3. Lurzorua
Lurzorua planetaren geruzarik azalekoena da, eta bertan landareak
hazten dira.
Materia organikoa eta materia ez-organikoa daude.
Materia-organikoa Materia ez-organikoa urak,
animalien eta landareen aireak eta harri zatiek sortzen
hondakinek sortzen dute. dute.
Deskomposatzean humusa
sortzen da.
4. Lurzorua ez da uniformea. Horregatik
A horizontea:
Geruzarik azalekoena da. Osagai
nagusiak lur zatiak eta humusa dira.
B horizontea:
Tarteko geruza da, harriz zatiz
osatua.Harri zati horien artean
landareen sustraiak hazten dura.
C horizontea:
Geruzarik sakonena da. Harriak dira
osagai nagusiak.
5. Harriak
Magmatikoak Metamorfikoak Sedimentarioak
Magma hozten eta Beroak eta presioiak Ibaiertz, aintzira eta
solidatzen sortzen eraginda sortzen itsas-ondoak pilatutako
dira. dira. sedimentuak,harri
zatiak eta izaki
bizidunen hondakinak
trinkotzen direnean.
Granitoa Arbela Basamortuko arrosa
6. Mineralak
Harriak osatzen dituzte zati txikiak
mineralak dira.
Harriak mineral mota bakar batez edo
hainbat mineral motaz osaturik egon
daitezke.
Mineral bat hainbat harritan egon
daiteke.
7. Urrea Zilarra Diamantea
♦Horia eta ♦Grisa eta ♦Kolregabea eta
distiratsua da . distiratsua da. distiratsua da.
♦Erraz zabaltzen ♦Erraz banatzen da ♦Mineralik gogorrena
eta moldatzen da. xafletan eta haritan . da.
♦Bitzigintzan eta ♦Bitzigintzan ♦Bitzigintzan eta
elektronikan erabiltzen da mozketa erramintetan
erabiltzen da. intensidad erabiltzen da.
Burdina Igeltsua Gatzarria
♦Gris urdinxka ♦Zuria, grisa edo ♦Gardena eta
eta distiratsua da. horia izan daiteke. koloregabea da.
♦Gogorra da. ♦Oso biguna da, ♦Zapore gazia du.
erraz marratzen
♦Mota guztietako ♦Sukaldaritzan erabiltzen
da.
tresnak egiteko da. ortopédico es mi
erabiltzen ♦Eraikuntzan abuelote Lllllllllllllll
da.ggggjjjggg erabiltzen da. p
8. Eguraldia
Atmosferako gasak etengabe mugitzen dira.
Eguraldia atmosferak une eta leku jakin batean duen egoera
da.
Faktore hauek izan behar dira kontuan:
Temperatura
Haizea
Hodeiak
Prezipitazioak
Hazetasuna
Presio atmosferikoa
10. Haizea
Haizea mugitzen den airea da. Aireak bi lekutan
ezberdina duenean sortzen da.
Haizeak bi ezaugarri ditu:norabidea eta
intentsitatea. Norabidea haize-horratza k
adierazten du eta intentsitatea
anemometroarekin neurtzen da.
Haize-horratza
Anemometroa
11. TEMPERATURA
Temperatura da atmosferako aireak duen bero kantitatea.
Egunetik gauera eta urtarotik urtarora aldatzen da.
Termometroarekin neurtzen da, gradu zentigradutan (ºC)
Termometroa
12. Prezipitazioak
Prezipitazioak leku jakin batean egiten duen euri, elur
edo txingor kantitatea da.
Toki batean botatako ur kantitatea milimetrotan neurtzen
da, plubiometroa erabiliz.
Plubiometroa
14. Presio atmosferikoa
Airearen pisua da. Presio altua dago leku baxuetan
eta leku altuetan presio baxuak.
Milibaretan neurtzen dira, barometroa erabiliz.
barometroa
15. Meteorologia fenomeno atmosferikoak aztertzen duen zientzia da.
Tenperat
HILLA ura ºC
Urt. 10
Ots. 12
30
Mar. 13
25
Api. 15
Mai. 18 20
Eka. 21
15 Tenperatura ºC
Uzt. 23
Abu. 26 10
Ira. 25
Urr. 17 5
Aza. 14
0
Abe. 11
Urt. Ots. Mar. Api. Mai. Eka. Uzt. Abu. Ira. Urr. Aza. Abe.
Toki bateko datuak une luzeetan aztertuz jakin daiteke nolakoa den
bertako klima
17. Planeta nola zaindu
Lurraren azalean aldaketak gertatzen dira. Aldaketa horiek
izan daitezke naturalak eta gizakiak sortutakoak.
*Sumendien erupzioak
*Lurrikarak
Naturalak
*Tximistek sortutako suteak
*Uholdeak
*Txunamiak
*Kontrolik gabeko isuriak
*Kea
Gizakiak zortutakoak *Gizakiak sortutako suteak
*Eraikuntzarako indusketak eta
meatokietako jarduerak
18. Gutako bakoitzak planeta zaintzen languntzeko aukera du, hau
egiten:
∞Ibili oinez, bizikletaz edo garraiobide publikoetan.
∞Ez erabili aerosolik.
∞Ez bota isurbidetik oliorik, zendagairik edo ura kutsa
dezakeen beste produkturik.
∞Mendian, bildu ondakin guztiak eta ez piztu surik.
Eta beriziki:
∞Murriztu plastikosko ontziak.
∞Berrerabili produktuak ahal duzun guztietan.
∞Birziklatu balio ez duten produktuak.