1. อุปสรรคทางการคาที่มิใชภาษี (NTBs)ในกรอบการเจรจาเปด
ตลาดสินค้าอุตสาหกรรม (NAMA) ภายใต้องค์การการค้าโลก
โดย
เชิญ ไกรนรา
กลุ่มงานยุทธศาสตร์เศรษฐกิจระหว่างประเทศ
สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
2549
--------------------------------------
1. ความเป็นมา การเจรจาการค้าภายใต้กรอบองค์การการค้าโลก ได้ทวีความเข้มข้นและลงลึกในรายละเอียดมากขึ้น
โดยเฉพาะเรื่องปัญหาอุปสรรคทางการค้าที่มิใช่ภาษี (Non-Tariff Barriers : NTBs) ซึ่งที่ประชุมระดับรัฐมนตรี WTO เมื่อ
ปลายปี 2548 ได้มีมติให้กลุ่มเจรจาเปิดตลาดสินค้าอุตสาหกรรมเร่งพิจารณาลด/เลิก NTBs โดยเฉพาะปัญหากับสินค้า
ส่งออกของประเทศกาลังพัฒนา การสัมมนา มีวัตถุประสงค์เพื่อรายงานสถานะความคืบหน้า และรับฟังปัญหาอุปสรรค
ด้าน NTBs ของสินค้าส่งออกของไทย จากผู้ประกอบการ หน่วยงานภาครัฐ นักวิชาการ สาหรับนาไปเป็นข้อมูล
ประกอบการกาหนดท่าที กลยุทธ์ในการเจรจา NTBs ในกรอบ NAMA ภายใต้ WTO โดยเป็นการอภิปรายกลุ่มย่อย 6
กลุ่ม คือ (1) สินค้าเครื่องมือแพทย์ (2) สินค้ายานยนต์และชิ้นส่วน (3) สินค้าเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (4) การใช้
มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (5) มาตรการที่เกี่ยวกับประมงและผลิตภัณฑ์ประมง และ (6) มาตรการด้านสิ่งแวดล้อม
2. การอภิปรายและหารือของกลุ่มย่อย สรุปไดดังนี้
2.1 กลุมที่ 1: NTBs ที่เกี่ยวของกับสินคาเครื่องมือแพทย
 การสงออก
1) การสงสินคาไปออสเตรเลีย ในกรณีที่รองสินคา (pellet) เปนไม ตองทาการรมควันไมเพื่อกาจัดแมลงดวย
2) ประเทศในกลุม Gulf (ตะวันออกกลาง) ไดกาหนดวา ยาที่จะขายในกลุม Gulf ตองไดรับอนุญาตใหขายใน
ยุโรปอย่างนอย 3 ประเทศดวย
3) สหรัฐฯ มีการกาหนดมาตรฐานถุงมือยางที่สูงมากกวามาตรฐานในยุโรป ทาใหเปนอุปสรรคในการสงออก
4) มาตรฐานตางๆ ในเรื่องยาและเครื่องมือแพทยในแตละประเทศไมตรงกัน แมกระทั้งการนิยามคาวา ยา และ
อาหารเสริมในแตละประเทศก็ไมตรงกันทาใหเปนอุปสรรคในการสงออก-การนาเขา
 ข้อคิดเห็นจากที่ประชุม
1) ไดอภิปรายขอเสนอของสหรัฐอเมริกา เรื่องสินคา remanufacture เครื่องมือแพทย ซึ่งปจจุบันโดยทั่วไป
ไทยไมอนุญาตใหมีการนาเขาเครื่องมือแพทยที่เปน remanufacture เครื่องมือแพทยที่นาเขาตองเปนของใหมที่
ยังไมเคยใชงานมากอน
2) ที่ประชุมมีมุมมองใน 2 ประเด็น คือ (1) หากอนุญาตใหมีการนาเขาสินคาเครื่องมือแพทย Remanufacture
(Reman) จะทาอยางไรในการควบคุมใหสินคา Reman เปนสินคาที่ไดคุณภาพเหมือนของใหมตามที่ผูผลิตหรือ
ผู Reman กล่าวอ้าง (2) สินคาเครื่องมือแพทย Reman เปนอีกทางเลือกหนึ่งสาหรับหนวยงานที่งบประมาณมี

2. - 2 -
จากัด ซึ่งหากผูขายเป็นบริษัทผูผลิตและทาการ Reman ดวย มีการรับประกันสินคาและบริการหลังการขาย ก็
จะเปนทางเลือกอีกทางหนึ่ง ผลไดจะทาใหคารักษาพยาบาลถูกลง ประชาชนในชนบทมีโอกาสในการเขาถึงการ
รักษาพยาบาลที่ดีขึ้น มีอุปกรณการแพทยที่พอเพียง ที่ประชุมเห็นควรใหจัดการหารืออีกครั้งโดยเชิญผูใชงาน
เครื่องมือ เชน ผูแทนจากแพทยสภา ทันตแพทยสภา สภาพยาบาล และผูแทนโรงพยาบาลตางๆ สมาคม
คุมครองผูบริโภค หนวยงานที่เกี่ยวของกับการรักษาพยาบาล เพื่อรับฟงขอคิดเห็นดังกลาว นอกจากนี้ขอให
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ขอกฎหมายจากสหรัฐฯเกี่ยวกับขอบังคับเรื่องการขายสินคาเครื่องมือแพทย
Reman ในสหรัฐฯเพื่อทาการศึกษาและแจงใหที่ประชุมทราบวาสหรัฐฯ มีขอบังคับอยางไรในการอนุญาตใหขาย
สินคา Reman ในสหรัฐฯ ซึ่งกรมเจรจาการคาระหวางประเทศรับที่จะไปศึกษาและแจงใหที่ประชุมทราบ โดยจะ
จัดใหมีการหารืออีกครั้งในเดือนตุลาคม ศกนี้ ณ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ
2.2 กลุมที่ 2: NTBs ที่เกี่ยวของกับสินคายานยนตและชิ้นสวน
ที่ประชุมได้อภิปรายและทาความความเขาใจกับขอเสนอของ EU ในการลดอุปสรรคที่มิใชภาษีในกลุมยานยนต โดยเสนอ
ให Administrative Committee ที่จัดตั้งภายใตขอตกลงของ UN ป 1958 และ ExecutiveCommittee ที่จัดตั้งขึ้นภายใต
ขอตกลงป 1998 และใหสมาชิกพิจารณาใชกฎระเบียบของ UN/ECE ภายใตขอตกลงป 1958 และ Global Technical
Regulation ภายใตขอตกลงป 1998 เปนมาตรฐานระหวางประเทศ เนื่องจากขอเสนอดังกลาวของ EU เปนขอเสนอที่
เกี่ยวของกับดานเทคนิคและเปนเรื่องที่ละเอียดออน ที่ประชุมจึงจาเปนตองใชเวลาสวนใหญในการทาความเขาใจกับขอ
เสนอของ EU และขอตกลงของ UN ดังกลาว
 ข้อคิดเห็นจากที่ประชุม
1) ที่ประชุมไดอภิปรายขอตกลงที่เกี่ยวของทั้งสองดังกล่าวโดยพบวาอยูภายใตการดูแลของกลุม Working
Party 29 (WP29) ของ UN โดย
 ขอตกลงป 1958 เปนการสรางขอกาหนดดานมาตรฐานดานยานยนตและชิ้นสวน และมีขอตกลงที่
เกี่ยวของกับการยอมรับรวมกัน (Mutual Recognition Agreement: MRA) ซึ่งมีความผูกพันที่สมาชิก
ที่ยอมรับจะตองนาไปปฏิบัติ ภายใตขอตกลงนี้มีมาตรฐานในเรื่องตางๆ ประมาณ 160 เรื่องใหสมาชิก
เลือกที่จะผูกพันโดยไมจาเปนตองผูกพันในทุกรายการ และเมื่อตกลงผูกพันแลวจะสามารถทบทวน
ไดในเวลา 2 ป โดยในขณะนี้ประเทศไทยไดยินยอมลงนามเขาเปนสมาชิกในขอตกลงป1958 แลว
 ขอตกลงป 1998 เปนขอตกลงที่ริเริ่มโดยสหรัฐฯโดยใหมีการ Harmonize มาตรฐานดานยานยนตเพื่อ
เป็นการลดตนทุนในการออกแบบและการทดสอบ ซึ่งจะเปนเพียงมาตรฐาน Global แตไมมีการบังคับ
หรือขอผูกพัน
2) ที่ประชุมเห็นดวยในหลักการเกี่ยวกับการแกไขปญหาดาน NTB โยรใหยานยนตและชิ้นสวนมีมาตรฐาน
เดียวกัน เพื่อชวยลดตนทุนในการออกแบบและการทดสอบ เพื่อใหไมจําเปนตองผลิตสินคาหลายมาตรฐาน
เพื่อสงออกไปยังตลาดตางๆ กัน และเปนการปองกันไมใหบางประเทศมีการใชการทดสอบเฉพาะ (Unique
Testing) ซึ่งจะเป็นอุปสรรคทางการคา ทั้งนี้ประเทศไทยเองก็มีการพัฒนาดาน มาตรฐานอยางตอเนื่องและส
วนใหญจะอิงตามมาตรฐานสากลอยูแลว
3) สาหรับขอเสนอของ EU เกี่ยวของกับขอตกลงป 1958 และ 1998 นั้น ตองพิจารณาถึงระดับของการผูกพัน
ของไทยในขอตกลงป 1958 เนื่องจากในขอตกลงป 1958 ที่ไทยเปนสมาชิกนั้น ไมไดเปนการบังคับใหไทย
ต้องยอมรับทุกมาตรฐานภายใตขอตกลงดังกลาว แตใหเลือกไดตามความสมัครใจและเห็นวามาตรฐาน ต
างๆภายใตขอตกลงป1958นั้นบางเรื่องก็ไมมีความเหมาะสมกับประเทศไทยจาเปนตองมีการนามาปรับใช
ใหเหมาะสม
4) ในดานผลกระทบ เห็นวาผูผลิตรถยนตไมนาจะไดรับผลกระทบเนื่องจากจะไดรับการสนับสนุนดานมาตรฐาน

3. - 3 -
จากบริษัทแมอยูแลว ผูที่ไดรับผลกระทบจึงอาจเปนเพียงผูผลิตชิ้นสวนของไทยที่มีขนาดเล็ก อยางไรก็ตาม
บริษัทเหล่านี้ก็จะไดผลประโยชนจากการลดตนทุนเนื่องจากผลิตสินคาเพียงมาตรฐานเดียวส่งไปขายไดทุก
ประเทศ
2.3 กลุ่มที่ 3: NTBs ที่เกี่ยวข้องกับสินค้าเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
1) ที่ประชุมเห็นว่าการยอมรับมาตรฐานสากล (Recognition of Standards) ปัจจุบันไทยมีคณะกรรมการมาตรฐาน
แห่งชาติ (ภายใต้ความรับผิดชอบของสานักงานมาตรฐานสินค้าอุตสาหกรรม) ซึ่งจัดทามาตรฐานสินค้าโดยยึดหลักการ
ขององค์กรมาตรฐานสากล เช่น ISO และ IEC อยู่แล้ว จึงสามารถยอมรับข้อเสนอของสหภาพยุโรป และเกาหลีเรื่องการ
ยอมรับมาตรฐานสากล เพื่อลดภาระในการปฏิบัติตามมาตรฐานที่แตกต่างและซับซ้อนของแต่ละประเทศ
2) ไทยยังไม่มีกฎหมายเรื่อง Product Liability ในการให้ผู้ผลิตรับรองมาตรฐานด้วยตนเอง (Supplier’s Declaration of
Conformity: SDoC) จึงยังไม่สามารถยอมรับให้ผู้ผลิตรับรองมาตรฐานด้วยตนเองได้ อย่างไรก็ตามหากจาเป็นต้องรับ
ข้อเสนอดังกล่าว ก็ขอให้มีการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าวก่อน และให้มีระยะเวลาในการปรับตัวประมาณ 20 ปี
3) ที่ประชุมเห็นว่าข้อเสนอเรื่องสินค้า Remanufactured จะเป็นประโยชน์กับอุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้าและ
อิเล็กทรอนิกส์ของไทยอย่างไรก็ดี การยอมรับข้อเสนอดังกล่าวจะต้องมีเงื่อนไขเรื่องใบรับประกันและการ re-certification
เพื่อเป็นการป้องกันการส่งออกขยะมายังไทย
4) นอกจากนี้ที่ประชุมยังได้แสดงความคิดเห็นเรื่องมาตรการ NTBs ที่อุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ
นอกเหนือจากที่ระบุในข้อเสนอต่างๆ ของสมาชิก WTO โดยแบ่งประเภทชนิด NTBs เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
(1) NTBs ที่ไทยอาจจําเป็นต้องใช้เพื่อปกป้องอุตสาหกรรมภายใน ได้แก่ มาตรฐานสินค้า มาตรฐานสิ่งแวดล้อม
มาตรฐานแรงงาน มาตรฐานโรงงาน มาตรฐานการลงทุน มาตรฐานสุขภาพและความปลอดภัย เป็นต้น
(2) NTBs ที่ไทยประสบและต้องการให้ยกเลิกโดยเร็ว ได้แก่ ข้อกาหนดเรื่องมาตรฐานที่แตกต่างระหว่างรัฐและมล
รัฐ (จีน อินเดีย และสหรัฐฯ) การกาหนดสัญชาติของผู้ทาหน้าที่ตรวจสอบสินค้า (ออสเตรเลีย) การกาหนดสินค้า
ต้องผ่านด่านศุลกากรที่กาหนดเท่านั้น (สหภาพยุโรป) เป็นต้น
2.4 กลุ่มที่ 4: การใช้มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด (Anti Dumping:AD)
1) ผู้เข้าร่วมสัมมนาได้ยกตัวอย่างชนิดสินค้าของไทยทั้งที่กาลังอยู่ในกระบวนการไต่สวนการถูกใช้มาตรการ AD และที่
เสร็จสิ้นกระบวนการไต่สวนแล้วและอยู่ในระหว่างถูกใช้มาตรการ AD เช่น สินค้าที่ถูกเก็บ AD โดยสหรัฐฯ ได้แก่ สับปะรด
เหล็ก เม็ดพลาสติก ถุงพลาสติก และกุ้ง สินค้าที่ถูกเก็บ AD โดยประเทศอื่นๆ ได้แก่ เม็ดพลาสติก ถูกเก็บโดยสหภาพ
ยุโรป ฟิล์มแพ็คเกจจิ้งถูกเก็บโดยอินเดีย และกระดาษถูกเก็บโดยมาเลเซีย เป็นต้น
2) ข้อดีและข้อเสียของการเก็บ AD
(1) ข้อดี
 ในกรณีที่ประเทศอื่นที่เป็นคู่แข่งทางการค้าของไทยในตลาดเดียวกันถูกเก็บ AD แต่ไทยไม่ถูกเก็บ AD ก็
จะทาให้สินค้าของไทยมีความได้เปรียบในการแข่งขันมากขึ้น หรือมีส่วนแบ่งทางการตลาดเพิ่มขึ้น
(2) ข้อเสีย
 ก่อให้ผลกระทบกับผู้ประกอบการในหลายด้าน เช่น (1) ทาให้เสียตลาด (2) มีภาระในการจ้างทนายซึ่งมี
ค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง (3) ภาระในการจัดระบบคอมพิวเตอร์ และระบบบัญชีใหม่ ทั้งนี้ผู้ประกอบรายเล็กได้รับ
ผลกระทบมากที่สุด และสินค้าอุตสาหกรรมจะได้รับผลกระทบมากกว่าเมื่อถูกเก็บ AD เนื่องจากมีต้นทุนคงที่
และ (4) ในกรณีผู้ประกอบการที่นาวัตถุดิบนาเข้ามาผลิตต่อ และไม่สามารถใช้วัตถุดิบภายในประเทศ เนื่องจากมี
คุณภาพไม่เพียงพอ แต่เมื่อวัตถุดิบนาเข้าถูกเก็บ AD ก็ทาให้ต้นทุนค่าใช้จ่ายสูงขึ้นไปด้วย

4. - 4 -
(3) ข้อเสนอแนะ
 เห็นควรให้มีการให้ความรู้เรื่องขั้นตอน และวิธีปฎิบัติในการยื่นขอให้มีการไต่สวนการทุ่มตลาดกับ
ผู้ประกอบการในประเทศ
 ขอให้ภาคราชการมีระบบ Early Warning เช่น ในกรณีสินค้าที่ได้ GSP หากมีการส่งออกเกินกว่าโควตาที่
กาหนด ต้องเสียภาษีที่สูงขึ้นมากก็ควรจะมี Early Warning ว่าสินค้ากาลังจะเกินโควต้าหรือในกรณีที่สินค้ามี
ปริมาณการส่งออกค่อนข้างสูง ก็ควรจะมีการเตือนว่ามีโอกาสที่จะโดนเก็บ AD ได้
 ควรใช้มาตรการปล่อยข่าวเรื่องการไต่สวน AD เพื่อเป็นการส่งสัญญาณให้ผู้นาเข้าทราบ ซึ่งอาจส่งผลให้มี
การปรับเปลี่ยนราคาสินค้าหรือปริมาณที่นาเข้า ซึ่งจะช่วยเยียวยาความเสียหาย ให้อุตสาหกรรม
ภายในประเทศได้
 ควรมีการแก้ไขความตกลง AD ภายใต้ WTO เนื่องจากกฎหมาย AD ของไทยมีแม่แบบมาจากความตกลง
AD ภายใต้ WTO ซึ่งในขณะนี้มีการเจรจาเพื่อแก้ไขความตกลง AD (AD Review) ภายใต้ WTO ซึ่ง
กระทรวงพาณิชย์กาลังอยู่ระหว่างการผลักดันข้อเสนอต่างๆ ที่เป็นปัญหาที่ไทยได้รับผลกระทบจากการถูก
ใช้มาตรการ AD อย่างไม่เป็นธรรม
2.5 กลุ่มที่ 5: มาตรการที่เกี่ยวกับประมงและผลิตภัณฑ์ประมง
1) ปัญหา NTBs ที่ไทยประสบในปัจจุบัน ได้แก่
(1) สหรัฐฯ ห้ามการนาเข้ากุ้งทะเลจากไทย โดยอ้างว่าไทยไม่ได้ทาตามมาตรการบังคับติดเครื่องมือแยกเต่า
(TEDs) ซึ่งจากข้อมูลที่ผู้ประกอบการทราบอินโดนีเซียก็ไม่ได้ปฏิบัติตามเช่นกันแต่ไม่ถูกห้ามการนาเข้า ที่
ประชุมจึงเห็นควรให้หาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนว่าสหรัฐฯ ใช้มาตรการดังกล่าวอย่างเลือกปฏิบัติจริงหรือไม่
(2) ร้าน Wal-Mart ได้ออกระเบียบกาหนดให้สินค้ากุ้งที่จาหน่ายใน Wal-Mart ต้องเป็นกุ้งที่ผ่านการรับรอง
มาตรฐานจากหน่วยงาน Aquaculture Certification Council, Inc (ACC) ทั้งนี้ ระเบียบดังกล่าวไม่ได้กาหนดโดย
FDA แต่กาหนดโดยเอกชนเอง ทาให้เกิดความกังวลว่าอนาคตบริษัทอื่นๆอาจจะกาหนดระเบียบของตนเองขึ้นมา
เช่นกัน
(3) ช่วงต้นเดือน พ.ย. 2549 สหภาพยุโรปจะเริ่มร้องขอให้สินค้านาเข้า เช่น ปลาทูน่ากระป๋อง ต้องมีใบรับรอง
การตรวจสารไดรอกซีน ซึ่งปัจจุบันไทยยังไม่มีห้องปฏิบัติการที่สามารถตรวจสารไดรอกซีนได้และค่าใช้จ่ายใน
การตรวจสูงมาก
2)แนวทางการแก้ไขปัญหา
(1) สาหรับมาตรการที่บังคับใช้เฉพาะในบางประเทศ ภาคเอกชนจะหาข้อมูลเพิ่มเติมและหาจุดยืนที่ชัดเจนของ
ตน พร้อมทั้งประสานกับภาครัฐ เพื่อขอให้ช่วยเจรจา เช่น ในเรื่องที่ไทยยังไม่พร้อมจะขอให้ช่วยเจรจาชะลอการ
บังคับใช้ไปก่อน และภาคเอกชนในนามของสมาคมอาจจะทาหนังสือถึงเอกชนต่างประเทศด้วยในเรื่อง NTBs ที่
กาหนดโดยภาคเอกชน
(2) สาหรับในเวที WTO เห็นว่า ควรเสนอให้มีการจัดทามาตรฐานที่เป็นที่ยอมรับร่วมกัน เช่น การยอมรับ
CODEX เพื่อลดปัญหาความยุ่งยาก ซ้าซ้อน อันเนื่องมาจากการใช้มาตรฐานที่แตกต่างกันในแต่ละประเทศ
(3) ควรผลักดันให้มีการจัดทากรอบเวลาในการบังคับใช้ NTBs คือ ถ้าประเทศหนึ่งจะกาหนด NTBs ขึ้นมา ต้อง
กาหนดระยะเวลาที่เหมาะสมให้ต่างประเทศได้เตรียมตัว และประเทศกาลังพัฒนาควรได้รับระยะเวลาในการ
เตรียมตัวนานกว่าประเทศพัฒนาแล้ว

5. - 5 -
(4) สําหรับมาตรการในประเทศ ที่ประชุมเห็นว่า NTBs ของไทยอ่อนมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ จึงน่าจะ
กําหนดมาตรฐาน และ/หรือ มาตรการต่างๆ ขึ้น เพื่อให้มีความเข้มข้นใกล้เคียงกัน
(5) หน่วยงานภาครัฐควรมีส่วนช่วยในการลดต้นทุนโดยไม่ลดมาตรฐาน เช่น การทบทวนเรื่องการตรวจสารไน
โตรฟูแลนซ์ของกรมประมงซึ่งกาหนดให้มีระยะเวลาเพียง 3 เดือน หากเกินกว่านั้นให้ตรวจใหม่ โดผู้ประกอบการ
เห็นว่าไม่จาเป็นต้องกาหนดระยะเวลา เนื่องจากสารดังกล่าวจะไม่เพิ่มปริมาณแต่จะเจือจางเมื่อเวลาผ่านไป
2.6 กลุ่มที่ 6: มาตรการด้านสิ่งแวดล้อม
ผู้ประกอบการและประชาชนส่วนใหญ่ ยังไม่มีความรู้ความเข้าใจถึงความเกี่ยวข้องของเรื่องมาตรการสิ่งแวดล้อมต่อตนเอง
มากนัก ในส่วนของภาคเอกชนหรือผู้ผลิตของไทยส่วนใหญ่เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของประเทศพัฒนาแล้ว เนื่องจาก
เทคโนโลยีด้านสิ่งแวดล้อมเป็นของประเทศเหล่านั้นซึ่งเป็นผู้กาหนดมาตรการและมาตรฐานสิ่งแวดล้อมขึ้นมา
 ข้อเสนอแนะการดาเนินการของไทย ได้แก่
1) เน้นการประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างองค์ความรู้ในเรื่องความสําคัญของเรื่องสิ่งแวดล้อมและการใช้มาตรการด้าน
สิ่งแวดล้อมในแง่ของ NTBs โดยเฉพาะในส่วนของผู้ประกอบการ ให้มีการเข้าถึงข้อมูลNTBs ด้านสิ่งแวดล้อมที่
ประเทศอื่นกําหนด เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถปรับตัว โดยอาจมีศูนย์กลางข้อมูลด้านนี้รวมถึงมาตรการด้าน
สิ่งแวดล้อมที่ไทยกําลังดําเนินการอยู่ เช่น การกําหนด ISO 14000(ด้านสิ่งแวดล้อม)
2) สนับสนุนการสร้างองค์ความรู้ในระดับบุคลากรให้มีจานวนมากขึ้น เนื่องจากปัจจุบันยังมีบุคลากรที่มีความ
เชี่ยวชาญด้านนี้ไม่เพียงพอ ทั้งนี้เพื่อสามารถสร้างอานาจต่อรองให้กับประเทศไทยในเรื่องสิ่งแวดล้อมในอนาคต
ได้
3) หน่วยงานภาครัฐต้องมีการประสานงานระหว่างกันมากขึ้น ปัญหาขณะนี้คือ มีหลายหน่วยงานดูแลงานแต่ละ
ส่วนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม แต่ไม่มีเจ้าภาพหลัก ทําให้ภาคเอกชนเกิดความสับสนในการขอความช่วยเหลือใน
เรื่องสิ่งแวดล้อม โดยอยากเห็นการจัดตั้ง cluster ในด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อให้การแก้ไขปัญหาเกิดขึ้นอย่างเป็น
ระบบ
4) การพิจารณาแนวทางการเก็บภาษีพิเศษ หรือภาษีสิ่งแวดล้อมในรูปภาษีสรรพสามิต โดยเก็บทั้งผู้ผลิตภายใน
และผู้นําเข้า โดยใช้หลักการ “Polluters Pay Principle :PPP” อย่างไรก็ตามการพิจารณาจัดเก็บภาษีดังกล่าวต้อง
มีแผนการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นระบบ เพื่อให้ภาษีดังกล่าวถูกนําไปใช้ตรงตามวัตถุประสงค์การจัดเก็บ
และผลประโยชน์กลับสู่สิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง นอกจากนี้ ควรมีแผนการช่วยเหลือการพัฒนาการปรับตัวต่อ
ภาระนี้ในอุตสาหกรรม SMEs ด้วยเนื่องจากจะมีปัญหาการปรับตัวมากกว่าบริษัทใหญ่ที่เป็นการลงทุนจาก
ต่างประเทศ
5) เนื่องจากการกาหนดมาตรฐาน/มาตรการสิ่งแวดล้อมมีหลายระดับ ตั้งแต่ในระดับสากล ระดับประเทศ หรือ
ระดับ stakeholder (ภาคเอกชนใดเอกชนหนึ่งอาจกาหนดใช้มาตรฐานสิ่งแวดล้อมมาเป็นเงื่อนไขทางการค้า)
ไทยควรมีท่าทีการเจรจาที่ให้ประเทศหรือภาคเอกชนที่เป็นผู้ตั้งเข้ามาช่วยรับภาระในการปรับตัว โดยอาจช่วย
รับภาระต้นทุนหรือให้ความช่วยเหลือในการปรับตัวด้วย
------------------------------