เอกสารแนะนำการประุยุกต์ใช้ OSS & Freeware เพื่อจัดการองค์กร กรณีศึกษาจาก STKS

1. สารบัญ
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร................................................1
หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคุณภาพสําหรับคอมพิวเตอรใชงาน..............................................4
เว็บ STKS ยุคใหมรวมสรางสรรค.....................................................................................................8

STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท..........................................................................10
Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning...............................................................................16
สงเสริมความรู OSS for Library .....................................................................................................17
จัดการความรูดวย OSS....................................................................................................................19

บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki..........................................................................................20
หองสมุดดิจทัลดวย Greenstone......................................................................................................21
ิ
Koha ระบบหองสมุดอัตโนมัติของ ศวท.........................................................................................22
PHPMyLibrary ระบบหองสมุดขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ...............................................22
Institutional Repository ดวย Dspace..............................................................................................22
สงทาย “OSS & Freeware” เพือคนไทย..........................................................................................23
่

2. คํานํา
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร แนวทางสงเสริม
การใชงานโปรแกรมในกลุมโอเพนซอรส และฟรีแวรที่ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและ
เทคโนโลยี (ศวท.) สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดศึกษา วิจย ั
และเลือกนํามาใชเปนระบบงานตางๆ จนสามารถแนะนําและสงเสริมใหทาน หรือหนวยงานของ
ทานเลือกใชตามความเหมาะสม
ทั้งนีศนยบริการความรูทางวิทยาศาาสตรและเทคโนโลยี ขอขอบพระคุณ ศ.ดร.ศักรินทร
ู้
ภูมิรัตน ผูอํานวยการ สวทช. ที่ใหความสําคัญและประกาศนโยบายการใชโอเพนซอรสใน สวทช.

อยางเปนรูปธรรม ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล รองผูอํานวยการ สวทช. ผูบุกเบิกการใชโอเพนซอรส
และเปนครูแนะนําความรูโอเพนซอรสใหกับผูเขียนเสมอมา อาจารยประดิษฐา ศิรพนธ รักษาการ
ิ ั
ผูอํานวย ศวท. ที่กรุณาใหโอกาสผูเ ขียนไดเขียนและพิมพเผยแพร รวมทั้งทุกๆ ทานทั้งในและนอก
ศวท. ที่กรุณาสนใจอาน และแนะนําเพื่อการปรับปรุงในโอกาสตอไป
จากประสบการณการใชงานภายใน ศวท. ผูเขียนจึงหวังวาเอกสารฉบับนี้จะเปนสื่อกลาง
ถายทอดความรูจากประสบการณจริงใหทานไดพอสมควร และหากมีขอผิดพลาดใดผูเขียนขอนอม

รับไว ณ ที่นี้ และหวังวาทานจะแนะนํากลับมาที่ boonlert@nstda.or.th
ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
7 กรกฎาคม 2551

3. คํานิยม
ผมขอชื่นชมกับศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่ไดใหความสําคัญกับ
นโยบายสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรของ สวทช. และไดปฏิบัติอยางเปนรูปธรรม อีกทั้ง
เปนกําลังสําคัญในการเผยแพรความรูสูหนวยงานภายนอก โดยเฉพาะสถานศึกษาอันจะเปนแหลง

ตนน้ําที่ชวยกระจายความรูสาขานี้ตอไป

การสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรจะเปนจุดเริมตนในการใชไอซีทีอยางมี
่
คุณธรรม จริยธรรม และลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงานลงไดอยางมาก สวทช. และ ศวท.
หวังวาเอกสารเลมนี้จะเปนตัวกระตุนใหกับหนวยงานตางๆ เพื่อนําไปปฏิบัติไดอยางเปนรูปธรรม

(ศักรินทร ภูมิรัตน)
ผูอํานวยการ
สํานักงานพัฒนาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ
9 กรกฎาคม 2551

4. คํานิยม
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร นับเปนเอกสารที่มี
คุณคาของ สวทช. ฉบับหนึงที่ชวยสงเสริม สนับสนุนการใชไอซีทีอยางมีคุณธรรม จริยธรรม และ
่
ลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงาน เรียบเรียงโดยนางสาวสุภาพร ชัยธัมมะปกรณ และ
นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สวทช. หวังวาเอกสารเลมนี้ จะสนับสนุนใหมการใชงานโอเพนซอรสและฟรีแวรใน
ี
ประเทศไทยอยางเปนรูปธรรม ถือเปนกาวสําคัญของการใชคอมพิวเตอรของคนไทย และการใช
ไอซีทีอยางมีคุณคาของประเทศไทย คณะผูจัดทํา หวังวาจะมีประโยชนตอทุกทานในการทํางานเพื่อ

ประเทศไทยตอไป
(ทวีศักดิ์ กออนันตกูล)
รองผูอํานวย
สํานักงานพัฒนาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ
9 กรกฎาคม 2551

5. ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร
OSS หรือ Open Source Software ซอฟตแวรที่เปดเผยตนฉบับ มีเสรีภาพในการแจกจาย
เผยแพรและปรับปรุง นับเปนนวัตกรรมอันยิ่งใหญนวัตกรรมหนึ่งทีไดรับการยอมรับอยางกวาง
่
ขวาง จากทุกวงการ ทุกประเทศ อีกทั้งยังสอดคลองกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดําริ
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทีไดพระราชทานแกพสกนิกรชาวไทย รวมทั้งยังเปนแนวทางที่เปน
 ่
รูปธรรมในการใช ICT อยางมีคณธรรมและจริยธรรม
ุ
ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ศวท.) หนวยงานสังกัดสํานักงาน
พัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดใหความสําคัญกับการใชงาน และสงเสริม
การใชงาน OSS และ Freeware ตั้งแตระดับบุคคล หนวยงาน องคกร และพันธมิตร โดย ศวท. ได
นําซอฟตแวรตางๆ ในกลุม OSS มาประยุกตใชและพัฒนาระบบงานตางๆ อันเปนการปรับตนเอง

และระบบงานขององคกร ในระยะเวลาอันสั้น แตไดผลอยางรวดเร็ว เพราะไมตองมาเริ่มตน
วางแผนพัฒนาจากเริ่มตน เนื่องจาก ศวท. ไดดําเนินการศึกษาความสามารถ คุณสมบัติ และฟงกชัน
การทํางานของซอฟตแวรในกลุม OSS และเลือกใชงานซอฟตแวรที่ศึกษาดําเนินการติดตั้ง
ปรับปรุง และใชงาน ทั้งนีระบบงานที่ ศวท. ใชประกอบดวยระบบทีเ่ ปนระบบงานสํานักงาน เชน
้
ซอฟตแวรจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ สื่อนําเสนอ งานกราฟก บริหารโครงการ และระบบงาน
ออนไลนดวยเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต ไดแก เว็บไซต ศวท. ระบบ e-Learning ระบบบริหารจัดการ

ความรู และระบบอินทราเน็ต ศวท.
นอกจากการเลือกซอฟตแวรในกลุม OSS แลว ศวท. ไดจัดกิจกรรมสงเสริมการใชงาน
OSS และถายทอดความรูใหกบพันธมิตร โดยเฉพาะภาควิชาบรรณารักษ สํานักหอสมุด หองสมุด
ั
สํานักวิทยบริการ ศูนยสารสนเทศ และผูสนใจทัวไป ใหเห็นคุณคาและความสําคัญของการใช ICT
่
อยางมีคณธรรมและจริยธรรม การใชซอฟตแวรที่ถูกกฏหมายโดยหลักสูตรและกิจกรรมสัมมนา
ุ
ฝกอบรมทั้งภาคทฤษฏี และปฏิบัติ ทั้งภายในเขตพื้นที่และตางจังหวัดอยางสม่ําเสมอ โดยไดรับ
การตอบรับเขาอบรมเปนอยางดี รวมทั้งผูเขารับการอบรมหลายทานก็นําความรูที่ไดรับไปประยุกต
ใชและเผยแพรตอในองคกร นับเปนการขยายฐานความรูการใช OSS สําหรับการบริหารจัดการ
ทรัพยากรสารสนเทศของ ศวท. อยางเต็มรูปแบบ
ศวท. ยังเลือกใชซอฟตแวรในกลุม Freeware ซึงเปนซอฟตแวรที่อนุญาตใหใชงานไดฟรี
่
ไมเสียคาใชจาย และถูกกฏหมายเปนอีกซอฟตแวรทางเลือกที่ ศวท. เลือกใชงานรวมกับ OSS เพือ
่
ใหเหมาะสมกับความตองการและระบบงานของ ศวท. สูงสุด
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 1
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

6. ตารางระบบงานและซอฟตแวรที่ ศวท. เลือกใช
ระบบงาน ซอฟตแวร ประเภท
ซอฟตแวรในกลุม Client
ระบบงานเอกสาร สื่อนําเสนอ OpenOffice.org OSS
เว็บเบราวเซอร Mozilla FireFox OSS
ปองกัน/กําจัดไวรัส AVG Free Freeware
สรุปการประชุม FreeMind OSS
Compress/Uncompress 7-Zip, IZarc OSS
จัดการคลังภาพ XnView Freeware
ออกแบบตกแตงผลงานกราฟก GIMP OSS
วาดแผนผัง Dia OSS
บริหารจัดการโครงการ OpenProj OSS
Flash Learning Object CamStudio OSS
PDF Converter PDFCreator OSS
Text Editor NotePad ++ OSS
FTP WinSCP, Filzilla OSS
Thai/Eng Dictionary LexiTron Freeware
Citation TextCite, Zotero OSS
Sound Editor Audacity OSS
Screen Capture MWSnap Freeware
Web Generator/Editor NVU, Kompozer OSS
จําลองเครื่องแมขายเว็บ AppServ, XAMPP OSS
Telnet Putty OSS
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 2
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

7. ซอฟตแวรในกลุมเว็บ
ระบบปฏิบัตการเครื่องแมขายเว็บ
ิ Ubuntu OSS
เว็บไซต ศวท. Joomla OSS
e-Learning LearnSquare, Moodle OSS
Knowledge Community Wordpress, DokuWiki OSS
STKS Intranet Dokuwiki OSS
Digital Library Greenstone OSS
ILS Koha, PHPMyLibrary OSS
Institutional Repository Dspace OSS
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 3
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

8. หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคณภาพสําหรับคอมพิวเตอรใชงาน
ุ
สามารถกลาวไดเต็มปากเต็มคําก็วาไดสําหรับ ศวท. วาเปนกรณีศึกษาในการปรับเปลี่ยน
ระบบการทํางานของบุคลากร ศวท. ภายในระยะเพียงไมถึงปใหยอมรับและใชงาน OSS &
Freeware ดวยความรูสึกที่ดีและเปนรูปรางอยางแทจริง
การเริ่มตนที่ดีของบุคลากร ศวท. ในการใชงานซอฟตแวรอยางเชน OpenOffice.org Writer
พิมพงาน สรางสรรคเอกสาร สรางสื่อนําเสนอดวย OpenOffice.org Impress เลือกใช 7-zip หรือ
Izarc บีบอัดและคลายแฟม .zip แสดงผลภาพจํานวนมากและจัดการภาพดวย XnView และสราง
เอกสารฟอรแมต PDF ดวย PDFCreator ทําใหการใช OSS ใน ศวท. เปนไปอยางธรรมชาติ เมื่อมี
การปรับเปลี่ยนระบบใหญที่ทํางานผานเว็บไซต จึงสามารถกาวสูระบบดังกลาวไดงาย และรวดเร็ว

ปจจุบันคอมพิวเตอรใชงานของบุคลากร ศวท. และคอมพิวเตอรบริการผูใชไดรับการติดตั้ง
ซอฟตแวรในกลุม OSS และ Freeware พรอมใชงาน โดยแตละซอฟตแวรมจุดเดน ดังนี้
ี
โปรแกรมหลักในการจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ และสื่อนํา
เสนอดวยโปรแกรม OpenOffice.org Writer, Calc และ Impress
ตามลําดับ ดวยความสามารถที่แลกเปลี่ยนแฟมเอกสารกับ
Microsoft Office ได รวมทั้งสงออก (Export) เอกสารเปน PDF ได
ทันที ทําใหสามารถรองรับงานตางๆ ของ ศวท. ไดสะดวก
Mozilla Firefox เว็บเบราวเซอรจวแตมากดวยความสามารถ โดย
ิ๋
เฉพาะการเพิ่มเติม Add-on ที่เหมาะสมกับลักษณะงาน เชน
FireBug ผูชวยมือฉมังสําหรับ Web Master ที่ควรติดตังเสริมใหกบ
 ้ ั
FireFox หรือ Zotero โปรแกรมเสริมจัดการรายการอางอิงหรือ
บรรณานุกรมที่สุดเจง บันทึกและสรางรายการบรรณานุกรมได
หลากฟอรแมต รวมทั้งฟงกชนพืนฐานเชน สังพิมพเอกสารเว็บได
ั ้ ่
โดยไมมีปญหาเนือหาตกขอบกระดาษ ระบบสืบคนอัตโนมัติของ
้
Google และ Dict-Longdo ทําใหสืบคนขอมูลไดเร็วและสะดวก
การจัดการเว็บไซตดวยแท็บ และระบบบุคมารคเว็บไซต
 
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 4
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

9. ปญหาไวรัสคอมพิวเตอรเปนปญหาใหญที่แกไมตกมานานแลว
การปองกันคือวิธีที่ดีที่สด ดังนันคอมพิวเตอรทุกเครื่องควรติดตัง
ุ ้ ้
โปรแกรมตรวจสอบและปองกันไวรัสคอมพิวเตอร และควรหมัน ่
ปรับปรุงฐานขอมูลไวรัสสม่ําเสมอ AVG Free เปนซอฟตแวรตัว
เลือกที่โดดเดนและนาสนใจมากโปรแกรมหนึง ่
การประชุมระดมความคิดแลวสรุปออกมาในรูปของผังความคิด
หรือ MindMap ไดรับการยอมรับวาเปนรูปแบบการนําเสนอ
แนวคิดการประชุมที่ไดผลมากวิธหนึ่ง FreeMind โปรแกรมชวย
ี
สรางสรรคผงความคิดที่สวยงาม ใชงานงาย สงออกผังความคิด
ั
เปนรายงานสรุปในรูปแบบเอกสาร Word ฟอรแมต
OpenOffice.org Writer และนําเสนอผานเว็บดวย FreeMind Flash
Browser
7-Zip และ Izarc โปรแกรมชวยเหลือขนาดเล็กแตแจว สนับสนุน
การบีบอัด (Compress) และคลายขอมูล (Uncompress) ขอมูลได
หลายฟอรแมต โดยเฉพาะ .zip ที่ไดรับความนิยมสูง จึงควรเปน
ซอฟตแวรประจําเครื่องอยางแทจริง
ภาพจํานวนมากจากกลองถายภาพดิจิทัล หรือเครืองสแกนภาพ
่
เปนปญหาใหญของเกือบทุกคนมาชานาน โดยเฉพาะการจัดการ
ภาพจํานวนมาก เชน การเปลี่ยนชือภาพ การยอภาพ หรือการ
่
สืบคนภาพดวย Image Metadata เชน EXIF หรือ IPTC แตดวย

ความสามารถของ XnView ทําใหงานดังกลาวเปนเรืองงาย
่
GIMP โปรแกรมสุดเจงสําหรับการออกแบบ ตกแตง สรางสรรค
งานกราฟกหลากฟอรแมต พรอมดวยเครื่องมือและฟงกชันทีหลาก
่
หลาย สนับสนุนฟอรแมตภาพสําหรับ Adobe PhotoShop ทําให
สามารถทํางานรวมกันไดเปนอยางดี
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 5
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

10. Dia หรือ Diagram วาด/ออกแบบแผนผังตางๆ ไดงายและรวดเร็ว
จากแมแบบแผนผังที่หลากหลายชุด
โครงการตางๆ บริหารจัดการไดงาย สราง Grant-chart รวดเร็ว
ตองเลือก OpenProj โปรแกรมบริหารจัดการโครงการที่มากดวย
ความสามารถที่หลากหลาย นับเปนอีกโปรแกรมที่ไมควรมองขาม
สือการเรียนการสอนออนไลน หรือ e-Learing Courseware นับ
่
เปนสื่อหนึ่งที่มีความสําคัญสูงมากในการเรียนรูดวยตนเองผาน
ระบบ e-Learning การออกแบบสื่อที่ผูเรียนเห็นภาพการทํางาน
ของโปรแกรมตางๆ เสมือนจริง จึงเปนจุดเดนของการพัฒนา
CamStudio นับเปนตัวเลือกที่นาสนใจมากโปรแกรมหนึ่ง เลือก

ฟอรแมตผลงานไดทั้ง .avi และ .swf
PDFCreator อีกหนึงซอฟตแวรเสริมที่ควรมีประจําเครื่อง ชวย
่
ใหการแปลงเอกสารจากโปรแกรมตางๆ เปน PDF เปนเรื่องงาย
และรวดเร็ว
NotePad ++ โปรแกรมจัดการเอกสารหลากฟอรแมต โดยเฉพาะ
เอกสารเว็บทั้ง .html, .xml, .css ชวยใหสามารถสราง และแกไข
เอกสารไดงาย รวดเร็ว และสะดวกดวยการบงชี้ดวยสีที่แตกตาง

เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 6
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

11. เอกสารเว็บฟอรแมตตางๆ เมื่อสรางหรือปรับแตงแลวยอมตอง
โอน (FTP) เขาเครื่องแมขายเว็บ โปรแกรม WinSCP หรือ FilZilla
นับเปนโปรแกรมทางเลือกที่นาสนใจ รองรับ Secure FTP และ
หลากหลายฟงกชันการทํางาน
คนหาคําศัพทไทย อังกฤษ ทั้งโดยการปอน การคลิกเลือก หรือ
Cross Search ไมใชเรื่องยากดวย Lexitron โปรแกรมพจนานุกรม
ไทย อังกฤษที่พัฒนาโดยนักวิจยจากเนคเทค
ั
นักวิจัย นักวิชาการยอมมีปญหากับการทํารายการอางอิง หรือ
บรรณานุกรมจากเอกสารจํานวนมาก หรือเว็บไซตหลากแหลง แต
ดวยความสามารถของ TextCite หรือ Zotero ขณะที่ทองเว็บ หรือ
อานหนังสือสามารถบันทึกรายการอางอิงไดทันที สงออกเปน
รายการอางอิงไดหลายฟอรแมต แบบนีแลวยังไมรีบติดตั้งใชงาน
้
อีกหรือครับ
Audacity โปรแกรมบันทึก ตัดตอเสียงในกลุม OSS ที่มากดวย
ความสามารถจัดการกับเสียง รองรับฟอรแมต .mp3 อีกหนึง ่
โปรแกรมที่ควรศึกษาและเลือกใชงาน
เอกสารคูมือ สื่อนําเสนอยอมหนีไมพนการจับภาพจากจอภาพ
คอมพิวเตอรมานําเสนอ MWSnap โปรแกรม Screen Capture ที่มี
ลูกเลนที่นาสนใจสําหรับทุกทานที่ตองการจับภาพจอภาพมาแปลง
เปนงานพิมพ
ฝกหัดใชงานโปรแกรมเว็บ (Web Application) ไมใชเรืองยาก ดวย
่
การจําลองพีซีธรรมดาเปนเครื่องแมขายเว็บจําลองของ AppServ
หรือ XAMPP
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 7
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

12. เว็บ STKS ยุคใหมรวมสรางสรรค
เว็บไซตของศูนยบริการความรูทาง
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ทีมี URL ในการ
่
เขาถึง คือ http://stks.or.th ไดมีการปรับ
เปลี่ยนทั้งเทคนิควิธีการพัฒนา และการ
สรางสรรคโดยเลือกใชซอฟตแวรในกลุม
Open Source CMS คือ Joomla ซึ่งไดรับ
รางวัล The Best Open Source CMS Award
2007 เปนเครื่องมือในการพัฒนา ดวยความ
สามารถการจัดการเอกสารเว็บที่เปนหมวด
หมู รองรับการนําเขา สรางเอกสาร และตรวจ
สอบเอกสารกอนเผยแพร ทําใหการรวม
สรางสรรคเว็บไซตของบุคลากร ศวท. เปน
ไปไดอยางรวดเร็ว ไดเนือหานําเสนอตาม
้
ภาระความรับผิดชอบของบุคลากรทุกคนใน
ศวท. จึงเปนการนําเทคโนโลยีมาผสมผสาน
กับแนวทางการทํางานรวมกันแบบออนไลน
อยางแทจริง
การพัฒนาเว็บไซต ศวท. ดวย
Joomla ใชเวลาไมนานก็สามารถเปดเว็บไซต
ได (ธันวาคม พ.ศ. 2550) และดวยความรวม
มือของทุกคนใน ศวท. ที่ชวยกันสรางสรรค

เนื้อหา ทําใหจํานวนเนื้อหาในเว็บไซตมี
จํานวนพอสมควรในเวลาอันสั้น และเปน
ขอมูลที่หลากหลาย หลากหมวดหมู หลาก
ฟอรแมต สงผลใหจํานวนผูเ ขาชมเว็บ ศวท.
มีจํานวนเพิมขึ้นตามลําดับ
่
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 8
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

13. ไตรมาส เดือน จํานวนคน จํานวนคนตอวัน
1 ธ.ค. 7,475 249
2 ม.ค. 27,547 918
2 ก.พ. 87,126 2904
2 มี.ค. 178,237 5941
3 เม.ย. 167,692 5590
3 พ.ค. 203,280 6776
3 มิ.ย. 340,357 11345
ขอมูล ณ วันที่ 2 กรกฎาคม 2551
เนื้อหาที่นําเสนอในเว็บไซต ศวท. มีหลากหลาย สามารถแบงเปนหมวดใหญๆ ไดดังนี้
● แนะนํา ศวท. และกิจกรรมตางๆ ของ ศวท.
● คลังดาวนโหลด คลังภาพ คลังขาว และคลังเว็บไซตแนะนํา
● คลังความรู ที่บริการสาระความรูหลากหลายรูปแบบ ทั้งหนังสือแนะนํา สื่อสาระ
ความรูออนไลน สารสนเทศวิเคราะห e-Book e-Presentation และ e-Learning

● ฐานขอมูลออนไลนที่ ศวท. บอกรับเปนสมาชิกและพัฒนาขึ้นมา
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 9
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

14. STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท.
ศวท. ใหความสําคัญกับการพัฒนาสื่อการเรียนการสอน และสือเรียนรูดวยตนเองดวย
่
เทคโนโลยี e-Learning ในระบบเปด โดยเลือกใชโปรแกรม LearnSquare ซึ่งเปนซอฟตแวรบริหาร
จัดการการเรียนการสอนระบบเปด (Open Source LMS: Learning Management System) ที่พฒนา ั
โดยนักวิจยจากศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (เนคเทค) นํามาพัฒนาเปน
ั
เว็บไซตเรียนรูออนไลนของ ศวท. ที่เรียกชมไดที่ http://stks.or.th/elearning
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 10
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

15. เนื้อหาที่นําเสนอประกอบดวยเนือหาหลากหลายสาขา โดยเฉพาะสาขาเทคโนโลยี
้
สารสนเทศ และคอมพิวเตอร โดยพัฒนาสือในฟอรแมตตางๆ อันเปนผลจากการศึกษาและพัฒนา
่
ตามภาระงานพัฒนาสื่อสาระดิจิทัล เพื่อศึกษาและเลือกใชสอที่เหมาะสมกับผูเรียนและเทคโนโลยีที่
ื่
แตกตางกัน นอกจากนีเ้ นื้อหาทุกเนือหาสามารถสงออกเปนบทเรียนออฟไลน (Offline) ตาม
้
มาตรฐาน SCORM ไดทันที ซึ่งจะสงตอยอดใหเกิดคลังวัตถุการเรียนรูระบบเปด (Open Digital
Learning Object Repository) ของ ศวท. ตอไป
ปจจุบันเนือหาที่นําเสนอในเว็บไซต STKS e-Learning มีดังนี้
้
1. การออกแบบพัฒนาเว็บไซต
dw001 : Macromedia Dreamweaver
●
● dw002 : การจัดการไฟลเอกสารเว็บ
● dw003 : การสรางเว็บไซต
● dw004 : เทคนิคการสรางเว็บดวย Dreamweaver
● dw005 : เทคโนโลยีเว็บ
● dw006 : ความรูเกียวกับภาษา HTML
่
● dw008 : เว็บสําเร็จรูปดวย CMS & Generator
● dw009 : JavaScript
2. การพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส
●eb001 : หนังสืออิเล็กทรอนิกส
● eb002 : การพัฒนา Multimedia e-Book ดวย FlipAlbum
● eb003 : การสรางเอกสาร PDF
● eb004 : Multimedia e-Book ดวย Desktop Author
● eb005 : เอกสารอิเล็กทรอนิกสเพื่อการเรียนรู (e-Book)
3. e-Learning
● el001 : ความรูเกียวกับ e-Learning
่
● el002 : การนําบทเรียนเขา LearnSquare
● el003 : ซอฟตแวรจัดการ e-Learning : Moodle
● el004 : การฝกอบรมดวยสื่อมัลติมีเดีย
● el005 : การพัฒนาสือเรียนรูดิจิทัล (e-Courseware)
่
● el006 : การสรางสื่อ e-Learning ดวย Macromedia Captivate
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 11
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

16. el007 : ซอฟตแวรจัดการระบบการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส
●
LearnSquare
● el008 : หลักการและวิธีการพัฒนา e-Learning
4. Mutimedia ดวย Flash
fl001 : เริมตนกับ Flash
● ่
● fl002 : การทํางานกับไฟล Flash
● fl003 : ทํางานกับ Multimedia
● fl004 : สรางสรรค Flash Movie ดวย Swish
● fl005 : Macromedia Flash for e-Learning
● fl006 : Flash ActionScript
● fl007 : สรางสรรคผลงานดวย Flash
5. GreenStone หองสมุดดิจทัล
ิ
gs001 : สรางหองสมุดดิจิทัลดวย Greenstone
●
● gs002 : การปรับแตงระบบ
6. Graphics Tools
gt001 : การใชงานโปรแกรม XnView
●
● gt002 : เทคนิคการสรางงาน Graphics ดวย Photoshop
● gt003 : ความรูเกียวกับงานกราฟก
่
● gt004 : GIMP
● gt005 : จับภาพใสจอดวย Screen Capture
● gt006 : สรางสรรคงานกราฟกดวย Adobe Photoshop
● gt007 : PhotoShop ActionScript
7. การประยุกตใช ICT ในการเรียนการสอน
● ed001 : สไลดความรูตางๆ ในสาขาเทคโนโลยีการศึกษา
● ed002 : พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542
● ed003 : OSS & Feeware เพือการเรียนการสอน
่
8. ความรูเกียวกับคําสั่งของ Linux
่
● li001 : คําสั่งเบื้องตนของ Linux
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 12
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

17. 9. OpenOffice.org
● oo000 : เริ่มตนกับ Open Source Software & OpenOffice.org
● oo001 : เริ่มตนกับ OpenOffice.org Writer
● oo002 : การสรางจดหมายราชการ
● oo003 : การสรางรายงานการประชุม
● oo004 : การสรางรายงานบัญชี
● oo005 : การสรางบัญชีรายชื่อ
● oo006 : การทํา Mail Merge
● oo007 : การสรางแผนพับ
● oo008 : การออกแบบโปสเตอร
● oo009 : แบบฟอรมและแมแบบเอกสาร
● oo010 : เอกสารรูปเลม
● oo011 : เริ่มตนกับ OpenOffice.org Calc
● oo012 : การสรางรายงานประจําปดวย OpenOffice.org Calc

● oo013 : การนําเสนอขอมูลดวยกราฟ
● oo014 : การจัดการฐานขอมูลดวย OpenOffice.org Calc
● oo015 : สูตรการคํานวณของ OpenOffice.org Calc
● oo016 : ฟงกชันการคํานวณของ OpenOffice.org Calc
● oo017 : การสรางฟอรม
● oo018 : การสราง Mail Merge ดวย OpenOffice.org Calc
● oo019 : จําไดไหมรูจัก Impress ครังแรก เมื่อไร อยางไร
้
● oo020 : ปรับเปลี่ยนงานพรีเซนเทชั่นอยางไร ใหนาสนใจ และตรงใจ
● oo021 : พลิกโฉมงานพรีเซนเทชันในสไตลตวเอง
่ ั
● oo022 : พิมพงานอยางสรางสรรค สําหรับงานพรีเซนเทชัน ่
● oo023 : เครืองมือเด็ดโดนใจ สรางพรีเซนเทชันอยางมือโปร
่ ่
● oo024 : เคล็ด(ไม)ลับพิชิตงานพรีเซ็นเทชัน ่
● oo025 : ทํางานกับ OpenOffice.org Calc
● oo026 : การสรางสูตรสมการดวย OpenOffice.org Math
● oo027 : แนะนํา OpenOffice.org Base
10. เรียนรูกับ MicroWorlds Pro
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 13
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

18. ●cs000 : รูจักกับ MicroWorlds
● cs001 : สรุปคําสังพี้นฐาน
่
● cs002 : ตัวอยางผลงาน
11. Microsoft Office
● ms001 : Microsoft Excel
● ms002 : Microsoft Word
● ms003 : เทคนิคการใชงาน MS Excel
12. Joomla เครืองมือพัฒนาเว็บมืออาชีพ
่
● jo001 : พัฒนาเว็บไซตดวย Joomla

13. สนุกกับภาษาไทย
● th001 : รูจักกับสุภาษิต สํานวน คําพังเพยไทยผาน flash movies

14. Blog ชุมชนออนไลน
● bl001 : สรางสรรเว็บชุมชนออนไลนดวย Blog

15. Multimedia Tools
mm001 : สื่อมัลติมีเดียดวย Macromedia Director
●
● mm002 : เทคโนโลยีเสียง
16. Web Accessibility
● wa001 : การลงรหัส HTML ตามมาตรฐาน Web Accessibility
17. Computer Technology
●cp001 : ประวัติคอมพิวเตอร
● cp002 : ระบบคอมพิวเตอร
● cp003 : ระบบจํานวน
● cp004 : การประยุกตใชงานคอมพิวเตอร
● cp005 : เทคโนโลยีสารสนเทศ
● cp006 : บทความ สาระนารูเกียวกับเทคโนโลยี ECTI
่
18. การจัดการสารสนเทศ
● lb001 : CyberTools
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 14
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

19. 19. Open source software
● os001 : ความรูเกียวกับ Open Source
่
● os002 : เครืองมือจัดการเว็บไซต
่
● os003 : สือกราฟกและมัลติมเี ดีย
่
● os004 : จําลองเครืองพีซีเปน Server
่
● os005 : บีบอัดไฟลใหเล็กกอนใชงาน
● os006 : รักษาความปลอดภัยคอมพิวเตอรดวย OSS

รูปบทเรียน Flash Movie “กบในกะลา”
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 15
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

20. Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning
การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบ e-Learning สําหรับหนวยงานพันธมิตรที่ตองการ
ระบบการเรียนการสอนแบบรวมสรางสรรคและเรียนรูผานเครื่องมือที่หลากหลาย เพือให่
สอดคลองกับระบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ศวท. ไดแนะนําใหหนวยงานดังกลาว
เลือกใช Moodle ซอฟตแวรจัดการการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส (LMS: Learning Management
System) ตัวอยาง การแนะนําใหกับโรงเรียนจิตรลดา ฝายประถม พัฒนาเว็บไซต e-Learning ดวย
Moodle อันจะเปนชองทางสรางสรรคความรูรวมกันทั้งครู และนักเรียน หรือนักเรียนกับนักเรียน
Moodle เปน LMS ที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อใหจัดกระบวนการเรียนการสอนในรูปแบบ
อิเล็กทรอนิกสที่สอดรับกับปรัชญาการศึกษาทั้งรูปแบบการเรียนรูแบบสรางองคความรูดวยตนเอง
 
(Constructivism) การเรียนรูแบบคิดเอง สรางเอง (Constructionvism) การเรียนรูแบบสราง
องคความรูในสังคม (Social Constructivism) หรือการเรียนรูรวมกันเปนหมูคณะ และการเรียนรู
 
แบบเชื่อมโยงและการแยกสวนความรู (Connected and Separated Knowing)
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 16
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

21. สงเสริมความรู OSS for Library
กิจกรรมเดนอีกกิจกรรมหนึ่งของ ศวท. คือ การสงเสริมความรูเกี่ยวกับการประยุกตใช
OSS & Freeware ออกสูภายนอก ศวท. และสวทช. ผานหลักสูตรฝกอบรมสัมมนาและใหบริการ

ความรูในการเปนวิทยากรหนวยงานตางๆ

ในชวง 3 ไตรมาสของปงบประมาณ 2551 ศวท. ไดจัดกิจกรรมฝกอบรม 57 ครั้งโดยแบง
เปนการอบรมที่เกียวกับ OSS จํานวน 21 ครั้ง รายละเอียดดังนี้
่
ประเภท ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ยอดรวม
หลักสูตร OSS 3 11 7 21
หลักสูตรอื่นๆ 9 22 5 36
รวม 12 33 12 57
1. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร วันที่ 4 ตุลาคม 2550
2. หลักสูตรการสงเสริมการใช OSS ในหองสมุดงานสัมมนาวิชาการ วันที่ 16
ธันวาคม 2550
3. หลักสูตรการสงเสริมการใช Greenstone วันที่ 17-18 ธันวาคม 2550
4. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org งานประชุมวิชาการ
WUNCA#18 วันที่ 10 มกราคม 2551
5. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org (ภาคปฏิบัติ) งานประชุม
วิชาการ WUNCA#18 วันที่ 11 มกราคม 2551
6. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 21 - 22 มกราคม 2551
7. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 31 มกราคม - 1 กุมภาพันธ 2551
8. หลักสูตร Open Souce Software & OpenOffice.org วันที่ 7 - 8 กุมภาพันธ 2551
9. โครงการอบรมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรหลักสูตร ตูเอกสาร
อิเล็กทรอนิกสในระบบ Open Source Dspace วันที่ 27 มีนาคม 2551
10. หลักสูตร Open Source & OpenOffice.org สํานักหอสมุด ม.เกษตรฯ วันที่ 4 - 5
มีนาคม 2551
11. หลักสูตร Joomla กับ Web Accessibility วันที่ 7 มีนาคม 2551
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 17
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

22. 12. หลักสูตรการพัฒนา Digital Library ภาควิชาบรรณารักษ ม.บูรพา วันที่ 14
มีนาคม 2551
13. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกันและควบคุม
โรคที่ 8 นครสวรรค วันที่ 17 - 19 มีนาคม 2551
14. หลักสูตร OpenOffice.org Calc บริษัทการบินไทยจํากัด (มหาชน) วันที่ 24 - 25
มีนาคม 2551
15. หลักสูตร OpenOffice.org บริษัทการบินไทยจํากัด (มหาชน) วันที่ 1 - 4 เมษายน
2551
16. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 9 - 10 เมษายน 2551
17. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 19 - 20 เมษายน 2551
18. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกันควบคุมโรคที่
8 จ.นครสวรรค 23 เมษายน 2551
19. หลักสูตรการพัฒนาหองสมุดดิจทัลดวย Greenstone วันที่ 7 - 8 พฤษภาคม 2551
ิ
ณ สํานักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฎรําไพพรรณี
จันทบุรี
20. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare คณาจารยมหาวิทยาลัยราชภัฎ
พระนคร วันที่ 11 พฤษภาคม 2551
21. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 16 พฤษภาคม 2551
ผลที่ไดจากการจัดหลักสูตรฝกอบรมสัมมนา และใหบริการความรูคือ หนวยงานหลาย
หนวยงานใหความสนใจนําซอฟตแวรในกลุม OSS & Freeware ที่ ศวท. แนะนํากลับไปปรับระบบ
การใหบริการผูใช และเลือกใชโปรแกรมหลายโปรแกรมพัฒนาระบบงานออนไลน เชน การพัฒนา
หองสมุดดิจทัลดวย Greenstone ของมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ และกรมสุขภาพจิต กระทรวง
ิ
สาธารณสุข การพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla และบางสถาบันการศึกษาก็นําไปใชเปนเครื่องมือ
การเรียนการสอน การวิจยของนักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโท เชน ภาควิชา
ั
บรรณารักษศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม มหาวิทยาลัยขอนแกน มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี
มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยแมโจ และมหาวิทยาลัยหอการคาไทย เปนตน
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 18
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

23. จัดการความรูดวย OSS

การจัดการความรู (Knowledge Management) ปจจัยสําคัญในการนําพาองคกรสูองคกร
แหงเรียนรูเปนภารกิจหนึ่งที่ ศวท. ใหความสําคัญและสนใจ โดยเลือกใชซอฟตแวรที่เหมาะสมจาก
กลุม OSS มาพัฒนาเปนเครื่องมือสําหรับจัดการความรูของบุคลากรทั้งภายในและภายนอก ศวท.

เครื่องมือสําคัญชิ้นหนึ่งของ ศวท. คือ เว็บไซต STKS Blog พัฒนาจากซอฟตแวร Wordpress ที่มา
ดวยฟงกชันการทํางานหลากหลาย สรางและแบงปนเนือหาความรูไดดวยจากระบบ WYSIWYG
้ 
Editor ทําใหบุคลากร ศวท. มีความสนุกกับการรวมกันเขียน รวมกันบอกเลา แบงปนความรูของ

ตนเองใหกับผูอื่นๆ และแลกเปลี่ยนเรียนรูดวยกัน

WordPress เปนซอฟตแวรในกลุม OSS ที่รองรับ
การสรางสรรคเนื้อหารูปแบบ Blog (Web Log) หรือไดอารี
ออนไลนประจําตัว จึงออกแบบมาใหรองรับการใชงานจากผูใช 
ทุกกลุมดวยเครื่องมือทํางานที่คลายกับการพิมพงานดวย Word
Processor ที่คนเคยกันอยูแลว แตมีความสามารถจัดหมวดหมู
ุ 
เอกสาร การกรองเนือหาตามวันที่สรางเอกสาร และการระบุคําคน
้
ดวย Tag เพื่อแสดงถึงจํานวนเนื้อหาดวย Tag Clound
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 19
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

24. บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki
ศวท. ไดจัดทําระบบบริหารจัดการงานภายใน ศวท. เชน รายงานการประชุม การติดตาม
งาน การนําเสนอโครงการและพิจารณาโครงการ ตลอดจนการสื่อสารภายในทุกหมวดเนื้อหาภาย
ใตเว็บไซต STKS Intranet โดยเลือก OSS ที่ทํางานในลักษณะ Wiki มาเปนเครื่องมือหลัก
Dokuwiki คือ ซอฟตแวรจัดการ Wiki ในกลุม OSS ที่เลือกใช ดวยความสามารถการจัดการ

หมวดหมูเ อกสาร การจัดการบัญชีผูใช การกําหนดสิทธิ์การเขาถึงเนื้อหาแตละหนาเอกสาร อีกทั้ง
รูปแบบคําสังที่งายในการปอนหรือสรางเอกสาร และฟงกชันเสริมที่หลากหลาย เชน การนําเสนอ
่
ออนไลนจากเนื้อหาที่สรางตามฟอรแมต Wiki การสงออกเอกสารเปน OpenOffice.org Writer
เปนตน
นอกจากนี้ Dokuwiki ยังบันทึกการแกไขขอมูลทุกเวอรชั่น ทําใหแสดงประวัติการแกไข
ขอมูลและยอนขอมูลกลับไดทุกเวอรชั่น เหมาะสําหรับการทํารายงานการประชุมออนไลน หรือ
การจัดการบริหารโครงการของหนวยงาน นับเปนระบบอินทราเน็ต (Intranet) หนวยงานฉบับเล็ก
แตมากดวยความสามารถไดงาย และรวดเร็ว
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 20
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

25. หองสมุดดิจทลดวย Greenstone
ิ ั
หองสมุดดิจทัล นวัตกรรมหนึ่งในวงการหองสมุดที่ไดรับความนิยมสูงมานวัตกรรมหนึง
ิ ่
โดยการสรางชุดขอมูล หรือ Collection ที่ตองการแลวในฟอรแมตดิจิทัลแลวใชเครื่องมือมาบริหาร
จัดการ จัดหมวดหมู และบริการสืบคนออนไลน
Greenstone นับเปนเครื่องมือจัดการหองสมุดดิจิทัลฉบับออนไลนที่มีความสามารถมาก
รองรับเอกสารดิจิทัลไดทกฟอรแมต อีกทั้งสนับสนุนชุดเมทาดาทาไดตามความตองการของผูใช
ุ
เชน Dublin Core หรือ LOM (Learning Object Metadata) สําหรับวัตถุการเรียนรู (Learning
Objects) ผลงานของ Greenstone สามารถสงออก (Export) เปนสื่อ CD หรือ DVD พรอมใชงานได
Greenstone นอกจากทําหองสมุดดิจิทัลที่ใหบริการจัดเก็บ และสืบคนเอกสารดิจิทัลหลาก
ฟอรแมต หลากเมทาดาทาแลว ยังเหมาะสําหรับนําไปพัฒนาหอจดหมายเหตุฉบับออนไลนไดอก ี
ดวย จึงเปนเครืองมือที่นาสนใจมาก
่
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 21
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

26. การจัดการหองสมุดอัตโนมัตดวย Koha
ิ
Koha เปนโอเพนซอรสซอฟตแวรในการจัดการหองสมุดอัตโนมัติแบบบูรณาการตัวแรก
ซึ่ง ศวท. ไดศึกษาและพัฒนาจนสามารถรองรับการทํางานของหองสมุดในโมดูลตาง ๆ นับวาเปน
ความภาคภูมิใจของ ศวท. ที่เปนผูบุกเบิกการพัฒนาและการใชโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติแบบ

บูรณาการที่เปนโอเพนซอรสและเต็มรูปแบบเปนแหงแรกในประเทศไทย และยังเปนหองสมุด
ตนแบบสําหรับหองสมุดขนาดกลางและหองสมุดขนาดเล็กในการนําโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติ
มาใชโดยไมตองเสียคาใชจายเทากับโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติเชิงพาณิชยทใชกนอยางแพรหลาย
 ี่ ั
ในประเทศไทย นอกเหนือจากการศึกษาและพัฒนาโปรแกรมเพื่อการใชงานแลว ศวท. ยินดีที่จะ
เปนศูนยประสานงานและเผยแพรการใชโปรแกรม Koha ในประเทศไทย เพื่อเผยแพรการใช ฝก
อบรมใหแพรหลายในวงกวางมากขึน และรวมพัฒนาโปรแกรมดวยกัน
้
PHPMyLibrary ระบบหองสมุดขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ
นอกจาก Koha แลว ศวท. ยังไดศึกษาระบบหองสมุดอัตโนมัติสําหรับหองสมุดขนาดเล็ก
แตตองการความสามารถยืม/คืน จัดการบัตรรายการ และวารสารพรอมระบบ Web OPAC โดยได

แนะนํา PHPMyLibrary ซอฟตแวรจัดการหองสมุดอัตโนมัตอีกโปรแกรมใหกับผูสนใจอีก
ิ
โปรแกรมหนึ่ง
DSpace กับการจัดการภูมิปญญาดิจิทัล สวทช.
ภูมิปญญาอันเปนทรัพยสนจากความคิด การคนควา การวิจัย ของบุคลากร สวทช. นับวา
ิ
เปนขุมทรัพยของการวิจัยตามยุทธศาสตรของประเทศชาติ ซึ่งถามิไดมการวางแผนในการบริหาร
ี
จัดการ นับวันทรัพยสินทางความคิดเหลานั้น ก็จะสูญหายไปจากโลก ศวท. จึงไดนาโปรแกรม
ํ
DSpace มาใชในการจัดเก็บภูมปญญาดิจทัลเหลานีไว ดวยการทํางานของโปรแกรมที่สามารถรับ
ิ ิ ้
ผลงานของชุมชนใน สวทช. ไดโดยตรง มีระบบการประเมินผลงาน มีระบบสงวนรักษาแฟมขอมูล
ที่นําเขาในรูปแบบตาง ๆ กัน ทําให DSpace นอกเหนือจากการทําหนาที่เปนคลังเก็บ (Repository)
ยังสามารถนําไปพัฒนาเปนระบบ Knowledge Repository ไดตอไปอีกดวย โดย ศวท. ทําหนาที่ใน
การพัฒนาระบบการทํางานใหสอดคลองกับสภาพแวดลอมของ สวทช. และใหเอื้อประโยชนสูงสุด
กับชุมชน และสังคมภายนอกในการใชความรูจากคลังปญญาดิจิทัล สวทช.
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 22
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

27. สงทาย “OSS & Freeware” เพื่อคนไทย
ศวท. หวังวาการเริ่มตนกับ OSS & Freeware ของ ศวท. คงเปนจุดเริ่มตนสําหรับทุกทาน
และทุกหนวยงานไดเปนอยางดี ทั้งนี้ ศวท. พรอมที่จะรวมกาวเดินไปบนถนนเสน OSS &
Freeware กับทุกทานในรูปแบบความรวมมือทางวิชาการเพื่อพัฒนานวัตกรรมนีใหยืนยาว และ้
มั่นคง ทั้งนีเ้ นื้อหาตางๆ ทีเ่ กี่ยวกับซอฟตแวรที่ไดแนะนําในเอกสารฉบับนี้ ศวท. ไดจัดทําและ
นําเสนอผานเว็บไซต ศวท. (http://stks.or.th) และเว็บไซต e-Learning (http://stks.or.th/elearning)
อยางไรก็ตาม “การเลือกใช OSS & Freeware” ไมไดหมายความ ทานหรือหนวยงานของ
ทานจะไมตองเสียคาใชจายใดๆ คือไดฟรีทุกอยาง แต ศวท. อยากใหคําแนะนําวา ทานยังคงตอง

มีการจัดสรรงบประมาณเพือการพัฒนา OSS ใหเหมาะสมกับความตองการของทาน เพียงแต
่
คาใชจายระยะยาว เชน คาดูแลรักษา รายจายรายปจะลดนอยลงอยางเชนไดชด
ั
นอกจากนี้ซอฟตแวรที่แนะนําสวนมากยังทํางานกับระบบปฏิบัติการ Micrsoft Windows
ซึ่งทานยังคงตองจายคาลิขสิทธิ์โปรแกรมนีเ้ ชนกัน ดังนั้นการเริ่มตนกับ OSS & Freeware
ศวท. หวังวา ทานคงจะเปดใจที่จะพัฒนาดวยเงินงบประมาณสวนหนึง และความคุมทุนจะตามมา
่
ในปถัดไปเองครับ
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 23
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย