1. MODUL A: SUBTOPIK 2
KEMERDEKAAN TANAH
MELAYU
Kesedaran Nasionalisme 1942
 Malayan Union 1946
 Persekutuan Tanah Melayu 1948
 Kemerdekaan Tanah Melayu


2. KESEDARAN NASIONALISME 1942
1.












Golongan Berpendidikan Agama
Pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20, terdapat ramai penuntut Melayu yang telah
melanjutkan pelajaran ke Universiti Al-Azahar, Mesir
Pengaruh daripada Gerakan Timur Tengah yang diperkenalkan oleh Sheikh Muhammad
Abduh
Gerakan Wahabi --- Modenisme Islam
Pengikut gerakan seperti Mohd. Tahir Jalaludin, Syed Sheikh Ahmad Al-Hadi, Haji Abbas Taha
& Sheikh Mohd Salim A.Khalali
Medium perantaraan untuk sebarkan idea dan pemikiran baru Islam adalah melalui penerbitan
Majalah Al-Imam
Majalah ini menyiarkan rencana dan tulisan yang bertujuan menyedarkan orang-orang MElayu
dan mengesyorkan cara-cara untuk mengatasi kemunduran orang Melayu
Mereka yang menerima fahaman Muhammad Abduh digelar Kaum Muda
Bagi mereka yang berpegang teguh kepada ajaran Islam lama digelar Kaum Tua
Golongan Kaum Muda sering bercanggah pendapat dengan Kaum Tua
Pengaruh Kaum Tua tidak dapat berkembang di Negeri Melayu kerana pengaruh Kaum Tua
masih kukuh dan berkuasa dalam Majlis Agama Islam setiap negeri Melayu
Kaum Muda hanya berjaya sebarkan di Negeri Selat sahaja
Bagi meluaskan pengaruh, Kaum Muda telah mendirikan sekolah-sekolah, cthnya: Madrasah
Al-Masyhur (P.Pinang), Madrasah Al-Hadi (Melaka) & Madrasah Al-Iqbal (Singapura)
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
2

3. Samb…………KESEDARAN NASIONALISME 1942
2.
Golongan Berpendidikan Melayu

Terdiri daripada golongan elit Melayu
Kesan dari sistem pendidikan sekular Inggeris, terdapat satu kelas elit
Melayu yang dianggotai oleh guru-guru yang berkelulusan Maktab
Perguruan Sultan Idris (MPSI)
MPSI melahirkan ramai nasionalis Melayu antaranya Ibrahim Yaakub,
Harun Aminurrashid, Isa Mahmud
Pada tahun 1929/1930, golongan elit Melayu menubuhkan Ikatan Pemuda
Pelajar, kesan dari pengaruh dan perjuangan Parti Nasional Indonesia
oleh Sukarno
1938, Ibrahim Yaakub telah mewujudkan Kesatuan Melayu Muda
bertujuan melindungi hak-hak orang Melayu dan menentang penjajahan
Inggeris
KMM adalah parti poltik Melayu radikal yang juga berhasrat menyatukan
Tanah Melayu dgn Indonesia di bawah Panji Melayu-Raya





MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
3

4. Samb…………KESEDARAN NASIONALISME 1942
3.
Golongan Berpendidikan Inggeris

Golongan ini mendapat pendidikan di sekolah-sekolah Inggeris di Negeri Selat
Golongan ini menyedari bahawa dasar Inggeris di Tanah Melayu telah membawa orangorang Melayu jauh ketinggalan di dalam serba serbi terutamanya dalam bidang ekonomi
Nasionalis pada tahap ini adalah Eunos Abdullah yang telah menubuhkan Kesatuan
Melayu Singapura (KMS) pada tahun 1926
KMS bertujuan untuk menggalakkan orang Melayu menceburkan diri dalam bidang
pentadbiran dan politik, memperjuangkan nasib orang Melayu, membantu anak Melayu
mendapatkan pendidikan akademik dan teknikal yang lebih tinggi
KMS juga mendesak kerajaan Inggeris memberi biasiswa kepada anak Melayu
Hasil dari perjuangan KMS, Inggeris telah memperuntukkan sebuah kawasan di
Singapura bagi mendirikan sekolah pertukangan untuk pelajar-pelajar Melayu
Perjuangan KMS ini telah mendorong pemimpin-pemimpin Melayu di negeri-negeri lain
utnuk menubuhkan Kesatuan Melayu di negeri masing-masing seperti Kesatuan Melayu
Singapura, Kesatuan Melayu Melaka, Kesatuan Melayu Selangor
Perjuangan ketiga-tiga golongan ini telah memberi kesan yang mendalam terhadap
kebangkitan semangat nasionalisme di Tanah Melayu
Semangat nasionalisme menjadi lebih aktif dan semakin kukuh setelah Jepun berundur
dari Tanah Melayu pada Ogos 1945








MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
4

5. NASIONALISME CINA & INDIA
KAUM CINA

Pergolakan politik di negara China

Gerakan Pembaharuan di negara China sendiri - tujuan membawa pemodenan kepada
China

Gerakan Revolusioner wujud berikutan masyarakat negara China pimpinan Sun Yat
Sen menentang kekejaman Kerajaan Manchu

Pengaruh Parti Kuomintang dgn semangat penyatuan negara China melalui
perindustrian & pemodenan

1913 - cawangan Kuomintang lahir di Tanah Melayu

Kewujudan PKM tahun 1930 dgn matlamat mewujudkan ‘Republik Komunis Malaya’
KAUM INDIA

Tertumpu kepada pergolakan politik di India khususnya sebelum Perang Dunia Kedua

Isu-isu penting yg mempengaruhi politik org India - Kegiatan Antikolonial di kalangan
orang Punjabi.

Dipengaruhi oleh Pergerakan Ghadr - menghalang British dari India

Parti politik yg wujud - Persatuan India Taiping (1906) & Persatuan

India Singapura (1923)

Persatuan ini bert/jawab tingkatkan taraf sosioekonomi penduduk India

CIAM (Central Indian Association of Malaya) diwujudkan pada Okt.1936 dgn
gabuangan12 buah persatuan India & 4 dewan perniagaan India

CIAM perjuangkan kemajuan & kepentingan politik masyarakat India di Tanah Melayu
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
5

6. MALAYAN UNION (MU) 1946




1.
2.
3.



MU adalah satu gagasan yang direncanakan oleh kerajaan British selepas Perang Dunia
Kedua
Melalui MU kerajaan British berhasrat untuk mengubah taraf Negeri-negeri Melayu
daripada negeri naungan kepada tanah jajahan
British telah mengenalpasti bahawa salah satu faktor yang menyebabkan Tanah Melayu
jatuh ke tangan Jepun pada 1942 adalah disebabkan oleh ketidakseragaman
pentadbiran
Tanah Melayu berada di bawah 3 pentadbiran dikenali sebagai
Negeri-negeri Melayu Bersekutu
Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
Negeri-negeri Selat
Rancangan MU digubal atas dasar mewujudkan satu sistem politik dan kerajaan
bercorak kesatuan
3 memorandum telah dihantar oleh Persatuan British Malaya dan satu lagi dikemukakan
oleh Tan Cheng Lock . Kedua-dua memo ini menyokong penubuhan Kesatuan Malaya
dengan kuasa dan hak politik yang sama rata untuk semua kaum.
Memorandum ketiga adalah dari sekumpulan pelajar Melayu yang belajar di United
Kingdom
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
6

7. MALAYAN UNION
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
7

8. CIRI-CIRI MALAYAN UNION






Malayan Union terdiri daripada 9 buah negeri Melayu,
Pulau Pinang dan Melaka
Pusat pentadbiran adalah di Kuala Lumpur dan
dikendalikan oleh Gabenor Inggeris
Kuasa Raja-raja Melayu dihapuskan dan baginda
hanya diberi peranan sebagai Penasihat Gabenor
dan Ketua Majlis Penasihat Melayu
Singapura tidak dimasukkan ke dalam Malayan
Union tetapi dikekalkan sebagai Tanah Jajahan
Inggeris
Hak istimewa orang Melayu dihapuskan
Kerakyatan adalah berdasarkan prinsip Jus Soli.
Prinsip ini menetapkan kerakyatan diberikan kepada
orang asing yang berumur 18 tahun ke atas dan telah
bermastautin di Tanah Melayu selama 10 daripada
tempoh 15 tahun yang ditetapkan. Kerakyatan juga
diberikan kepada semua orang yang dilahirkan di Tanah
Melayu selepas penubuhan Malayan Union
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
8

9. Kuala Lumpur
sebagai pusat
pentadbiran
Kerakyatan
berasaskan Jus
Soli
Kedaulatan dan
kuasa Raja
Melayu terhapus
CIRI
UTAMA MU
Singapura tidak
dimasukkan ke
dalam Mu
Hak istimewa
orang Melayu
terhakis
9 buah negeri
Melayu, Pulau
Pinang dan
Melaka
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
9

10. •Melindungi kepentingan
Inggeris di Tanah Melayu
• Membentuk pentadbiran
yang cekap
• Menyeragamkan pentadbiran
semua negeri di Tanah
Melayu di bawah satu
kerajaan pusat
• Menyediakan penduduk
TUJUAN
PENUBUHAN
MALAYAN
UNION
Tanah Melayu ke arah
berkerajaan sendiri
• Menghalang wujudnya
Indonesia Raya
• Memperkukuhkan
pertahanan
di Tanah Melayu supaya
pelaburan Inggeris
berkembang
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
10

11. REAKSI ORANG MELAYU TERHADAP
PENUBUHAN MALAYAN UNION










Penentangan diperlihatkan melaui beberapa medium antaranya melalui akhbar
Akhbar-akhbar Melayu berperanan menyeru dan mengekspresikan kemarahan dan
penentang orang Melayu terhadap Malayan Union. Cth, Utusan Melayu di Singapura,
Majlis di Kuala Lumpur dan Warta Negara di Pulau Pinang
Akhbar-akhbar ini memuatkan butir-butir dan kesan buruk penubuhan Malayan Union
Akhbar juga menyeru Sultan menimbang sebaiknya sebelum menandatangani perjanjian
20 November 1945, 8 buah pertubuhan Melayu di Johor telah bergabung menubuhkan
Ikatan Melayu Negeri Johor untuk menentang Malayan Union
3 Januari 1946, Gerakan Melayu Johor ditubuhkan dan dipimpin oleh Dato’ Onn Jaafar
1 Mac 1946, Kuala Lumpur: perhimpunan besar-besaran buat julung kalinya telah
diadakan melibatkan sejumlah 41 buah pertubuhan Melayu
Hasil perhimpunan ini telah wujud United Malays National Organization (UMNO) pada 11
Mei 1946 dan Dato’ Onn Jaafar sebagai Presiden pertamanya
Kewujudan UMNO adalah untuk menggesa masyarakat Melayu supaya bersatu padu
dengan slogan “Hidup Melayu”
Bantahan orang Melayu juga diperlihatkan melalui demonstrasi jalanan yang diadakan
sewaktu MacMichael mengunjungi Sultan-siltan untuk mendapatkan persetujuan.
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
11

12. • Orang Melayu tidak suka
dengan tindakan Harold
Mac Michael
• Sultan tidak diberi masa
yang mencukupi
TENTANGAN
ORANG
MELAYU
• Sultan hilang kekuasaan
& kedaulatan
• Orang Melayu hilang
keistimewaan,
kaum minoriti
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
12

13. TENTANGAN
BUKAN MELAYU
Orang Cina di Tanah
Melayu
Bekas Pegawai Inggeris
Di Tanah Melayu
• MU untuk kepentingan British
• Masyarakat tertindas
• Frank Swettenham
• R.O Winstedt
• Cecil Clementhi Smith
• George Maxwell
• MU tidak demokratik dan bersifat kolonial
• MU tidak masukkan Singapura bersama
• Malayan Democratic Union
Tentangan hebat orang Melayu
Tiada sokongan bukan Melayu
Ketidaksesuaian masa
Cara pengenalan yang salah
Tentangan oleh pentadbir
Inggeris di TM
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
13

14. Samb….REAKSI ORANG MELAYU TERHADAP
PENUBUHAN MALAYAN UNION

Tunjuk perasaan dan perjumpaan diadakan di seluruh negara seperti
► Padang Kelab Sultan Sulaiman Kuala Lumpur
► Padang Sekolah Francis Light Pulau Pinang
► Pekan Ahad Jalan Datuk, Ipoh
► Perhimpunan di Kedah dan Kelantan


Sultan dan rakyat juga digesa untuk berkabung selama 7 hari sebagai tanda
bantahan terhadap Malayan Union dengan melilit kain putih pada songkok
Penentangan juga datang dari kaum Wanita antaranya seperti Zaharah Abdullah,
guru sebuah sekolah di Batu Pahat, Halimahton Abdul Majid sebagai Ketua
Bahagian Kaum Ibu Persatuan Melayu Negeri Sembilan dan Saleha Ali dari
Persatuan Kaum Ibu Selangor
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
14

15. PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948



1.
2.
3.
Malayan Union telah dibubarkan pada bulan Julai, 1946
Inggeris telah mewujudkan Jawatankuasa Kerja pada 25 Julai
1946 untuk menggubal satu perlembagaan baru di Tanah Melayu
Jawatnkuasa ini mencadangkan perlembagaan baru yang
berbeza daripada Perlembagaan Malayan Union dan antara
perkara yang dicadangkan adalah
Kedaulatan dan kuasa Raja-raja Melayu dipelihara
Syarat kewarganegaraan yang lebih ketat bagi kaum bukan
Melayu
Kedudukan istimewa kaum Melayu terjamin
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
15

16. CIRI-CIRI PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.


Persekutuan Tanah Melayu terdiri dari Negeri-negeri Melayu, Melaka dan Pulau Pinang
Singapura menjadi tanah jajahan yang berasingan
Raja-raja Melayu kekal sebagai pemerintah di negeri masing-masing
Majlis Mesyuarat Negeri akan dipengerusikan oleh Sultan
Negeri-negeri Melayu akan ditadbir oleh Ketua Pentadbir dikenali sebagai Menteri Besar
Persidangan Raja-raja Melayu boleh diadakan pada bila-bila masa
Ketua Persekutuan ialah Pesuruhjaya Tinggi British dan beliau dibantu oleh Majlis
Mesyuarat Kerajaan dan Dewan Perundangan Persekutuan
Dewan Perundangan Persekutuan dianggotai oleh 75 orang ahli
Pesuruhjaya Tinggi mempunyai kuasa mutlak bagi memelihara hak istimewa orang-orang
Melayu dn kepentingan kaum lain
Kerajaan Persekutuan mengendalikan hal ehwal kewangan, kehakiman, perdagangan,
pertahanan dan luar negeri
Kerajaan negeri akan mengendalikan kerajaan tempatan, hal ehwal agama, tanah,
pendidikan dan pertanian
Syarat kerakyatan diperketatkan
Lahir di Tanah Melayu dan menetap sekurang-kurangnya 8 daripada 12 tahun sebelum
permohonan dibuat
Seseorang yang berhijrah ke Tanah Melayu dan tinggal sekurang-kurangnya 15 tahun
daripada tempoh 20 tahun sebeleum permohonan dibuat
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
16

17. PESURUHJAYA TINGGI
MAJLIS KERJA
MAJLIS
PERUNDANGAN
SULTAN
KERAJAAN NEGERI
MAJLIS
EKSEKUTIF
NEGERI
MAJLIS
MESYUARAT
NEGERI
STRUKTUR PENTADBIRAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
17

18. REAKSI TERHADAP PERSEKUTUAN TM 1948
•
•
•
1.
2.
3.
•
•
All Malayan Council of Joint Action, Tan Cheng Lock
Tentangan hebat drp anggota Malayan Democratic
Union (MDU)
Perjuangan AMCJA mengandungi 3 prinsip iaitu
Penyatuan seluruh Tanah Melayu termasuk Singapura
Pemerintahan sendiri melalui Badan Perundangan
Pusat yang dipilih oleh rakyat
Hak kerakyatan yang sama rata bagi semua orang
AMCJA menolak cadangan perlembagaan yang
dikemukakan oleh Raja-raja Melayu dan UMNO
•
1.
2.
3.
4.
PUTERA adalah gabungan daripada 3 parti politik berhaluan kiri
iaitu PKMM (Burhanuddin Helmi), AWAS (Shamsiah Fakeh)
dan API (Ahmad Boestamam)
PUTERA dipengaruhi oleh PKM dan ingin menjadikan TM
sebagai sebuah republik
PUTERA perjuangkan 4 prinsip utama:
Bahasa Melayu sbg bahasa rasmi
Hal ehwal & pertahan adalah tanggungjawab bersama TM & Inggeris
‘MELAYU” digunakan sebagai nama kerakyatan/ kewarganegaraan
Bendera kebangsaan mengandungi warna-warna Melayu
•
•
PUTERA (Pusat Tenaga Rakyat), PKMM (Parti Kebangsaan Melayu Malaya),
AWAS (Angkatan WanitaSedar), API (Angkatan Pemuda Insaf)
•
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
18

19. GABUNGAN
PUTERA
AMCJA
• Mac 1947, PUTERA dan AMCJA telah bergabung di bawah
pimpinan Dr.Burhanuddin Helmi
• Menentang penubuhan Persekutuan Tanah Melayu
• April 1947 membentuk “Perlembagaan Rakyat”-ditolak oleh
British kerana bersifat radikal
• 20/10/47 lancarkan ‘hartal’ penutupan kedai di seluruh Tanah
Melayu
PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN TANAH
MELAYU (PTM)
SECARA RASMI ADALAH PADA
1 FEBRUARI 1948
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
19

20. PARTI POLITIK UTAMA DI TANAH MELAYU
1.






2.





Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)
Ditubuhkan pada 11 Mei 1946 oleh Dato’ Onn Jaafar (1946-1951)
Matlamat UMNO --- menyatupadukan orang Melayu dan mempertahankan kedudukan
istimewa orang Melayu
Slogan “Hidup Melayu”
Sehingga 1951, UMNO mempunyai sejumlah 39 bahagian dengan keahlian 100,375 orang
Dua badan utama UMNO ialah Perikatan Pemuda UMNO (1949) dan Pergerakan Kaum Ibu
UMNO (1947)
Memainkan peranan penting ke arah perjuangan kemerdekaan Tanah Melayu
Kongres India Malaya (MIC)
Ditubuhkan pada 8 Ogos 1946
Presiden pertama MIC ialah John Thivy
Matlamat MIC--- memelihara kepentingan politik, ekonomi dan sosial kaum India di Tanah
Melayu, memperjuangkan kepentingan politik bersama dan menjadi medium perantara dalam
menyampaikan pendapat kepada kerajaan
April 1955, MIC bergabung dengan UMNO dan MCA
Sehingga 1955 keahlian MIC adalah 20,000 orang
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
20

21. Samb…..PARTI POLITIK UTAMA DI TANAH MELAYU
3.





4.





Persatuan Cina Malaya (MCA)
Ditubuhkan pada 27 Februari 1949 oleh Leong Yew Koh & Kol. Lee Hau-Shik
Presiden pertama MCA ialah Tan Cheng Lock
Matlamat MCA--- melindungi kepentingan orang Cina dan memelihara keharmonian kaum di
Tanah Melayu
Sehingga 1951 keahlian MCA adalah 188,000 orang
1952, MCA bergabung dengan UMNO membentuk Parti Perikatan
Parti Perikatan
Diwujudkan hasil kemenangan parti gabungan UMNO-MCA yang menang 9 daripada 12 kerusi
di dalam Pilihanraya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur 1952
Tunku Abdul Rahman (Presiden UMNO) dan Tan Cheng Lock (Presiden MCA) mengambil
keputusan untuk menubuhkan pakatan parti pelbagai kaum pada 1955 yang dikenali sebagai
Parti Perikatan.
MIC kemudiannya turut menyertai Parti Perikatan yang memperlihatkan gabungan 3 kaum
majoriti di Tanah Melayu ketika itu
Parti Perikatan bertanding dlm Pilihanraya Umum 1955 dan menang 51 daripada 52 kerusi
yang telah dipertandingkan.
Kejayaan Perikatan telah membolehkan Tanah Melayu membentuk kerajaan baru
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
21

22. KEMERDEKAAN








Kemenangan Perikatan di dalam Pilihanraya Umum telah memberi laluan mudah
kepada Tanah Melayu untuk mencapai kemerdekaan dan mewujudkan
pemerintahan sendiri
Perikatan juga berjanji untuk memberi kemerdekaan kepada Tanah Melayu
dalam masa 4 tahun
Januari 1956, satu rombongan yang diwakili oleh pemimpin-pemimpin Parti
Perikatan dan wakil-wakil Raja Melayu telah berangkat ke London
Matlamat delegasi ialah untuk merundingkan kemerdekaan PTM dengan British
Rundingan berhasil dengan termetrainya Perjanjian Merdeka pada 8 Februari
1956
British bersetuju memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu dengan syarat
Perikatan tidak akan mengambilalih harta benda atau perniagaan British di Tanah
Melayu
Rakyat British harus dibenarkan untuk menjalankan kegiatan ekonomi di Tanah
Melayu dan pangkalan tenteranya dikekalkan supaya British dapat menjaga
kepentingannya di Tanah Melayu
Pengisyhtiharan tarikh kemerdekaan telah dibuat oleh Tunku Abdul Rahman di
satu perhimpunan raksasa bertempat di Padang Pahlawan Bandar Hilir Melaka.
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
22

23. PENGISYTIHARAN KEMERDEKAAN





Pada jam 12.00 tengah malam 31 Ogos 1957, bendera kerajaan British
“Union Jack” telah diturunkan di depan Bangunan Sultan Abdul Samad,
Kuala Lumpur.
Bendera Persekutuan Tanah Melayu dikibarkan dengan rasminya.
Hari kemerdekaan Tanah Melayu telah diisytiharkan dengan rasminya di
Stadium Merdeka Kuala Lumpur oleh Tunku Abdul Rahman
Dokumen pengisytiharan merdeka telah disampaikan kepada Perdana
Menteri Tanah Melayu iaitu Tunku Abdul Rahman oleh Queen Elizabeth,
Ratu British
Dengan pengisytiharan kemerdekaan, Parti Perikatan telah berjaya
melaksanakan janjinya untuk membawa kemerdekaan bagi Tanah Melayu
dalam tempoh yang singkat iaitu 2 tahun lebih awal.
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
23

24. MERDEKA
Tanggal 31,bulan lapan, 57,
Merdeka! Merdeka!
Ia pasti menjadi sejarah!
Tanggal 31,bulan lapan, 57,
Hari yang mulia, hari yang
bahagia,
Sambut dengan jiwa yang merdeka..
Mari kita seluruh warga negara,
Ramai-ramai menyambut
Hari Merdeka! Merdeka!
31, bulan lapan, 57
Hari mulia, negaraku merdeka!
MPW1133/2133-Pengajian Malaysia
Sharliana
24