1. •
0005 In stichting
industrieel
bouwen
nederland
N I E U 1M S B R lEF
Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland Jaargang 3 - nr. 13 augustus 1992 ·
Secretariaat: Lange Voorhout 15 2514 EA Den Haag tel 070 - 346 29 78 fox 070 - 356 18 48
Programma Booosting biieenkomst
lli>D~ W[fMvITU~@@O ~@QD~@ITU&) @CfU ~@]&)V@UD [0w
V@ W@[(@@ITU @~ ~@@DliD
Wattweg 1 7 Bergen op Zoom
telefoon: 01640-85000
WOENSDAG
9 SEPTEMBER
15.00 Rondleiding door de fabriek 19.30 Tegenlezing
1992
NB. hier kunnen maximaal 20 personen aan deelnemen, door Prof ir Moshé Zwarts
inschrijven via antwoordkaart. 20.00 Discussie, vragen-halfuurtje
17.00 Aankomst en ontvangst overige deelnemers 20.30 Koffie, borrel
17.15 Rondgang showroom
18.00 Visie Bruyzeel Keukens en Kasten bv NB. Iedereen die bij deze bijeenkomst aanwezig
op Nederlandse woningbouwmarkt door wil zijn, verzoeken wij om de bijgevoegde
de heer J. Vroom, directeur Bruyzeel Keukens en Kasten antwoordkaart in te vullen en deze voor
18.20 Broodmaaltijd 2 september aan ons te retourneren.
- ----- ----- -- '---"'-" ~ -
De keuken als voorbeeld
De Romeinse
architectuurtheoreticus
Vitruvius omschreef de
woning als de plaats
waar het vuur
bewaard werd.
De keuken was bij
uitstek die plek.
De ontwikkeling van
deze plek van het vuur
tot de moderne smart
kitchen is een van de
voorbeelden waar
industrialisatie in het
bouwen tot een succes
heeft geleid.
BRUYNZEEL KEUKEN UIT 1938 VAN PIET ZWART
We zien hier hoe
de keuken zich ontwikkeld heeft van een projectgebonden bouwkundig element tot een project-
ongebonden consumentenartikel (gelijk een meubelstuk) die men in een showroom kan uitkiezen.
~ vervolg op pagina 2
D
2. booosting NIEUvtlSBRIEF
~ vervolg van pagina I
I n het begin van onze jaartelling was er geen aparte keu-
kenruimte. Verschillende woonactiviteiten als koken, eten,
slopen, samenzijn en diverse werkzaamheden speelden
zich of in één en dezelfde ruimte. De schouw vormde de
spil van deze activiteiten.
De wooncultuur ontwikkelde zich in de loop der tijd, waar- JDWn
bij er een differentiatie van ruimtes optrad. Po s na de
Middeleeuwen zien we dat het koken in een afgescheiden
deel van de woning goot plaatsvinden.
Als we nu een grote stop noor de twintigste eeuw maken
zien we dat door een voortgaande rationalisering van het
wonen, de keuken steeds meer gemechaniseerd wordt. Het
symbool voor de keuken uit de jaren' 50 is, niet meer de
schouw maar de koelkast. Samen met de wasmachine en
de stofzuiger vormden dit de ikonen voor de moderne huis-
vrouw. Als reactie op deze functionele reductie ziet men in
de laatste decennia een grote diversificatie van keukens
De
ontstaan. De verschillende type ke ukens onderscheiden
zich niet alleen in funct ies, prijs en afmetingen maar vooral
ook in vormgeving. Keukens behoren net als meubels tot
de inrichting van de woning . Het zijn alleen technische
meubels die aangesloten moeten worden op een leiding-
stopcontact. De nieuwe generaties keukens zullen in mijn
opvatting ook bestaan uit stekkerklare woontoestellen (zie
Booosting nieuwsbrief nummer 4 1990)
euk
American woman's home
Een van de eerste aanzetten om tot een rationele organisa-
tie en inrichting van de keuken te komen, werd in 1869
gegeven door Cotherine Beecher en haar zuster Horriet
Beecher Stowe (de schrijfster van Uncle Tom's Cabin). In
hun studie 'The American Woman's Home' uit 1869 dien-
den de kombuiskeukens voor treinen en schepen als voor-
beeld. Geïn-spireerd door de industrie zien we in de jaren
twintig verschillende architecten zich actief met de organi-
satie en produktie van de woningen gaan bezig houden.
Er ontstaan nieuwe typologieën van woningen waar door
middel van een zonering een strenge scheiding tussen de
voorzieningen en de leefruimtes gemaakt werden. Archi-
tecten als W. Gropius, JJP. Oud, L.H. de Koninck, Le Cor-
busier samen met Charlotte Parriand hielden zich in Euro-
pa nadrukkelijk met de keukenorganisatiebezig.
In 1926 werd de beroemde Frankfurter keuken noor ont-
werp van Grete Schütte-Lihotzky gepresenteerd. Deze werd
in 1928 door de Hoogse afdeling van de Nederlandse
Vereniging van Huisvrouwen tentoongesteld, waarop de
architect JW. Jonzen zijn Holland keuken op baseerde.
Deze keuken en de Cubex keuken van de Belgische archi-
tect L.H. de Koninck vormden de voorlopers voor de be-
roemde Bruynzeel keuken uit 1938, ontworpen door Piet
Zwart.
Verscheidenheid
Sinds de keuken zich verzelfstand igd heeft tot een au-
tonoom en industrieel vervaardigd produkt, is de verschei-
denheid alleen moor toegenomen. In eerste instantie 'werd
de grote verscheidenheid bereikt door normering (bijvoor-
beeld de Holland norm voor keukens). Door deze norme-
ring konden modulaire varianten ontwikkeld wo~de' n en
door het principe von vost en variabel kon men de keuken
in verschillende uitvoeringen leveren; de romp is standaard
terwijl de deurtjes in verschillende varianten voor verschil-
lende life-styles ontwikkeld worden. WOONTOESTEL VAN COOP HIMMELBAU
3. NIEU1NSBRIEF booosting
Daarnaast ziet men vanaf de jaren '60 ook keukens c,q .
keukenonderde len, die uit een matrijs inclusief de leidingen
'stekkerklaar' aangeleverd worden, Door de marktdifferen-
'-_----:-:~_:_:L .. ,. :
tiaties ziet men nu een groot onderscheid in zgn . project-
keukens en de speci fieke maatkeukens die ook in vo rmge-
ving veel expressiever zi jn (Ciatti , Bulthaup, Kromo) . Deze
tweedeli ng is bij Bruynzeel op een bescheiden wijze terug
te vinden in twee gesche iden produktielijnen: de machina le
we rkp laa ts en de spec iale werkplaats. In de machinale
werkplaats worden de standaard projectkeukens geprodu-
ceerd; in de spec ia le werkplaats worden de luxe aanbouw-
keukens voor ind ividue le toepassingen vervaardigd. Jaar-
lij ks worden duizenden projectkeukens in vele varianten
gemaakt.
ir Eric Vreedenburgh
en als voorbeeld
4. booosting NIEU""SBRIEF
Belevingsstudio Door middel van spiegeleffecten is het mogelijk om duizen-
den vierkante meters kantooroppervlak na te bootsen. Ook
Krupe Bomatex, wordt inzicht gegeven in het verlichtingsplan, gecombi-
neerd met beweegbare donkere en lichte wanden in ver-
band met de lichtreflectie. Bovendien kan de studio ge-
belevenis tiidens bruikt worden om de akoestische eigenschappen van de
systeemplafonds te meten. Kortom, een must voor iedereen
die graag voorafgaand aan de feitelijke bouw verzekerd
Booosting biieenkomst wil zijn van de juiste ruimtelijke effecten .
Op 11 juni jongstleden was Booosting te gast bij Krupe Na een overdadige barbecue hield Jouke Post een 'tegenle-
Bomatex te Delft. Dit bedrijf heeft zich ontwikkeld van een zing' waaruit bleek dat zijn verwantschap met Krupe reeds
installateur van plafondsystemen tot een conglomeraat van tot meer dan 20 jaar terugging. Jouke bereikte grote hilari-
zeven bedrijven die voor bijna de totale afbouw van ge- teit met de combinatie van citaten uit het Booosting presen-
bouwen, te weten vloeren, wanden, plafonds en leidingsys- tatieboek over de toepassing van plofonds in gebouwen en
temen, garant kan staan. dia' s van de betreffende architecten en ontwerpers uit hun
eigen werkomgeving.
Het hoogtepunt van deze bijeenkomst vormde het bezoek
aan de zogenaamde 'belevingsstudio', een ruimte met een Ook hier was het weer zoals bij de schoenmaker en zijn
stramienmaat van 3.60 x 5.40 meter waor de mogelijkheid kinderen: ze lopen allemaal met gaten in hun schoenen.
bestaat om naar gelang de eigen voorkeuren in twintig mi-
nuten zes verschillende systeemplafonds te tonen . drs ir Hans Kamphuis
AVA Van Campen Bending Technics bv
20 mei '92 Een AVA (alleen voor aangeslotenen)-bijeen- beide. De demonstratie op de horizontale buigwals liet
Lelystad komst is bedoeld voor een beperkt aantal zien wat er gebeurt met de gedrukte zone von het profiel:
aangeslotenen die nader over de mogelijk- stuikvervorming die ritmisch met het buigen van het profiel
heden van een bedrijf of bureau geïnfor- in de rand ontstoat - uiteraard - maar hoe dat door Van
meerd wensen te worden_ De organisatie en Campen Technics wordt overwonnen, krijgen we niet te
de inhoud van het programma vallen onder zien. Het is eigenlijk wel charmant dat zelfs in deze tijd de
verantwoordelijkheid van het bedrijf of bu- truc verborgen blijft. De bouwindustrie blijft wat dat betreft
reau. Booosting verzorgt de coördinatie als- een circus.
mede de verzending van de uitnodigingen
aan de aangeslotenen. AVA's worden vanuit De markt bestaat uit een directe of latente behoefte aan ge-
het bestuur geïnitieerd. Voor volgend jaar bogen profielen. Hel is interessant te vernemen dat Van
kunnen AVA's worden aangemeld bij het Campen er op uit is het tolale produkt te leveren. Niel al-
secretariaat. leen de tot cirkelfragment gebogen profielen, al hel las- en
De volgende AVA montagewerk, maar ook de beglazing, het ingenieuze
bijeenkomst staat hang- en sluitwerk horen tol de activiteiten. De produkten
gepland op worden op aanvraag of op eigen initiatief ontwikkeld en
7 oktober geproduceerd. Bijzondere projectprodukten worden lot ver
aanstaande over de grenzen aan de man gebracht. Zoals de cirkelvor-
's-middag mige (R=2,2m) puiconstructie met gebogen glas- en loop-
bij Entinor werk die wordl geproduceerd voor een bovenmodaal ap-
in Buitenpost. partementencomplex in Jeruzalem. Van Campen levert alle
Specialist op het onderdelen, alleen de montage geschiedt door derden. Hel
gebied van produkt illustreert dat het eigen bedrijf meer doet dan het
Kunststofvewer- buigen van aluminium profielen. Hel levert maatwerk op
king voor wat bestelling op basis van een vraag die de tolale prestatie
betreft extrusie, Wat recht is wordt krom, omvat. Dat voorkomt dat de cliënl na levering van de speci-
co-extrusie en tolerantieloos fieke onderdelen blijft zitten meI andere vragen . Van Cam-
vacuumvormen. pen lost de puzzelop.
Binnenkort zullen De toekomst ziet er zonnig uit. Sinds het bedrijf in 1990 fa-
Booostingieden Op 20 mei jongstleden vond de AVA-bijeenkomst plaats bij milie is geworden van het Reynolds concern is de interna-
een programma Van Campen Bending Technics bv in Lelystad. De polders tionale armslag vergroot. Binnenkort wordl begonnen met
van deze bijeen- zijn mooi in de zomer maar niet minder ver weg. Het tijd- de bouw van een nieuw complex op het lerrein van de on-
komst ontvan- stip was strategisch gekozen: rondom het middaguur met derneming in Lelystad. Aan het eind van hel jaar hoopt
gen. Wij raden u een presentatie tijdens een beslist niet eenvoudige maaltijd. Van Campen Bending Technics een groots feest aan te
aan de datum Van Campen Bending Technics is een bijzonder bedrijf. richten wegens het verkrijgen van hel ISO 9001 certificaat.
alvast in 'Een laboratorium van gekken' noemt directeur Van Cam- Booosting is al uitgenodigd.
uw agenda pen zijn onderneming. Dertig werknemers in het bedrijf dat
te reserveren. aluminium staven buigt om de x-as, om de y-as of zelfs om ir Jan Westra
5. Booosting CEPEZED
E.G.M. Architecten Nieuw adres voor
Hubert-Jan Henket bna architecten
Participanten: IMA Summis
Architectenbureau Mani
Booosting -secretariaat
BEDRIJVEN: Sadef Nederland Moen & van Oosten Architecten Vanaf 1 juli 1992 heeft het Booosting-secretariaat een nieuw adres:
Alcoo Systems SCH Holland OD 205
Brakel Interieur Groep Tavenier Post Ter Avest Van Remundt Architecten Booosting Met deze ver hu izi ng zijn tevens de activiteiten die tot nu
Bruynzeel Keukens en Kasten Voorbij Groep Wilnis ir Frank van Waes, toe door adviesbureau Wi nkelman & Van Hessen we r-
Lange Voorhout 15
Van Campen Bending Technics Wavin KPS Buro voor Architektuur den uitgevoerd , overged ragen aan Anneke van Dijk.
2514 EA Den Haag Samen met Ans Zoutenbier zal zij het Booasting bureau
Fabriek van Plaatwerken H. Van Dam Wolvega Panelen
Telefoon 070 • 346 29 78 en het secretariaat gaan runnen. Hans Kamphuis blijft
ENITOR OVERIGEN
als initiatiefnemer bij Booosting betrokken, onder andere
GE Plastics Structured Products Europe INDUSTRIEEL ONTWERPERS ACN Constructeurs Telefax 070 • 356 18 48 bij de begeleiding van de produktontwikkelingsteams _
Holec Systemen & Componenten Ahrend Design ir J.D. Boot
Hoogovens Groep Brouwer + Koning Centrum Staal
Intal
· Inter Sign Nederland
Holland Processing
Klimaat Bouw
Corsmit Roodgevend Ingenieursbureou
GeNie Consult • Intreerede Mick Eekhout
Handelsonderneming J.J. Krens De Koek Produktontwikkeling Havanna Odrie Dr ir A. c.J. M _ Eekhout, directeur van Octatube Space Structures, is benoemd tot hoogle-
Krupe Bomatex Friso Kramer Huis van de Toekomst raar in de Faculteit der Bouwkunde aan de TU Delft, vakgebied produktontwikkeling.
De Meeuw Oirschot landmark Design & Consult KD Consultants
NBM-Amstelland Woningbouw Produktcentrum TNO Kruisheer Partners Consultants Ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding zal prof_ Eekhout op woensdag 16 septem-
· NYVA Nijmegen Nationale Woningraad ber a.s_ om 15 .00 uur in de aula van de TU Delft, Mekelweg 5, een rede uitspreken, geti-
Octatube Spoce Structures ARCHITECTEN OBOM-werkgroep teld: 'Architectuur tussen traditie en technologie'.
Plastica Plaat Archipel Ontwerpers Van Triest.partners
· Polydak Architectenbureau Böhtlingk TU Delh Belangstellenden zijn uitgenodigd om deze bijeenkomst bij te wonen_ Na het uitspreken
· Rockwool lapinus Jan Brouwer Associates TU Eindhoven van de rede is er gelegenheid tot het aanbieden van gelukwensen.
Antwoordkaart Booosting
Naam
Booosting:
Bedrijf
Adres
Postcode
Woonplaats
Telefoon
Functie/Afdeling
• Ik geef mij op voor de bijeenkomst bij Bruynzeel Secretariaat Booosting
Keukens en Kasten bv. op 9 september 1992
Lange Voorhout 15
o von 15.00 - 17.00 uur voor de rondleiding
o
door de fabriek met ••• personen
von 17.00 - 20.30 uur met personen
2514 EA Den Haag Programma
o van 15 .00 - 20.30 uur met ••• personen
Booosting:
o Ik ontvang graag informatie over participatie
bij Booosting
o Anders, n.1. 9 september 1992 Bruynzeel Keukens en Kasten
7 oktober 1 992 Enitor (AVAl
12 november 1992 Brakellnterieurgroep (AVA)