3. SebabsebabPenentangan (a) Dasarpenaklukan British 1. British menaklukidaerahmerekasepertiNaning, Pahang, Kelantan, Terengganu, Sabah dan Sarawak. 2. Tujuanpenaklukan British terhadapnegeri-negeriMelayuadalahuntukmengukuhkankedudukanpolitikmereka. 3. Penguatkuasaanpolitik British menjadiluasdankawasanituakanterikatdenganperintahdanperaturannya. 4. Setelahmenduduki Melaka British memaksaNaningmenjadijajahantakluknyadandikehendakimembayarufti. 5. Dol Said, PenghuluNaningmenentangkehendak British danhalitumenyebabkanpeperangan.
4. (b) Eksploitasiterhadapekonomitempatan 1. British berhasratuntukmenguasaiekonomitempatan. 2. Iadilaksanakanmelaluiperjanjian-perjanjian yang dimeteraiolehmerekadenganpemimpintempatan. 3. Melaluiperjanjiantersebut, saudagar-saudagardariNegeri-negeriSelatdibenarkanmenjalankanperlombongandanperdaganganbijihtimah. 4. Penduduktempatanmarahterhadap British.
5. (c) Pelaksanaanpentadbiran Barat terhadapmasyarakattempatan 1. British memaksakanpentadbiran Barat kepadapenduduktempatan. 2. British memperkenalkansistemcukai, undang-undangdanperaturantanahuntukmendapatkanhasil yang maksimum. 3. Di Terengganu, penentanganberlakukerana British menetapkanbahawasetiaptanah yang hendakdibukaolehpenduduktempatanmestilahmendapatkeizinan British dandikenakancukaitanah. 4. Peraturantersebutbertentangandenganamalantradisi yang membolehkanmerekamembukatanahmengikutkeperluantanpaperlumembayarcukai.
6. (d) Campurtangan British dalamadatresamtempatan 1. British memaksapenduduktempatanmenerimanilai-nilai British yang amatbertentangandenganbudayamasyarakattempatan. 2. Di Perak, Residen British iaitu J.W.W Birch telahcampurtangandalamadatresamMelayuiaituamalanmenggunakanorangsuruhandalamkalanganpembesarMelayu. 3. Tindakantersebutditentangolehpemimpindanpembesartempatan.
7. (e) Pembesartempatankehilangankuasadanpengaruh 1. Pemimpintempatankehilangankuasadanpengaruhpentadbirankeataskawasandananakbuahmerekasetelah British menjajahkawasantersebut. 2. Sebelumkedatangan British parapembesartersebutdilantikoleh sultan ataupunmasyarakatnyauntukmentadbirkawasantersebut. 3. Para pembesarbertanggungjawabuntukmenjagahalehwaldaerahnyasepertisoalpentadbiran, perundangan, ekonomidansosial. 4. Para pembesartidakberpuashatidengantindakan yang dilakukanolehpihak British yang telahmenyebabkanmerekahilangkuasa. (f) Kesulitanpenduduktempatan 1. Pelaksanaanundang-undang Barat oleh British telahmenyulitkanpenduduktempatan.
8. Melaka Penentangan Di Naning (1831-1832) Naningmerupakansebahagiandaripada Melaka. Gabenor Fullerton menyatakanNaningperlubayar 1/10 daripadahasilekonomikepada British. CadanganbritishditentangolehDol Said (PenghuluNaning). Perang Naning tercetus pada bulan Julai 1831. Naningdiisytiharkansebagaisebahagianwilayah Melaka. Feb 1834 Dol Said menyerahdiri.
9. Selangor Perang Kelang Perang Kelang tercetusdisebabkanpertentanganantara Raja Mahadi dengan Raja Abdullah. 1868, Sultan Selangor lantikTengkuKudin (Wizurai Selangor) dan bantu Raja Ismail merampasKlang. British campurtangandanberisokongan menentang Raja Mahadi. Walaupun hanyaPerangsaudaratetapicampurtangan British telahmendapattentanganpenduduktempatan.
10. Perak Penentangandi Perak Sebab penentangan British di Perak : a) British dan Birch menyekathakmengutipcukaioleh Sultan danpembesarMelayu. b) Paksa sultan tandatangani surat penyerahan kuasa kepada kerajaan British 1875. c) Pembaharuanoleh J.W.W Birch: - hapussistemperhambaan - beriperlindungankepadahamba - campurtangandalamadatresamorangMelayu d) Sikapperibadi Birch - buatpembaharuansecaratergesa-gesa - tidakbolehberbahasaMelayu
11. Dato Maharaja Lela , DatoSagordan Pak EndutdanSeputumtentang British danbunuh Birch pada Nov 1875 diPasirSalak. MerekadihukumdiMatang 1879. Sultan Abdullah danNgah Ibrahim dibuangnegerikePulau Seychelles iaitusebuahnegara kepulauan di tengah Lautan Hindi.
12. Pahang Penentangandi Pahang Penentanganbermulaapabila British lantikJ.P. Rodger sebagaiResiden Pahang 1888. Beliau telah memperkenalkan jawatan pemungutcukaidanmajistret. British memperkenalkansistemlesendan permit (punguthasilhutan),cukai tanah dan sistem kerah. PembesarMelayukehilangankuasadanmatapencarianlalubanguntentang British. Tok Gajah, Dato Bahaman danMat Kilau melancarkan Pemberontakan pada Disember 1891 danserangbalai Polis LubukTruadan Kuala Tembeling. Pemberontakanberakhirpadatahun 1895. Tok Gajah, Dato Bahaman dan Mat Kilaumelarikandirike Terengganu, Kelantan danakhirnyake Siam.
13. Kelantan Penentangandi Kelantan Melaluiperjanjian Bangkok 1909, Kelantan diserahkankepada British dan James Scott Mason –penasihat British Julai 1909. Penentangan Inggeris dipimpin oleh Haji Mat Hassan bin Munas(TokJanggut). Puncapenentangan : a) ketidakpuasanhatiEngkuBesarJeram b) Sistem Tanah Baru 1915 c) Pengenalancukaihasilpertanian d) Sikappegawai British - Sikap Peg Daerah iaituChe Abdul Latifmenimbulkan kemarahan orang ramai. Tercetus pemberontakandiketuaiolehTokJanggutdiPasirPuteh 29 April 1915. Pemberontakan tamat pada 24 Mei 1915.
14. Terengganu Penentangan Di Terengganu Pemberontakandi Terengganu yang diketuaiolehHjAbdRahmanHj Abdul Hamid (Hj. Abdul RahmanLimbong) dikenalisebagaiPemberontakanTanipada 1928. FaktorpemberontakanTani : a) Pungutancukai – tanah, hasiltanahdancukaikepala. b) perkenalkansistempendidikan Barat c) perkenalkanpas kebenaranuntukbukatanah, bercucuktanamdanpunguthasilhutan. Pemberontakanberlakupada 21 Mei 1928 serangbalai Polis danpejabat Daerah di Kuala Berang. Pemberontakandapatditumpaskan. Abd Rahman Limbong di buang ke Makkah.
15. Sarawak Penentangan Di Sarawak SebelumPerangDuniaKedua, Sarawak ditadbirolehDinasti Brooke. Beberapapemberontakan: Rentap 1853, Brooke hapuskan amalan memburu kepala manusia yang menjadiamalantradisiorangperibumi Sarawak. MelaluiRentapmerekamenyerangkubu Brooke di Sungai Skrangdanbunuhpegawai Brooke - Alan Lee. 1861, Brooke lancarseranganbesar-besarankuburentapdi Bukit Sadok.
16. Banting ketuakaumIbandiHuluBatangLupar. Puncatentanganakibattindakan Brooke kuasaikawasanBantingdanhapus adat dan amalan tradisi tempatan 1908, Brooke berjaya tewaskan Banting. Sharif Masahor Penentanganberpuncadaripadatindakan James Brooke memperkenalkansistempemerintahanbarudankuasaikawasanSg. Rejang. Sharif MasahormerupakangabenorSarikeidiSg. Rejangdilantikoleh Sultan Brunei. BeliauberpakatdenganDatukPatinggi Abdul Gapur serang kubu Brooke di Kanowit Jun 1859. Serangandapatdipatahkanolehpihak Brooke. Sharif Masahordibuang negeri ke Singapura dan Patinggi Abdul Gapur ke Betawi.
17. Asun Semasa pemerintahan Vyner Brooke 1920 orang Dayak menentang pembayaran cukai dan memberontak di Sg. KanowitdiketuaiolehPenghuluAsun. 1932, asun menyerah diri dan dibuang negeri ke Lundu.
18. Sabah Penentangandi Sabah Sabah terletakdibawah Syarikat Borneo Utara British. Duapemberontakantercetusiaitu : a) pemberontrakanMat Saleh BerketurunanBajaudanSuluk. Berpuncaakibatpengenaancukai, pembangunansecarabesarbesarandansekatanterhadappembesartempatan. Siri penentangan tercetus di Sg.Sugut (1894), serang pelabuhan Syarikat di pulau Gaya (1897). Akhirnya, Mat Saleh terbunuh pada 1900. b) KebangkitanRundum diketuaiolehAntanumpada 1915. faktor pemberontakan - cukai ke atas beras dan ubikayu, ordinanhutandankerahrakyatmembina jalan2 kecildihutan. Feb 1915, serangpejabatkerajaandiPensiangan. Gagal dan Antanum ditawan dan dihukum bunuh.
