1. DÜNYA’NIN ĠKLĠM
ZENGĠNLĠĞĠ
(ĠKLĠM TĠPLERĠ)

2. *** L1 Coğrafya ders kitabı sayfa 83 – 89 arasında konu
anlatımı bulunmaktadır.

3. MAKROKLĠMA ĠKLĠM TĠPLERĠ
SICAKLIKLARINA GÖRE YAĞIġ REJĠMLERĠNE
GÖRE
*Sıcak Kuşak İklimleri
*Her mevsim bol yağışlı
- Ekvatoral
- Savan ( Yazları yağıĢlı - Ekvatoral
tropikal iklim ) - Ilıman Okyanusal
- Muson
- Çöl * Yazı yağışlı , kışı kurak
*Ilıman Kuşak İklimleri - Savan
- Muson
- Akdeniz -Karasal
- Ilıman okyanus - Tundra
- Step ( Ilıman Karasal -
Bozkır )
- Gerçek Karasal ( Soğuk * Kışı yağışlı , yazı kurak
Karasal )
- Akdeniz
* Soğuk Kuşak İklimleri
* En yağışlı mevsimi
- Tundra ( Kutupaltı ilkbahar olan
Ġklimi)
- Kutup ( Soğuk Ġklim) - Step ( orta kuĢak)
*Yağış zamanı belirsiz
olanlar
- Çöl
- Kutup
(YağıĢ rejimleri yok)

4. ĠKLĠM GRAFĠĞĠ ÇALIġMASI
A B
AĢağıdaki soruları yanıtlayarak yukarıdaki iklim grafiğinin hangi
iklim tipine ait olduğunu ve Dünya’da nerede görülebileceğini
bulunuz.
Hangi
yarımkürededir ?
Denizel mi ,
karasal mı ?
Hangi kuĢakta
yer alır?
YağıĢ rejimi
düzenli mi?
Düzensiz ise hangi
mevsimi kurak ,
hangi mevsimi
yağıĢlı ?
Yıllık yağıĢ tutarına
göre özelliği nedir ?

8. ĠKLĠM TĠPLERĠ
* AĢağıdaki haritalarda gösterilen makroklima iklim tiplerini
haritanın altına yazınız.
1-................KUTUP.................................. 2- .......TUNDRA................................
3-............GERÇEK KARASAL................ 4-........ILIMAN KARASAL ( STEP).....
5-.............ÇÖL................................. 6- ....MUSON................................

9. 7-.................EKVATORAL( TROPİKAL)......... 8-....AKDENİZ...................
9-........OKYANUSAL ............................... 10-SAVAN( YAZLARI YAĞIŞLI TROPİKAL İKLİM)

10. ĠKLĠM TĠPLERĠ
Makroklima:
Sıcaklık, basınç ve nemlilik özellikleri benzerlik gösteren, geniş alanlarda etkili olan
büyük iklim tipleridir. Örneğin; Akdeniz, Savan, Karasal, Muson gibi.
Büyük iklim tiplerinin belirlenmesinde temel etken …kara ve denizlerin dağılışıdır
Mikroklima:
Büyük iklim tipleri içinde etki alanı daha …dar..olan, …küçük...iklim gruplarıdır. Etki
alanı …geniş….olmayan bu iklimlerin oluşmasında temel etken ……yüzey ..şartlarıdır.
Örneğin; Rize yöresi, Iğdır yöresi gibi.
YağıĢ rejimlerine göre Sıcaklık kuşaklarına göre
Düzenli rejimliler; *Sıcak Kuşak İklimleri
1. Ekvatoral İklim
2. Okyanusal iklim - Ekvatoral
- ...Savan..... ( Yazları yağışlı
Düzensiz rejimliler; tropikal iklim )
1. ………………. iklimi - Muson
2. ……………… iklimi - .Çöl...........
3. ……………….. İklimi
4. ………………. İklimi *Ilıman Kuşak İklimleri
5. ………………. İklimi
6. …………....... iklim - Akdeniz
7. ……………… iklimi - Ilıman okyanus
8. .................. iklimi - ..Step.... ( Ilıman Karasal -
Bozkır )
- Gerçek Karasal ( ..soğuk
karasal........)
* Soğuk Kuşak İklimleri
- ...Tundra........ ( Kutupaltı
İklimi)
- Kutup ( Soğuk İklim)
10

11. EKVATORAL ĠKLĠM
 Yaklaşık …10K ile…10G enlemleri arasında görülür. G. Amerika’da Amazon havzası, Kuzey
Afrika’da …Kongo .havzası ve …Güney Doğu Asya…….adalarında görülür.
Yıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin üstündedir
Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir (1-2 °C civarında). Nedenleri : Yüksek
nemlilik.ve güneş ışınlarının düşme açısının az değişmesidir.)
Yıllık sıcaklık farkı 5ºC yi geçmez
Her mevsim …yağış..alır.Yani yağış rejimi düzenlidir.. Fakat en fazla yağış güneş
ışınlarının Ekvatora dik geldiği …ekinoks……tarihlerinde görülür.
Yıllık yağış miktarı 2000 mm. den fazladır.
Yağışlar oluşum bakımından yükselim…(konveksiyonel)……yağışlarına örnektir.
Bitki örtüsü …yağmur ….ormanlarıdır.
Ekvatoral iklim (yıllık yağış mm.)
350
300
250
200
150
100
50
0
O Ş M N M H T A E E K A
Ekvatoral iklim (Yıllık Sıcaklık)
27
26
25
24
23
22
21
O Ş M N M H T A E E K A
Örnek: Örnek:
Cevap: C Cevap: C 11

12. YAZI YAĞIġLI TROPĠKAL (SAVAN) ĠKLĠM
…Ekvatoral iklim ile …Çöl.iklimi arasında görülür ( 10-…20..kuzey ve güney enlemleri
arasında görülür)
Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda …2….kez dik açıyla düşer.
Güneş ışınlarının dik geldiği yaz .dönemi yağışlı , kış…..kuraktır
Sıcaklık ortalaması bütün yıl …20°C nin üstündedir
Yıllık sıcaklık farkı 5-10ºC arasında değişir.
Bitki örtüsü …savanlardır.
 …Savanlar.uzun süre yeşil kalan , gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır.
Savan iklim (Yıllık Sıcaklık)
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
Savan iklim (yıllık yağış mm.)
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
O Ş M N M H T A E E K A
Örnek: Örnek:
Cevap: B
Örnek:
Cevap: E
Cevap: C
12

13. MUSON ĠKLĠMĠ
 Oluşumunda Dünyanın …yıllık. hareketi ve …eksen.eğikliği ile …kara..ve …denizlerin…farklı
ısınma özellikleri etkili olmuştur.
 Asya kıtası ve Hint okyanusunun farklı ısınma özellikleri …sıcaklık..farkına, oluşan bu
sıcaklık… farkı da ……Muson Rüzgarlarına neden olur.
* Sıcaklık değerleri ....enleme.............ve ...yükseltiye......... göre değişir.
 Kış mevsimi …kuraktır.. (Nedeni …kış.musonları)
 Yaz mevsimi …yağışlıdır.. (Nedeni …yaz…musonları)
 Yağış rejimi …düzensizdir… .Oluşan yağış tipi …yamaç….yağışlardır.
 Bitki örtüsü …yapraklarını döken geniş yapraklı ormanlardır.....
 ……Güney…. ve Güney doğu… Asya kıyılarında görülür (Hindistan, Pakistan, Bangladeş,
Çin, Kore, Japonya)
Muson iklimi (yıllık yağış mm.)
500
400
300
200
100
0
O Ş M N M H T A E E K A
Muson iklimi (Yıllık Sıcaklık)
35
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
Örnek:
Cevap: C
13

14. ÇÖL ĠKLĠMĠ
 …30..enlemlerinde …DYB.basınç alanlarında görülür.
 Oluşum nedeni …alçalıcı hava hareketlerine bağlı oluşan nem….azlığıdır.
 Yıllık ortalama sıcaklık …yüksektir.
 Dünyada …günlük sıcaklık farklarının en fazla olduğu yerlerdir.
 Yıllık yağış …250……..mm. den azdır.
 Vahalar…dışında yerleşik hayat yoktur.
 Görüldüğü yerler Afrika kıtasının kuzeyinde Sahra….çölü, güneyinde Kalahari.çölü;
Asya’da …Arap.yarımadası ve Orta….Asya çölleri, K. Amerika’da ……………..çölleri , G.
Amerika’da ....Atakama......ve Avustralya kıtasının ortasındaki. ve batısındaki çöller. ( Örn.
......Büyük Viktorya............................)
Çöl iklimi (yıllık yağış mm.)
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
O Ş M N M H T A E E K A
Çöl iklimi (Yıllık Sıcaklık)
35
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
AKDENĠZ ĠKLĠMĠ
 Orta kuşakta …özel….konuma bağlı oluşan iklim tipidir.
 Yazlar sıcak ve kuraktır (Nedeni …DYB………basınçların etkisi)
 Kışlar ılık ve yağışlıdır (Nedeni DAB ile DYB ‘ın karşılaşma alanında olması)
 Yağış rejimi …düzensizdir………
 …kar…….ve don…….olaylarına nadiren rastlanır.
 Bitki örtüsü …makidir…………. ( Zakkum, defne,……delice….,…keçiboynuzu,…sandal……..)
 Görüldüğü yerler Akdeniz….kıyıları, G. Amerika’da …Şili…, K. Amerika’da …Kaliforniya,
Avustralya kıtasının …Güneydoğu….kıyıları, G. Afrika’da …Kap...., Kuzey Afrika’da
…Fas,Cezayir kıyıları……
Akdeniz iklimi (yıllık yağış mm.)
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
O Ş M N M H T A E E K A
Akdeniz iklimi (Yıllık Sıcaklık)
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
14

15. Örnek: Örnek:
Cevap: E
Örnek:
Cevap: E Cevap: E
Örnek: Örnek:
Cevap: B Cevap: C
Örnek:
Cevap: D
15

16. ILIMAN OKYANUS ĠKLĠMĠ
 …Orta….kuşak karalarının …batı.kıyılarında …Batı…..rüzgarlarının ve .sıcak..................
okyanus akıntılarının etkisiyle oluşur.
…Nem.oranı fazla olduğu için yıllık sıcaklık farkı …azdır…………
 Sıcaklıklar yıl boyu ……sıfırın..altına düşmediği için …kar…..ve don…..olaylarına nadiren
rastlanır.
 Yağış rejimi …düzenlidir…..ancak en fazla yağış aldığı dönem…kıştır……………
 Aldığı yağış tipi ……cephe……………………
 Bitki örtüsü …karma…………… ormanlardır.
 Görüldüğü yerler …Batı…………ve …Kuzeybatı….. Avrupa kıyıları
(…İspanya.,Fransa…….,Hollanda…., Norveç……….) ve K. Amerika’da …Kanada’nın…..batı kıyıları
Ilıman Okyanus iklimi (yıllık yağış mm.)
250
200
150
100
50
0
O Ş M N M H T A E E K A
Ilıman Okyanus iklimi (Yıllık Sıcaklık)
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
Örnek: Örnek:
Cevap: D Cevap: B
STEP (ILIMAN KARASAL) ĠKLĠM
 …Orta….kuşak karalarının ...alçak..........enlemlerinde …nem………azlığı ile oluşmuştur.
 nem….oranı az olduğu için yıllık sıcaklık farkı …çoktur…………
 Yazlar …sıcak…………ve…kurak………….
 Kışlar …uzun………ve……soğuktur…………..
 Yıllık yağış miktarı …250-500 mm arasındadır.…………….
 Yağışlar …ilkbahar....döneminde artar. Aldığı yağış tipi ……konveksiyoneldir………
 Bitki örtüsü…bozkır… ve ormanların tahrip edildiği alanlarda ……antropojen bozkırdır…..
 Görüldüğü yerler Asya’nın …iç……kesimleri, K. Amerika’da ABD’nin …iç……. kesimleri

17. Step iklimi (yıllık yağış mm.)
100
80
60
40
20
0
O Ş M N M H T A E E K A
Step iklimi (Yıllık Sıcaklık)
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
Örnek: Örnek:
Cevap: E Cevap: C
SERT KARASAL ĠKLĠM
 …Orta.kuşağın …soğuk kuşağa komşu bölgelerinde ......karasallığa........ bağlı olarak oluşur,
 Yazlar kısa…ve serindir. Kış ....soğuk....... ve uzundur.. İlk bahar ve sonbahar mevsimleri
…kısa.sürer.
 Dünyada …yıllık..sıcaklık farklarının en fazla olduğu iklim tipidir.
 Karın yerde kalma süresi uzundur.
 En fazla yağış …sıcaklık..artışına bağlı olarak …yaz..aylarında görülür ve oluşan yağış tipi
…konveksiyoneldir.……………
 Bitki örtüsü iğne yapraklı…..ormanlar ve ……dağ…çayırlardır.
 Buradaki …iğne.yapraklı ormanlar Sibirya ve Kuzey Kanada’da …TAYGA.ormanları adını
alır.
 Görüldüğü yerler Sibirya.,Kanada ve alçak enlemlerin ....yüksek........... kesimleridir.
Karasal iklim (yıllık yağış mm.)
100
80
60
40
20
0
O Ş M N M H T A E E K A
Karasal iklim (Yıllık Sıcaklık)
25
20
15
10
5
0
-5 O Ş M N M H T A E E K A
-10
-15

18. TUNDRA ĠKLĠMĠ
 …Orta .kuşağın kuzey sınırları ile…kutup…ikliminin yayılış alanı arasındaki bölgelerde
görülür.
 Yıllık ortalama sıcaklığı …10……derecenin altındadır.
 En fazla yağış sıcaklık..artışına bağlı olarak …yaz..aylarında görülür ve oluşan yağış tipi
……konveksiyoneldir.………
 Bitki örtüsü …tundra..........adı verilen yosun türü bitki örtüsüdür.
 Görüldüğü yerler …Kuzey Amerika................ve Avrupa……kıtasının kuzey kıyıları ile
…Grönland .adasının güneyidir.
Tundra iklimi (yıllık yağış mm.)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
O Ş M N M H T A E E K A
Tundra iklimi (Yıllık Sıcaklık)
20
10
0
O Ş M N M H T A E E K A
-10
-20
-30
-40
Örnek: Örnek:
Cevap: D
Cevap: E
Örnek:
Örnek:
Cevap: C Cevap: C

19. KUTUP ĠKLĠMĠ
....Kutup...... Daireleri içinde görülür.
Yıllık ortalama sıcaklığı 0oC…derecenin altındadır.
 Yağış rejimi ......yoktur...................
.......Kurak.............. iklimdir. Yıllık yağış tutarı ......250..........mm. den azdır.
 Bitki örtüsü ……yoktur............
 Görüldüğü yerler Orta..... Grönland ile Güney ..yarımkürede.....Antartika ........kıtasıdır.

20. Marsilya Moskova İrkuts
Nanking Montevideo Paris
San Francisko
Hartum
*Coğrafya- 9.sınıf etkinlik kitabı- Doğu Ateş-Ekip yayınlarından alınmıştır.