Crc erkh zuin barimt bichgiin emhetgel

ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ
ÑÀËÁÀÐÛÍ ÝÐÕ Ç¯ÉÍ
ÁÀÐÈÌÒ ÁÈ×ÃÈÉÍ
ÝÌÕÝÒÃÝË
Óëààíáààòàð õîò
2014 îí

Ýìõýòãýñýí:
Ò.Óóãàíáàò
Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ
Õîðîîíû Ãýðýý ýðõ ç¿éí ìýðãýæèëòýí
Õÿíàñàí:
Ò.Íàðàíìàíäàõ
ÕÕÇÕ-íû Ýðõ ç¿é, ìýäýýëýë,
çàõèðãààíû àëáàíû äàðãà
Ö.Ìªíõçóë
ÕÕÇÕ-íû Ýðõ ç¿é, ìýäýýëýë,
çàõèðãààíû àëáàíû ìýðãýæèëòýí
Ýõ áýëòãýë:
Íîìóí Åðªªë ÕÕÊ
Õàÿã: Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ Õîðîî
Ìîíãîë Óëñ, Óëààíáààòàð õîò 14201
Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã, Ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ 13
Ìåòðî Áèçíåñ òºâ, 5 äàâõàð
Öàõèì õóóäàñ: www.crc.gov.mn
Èìýéë: info@crc.gov.mn
Õîëáîî áàðèõ:
Óòàñ: 976 11 304257,
976 11 304258,
18001858
Ôàêñ: 976 11 366040

ªìíºõ ¿ã
Ìîíãîë Óëñûí ñòðàòåãèéí ÷óõàë ñàëáàðûí íýã áîëñîí õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí
õºãæëèéí áîäëîãî, òýðã¿¿ëýõ ÷èãëýëýý òîäîðõîéëîí, òåõíèê òåõíîëîãèéí øèíý îëîëò,
øèíý÷ëýëò ýð÷èìòýé íýâòýð÷ áóé ýíý ¿åä çîõèöóóëàëòûí òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ íü
óëàì á¿ð à÷ õîëáîãäîëòîé áîëæ áàéíà.
Çîõèöóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààã çàõ çýýë, òåõíèê òåõíîëîãèéí øààðäëàãàä íèéöñýí,
èë òîä, íýýëòòýé, çîõèöóóëàëòûí áàðèìò áè÷ãèéã îëîí óëñûí ñòàíäàðòàä íèéö¿¿ëýí
áîëîâñðîíãóé áîëãîõ, øèíý÷ëýõ, á¿õ òàëóóäûí àøèã ñîíèðõîëä íèéöñýí áèçíåñèéí
îð÷èí áèé áîëãîõ, ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàð, íºõöºë øààðäëàãûã õàíãóóëàõ àæëûã øèíý
øàòàíä ãàðãàõ çýðýã çîðèëòóóäûã õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýä áàéíà.
Ñàëáàðûí õýìæýýíä çîõèöóóëàëòûí àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõýä á¿õèé ë òàëààð äýìæèã÷,
õàìòðàã÷ áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ, òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íàðò çîðèóëñàí
õýëýëö¿¿ëýã óóëçàëò çîõèîí áàéãóóëàõ, ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí çºâëºãºº äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ,
õîðîîíû õóðàëäààíû øèéäâýðèéã îëîí íèéòýä ñóðòàë÷ëàõ, õ¿ðòýýìæòýé áîëãîõ òàëààð
àíõààð÷ àæèëëàæ èðëýý.
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí õýìæýýíä 2014 îíûã “Ýðõç¿éí øèíý÷ëýëòèéí æèë”
áîëãîí çàðëàñàíòàé õîëáîîòîéãîîð òóñ õîðîî íü ä¿ðýì æóðàì, íºõöºë øààðäëàãà,
çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë, áàðèìò áè÷ã¿¿ääýý õîëáîãäîõ íýìýëò, ººð÷ëºëòèéã îðóóëàí
øèíý÷ëýí áàòëààä áàéíà. Òóñ õîðîîíîîñ áàòëàí ãàðãàäàã ýðõç¿éí áàðèìò áè÷ã¿¿äèéí
80 îð÷èì õóâüä íü íýìýëò, ººð÷ëºëò îðæ øèíý÷ëýãäýí áàòëàãäààä áàéãàà áºãººä
öààøèä çîõèöóóëàëòûí ýðõç¿éí îð÷èíã óëàì áîëîâñðîíãóé áîëãîõ ÷èãëýëýýð îëîí ¿éë
àæèëëàãàà çîõèîí áàéãóóëàõààð òºëºâëºí àæèëëàæ áàéíà.
Äýýðõ çîðèëò, àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõýä ñàëáàðûí õýìæýýíä õ¿÷èí òºãºëäºð
ìºðäºãäºæ áóé õóóëü ýðõ ç¿éí áàðèìò áè÷ã¿¿ä áîëîí õàðèëöàà õîëáîî, ðàäèî
äàâòàìæ, øóóäàíãèéí çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë, ä¿ðýì æóðàì, íºõöºë øààðäëàãóóä,
¿íäýñíèé õºòºëáºð¿¿ä, ñòàíäàðòûí æàãñààëòûã áàãòààñàí ýíýõ¿¿ ýìõýòãýëèéã áîäëîãî
áîëîâñðóóëàã÷èä, çîõèöóóëàã÷èä áîëîí òºð, õóâèéí õýâøëèéí êîìïàíè, òºðèéí áóñ
áàéãóóëëàãóóä, ÀÀÍ, òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷, õýðýãëýã÷èä íàðòàà çîðèóëàí ºðãºí
áàðüæ áàéíà.
Áèäíèé ãàðãàñàí ýíýõ¿¿ ýìõýòãýë íü òà á¿õíèé ºäºð òóòìûí àæèëä ¿ð ºãººæºº ºã÷,
øèðýýíèé òàíü íîìûí òîîã íýãýýð íýìíý ãýäýãò èòãýëòýé áàéíà.
Ñàéí ¿éëñ äýëãýðýõ áîëòóãàé.
ÄÀÐÃÀ
Á.ÁÀËÃÀÍÑ¯ÐÝÍ

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
II Á¯ËÝÃ
ÆÓÐÀÌ
III Á¯ËÝÃ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒ
IV Á¯ËÝÃ
ÍªÕÖªË ØÀÀÐÄËÀÃÀ
9
247
373
469
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÑÀËÁÀÐÛÍ ÝÐÕ Ç¯ÉÍ ÁÀÐÈÌÒ ÁÈ×ÃÈÉÍ ÝÌÕÝÒÃÝË íü 4 á¿ëãýýñ á¿ðäýíý.
Á¯ËÝÃ ÕÓÓÄÀÑ

ÃÀÐ×ÈÃ ÕÓÓÄÀÑ
I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé
Õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé
Ðàäèî äîëãèîíû òóõàé
Øóóäàíãèéí òóõàé
Öàõèì ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé
Õýâëýë ìýäýýëëèéí ýðõ ÷ºëººíèé òóõàé
Çàð ñóðòàë÷èëãààíû òóõàé
Çàñãèéí ãàçðûí òóñãàé ñàíãèéí òóõàé
Ìýäýýëëèéí èë òîä áàéäàë áà ìýäýýëýë àâàõ ýðõèéí òóõàé
ªðñºëäººíèé òóõàé
Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí õºðºíãººð áàðàà, àæèë,
¿éë÷èëãýý õóäàëäàí àâàõ òóõàé
Êîíöåññûí òóõàé
II Á¯ËÝÃ
ÆÓÐÀÌ
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ
çºâøººðëèéí æóðàì
Õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã õÿíàõ æóðàì
Öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ, ñ¿ëæýý õîîðîíäûí
õàðèëöàí õîëáîëòûí åðºíõèé æóðàì
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò ñîíèðõîã÷èéí ðàäèî ñòàíöàä
äîëãèîí àøèãëàõ æóðàì
10
28
46
57
70
97
98
104
137
151

170
220

248
272

278

293

Óëñ õîîðîíäûí øóóäàíãèéí èëãýýìæèéí ãààëèéí
á¿ðä¿¿ëýëòèéí æóðàì
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýýíèé òàðèôûí
¿íäýñëýëèéã õÿíàõ æóðàì
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýý, èíæåíåðèéí áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéã õýñýã÷ëýí ò¿ðýýñë¿¿ëýõ æóðàì
Øóóäàíãèéí ¿íäñýí áîëîí áóñàä ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ,
õàðèëöàí õîëáîëòûí æóðàì
Öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààð îëãîõ æóðàì
Óëñ õîîðîíäûí îðîõ ÿðèàíû òàðèôûí ìºðäºëòºä õÿíàëò
òàâèõ æóðàì
Á¿ñ÷ëýëèéí êîä îíîîõ áîëîí øóóäàíãèéí íýãäñýí êîäûã
îëãîõ, ìýäýýëëèéí ñàíã á¿ðä¿¿ëýõ æóðàì
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò ðàäèî ñîíèðõîã÷èéí ýðõèéí
áè÷èã îëãîõ æóðàì
Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû òîíîã òºõººðºìæèéí
çàãâàðûã áàòàëãààæóóëàõ æóðàì
Ñàéòóóä äàõü ñýòãýãäëèéí õàðèëöààã çîõèöóóëàõ æóðàì
III Á¯ËÝÃ
ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒ
Õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé òàðèô òîãòîîõ àðãà÷ëàë
Ìîíãîë óëñàä èíòåðíåò ïðîòîêîë àøèãëàñàí òåëåôîí
ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé çîõèöóóëàëò
Áîãèíî çàéí ðàäèî õîëáîîíû òºõººðºìæèéí òåõíèê, ¯éë
àæèëëàãààíû ïàðàìåòð¿¿ä áîëîí äàâòàìæèéí Çóðâàñûí
çîõèöóóëàëòûí áàðèìò áè÷èã
Óòàñã¿é õîëáîëòûí (wifi) ñèñòåìèéã íýâòð¿¿ëýõýä
áàðèìòëàõ çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë
Ìîíãîë óëñàä 2700-2900 ìãö äàâòàìæèéí çóðâàñûí
çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë

298

305

308

314
322

331

336

339

350
368

370

473

377
391

398

397
403

409

413

419

424

431

436

439

445
461
466

475
Ìîíãîë óëñàä òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëýãò àøèãëàõ
470-690 ìãö-èéíäàâòàìæèéí çóðâàñûí çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë
Ìîíãîë óëñûí ìýäýýëýë, õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé
çîõèöóóëàëò
óëüòðà õýò áîãèíî äîëãèîíû (UHF) 340-350 ÌÃö
äàâòàìæèéí çóðâàñûí çîõèöóóëàëò, òåõíèêèéí íºõöºë
øààðäëàãà
Óëüòðà õýò áîãèíî äîëãèîíû (UHF) 400-430 ÌÃö
äàâòàìæèéí çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí íªõöªë
øààðäëàãà
Óëüòðà õýò áîãèíî äîëãèîíû (UHF) 440-450 ÌÃö
äàâòàìæèéí çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí íºõöºë
øààðäëàãà
2400-2483.5 ÌÃÖ-èéí ðàäèî äàâòàìæèéí çóðâàñûí
çîõèöóóëàëò, òåõíèêèéí íºõöºë øààðäëàãà
Ìîíãîë óëñàä 2500-2700 ÌÃÖ-èéí ðàäèî äàâòàìæèéí
çóðâàñûí çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë
Òåëåâèç ðàäèîãèéí îëîí ñóâãèéã äàìæóóëàõ ¿éë÷èëãýý
ýðõëýã÷èéí ñóâãèéí á¿òöèéã õÿíàõ àðãà÷ëàë
Òóñãàé äóãààð àøèãëàñàí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé
Áàãà îâðûí ñàíñðûí õîëáîîíû ñèñòåìèéí (VSAT )
Ìîíãîë óëñàä 2200-2400 ìãö äàâòàìæèéí çóðâàñûí
çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë
IV Á¯ËÝÃ
ÍªÕÖªË ØÀÀÐÄËÀÃÀ
5 ÃÃÖ ðàäèî äàâòàìæèéí çóðâàñûí çîõèöóóëàëò,
òåõíèêèéí íºõöºë øààðäëàãà
Á¿õ íèéòèéí ¿¿ðýãò ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàð, ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò,
òåõíèêèéí íàõöàëä òàâèãäàõ øààðäëàãà

Èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí òóñãàé
íºõöºë øààðäëàãà
Êîíòåíò àãðåãàòîðûí òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãà
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðèéã äàìæèí ºíãºðºõ óëñ
õîîðîíäûí òðàíçèò óðñãàë äàìæóóëàõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýõýä
òàâèãäàõ íºõöºë øààðäëàãà
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò êàáåëèéí ñóâãèéí ¿éë÷èëãýý
ýðõëýõýä òàâèãäàõ íýìýëò íºõöºë øààðäëàãà
Ìýäýýëýë, õîëáîîíû ñ¿ëæýý, äýä á¿òýö áàéãóóëàõ òóñãàé
çºâøººðëèéí òóñãàé íºõöºë øààðäëàãà
Ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàõ òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãà
Ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí
åðºíõèé íºõöºë øààðäëàãà
Òåëåâèç ðàäèîãèéí îëîí ñóâàã äàìæóóëàõ òóñãàé
çºâøººðëèéí òóñãàé íºõöºë øààðäëàãà
Òåëåâèç, ðàäèîãèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí çîõèöóóëàëòûí
åðºíõèé íºõöºë øààðäëàãà
Òåëåâèç ðàäèîãèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëýã, êàáåëèéí ñóâãèéí
òóñãàé çºâøººðëèéí òóñãàé íºõöºë øààðäëàãà
Òîîí êîíòåíòûí ¿éë÷èëãýýíèé çîõèöóóëàëòûí åðºíõèé
íºõöºë øààðäëàãà
Óëñ õîîðîíäûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé
çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãà
Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýý, äýä á¿òöèéí ñóóðèëóóëàëò, çàñâàð
¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãà
Õîò, õîò õîîðîíäûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé
Øóóäàíãèéí ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ò¿¿íèéã àøèãëàõ “à”
àíãèëëûí òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãà
Øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ “á” àíãèëëûí òóñãàé
Òîîí òåëåâèçèéí îëîí ñóâãèéã îëîí öýãò ò¿ãýýõ ñ¿ëæýýíèé
òåõíèêèéí íºõöºë, çîõèöóóëàëòûí øààðäëàãà
483

486

489

491

494
501

409

508

511

521

524

531

537

540

544

549

553

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Õóóäàñ 9-246

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
10ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÑÀËÁÀÐÛÍ ÝÐÕ Ç¯ÉÍ ÁÀÐÈÌÒ ÁÈ×ÃÈÉÍ ÝÌÕÝÒÃÝË
Á¯ËÝÃ
I
2001 îíû 02 äóãààð ñàðûí 01-íèé ºäºð
ÀÆ ÀÕÓÉÍ ¯ÉË ÀÆÈËËÀÃÀÀÍÛ ÒÓÑÃÀÉ
ÇªÂØªªÐËÈÉÍ ÒÓÕÀÉ
ÍÝÃÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ
ÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË
1 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí çîðèëò
1.1. Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü íèéòèéí àøèã ñîíèðõîë, õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä,
õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷èí, óëñ îðíû àþóëã¿é áàéäàëä õîõèðîë ó÷ðóóëæ
áîëçîøã¿é, òîäîðõîé íºõöºë, íàðèéí ìýðãýæèë øààðäàõ àæ àõóéí çàðèì
¿éë àæèëëàãààã ýðõëýõýä òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ò¿äãýëç¿¿ëýõ, õ¿÷èíã¿é
áîëãîõòîé õîëáîîòîé õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.
2 äóãààð ç¿éë. Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí
òóõàé õóóëü òîãòîîìæ
2.1. Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ
íü Èðãýíèé õóóëü, ýíý õóóëü áîëîí òýäãýýðòýé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí õóóëü
òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý.
2.2. Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä ýíý õóóëüä çààñíààñ ººðººð çààñàí
áîë îëîí óëñûí ãýðýýíèé çààëòûã äàãàæ ìºðäºíº.
2.3. Ãàçàð, áàéãàëèéí áàÿëãèéã àøèãëàõòàé õîëáîãäîæ îëãîõ çºâøººðëèéã
Ãàçðûí òóõàé, Ãàçðûí õýâëèéí òóõàé, Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí
òóõàé, Áàéãàëèéí óðãàìëûí òóõàé, Àí àãíóóðûí òóõàé, Àìüòíû àéìãèéí
òóõàé, Îéí òóõàé, Óñíû òóõàé, Õîâîðäñîí àìüòàí, óðãàìàë, òýäãýýðèéí
ãàðàëòàé ýä ç¿éëèéí ãàäààä õóäàëäààã çîõèöóóëàõ òóõàé, Àøèãò ìàëòìàëûí
òóõàé, Öºìèéí ýíåðãèéí òóõàé, Õóâèðãàñàí àìüä îðãàíèçìûí òóõàé
õóóëèàð òóñ òóñ çîõèöóóëíà.
/Ýíý õýñýãò 2006 îíû 7 äóãààð ñàðûí 8-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðóóëñàí/

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÑÀËÁÀÐÛÍ ÝÐÕ Ç¯ÉÍ ÁÀÐÈÌÒ ÁÈ×ÃÈÉÍ ÝÌÕÝÒÃÝË 11
Á¯ËÝÃ
I
3 äóãààð ç¿éë. Õóóëèéí íýð òîìú¸î
3.1. Ýíý õóóëüä õýðýãëýñýí äàðààõ íýð òîìú¸îã äîð äóðäñàí óòãààð îéëãîíî:
3.1.1.” àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðºë” /öààøèä “òóñãàé
çºâøººðºë” ãýõ/ –ãýæ òîäîðõîé òºðëèéí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààã
òîãòîîñîí õóãàöàà, íºõöºë, øààðäëàãûí äàãóó ýðõëýí ÿâóóëàõ ýðõèéã
èðãýí, àøãèéí áà àøãèéí áóñ õóóëèéí ýòãýýäýä ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ
îëãîñîí àëáàí ¸ñíû áàðèìò áè÷ãèéã;
3.1.2. “òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ “ ãýæ òîäîðõîé òºðëèéí ¿éë àæèëëàãàà
ýðõëýõýýð ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ òóñãàé çºâøººðºë àâñàí ýòãýýäèéã.
ÕÎ¨ÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÒÓÑÃÀÉ ÇªÂØªªÐËÈÉÃ ÎËÃÎÕ, Ò¯ÄÃÝËÇ¯¯ËÝÕ, Õ¯×ÈÍÃ¯É ÁÎËÃÎÕ
4 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí àãóóëãà
4.1. Òóñãàé çºâøººðºëä äîð äóðäñàí ç¿éëèéã òóñãàíà;
4.1.1. òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîñîí áàéãóóëëàãûí íýð;
4.1.2. òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí íýð, õàÿã;
4.1.3. ýðõëýõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òºðºë;
4.1.4. òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà;
4.1.5. òóñãàé çºâøººðëººð ýðõëýõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíä òàâèõ
íºõöºë, øààðäëàãà;
4.1.6. òóñãàé çºâøººðëèéí äóãààð, îëãîñîí îí, ñàð, ºäºð;
4.1.7. òóñãàé çºâøººðºë îëãîñîí áàéãóóëëàãûí ýðõ á¿õèé àëáàí
òóøààëòíû ãàðûí ¿ñýã, òàìãà /òýìäýã/.
5 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí ¿éë÷ëýõ õ¿ðýý
5.1. Òóñãàé çºâøººðºë øààðäàõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààã õýðýâ òóñãàéëàí
çààñàí áîë òóõàéí íóòàã äýâñãýðò ÿâóóëíà.
5.2. Òóñãàé çºâøººðºë øààðäàõààñ áóñàä òºðëèéí àæ àõóéí ¿éë

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
àæèëëàãààã õóóëü òîãòîîìæ, ñòàíäàðò øààðäëàãàä íèéö¿¿ëýí, çºâõºí
á¿ðòãýõ áàéãóóëëàãàä á¿ðòã¿¿ëñíèé ¿íäñýí äýýð ÷ºëººòýé ýðõýëæ áîëíî.
5.3. Òóñãàé çºâøººðëèéã õóóëüä çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä áóñäàä
õóäàëäàõ, áýëýãëýõ, áàðüöààëàõ çýðãýýð øèëæ¿¿ëæ ¿ë áîëíî.
5.4. Òóñãàé çºâøººðºë øààðäàãäàõ ¿éë àæèëëàãààã ýðõëýõ ýðõ ýíý õóóëüä
çààñíû äàãóó òóñãàé çºâøººðëèéã àâñàí ºäðººñ ¿¿ñíý.
/Ýíý õýñãèéã 2002 îíû 7 äóãààð ñàðûí 4-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
6 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà, ò¿¿íèéã ñóíãàõ
6.1. Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë òóñãàé çºâøººðëèéã 3 æèëýýñ äîîøã¿é
õóãàöààãààð îëãîíî.
6.2. Òóñãàé çºâøººðëèéã õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë àíõ îëãîñîí
õóãàöààíààñ íü äîîøã¿é õóãàöààãààð ñóíãàæ áîëíî.
6.3. Õýðýâ õóóëüä ººðººð çààãààã¿é, ýíý õóóëèéí 13.1-ä çààñàí íºõöºë
áàéäàë èëðýýã¿é òîõèîëäîëä çºâõºí çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí ºðãºäëèéã
¿íäýñëýí 3 õîíîãèéí äîòîð òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãàíà.
6.4. Òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë, øààðäëàãûã çºð÷ñºí òîõèîëäîëä òóñãàé
çºâøººðëèéí õóãàöààã ñóíãàõã¿é.
7 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ æóðàì
7.1. Ýíý õóóëèéí 15 äóãààð ç¿éëä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéã õóóëüä ººðººð
çààãààã¿é áîë òºðèéí çàõèðãààíû õîëáîãäîõ òºâ áàéãóóëëàãà îëãîíî.
7.2.Õóóëüä çààñàí áîë õ¿íñíèé ÷èãëýëèéí ¿éë àæèëëàãààã çºâøººðºë
àâñíû ¿íäñýí äýýð ýðõýëíý.
/Ýíýõýñãèéã2012îíû12äóãààðñàðûí20-íûºäðèéíõóóëèàðººð÷ëºííàéðóóëñàí/
7.3.Òóõàéíòºðëèéíàæàõóéí¿éëàæèëëàãààíäõàìààðàõòóñãàéçºâøººðºëòýé
õîëáîîòîé íàðèéâ÷èëñàí æóðìûã òóñ òóñûí õóóëèàð çîõèöóóëíà.
7.4. Ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë ñîíãîí øàëãàðóóëàëòûí
¿íäñýí äýýð òóñãàé çºâøººðºë îëãîæ áîëíî.
8 äóãààð ç¿éë. Õîðèãëîõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà
8.1. Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýðò äàðààõ òºðëèéí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà
ýðõëýõèéã õîðèãëîíî:
8.1.1. õàð òàìõè, õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë ìàíñóóðóóëàõ áîäèñ
¿éëäâýðëýõ, èìïîðòëîõ, õóäàëäàõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
/Ýíý çààëòàä 2002 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 28-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðóóëñàí/
8.1.2. ñàäàð ñàìóóí ÿâäëûã çîõèîí áàéãóóëàõ, ò¿¿íèéã àëèâàà õýëáýðýýð
ñóðòàë÷ëàõ, äýìæèõ;
8.1.3. êàçèíîãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
8.1.4. îëîí øàòëàëò ìàðêåòèíã áóþó ïèðàìèä òîãòîëöîîíû çàìààð
õóóðàí ìýõýëæ àøèã õîíæîî îëîõ ¿éë àæèëëàãàà.
8.2. Ýíý õóóëèéí 8.1.3 äàõ çààëò íü ÷ºëººò á¿ñèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèä
õàìààðàõã¿é
/Ýíý õýñãèéã 2002 îíû 6 äóãààð ñàðûí 28-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
9 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîä áàðèìòëàõ çàð÷èì ,
øààðäëàãà
9.1. Ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðºë îëãîõäîî äàðààõ çàð÷ìûã
áàðèìòàëíà:
9.1.1. óëñ îðíûã áàòëàí õàìãààëàõ áîëîí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ,
íèéòèéí ýðõ àøèã, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õàìãààëàõ;
9.1.2. àæ àõóé ýðõëýõ òààòàé îð÷íûã á¿ðä¿¿ëýõ;
9.1.3. èë òîä, øóóðõàé áàéõ ;
9.1.4. çºâõºí õóóëüä çààñàí òîõèîëäîëä òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ .
10 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ áàéãóóëëàãûí ýðõ
10.1. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü äàðààõ ýðõòýé
10.1.1. õóóëüä çààñàí íºõöºë, æóðìûí äàãóó òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ;
10.1.2. òóñãàé çºâøººðëèéã á¿ðòãýõ;
10.1.3. òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë, øààðäëàãûã áèåë¿¿ëæ áàéãààä
õÿíàëò òàâèõ;
10.1.4. òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ, ñýðãýýõ;
10.1.5. òóñãàé çºâøººðëèéã ñóíãàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ.
11 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë àâàõàä á¿ðä¿¿ëýõ áàðèìò áè÷èã
11.1. Òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëíý :
11.1.1. òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäºë /ýðõëýõ ¿éëäâýðëýë,
¿éë÷èëãýýíèé òºðºë, õóãàöààã òîäîðõîé äóðüäàõ/;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
11.1.2. òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü õóóëèéí ýòãýýä áîë óëñûí
á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý;
11.1.3.òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü èðãýí áîë èðãýíèé ¿íýìëýõèéí
õóóëáàð /áàðèìò áè÷ãèéã õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà ýðõ á¿õèé ýòãýýä õóóëáàðûã
ýõ õóâüòàé íü òóëãàæ, õóóëáàð ¿íýí çºâ áîëîõ òóõàé òýìäýãëýãýýã ¿íý
òºëáºðã¿é õèéíý/, õýðýâ øóóäàíãààð èð¿¿ëñýí áîë íîòàðèàò÷ààð
ãýð÷ë¿¿ëñýí õóóëáàð;
/Ýíý çààëòûã 2011 îíû 02 äóãààð ñàðûí 10-íû ºäðèéí õóóëèàð
ººð÷ëºí íàéðóóëñàí/
11.1.4. óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæ òºëñºí áàðèìò;
11.1.5. òóõàéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé îíöëîãîîñ øàëòãààëàí õóóëüä
çààñàí áóñàä áàðèìò áè÷èã;
11.1.6. ýíý õóóëèéí 15.5.7; 15.5.8; 15.6.1-15.6.3; 15.6.5; 15.8.3; 15.8.8;
15.8.18; 15.8.20; 15.10.4.-15.10.6; 15.10.14; 15.11.1; 15.11.2; 15.12.1-15.12.6-ä
çààñàí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààã ýðõëýõýä àéìàã, íèéñëýëèéí Çàñàã
äàðãûí ñàíàëûã àâñàí áàéíà.
/Ýíý çààëòàä 2005 îíû 7 äóãààð 1-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðóóëñàí/
11.2. Ýíý ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààñ áóñàä áàðèìò áè÷èã, òºëáºð,
õóðààìæ øààðäàæ áîëîõã¿é.
11.3.Ýíý õóóëèéí 15.10.5, 15.10.6-ä çààñàí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ
òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîä àéìàã, íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãà ñàíàëàà 30
õîíîãèéí äîòîð Ãåîëîãè, óóë óóðõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
áàéãóóëëàãàä èð¿¿ëýýã¿é áîë çºâøººðñºí ãýæ ¿çíý.
12 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ
12.1. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü òóñãàé çºâøººðºë
õ¿ññýí ºðãºäºë, õîëáîãäîõ áóñàä áàðèìò áè÷ãèéã õÿíàí ¿çýæ, òóñãàé
çºâøººðºë îëãîõ ýñýõ òóõàé àñóóäëûã õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë
ºðãºäºë õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø àæëûí 21 õîíîãèéí äîòîð øèéäâýðëýíý.
12.2. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîîñ òàòãàëçñàí áîë òàòãàëçñàí ¿íäýñëýëèéã
çààæ áè÷ãýýð õàðèó ºãíº.
12.3. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü øààðäëàãàòàé áîë
ºðãºäºë ãàðãàã÷èéí áàðèìò áè÷ãèéã õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãààð íÿãòëàí
øàëãóóëàõ, ìàãàäëàí øèíæèëãýý õèéëãýõ ýðõòýé.

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
12.4. Ìàãàäëàí øèíæèëãýý õèéëãýõ òîõèîëäîëä ºðãºäëèéã øèéäâýðëýõ
õóãàöààã 14 õîíîãîîð ñóíãàæ áîëíî.
12.5. Ýíý õóóëèéí 15.10.17-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðëèéã õîëáîãäîõ
ìýðãýæëèéí õîëáîîíû ãèø¿¿í õóóëèéí ýòãýýäýä îëãîíî.
13 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ
13.1. Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà, íºõöºë, øààðäëàãûã çºð÷ñºí
òîõèîëäîëä ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí
òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîñîí áàéãóóëëàãà ò¿¿íèéã 3 ñàð õ¿ðòýë õóãàöààãààð
ò¿äãýëç¿¿ëæ áîëíî.
13.2. Òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîñîí ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü ò¿äãýëç¿¿ëñýí
øèéäâýðèéí òàëààð òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ áîëîí õàðüÿàëàõ òàòâàðûí
àëáàíä 3 õîíîãèéí äîòîð áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.
13.3. Òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîñîí áàéãóóëëàãà íü òóñãàé çºâøººðëèéí ¿éë÷ëýëèéã
ò¿äãýëç¿¿ëñýí íºõöºë àðèëñàí òîõèîëäîëä óóë çºâøººðëèéã ñýðãýýíý.
14 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ
14.1. Òóñãàé çºâøººðëèéã îëãîñîí áàéãóóëëàãà íü äàðààõ òîõèîëäîëä
òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîíî:
14.1.1. òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ õ¿ñýëò ãàðãàñàí;
14.1.2. õóóëèéí ýòãýýä òàòàí áóóãäñàí;
14.1.3. òóñãàé çºâøººðëèéã àâàõäàà õóóðàì÷ áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëñýí
íü òîãòîîãäñîí ;
14.1.4. òóñãàé çºâøººðëèéí íºõöºë, øààðäëàãûã óäàà äàðàà áóþó
íîöòîé çºð÷ñºí;
/Ýíý çààëòàä 2003 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 20-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðóóëñàí/
14.1.5. òóñãàé çºâøººðëèéã ò¿äãýëç¿¿ëñýí õóãàöààíä çºð÷ëèéã àðèëãàõ
òàëààð òàâüñàí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é.
14.1.6.ñòðàòåãèéí à÷ õîëáîãäîë á¿õèé ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ
áàéãàà àæ àõóéí íýãæèä ãàäààäûí õºðºíãº îðóóëàëòûã çîõèöóóëàõ
òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéã çºð÷ñºí.
/Ýíý çààëòûã 2012 îíû 5 äóãààð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
14.2. Òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí òóõàé øèéäâýðèéí òàëààð

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
òóñãàé çºâøººðºë îëãîñîí áàéãóóëëàãà íü øèéäâýð ãàðñíààñ õîéø 3
õîíîãèéí äîòîð òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ áîëîí õàðüÿàëàõ òàòâàðûí
àëáàíä áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.
15 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýð ýðõëýõ àæ àõóéí ¿éë
àæèëëàãààíû òºðºë
15.1. Ýíý ç¿éëä çààñàí ¿éë àæèëëàãààã òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýð ýðõýëíý.
15.2. Áàíêíû ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýëýýð:
15.2.1. áàíê áàéãóóëàõ, áàíêíû ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ.
15.2.2.Ýíý çààëòûã 2005 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð
õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/
15.3. Áàíêíààñ áóñàä ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýëýýð:
15.3.1. áàíê áóñ ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.2. àðèëæààíû äààòãàëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.3. äààòãàëûí ìýðãýæëèéí îðîëöîã÷èéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.4. áàíêíààñ áóñàä ýòãýýä õàäãàëàìæ, çýýëèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.5. ¿íýò öààñíû çàõ çýýëä çîõèöóóëàëòòàé ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòûã 2013 îíû 5 äóãààð ñàðûí 24-íèé ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºí
íàéðóóëñàí áºãººä 2014 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 01-íèé ºäðººñ äàãàæ ìºðäºíº/
15.3.6. õºðºíãººð áàòàëãààæñàí ¿íýò öààñ ãàðãàõ;
/Ýíý çààëòûã 2010 îíû 04 ä¿ãýýð ñàðûí 23-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
15.3.7. áàðüöààò ¿íýò öààñíû õºðºíãèéí áàãöûí á¿ðòãýëèéã õÿíàã÷èéí
¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.8. õºðºíãººð áàòàëãààæñàí ¿íýò öààñòàé õîëáîîòîéãîîð õºðºíãº
èòãýìæëýí óäèðäàõ ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.3.9. çýýëèéí ìýäýýëëèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
/Ýíý õýñãèéã 2005 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.4. Ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ÷èãëýëýýð:

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.4.1. íèéãìèéí äààòãàëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòàä 2005 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð
ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
15.4.2. àóäèòûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.4.3. ¿íýò öààñ ¿éëäâýðëýõ;
15.4.4. ýä ìºíãºíèé õîíæâîðò ñóãàëàà ãàðãàõ.
15.4.5./Ýíý çààëòûã 2008 îíû 5 äóãààð ñàðûí 20-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.4.7. ãààëèéí çóó÷ëàã÷èéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.4.8. ãààëèéí áàòàëãààò á¿ñýä ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòàä 2008 îíû 5 äóãààð ñàðûí 20-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.4.9. õºðºíãèéí ¿íýëãýý õèéõ;
15.4.10. òàòâàðûí ìýðãýøñýí çºâëºõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ.
15.5. Õóóëü ç¿éí ÷èãëýëýýð:
/Ýíý õýñýãò 2012 îíû 08 äóãààð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
15.5.1. /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.5.2./Ýíý çààëòûã 2011 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 20-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.5.4. íîòàðèàòûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.5.6./Ýíý çààëòûã 2008 îíû 5 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.5.7. òºëáºðò òààâàð, áîîöîîò òîãëîîìûí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ;
15.5.8. ãàëò çýâñýã ¿éëäâýðëýõ, õóäàëäàõ;
15.5.11. òàìãà, òýìäýã ¿éëäâýðëýõ;
15.6. Áàéãàëü îð÷íû ÷èãëýëýýð:
15.6.1. îçîí çàäàëäàã áîäèñ, ò¿¿íèéã àãóóëñàí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã
èìïîðòëîõ, õóäàëäàõ, àøèãëàõ;
15.6.2.òýñýð÷,äýëáýðýõýýñáóñàäõèìèéíõîðòáîëîíàþóëòàéáîäèñ¿éëäâýðëýõ;
15.6.3. òýñýð÷ äýëáýðýõýýñ áóñàä õèìèéí õîðò áîëîí àþóëòàé áîäèñ
èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, õèë äàìæóóëàí òýýâýðëýõ, àøèãëàõ, õóäàëäàõ,
óñòãàõ;
/Ýíý çààëòàä 2008 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 3-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò
îðóóëñàí/
/Ýíý çààëòàä 2013 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 31-íèé ºäðèéí õóóëèàð
íýìýëò îðóóëñàí/
15.6.4/Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.6.5. ñòàíäàðòààð õ¿ëöýõ õýìæýýã íü òîãòîîãîîã¿é áîõèðäóóëàõ áîäèñ
àãààðò ãàðãàõ;
15.6.6. áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ áàéäëûí íàðèéâ÷èëñàí ¿íýëãýý õèéõ;
15.6.7.áàéãàëü îð÷èíä îíöãîé õîð õºíººë ó÷ðóóëæ áîëçîøã¿é íºëºº
á¿õèé õèìèéí õîðò áîëîí àþóëòàé áîäèñ èìïîðòëîõ, õóäàëäàõ,
¿éë÷èëãýý ýðõëýõ.
15.7. Áîëîâñðîë, ñî¸ë, øèíæëýõ óõààíû ÷èãëýëýýð:

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.7.1. èõ ñóðãóóëü, äýýä ñóðãóóëü, êîëëåæ áàéãóóëàõ;
/Ýíý çààëòûã 2009 îíû 02 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºí
íàéðóóëñàí/
15.7.2. ìàãèñòð, äîêòîðûí çýðýã îëãîõ ñóðãàëò ýðõëýõ;
15.7.3. ò¿¿õ, ñî¸ëûí õîñã¿é ¿íýò, ¿íýò äóðñãàëò ç¿éëñèéã óëñûí õèëýýð
íýâòð¿¿ëýõ;
15.7.4. äýýä áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãà øèíý ìýðãýæëýýð ñóðãàëò ÿâóóëàõ;
15.7.5. ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà áàéãóóëàõ;
15.7.6. ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãàä øèíý
ìýðãýæëýýð ñóðãàëò ÿâóóëàõ;
15.7.7. ãàäààä óëñàä áîëîâñðîë ýçýìø¿¿ëýõ, ñóðãàëòàä õàìðóóëàõàä
çóó÷ëàõ ¿éë÷èëãýý.
/Ýíý çààëòûã 2012 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
15.7.8. îëîí óëñûí õºòºëáºðèéí ñóðãàëòòàé åðºíõèé áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü
áîëîí åðºíõèé áîëîâñðîëûí ëàáîðàòîðè ñóðãóóëèéã áàéãóóëàõ;
/Ýíý çààëòûã 2012 îíû 5 äóãààð ñàðûí 9-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
15.7.9. ãàäààäûí õºðºíãº îðóóëàëòòàé öýöýðëýã, ñóðãóóëü áàéãóóëàõ;
15.8. Ò¿ëø, ýð÷èì õ¿÷íèé ÷èãëýëýýð:
15.8.1. /Ýíý çààëòûã 2009 îíû 07 äóãààð ñàðûí 16-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.8.2. ýð÷èì õ¿÷íèé ýõ ¿¿ñâýð, øóãàì ñ¿ëæýý áàðüæ áàéãóóëàõ;
15.8.3. ýð÷èì õ¿÷ ¿éëäâýðëýõ, äàìæóóëàõ, äèñïåò÷åðèéí çîõèöóóëàëò
õèéõ, ò¿ãýýõ, õàíãàõ, áîðëóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.8.4. /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 7 äóãààð ñàðûí 1-íèé ºäðèéí õóóëèàð
15.8.5. çóóõ, äàðàëòàò ñàâ, øóãàì õîîëîéí óãñðàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
/Ýíý õýñýãò 2003 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 28-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðóóëñàí/

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
/Ýíý õýñãèéã 2005 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.9. Íèéãìèéí õàìãààëàë, õºäºëìºð ýðõëýëòèéí ÷èãëýëýýð:
15.9.1. ãàäààäàä àæèëëàõ õ¿÷ ãàðãàõ, ãàäààäààñ àæèëëàõ õ¿÷ àâàõ,
õºäºëìºð ýðõë¿¿ëýõ òàëààð èðãýäýä çóó÷ëàõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ.
15.10. ¯éëäâýðëýë, õóäàëäààíû ÷èãëýëýýð:
15.10.2. ¿íýò ìåòàëë, ýðäýíèéí ÷óëóóãààð ýäëýë õèéõ ¿éëäâýðëýë ýðõëýõ;
15.10.4. òýñýð÷ äýëáýðýõ áîäèñ, òýñýëãýýíèé õýðýãñýë èìïîðòëîõ,
ýêñïîðòëîõ, õóäàëäàõ ¿éëäâýðëýõ, òýñýëãýýíèé àæèë ÿâóóëàõ;
/Ýíý çààëòàä 2004 îíû 5 äóãààð ñàðûí 6-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò
îðóóëñàí áà 2006 îíû 5 äóãààð ñàðûí 25-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷èëñºí/
/Ýíý çààëòàä 2008 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 3-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò
îðóóëñàí/
/Ýíý çààëòàä 2013 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 31-íèé ºäðèéí õóóëèàð
15.10.5. àøèãò ìàëòìàëûí õàéãóóë õèéõ;
15.10.6. àøèãò ìàëòìàë àøèãëàõ;
15.10.7 /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð
15.10.8 /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð
õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí /
õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí /
15.10.11. ãàçðûí òîñòîé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ.
15.10.12. ñîãòóóðóóëàõ óíäàà èìïîðòëîõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.10.13. ãàçðûí òîñíû á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýë ýðõëýõ;
15.10.14. òàìõè èìïîðòëîõ;
15.10.15. òºìºðëºã áîëîâñðóóëàõ, ìàøèíû ¿éëäâýðëýë ýðõëýõ;
15.10.16. ¿éëäâýðëýë, òåõíîëîãèéí ïàðêèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.10.17. á¿õ òºðëèéí øàòàõóóíûã èìïîðòëîõ, áººíèé áîëîí
æèæèãëýíãèéí õóäàëäàà ýðõëýõ;
15.11.Õ¿íñ, õºäºº àæ àõóéí ÷èãëýëýýð:
15.11.1. òàìõèíû óðãàìàë òàðèõ, òàìõè ¿éëäâýðëýõ;
15.11.2. ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿íýýð íýðñýí øèìèéí àðõèíààñ áóñàä ñîãòóóðóóëàõ
óíäàà ¿éëäâýðëýõ;
15.11.3. òàðèìàë óðãàìëûí ¿ð ¿éëäâýðëýõ;
15.11.4. ìàëûí ýì, ýìíýëãèéí õýðýãñëèéã ¿éëäâýðëýõ, èìïîðòëîõ;
15.11.6. óðãàìàë õàìãààëàõàä àøèãëàõ áîäèñûã èìïîðòëîõ, áîðëóóëàõ;
15.11.7. øèíýýð çîõèîí á¿òýýñýí áîëîí ãàäààäààñ àâñàí ìàë, àìüòíû
ýì, ¿ð, ¿ð õºâðºëèéã ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíä íýâòð¿¿ëýõ, ãàäààäààñ
ñàéæðóóëàã÷ ìàë, àìüòàí àâàõ, ¿ðæëèéí ìàë, àìüòíûã ãàäààäàä ãàðãàõ;
15.12. Ýð¿¿ë ìýíäèéí ÷èãëýëýýð:

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.12.2. õ¿íèé ýì, ýìíýëãèéí õýðýãñýë,áàãàæ, òîíîã òºõººðºìæ, ïðîòåç
¿éëäâýðëýõ, õóäàëäàõ,èìïîðòëîõ;
/Ýíý çààëòàä 2006 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò
îðóóëñàí/
15.12.3. ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ á¿õ òºðëèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.12.4. ìàíñóóðóóëàõ áîëîí ñýòãýöýä íºëººëºõ ýì, áîäèñ, òýäãýýðèéí
óãòâàð áîäèñ áîëîí ýìèéí ¿éëäâýðëýë, õóäàëäàà ýðõëýõ, èìïîðòëîõ,
ýêñïîðòëîõ;
/Ýíý çààëòàä 2002 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 28-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò
îðóóëñàí/
15.12.6. ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷ íÿí, ò¿¿íèé õîðûã ºñãºâºðëºõ, ¿ðæ¿¿ëýõ, õàäãàëàõ,
íººöëºõ, òýýâýðëýõ, õóäàëäàõ, óëñûí õèëýýð íýâòð¿¿ëýõ;
15.12.7. /Ýíý çààëòûã 2002 îíû 4 ä¿ãýýð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí õóóëèàð
15.12.8. àõóéí øàâüæ, ìýðýã÷ óñòãàõ, õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.12.9. áèîëîãèéí èäýâõò ¿éë÷èëãýýòýé á¿òýýãäýõ¿¿íèéã èìïîðòëîõ,
¿éëäâýðëýõ, õàíãàí íèéë¿¿ëýõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.12.11. óëñûí õýìæýýíèé áîëîí ãàäààäûí õºðºíãº îðóóëàëòòàé ýð¿¿ë
ìýíäèéí áàéãóóëëàãà ìýðãýæëèéí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ.
15.13. Çîõèîã÷èéí ýðõ, ïàòåíòèéí ÷èãëýëýýð:
15.13.1. îþóíû ºì÷èéí èòãýìæëýãäñýí òºëººëºã÷ººð àæèëëàõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
/Ýíý õýñãèéã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/
15.14. Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ÷èãëýëýýð:
15.14.3. öàõèëãààí øàò, ºðãºõ êðàíû óãñðàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.14.5. íèéòèéí àæ àõóéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.14.6.áàðèëãàáàéãóóëàìæèéíçóðàãòºñºëáîëîâñðóóëàõ,áàðèëãàóãñðàëòûí
àæèë ýðõëýõ, áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿éëäâýðëýë, ºðãºõ áàéãóóëàìæ, ò¿¿íèé
ýä àíãèéí ¿éëäâýðëýë, óãñðàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòàä 2008 îíû 2 äóãààð ñàðûí 5-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò
îðóóëñàí/
15.14.7. ãåîäåçè, çóðàã ç¿éí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.15. Çàì, òýýâýð, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ÷èãëýëýýð:
15.15.1. òºìºð çàìûí ñóóðü á¿òýö áàðèõ, àøèãëàõ;
15.15.2. èðãýíèé íèñýõèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.15.3. òºìºð çàìûí òýýâýðëýëòèéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ;
15.15.4. àâòîçàì, çàìûí áàéãóóëàìæèéã áàðèõ, çàñâàðëàõ ;
15.15.5. àâòîòýýâðèéí õýðýãñýëä òåõíèêèéí õÿíàëòûí ¿çëýã õèéõ àæèë ýðõëýõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.15.9. óñàí çàìûí òýýâðèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.15.11. òºìºð çàìûí ñóóðü á¿òýö, õºäëºõ á¿ðýëäýõ¿¿íèéã ¿éëäâýðëýõ,
óãñðàõ, çàñâàðëàõ;
15.15.12. òýýâðèéí õýðýãñëèéí óëñûí äóãààð ¿éëäâýðëýõ;
15.16. Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî, òåõíîëîãèéí ÷èãëýëýýð:
15.16.1. ðàäèî äàâòàìæ, ðàäèî äàâòàìæèéí çóðâàñ àøèãëàõ;
15.16.2. õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ò¿¿íèé
àøèãëàëò, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.16.3. êîíòåíòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.16.4. òîîí ãàðûí ¿ñãèéí ãýð÷èëãýý îëãîõ;
15.17. Ñòàíäàð÷ëàë, õýìæèë ç¿éí ÷èãëýëýýð:
15.17.1. õýìæèõ õýðýãñëèéã ¿éëäâýðëýõ, ñóóðèëóóëàõ, çàñâàðëàõ, õóäàëäàõ;
15.18. Öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë, öºìèéí ýíåðãèéí ÷èãëýëýýð:
15.18.1. öºìèéí òºõººðºìæ áàðèõ, ººð÷ëºõ, øèíý÷ëýõ, àøèãëàëòààñ ãàðãàõ;
15.18.2. öºìèéí òºõººðºìæ àøèãëàõ;
15.18.3. öºìèéí áîäèñ ýçýìøèõ, àøèãëàõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
15.18.4. öºìèéí áîäèñ èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, òýýâýðëýõ, õàÿãäëûã áóëøëàõ;
15.18.5. öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë ýðýõ, õàéõ;
15.18.6. öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë àøèãëàõ;
15.18.7. öàöðàã èäýâõò àøèãò ìàëòìàë èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, òýýâýðëýõ,
õàÿãäëûã áóëøëàõ, àøèãëàëòûí äàðàà ãàçàð ñýðãýýõ;
15.18.8. öàöðàãèéí ¿¿ñã¿¿ðèéã ýçýìøèõ, àøèãëàõ, õóäàëäàõ, óãñðàõ,
áàéðëóóëàõ, ò¿ðýýñëýõ, ¿éëäâýðëýõ, àøèãëàëòààñ ãàðãàõ, çàäëàõ,
õàäãàëàõ, òýýâýðëýõ, èìïîðòëîõ, ýêñïîðòëîõ, õàÿãäëûã áóëøëàõ,
àþóëã¿é áîëãîõ áîëîí ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí áóñàä ¿éë àæèëëàãàà;
16 äóãààð ç¿éë. Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà,
ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãààñ çºâøººðºë îëãîõ àæ àõóéí ¿éë
àæèëëàãààíû òºðºë
/Ýíý ç¿éëèéí ãàð÷èãò 2002 îíû 7 äóãààð ñàðûí 10-íû õóóëèàð
16.1. Äàðààõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõýä ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí
áàéãóóëëàãà òóñãàé çºâøººðºë îëãîíî:
/Ýíý õýñýãò 2002 îíû 7 äóãààð ñàðûí 10-íû õóóëèàð ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
16.1.1 /Ýíý õýñãèéã 2009 îíû 07 äóãààð ñàðûí 16-íû ºäðèéí õóóëèàð
16.2. Äàðààõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõýä Àéìàã, íèéñëýëèéí Çàñàã
äàðãà òóñãàé çºâøººðºë îëãîíî:
16.2.2. ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà ìýðãýæëèéí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ;
16.2.4. åðºíõèé áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü, öýöýðëýã áàéãóóëàõ;
îðóóëñàí/
16.2.5. ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õóäàëäàõ, ò¿¿ãýýð ¿éë÷ëýõ;
16.2.6. ýì÷èëãýýíèé ãîî çàñëûí ¿éë÷èëãýý;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
16.3. Äàðààõ àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõýä ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà
òóñãàé çºâøººðºë îëãîíî:
16.3.1. àãààðò áîõèðäóóëàõ áîäèñ ãàðãàäàã, ôèçèêèéí õîðòîé íºëººëºë
¿ç¿¿ëäýã ¿éëäâýðëýë ýðõëýõ, ñóóðèí ýõ ¿¿ñâýð àøèãëàõ;
16.3.4. òàìõè õóäàëäàõ;
ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÁÓÑÀÄ Ç¯ÉË
17 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõòîé õîëáîãäñîí ìàðãààíûã
øèéäâýðëýõ
17.1. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõòîé õîëáîãäîí ãàðñàí ìàðãààíûã òóñãàé
çºâøººðºë îëãîõ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí õîëáîãäîõ äýýä øàòíû
áàéãóóëëàãàä íü òàâüæ øèéäâýðë¿¿ëýõ áºãººä øèéäâýðèéã ýñ çºâøººðâºë
ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàæ áîëíî.
18 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ òóõàé õóóëü òîãòîîìæ
çºð÷èã÷èä õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà
18.1. Ýíý õóóëèéã çºð÷ñºí ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà
õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë ø¿¿ã÷, ýðõ á¿õèé óëñûí áàéöààã÷ çºð÷ëèéí øèíæ
áàéäëûã õàðãàëçàí äàðààõ çàõèðãààíû øèéòãýë íîãäóóëíà:
18.1.1. ýíý õóóëèéí 15, 16 äóãààð ç¿éëä çààñàí àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààã
òóñãàé çºâøººðºëã¿éãýýð ýðõýëñýí áîë õóóëü áóñààð îëñîí îðëîãûã
õóðààæ, ãýì áóðóóòàé èðãýíèéã 20000-50000, õóóëèéí ýòãýýäèéã
100000–250000 òºãðºãººð òîðãîõ;
18.1.2. ýíý õóóëèéí 7.2-ûã çºð÷ñºí áîë õóóëü áóñààð îëñîí îðëîãûã
õóðààæ, ãýì áóðóóòàé èðãýíèéã 20000–50000, õóóëèéí ýòãýýäèéã

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
100000–250000 òºãðºãººð òîðãîõ;
18.1.3. ýíý õóóëèéí 5.3-ûã çºð÷ñºí èðãýíèéã 20000-50000, àëáàí
òóøààëòíûã 30000-60000, õóóëèéí ýòãýýäèéã 100000-250000 òºãðºãººð
òîðãîæ, òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ;
18.1.4. õóóðàì÷ áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëæ òóñãàé çºâøººðºë àâñàí áîë
õóóëü áóñààð îëñîí îðëîãûã õóðààæ, ãýì áóðóóòàé èðãýíèéã 20000–
50000, õóóëèéí ýòãýýäèéã 100000-250000 òºãðºãººð òîðãîæ, òóñãàé
çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ;
18.1.5. ýíý õóóëèéí 6.3, 11.2, 12.1, 12.4, 13.2, 14.2-ûã çºð÷ñºí àëáàí
òóøààëòíûã 30000-60000 òºãðºãººð òîðãîõ;
18.1.6. ýíý õóóëèéí 15.10.17-ä çààñàí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ òóñãàé
çºâøººðëèéí íºõöºë, øààðäëàãûã çºð÷ñºí òîõèîëäîëä 10000000-
20000000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ.
19 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëü õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ
19.1. Ýíý õóóëèéã 2002 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 1–íèé ºäðººñ ýõëýí äàãàæ ìºðäºíº.
/Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºí
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ
ÈÕ ÕÓÐËÛÍ
ÄÀÐÃÀ
Ë.ÝÍÝÁÈØ

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
2001 îíû 10 äóãààð ñàðûí 18-íû ºäºð
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÒÓÕÀÉ /Øèíý÷èëñýí íàéðóóëãà/
ÍÝÃÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ
ÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË
1 ä¿ãýýð ç¿éë.
Õóóëèéí çîðèëò 1.1. Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü Ìîíãîë Óëñàä õàðèëöàà
õîëáîîíû ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ò¿¿íèéã àøèãëàõ, õàìãààëàõòàé õîëáîãäñîí
õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.
2 äóãààð ç¿éë. Õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæ
2.1. Õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæ íü ¯íäñýí õóóëü, ýíý õóóëü
áîëîí òýäãýýðòýé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí õóóëü òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý.
2.2. Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä ýíý õóóëüä çààñíààñ ººðººð çààñàí
áîë îëîí óëñûí ãýðýýíèé çààëòûã äàãàæ ìºðäºíº.
3 äóãààð ç¿éë. Õóóëèéí íýð òîìú¸îíû òîäîðõîéëîëò
3.1. Ýíý õóóëüä õýðýãëýñýí äàðààõ íýð òîìú¸îã äîð äóðäñàí óòãààð îéëãîíî:
3.1.1. ”øóãàì” ãýæ ìýäýýëýë íýâòð¿¿ëýõ, äàìæóóëàõ, õ¿ëýýí àâàõ
çîðèëãîîð áàéãóóëñàí àëèâàà äàìæóóëàã÷ îð÷èí /óòàñ, îðîí çàé
çýðýã/, òýäãýýðèéã õàìãààëàõàä õýðýãëýäýã òóñãààðëàã÷, ñóâàã÷ëàë,
áàãàíà, öàìõàã áîëîí áóñàä ç¿éëñèéí öîãöîëáîðûã;
3.1.2. ”ñ¿ëæýý” ãýæ õî¸ð áóþó ò¿¿íýýñ äýýø õýðýãëýã÷èéí õîîðîíä
ìýäýýëýë íýâòð¿¿ëýõ, äàìæóóëàõ áîëîí õ¿ëýýí àâàõàä õýðýãëýõ
õîëáîîíû øóãàì, ò¿¿í÷ëýí øóóäàíãèéí èëãýýìæèéã õ¿ëýýí àâàõ, ÿëãàí
áîëîâñðóóëàõ, òýýâýðëýõ, ãàðäóóëàõàä çîðèóëàëòòàé òåõíèê õýðýãñëèéí
èæ á¿ðäëèéã;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
3.1.3. ”àøèãëàëò” ãýæ õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé òîãòâîðòîé àæèëëàãààã
õàíãàõàä ÷èãëýñýí çàñâàð, õýìæèëò, òîõèðóóëãà õèéõ ¿éë àæèëëàãààã;
3.1.4. ”¿éë÷èëãýý” ãýæ õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýã àøèãëàí õýðýãëýã÷èéí
õîëáîî ìýäýýëëèéí õýðýãöýýã õàíãàõ ¿éë àæèëëàãààã;
3.1.5. “¿éë÷ëýã÷” ãýæ Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí
òóõàé õóóëèéí 15.8.7-ä çààñàí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë
á¿õèé èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéã;
ººðëºëò îðóóëñàí/
3.1.6. “õýðýãëýã÷”ãýæõàðèëöààõîëáîîíû¿éë÷èëãýý¿ç¿¿ëýõãýðýýíä¿éë÷èëãýýã
õóäàëäàí àâàõ ýðõòýéãýýð îðîëöîæ áàéãàà èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéã;
3.1.7. “çààãëàõ öýã” ãýæ ¿éë÷ëýã÷, õýðýãëýã÷èéí øóãàì, ñ¿ëæýý õîîðîíäîî
õàðèëöàí õîëáîãäîõ öýãèéã;
3.1.8. ”á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðýã” ãýæ òºðèéí áîäëîãûí õ¿ðýýíä
øóóäàíãèéí áîëîí öàõèëãààí õîëáîîíû çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé
¿éë÷èëãýýã àëñëàãäñàí îðîí íóòàã áîëîí ¿éë÷èëãýý õ¿ðýýã¿é õ¿í àìä
áîäèò ¿íýýð õ¿ðãýõèéã;
/Ýíý çààëòàä 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò,
3.1.9. “á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàí” ãýæ á¿õ íèéòèéí
¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëýõýýð òºâëºð¿¿ëñýí õºðºíãèéã;
/Ýíý çààëòûí äóãààðûã 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí
õóóëèàð ººð÷èëñºí/
3.1.10. ”õàðèëöàà õîëáîî” ãýæ öàõèëãààí õîëáîî, ðàäèî òåëåâèç,
øóóäàí, ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí á¿õ òºðëèéã;
3.1.11. “öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý” ãýæ öàõèëãààí õîëáîîíû
ñ¿ëæýýã àøèãëàí á¿õ òºðëèéí ìýäýýëýë äàìæóóëàõ ¿éë àæèëëàãààã;
3.1.12. “äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãºº” ãýæ óëñ, õîò õîîðîíä, îðîí
íóòãèéí ñ¿ëæýý áîëîí ¿éë÷ëýã÷èéã ÿëãàæ òàíèõ, äóóäëàãûí ÷èãëýëèéã
òîäîðõîéëîõ òîîí èëýðõèéëëèéã.

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
ÕÎ¨ÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ ÒÀËÀÀÐÕÈ ÒªÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ Á¯ÐÝÍ ÝÐÕ
4 ä¿ãýýð ç¿éë. Óëñûí Èõ Õóðëûí á¿ðýí ýðõ
4.1. Óëñûí Èõ Õóðàë õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ
áîäëîãûã òîäîðõîéëíî.
5 äóãààð ç¿éë. Çàñãèéí ãàçðûí á¿ðýí ýðõ
5.1. Çàñãèéí ãàçàð õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:
5.1.1. õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð áàðèìòëàõ òºðèéí áîäëîãî õýðýãæ¿¿ëýõ,
õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòèéã çîõèîí áàéãóóëàõ;
5.1.2. Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî áàéãóóëàõ, ò¿¿íèé ä¿ðìèéã
áàòëàõ;
5.1.3. á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàí á¿ðä¿¿ëýõ, ò¿¿íèéã
çàðöóóëàõ æóðàì áàòëàõ.
6 äóãààð ç¿éë. Õàðèëöàà õîëáîîíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ
/Ýíý ç¿éëèéí ãàð÷èãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð
/Ýíý ç¿éëèéí ãàð÷èãò 2008 îíû 12 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí õóóëèàð
6.1. Õàðèëöàà õîëáîîíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà
äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:
/Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
/Ýíý õýñýãò 2008 îíû 12 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
6.1.1. õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæ, Çàñãèéí ãàçðûí
øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ;
6.1.2. õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð áàðèìòëàõ áîäëîãî áîëîâñðóóëàõ;

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
6.1.3. õàðèëöàà õîëáîîíû çàõ çýýëä ºðñºëäººí áèé áîëãîõ áîäëîãî
áîëîâñðóóëàõ;
6.1.4. òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äýä ¿ç¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí
¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýýã òîãòîîõ æóðìûã áàòëàõ;
6.1.5. ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãºº áàòëàõ;
6.1.6. á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí òàëààðõè áîäëîãî
áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæèëòýä íü õÿíàëò òàâèõ;
6.1.7. õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýã íàéäâàðòàé, øóóðõàé, ÷àíàðòàé
áàéëãàõ, çàõèäàë õàðèëöààíû íóóöûí õàìãààëàëòàíä õÿíàëò òàâèõ;
/Ýíý çààëòûí äóãààðûã 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð
ººð÷èëñºí/
6.1.8. õàðèëöàà õîëáîîíû ìýðãýæèëòýé áîëîâñîí õ¿÷èí áýëòãýõ áîäëîãî
áîëîâñðóóëàõ;
/Ýíý çààëòûí äóãààðûã 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð
ººð÷èëñºí/
6.1.9. òºðèéí ºì÷èéí ¿íäñýí ñ¿ëæýýíèé òîãòâîðòîé àæèëëàãààã õàíãàõ,
õºãæ¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëýõ òåõíèê, òåõíîëîãè, çîõèîí
áàéãóóëàëòûí àðãà õýìæýýã òºëºâëºæ ã¿éöýòãýõ, ýðäýì øèíæèëãýý,
ñóäàëãààíû àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ;
6.1.10. òºðèéí ºì÷èéí ¿íäñýí ñ¿ëæýýã ºðãºòãºí õºãæ¿¿ëýõ ñòðàòåãè
òºëºâëºãººíèé äàãóó òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ, õîëáîãäîõ òîîöîî, ¿íýëãýý,
ä¿í øèíæèëãýý õèéõ;
6.1.11. òºðèéí ºì÷èéí ¿íäñýí ñ¿ëæýýíèé õºðºíãº îðóóëàëòûã çîõèîí
áàéãóóëàõ, ñ¿ëæýý àøèãëàëòûí ãýðýýã ¿éë÷ëýã÷òýé áàéãóóëàõ;
6.1.12. á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàíä õºðºíãº òºâëºð¿¿ëýí
çîðèóëàëòûí äàãóó çàðöóóëàõ, áèåëýëòèéã Åðºíõèé ñàéäàä òàéëàãíàõ;
6.1.13. õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð òºðººñ áàðèìòàëæ áóé áîäëîãûã
õýðýãæ¿¿ëýõýä çàñàã çàõèðãàà, íóòàã äýâñãýðèéí íýãæèéí óäèðäëàãà,

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàä ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ;
6.1.14. õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ¥;
/Ýíý çààëòûí äóãààðûã 2008 îíû 12 äóãààð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí
6.2. Õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà òºðèéí ºì÷èéí
áîëîí òºðèéí ºì÷èéí îðîëöîîòîé õóóëèéí ýòãýýäèéí óäèðäëàãûã
òîìèëîõ, ÷ºëººëºõäºº ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü õàðèëöàà õîëáîîíû
àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàòàé çºâøèëöºíº.
/Ýíý õýñýãò 2005 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðñîí/
7 äóãààð ç¿éë. Á¿õ øàòíû Çàñàã äàðãûí á¿ðýí ýðõ
7.1. Á¿õ øàòíû Çàñàã äàðãà õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã
õýðýãæ¿¿ëíý:
7.1.1. íóòàã äýâñãýðòýý õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýã ñàéæðóóëàõ àðãà
õýìæýýã õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí õýðýãæ¿¿ëýõ;
7.1.2. àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðýã, áàã, õîðîîíû ãóäàìæ, òàëáàé,
áàðèëãà, îðîí ñóóö, õàøààã õàÿãæóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ;
7.1.3. ãýíýòèéí áóþó äàâàãäàøã¿é õ¿÷íèé øèíæòýé îíöãîé íºõöºë
áàéäàë ¿¿ññýíèé óëìààñ õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä ãàðñàí îñîë,
ãýìòëèéã àðèëãàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ;
7.1.4. ðàäèî, òåëåâèçèéí áîëîí õàðèëöàà õîëáîîíû áóñàä ñ¿ëæýý
áàéãóóëæ, àøèãëàõ ñàíàà÷ëàãûã äýìæèõ, òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ;
7.1.5. õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
8 äóãààð ç¿éë. Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî
8.1. ªì÷èéí á¿õ òºðëèéí àæ àõóéí íýãæ, èðãýí õàðèëöàà õîëáîîíû çàõ
çýýëä ¿ð àøèãòàé, øóäàðãà ºðñºëäºõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõ, õóóëüä çààñàí
òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ìýðãýæëèéí ä¿ãíýëò, øèéäâýð ãàðãàõ ÷èã ¿¿ðýãòýé
Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî /öààøèä “Çîõèöóóëàõ õîðîî” ãýõ/
àæèëëàíà.
8.2. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü äàðãà, îðîí òîîíû áóñ 6 ãèø¿¿íýýñ á¿ðäýíý.
8.3. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà, ãèø¿¿íèéã Åðºíõèé ñàéä òîìèëíî.
/Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðóóëñàí/
8.4. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà, ãèø¿¿íèé á¿ðýí ýðõèéí õóãàöàà 6 æèë
áàéíà. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû ãèø¿¿äèéí àíõíû òîìèëãîîã 2,4,6 æèëýýð
õèéæ, öààøèä 6 æèëèéí õóãàöààãààð òîìèëíî.
8.5. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãûã íýã óäàà óëèðóóëàí òîìèëæ áîëíî.
8.6. Ìýðãýæëýýðýý 5-ààñ äîîøã¿é æèë àæèëëàñàí, äàðààõ øààðäëàãûã õàíãàñàí
Ìîíãîë Óëñûí èðãýíèéã Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà, ãèø¿¿íýýð òîìèëíî:
8.6.1. ýäèéí çàñàã, ìýäýýëýë õîëáîî, òåõíèê, õóóëü ç¿é, óäèðäëàãûí
äýýä áîëîâñðîëòîé, ºíäºð ìýðãýæèë, àæëûí òóðøëàãàòàé, óäèðäàí
çîõèîí áàéãóóëàõ ÷àäâàðòàé;
8.6.2. çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà, ãèø¿¿í íü ¿éë÷ëýã÷èéí ýíãèéí
õóâüöààíû 20 áóþó ò¿¿íýýñ äýýø õóâèéã äàíãààð ýçýìøèã÷, ýñõ¿ë
ò¿¿íòýé íýãäìýë ñîíèðõîëòîé ýòãýýä áàéæ áîëîõã¿é.
8.7. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà, ãèø¿¿ä õàðèëöàà õîëáîîíû óëñûí
áàéöààã÷èéí ýðõòýé áàéíà.
8.8. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü àæëûí àëáàòàé áàéíà.
8.9. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü îðîí íóòàãò îðîí òîîíû áóñ ãèø¿¿äýýñ á¿ðäýõ
ñàëáàð çºâëºëòýé áàéæ áîëíî.
8.10. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èä ¿ç¿¿ëñýí
çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñ áîëîí ðàäèî äàâòàìæèéí àøèãëàëò,
¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðººñ ñàíõ¿¿æíý.

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
8.11. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû æèëèéí òºñâèéã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà. Çîõèöóóëàõ
õîðîî íü àæëûí òàéëàí, òºñâèéí ã¿éöýòãýëèéã Çàñãèéí ãàçàðò òàéëàãíàíà.
8.12. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãàà æèë á¿ð àóäèòààð
áàòàëãààæóóëæ, íèéòýëíý.
9 ä¿ãýýð ç¿éë. Çîõèöóóëàõ õîðîîíû á¿ðýí ýðõ
9.1. Çîõèöóóëàõ õîðîî äàðààõ á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:
9.1.1. õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð òºðººñ áàðèìòàëæ áóé áîäëîãûí òàëààð
ñàíàë áîëîâñðóóëàõ, ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûã ìýäýýëëýýð õàíãàõ;
9.1.2. õàðèëöàà õîëáîîíû òàëààð áàðèìòàëæ áóé áîäëîãûí õ¿ðýýíä õóóëüä
çààñàí òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ò¿¿íèéã ò¿äãýëç¿¿ëýõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ, òóñãàé
çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãûí áèåëýëòýä õÿíàëò òàâèõ, ãýðýý áàéãóóëàõ;
îðóóëñàí/
9.1.3. õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé áîëîí õýðýãëýã÷èéí òîíîã
òºõººðºìæèéí òåõíèêèéí íºõöºë, øààðäëàãûã òîãòîîõ, áàòàëãààæóóëàõ;
9.1.4. ñ¿ëæýý õîîðîíä õàðèëöàí õîëáîëò õèéõ ãýðýýíèé åðºíõèé íºõöºë,
îðëîãî õóâààðèëàõ æóðìûã áàòëàõ;
9.1.5. õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé òàðèô òîãòîîõ àðãà÷ëàëûã
áàòëàõ, çàõ çýýëä äàâàìãàéëæ áóé ¿éë÷èëãýýíèé òàðèôûã õÿíàõ;
9.1.6. õàðèëöàà õîëáîîíû çàõ çýýëä øóäàðãà ºðñºëäºõ íºõöºë á¿ðä¿¿ëýõ;
9.1.7. á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí õýðýãæèëòèéã õàíãóóëàõ;
9.1.8. õàðèëöàà õîëáîîíû ñòàíäàðò áîëîâñðóóëæ, ýðõ á¿õèé
áàéãóóëëàãààð áàòëóóëàõ, õýðýãæèëòýä íü õÿíàëò òàâèõ;
9.1.9. ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæ¿¿ëýõ;
9.1.10. ðàäèî äàâòàìæèéí çóðâàñûã õóâààðèëàõ, õÿíàëò òàâèõ;
9.1.11. ýíý õóóëèéí 6.1.4-ä çààñàí æóðìûí äàãóó çîõèöóóëàëòûí
¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õóâü õýìæýýã òîãòîîõ;
9.1.12. òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷, õýðýãëýã÷èéí õîîðîíä ¿¿ññýí
ìàðãààíûã ýðõ õýìæýýíèéõýý õ¿ðýýíä øèéäâýðëýõ;
9.1.13. õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ;
10 äóãààð ç¿éë. /Ýíý ç¿éëèéã 2008 îíû 12 äóãààð ñàðûí 19-íèé
õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
Á¯Õ ÍÈÉÒÈÉÍ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÍÈÉ ¯¯ÐÃÈÉÍ ÑÀÍ
11 ä¿ãýýð ç¿éë. Á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàí
11.1. Çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýã àëñëàãäñàí îðîí
íóòàã áîëîí ¿éë÷èëãýý õ¿ðýýã¿é õ¿í àìä õ¿ðãýõ, øèíýýð ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ,
ºðãºòãºõ, øèíý÷ëýõ çîðèëãîîð øóóäàíãèéí áîëîí öàõèëãààí õîëáîîíû á¿õ
íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàíã òóñ òóñ á¿ðä¿¿ëæ, çàðöóóëíà.
/Ýíý õýñýãò 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò, ººð÷ëºëò
îðóóëñàí/
11.2. Á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàí äàðààõ ýõ ¿¿ñâýðýýñ á¿ðäýíý:
11.2.1. õàíäèâ, çýýë, òóñëàìæèéí õºðºíãº;
11.2.2. áóñàä õºðºíãº.
11.3.Á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàíã çºâõºí ýíý õóóëèéí 11.1-ä
çààñàí çîðèóëàëòààð çàðöóóëíà.
ÄªÐªÂÄ¯ÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ
ÒÓÑÃÀÉ ÇªÂØªªÐªË
12 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë
12.1. Çîõèöóóëàõ õîðîî Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýðò äàðààõ òºðëèéí ¿éë
àæèëëàãàà ýðõëýõ õóóëèéí ýòãýýä, èðãýíä òóñãàé çºâøººðºë îëãîíî:
12.1.1. àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèéí
15.8.7-ä çààñàí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòàä 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð ººðëºëò
îðóóëñàí/
12.1.2. ðàäèî äàâòàìæ, ðàäèî äàâòàìæèéí çóðâàñ àøèãëàõ;
12.1.3. /Ýíý çààëòûã 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿éä
òîîöñîí/
12.2. Òóñãàé çºâøººðëèéã 20 õ¿ðòýë æèëèéí õóãàöààòàéãààð îëãîíî.
12.3. Ýíý õóóëèéí 12.1 äýõ õýñýãò çààñíààñ áóñàä õàðèëöàà õîëáîîíû

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
¿éëäâýðëýë, àøèãëàëò, ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áàéãàà èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä
Çîõèöóóëàõ õîðîîíä á¿ðòã¿¿ëíý.
13 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë àâàõàä á¿ðä¿¿ëýõ áàðèìò áè÷èã
13.1. Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäëèéã õóóëüä
çààñàí áàðèìò áè÷ãèéí õàìò Çîõèöóóëàõ õîðîîíä èð¿¿ëíý.
13.2. Òóñãàé çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäºëä õóóëü òîãòîîìæèä çààñíààñ ãàäíà
äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã õàâñàðãàíà:
13.2.1. ñàíõ¿¿-ýäèéí çàñàã, òåõíèêèéí ÷àäàâõè áîëîí ìýðãýæëèéí
áîëîâñîí õ¿÷íèé õàíãàëòûí òàëààðõè òîîöîî, ìýäýýëýë;
13.2.2. õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààíû òàëààðõè ìýäýýëýë
/¿éë÷èëãýýíèé õàìðàõ õ¿ðýý, áàéðøèë, òåõíîëîãè, ¿éë÷èëãýýíèé
òàðèôûí ñàíàë/.
14 ä¿ãýýð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷òýé ãýðýý áàéãóóëàõ,
òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîîñ òàòãàëçàõ
14.1.Òóñãàé çºâøººðºë îëãîñîí òîõèîëäîëä Çîõèöóóëàõ õîðîî òóñãàé
çºâøººðºë ýçýìøèã÷òýé ãýðýý áàéãóóëíà. Ãýðýýíä äàðààõ ç¿éëèéã òóñãàíà:
14.1.1. ¿éë÷ëýõ íóòàã äýâñãýð, ¿éë÷èëãýýíèé õ¿ðòýýìæ;
14.1.2. õîëáîîíû øóãàì, ñ¿ëæýýíèé òåõíèê, òîíîã òºõººðºìæèéí
òåõíîëîãèéí ¿ç¿¿ëýëò;
14.1.3. îíö áîëîí äàéíû áàéäàë çàðëàñàí, ãýíýòèéí áóþó äàâàãäàøã¿é
õ¿÷íèé øèíæòýé îíöãîé íºõöºë ¿¿ññýí òîõèîëäîëä õ¿ëýýõ ¿¿ðýã,
óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýý;
14.1.4. õàðèëöàí õîëáîëò õèéõ íºõöºë;
14.1.5. Çîõèöóóëàõ õîðîî, òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã;
14.1.6. áóñàä .
14.2. Çîõèöóóëàõ õîðîî äàðààõ ¿íäýñëýëýýð òóñãàé çºâøººðºë îëãîõîîñ òàòãàëçàíà:
14.2.1. ºðãºäºë ãàðãàã÷èéí õ¿ññýí äàâòàìæèéí çóðâàñ áàéõã¿é;
14.2.2. ºðãºäºë ãàðãàã÷ íü õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýã áàéãóóëàõ,
àøèãëàõ, ñàíõ¿¿-ýäèéí çàñàã, òåõíèêèéí áîëîí ìýðãýæëèéí áîëîâñîí
õ¿÷èí, òåõíèêèéí èæ á¿ðäëýýð õàíãàãäààã¿é;
/Ýíý çààëòàä 2010 îíû 07 äóãààð ñàðûí 08-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò
îðóóëñàí/

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
14.2.3. íèéòèéí ýðõ àøèã, ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäàëä õîõèðîë ó÷ðóóëæ
áîëçîøã¿é ãýæ ¿çñýí.
14.3. Íýã íóòàã äýâñãýðò ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ òóñãàé çºâøººðºë àâàõààð õýä
õýäýí ýòãýýä ºðãºäºë ãàðãàñàí áîë ñîíãîí øàëãàðóóëàõ çàìààð îëãîíî.
15 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ
15.1. Çîõèöóóëàõ õîðîî Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí
òóõàé õóóëüä çààñíààñ ãàäíà äàðààõ ¿íäýñëýëýýð òóñãàé çºâøººðëèéã
õ¿÷èíã¿é áîëãîíî:
15.1.1. õàðèëöàà õîëáîîíû õóóëü òîãòîîìæèéã çºð÷ñºí, ãýðýýíä çààñàí
¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é;
15.1.2. õàðèëöàà õîëáîî, çàõèäàë õàðèëöààíû íóóö çàäðóóëñàí;
15.1.3. òóñãàé çºâøººðºë àâñàí ºäðººñ õîéø 1 æèëèéí õóãàöààíä òóñãàé
çºâøººðºëä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ ýõëýýã¿é;
15.1.4. õóóëü, ãýðýýíä çààãààã¿é ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëñàí;
15.2. Ýíý õóóëèéí 15.1-ä çààñàí ¿íäýñëýëýýð òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é
áîëãîñíîîñ ó÷èðñàí õîõèðëûã Çîõèöóóëàõ õîðîî õàðèóöàõã¿é.
15.3. Òóñãàé çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ òóõàé øèéäâýðèéã ýñ çºâøººðâºë
ø¿¿õýä ãîìäîë ãàðãàíà.
ÒÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÕÀÐÈËÖÀÀ ÕÎËÁÎÎÍÛ Ñ¯ËÆÝÝ
16 äóãààð ç¿éë. Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé òºðºë
16.1. Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýý íü öàõèëãààí õîëáîî, øóóäàí, ðàäèî,
òåëåâèçèéí áîëîí ìýäýýëëèéí /èíòåðíåò, êîìïüþòåð çýðýã áóñàä/
ñ¿ëæýýíýýñ á¿ðäýíý.
16.2. Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýã çîðèóëàëòààð íü íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé
áîëîí äîòîîäûí, òóñãàé õýðýãëýýíèé ñ¿ëæýý ãýæ àíãèëíà.
17 äóãààð ç¿éë. Öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýý
17.1. Õýðýãëýã÷èéí õîîðîíä àëèâàà òýìäýã, äîõèî, áè÷èã, äóó, ä¿ðñ çýðýã á¿õ
òºðëèéí ìýäýýëýë íýâòð¿¿ëýõ, äàìæóóëàõ áîëîí õ¿ëýýí àâàõàä çîðèóëñàí øóãàì,

I Á¯ËÝÃ
ÕÓÓËÜ
Á¯ËÝÃ
I
òîíîã òºõººðºìæ, òåõíèê õýðýãñëýýñ öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýý á¿ðäýíý.
17.2. Óëñ, õîò õîîðîíäûí äàìæóóëàõ áîëîí óëñ õîîðîíäûí õîëáîëòûí
áàéãóóëàìæààñ á¿ðäñýí, íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíä çîðèóëñàí ñ¿ëæýýã
öàõèëãààí õîëáîîíû ¿íäñýí ñ¿ëæýý ãýíý. ¯íäñýí ñ¿ëæýý íü òºðèéí ºì÷ëºëä
áàéæ áîëíî.
17.3. Öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýý ýçýìøèã÷ íü òåõíèê, òåõíîëîãèéí íýãäñýí
óäèðäëàãàòàé, òàñðàëòã¿é àæèëëàãààòàé áàéõààð ñ¿ëæýýã çîõèîí áàéãóóëíà.
17.4. ¯íäñýí ñ¿ëæýýã òºð, ºì÷èéí á¿õ òºðëèéí àæ àõóéí íýãæ, èðãýí
áàéãóóëæ, ºì÷èëæ áîëíî.
18 äóãààð ç¿éë. Øóóäàíãèéí ñ¿ëæýý
18.1. Øóóäàíãèéí ñ¿ëæýý, ò¿¿íèé àøèãëàëò, ¿éë÷èëãýýòýé õîëáîãäñîí
õàðèëöààã õóóëèàð çîõèöóóëíà.
/Ýíý ç¿éëèéã 2003 îíû 05 äóãààð ñàðûí 15-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºí
19 ä¿ãýýð ç¿éë. Ðàäèî, òåëåâèçèéí ñ¿ëæýý
19.1. Ðàäèî, òåëåâèçèéí ñ¿ëæýý íü ðàäèî áîëîí òåëåâèçèéí õºòºëáºðèéã
íýâòð¿¿ëýõ, õ¿ëýýí àâàõ, äàìæóóëàõ òîíîã òºõººðºìæ, òåõíèê õýðýãñëýýñ á¿ðäýíý.
19.2. Ðàäèî, òåëåâèçèéí ñ¿ëæýýã ðàäèî, òåëåâèçèéí íýâòð¿¿ëãèéí õºòºëáºð
áýëòãýõ áàéãóóëëàãà ¿éë÷ëýã÷òýé áàéãóóëñàí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð àøèãëàíà.
20 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýý
20.1. Ìîíãîë Óëñûí áàòëàí õàìãààëàõ, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, èðãýíèé
õàìãààëàëò, ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ, íèéãìèéí õýâ æóðàì ñàõèóëàõ, òºðèéí
áîëîí íóòãèéí óäèðäëàãûí áàéãóóëëàãûí õýðýãöýýíä çîðèóëàí òóñãàé
õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýýã áàéãóóëàí àæèëëóóëæ áîëíî.
20.2. Òóñãàé õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýý òºðèéí õàìãààëàëòàä áàéíà.
20.3. Òóñãàé õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, àøèãëàõ æóðìûã
Çàñãèéí ãàçàð òîãòîîíî.
20.4. Òóñãàé õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä öàõèëãààí õîëáîîíû ñóâàã,
òîíîã òºõººðºìæèéã ¿éë÷ëýã÷òýé áàéãóóëñàí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð àøèãëàíà.
20.5. Õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýãýýð äàìæóóëàõ òóñãàé õýðýãëýýíèé
õîëáîîíû ìýäýýëëèéí íóóöëàëò, õàìãààëàëòûã ýíý õóóëèéí 20.1-ä çààñàí
áàéãóóëëàãà õàðèóöíà.

Crc erkh zuin barimt bichgiin emhetgel

Crc erkh zuin barimt bichgiin emhetgel

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (15)

Plus de crc.gov.mn crc

Plus de crc.gov.mn crc (20)

Crc erkh zuin barimt bichgiin emhetgel