Economisch Centrum
noemt de stichting het.
In het sober ingerichte pand staan
twee computers waarop
werkzoekenden kunnen sleutelen
aan een sollicitatiebrief of hun cv.
Drie vaste medewerkers, allen
afkomstig uit Polen, helpen daarbij.
Dat blijkt niet eenvoudig.
'Sommige mensen zijn al lange tijd
dakloos en hebben moeite weer in
het ritme van werk te komen', zegt
Tomasz Sochacki (31),
arbeidsadviseur bij het centrum. De
mensen die bij hem aankloppen
zijn over het algemeen laag
opgeleid. Een deel spreekt geen
Engels, laat staan Nederlands.
Sommigen zijn verslaafd aan drugs
of alcohol.
Vooral dat laatste is een groot
probleem, zegt Sochacki. 'Soms
houden ze het werk een week vol
maar zodra ze hun salaris krijgen,
gaan ze aan de drank.' Toch is dat
voor Barka (vrij vertaald:
reddingsboot) geen reden om de
moed op te geven. 'Wij proberen
het altijd opnieuw. Soms wel vijf of
zes keer.'
Of in het geval van de aan speed
verslaafde Piotr: een jaar lang, elke
keer opnieuw. Vandaag is hij er
ook. In zijn felgekleurde trui staat
hij buiten het centrum druk te
praten door zijn telefoon, met een
sigaret in zijn hand.
Polen werd in 2004 lidstaat van de
Europese Unie. Sindsdien zijn veel
inwoners naar Nederland gekomen.
Alleen al in 2012 waren dat ruim 18
duizend mensen, blijkt uit cijfers
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Daarmee zijn Polen de
grootse groep migranten die ons
land binnenkomen, gevolgd door
Bulgaren en Roemen. Hoewel de
meesten zich goed weten te
redden, belandt een deel op straat.
Overlast
Een paar jaar geleden stroomde de
Utrechtse daklozenopvang vol met
Oost-Europeanen. Dat was voor
Wethouder Victor Everhardt
(Diversiteit, D66) aanleiding om
Barka naar Nederland te halen: 'We
begonnen in 2012 met een pilot',
zegt hij. 'Die heeft zulke positieve
resultaten opgeleverd dat de
gemeenteraad unaniem besloot
deze aanpak door te zetten.'
De overlast van dakloze Oost-
Europeanen is volgens de
gemeente met 75 procent
afgenomen. Een deel van de
dakloze Polen kreeg zijn leven
weer op de rit: tot nu toe vonden 55
mensen een baan met hulp van
Barka.
Nikolay (42) uit Bulgarije heeft zijn
droombaan nog niet gevonden. Hij
is kok, maar verdient zijn geld met
de verkoop van de daklozenkrant.
Kort geleden kwam hij onverwachts
op straat te staan. Zijn Nederlandse
vrouw wees hem de deur. Nu
probeert de Bulgaar een
omgangsregeling te krijgen met zijn
twee jonge kinderen. Ook daarbij
helpt Barka. Nikolay: 'Zelfs 's
avonds kan ik bellen voor hulp.'
De Europese Unie zou meer
moeten doen om arbeidsmigranten
te helpen integreren, vindt Magda
Chwarscianek (31), coördinator van
Barka in Nederland. 'Als ze goed
integreren, kunnen ze bijdragen
aan de samenleving.'
De organisatie is ook actief in
Ierland, Groot-Brittannië en sinds
kort in België. Chwarscianek
gelooft in een 'holistische' aanpak:
aan de ene kant hulp bieden bij het
opbouwen van een nieuw bestaan,
aan de andere kant - als dat niet
lukt - arbeidsmigranten terug naar
huis helpen. In anderhalf jaar tijd
vertrokken 522 migranten uit
Midden- en Oost-Europa met hulp
van Barka naar hun geboorteland.
Dat is eveneens wat Piotr wil. Hij
heeft besloten terug te keren naar
Polen om af te kicken. Daar kan hij
terecht in een woongemeenschap
© de Volkskrant woensdag 26 maart 2014 Pagina 27 (1)

2. van Barka, waar hij professionele
hulp krijg. 'Piotr heeft een moeilijke
jeugd gehad', zegt Chwarscianek.
'Hij heeft moeite zich aan te passen
aan de maatschappij, zowel in
Polen als in het buitenland.'
Vandaag is hij dan ook niet in het
centrum om werk te zoeken, maar
om afscheid te nemen. Rusteloos
loopt Piotr heen en weer. Schiet de
medewerkers nog eens aan voor
een praatje, lacht luidkeels. Morgen
vertrekt zijn bus terug naar Polen.
© de Volkskrant woensdag 26 maart 2014 Pagina 27 (2)