1. PROGRAMA DE FORMACIÓN MULTIMEDIA
E AUDIOVISUAL 2012 DA REDE CEMIT
CURSO DE PRODUCIÓN
AUDIOVISUAL
Capítulo 2

2. INDICE DÍA 2
 DESENVOLVEMENTO DE PRODUCIÓN
o EN QUE CONSISTE O DESENVOLVEMENTO DE
PRODUCIÓN?
o TIPOS:
 Propia
 Por encargo
o IDEA
o ARGUMENTO
o SINOPSE
o TRATAMENTO
o DOSSIER
o PITCH
o DEREITOS
o COPRODUCIÓN
o FINANCIAMENTO
o SUBVENCIÓNS ESTATAIS
o PRÉSTAMOS E CRÉDITOS
o INVERSOR
o PATROCINIOS
o TELEVISIÓNS
o GUIÓN LITERARIO

3.  Idea inicial
 Trama principal
 Personaxes
 Estrutura Narrativa
 Forma
 CELTX

4. 1. DESENVOLVEMENTO DE PRODUCIÓN
E a etapa previa a calquera produción audiovisual
propiamente dita e caracterízase polo estudio, avaliación e
definición do proxecto a levar a cabo.
Hai dous tipos de produción audiovisual:
1. A produción propia: Cando se produce para despois vender
as diferentes canles de exhibición. Os dereitos de explotación
da obra son propiedade da produtora, tamén entran dentro
deste concepto as coproducións, aínda que a coprodución sexa
con unha canle de televisión a dona dos dereitos son as
produtoras, polo que a produción e a comercialización son
responsabilidade destas.
2. A produción por encarga: Cando unha canle de televisión
contrata a unha produtora para levar a cabo o que se chama
“produción externa”, e dicir, un proxecto determinado do cal os
dereitos serán da canle de televisión, xa fora a produtora a que
presentara a idea do proxecto a canle de televisión, ou o
contrario, pagando a TV a totalidade dos gastos de produción.
Isto levará un minucioso control por parte da canle de
televisión do guión, as imaxes filmadas, os gastos,.. así como
da montaxe final do produto. Sucede o mesmo con produtos
institucionais ou cos spots publicitarios.
A partir de unha idea, tratamento ou guión, que chega a un
produtor, este valora o interese que ten para ser
transformado en imaxes e son.
Unha vez establecido o interese no manuscrito, o produtor contrata a
un produtor executivo que será o encargado de facer unha primeira
valoración orzamentaria aproximada do costo da película, e comeza a
busca de financiamento elaborando un dossier do proxecto, para
podelo presentar a posibles coprodutores e financiadores mediante un
pitch.
Tamén soe ser este o momento no que o produtor vincula o director e
o guionista para establecer a relación entre o narrativo e a produción

5. e definir os obxectivos do proxecto. Ademais de completar o guión
definitivo.
En canto o produtor da a súa aprobación ao guión, contratase ao
director de produción, quen fará un desgrego xeral do guión para
determinar as necesidades do guión en relación co director. Pasando
á seguinte fase da produción.
ACTIVIDADES E DOCUMENTOS
 IDEA
A idea é o punto de arranque e escríbese nun par de liñas.
Exponse sobre o que quere falar o autor.
As ideas poden ser de moi variada índole, un feito que presenciamos,
unha personaxe histórica, unha anécdota que oímos, unha nova no
xornal, un pensamento que nos ven a cabeza, etc.
 ARGUMENTO
Consiste en desenvolver a idea ata chegar á narración concisa
de unha historia completa. Sóense narrar en tempo presente,
aparecen os acontecementos esenciais da historia e as personaxes
principais.
 SINOPSE
É o desenvolvemento esquemático e completo do argumento;
non se trata da sinopse publicitaria que soe vir nas recensión de
revistas ou DVDs e programacións de televisión. A sinopse ten que
conter as personaxes, o conflito, o nó, o clímax e o desenlace da
historia, sen entrar en detalles técnicos.
 TRATAMENTO
É o desenvolvemento e posterior situación da acción contida
no argumento ou na sinopse. A acción xa se refire a lugares
máis concretos e a unhas personaxes que quedan definidas
polo seu comportamento e as súas relación. Ocupa case a
metade de paxinas que un guión, está escrito en presente e emprega
a terceira persoa. Está dividido en escenas e pode incluír partes do
diálogo.

6.  DOSSIER
O dossier ou “package” é un conxunto de documentos que
mostran a información máis importante para vender o
proxecto, na busca de inversión. O principal contido deste
paquete de documentos soe ser:
- Xustificante da posesión dos dereitos de autor do guión
- Sinopse
- Carta de intención do director (proposta estética)
- Ficha técnica do persoal clave (xefes de equipo)
- Ficha artística do reparto principal
- Principais localizacións
- Cronograma provisional de obxectivos
- Presuposto estimativo
- Plan financeiro
- Historial da produtora
- Fotografías e Avance (Teaser)
No caso de que sexa para o ámbito gobernamental (subvencións e
axudas), adóitase requirir tamén documentación de constitución da
produtora así como algún xustificante de estar ao corrente nas contas
coa administración pública.
É importante que este dossier conte con unha boa presentación, disto
dependerá en gran medida o interese que lle dediquen e causará
unha boa impresión do proxecto.
 PITCH
O pitch ou pitching non é mais que un breve discurso oral dun
proxecto. É a maneira de presentarse ante un posible
financiador, un coprodutor, unha canle televisiva, un

7. produtor,.. Alguén a quen queremos contarlle o noso proxecto
coa intención de obter algo deles.
É moi diferente contar unha historia que vendela. Facer un pictch non
é narrar unha película ou un programa, é vender unha idea, un
concepto. Para isto temos que estar convencidos de que o noso
proxecto é único, debemos estar comprometidos e apaixonados por
levalo a cabo ou do contrario no poderemos esperar que os demais se
interesen nel.
Debe de ser moi breve, en ocasións teremos que contar o noso
proxecto nun par de minutos, aínda que o normal establecido son 7
minutos. Se se interesan polo proxecto, serán eles os que o
demostren facéndonos preguntas concretas ou pedíndonos mais
datos.
Debemos mencionar a información imprescindible: de que se trata, o
porqué lle interesará á audiencia, a quén irá dirixido e cal é a nosa
proposta de financiamento, así como o xénero, o formato e a
atmosfera.
É conveniente facer unha labor previa de escritura do pitch, traballar
os argumentos que utilizaremos e pensar con antelación o que
poderían preguntarnos. Saber canto podemos contar do proxecto,
coñecer a fondo o guión, ter claro o plan de financiamento, a
distribución que queremos darlle.
Tamén é importante saber moi ben o que queremos obter da persoa
coa que falaremos e facer un previo recoñecemento do terreo ó que
nos achegamos. Noutras palabras: que compran, como o fan, cantos
e canto pagan.
Hai quen opinan que para preparar un pitch é bo ensaiar con algún
amigo ou fronte a un espello. É verdade que as posicións corporais e
a nosa aparencia inflúen na percepción de quen nos escoita, pero eu
prefiro pensar que o qué é realmente importante é estar convencidos
de que queremos facelo e coñecer o noso proxecto á perfección. Se
nós creemos nel ¿Por que os demais non o farían?
En un pitching debe coidarse especialmente o peso persuasivo do
discurso, que pasa por dous factores fundamentais:

8.  Fondo: o que seleccionamos como información. Existen
criterios básicos para ordenar calquera presentación:
Definir – Discriminar – Dominar
 Forma: a maneira en que transmitimos a información. O
sumatorio de tres factores outorga credibilidade ó orador:
Empoderamiento – Estilo – Enerxía
Son erros frecuentes nun discurso (pitching) as contextualizacións
largas ou sen gancho. Estar preparados por se o oínte comeza a
aburrirse, ter alternativas, cambiar o ton e a forma.
Non se debe responder negativamente a un comentario: dicir que xa
tes pensado en iso e mostrar interese polas distintas percepcións.
Pensa que é posible que volvas con outro proxecto, polo que hai que
coidar de non pechar ningunha porta.
O esquema que utilizan os americanos consta dos seguintes puntos:
1. Cortesías: saúdos pertinentes.
2. Presentación: dicir o noso nome e o da produtora que
representamos, o país desta en caso de falar con empresas
estranxeiras e ofrecerlle a nosa tarxeta de presentación.
3. Credenciais: dicir algo sobre nos, o que fixemos con
anterioridade. En ocasións a nosa persoa pode ser un
aliciente para quen escoita.
4. Obxectivo: anunciarlles que queremos deles, o porqué da
entrevista.
5. Enunciar os puntos clave: os dous ou tres temas que lle
vamos a mencionar. Marcar cando empeza e cando acaba
cada punto.
6. Desenvolver o primeiro punto.
7. Desenvolver o segundo punto.
8. Desenvolver o terceiro punto.

9. 9. Resumo dos puntos: remarcar o falado para concretar a
entrevista.
10. Espero lograr o meu obxectivo: “espero que esta oferta
lles interese e poidamos chegar a un acordo….”
11. Invitación a facer preguntas.
12. Despedida: deixar currículo e proposta escrita.
 DEREITOS
A obra audiovisual é considerada unha obra orixinal,
independente das apartacións de diferentes autores de obras
incluídas nela, o produtor é o titular dos dereitos patrimoniais
desta no seu conxunto, considerando ao produtor como a persoa
física ou moral que ten a iniciativa, a coordinación e a
responsabilidade da realización da obra audiovisual.
Por outra parte as obras audiovisuais son obxecto de
propiedade intelectual. Xeralmente considéranse autores desta
ao director e/ou realizador, o guionista, o director de
fotografía e o músico, en función das leis que rexan no pais de
produción e dos seus participantes. Tamén se considera a propiedade
intelectual do argumento, os diálogos, as traducións e adaptacións,
obras de teatro, poemas, debuxos, esculturas, debuxos animados ou
libros utilizados dentro do proxecto.
Para realizar unha obra audiovisual é indispensable contar co permiso
explícito de todos e cada un dos autores das obras incluídas no noso
proxecto. Isto reflíctese na firma de contratos, onde os titulares dos
dereitos patrimoniais se comprometen a participar no proxecto e
ceder ao produtor o dereito de reprodución, distribución, exhibición,
etc… é dicir, o seu dereito de explotación económica. Se o proxecto
se base nunha obra existente deberemos preguntar quen é o dono
dos dereitos de explotación, que en moitos casos é o propio autor e
noutros moitos é a editorial da obra orixinal. Tamén é importante
coñecer o país de publicación da obra orixinal para saber por que leis
se rexen os dereitos de propiedade.

10. O dereito de autor son o conxunto de dereitos, prerrogativas e
privilexios de carácter individual e patrimonial que recoñece a Lei en
favor do autor ou autores dunha obra, dende o momento mesmo no
que é fixada ou plasmada nun soporte material e polo feito de ser
unha creación. Basicamente divídense en dous grupos: Dereitos
morais (autoría, son intransferibles e irrenunciables) e Dereitos
patrimoniais (propiedade de explotación, son transferibles)
 COPRODUCIÓN
É a unión de unha ou máis produtoras co fin de levar a cabo un
proxecto audiovisual concreto. As razóns para a coproducións
poden ser económicas, para pedir subvencións de diversas
localidades, reparto de traballo, compartir riscos, por
beneficios legais, para a distribución ou exhibición, etc.
A coprodución implica moitos factores artísticos, económicos e legais
do produto audiovisual, en dependencia dos intereses e a
participación de cada produtora que se integra no proxecto. Debemos
analizar e avaliar con coidado cada punto de negociación e decidir se
realmente nos interesa facer esa coprodución.
Para coproducir é moi importante ter un bo entendemento coa outra
produtora xa que faremos un traballo en equipo. Temos que estar
abertos á forma de traballar noutros sitios, así como adaptarse ás
normas e lexislacións dos nosos compañeiros e entender os
diferentes mercados.
Nos contratos de coprodución debese de aclarar baixo que lexislación
se realizará a película e en qué tribunal se discutirá en caso
necesario. Se non se estipula con precisión a lei a seguir en cada
parte do desenvolvemento da produción, a lexislación que rexerá será
a do lugar onde se produzan os feitos. As diferentes cláusulas do
contrato poden ser modificadas sempre e cando tódalas partes estean
en común acordo. Tódalas partes da coprodución son copropietarias
da película e polo tanto teñen libre acceso a utilización do negativo e
a nacionalidade do filme será a de cada país coprodutor.
Tódalas partes deben firmar e estar de acordo con:
- Orzamento
- Plan financeiro

11. - Guión definitivo
- Plan de rodaxe
- Equipo técnico
- Equipo artístico
 FINANCIAMENTO
Unha vez confeccionado o dossier de presentación do proxecto
debemos investigar a quén lle poderá interesar o noso
proxecto. Debemos analizar as posibilidades de coprodución,
investigar o mellor posible os diferentes Fondos de Axuda
gobernamentais, a programación das múltiples cadeas de
televisión, etc.
Hai diferentes fontes de financiamento dun produto audiovisual:
- Subvencións gobernamentais a desenvolvemento de
guión, produción, finalización, exhibición, etc.
- Prevendas a cadeas de televisión ou distribuidores
cinematográficos
- Compañías aéreas, cadeas de hoteis, compañías
ferroviarias e de autobuses...
- Empresas na busca de promoción e publicidade
- Entidades bancarias
- Mecenados ou inversores privados
- Crowdfunding (produción colectiva)
O noso obxectivo debe ser conseguir o maior número delas xa que
non soen ser excluíntes, a menos que os contratos con algunha delas
especifique o contrario. Cando as producións son pequenas soe ser
mais complicado conseguir bos contratos de distribución, aínda que
con paciencia e un proxecto atractivo é probable que poidamos
negociar con distribuidoras pequenas ou independentes e cadeas de
televisión de baixo presuposto.

12. Para falar de financiamento dun produto audiovisual será necesario
falar do sistema de recuperación económica da inversión. O mercado
cinematográfico está marcado por unha serie de regras que se deben
seguir, non é habitual que un produto audiovisual rompa a orde
cronolóxica de exhibición, aínda que as novas prestacións de Internet
con respecto os produtos audiovisuais desestabilizaron en certa
medida a cadea tradicional de presentación ao público:
1. Sas de cine
2. TVs pechadas (cable ou antena, agora tamén IP TVs)
3. TVs en aberto, agora TDT
4. Vídeo e DVD, agora aluguer por Internet
Esta cadea tiña a súa lóxica, xa que un espectador non paga a
entrada a un cine para ver unha película que xa viu por televisión ou
arrendou no videoclub. Sen embargo, ultimamente, coa revolución
tecnolóxica das comunicacións, encabezada pola capacidade case
ilimitada que parece ter a transmisión de datos a través de Internet,
estamos sendo testemuñas de produtos audiovisuais que rompen con
éxito esta cadea de comercialización e exhibición, que
tradicionalmente estaba instaurada no medio audiovisual.
 SUBVENCIÓNS DE ORGANISMOS DO ESTADO
As subvencións institucionais son apoios a fondo perdido, e
dicir, que non esixen a devolución do monto financiado, aínda
que si soen reclamar a relación de xustificantes, facturas, que
se correspondan co orzamento presentado a hora de aplicar a
ditas axudas. Pódense encontrar subvencións para a maior
parte das fases dunha produción e poden ser a nivel nacional,
rexional ou municipal.
Estas institucións polo xeral a cambio destas axudas soen conservar
os dereitos de exhibición con propósitos culturais e educativos sen
animo de lucro, ademais do recoñecemento de tal axuda nos títulos
de crédito iniciais do produto.
A documentación requirida para a solicitude soe barallar a seguinte
relación:

13. - Acreditación de posesión dos dereitos de propiedade
intelectual sobre o guión, ou no seu caso, acordo de
opción de compra sobre a obra preexistente (contrato
de cesión o produtor e Rexistro da Propiedade
Intelectual do guión)
- Guión
- Sinopse
- Proposta estética do director
- Ficha técnica do persoal clave (xefes de equipo)
- Ficha artística do reparto principal
- Principais localizacións
- Cronograma provisional da produción
- Orzamento provisional
- Plan financeiro
- Comprobantes de acreditación de estar o corrente nas
obrigas fiscais e outros impostos do Estado
- CV da produtora
- Plan económico especificando os aportes de capital,
bens e servizos que conforman o orzamento
- Estudo de mercado para a comercialización do produto
- Contrato ou carta de intención de un distribuidor ou
unha canle de televisión
- Orzamento de inversión no lanzamento comercial,
prensa e promoción, especificando o número de copias.
 PRÉSTAMOS E CRÉDITOS
Solicitar un préstamo a unha entidade bancaria ten moito
risco, xa que non só nos obriga a devolver a cantidade integra
senón que tamén temos que pagar altos intereses,
independentemente do resultado final do produto. O
incumprimento das condicións do crédito, pódennos deixar

14. sen o noso produto, sen a empresa produtora e sen calquera
outro ben que nos poidan embargar.
Tamén hai estados que facilitan unha liña de crédito a través de
entidades bancarias concertadas, para incentivar a Industria
Cinematográfica. Estes tamén teñen a obriga de ser devoltos, aínda
que con intereses menores.
A documentación que nos esixen os bancos para concedernos estes
créditos soe ser moito máis especifica e extensa:
- Especificación do monto de crédito solicitado
- Inscrición da produtora no Instituto de Cine do país
- CV da produtora
- Guión definitivo
- Sinopse
- Acreditación de posesión dos dereitos intelectuais do
guión
- CV do produtor e do director
- Carta de compromiso dos actores principais e dos
xefes de departamento.
- Presuposto desagregado
- Cronograma de produción
- Plan financeiro mensual
- Plan económico con especificación dos aportes de
capital, bens e servizos que conforman a inversión así
como as expectativas desenvolvidas para a
recuperación nos mercados, axuntando contratos,
cartas de compromiso, etc.
- Carta de compromiso dun distribuidor ou canle de TV
- Seguro de Bo Fin ou avales e garantías varias
Normalmente non se libera o crédito concedido a menos que o
produtor poida acreditar que conta co financiamento necesario para

15. cubrir a totalidade dos costos do presuposto. Unha vez outorgado o
crédito, o produtor verase obrigado a entregar informes,
comunicados e relacións de gastos durante toda a produción.
 INVERSOR
O inversor pode ser unha persoa ou unha empresa, relacionada ou
non coa Industria Cinematográfica. Un inversor comparte os
riscos da produción, se non se recupera a inversión non temos
que devolver nada e se hai beneficios a súa ganancia será
proporcional a inversión realizada con respecto o custo total.
O inversor non pode tomar decisións no proceso de realización da
película. Este non pode tomar decisións no proceso de realización e
comercialización, se non se estipulou o contrario no contrato inicial.
Hai países onde se contempla legalmente a participación económica
de persoas ou empresas privadas nun proxecto cinematográfico,
promovendo así unha política de protección cinematográfica con
deducións fiscais nos impostos que deben pagar ó Estado.
 PATROCINADORES
Os patrocinadores ou sponsors son xeralmente empresas
privadas dispostas a ofrecernos un produto a cambio da súa
publicidade dentro do noso produto audiovisual. Dificilmente
poderemos financiar o noso proxecto exclusivamente a través de
patrocinadores, pero se nos movemos acertadamente é probable que
consigamos parte do financiamento e practicamente sen ningún
sacrificio artístico ou económico, reducindo costos en algunhas
partidas da produción. É importante pensar ben qué é o que
necesitamos antes de pasearnos por tódalas empresas para pedirlles
algo.
 TELEVISIÓN
Unha canle de televisión pode comprar os dereitos de antena
para a emisión da nosa película esixindo xeralmente a
exclusividade da súa emisión neste sistema de difusión a nivel
nacional. É indispensable ter o visto bo da censura para poder
negociar con eles.
Se a televisión compra os dereitos de antena por un número de
emisións determinadas nun tempo limitado (xeralmente dous anos),

16. soe pagar unha cantidade moi reducida ó produtor, o que provoca
que este deba vendela a outras canles en diferentes países para
compensar un pouco a inversión.
Son patrocinadores ou coprodutores (en dependencia de
porcentaxe de inversión) cando fan unha compra anticipada
da película, é dicir, que dan un pago por adiantado para ser utilizado
na produción e a suma é maior que si compraran os dereitos de
explotación da obra e por tanto un alto porcentaxe de recuperación,
pero todo dependerá do contrato e a negociación feita.
Polo xeral esixen que a película estea no idioma da televisión ou que
esta sexa dobrada, resérvanse o dereito a emitila con cortes para
publicidade ou pasala fragmentariamente en días diferentes segundo
os intereses da canle, así como facer publicidades da película
editando fragmentos da cinta sen ter que pagar por elo.

17. 1.1 GUIÓN
GUIÓN LITERARIO.- É un instrumento que non está concibido para
que sexa lido por un público, se non para que sexa estudado por
técnicos e para posteriormente ser levado as mans do director. É o
eslavón fundamental para a realización da película. O director debe
traducir o guión literario en guión técnico que será a guía para que os
técnicos traballen.
A narrativa literaria utiliza os mesmos elementos que a narrativa
cinematográfica, pero existen unha serie de diferenzas:
1. O cine mostra, mentres que a literatura explica.
2. O cine vai de fora cara dentro e a literatura constrúe en sentido
contrario.
3. A escritura cinematográfica emprega o tempo presente, o que
se mostra é o que acontece mentres o espectador observa. A
narrativa literaria constrúese con todo tipo de tempos verbais.
4. El guión utiliza una escritura técnica, la literatura utiliza una
escritura emocional.
IDEA DE INICIO
Cando alguén se pon a escribir un guión debe ter en mente tres ideas
esenciais:
1) QUE?
De que queremos falar neste guión? Un TEMA, expresado a
través dunha idea que se nos puido ocorrer.
2) QUEN?
PERSONAXES, xa sexan abstractos ou concretos, mediante os
que expresar a nosa idea.
3) POR QUE?
Que MOTIVACIÓN teñen esas personaxes para facer o que fan e
como o fan, para conseguir un fin.
4) COMO?
A través de que ACCIÓNS terán que pasar ou propiciar as
personaxes para tentar levar a cabo os seus obxectivos.

18. “A habilidade de expresar unha idea é tan importante como a
idea mesma” Aristóteles.
Por moi novidosa que sexa a nosa idea, se non sabemos como
contala non terá valor algún porque non chegará o receptor.
TRAMA PRINCIPAL
É a que guía ó espectador o longo da historia, polo tanto debemos ter
moi en conta que en ningún intre perda esta función. Sen embargo,
son moi importantes as tramas secundarias que lle aportan a trama
principal volume, acción, ritmo, contidos… o mesmo que as
personaxes secundarias ás personaxes principais.
Unha película ten que ser VEROSÍMIL. Isto non quere dicir que sexa
real, conforme a realidade na que nos vivimos e coñecemos, se non
con respecto a realidade que creamos para situar a historia do guión
que escribimos. Se lle presentamos ao espectador un universo creado
pola nosa imaxinación, debemos respectar o longo de toda a historia
as regras ás que atende ese universo, ten que ser coherente en todo
momento: se as personaxes cando lles disparan morren no universo
no que se moven, de repente por conveniencia non debemos
perdoarlle a vida a unha personaxe illadamente sen motivo aparente,
porque estariamos derrubando toda a credibilidade da nosa historia.
PERSONAXES
Son o corazón, o alma e o sistema nervioso dun guión. Os
espectadores experimentan as emocións en función de cómo as vivan
as personaxes na historia. A creación de boas personaxes resulta
esencial para o éxito do guión: sen personaxe non hai acción, sen
acción non hai conflito, sen conflito non hai historia e sen historia non
hai guión.
Na creación de personaxes debemos ter moi en conta catro
elementos:
1. A necesidade dramática: o que a personaxe quere gañar,
adquirir, obter ou lograr non transcurso do guión.
2. O punto de vista: cómo ve o mundo unha personaxe, que
opinión lle merece o mundo no que vive. Unha boa personaxe
sempre transmitirá un punto de vista ben definido que lle dará
solidez a súa forma de actuar ante os eventos.

19. 3. A actitude: Ao coñecer a actitude da personaxe permítelle
darlle mais profundidade. Isto define a maneira de transitar
unha personaxe polo mundo e como actúa fronte aos
acontecementos que o arrodean.
4. O cambio: sempre resulta mais interesante o cambio que a
estabilidade ou a quietude. Cando unha personaxe transita dun
estado a outro diferente ó longo da historia está facendo
participe o espectador desa viaxe persoal, aparte do resto da
acción na que se centre o guión.
Todo isto e valido para tódalas personaxes dende a que está todo o
tempo en pantalla a que intercambia un par de frases en toda a
película, pero debemos lembrar que toda historia ten que ter un
protagonista, sempre hai unha personaxe sobre a que recae o peso
da historia, e todo o anteriormente dito é fundamental que se vexa
reflectido nesa personaxe protagonista.
Ademais, é importante que nunca esquezamos que as personaxes
deben fundamentarse no que fan e non no que din: “as palabras
levas o vento, as accións perduran” e este dito tamén se cumpre
completamente na ficción. Son as accións das personaxes as que
moven a historia, as que lle imprimen ritmo e as que nos chegan con
mais intensidade os espectadores.
ESTRUCTURA NARRATIVA
A estrutura está considerada o elemento mais importante dun
guión, xa que é o que mantén unido tódolos elementos que
conflúen na obra e o que os fai fluír dunha maneira ou doutra,
ademais de outorgarlle un ritmo ou outro a nosa historia.
Cando se escribe un guión, estase describindo o que acontece; esa é
a razón pola que os guións se escriben en presente. O lector ve o que
ve a cámara, unha descrición da acción situada no contexto da
estrutura dramática: principio, medio e fin.
Un guión o mesmo que unha novela funciona en base a estrutura
clásica da literatura en xeral:
 PRIMEIRO ACTO: PLANTEXAMENTO
Ocupa en torno ó primeiro 25% da obra.
É onde se presenta ás personaxes principais, o medio no que se
moven, a situación na que se encontran e a historia que as
ocupa neste intre.
Defínese o problema principal que moverá o protagonista ata o
1º nó ou xiro dramático da trama.

20.  SEGUNDO ACTO: CONFRONTACIÓN
Ocupa arredor do segundo 50% da obra.
E onde se desenvolve toda a acción que levará as personaxes
ata o 2º nó da historia que desembocará no desenlace final.
Entre estes dous nós ou puntos de inflexión principais na
historia, encontrase un punto medio, un feito que empuxe a
situación da personaxe cara o 2º nó.
Os sucesivos conflitos imprímenlle interese a historia ao mesmo
tempo que avanza. O problema vai aumentando nunha
dirección que se inicia no 1º nó e que volverá a cambiar de
dirección no 2º nó.
 TERCEIRO ACTO: DESENLACE
Ocupa sobre o terceiro 25% da obra.
Nesta parte é onde se encontra o clímax da película, o punto de
máxima intensidade do guión, onde o protagonista se
enfrontará cara a cara co seu problema, resolvendo este no seu
favor ou na súa contra.
Ao final terá que ser consecuencia de tódalas accións que se
foron desenvolvendo, deixando concluída a trama principal.
Pode quedar o final aberto a unha continuación con outra trama
principal, pero a da presente historia debe de quedar concluída.
É importante que o guionista teña en conta cara quén vai dirixido un
guión: unha persoa encargada de ler guións durante todo o día na
busca de algún que lle sorprenda para recomendarllo os seus
superiores, os produtores.
Segundo o reputado guionista Syd Field é fundamental o que se
escriba nas 10 primeiras páxinas para que o teu guión teña algunha
oportunidade, polo que é de gran importancia que se escriban con
coidado, habilidade e precisión co obxectivo de enganchar ao lector.
O primeiro no que se fixa un lector é no “estilo” da escritura
do guionista, o segundo é de “qué” e de “quén” trata a
historia e o terceiro se se desenvolve nun “contexto
dramático” potente.
Polo tanto debe quedar claro nestas dez páxinas:
- ¿Quén é o protagonista?
- ¿De que trata a súa historia?
- ¿Cales son as circunstancias que enmarcan a acción?
Todo isto que vos ofrezo sobre a escrita de guión é unha pequena
guía, coa idea de que vos sirva de orientación na vosa primeira
experiencia como guionistas. De todas maneiras ei de recalcar que

21. non tódolos guións que acaban realizándose e tendo éxito, se
cínguese as regras estandarizadas dende os clásicos, e que cada
escritor debe crear o seu propio ideario de regras é mecánica de
escritura. De feito hai estruturas de vangarda ou minimalistas que
rompen a sucesión normal dos acontecementos, mesturando
estruturas de historias independentes ou conectadas entre si de
forma orixinal e outras que son partícipes dunha antiestrutura porque
non se prega a ningunha norma ou recomendación.
aínda que por outro lado teño que sinalar, que de unha maneira ou
de outra a maioría de guións de éxito agochan baixo a súa estrutura
interna, xa sexa máis común ou máis transgresora, os mecanismos
básicos que veñen funcionando dende os clásicos gregos.
Existe tamén unha estrutura externa que ten que ver coas fórmulas
normalizadas para a presentación de guións. En xeral, o modelo mais
estendido é o modelo a unha columna (modelo americano), na que se
sitúa a acción, descríbese esta e transcríbense os diálogos o largo das
páxinas. O formato ideal de grafía é Courrier New, tipo 12. Cada
escena está sinalada por unha cabeceira en maiúscula, unha liña de
referencia na que se pon o nº de escena, se a acción é interior ou
exterior, a localización e se é de día ou noite.
Por exemplo: 1. EXT. MONTE. NOITE
A acción descríbese despois dun espazo, sen xustificar, e ao ancho da
páxina. Os diálogos ocupan unicamente o terzo central da folla e
serán precedidos polo nome en maiúscula da personaxe que os
pronuncie. As anotacións a cada personaxe póñense debaixo do
nome, antes do dialogo e entre parénteses. Normalmente non se fan
indicacións técnicas de movementos de cámara ou encadres, así
como o modo de transitar entre secuencias ou planos, sen embargo
se o guionista o considera axeitado para expresar mellor unha idea
non hai nada que lle impida utilizar este tipo de tecnicismos, aínda
que iso e labor do director coa confección do guión técnico.
A normalización dos guións permite un bo traballo de produción, é
fundamental para que o director de produción poida organizar o plan
de traballo e dividir as sesións.
Cada páxina de guión está estipulado que corresponde
aproximadamente a un minuto de ficción, e para cada minuto
de ficción presupóñense polo menos dúas horas de rodaxe.
aínda que para escribir guións podemos utilizar calquera procesador
de texto, existes programas especializados que xustifican e tabulan
automaticamente a escritura conforme os estándares como
MovieMagic Screenwriter, ScriptThing, Sophocles, Final Draft… que

22. ademais de escribir o guión literario soen ter outras ferramentas para
confeccionar outras tarefas da pre-produción como son story-boards,
plans de gravación, guión técnico, etc. Nós vamos a afondar no
programa CELTX, que é un software libre para escritura de guións,
fácil de utilizar e moi completo.
Exemplo de guión literario:
SEC.11 EXT. PARQUE, TARDE
Atopamos a unha parella de nenos, xogando nun parque sen
situación exacta, que dende a máis tenra inocencia xa
tratan de escapar ó incesante axexo da soidade confesándose
os seus anhelos.
NENO
Toma. Rejalocha.
NENA
Gracias! La vamos a plantar
aquí...y así tendremos un árbol
nuestro.
NENO
Vale!
NENA
Tu te vas a casar cuando séas
mayor?
NENO
SÍ. E ti?
NENA
Sí. Voy a tener un marido muy bueno
y muy guapo que me va a cuidar
mucho, mucho.
NENO
E a miña muller vai a ser unha
muller moi guapa coma miña nai, e
farame de comer e eu vouna querer
moito e viviremos sempre felices!
NENA
Yo tambien voy a ser muy feliz...
MULLER
(off)

23. Mar! Mar, nos vamos!
NENA
Tengo que irme... mañana vas a
venir al parque?
NENO
Non o sei, é a primeira vez que me
traen a este sitio.
NENA
A mi también es la primera vez que
me traen. Yo le voy a dicir a mi
madre que me traiga mañana aquí.
NENO
Eu tamén llo vou a decir. Chámaste
Mar?..
MULLER
(off)
Venga niña que es tarde y tenemos
que irnos. Vamos!..
NENA
(levantándose)
Me tengo que ir. Mañana si vienes
al parque te lo digo.( a nena
achegase o neno e dalle un bico na
meixela) Hasta mañana!
O neno quedase mirando como a nena se afasta, levantase e
marcha correndo. A folla queda ocupando o centro da imaxe,
ven un refacho de vento e lévaa consigo, a cámara séguea
ata que vate cun aramado e cae ó chan, quedando en plano o
aramado.