1. กิจกรรมเสริมทักษะ การสืบเสาะหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์
โดย นายธนะ ชมภู ครู โรงเรียนวัดห้วยหม้าย (หมายประชากร)
501ใบความรู้ เรื่อง การฝึกทักษะการสังเกตอย่างละเอียดลออ
ขยายความรู้
การสังเกตมีความสาคัญต่อการเรียนวิทยาศาสตร์มาก
จากตัวอย่างของ เซอร์ไอแซค นิวตัน ซึ่งเป็นนักวิทยาศาสตร์ของโลก ในขณะที่นอนอยู่ใต้
ต้นแอปเปิล ผลแอปเปิลตกลงสู่พื้นดิน ทาให้เขาตั้งคาถามว่า “เพราะเหตุใดผลแอปเปิลจึงตกลง
สู่พื้นดิน ถ้าหล่นจากต้นแล้วลอยไปในอากาศที่ไม่ใช่พื้นดินจะได้หรือไม่”จากคาถามนี้จึงนาไปสู่
การสร้างความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในเรื่องแรงโน้มถ่วงของโลก
การสังเกตจะใช้อวัยวะรับสัมผัส ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้นและผิวหนัง
แต่สิ่งหนึ่งที่เราต้องคานึงถึงนอกเหนือจากการใช้อวัยวะสัมผัสในการสังเกต คือ ผู้สังเกต
จะต้องระบุสิ่งที่เห็นอย่างละเอียดลออ ทั้งรูปร่าง ลักษณะ จานวน และอื่นๆ แล้วบันทึกสิ่งที่
สังเกตเห็น เพื่อเป็น “หลักฐาน” หรือ “ประจักษ์พยาน” และสิ่งที่เขียนบันทึกไว้เรียกว่า “ข้อมูล”
ซึ่งผู้สังเกตจะนาไปบอกเล่าให้กับผู้อื่นฟังได้อย่างละเอียด ข้อมูลที่ดีที่สุดนั้น ผู้สังเกตควรระบุทั้ง
ในเชิง “ปริมาณ” และ “คุณภาพ” เช่น การสังเกตไก่มี 1 ตัว มีขนจานวนมากและมีหลายสีเมื่อจับ
ที่ขนจะนุ่มและลื่นมือ หางยาว มีปาก มีตา มีหงอนและได้ยินเสียงร้องด้วย เป็นต้น
สืบเสาะหาความรู้ต่อไป
 ตั้งคาถามทบทวนความรู้ จะบอกได้อย่างไรว่าอะไรเป็นสิ่งบ่งชี้ว่า ข้อมูลนั้นเป็นข้อมูล “เชิง
ปริมาณ” หรือ “ข้อมูลเชิงคุณภาพ”
 เมื่อเราเห็นนกกระยางหลายตัวยืนอยู่ที่ทุ่งนาและมีชาวนากาลังไถหว่านเมล็ดข้าว เราควร
ปฏิบัติอย่างไรจึงจะเรียกว่า “เป็นผู้สังเกตที่ดี”