1. ANG PAMBANSANG EKONOMIYA
Ang pagsusuri sa buong gawi ng lipunan ay isang
napakalawak na gawain. At upang mailarawan ang galaw
ng buong ekonomya sa isang payak na kalagayan na
maipakikita sa pamamagitan ng paikot na daloy ng
produkto at serbisyo.
Paikot na Daloy ng Produkto at Serbisyo
1. Ang payak na paglalarawan ng ekonomya ay
kinapapalooban ng dalawang sektor, ang sambayanan at
kompanya. Ang ideya ng circular flow ay buhat kay
Francois
Quesnay na batay sa kanyang Tableau
Economique.

2. KOMPANYA
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSYO
N
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
Lupa, Paggawa,
Kapital, Entreprenyur
SAMBAHAYAN
Dayagram Blg. 1

3. Ang dalawang sektor ay gumaganap ng gawaing
pamproduksyon at gawaing pandistribusyon. Makikita
natin sa dayagram blg. 1 na ang ugnayan ng dalawang
sektor ay nagaganap sa tulong ng pamilihan, ang
pamilihan ng salik ng produksyon at pamilihan ng
nagawang produkto. Ang sambahayan ang nagmamay-ari
ng mga salik ng produksyon sa isinusuplay niya sa
pamilihan ng salik ng produksyon. Mula sa pamilihan, ito
ay kukunin ng kompanya upang magamit sa paglikha ng
mga produkto. Ang anumang produkto na nagawa ng
kompanya ay dadalhin nito sa pamilihan ng nagawang
produkto.

4. Ang mga yaring produkto ay kukunin naman ng
sambahayan para sa kanilang pangangailangan. Ang
dalawang sektor ay nagtatamo ng kapakinabangan
kahit hindi gumagamit ng salapi sapagkat ginamit
nila ang anumang bagay na mayroon sila upang
makamit ang ibang bagay.
2. Paggamit ng Salapi bilang Kabayaran ng
Dalawang Sektor

5. Mula sa pagkakaroon ng unang daloy na nagmumula sa
sambahayan, ang dayagram ay nagpapakita ng
panibagong daloy na kung saan ang kompanya ay
magsisimulang magkaloob ng kabayaran sa mga salik ng
produksyon na ginamit sa paglikha ng produkto.
Halimbawa, ang kompanya ay nagbayad ng halagang
P10M sa paggamit ng mga salik. Tingnan ang Dayagram
blg. 2.

6. P10M
P10M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
KOMPANYA
Kita
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSYO
N
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
Lupa, Paggawa,
Kapital, Entreprenyur
Kita
P10M
SAMBAHAYAN
Dayagram Blg. 2
Pagkonsumo
P10M

7. Ang kabayaran ng kompanya ay tatanggapin ng
sambahayan bilang kita nito. Ang sambahayan ang
tatanggap ng P10M dahil ito ang nagmamay-ari ng mga
salik ng produksyon. Ang lupa ay tatanggap ng upa o
renta, sahod para sa paggawa, tubo para sa entreprenyur
at interes para sa kapital.
Ang kita ng sambahayan ay ginagastos sa pagkonsumo at
pagbabayad sa mga yaring produkto na mula sa
kompanya. Ang kabayaran sa mga yaring produkto ay
tinatanggap ng kompanya bilang kita. Upang matamo ang
ekwelibryo o kabalansehan ng ekonomya, ang anumang
kita na tinatanggap ng dalawang sektor ay katumbas ng
kanilang pagkonsumo.

8. Ang ganitong ugnayan ng mga sektor ay patuloy na
nagaganap upang maisagawa ang mga gawaing
pamproduksyon at distribusyon ng ekonomya. Kung ang
kita ay P10M, ang pagkonsumo ay P10M din upang
maging balanse ang ekonomya.
3. Pag-iimpok ng Sambahayan at Pamumuhunan ng
Kompanya
May pagkakataon na ang sambahayan ay natutong magimpok ng kanilang kita. Mababawasan ang salapi na
kanilang gagamitin sa pagkonsumo. Ang pag-iimpok ay
pagtatabi o pag-iipon ng ilang bahagi ng kanilang kita
para sa hinaharap.

9. Maraming anyo ang pag-iipon ng ilang bahagi ng
kanilang kita para sa hinaharap. Maraming anyo ang pagiimpok. Ang pag-iimpok ng pera sa bangko ay isang
paraan, ang pagbili ng insurance o seguro ay isa pa ring
uri ng pag-iimpok. Sinasabing ang ganitong gawain ng
sambahayan ay nagbubunga ng diskwilibryo sa
ekonomya.
Halimbawa, sa P10M na kinita ng sambahayan, ang P2M
ay inilaan sa pag-iimpok na magbubunga ng pagkabawas
ng salaping pangkonsumo ng sambahayan, ito ay
magiging P8M na lamang. Ang tatanggapin ng kompanya
bilang kabayaran ng mga ginawang produkto ay P8M
nangangahulugang maraming produkto ang hindi
mabibili na makadaragdag sa imbentaryo ng kompanya.

10. Ang imbentaryo ay dami ng produkto na itinatago upang
gamitin sa darating na panahon. Kapag marami ang stock
ng kompanya, liliit ang produksyon ng kompanyasa
hinaharap na maaaring magdulot ng pagbaba ng konsumo
sa mga salik ng produksyon. Nakita natin ang
pagkakaroon ng diskwilibryo sa isang payak na
ekonomya.
Ang pag-iimpok ay bahagi ng buhay at upang maging
kapaki-pakinabang ang inimpok na salapi, ilagay ito sa
mga bangko o institusyong pinansyal o iyong tinatawag
na pamilihan ng kapital na makatutulong sa pagsasagawa
ng isang gawain ng kompanya upang maibalik muli ang
ekwilibryo sa ekonomiya.

11. P8M + P2M
P10M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
KOMPANYA
Kita
Produkto at
Serbisyo
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSY
ON
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
Lupa, Paggaw
a, Kapital, Ent
reprenyur
Kita
SAMBAHAYAN
Pagkonsumo
P8M
P10M
P2M
impok
Dayagram Blg. 3
PAMILIHAN
NG KAPITAL
(bangko, ins
titusyong
pinansyal
P2M
pamumuhunan

12. Kaya ang kompanya ay may magagamit na puhunan na
P10M sa paglikha ng produkto, sa pagkat tumanggap ito
ng P8M sa pagkonsumo ng sambahayan at P2M mula sa
pamumuhunan. Ito ay nangangahulugan na ang anumang
lumabas sa daloy ay kailangang pantayan ng pagpasok na
halaga sa daloy upang ang mga nabuong produkto ay
maubos at mabili para ang kabuuang suplay ay kapantay
ng kabuuang demand.
Pagpasok ng Pamahalaan sa Ugnayan ng Sambahayan at
Kompanya

13. Ang isang ekonomya ay hindi kumpleto kung hindi
isasama sa ugnayan ng mga sektor ang tungkulin at
gawain ng pamahalaan.
Ang pamahalaan ay may tungkulin na maningil ng buwis
sa dalawang sektor upang magkaroon ng kita na
gagamitin sa pagbibigay ng mga serbisyong panlipunan.
Kung ang pamahalaan ay naniningil ng P1M halaga ng
buwis sa dalawang sektor, ito ay adapat niyang ibalik sa
paikot na daloy upang matamo ang balanse sa ekonomya.
Pamahalaan ang nagkakaloob ng subsidy sa kompanya at
nagiging konsyumer at supplier din ng mga yaring
produkto sa pamilihan.

14. Binibigyan din niya ng transfer payment ang sambahayan
tulad ng pensyon, scholarship, donasyon at mga
benepisyo. Bumibili at nagbibili rin ito ng mga salik ng
produksyon upang makatulong sa patuloy na pag-ikot ng
daloy ng mga produkto at serbisyo sa ekonomya.
Ang pamahalaan din ang nangungunang sektory na
nakikipag-ugnayan sa ibang bansa upang palawakin ang
ating kalakalan. Ang pump priming ay isang hakbang na
isinasagawa ng pamahalaan upang bigyang-buhay at
pasiglahin ang lahat ng sektor na bumubuo sa ating
ekonomya. Sa tulong nito nagiging aktibo ang lahat ng
gawaing pangkabuhayan.

15. P7M + P2M + (subsidy) 1M
P10M
Kita
subsidy
payments
transfer
Lupa,
Paggawa,
Kapital,
Entreprenyur
Produkto at
Serbisyo
PAMAHALAAN
Buwis p1M
PAMILIHAN
NG MGA
SALIK NG
PRODUKSY
ON
Kita
KOMPANYA
Buwis p1M
Upa, Tubo, Sahod, Interes
SAMBAHAYAN
Pagkonsumo
P7M
P10M
PAMILIHAN NG
DAYUHANG
PRODUKTO
PAMILIHAN
NG MGA
NAGAWANG
PRODUKTO
P2M
impok
Dayagram Blg. 4
PAMILIHAN
NG KAPITAL
(bangko,
institusyong
pinansyal
P2M
pamumuhunan