1. ชื่อโครงงาน ผลิตภัณฑ์จากนำ้าหมักชีวภาพ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี
ผู้จดทำา
ั ด.ญ. ห้าสีฝ๊ะ สายติ้ง ด.ญ. ปนัดดา พุ่มโพธิ์
ด
ระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 4 - 5
ครูที่ปรึกษา นางนัยนา บุตรสมัน
โรงเรียน บ้านนาทุ่งกลาง
บทคัดย่อ
โครงงานอาชีพเรื่องผลิตภัณฑ์จากนำ้าหมักชีวภาพ เป็นการ
ศึกษาค้นคว้าความรู้ในการนำาพืชสมุนไพรที่มีอยู่ในท้องถิ่นบ้านนาทุ่ง
กลางและบ้านของนักเรียนเอง ซึ่งมีอยู่ปริมาณมาก โดยการศึกษาครั้งนี้
มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อให้เห็นคุณค่าและประโยชน์ของพืชสมุนไพร
2. เพื่อให้มีประสบการณ์ในการประกอบอาชีพ การผลิตนำ้ายา
อเนกประสงค์ ครีมอาบนำ้า และ แชมพูสระผมจากพืชสมุนไพร 3.
เพื่อหารายได้ระหว่างเรียนและแบ่งเบาภาระของครอบครัว 4. เพื่อฝึก
การใช้จ่ายอย่างประหยัด อดออม และลดค่าใช้จ่ายในการซื้อนำ้ายา
เอนกประสงค์ ครีมอาบนำ้า และแชมพูสระผมราคาแพง 5. เพื่อฝึก
ทักษะอาชีพและเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว
โดยการศึกษาครั้งนี้ ได้ศึกษาจากหนังสือพืชสมุนไพร
ภูมิปัญญาท้องถิ่น และจากคุณหมอประจำาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ
ประจำาตำาบลบ้านนาทุ่งกลาง โดยได้มีกระบวนการจัดทำาศึกษา 2
รอบ คือ รอบที่ 1 เป็นการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับสรรพคุณของ
สมุนไพรและวิธีการนำาสมุนไพรมาทำานำ้าหมักชีวภาพ โดยศึกษา
หาความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่น ผลปรากฏว่า พืชสมุนไพรที่สามารถ
นำามาทำานำ้ายาเอนกประสงค์ ได้แก่ ผลไม้รสเปรี้ยวทุกชนิดเช่น มะเฟือง
ตะลิงปลิง สับปะรด มะกรูด มะนาว ส่วนพืชที่สามารถนำามาทำาครีม
อาบนำ้านั้น ได้แก่ พืชที่มีสารช่วยบำารุงผิว สร้างความชุ่มชื่น และ
ช่วยขจัดเซลล์ผิวทีตาย ได้แก่ กล้วยนำ้าว้า มังคุด มะเฟือง และพืช
่
ที่สามารถนำามาทำาแชมพูสระผมได้นั้น ได้แก่พืชที่มีสรรพคุณช่วยบำารุง
รากผมให้แข็งแรง ขจัดเชื้อราต้นเหตุของรังแค ลดอาการคันศรีษะ
เพิ่มความชุ่มชื้นให้หนังศรีษะ และผมดกดำาเป็นเงางาม ได้แก่ มะกรูด
อัญชัน และ ฝักข้าว โดยมีกรรมวิธีในการทำานำ้าหมักชีวภาพคือ ผสม
พืชสมุนไพร นำ้าตาลทรายแดง และนำ้า ในอัตราส่วน 3 : 1 : 5 หมัก
ทิ้งไว้ 3 เดือน รอบที่ 2 เป็นการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการทำานำ้ายา
เอนกประสงค์ แชมพู และครีมอาบนำ้าจากนำ้าหมักชีวภาพ

2. ผลการศึกษาโครงงานมีดังนี้
1. พืชสมุนไพรที่สามารถนำามาทำานำ้ายาเอนกประสงค์ ได้แก่ ผล
ไม้รสเปรี้ยวทุกชนิดเช่น มะเฟือง ตะลิงปลิง สับปะรด มะกรูด มะนาว
ส่วนพืชที่สามารถนำามาทำาครีมอาบนำ้านั้น ได้แก่ พืชที่มีสารช่วยบำารุง
ผิว สร้างความชุ่มชื่น และ ช่วยขจัดเซลล์ผิวที่ตาย ได้แก่ กล้วยนำ้าว้า
มังคุด มะเฟือง และพืชที่สามารถนำามาทำาแชมพูสระผมได้นั้น ได้แก่
พืชที่มีสรรพคุณช่วยบำารุงรากผมให้แข็งแรง ขจัดเชื้อราต้นเหตุของ
รังแค ลดอาการคันศรีษะ เพิ่มความชุ่มชื้นให้หนังศรีษะ และผมดกดำา
เป็นเงางาม ได้แก่ มะกรูด อัญชัน และ ฝักข้าว
2. สารที่มีอยู่ในนำ้าหมักชีวภาพที่ได้จากกระบวนการสร้างและ
สลาย (metabolism) ของจุลินทรีย์ต่างๆและวัตถุดิบที่ใช้หมักมี
สรรพคุณเป็นตัวต้านออกซิเดชันที่ยับยั้งการเติมออกซิเจนหรือการออก
ซิไดส์( oxidation ) กำาจัดการเกิดของอนุมูลอิสระ (free radicals) ที่
มีคุณสมบัติทำาให้เซลล์ร่างกายเสื่อมหรือเสียหาย
3. นำ้าหมักชีวภาพ สามารถนำามาทำานำ้ายาเพื่อใช้ในครัวเรือนได้
หลากหลาย ได้แก่ นำ้ายาเอนกประสงค์ (ล้างจาน ซักผ้า ล้างรถ)
แชมพูสระผม และ ครีมอาบนำ้า
4. ผลิตภัณฑ์จากโครงงานอาชีพ สามารถจำาหน่ายสร้างรายได้
ให้กับนักเรียน และ ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือนในการซื้อนำ้ายา
เอนกประสงค์ แชมพูสระผม และครีมอาบนำ้าราคาแพง
ประโยชน์ที่ได้รับจากการทำาโครงงาน
1. ด้านความรู้และประสบการณ์ นักเรียนมีความรู้ ความสามารถ
ในการผลิตนำ้ายาเอนกประสงค์ แชมพูสระผม และครีมอาบนำ้า
สมุนไพร และเห็นช่องทางในการประกอบอาชีพในอนาคต
2. ด้านผลผลิต ทรัพย์สิน กำาไร นักเรียนมีรายได้ระหว่างเรียน
เห็นคุณค่าการประกอบอาชีพและสามารถแบ่งเบาภาระผู้
ปกครองได้

3. โดยสรุป การทำาโครงงานอาชีพเรื่องผลิตภัณฑ์จากนำ้าหมักชีวภาพ
ทำาให้นักเรียนมีทักษะและ
ประสบการณ์ในการผลิตและจำาหน่าย นำ้ายาเอนกประสงค์ ครีมอาบนำ้า
และแชมพูสระผม และเห็นช่องทางในการประกอบอาชีพ ทำาให้
นักเรียนมีรายได้ระหว่างเรียน สามารถลดค่าใช้จ่ายในการซื้อ
ผลิตภัณฑ์ราคาแพง และทำาให้เห็นคุณค่าและประโยชน์ของพืช
สมุนไพรเพิ่มมากขึ้น