Investeren in Passiefhuis hoe kan je daar mee rekenen.

1. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE 1
Duurzaam bouwen
is duur -
business as usual
is onbetaalbaar
26-03-2012

2. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE 2
bron: http://www.saawinternational.org/climatechangeeffects.htm
26-03-2012

3. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE 3
bron: www.anp-archief.nl
26-03-2012

4. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE 4
bron: www.freewebs.com
26-03-2012

5. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
26-03-2012
5

6. 6
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Veldhuizerschool Ede, passief met klein budget
Bouwkosten
geraamd:
€
2.947.000,-­‐
(crisis:-­‐7,5%
marktwerking)
Bouwkosten
werkelijk:
€
2.740.000,-­‐
(€
1.200,-­‐/m2bvo,
excl.
btw)
Bijdrage subsidie € 100.000,-
Eigen bijdrage duurzaamheid van de school: € 53000,-
Eigen bijdrage € 47000,-
26-03-2012

7. 7
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Veldhuizerschool Ede, integraal = efficiënt
Post onvoorzien in stichtingskostenraming: 5%
(wordt meestal gesteld op 10% en soms op 8%)
26-03-2012

8. 8
Passiefhuis is onrendabel:
Beeldvorming in Duitsland: 74% denkt van niet.
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Stelling: “Passiefhuizen zijn financieel onrendabel: De meerkosten voor isolatie en
balansventilatie zijn hoger dan energiebesparing.”
bron: Erfahrungen mit Passivhaussiedlungen in Deutschland (Schwerpunkt Norddeutschland), Freie und Hansestadt Hamburg, 2008
26-03-2012

9. Is passiefhuis economisch haalbaar?
9
Bouwkostenstudie:
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
oppervlakte
huistype bouwkosten per
m2
m2
EGW
passief 171 €
216.770 €
1.268
Apartement
passief 326 €
310.390 €
952
EGW
laag
energie 151 €
201.460 €
1.334
bron: Erfahrungen mit Passivhaussiedlungen in Deutschland (Schwerpunkt Norddeutschland), Freie und Hansestadt Hamburg, 2008
26-03-2012

10. Is passiefhuis economisch haalbaar?
10
Bouwkostenstudie:
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
kosten
huistype per
m2
kozijnen
EGW
passief €
20.880 €
122
Apartement
passief €
26.680 €
82
EGW
laag
energie €
13.140 €
87
bron: Erfahrungen mit Passivhaussiedlungen in Deutschland (Schwerpunkt Norddeutschland), Freie und Hansestadt Hamburg, 2008
26-03-2012

11. Is passiefhuis economisch haalbaar?
11
Kostenvergelijking:
Massief - HSB
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
bron: Leben im Passivhaus,ILS, 2010
(verschil kosten m2/m3 ontstaat door naar verhouding grotere volumen bij
massiefbouw-projecten, verder vermeld deze studie dat massiefbouwwijze steeds
goedkoper wordt door toename prefabricatie)
26-03-2012

12. 12
Is passiefhuis economisch haalbaar?
Meerkosten versus woonlasten:
‣ 10% voor vrijstaande woningen
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
‣ 8% voor rijwoningen en appartementen
‣ Energieverbruik -75% tov standaard
toelichting tabel:
‣ met subsidie (Duitsland,
Oostenrijk) zijn maandlasten
PH vanaf 1e dag goedkoper
‣ na 30 jaar afbetaling en
blijvende lage energiekosten
‣zie verder: www.passipedia.de
26-03-2012

13. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
26-03-2012
13

14. 14
Is passiefhuis economisch haalbaar?
Beeldvorming in Nederland:
Energieverbruik en energetisch comfort (nog) geen gewicht
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
bron:Bouwhulpgroep
26-03-2012

15. 15
Is passiefhuis economisch haalbaar?
Korte termijn versus lange termijn:
- Schil gaat langer mee dan “korte termijn”
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
- Duurzame schil ipv. hogere energierekening
gebruiken
bouwen/
renoveren
ontwerpen levensduur schil:
> 50 j
slopen
Bron: Winket overdragen
26-03-2012

16. 16
Willen mensen passiefhuiskwaliteit?
kwaliteit, gezond binnenklimaat en wooncomfort:
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
!
Altjid lente! Altjid fris!
Als ze die willen hebben ze er ook het geld voor:
bewustwording = markt creëren
26-03-2012

17. 17
Haken en ogen rekenmodellen:
Koffiedik-kijken :
energieprijsontwikkeling
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
brongegevens: statline.cbs.nl
26-03-2012

18. 18
Haken en ogen rekenmodellen:
Koffiedik-kijken :
Fictieve en feitelijke
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
waardeontwikkeling vastgoed
Verwarming Passiefhuis
15 kWh/m²
= 54 MJ/m²
~1,5m³ aardgas/m²
~ 2,67 kg CO2/m²
per jaar
bron:slimbouwen
26-03-2012

19. 19
Haken en ogen rekenmodellen
Koffiedik-kijken :
Fictief en feitelijk energieverbruik en energieopwekking
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
www.del-tec.be
26-03-2012

20. 20
Haken en ogen rekenmodellen Verwarming
Koffiedik-kijken : Passiefhuis
Fictief en feitelijk energieverbruik 15 kWh/m²
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
= 54 MJ/m²
~1,5m³ aardgas/m²
= € 0,90/m² per jaar
gebruikerscomponent:
marges kleiner bij
passiefhuis
26-03-2012

21. 21
Terugverdientijd
Kosten
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Investering+rente
over b.v. 20 jaar, b.v. 4%
annuïteitsfactor = 0,074
= fractie van de hoofdsom = jaarlijkse kosten
26-03-2012

22. 22
Annuïteitsfactor
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
)
deze factor bepaalt zelfde factor voor
de jaarlijkse kosten verschillende bedragen
van een investering
26-03-2012

23. 23
Terugverdientijd
Kosten
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Investering+rente
over b.v. 20 jaar, b.v. 4%
annuïteitsfactor = 0,074
= fractie van de hoofdsom = jaarlijkse kosten
Opbrengsten
Energiebesparing keer huidige energieprijs
= € 0,075 / kWh (excl. energieprijsstijging)
26-03-2012

24. 24
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Terugverdientijd
www.energiezuinig.nl
‣ besparing??
26-03-2012

25. 25
Terugverdientijd
rendement'in'%'
Wanneer is investering
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
terugverdiend door
energiebesparing?
= meetlat voor tochtband) radiatorfolie) )spoumuurisola3e) uitwendige)
gevelisolia3e)
het financiële rendement...
... maar geeft geen inzicht in: absolute)besparing)
‣ de besparing per jaar
‣ de besparing na de investering) winst)
terugverdien-periode
tochtband) radiatorfolie) )spoumuurisola3e) uitwendige)
gevelisolia3e)
26-03-2012

26. 26
Economische analyse
dynamische modellen
- alle toekomstige bijkomende kosten, rente, inflatie en
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
energieprijs meerekenen
en:
- rekenen met reële rente (= rente min inflatie)
- exclusief kosten die sowieso gemaakt moeten worden
26-03-2012

27. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE 27
vervangen kozijn op
onderhoudsmoment
‣ onderhoudskosten in
mindering
gevelisolatie en stukwerk
ipv voegwerk
‣voegkosten in
mindering
Passiefhuis renovatie Waalre, NL
26-03-2012

28. 28
Economische analyse
dynamische modellen
- alle toekomstige bijkomende kosten, rente, inflatie en
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
energieprijs meerekenen
en:
- rekenen met reële rente (= rente min inflatie)
- exclusief kosten die sowieso gemaakt moeten worden
- rekening houden met onderhoud en tussentijdse vervanging
26-03-2012

29. 29
Economische analyse
dynamische modellen
- alle toekomstige bijkomende kosten, rente, inflatie en
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
energieprijs meerekenen
en:
- rekenen met reële rente (= rente min inflatie)
- exclusief kosten die sowieso gemaakt moeten worden
- rekening houden met onderhoud en tussentijdse vervanging
- rekening houden met restwaarde
26-03-2012

30. 30
Hoelang gaat gevelisolatie mee? >50 jaar
Looptijd krediet : 20 jaar
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Afbetalingsperiode
20 jaar
Gebruiksperiode 50 jaar
Isoleren is investeren in nu
en in de toekomst.
26-03-2012

31. 31
Economische analyse
dynamische modellen
- alle toekomstige bijkomende kosten, rente, inflatie en
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
energieprijs meerekenen
en:
- rekenen met reële rente (= rente min inflatie)
- exclusief kosten die sowieso gemaakt moeten worden
- rekening houden met onderhoud en tussentijdse vervanging
- rekening houden met restwaarde
- omzetten in identieke jaarlijkse/maandelijkse termijnen
(annuïteitenmethode)
26-03-2012

32. 32
Kosten per bespaarde kWh
voordelen:
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
- onafhankelijk van prijsontwikkeling op energiemarkt
- neutrale vergelijking energiebesparing met andere
energiebronnen (zoals bijvoorbeeld huidige energieprijs of
kosten duurzame opwekking)
- totale besparing van maatregel komt in beeld
- geschikt om profijt van maatregel inzichtelijk te maken
nadelen:
- “financieel rendement” niet uitgedrukt
26-03-2012

33. 33
Kosten per bespaarde kWh
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
kostenanalyse van 5 uitgevoerde renovaties
‣energiebesparing = de goedkoopste energie
26-03-2012

34. 34
Voorbeeld kosten na-isolatie gevel
Wärmedämmverbundsystem
op moment van onderhoudsbeurt gestuukte gevel
gekoppelt an: Ohnehin-Putzerneuerung
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Innenoberfläche 14,5°C 19,3 °C 19,5 °C
Twandoppervlak 14,5°C 19,3 °C 19,5 °C
Investition
Investering 4040 €/m²
€/m² 73 €/m²
73 €/m² 81 81 €/m²
€/m²
Noodzakelijke kosten* 4040 €/m²
Davon Ohnehin €/m² 40 40 €/m²
€/m² 40 40 €/m²
€/m²
Kapitaalkosten - 1,40 €/(m²a) 1,73 €/(m²a)
Kapitalkosten 1,40 €/(m²a) 1,73 €/(m²a)
Energiebesparing - 107,4 kWh/(m²a) 111,4 kWh/(m²a)
Energieeinsparung 0 -
Kosten bespaarde kWh 107,4 kWh/(m²a)
1,3 Cent/kWh 111,4 kWh/(m²a)
1,6 Cent/kWh
Kosten der eingesparten
* = nieuw stukwerk
kWh Endenergie 1,3 Cent/kWh 1,6 Cent/kWh
26-03-2012

35. 35
Voorbeeld kosten gevelisolatie
kosten 5 cm isolatie (all incl.): € 90,-/m2
elke cm extra: € 1,-/m2
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
economisch
besparing in € per m2
optimaal
hoger comfort en
energie-efficiëntie
Isolatiedikte in cm bron gegevens: eceee rapport “How deep to go: remarks on how to find
the cost-optimal level for building renovation” door Dr. A.H. Hermelink
26-03-2012

36. 36
Kosten per bespaarde kWh
werkwijze:
- stap 1: jaarlijkse energiebesparing berekenen
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
- stap 2: jaarlijkse meerkosten berekenen
- stap 3: meerkosten delen door de bespaarde kWh
a. Energieverbruik standaardoplossing berekenen
b. Energieverbruik van de onderzochte oplossing
vaststellen
c. Verschil uitrekenen
26-03-2012

37. 37
Kosten per bespaarde kWh
werkwijze:
- stap 1: jaarlijkse energiebesparing berekenen
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
- stap 2: jaarlijkse meerkosten berekenen
- stap 3: meerkosten delen door de bespaarde kWh
a. extra investering vaststellen
i. investering van standaardoplossing vaststellen
ii. investering van besparende maatregel
vaststellen
iii. verschil bepalen
b. annuïteitsfactor berekenen aan de hand van:
i. levensduur
ii. rente
c. investering delen door annuïteitsfactor
26-03-2012

38. 38
Kosten per bespaarde kWh
werkwijze:
- stap 1: jaarlijkse energiebesparing berekenen
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
- stap 2: jaarlijkse meerkosten berekenen
- stap 3: meerkosten delen door de bespaarde kWh
26-03-2012

39. 39
Kosten per bespaarde kWh
Voorbeeld: na-isolatie
kosten baten
passief passief
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
voorzetwanden 250mm (Rc=7) €18.042 transmissie: 4334 kWh /a.
extra voorzetwanden € 5.150 + regulier
totaal passief € 23.192 transmissie: 15405 kWh /a.
verschil: 11071 kWh/a.
regulier
voorzetwanden 140mm (Rc=3) € 14.765 - Over dertig jaar gemiddeld, prijsstijging
6% per jaar-2% inflatie:
verschil € 8.427 1 kWh: € 0,1418.
annuïteitsfactor bij 30 jaar 4%: 5,783%
€0,1418 *11071 ➔ jaarlijkse besparing:
extra jaarlijkse kosten € 487 < €1.569
!
26-03-2012

40. 40
Kosten per bespaarde kWh
Voorbeeld: de na-isolatie
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
!
26-03-2012

41. 41
Break-even-point
= meetlat voor het financiële
rendement
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
!
Wanneer zijn kosten en
baten even hoog
Dit geeft geen inzicht in:
- levensduur van de
maatregel
!
Bron: Haalbaarheidsonderzoek Hagenpoortschool, Winket/Coen/Azimut
26-03-2012

42. PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
woonlastenvergelijking passief - EPC 0,8 bron: Energiereferat Stadt Frankfurt am Main
26-03-2012

43. 43
Passief renoveren?
Rendabel:
- op natuurlijk moment van maatregelen
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
rekenen met expliciete (extra-) kosten voor
energetische maatregelen
- inclusief laaghangend fruit
laaghangend fruit
= dé kans voor duurzame renovaties:
Als je het doet, doe het dan goed
26-03-2012

44. 44
Passief renoveren!
laaghangend fruit
= dé kans voor duurzame renovaties:
PASSIEFHUIS EN ECONOMIE
Als je het doet, doe het dan goed!
26-03-2012