1. www.snrs.pl
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania
Matematycznego i Komputerowego, UW
Internetowe sieci społeczne:
Badanie rzeczywistych
zachowań i relacji
na polskich przykładach
Jan M. Zając (UW / SmartNet)
Internet w badaniach, Wrocław, 06.03.2009

2. Co chcielibyśmy wiedzieć?
 Co robisz?
 Co lubisz?
 Co kupujesz?
 Z kim się przyjaźnisz?
 Kogo znasz?
 Kogo cenisz?
 Kto wywiera na Ciebie wpływ?

3. Problemy badań deklaratywnych
 Badamy deklaracje, opinie, sądy
 Nie bada się wszystkich, a tylko niektórych
przedstawicieli
 Dobrze, jeśli są reprezentatywni
 Na podstawie deklaracji nielicznych wyciągane są
wnioski co do zachowań wszystkich
 A czy te zachowania wynikają z decyzji jednostek, czy
także z kontekstu społecznego?
 Bardzo często na nasze zachowania wpływa to co robią
najbliżsi, znajomi i inne osoby z otoczenia

4. Rys. Andrzej Mleczko

5. Nauka też dostrzega ten problem
Dariusz Doliński (2008):
Psychologia jako nauka o
zachowaniach pod rzeczywistym
lub wyobrażonym wpływem
innych ludzi…
Czy o myślach, przekonaniach i sądach?
Czym różni się psycholog od socjologa?

6. Internet szansą dla badań
Nowe możliwości badania zachowań i relacji
międzyludzkich w oparciu o rejestrowane dane
Ruch na stronie i między stronami
Zapytania w wyszukiwarkach
Linki między stronami
Internet jako obiekt badań…
I jako środowisko do badania innych problemów

7. Sieci społeczne w internecie
 Społeczny kontekst zachowań
 Problemy ze zbieraniem danych o relacjach:
 Ile osób znasz?
 Z kim rozmawiałeś w ostatnim tygodniu?
 W sieciach społecznych próbkowanie jest szczególnie trudne
– bardzo skośne rozkłady liczby relacji
 W internecie – dane o całej populacji + zapisywane relacje
 Podejście sieciowe: jednostki, ich zachowania ORAZ relacje

8. Co badaliśmy?
Zespół: D. Batorski, P. Kucharski, J. Zając
Komunikator Gadu-Gadu (od 2004)
Inne produkty grupy Gadu-Gadu (od 2008)
 m.in. Blip, MojaGeneracja, Open FM
Grono.net (2006)
Blox.pl (2006-2008)
CouchSurfing.com (2006-2008)

9. Główne założenia analizy sieci społecznych
Sieć: relacje i węzły
Węzły: osoby, organizacje, działy firmy, kraje
Relacje: dowolnie zdefiniowane połączenia
(komunikacja, dyskusje na ważne tematy,
radzenie się, lubienie, przyjaźń, kierowanie …)

10. Definiowanie sieci relacji
 Pokrewieństwo
 Jest matką / ojcem
 Więzy krwi
 Role społeczne
 Internet
 Szef / podwładny
 Ma na liście kontaktów
 Przyjaciel
 Ma w kategorii przyjaciół
 Komunikacja, percepcja
 Wysyła wiadomości
 Rozmawianie
 Obserwuje
 Znajomość
 Linkuje do
 Uczucia
 Odwiedza te same strony
 Wierzy, ufa
 Lubi, kocha

13. Podstawowe zastosowania
w kontekście internetu
Diagnoza struktury społeczności, w tym:
Grupy czy rzadkie sieci?
Ocena stadium rozwoju i możliwości wzrostu
Ocena fazy życia społeczności i możliwości jej
rozwoju
Wpływ społeczny i innowacje
Specjalne role w obrębie sieci

14. Diagnoza struktury społeczności
 Silne i słabe relacje mają różną strukturę
 Struktura wpływa na procesy społeczne
Rzadka sieć Grupa

15. Rzadka sieć
Rozległa, rzadka, nieokreślo
ne granice
„Nie znam znajomych moich
znajomych”
Słabe relacje:
znajomi, „znamy się tylko z
widzenia”
Struktura jest typowa dla
sieci w większości serwisów
społecznościowych
Informacje, zwłaszcza plotki, rozprzestrzeniają się
bardzo szybko…
Ale zmiana opinii i zachowań - niekoniecznie

16. Grupa
Bliskie relacje: przyjaźń,
rodzina
Przyjaciele moich przyjaciół
są moimi przyjaciółmi
Zwarta, spójna, jasno
określone granice
Większa możliwość zmian opinii, postaw i
zachowań - jeśli wiele osób z otoczenia…
Natomiast informacje, zwłaszcza plotki, często
nie rozprzestrzeniają się tak szybko

17. Centrum sieci linków w blogrollu
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak

18. Centrum sieci linków w blogrollu
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak

19. Diagnoza struktury społeczności (2)
Kto ma najwięcej znajomych?
Kto ma znajomych, którzy mają najwięcej
znajomych?
Identyfikacja gęstszych struktur w obrębie
społeczności
Stadium rozwoju i możliwości wzrostu
Mały świat i odległości „w uściskach ręki”
pomiędzy członkami społeczności

20. Mały świat i 6 uścisków ręki
MA
NE
Badania Stanleya Milgrama (1967-1969):
Mając informacje o docelowej osobie przekaż
wiadomość znajomemu, który jest najbliżej celu

21. Mały świat i 6 uścisków ręki (2)
 Przeciętna długość ścieżki
relacji między 2 osobami
wynosi ok. 6
 Bardzo często wspominany
w kontekście społeczności
internetowych
 A jak jest naprawdę?

22. Krótkie ścieżki – ile uścisków ręki?
Gadu-Gadu (2004) 5,8
Gadu-Gadu (2008) 5,8
Blox (2007) 5,4
(tylko blogi z linkami)
Couchsurfing (2006) 5,3
Grono (2006) 4,8
Blip (2008) 4,6

23. Sieć popularnych blogów i „Nowa Zelandia”
- to nie jest mały świat…
5487 2509
3618 2977
1813 2285 1553
2010 10252347 1488
1409 2183 3969
4614 2222
1416 2415
1939 31031291 4103
17171440 2799
2390
2342 34556304 2685 4809 3690
6025 1254
1152 2072 6163 2769
6730 6102 5355
5876
5384 53675717
1457
11883881 2942 3732 7287 1329
2714
2626 2059 2681 2054 37503990 6544
1751 2235 4374 3370
5807 1334
1220
3824 3931
2525 1386 5790
1477 6370 6482 6892
3268 3028 2108 5932
2597 3874
1653 6855 3243
2066 4540
3038
1620 2835 2387
2776
6600 2460 6877 57412470
1447 3617 2385 1806
7182 1235 2551 25631634
7038 1450 1801 1166
3596 1252 3309 3315 3337
7650 1561
6487 2723 2604
5944 2670
1734 1654 1669
3026
701015781449 2607
1588 1271 1412
8017
1331 2111
21952601 1343 1580
2773 2047 2755 1550
3574 1468 2546
6919 1856
1692 1452 3097
3523 4930
1055 83811266 7582
3867
2086 1138
3227
31003328
3933
2002 5665 1975 1519 7645
1929
2485
1282 3081 1642
1499
1024 1332 5320
1894 1104 1613
4422 5193 2219
1001 6583 1646
4611 1034
6057 2023
1526 3658
2810 1364
4833 4602
7043
1043
2543
2331
2145
3495
3664
5545
2761
1668
3295 1077
3642
1398
1544
1515 2731
4206
1289
6454 1490
2208 4319 4779 1637
4704
1113
1920 1609
20962233 2885 1871
1342
3260
5212 2077 4169 2668
3074 8192
2211 7386
2916 4251
4776 1614
5328 1700 8273
1443 7179 1989
2475 2466
2941 5554
1603 40283553
1683 1455
1425 2379
4209 4014 18232068
26753973
1352
3511 2107
1285
3859 2878 2853
4140
4172 11601987 1030 5926
17482081
1770 1824
1193 2542 2592 3680
1273
3924
61943558
2672
2127 2645
2937 6719 4313 17696167
1625 1990
2506 2327
2239 29992790
4925 40022989 1890
1229 1259 4661
5888
1802 4204
2128 8000
3509
1246 3399
3084 3760
4577
1537 53483197 8224
6530
6535
1861 212145532478
2011 3218
2530
3148
3367 2751 2309 68231487
5877 6195
1095
4565 32162412
2648 2057
7196 18161170 3008
2051
1301 4689
38654132
6690 19701904 1470 3071
4134 2215 3049
3424
6032 2944 4850 2102 3652
3727
2173 1016
3093 4830
2680
4036 2332 2713 1927 1826
8431 5533 3021 3600
2473 5963 2286 7073
4669 2794
2571 1071
42933765
6453 1632
1151 2887
1322
3812 5448 6029 3020 1010 2377 1370
3564 29733779
2623 1799
2644 3586 5803 2574 7307 1290
4700
4100
7025 2139 3346 3307 6993
6226
5695 1300
5475
3937 2370 1402
2838 1094 2106
2490 1797 6373 1760
6201 7965
2001
1782 2879
5625 60132971 1867 2366
3341 5593 1433
66685450 6484 2732 2132 6120 1458
2756
1073 6457 3308 22741157 1080
3976 1789
2262 2883 1353
6396 5313 3916
6888 1197
36882009 3839 5415 4971
2642 40677902
4018 4199 1002
6398 1048
1925
1310 4676 7753 4829 3433 7096
6031 1822 2897 3957
8263
6930 3776 6532 1004 1035
4769
2097 2468 4407
5860 1504 6999 1250 1076
1725 2564
1860 1116
1844 2688
3825 1787
25352474 3950
1360
5971 3155 5231 33386269 15993187 1276 2090 1413
1496
5248 13576743 3749 5662 5263 2567 1014
4386 6710
3907 2695 1689
3354
1521 2398 1215 2131
4822 5353 4748 6776 4238
1660 8144 5906 2847 5273
1122
2486
1531 4600 7776 5113 1059
6113
5123 7370 4681
2629
1852 6303 5477
4659 2071
3420 2159
2463 2221 7551 2095 1041
2430 5918
5184
1066 2153
1084
5667
6311
4129172059662507 3815 2295
3928 2249 3909 5726 1198 2917
3982 2849 2659 3963 2396 1299 5469
3735
2747 5861 4081
1101
1445 72864860
1723 2232 5422
2294 4268 2712
2596 3470
35031732 8322 6565 3656
2550
2223 5261
2157 1858 4727
4988 2186 2158 1072
5277
1281 1247
1075 76833901 1007
5293 7305 1158
5143
2202
1587 18471795
51191961 1571 3363
2388 3083
3460 3499
1436
4116 3720 7428
5508 7364
1738
4398
4338
7907
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak 5998

24. Czy wszyscy są w małym świecie?
Gadu-Gadu (2004) 99,6%
Gadu-Gadu (2008) 99,7%
Grono (2006) 99,3%
Couchsurfing (2006) 78%
Blip (2008) 42%
Blox (2007) 29%
(tylko blogi z linkami)

25. Innowacje i wpływ społeczny
Nowe funkcjonalności, także premium
Pobranie nowej czy płatnej wersji
Konkursy
Dodanie profilu marki do znajomych
Kto pierwszy korzysta z nowych możliwości?
Jak szybko się rozprzestrzeniają?
Kto ma wpływ na osoby z otoczenia?

26. Specjalne role w obrębie sieci
Najpopularniejsi i outsiderzy
Liderzy opinii
Gatekeepers i unikalne połączenia
Luki w sieciach
Kogo jeszcze znasz? Z kim jeszcze mógłbyś
się połączyć?

27. Przeciętny użytkownik serwisu
Wynik powtarzany w każdym badaniu:
wielkie zróżnicowanie znaczenia, aktywności
i czasu korzystania przez użytkowników
Mówienie o przeciętnym użytkowniku może
zaburzyć obraz społeczności
Gwiazdy i długi ogon
Popularność szybko zmienia się w czasie

28. Liczba linków z innych stron
(blogroll w Blox.pl, czerwiec 2007) 1. 675
125 tys. blogów 2. 598
11 412 ma przynajmniej 1 3. 301
link przychodzący z Blox.pl 4. 279
Spośród tych 11 412: 5. 279
46% ma dokładnie 1 link 6. 240
21% ma 5 lub więcej linków 7. 198
5% ma 21 lub więcej linków 8. 192
1% ma 73 lub więcej linków 9. 190
Top Ten - 10. 182
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak

29. Linki a ruch użytkowników
Tylko 10% wszystkich blogów ma przynajmniej 1 link
przychodzący z innych blogów z Blox.pl…
… i tylko 1% wszystkich blogów ma przynajmniej 10
linków przychodzących z innych blogów z Blox.pl…
Ale blogi z minimum 10 linkami przychodzącymi
generują aż 56% ruchu
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak

30. Linki a ruch użytkowników
Siła długiego ogona:
Wszystkie blogi mające nie więcej 100 „czytelników”
(unique users) tygodniowo czyta łącznie ok. 300 tys.
osób tygodniowo,
A te mające do 10 czytelników – ok. 50 tys. osób
Blox.pl, współpraca: Kamil Rakocy, prof. Andrzej Nowak

31. Problemy z danymi
 Skąd dane?
 Współpraca z serwisem
 Zbieranie na stronach WWW
 Anonimowość i prywatność badanych
 Większość analiz możliwa na danych
anonimowych
 Konieczność zabezpieczenia danych

32. Rys. Andrzej Mleczko

33. Problemy z danymi (2)
 Co jest w ogóle zbierane? Szum…
 Format danych – obróbka bazodanowa
 Objętość danych – np. kilkadziesiąt milionów
obserwacji w kilkunastu punktach w czasie…
 Rozwiązania: Informatyk w zespole + własne
programy do analiz + duża moc obliczeniowa

34. Łączenie z innymi badaniami
W niektórych przypadkach wskazana triangulacja i
włączenie badań jakościowych czy ankietowych,
np.:
 Dane socjo-demograficzne (choć często
zapisywanie w serwisie)
 Trochę bardziej pogłębiony obraz - ankieta
 Dużo bardziej pogłębiony obraz, zrozumienie
punktu widzenia badanych - jakościowe

35. Dziękuję za uwagę!
jzajac@snrs.pl
Podziękowania:
 Dr Dominik Batorski
 Paweł Kucharski
 Prof. Andrzej Nowak
 Kamil Rakocy
 GG Network SA (dawniej Gadu-Gadu SA)
 Arkadiusz Kustra i Gazeta.pl
 Marcin Jagodziński i Blip.pl
 Andrzej Mleczko ;)