2. „WIRTUALNE MUZEUM”
Działalność
muzeum
online
realizuje
te
same
cele
i
misję
publiczną,
oraz
powinno
rządzić
się
tymi
samymi
zasadami,
co
działalność
muzeum
w
świecie
rzeczywistym
i
jego
siedzibie.
3. 2011
ZALECENIA DOTYCZĄCE PLANOWANIA I REALIZACJI
PROJEKTÓW DIGITALIZACYJNYCH W MUZEALNICTWIE
Zespół ekspertów powołany przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony
Zbiorów
“…
wobec
wątpliwości,
czy
wykonywane
wizerunki
cyfrowe
są
utworem
autorskim,
czy
nie
(np.
skany),
należy
rozstrzygać
raczej
na
tak
i
konstruować
umowy
z
wykonawcami
na
podstawie
takiego
założenia.”
4. 2013
ZASADY OTWARTYCH INSTYTUCJI
KULTURY (OPEN GLAM PRINCIPLES)
1. Cyfrowe
informacje
o
utworach
(metadane)
należy
przekazywać
do
domeny
publicznej
używając
odpowiednich
narzędzi
prawnych
2. Należy
utrzymywać
w
domenie
publicznej
cyfrowe
wizerunki
utworów,
co
do
których
autorskie
prawa
majątkowe
wygasły
(utwory
z
domeny
publicznej),
nie
nakładając
na
nie
nowych
ograniczeń
prawnych.
5. 2013
ZASADY OTWARTYCH INSTYTUCJI
KULTURY (OPEN GLAM PRINCIPLES)
1. Publikując
dane
należy
dołączyć
jednoznaczne
i
wyraźne
oświadczenie
określające
oczekiwania
lub
wymogi
odnośnie
ponownego
wykorzystania
tych
opisów,
całej
kolekcji
danych
i
jej
podzbiorów.
2. Publikując
dane
należy
używać
otwartych
formatów,
które
są
przygotowane
do
przetwarzania
automatycznego.
3. Należy
dążyć
do
wykorzystania
możliwości
zaangażowania
użytkowników
na
nowe
sposoby,
z
wykorzystaniem
internetu.
6. PRAWNE ASPEKTY DIGITALIZACJI I
UDOSTĘPNIANIA ZBIORÓW MUZEALNYCH
PRZEZ INTERNET
”… wytwarzanie cyfrowych odwzorowań
muzealiów nie prowadzi do powstania nowych
praw ponad te, które chronią oryginał, czyli
wykonanie wizualnej dokumentacji obiektu
muzealnego nie daje praw autorskich
wykonawcy tej dokumentacji”.
8. PRAWNE ASPEKTY DIGITALIZACJI I
UDOSTĘPNIANIA ZBIORÓW MUZEALNYCH
PRZEZ INTERNET
REKOMENDACJE JAK
NAJSZERSZEGO MOŻLIWEGO
UDOSTĘPNINIA ZBIORÓW
9. #ZASADA 1
Muzeum nie powinno nakładać
ograniczeń z tytułu praw autorskich na
cyfrowe reprezentacje muzealiów
znajdujących się w domenie publicznej
10. #ZASADA 2
W procesie digitalizacji nie należy
tworzyć praw do cyfrowych
odwzorowań muzealiów, dodatkowych
wobec praw chroniących same
muzealia.
11. #ZASADA 3
Muzealia będące w domenie publicznej
powinny być oznaczane znakiem domeny
publicznej (Public Domain Mark) – prostym
narzędziem służącym oznaczeniu utworu, w
przypadku którego nie ma ograniczeń prawno-
autorskich do jego wykorzystania
12. #ZASADA 4
W przypadku utworów, do których istnieją
prawa autorskie i są one w posiadaniu
muzeum, dobrą praktyką jest ich
udostępnienie do swobodnego wykorzystania
na wolnej licencji (rekomendacja CC BY lub CC
BY SA)
13. Crea&ve
Commons
oferuje
twórcom
licencje,
które
pozwalają
im
zachować
własne
prawa
i
jednocześnie
dzielić
się
swoją
twórczością
z
innymi.
Licencje
Crea&ve
Commons
działają
na
zasadzie
“pewne
prawa
zastrzeżone”
–
granice
dozwolonego
użytku
są
szersze
i
wyraźniejsze
niż
te
wytyczone
na
zasadzie
“wszelkie
prawa
zastrzeżone”.
14. Uznanie Autorstwa* (BY)
Użycie Niekomercyjne (NC)
Bez Utworów Zależnych (ND)
Na Tych Samych Warunkach (SA)
21. Nowy zakres dozwolonego użytku?
Kontrowersje wokół art. 25a ustawy o muzeach
1.
Wizerunki
muzealiów
mogą
być
utrwalone
i
przechowywane
na
informatycznych
nośnikach
danych
w
rozumieniu
przepisów
ustawy
z
dnia
17
lutego
2005
r.
o
informatyzacji
działalności
podmiotów
realizujących
zadania
publiczne
(Dz.
U.
Nr
64,
poz.
565,
z
późn.
zm.1)
).
2.
Muzeum
pobiera
opłaty
za
udostępnianie
wizerunków
muzealiów,
z
wykorzystaniem
informatycznych
nośników
danych.
Bezpośredni
dostęp
do
wizerunków
muzealiów
drogą
elektroniczną
jest
bezpłatny.
3.
Wysokość
opłat,
o
których
mowa
w
ust.
2,
ustala
dyrektor
muzeum.
W
uzasadnionych
przypadkach
dyrektor
muzeum
może
ustalić
opłatę
ulgową
lub
zwolnić
z
opłaty.
22. Art. 25a ustawy o muzeach – raport
Prawne aspekty digitalizacji
• Katalog wyjątków od monopolu autorskiego określony
ustawą praut i dyrektywą 2001/29 jest zamknięty i nie
przewiduje możliwości udostępniania utworów online
przez instytucje dziedzictwa kulturowego.
• Jedyny wyjątek umożliwiający digitalizację i
udostępnienie utworu w internecie bez konieczności
uzyskania zgody uprawnionego – dyrektywa 2012/28 o
utworach osieroconych.
• Interpretacja rozszerzająca zakres dozwolonego użytku
przez art. 25a jest zbyt daleko idąca
23. Art. 25a ustawy o muzeach – raport
Prawne aspekty digitalizacji
• Prawo autorskie nie przewiduje dla muzeów
dozwolonego użytku analogicznego do tego
ustanowionego dla bibliotek, archiwów i szkół w
art. 28 prawa autorskiego (sporządzania
egzemplarzy utworów zgromadzonych w swoich
zbiorach w celu ochrony, uzupełnienia bądź
zachowania oraz udostępniać zbiory za pomocą
terminali znajdujących się na terenie tych
jednostek)
24. Materiał urzędowy
• Fotogra'a dokumentacyjna w muzeach -
materiał urzędowy ?
• Utwór pracowniczy a „sprawa
urzędowa”
