3. Bizim elde bahar olur, yaz olur. Göller dolu ördek olur, kaz olur. Sevgi arasında yüz bin naz olur. Suçumu bağışla, ben sana kurban. Ercişli Emrah Mısra sonlarında yazılışları, okunuşları, anlamları ve görevleri aynı olan eklerin, kelime ve kelime gruplarının tekrar edilmesine "redif" denir.
4. Mısra sonlarındaki yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı kelimelerin, eklerin benzerliğine kafiye denir. Kafiye çeşitleri; - Yarım uyak - Tam uyak - Zengin uyak - Cinaslı Uyak
5. Yarım Kafiye: Mısra sonunda tek sesin benzeşmesiyle oluşur. ‘‘ Dinle şu yüreğim ne söyle r , Hep seni sevdim, ey ya r !’’ - Tam Kafiye: Mısra sonunda iki sesin benzeşmesiyle oluşur. Örnek; Bu rüzgâr her vakit böyle esmeyec ek , Gökte bulut, suda yelken, dalda çiç ek .
6. Zengin Kafiye: Mısra sonunda üç veya daha fazla sesin benzeşmesiyle oluşur. Örnek: Bastığın yerleri “toprak!” diyerek geçme, tan ı: Düşün altındaki binlerce kefensiz ya tan ı.
7. Cinaslı uyak: Dize sonlarında yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ayrı (farklı) olan sözcüklerle yapılan kafiyeye cinaslı kafiye denir. Cinaslı kafiye, özellikle cinaslı mânilerde kullanılır. Örnek: Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yârimden ayrılmam Götürseler asmaya
8.
9. Mısra içinde aynı veya birbirine benzer ünsüz seslerin çokça tekrarlanmasıyla oluşur. Karşı yatan karlı kara dağlar karayıptır, otu bitmez. Dede Korkut
10. Mısralarda kullanılan ses değerleri veya hece sayısının tüm mısralarda eşit olmasıyla sağlanan uyuma ölçü denir. Türk edebiyatında üç çeşit ölçü kullanılmıştır: - Aruz ölçüsü, - Hece ölçüsü, - Serbest ölçü.
11. - Aruz Ölçüsü: Divan (Klasik) edebiyatı döneminde kullanılan ve bize Araplardan geçmiş bir ölçü sistemidir. Mısralardaki hecelerin açık veya kapalı olmasına dayanır. Açık hece; sesli (ünlü) harfle biten hecelerdir ve aruz çözümlemesinde “ . ” (nokta) ile gösterilir. Kapalı hece ise; sessiz (ünsüz) harfle veya uzun ünlülerle (â, î, û) biten hecelerdir ve aruz çözümlemesinde “ _ ” (çizgi) ile gösterilir. Aruz ölçüsünde belli kalıplar vardır ve şairler şiirlerini bu kalıplara göre yazarlar. Bu kalıplarda hangi hecenin açık, hangisinin kapalı olacağı bellidir.
12. - Hece Ölçüsü: Mısralardaki hece sayılarının eşit olmasına dayanan bir ölçü sistemidir. Türk edebiyatın asıl ölçü sistemi hece ölçüsüdür ve en eski zamanlardan beri halk edebiyatında kullanılır. Hece ölçüsünde de kalıplar vardır; 7’li, 8’li, 11’li, 15’li gibi. Bu kalıpların bazıları duraklı olabilir; 4+3=7’li, 4+4=8’li gibi. Durak, şiir okunurken “sus” payının olduğu, nefes alınması gereken yerlerdir; tıpkı bir düzyazıda virgüllerde duraksadığımız gibi, şiirde de bu noktalarda duraksarız. Bu durakları şiirin ölçüsünü çözümleyerek bulabiliriz.
13. Ben yitirdim ben ararım yar benimdir kime ne Hece sayısı: 15 Kah girerim öz bağıma gül dererim kime ne Hece sayısı: 15 Kah giderim medreseye ders okurum Hak için Hece sayısı: 15 Kah giderim meyhaneye dem çekerim kime ne Hece sayısı: 15 15’li hece ölçüsü ile yazılmıştır.
14. Serbest Ölçü: Serbest ölçüde ise, diğer ölçü sistemlerindeki kurallar yoktur. Hecelerin açık veya kapalı olmasına ya da sayılarına bakmaksızın şairin tamamen kendi üslubuna göre yazmasıdır. Serbest ölçü, Türk şiirinde 1940’lardan sonra Orhan Veli KANIK ile yaygınlaşmaya başlamıştır. Günümüzde yazılan şiirlerin çoğu serbest ölçüde yazılmaktadır. İki rayı gibiyiz bir tren yolunun yakın olması neyi değiştirir son istasyonun Sunay AKIN
15. Mısraların son seslerine bakılarak bir dörtlüğün kafiye düzeni çıkarılır. Kafiye düzenlerinin, mısralarının son seslerindeki düzene göre çeşitleri vardır; 1.Düz Kafiye: "aaab’’, ‘’aaaa’’, ‘’aabb’’ vb. olmalıdır. İftardan önce gittim Atik-Valde semtine a Kaç defa geçtiğim bu sokaklar, bugün yine, a Sessizdiler, Fakat Ramazan maneviyeti b Bir tatlı intizara çevirmiş sûkuneti b
16. 2.Çapraz Kafiye: "a b a b“ diziliminde olmalıdır. Hayran olarak bakarsınız da a Hülyanızı fetheder bu hali b Beş yüz sene sonra karşınızda a İstanbul fethinin hayali. b 3.Sarma Kafiye: "a b b a" diziliminde olmalıdır. İhtiyar, elini bağrına soktu, a Dedi ki: “İstanbul muhasarası b Başlarken aldığım gaza yarası b İçinden çektiğim bu oktu. a