1. L08
Oferta dhe përcaktimi i
cmimeve në konkurrencë
të plotë
Dr. Avdullah Hoti

2. Çështjet kyçe
 Tregu me konkurrencë të plotë
 Maksimizimi i fitimit në tregun me
konkurrencë të plotë
 Lakorja e ofertës në tregun me
konkurrencë të plotë

3. Tregu me konkurrecë të plotë
 Është treg ku:
 Ekziston një numër i madh i blerësve dhe shitësve.
 Produktet e ofruara janë identike për nga funksioni.
 Informata janë të plota
 Ekziston liria e hyrjes dhe daljes nga tregu
 Rezultatet në treg:
 tregu nuk kontrollohet nga ndonjë person apo firmë.
 ekziston një kufi i ngushtë në të cilin lëvizin cmimet.
- Blerësit dhe shitësit janë çmim-pranues.
 Firma individuale ka një pjesë aq të vogël të tregut total sa
që nuk mund të ndikojë në cmimin.

4. Të hyrat e një firme në tregun me
konkurrencë të plotë
 Të hyrat e përgjithshme për një
firmë paraqesin prodhimin në mes
të cmimit të tregut dhe sasisë së
shitur.
TR = (P x Q)
 Grafikisht: Të hyrat e përgjithshme
rriten me një normë konstante
pasiqë cdo njësi shitet me cmim
konstant.

5. Të hyrat e përgjithshme: Firma në treg me
konkurrencë të plotë
Cmimi (euro)
25 Të hyrat e përgjithsme
20
15
10
5
Sasia

6. Të hyrat e përgjithshme: Tregu me
Cmimi (euro)
konkurrencë të plotë Të hyrat e përgjithsme
25
20 Me një cmim prej 5
euro, të hyrat e
përgjithshme jane
15 (5x1) = 5euro!
10
5
Sasia

7. Mënyrat alternative për matjen e të
hyrave të përgjithshme
 Të hyrat mesatare:
 Na tregojnë se sa të hyra realizon një
firmë për shitjen e një njësie.
AR = TR ÷ Q
 Të hyrat mesatare janë të barabarta
me cmimin e produkti, në konkurrencë
të plotë.
 Pasi firma është çmim pranuese

8. Mënyrat alternative për matjen e të
hyrave të përgjithshme
 Të hyrat marxhinale:
 Na tregojnë se sa të hyra realizon një
firmë për shitjen e një njësie shtesë të
produktit.
 MR = TR ÷ Q
 Të hyrat marxhinale janë të barabarta
me cmimin e produktit, në konkurrencë
të plotë.
 Grafikisht: Cdo njësi e shitur do t’ia
shtojë firmës shumën e njëjtë në të
hyrat e përgjithshme, $5!

9. Të hyrat e përgjithshme: Tregu me
Cmimi
(euro)konkurrencë të plotë
Të hyrat e përgjithshme
25
20
15
10
Të hyra marxhinale
5
Sasia

10. Maksimizimi i fitimit
 Qëllimi i një firmë në tregun me
konkurrencë të plotë është maksimizimi i
fitimit.
 Fitimi = TR -TC
 Grafikisht: Kombinimi i lakores së të hyrave
dhe të kostos.

11. Maksimizimi i fitimit
Cmimi
(euro)
Kostoja e përgjithshme Të hyrat e përgjithshme
25
20
15
10
5
Sasia

12. Maksimizimi i fitimit
Cmimi
(euro) Kostoja e përgjithshme
Të hyrat e përgjithshme
25
20
Maksimizimi i fitimit
në Q = 3 njësi!
15
}
10
5
Sasia

13. Lakorja e kostos e firmës në treg me
konkurrencë të plotë
 Rishiqim i lakoreve të kostove
mesatare:
 Lakorja e kostos marxhinale (MC)
përfundimisht është pozitive.
 Lakorja e kostos totale mesatare (ATC)
ka formën e U-së.
 Lakorja e kostos marxhinale e pret atë
të kostos totale mesatare (ATC) në
minimumin e saj.
 Grafikisht. . .

14. Forma e lakoreve të kostove tipike
MC
ATC
Kostoja (euro)
AVC
Sasia

15. Sasia e prodhimit që maksimizon fitimin e firmës
në konkurrencë të plotë
 Shtoje një drejtëz e cila është e
barabartë me të hyrat mesatare
(AR) dhe ato marxhinale (MR).
 Identifiko nivelin e prodhimit i cili
e maksimizon fitimin.

16. Sasia e prodhimit që maksimizon fitimin e firmës
në konkurrencë të plotë
Cmimi
MC
(euro) ATC
P=MR=AR
ATC AVC
Fitimi
maksimal!
QMax Sasia

17. Sasia e prodhimit që maksimizon fitimin e
firmës në konkurrencë të plotë
 Fitimi maksimizohet kur
 MR = MC
 Firma në knkurrencë të plotë
do ta ndërrojë nivelin e
prodhimit derisa ai të arrijë në
QMax ku fitimi maksimizohet.

18. Vendimi për mbyllje të firmës në tregun
me konkurrencë të plotë
 Firma vendos për nivele të
ndryshme të prodhimit, pasi që ajo
është cmimpranuese.
 Nëse cmimi i shitjes është më i
vogël se minimumi i kostos variabile
mesatare, firma duhet të mbyllet!
 Humbja minimale do të jetë e
barabartë me koston totale fikse.

19. Mbyllja! Kostot variabile janë më të mëdha
Cmimisesa cmimi i tregut
MC
ATC
AVC
Q Mos prodho!
P=MR=AR
Humbja më e lartë sesa kostot fikse
Sasia
Q Mos prodho!

20. Vendimi për mbyllje të firmës në tregun
me konkurrencë të plotë
 Firma vendos për nivele të ndryshme të
prodhimit, pasi që ajo është
cmimpranuese.
 Nëse cmimi i shitjes është më i lartë se
sa kostoja variabile mesatare, por më
i vogël sesa kostoja totale mesatare,
firma duhet të prodhojë, në afat të
shkurtër, një sasi që korrespondon me MR
= MC.
 Pëson humbje ekonomike, por të
minimizuar.

21. Prodhimi afatshkurtër
Minimizimi i humbjes kur MR = MC
Cmimi MC
ATC
ATC AVC
P P=MR=AR
Humbjet janë më të
vogla sesa kostoja fikse
Sasia
Q afatshkurtër

22. Vendimi i firmës për sasinë e prodhimit
në konkurrencë të plotë
 Firma vendos për nivele të
ndryshme të prodhimit, pasi që ajo
është cmimpranuese.
 Nëse cmimi i shitjes është më i lartë
sesa kostoja totale mesatare, firma
duhet të prodhojë një sasi që
korrespondon me MR = MC.
 Realizon fitim ekonomik

23. Prodhimi afatshkurtër
Maksimizimi i fitimit kur MR = MC
Cmimi
MC
ATC
P P=MR=AR
ATC
AVC
Fitimi
ekonomik
maksimal
Sasia
QMax

24. Prodhimi afatgjatë
Fitimi normal kur MR = MC
 Në afat të gjatë firma tipike do të
operojë kur:
 MR = MC
 Fitimi normal kur P = ATC
 Minimumi i ATC
 Pse?
 Për shkak të hyrjes së lehtë
 Për shkak të konkurrencës intensive

25. Prodhimi afatgjatë
Fitimi normal kur MR = MC
MC ATC
P=MR=AR
QLR Sasia

26. Lakorja e ofertës së firmës në
konkurrencë të plotë
 Oferta afatshkurtër:
 Paraqet pjesën e lakores së kostos
marxhinale që shtrihet mbi koston
variabile mesatare.
 Oferta afatgjatë:
 Paraqet lakoren e kostos marxhinale
mbi pikën minimale të lakores së
kostos totale mesatare.

27. Lakorja e ofertës së fimës në konkurrencë
Cmimi plotë
të
MC ATC
P3 P=MR=AR
AVC
P2
P1
Q1 Q2 Q3 Sasia

28. Lakorja e ofertës së fimës në konkurrencë
Cmimi plotë
të
}
P3
P2
P1 Lakorja e
ofertës
afatshkurtër
Sasia

29. Fitimi i firmës
 Fitimi është i barabartë me të hyrat
totale (TR) minus kostot totale (TC)
 Fitimi = TR - TC
 Fitimi = ([TR ÷ Q] - [TC ÷ Q]) x Q
 Fitimi = (P - ATC) x Q

30. Vendimi i firmës për prodhim mbyllje apo
dalje,në konkurrencë të plotë
 Në afat të shkurtër,
 njëfirmë vendos që përkohësisht të
mbyllet, nëse cmimi i produktit të saj
është më i vogël sesa kostoja variabile
mesatare.
 Në afat të gjatë,
 kur firma mund të mbulojë edhe koston
fikse edhe atë variabile, ajo do të
vendosë të dalë, nëse cmimi i saj është
më i vogël sesa kostoja totale
mesatare.

31. Lakorja e ofertës së tregut
 Për cdo cmim të dhënë, cdo firmë
do të ofrojë një sasi të prodhimit
ashtu që cmimi të jetë i barabartë
me koston marxhinale.
 Sasia e ofruar në treg është e
barabartë me shumën e sasive të
ofruara nga firmat individuale.

32. Lakorja e ofertës së tregut
 Firmat do të hyjnë apo dalin derisa
fitimi të arrijë në zero.
 Në afat të gjatë, cmimi është i
barabartë me minimumin e kostos
totale mesatare.
 Pasiqë firmat mund të hyjnë apo
dalin më lehtë në afat të gjatë sesa
në afat të shkurtër,
 lakorja e ofertës afatgjatë është më
elastike sesa ajo e ofertës afatshkurtër.

33. Konkluzat
 Nëse firmat janë në konkurrencë të
plotë dhe kanë për qëllim
maksimizimin e fitimit,
 cmimi i një produkti është i barabartë
me koston marxhinale për prodhimin e
atij produkti.
 Nëse firmat mund të hyjnë dhe
dalin nga tregu me lehtësi,
 cmimipo ashtu do të jetë i barabartë
me minimumin e kostos totale
mesatare të prodhimit.