Para sa Filipino Subject niyo ;)

1. PANANALIKSIK
ULAT NG PANGKAT 5
BS COMPUTER ENGINEERING 1

2. MGA NILALAMAN
1. AKLATAN
2. INTERNET
3. FIELD
4. PAGGAMIT AT PAGSASAAYOS NG MGA DATOS
- Direktang Sipi
- Sinopsis (Buod)
- Prese (pre'cis)
- Parapreys (Hawig)
- Abstrak
- Sintesis
- Pagsasalin sa Filipino ng mga Sipi

3. 5. PAGBUO NG PINAL NA BALANGKAS
6. PAGGAMIT NG IBA'T IBANG SISTEMA NG DOKUMENTASYON
- Talababa- Bibliografiya
- Parentetikal- Sanggunian
7. PAGSULAT NG DRAFT
8. PAGSULAT NG PINAL NA SIPI

4. AKLATAN

5. Ang aklatan o library (bigkas /láy·bra·rí/) ay isang silid o gusaling may koleksiyon ng mga aklat.
Madalas itong puntahan ng mga taong ninanais na huwag bumili o di kaya ay walang pambili ng aklat.
Karaniwan ay may mga koleksiyon din ng pahayagan at mga magazine sa mga aklatan.
Ang koleksiyon ng aklatan ay maaari rin namang kapalooban ng mga produkto ng makabagong
teknolohiya gaya ng mga CD, DVD, audio tapes, video tapes at iba pang multimedia. Sa makabagong
panahon, ang mga modernong mga aklatan ay nakapaghahandog narin ng serbisyo ng internet sa
kanilang mga kliyente.

6. INTERNET

7. Ang internet ay ang mga magkakabit na mga computer network na maaaring gamitin ng mga tao sa buong
mundo. Naipapadala ang mga datos sa pamamagitan ng packet switching na gamit ang inayunang
pamantayan na internet protocol (IP). Binubuo ito ng milyon-milyong pampribado, pampubliko, pampaaralan
at pampamahalaan ng mga network na may lokal hanggang malawakang saklaw at pinagka-kaugnay sa
pamamagitan ng mga kawad na tanso, kawad na fiber-optic, wireless na koneksiyon at iba pang teknolohiya.
Dinadala nito ang mga iba't ibang impormasyon at serbisyo, katulad ng electronic mail, online chat, at magka-
kaugnay na mga pahina ng web ng world wide web. Dahil ito ang pinakamalaki at pinakamalawak
na internet (sa maliit na titik i) sa buong mundo, tinawag ito na ang internet (sa malaking titik I)

8. FIELD

9. Ang field ay isang uri ng pananaliksik na ginagamitan ng kakayahan sa pagkuha at paghanap ng
impormasyon sa iba’t ibang pamamaraan gaya ng pakikipanayam sa iba’t ibang tao upang makapulot ng
kanilang mga opinion sa nasabing paksa. Sa maikling salita ay pag-iinterbyu.
Ang pananaliksik na ito ay madalas tumutukoy sa mga indibidwal na isinasagawa gamit ang pag-
oobserba sa iba’t ibang asignatura.
Ang pagmamasid, pag-iinterbyu, panonood ay ilan sa mga halimbawa ng Field na pananaliksik.

10. PAGGAMIT AT PAGSASAAYOS
NG MGA DATOS

11. PAGGAMIT AT PAGSASAAYOS NG MGA
DATOS
SA SULATING PANANALIKSIKAno nga ba ulit ang pangunahing kaalaman sa Sulating Pananaliksik? Ang pananaliksik bilang isang disiplina ay mahalaga sa
pag-unlad ng isang bansa. Ito ay may malaking papel na ginaganapan sa pag-unlad ng ating komunidad, kalakalan,
edukasyon, pulitika at iba pa. Nakatutulong ang resulta ng pananaliksik sa pagbabago ng sistema o kalakaran sa isang
institusyon o organisasyon kaya mahalaga na matutuhan ng mga taong nasa akademya gaya ng mga mag-aaral sa antas
tersarya at gradwado ang disiplina ng pananaliksik. Muli nating alamin ang dalawang layunin ng Pananaliksik:
1. Upang mapalawak ang kaalaman at katanungan sa iba't ibang disiplina at larangan ng buhay
2. Upang makakuha ng mahalagang impormasyon nang sa gayon ay mapataas natin ang antas pang-unawa

12. DIREKTANG SIPI
-> Eksaktong salita o pahayag ng isang awtor. Kinopya nang direkta, salita-sa-salita, mula sa sanggunian.
Ginagamit ito ng mananaliksik kapag nais niyang:
• Idagdag ang kapangyarihan ng salita ng awtor upang suportahan ang argument
• Nais pabulaanan o hindi sang-ayunan ang argument ng awtor
• Bigyang-diin particular ang isang malinaw o makapangyarihang pahayag o sipi
• Naghahambing ng mga ispesipikong punto de vista

13. SINOPSIS (BUOD)
Gumagawa ng sinopsis kapag:
a. Nais magbigay ng bakgrawnd at pananaw hinggil sa isang paksa
b. Nais maglarawan ng pangkalahatang kaalaman mula sa maraming sanggunian tungkol sa paksa
c. Nais na determina ang pangunahing ideya ng pinagbatayang teksto - isang maikling pagbubuod o
paglalagom ng mahalagang ideya ng isang mahabang teksto.

14. PRESE (PRE'CIS)
Gumagamit ng presi kapag:
a. Magpapaikli ng orihinal na sulatin nang may kaunting pagbabago - ito ay ang muling pag-uulit
ng talata sa sariling pangungusap na hindi gaanong teknikal subalit kasing haba rin ng orihinal na
talata.

15. PARAPREYS (HAWIG)
Ginagawa ang parapreys nang:
a. Sariling istilo ng paggamit ng salita
b. Malinaw at mabisang mga pangungusap - ito ay isang maikling buod na inilalagay sa unahan
ng maikling panimula o introduksyon ng isang tesis o disertasyon

16. ABSTRAK
Ginagamit ang abstrak sa:
a. Mga papel na inihaharap sa isang kumperensya - isang ebalwasyon o pagsusuri sa ebidensya ng
isang pananaliksik at sa opinyon ng isang eksperto sa isang partikular na paksa na ginagamit upang
makatulong sa pagpapasya sa pagbuo ng patakaran.

17. SINTESIS
Tumutukoy ang sintesis sa:
a. Pagbuo ng paglalahad sa iba't ibang paksa na nabasa o narinig.
b. Kakayahang mapagsama-sama ang iba't ibang bahagi para makabuo ng isang bagong anyo ng
kaalaman - ang paglilipat ng buong kahulugan ng teksto mula sa orihinal na wika patungo sa ibang
wika.

18. PAGSASALIN SA FILIPINO NG
MGA SIPI
Gabay na magagamit sa pagsasalin ng anumang teksto:
a. Basahin ang buong teksto nang dalawang beses hangga't maaari.
b. Panatilihin ang diwa ng orihinal na teksto.
c. Alamin ang kultura ng bawat wika.
d. Isalin ang diwa ng orihinal na teksto sa target na wikang pagsasalinan. Halimbawa: INGLES
Thorny path Matinik na landas
Tamed dove Maamong kalapati
To be truly a woman Magpakababae
The mouth is bad Masama ang bibig
• Elipsis (. . .) - karaniwang gumagamit ng tatlong tuldok na sunod-sunod na nagpapakitang may bahaging hindi
niya sinipi sa pangungusap o talata.

19. PAGBUO NG PINAL
NA BALANGKAS

20. KAHALAGAHAN
Isinasagawa ang pagbabalangkas upang maiwasan ang paglayo ng pagtalakay ng mananaliksik sa
paksang kanyang napili. Sa isang tingin lamang, makikita sa isang mahusay na balangkas ang
pagdevelop ng isang sulating pananaliksik.
Matutulungan pa ng balangkas kung paano ilimita ang paksa, paghati-hati ng mga pangunahing
kaisipan at ang pantulong na kaisipan sa pamamagitan ng paggamit ng bilang o letra.

21. MGA URI
1. Balangkas na Papaksa
-Gumagamit ang balangkas na papaksa ng mga salita o parirala para sa ulo o heading.
2. Balangkas na Pangungusap
-Gumagamit ang balangkas na pangungusap ng isang buong pahayag o pangungusap sa ulo.
3. Balangkas na Patalata
-Gumagamit ang balangkas na patalata ng pariralang may maikling buod upang ipaliwanag ang
bawat paksa.

22. PAGBABALANGKAS
Sistema ng isang maayos na paghahati-hati muna ng kaisipan ayon sa taluntuning lohikal na
pagkasunod-sunod ng ganapin ang paunlad na pagsusulat.
Ito din ay isang maayos na pagtatala ng mga pangunahing kaisipan o paksa ayon sa pagkasunod-
sunod sa isang katha o seleksyon.

23. DAPAT GAWIN SA
PAGBABALANGKAS
• Suriin ang mga datos batay sa kaugnayan at kahalagahan sa pangunahing ideya.
• Gawing ispesipiko ang pangunahing ideya.
• Pagsama-samahin ang mga kaisipang magkakatulad at magkaka-ugnay, ang mga magkauri, at itala sa
ilalim ng pangunahing ideya o paksa.
• Huwag malito sa pangunahin at pangsuportang detalye upang hindi ito maipagpalit sa isa't-isa.
• Iwasang gumawa ng mahabang balangkas.
• Panatilihin ang konsistensi sa paggamit ng malaking titik, maliit na titik, bilang Romano, Arabiko at
pagbabantas.

24. PAGGAMIT NG IBA'T IBANG
SISTEMA NG
DOKUMENTASYON

25. ANO ANG DOKUMENTASYON?
Ito ay ang maingat na pagkilala sa mga hiram na ideya sa pamamagitan ng talababa
o mga tala, talang parentetikal, bibliograpiya at listahan ng mga sanggunian.

26. SISTEMA NG DOKUMENTASYON
A. TALABABA-BIBLIOGRAPIYA / Footnote-bibliography - Isinasagawa sa pagbanggit ng impormasyong
bibliograpikal sa talababa at bibliograpiya.
 Ang Bibliografi ay listahan ng mga ginamit na sanggunian sa pagsasaliksik.
 Ang Footnoting o Talababa - Tala o Paliwanag na nakalimbag sa ibaba ng pahina ng papel kung saan kinuha ang
entri na binanggit sa pahinang iyon.
• Pormat ng Talababa:
- Paglalagay ng Superscript
- Pagnunumero ng Tala
- Pagbabantas
- Indensyon

27. HALIMBAWA:
1 Joseph P. Swain, The Broadway Musical: A Critical and Musical Survey (New York: Oxford
University Press, 1990), 136

28. B. PARENTETIKAL- SANGGUNIAN / Estilong A.P.A
- Isinasagawa ito sa pamamagitan ng paglalagay ng mga impormasyong bibliograpikal sa loob ng
parenthesis na nasa teksto mismo. Kakambal nito ang isang alfabetisadong listahan ng sanggunian sa
katapusan ng papel.
- Ang estilong APA (mula sa American Psychological Association o APA) ay isang malawakang tinatanggap
na estilo ng dokumentasyon. Inilalahad nito ang mga pangalan at pagkakasunud-sunod ng mga ulong-
pamagat, pamamaraan, at pagkakaayos ng mga sangguniang tulad ng sitasyon at bibliograpiya, at
pagkakaayos ng mga tabla, bilang, talababa at apendiks, maging ang iba pang mga kasangkapang-
katangian ng mga sulatin o manuskrito.

29. Pormat ng Talang Parentetikal:
• Pahina na lamang ang banggitin kung nabanggit na ang awtor sa mismong teksto.
• Kung higit sa isa ngunit hindi lalagpas sa tatlo ang awtor banggitin ang pangalan ng lahat ng awtor.
• Kung may apat o higit pang awtor, banggitin na lamang ang apelyido ng unang awtor at sundan ng et. al. at pahina.
• Kung may babanggiting dalawa o higit pang awtor na pareho ang huling panagalan.
• Kung pamagat lamang ang naibigay, banggitin ang pinaikling bersyon ng pamagat at sundan ng pahina.
• Kung ang babanggitin ay bahagi ng akdang may higit sa isang tomo, banggitin ang tomo: (tutuldok ang
maghihiwalay sa bilang ng tomo at pahina).
• Kung may babanggiting dalawa o higit pang akda ng iisang awtor,banggitin na lamang ang akda. Paikliin kung
kailangan.

30. HALIMBAWA:
AKLAT:
Broome, Ken (1997), ‘Life at the top!’ The Herald Sun, Nov 21, 1997
Davis, Heather: ‘Guidelines to writing’ [Online] Available &lt.http://www.usa.net/~hdavis/home.html> Jan 7, 1999
‘Mammals’ World Book Encyclopedia (1996) vol. 12 World Book Inc., Chicago
Smith, Kate (1998), Life in Asia, Collins, Melbourne

31. PAGSULAT NG DRAFT

32. • PROSESO NG PAGSULAT
Ang isang mabisang sulatin ay dinadaan sa iba't ibang hakbang na bumubuo sa proseso ng pagsulat.
o Location 1
• Sa hakbang na ito isinasalin na ng manunulat ang kanyang mga ideya sa mga pangungusap at talata.
• Malaya siyang gumamit ng iba't ibang pamamaraan o istilo sa paglalahad ng kanyang mga ideya.
o Final Destination
• Sa hakbang na ito, malaya mong iniaalis, dinadagdagan o sinasaayos muli ang mga detalye.
o Ang aktwal na pagsulat o drafting
• Dito isinasagawa ang aktwal na pagsusulat. Napakaloob dito ang pagsulat ng burador o draft.

33. PAGSULAT NG PINAL NA
SIPI

34. PAGSULAT NG PINAL NA SIPI
• Papel, Makiniliya/Kompyuter, Printer at Correction Fluid
 Sukat ng papel: 8.5 x 11 short bond paper
 Katamtamang kapal *substance 20-26
 Huwag gumamit ng napakanipis na papel
 Gumamit ng kompyuter sa halip na tayprayter dahil sa mga features nitong nakakatulong sa mga mananaliksik sa pagpapadali
ng pagsulat ng pamanahong-papel.
Kompyuter printer gamitin ang inkjet o laser. Mas mabilis, malinaw, episyente
 Correction fluid: angkop na gamitin sa makinilyadong kopya

35. • Margin, Spacing, Centering
 Margin - isa at kalahating pulgada sa kaliwa at isang pulgada sa kanan, sa itaas at baba. Para sa binding lalo na
kung gagamit ng plastic slide o hardbound. Doble ang espasyong gamitin sa bawat linya sa loob ng mga talataan
at maging sa pagitan ng isang heading, subheading at simula ng isang talataan.
 Eksepsyon:
- Pagsipi ng isang buong talataan o mahabang quoted material na isinusulat nang may tig-iisa lamang na
espasyo sa bawat linya at ini-indent pa sa magkabilang panig higit pa sa tinakdang margin
- Paglita ng mga sanggunian: ang mga linya sa loob ng isang entri ay kailangang tig-iisang espasyo lamang,
ngunit ang espasyo sa pagitan ng bawat bibliograpikal na entri ay kailangang dalawa.
 Lahat ng mga kabanata bilang, pamagat ng kabanata at mga kasagang-paksa o subtitles ay kailgangang
nakasentro sa pahina ng papel. Lahat din ng datos na nakapaloob sa pamagating pahina.

36. • Font
 Kailangang pumili ng simpleng tipo ng font tulad ng times new roman o arial.
- Huwag gagamit ng maaarteng tipo.
- Tandaang ang mga pamanahong-papel ay isang pormal na sulatin.
- Huwag ding gagamit ng sobrang liit o sobrang laking tipo
 Pinakaideyal: sukat na labindalawa
 Ang paghahaylayt o bold facing naman ay kailangang gamitin lamang kung kailan kailangan
- Mga bilang ng kabanata
- Titles at subtitles ng katawan ng pamanahong-papel
- Pamagat ng iba pang bahagi o pahina tulad ng dahon ng pagpapatibay, pasasalamat, talaan ng nilalaman, listahan ng
talahanayan at grap.
 Ang mga italics naman ay kailangang gamitin sa mga dayuhang salitang binaybay sa orihinal na ispelling at ginamit sa loob ng
isang tekstong Filipino.
- Maaari rin itong sabstityut sa panipi.

37. • Kapitaliseysyon, Abrebiyaysyon, Pagsulat ng Bilang
 Ang tuntunin ng gramatik sa paggamit ng malalaking titik ay kailangang istriktong masunod sa pagsulat ng
pamanahong-papel tulad ng sa simula ng pangungusap, pang. Pantangi, mga dinaglat, mga titulong pantawag, atbp.
- Eksepsyon: pamagat-bilang at pamagat ng bawat kabanata sa katawan ng pamanahong-papel na isinsulat sa
malalaking titik.
 Salita ay kailangang isulat nang buo hangga't maari
- Maaari lamang daglatin ang mga titulo, mga karaniwan nang akronim, at mga salitang panukat, mga pormularya
- Huwag na huwag gagamit ng mga pinaikling salita na nakagawian na sa paggamit ng e-mail at cellphone.
 Mga buong bilang: kailangang baybayin, sinusundan lamang ito ng simbulong numerikal sa loob ng parentesis
- Petsa, taon, bilang ng kalye, serial at mga bilang na may praksyon o puntos-desimal ay maari nang isulat sa
simbulo.

38. • Bilang ng Pahina
 Ang bilang ng pahina ay kailangang ialagay sa itaas, gawing kanan o upper right hand corner ng papel.
 Ang pahina ay nagsisimula sa katawan ng pamanahong-papel o sa kabanata 1 hanggang sa mga huling pahina
 Hindi nilalagyan ang Fly Leaf, pamagating pahina, dahon ng pagpapatibay, pasasalamat, listahan ng mga talahanayan
at Grap at Listahan ng mga Nilalaman.
• Pagbabantas
 Kailangang sundin ang mga alituntuning panggramatika sa pagbabantas.
 Makakatulong kung muling sasangguni sa mga aklat na tumatalakay sa gamit ng pagbantas.
 Sa Komunikasyon sa Makabagong Panahon, tinalakay nina Bernales et al ang paksang ito.

39. • Proofreading and Editing
 Hindi maiiwasan ang mga pagkakamali sa pagsusulat.
 Maaaring ito ay pagkakamali sa gramatika, ispeling, pagbabantas o sa pagsipi ng mga datos.
 Maaari ring ang pagkakamalami ay tipograpikal o pagkakamali sa pag-eenkowd sa kompyuter lalo na kung ibang
tao ang nag-enkowd o nagtayp ng teksto.
 Mahalaga ang hakbang na proofreading
- Muling pinapasadahan ang teksto upang salain at iwasto ang anumang pagkakamali.
- Isa itong mahalagang tungkulin ng mananaliksik bago ipasa ang pinal na kopya ng kanyang pamanahong-
papel.
 May mga pagkakataong ang mga manananliksik na hindi gaanong maalam sa gramatika o hindi nakatitiyak sa
kawastuhan ng kanyang presentasyon ay kumukha at nagbabayad pa ng editor: Gawain ay kailangang ilimta
lamang sa gawaing pag-edit ng mga pagkakamali sa teksto

40. * Pag-edit
- Ang Pag-edit ay ang pagwawastong ginagawa sa kung ano ang sinimulan mong ginagawa sa sandaling natapos
mo ang iyong unang draft. Dapat na basahing muli ang iyong draft upang makita, halimbawa, kung ang papel ay
nakaayos, ang mga transisyon sa pagitan ng mga talata ay makinis, at ang iyong mga katibayan ay talagang nagba-back
up sa iyong mga argumento.
* Proofreading o pagwawasto
- Ito ay ang huling yugto ng proseso ng pag-edit, na tumututok sa mga maling baybay at mga pagkakamali sa
gramatika at bantas. Dapat na i-proofread ang lahat ng mga natapos na mga pagbabago sa pag-edit.

41. MARAMING
SALAMAT
SA PAKIKINIG!!!