Prezentacja Justyny Hofmokl i Kamila Śliwowskiego z wykładu o mitach wokół Otwartych Zasobów Edukacyjnych. Targi EduTrendy 2012.

1. Otwarte Zasoby
Edukacyjne w Polsce
- walka z mitami
Warszawa, 27-28
września 2012 r.
wykładowcy:
dr Justyna Hofmokl
Centrum Cyfrowe Projekt: Polska
Kamil Śliwowski
Koalicja Otwartej Edukacji
WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA

2. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
65% dzisiejszych uczniów szkół
podstawowych będzie w
przyszłości zajmować stanowiska,
które dziś jeszcze nie istnieją
Źródło: United States Department of Labor: Futurework - Trends and
Challenges for Work in the 21 st Century

3. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
W jakim stopniu dzisiejszy system edukacji jest w stanie
ich do wykonywania tych zawodów przygotować?
● W Polsce garstka szkół eksperymentuje z technologiami
cyfrowymi
● Uczniowie uczą się z podręczników, których treści są zbyt
rzadko aktualizowane
● Polscy uczniowie nie korzystają z kursów online ani źródeł stale
aktualizowanych
● Na lekcjach informatyki uczymy ich obsługi pakietów biurowych
a nie umiejętności wyszukiwania informacji w internecie i
programowania
● Mimo panującego powszechnie przekonania, że ludzie młodzi to
pokolenie “digital natives” (cyfrowych tubylców) uczniowie nie
umieją korzystać z technologii w celach szkolnych/naukowych

4. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Treści cyfrowe są elastyczne
●
Łatwa aktualizacja bez dodatkowych kosztów
(dodruk, redystrybucja)
●
Dostępność na wszystkich platformach, offline i
online, w miejscach gdzie nauczyciel i uczeń tego
potrzebują
●
Dają możliwość personalizacji, dostosowania do
potrzeb indywidualnych ucznia I nauczyciela
●
Treści cyfrowe są bardziej atrakcyjne ze względu na
możliwość dołączenia do nich materiałów
graficznych, filmów i dźwięku

5. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Te cechy najpełniej realizują
Otwarte Zasoby Edukacyjne

6. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Otwarte Zasoby Edukacyjne
Otwarte Zasoby Edukacyjne to powszechnie dostępne
zasoby (podręczniki, kursy, scenariusze lekcji i inne),
udostępniane swobodnie, za darmo wraz z prawem do ich
dalszego wykorzystywania i adaptacji.
Termin Otwarte Zasoby Edukacyjne (angielski termin Open
Educational Resources – w skrócie OER) po raz pierwszy
został użyty podczas Forum on the Impact of Open
Courseware for Higher Education in Developing Countries
przy UNESCO w roku 2002. W 2012 r. UNESCO przyjęło
Deklarację Paryską na rzecz wspierania rządów w tworzeniu i
promowaniu Otwartych Zasobów Edukacyjnych.

7. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
W Polsce od 5 lat działa Koalicja Otwartej Edukacji,
porozumienie organizacji pozarządowych i instytucji
działających w obszarze edukacji, nauki i kultury. Celem jej
działania jest budowanie, promocja i aktywizm na rzecz
otwartych zasobów edukacyjnych rozumianych jako materiały,
które są udostępnione w sposób otwarty i gwarantujący ich
odbiorcom wolność wykorzystywania i odtwarzania utworu,
wolność poznawania dzieła oraz stosowania zawartych w nim
informacji, wolność redystrybucji i wolność dystrybucji dzieł
pochodnych.

8. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Mythbusting otwartych
e-podręczników

9. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
1. Otwarte Zasoby Edukacyjne nie zastąpią profesjonalnych i
komercyjnych modeli wydawniczych.
Otwarte Zasoby Edukacyjne są już nie tylko co raz powszechniej
stosowane na całym świecie, ale zyskały uznanie UNESCO*,
Banku Światowego, rządów USA, Holandii, Australii i wielu innych.
Dla UNESCO jest to konieczna droga, jaką powinny obierać rządy
finansujące zasoby edukacyjne w swoich krajach. OZE są
powszechnie używane i wspierane przez najlepsze uczelnie na
świecie jak MIT i Harvard, innowacyjne firmy jak Google czy
Coursera, ogromne fundacje takie jak Open Society Foundations,
Fundację Billa i Melindy Gatesów, Fundacje Hewlett'ów i Saylor
Foundation.

10. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami

11. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
WikiWijs – korzysta z niego 70% procent nauczycieli z Holandii
Kursy MIT OpenCourseWare odwiedziło 1,25 miliarda osób, a 125
milionów skorzystało z ich otwartych kursów.
90 podręczników fundacji CK-12 jest kluczowym zasobem dla
stanu Kalifornia, który rozwija model otwartych podręczników
tworzonych przez komercyjnych wydawców i organizacje
pozarządowe.

12. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
2. Przygotowanie e-podręcznika jest drogie, po co wydawać
publiczne pieniądze?
Co roku państwo dokłada kilkaset milionów złotych do
tradycyjnych podręczników – w formie pomocy ubogim rodzinom,
grantów do opracowania podręczników itp. E-podręcznik to
jednorazowy koszt, który wyeliminuje znaczną część bieżących
wydatków. Zaoszczędzone pieniądze można przeznaczyć na
dofinansowanie sprzętu dla uczniów i szkół.

13. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Wg. szacunków rynek
podręczników jest wart
1 mld. złotych
Około 15% podręczników
jest finansowanych przez
Państwo w programach
wyprawek dla najuboższych
uczniów.
Wydawcy masowo
korzystają również z
finansowania unijnego
Na badania i rozwój.

14. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
3. E-podręcznik to nieuczciwa konkurencja, ponieważ będzie dostępny za
darmo, na co nie mogą sobie pozwolić prywatni wydawcy. Do tego
doprowadzi to do monopolizacji rynku przez jedną, rządową, pozycję.
E-podręcznik to forma zapewnienia darmowej edukacji przez państwo. Państwo
nie jest uczestnikiem rynku i ma obowiązek zapewniać obywatelom niezbędne
im do rozwoju materiały, wyrównywać szanse w dostępie do edukacji.
Strategia rozwoju, zwłaszcza w zakresie edukacji, to nie część ryku i nie jest
przedmiotem konkurencji. Podręczniki będą dostępne na otwartych licencjach,
co pozwala wydawcom czerpać z nich korzyści finansowe.
Otwarte Zasoby Edukacyjne to konieczna, podstawowa infrastruktura w erze
cyfrowej (jak publiczny transport), na bazie której można tworzyć dodatkową
wartość komercyjną (usługi premium, komunikacja prywatna etc.).

15. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Otwarte zasoby publiczne współwystępują z ofertą
komercyjną – dodatkowo umożliwiając generowanie wartości
dodanej na ich podstawie.
Potencjał ekonomiczny wykorzystania OZE
Raport Vickery’ego: Publiczne zasoby edukacyjne, naukowe i
kulturowe, udostępnione publicznie, posiadają potencjał
wykorzystania rynkowego i nie-rynkowego, i służą produkcji
produktów komercyjnych.
Już dziś istnieją wydawnictwa publikujące i sprzedające
drukowane otwarte podręczniki lub sprzedające materiały
metodyczne do nich.

16. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Potencjał zasobów będących dobrem wspólnym:
Tim Berners- Lee i sieć World Wide Web (wyobraźmy
sobie rozwój Sieci w warunkach płacenia opłat za każde
wykorzystanie HTML).
Mintel – komercyjna sieć internetowa nigdy nie zdobyła
popularności, ludzie potrzebowali darmowej
infrastruktury na której mogli stworzyć wartość dodaną.

17. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
4. Do przetargów na podręcznik nie stanęło dużo instytucji, nie
było wyboru – efektem będzie słaba jakość.
Wydawcy sami zrezygnowali z uczestnictwa w programie bojkotując
go. Do programu przystąpiły czołowe polskie uczelnie, na
przykładzie amerykańskich uczelni, które rewolucjonizują właśnie
kursami online rynek edukacyjny warto sprawdzić podobny model w
Polsce. Poza tym, podręczniki będą musiały przejść taki sam proces
oceny jakości jak każdy podręcznik komercyjny, nie więc mowy o
jakości niższej niż minimum wymagane przez MEN.

18. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
5. E-podręcznik to koszt dla uczniów – internet mobilny,
dodatkowy komputer, telefon, tablet.
Należy oddzielić w takich programach argumenty dot. sprzętu od
zasobów. Otwarte podręczniki można również drukować i
modyfikować do różnych urządzeń dzięki dostępności na wolnych
licencjach
Poza tym koszty sprzętu są jednorazowe, jego zakup i tak jest
niezbędnym krokiem, jeśli łączymy zasoby z reformą
technologiczną w edukacji.
Lepiej, żeby państwo subsydiowało jednorazowy zakup elektroniki
dla najuboższych, niż corocznie płaciło im za papier, który i tak
pójdzie do śmieci po roku.

19. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
W USA Stany Indiana, Iowa i Georgia redefiniują rynek za pomocą
specjalnych funduszy „podręcznikowych”, które uwzględniają
możliwość finansowania sprzętu komputerowego i mobilnego
zamiast lub jako uzupełnienie podręczników; Utah i Kalifornia
przestawiają się coraz bardziej na Otwarte Zasoby Edukacyjne.
W sumie 22 stany wprowadziły już politykę edukacyjną
nastawioną na różnego rodzaju produkcję i wsparcie cyfrowych
podręczników oraz sprzętu mobilnego, bardzo często łącząc to z
tworzeniem otwartych zasobów edukacyjnych.

20. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
6. Aktualizacja podręczników służy uczniom, bo pozwala im uczyć
się o najnowszych osiągnięciach nauki.
Aktualizacja materiałów cyfrowych będzie jeszcze szybsza i
dokładniejsza, ponadto uczniowie korzystając z otwartych zasobów
mogą również uczyć się weryfikować dane z różnych źródeł i
rozróżniać różne modele dostępności treści (treści chronionych
prawem autorskim, dostępnych na wolnych licencjach etc.).

21. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
7. Rewolucje w informatyce były inicjatywami prywatnymi.
Projekt rządowy nie gwarantuje jakości i wyklucza innowatorów,
którzy konkurują na wolnym rynku.
E-podręcznik to nie rewolucja techniczna, a systemowa, służy
zmianie sposobu, w jaki działa edukacja w kraju. Rząd musi, a dzięki
nowym technologiom może wdrażać zmiany, które maja na celu
wypełnianie jego konstytucyjnego obowiązku zapewniania
powszechnej i bezpłatnej edukacji.
Równocześnie powstaje nowa infrastruktura dla wszystkich, w tym
prywatnych podmiotów, aby rozwijać kolejne innowacje na jej bazie.

22. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami

23. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami

24. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
8. Wprowadzanie cyfrowych podręczników nie udało się w Peru,
Korei czy Norwegii.
Programy w tych krajach miały inny charakter, niż w Polsce i nie
sposób je porównywać... Mimo to, Peru kontynuuje program
cyfryzacji udowadniając, że mitem byłe liczenie na poprawę wyników
nauczania (poprawiły się za to kompetencje komunikacyjne uczniów).
Korea nie odrzuciła e-podręczników, a raczej zwiodła się na ich
bardzo podstawowej wersji (PDF) które nie spełniły swej roli.
Jest też wiele przykładów sukcesów, jak holenderskie WikiWijs, stany
Californii i Utah i inn. Ważne jest aby nie próbować mierzyć różnych
programów tymi samymi kryteriami, a badać i szukać takich
rozwiązań, które będą najlepiej pasować do charakteru systemu
edukacyjnego danego państwa.

25. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
9. E-podręczniki mogą doprowadzić do uzależnienia dzieci od
komputera.
Nie jest to zarzut wobec otwartości zasobów, a wobec nadużywania
określonej technologii. Dlatego KOED rekomenduje, aby otwarte e-
podręczniki były łatwe do druku, tak aby można było z nich korzystać
zależnie od potrzeb zarówno w formie cyfrowej jak i analogowej.

26. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
10. Otwarte Zasoby Edukacyjne nie mogą gwarantować wysokiej
jakości bo są współtworzone przez wolontariuszy i będą
modyfikowane przez inne osoby niż profesjonalni autorzy.
Po pierwsze należy jasno odróżnić sytuację gdy zasoby edukacyjne
są tworzone przez lub na zlecenie państwa, podlegają procesowi
oceny jakości i akredytacji do użycie w szkole, od zasobów
tworzonych w modelach wolontariackich, które takich procesów nie
przechodzą.
Po drugie, gdy otwarte podręczniki zaczną być modyfikowane muszą
być zgodnie z licencją, opisywane pod kątem tego jakie zmiany
zostały dokonane względem oryginału. Użytkownik dzięki temu
świadomie może wybrać wersje oryginalną lub zmodyfikowaną.
Nauczyciele już dziś modyfikują treści edukacyjne do potrzeb swoich
uczniów, teraz będą mogli robić to legalnie dzieląc się nimi z innymi
nauczycielami.

27. Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce - walka z mitami
Dziękujemy za uwagę!
www.creativecommons.pl
www.centrumcyfrowe.pl
www.centrumcyfrowe.pl