panduan praktikum

1. 1. PRAKTIKUM
Praktikum ialah latihan praktik melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran
berdasarkan pengetahuan, kemahiran dan nilai keguruan secara reflektif dalam
situasi sebenar bilik darjah, sekolah atau di tempat-tempat tertentu. Pelaksanaan
peringkat ini memberi tumpuan kepada proses pengajaran dan pembelajaran atau
mengaplikasikan pelbagai strategi, kemahiran dan amalan berdasarkan teori
pembelajaran yang dipelajari.
2. OBJEKTIF
Melalui program praktikum ini, pelajar dapat:
i. menyepadukan teori dengan amali pengajaran dan pembelajaran
ii. mengaplikasikan pelbagai strategi dan kemahiran pengajaran dan
pembelajaran;
iii. merancang dan melaksanakan pengajaran dan pembelajaran secara
berpasangan dan individu dengan bimbingan;
iv. mengenal pasti dan menyelesaikan masalah pengajaran dan pembelajaran;
v. memupuk sikap positif, meningkatkan jati diri serta menghayati dan
mengamalkan nilai profesion keguruan;
vi. memperkembang potensi diri sebagai pendidik melalui pembinaan portfolio
dengan mengamalkan refleksi dan penilaian kendiri dalam semua aspek
tugas;
vii. mengoptimumkan kegunaan sumber teknologi dalam pembestarian proses
pengajaran dan pembelajaran.
viii. menguasai kemahiran pemudahcaraan; dan
ix. menguasai pelbagai strategi, perancangan dan pelaksanaan aktiviti
kokurikulum.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 1

2. 3. PROSEDUR PELAKSANAAN
3.1 Syarat
Pelajar layak menjalani Praktikum setelah menyempurnakan kuliah dan
tugasan pengajian mengikut keperluan struktur pelaksanaan KPLI SR.
3.2 Penempatan
3.2.1 Penempatan pelajar dibuat oleh Bahagian Sekolah Kementerian
Pelajaran Malaysia dengan kerjasama Unit Praktikum IPG dan IPG
kampus Keningau, Sabah.
3.2.2 Penempatan pelajar di sekolah hendaklah mengikut bidang yang
ditawarkan di IPG dan sekolah.
3.2.3 Pelajar ditempatkan di pusat prasekolah dan sekolah rendah di
seluruh Malaysia.
3.3 Tempoh
Tempoh pelaksanaan praktikum selama 12 minggu sahaja.
3.4 Bilangan Waktu Mengajar
3.4.1 Bilangan waktu mengajar di dalam bilik darjah prasekolah adalah 2
hari pengajaran penuh seminggu.
3.4.2 Pelajar perlu merancang pengajaran satu hari pengajaran penuh
bersama guru pembimbing sekurang-kurangnya sekali dalam tempoh
empat minggu pertama praktikum.
3.4.3 Agihan waktu mengajar adalah seperti dalam Jadual 1, mereka juga
perlu melaksanakan tanggungjawab pengajaran lain yang ditentukan
oleh pihak sekolah/pusat prasekolah.
Jadual 1: Agihan Waktu Mengajar
Bilangan Waktu Mengajar
Mata pelajaran
Seminggu
Prasekolah *2 hari seminggu
Nota
* Bilangan waktu mengajar di dalam bilik darjah prasekolah adalah 2 hari
pengajaran penuh seminggu.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 2

3. 3.5 Bilangan Penyeliaan
3.5.1 Penyeliaan hendaklah berasaskan kepada prinsip dan kaedah
penyeliaan klinikal.
3.5.2 Bimbingan yang berterusan mesti diamalkan sepanjang praktikum
meliputi bimbingan ilmu mata pelajaran, ilmu pengajaran, ilmu
bimbingan, sahsiah, personaliti dan profesionalisme.
3.5.3 Penilaian hanya dibuat selepas bimbingan diberikan.
3.5.4 Penyeliaan bersama-sama antara pensyarah penyelia dan guru
pembimbing mesti dijalankan untuk penyelarasan dan rumusan
markah pencapaian pelajar di akhir praktikum.
3.5.5 Bilangan penyeliaan yang ditetapkan adalah seperti di Jadual 2.
Jadual 2 : Agihan Penyeliaan Praktikum program KPLI-SR Prasekolah
PENYELIAAN
PRA
PENYELIAAN BERSAMA-
PROGRAM PENYELIAAN
SAMA** Jumlah
IPG IPG SEKOLAH IPG & SEKOLAH
KPLI-SR
1 2 4 1 8
(Prasekolah) *
Nota:
* Penyeliaan untuk pelajar pengkhususan Prasekolah melibatkan satu
penyeliaan sehari penuh dan penyeliaan lain mengikut tunjang atau
slot pengajaran.
** Penyeliaan Bersama-sama merujuk kepada penyeliaan secara
bersama-sama antara pensyarah dan guru pembimbing dalam satu
sesi pengajaran dan perbincangan menentukan rumusan dan
keputusan penilaian pelajar.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 3

4. 3.6 JADUAL BIMBINGAN PRAKTIKUM
KPLI SR (PRA SEKOLAH) Ambilan JUN 2010
INSTITUT PENDIDIKAN GURU, KAMPUS KENINGAU, SABAH
17 JANUARI hingga 15 APRIL 2011
TANGGUNGJAWAB
MINGGU TARIKH TINDAKAN Guru Pensyarah Guru
Pelatih Pembimbing Pembimbing
Guru Pelatih:
 Melaporkan diri ke sekolah
17 Jan - 21 Jan  Menghantar jadual waktu dan takwim
1 pelarih
2011 sekolah kepada Pensyarah Pembimbing
 Menyediakan rancangan semester
 Mula mengajar
Borang
24 - 28 Jan Prapenyeliaan (Pensyarah)
2 Prapenyeliaan Borang PR1/PRA
Kahadiran, RPH, Jurnal, Refleksi, Portfolio, Penilaian, Kokurikulum, Sahsiah
2011 Penyeliaan Major 1 (Guru)
(Pemerhatian)
31 Jan - 04 Feb
3 Penyeliaan Major 2 (Guru) Borang PR1/PRA
2011
07 – 11 Feb
4 Penyeliaan Major 1 (Pensyarah) Borang PR1/PRA
2011
14 - 18 Feb
5 Penyeliaan Major 3 (Guru) Borang PR1/PRA
2011
Keguruan
21 - 25 Feb
6 Penyeliaan Major 2 (Pensyarah) Borang PR1/PRA
2011
28 Feb - 04 Mac
7
2011
Penyeliaan Major 4 (Guru) Borang PR1/PRA
07 - 11 Mac
8
2011
14 - 18 Mac
9 Cuti Pertengahan Semester 1
2011
21 - 25 Mac
10 Penyeliaan BERSAMA - (Guru &  PR1/PRA dan PR2
2011 Pensyarah) Mesyuarat Khas Pencalonan Kes
28 Mac - 01 April Pencalonan kes cemerlang / pinggiran Cemerlang / Pinggiran / Gagal
11 (semua Pensyarah Pembimbing)**
2011
04 - 08 April Semak
12
2011 RENTASAN *** RPH,
11 - 15 April (MENGGUNAKAN PR2) Refleksi,
13 Portfolio
2011
 Pensyarah pembimbing menyerahkan Borang PR2 kepada Penyelaras KUPrak
14 April 2011  Panel Rentasan menyerahkan Borang Rumusan RENTASAN dan BORANG LAM-PT-
12-09
** Borang pencalonan untuk calon cemerlang / gagal / pinggiran hendaklah disertakan bersama dengan
BORANG PR2 semasa menghadiri mesyuarat. Tarikh mesyuarat akan dimaklumkan kemudian
*** Rentasan dilakukan oleh panel rentasan yang dilantik oleh pengarah dengan menggunakan BORANG
PR2
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 4

5. 4. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
4.1 Pelajar
4.1.1 Menghadiri taklimat praktikum.
4.1.2 Memahami dan menghayati objektif praktikum.
4.1.3 Mengamalkan nilai-nilai yang terkandung dalam Falsafah Pendidikan
Negara, Falsafah Pendidikan Guru, Tatasusila Profesion Keguruan
dan Standard Guru Malaysia.
4.1.4 Menghantar jadual waktu, senarai tugas, takwim sekolah dan
maklumat–maklumat lain kepada institut dalam minggu pertama
praktikum.
4.1.5 Berbincang dengan pensyarah penyelia dan guru pembimbing untuk
mencapai persefahaman tentang peranan dan tanggungjawab
masing-masing semasa praktikum.
4.1.6 Membina hubungan profesional dan suasana mesra dengan
pengurus sekolah, guru-guru dan staf sekolah.
4.1.7 Mematuhi dan mengamalkan Etika Kerja Kementerian Pelajaran
Malaysia, peraturan IPG serta budaya dan peraturan sekolah.
4.1.8 Hadir ke sekolah sepanjang tempoh praktikum.
4.1.9 Menandatangani borang/buku kehadiran setiap hari persekolahan
dan aktiviti anjuran sekolah.
4.1.10Mendapatkan sukatan pelajaran terkini yang disahkan daripada pihak
panitia sekolah.
4.1.11 Membuat rancangan semester, mingguan dan harian dalam buku
persediaan mengajar.
4.1.12Membuat Rancangan Pengajaran Harian (RPH) yang lengkap
sebelum melaksanakan pengajaran mengikut bilangan waktu
mengajar yang telah ditetapkan semasa tempoh menjalani
praktikum. (Rujuk Jadual 1)
4.1.13 Menghantar Buku Rekod Persediaan Mengajar untuk semakan oleh
pengurus sekolah pada setiap minggu.
4.1.14 Merancang dan melaksanakan rutin harian.
4.1.15 Melaksanakan pengajaran secara berpasangan dan individu dengan
mempelbagaikan strategi pengajaran. (Rujuk No.6, m.s. 11)
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 5

6. 4.1.16 Mengamalkan penulisan jurnal sekurang-kurangnya sekali seminggu
sepanjang tempoh praktikum berdasarkan garis panduan Penulisan
Jurnal. (Rujuk No.18, m.s 19)
4.1.17 Melengkapkan/mengemaskinikan portfolio praktikum dan
menyerahkannya kepada guru pembimbing dan pensyarah penyelia
setiap kali bimbingan/penyeliaan dijalankan (Rujuk 11, m.s 14)
4.1.18 Melibatkan diri dan membantu pengendalian sekurang-kurangnya
satu komponen kokurikulum. (Rujuk No.22, m.s 26)
4.1.19 Menghantar satu salinan Borang Kehadiran Praktikum kepada Unit
Praktikum IPG Kampus Keningau, Sabah.
4.2 Pensyarah Penyelia
4.2.1 Menerima surat pelantikan sebagai pensyarah penyelia daripada
Pengarah IPG.
4.2.2 Menghadiri taklimat praktikum.
4.2.3 Berbincang dengan pelajar tentang urusan praktikum.
4.2.4 Membuat lawatan ke sekolah, berjumpa dan berbincang dengan
pengurus sekolah dan guru pembimbing untuk menjalin hubungan
profesional.
4.2.5 Melapor kemajuan pelajar dari semasa ke semasa kepada Unit
Praktikum masing-masing.
4.2.6 Merekod serta menyimpan dokumen bimbingan yang kemas kini.
4.2.7 Memantau kehadiran, prestasi dan disiplin pelajar sepanjang tempoh
praktikum.
4.2.8 Memaklumkan dengan segera secara bertulis kes-kes khas yang
memerlukan perhatian dan tindakan Unit Praktikum IPG Kampus
Keningau, Sabah.
4.2.9 Menyemak buku persediaan mengajar pelajar dan mencadangkan
pembaikan di mana perlu.
4.2.10 Menyemak, membimbing dan membincangkan portfolio praktikum
bersama pelajar.
4.2.11 Menyemak dan membimbing penulisan jurnal yang bersifat reflektif
dan kritis.
4.2.12 Membimbing pelajar melaksanakan rutin harian.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 6

7. 4.2.13 Menyelia secara tersebar sepanjang tempoh praktikum mengikut
jadual penyeliaan yang telah ditetapkan.
4.2.14 Membimbing pelajar ke arah perkembangan sahsiah yang baik.
4.2.15 Melengkapkan Borang Bimbingan (PR1/PRA) dan menyerahkan satu
salinan kepada pelajar (Rujuk No.24, m.s 31).
4.2.16Membuat rumusan prestasi praktikum pelajar bersama guru
pembimbing menggunakan Borang Penilaian PR2 ( di isi bersama
pensyarah penyelia)
4.2.17 Menghantar pencalonan kes cemerlang ke Unit Praktikum
selewatlewatnya 3 minggu sebelum tamat praktikum.
4.2.18 Melengkap dan menyerahkan Borang Penilaian (PR2) kepada Unit
Praktikum IPG Kampus Keningau, Sabah.
4.3 Penyelaras Prasekolah IPG Kampus Keningau, Sabah
4.3.1 Memastikan pensyarah penyelia dan guru pembiming mematuhi
prosedur dan kaedah bimbingan dan penyeliaan untuk pengajaran
sehari atau slot yang telah ditetapkan.
4.3.2 Memberi taklimat berkaitan bimbingan dan penyeliaan prasekolah
kepada pengurus sekolah, pensyarah penyelia, guru pembimbing
dan pelajar.
4.3.3 Memberi taklimat berkaitan sukatan, struktur dan panduan
pengurusan prasekolah kepada pengurus sekolah dan guru
pembimbing bagi sekolah-sekolah yang baru memulakan kelas
prasekolah.
4.3.4 Membantu Ketua Jabatan mengenalpasti pensyarah akademik yang
berkelayakan dan kompeten untuk dilantik sebagai pensyarah
penyelia praktikum.
4.4 Unit Praktikum Institut Pendidikan Guru Kampus Keningau, Sabah
4.4.1 Melaksanakan dasar praktikum yang diputuskan.
4.4.2 Merancang dan menyediakan Jadual Kerja Pelaksanaan Praktikum.
4.4.3 Menguruskan surat lantikan pensyarah penyelia dan guru
pembimbing.
4.4.4 Merancang dan menguruskan penempatan pelajar dan pensyarah
penyelia.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 7

8. 4.4.5 Merancang dan mengurus taklimat kepada pelajar, pensyarah
penyelia dan pihak sekolah.
4.4.6 Merancang dan mengurus latihan pementoran untuk pensyarah
penyelia dan guru pembimbing.
4.4.7 Memastikan kelancaran perjalanan praktikum.
4.4.8 Menguruskan pengumpulan dokumen dan rekod praktikum.
4.4.9 Menguruskan keputusan praktikum sebelum disahkan oleh
JKIAPIPG dan diserahkan kepada Ketua Unit Peperiksaan dan
Penilaian (KUPP) institut.
4.4.10 Membentangkan laporan kes praktikum dalam mesyuarat JKIAPIPG.
4.4.11 Melaporkan kes-kes gagal praktikum kepada IPG.
4.4.12 Memproses borang tuntutan elaun khas guru pembimbing.
4.4.13 Menyedia dan menghantar Laporan Refleksi Praktikum Tahunan ke
IPG.
4.5 Guru Pembimbing
4.5.1 Menghadiri taklimat praktikum dan latihan yang dijalankan oleh IPG.
4.5.2 Memahami dan mengamalkan peranan guru pembimbing sebagai
mentor. (Rujuk No.23, m.s 28)
4.5.3 Memberi bimbingan dan tunjuk ajar kepada pelajar tentang:
- jadual waktu
- sukatan pelajaran, huraian sukatan pelajaran, panduan guru
- rancangan kerja semester dan persediaan mengajar harian
- sumber pengajaran dan pembelajaran
- proses pengajaran dan pembelajaran
- pengurusan bilik darjah
- refleksi dan penulisan jurnal
- portfolio praktikum
- pengajaran berpasangan
- pengelolaan kokurikulum
- hal-hal lain yang berkaitan.
4.5.4 Memberi peluang kepada pelajar memerhati pengajarannya.
4.5.5 Menyemak dan memberi ulasan bertulis dan menandatangani buku
persediaan mengajar pelajar.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 8

9. 4.5.6 Membimbing pelajar ke arah perkembangan sahsiah pendidik
terutama dari segi pergaulan yang sihat, peningkatan jati diri dan
pemupukan nilai profesionalisme keguruan.
4.5.7 Menyimpan rekod dan dokumen bimbingan yang kemas kini.
4.5.8 Memaklumkan kepada pengurus sekolah mengenai kemajuan
pelajar dari semasa ke semasa.
4.5.9 Memantau dan memaklumkan masalah kehadiran dan disiplin pelajar
kepada pengurus sekolah dan pihak IPG yang melaksanakan
penyeliaan dengan segera sepanjang tempoh praktikum.
4.5.10 Membimbing pelajar melaksanakan rutin harian.
4.5.11 Menyelia secara tersebar sepanjang tempoh praktikum mengikut
jadual penyeliaan yang telah ditetapkan.
4.5.12 Membimbing pelajar ke arah perkembangan sahsiah yang baik.
4.5.13 Melengkapkan Borang Bimbingan (PR1/PRA) dan menyerahkan satu
salinan kepada pelajar.
4.5.14 Membuat rumusan prestasi praktikum pelajar bersama pensyarah
penyelia menggunakan Borang Penilaian PR2.
4.6 Pengurus Sekolah
4.6.1 Menghadiri taklimat praktikum yang dijalankan oleh pihak IPG.
4.6.2 Menubuhkan Jawatankuasa Praktikum peringkat sekolah.
4.6.3 Mencalon guru pembimbing daripada kalangan guru terlatih yang
berpengalaman dan bersesuaian.
4.6.4 Memberi taklimat kepada guru pembimbing tentang:
- program dan pelaksanaan praktikum
- peranan guru pembimbing
4.6.5 Memberi taklimat kepada pelajar tentang:
- sejarah, struktur organisasi, pengurusan, peraturan, disiplin dan
budaya sekolah tugas dan tanggungjawab pengurus sekolah, guru
penolong kanan, guru disiplin, guru panitia, guru kokurikulum, guru
darjah, guru mata pelajaran, guru tugas khas dan tugas staf
sokongan
- latar belakang murid dan masyarakat setempat
- tugas dan tanggungjawab pelajar di sekolah
- pengelolaan gerak kerja kokurikulum
- maklumat-maklumat lain yang berkaitan.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 9

10. 4.6.6 Memberi jadual waktu dan takwim sekolah kepada pelajar.
4.6.7 Mengawasi disiplin pelajar dan mengesahkan kehadiran mereka.
4.6.8 Memberitahu secara bertulis kepada pihak IPG yang melaksanakan
penyeliaan dari semasa ke semasa tentang pelajar yang:
- tidak menjalankan tugas dengan memuaskan
- tidak hadir tanpa sebab.
- kes-kes disiplin
- kes-kes kesihatan dan kemalangan
4.6.9 Menyemak dan mengesahkan rancangan pelajaran dan persediaan
mengajar pelajar.
4.6.10 Mengesahkan kehadiran pelajar dengan menandatangani Borang
Kehadiran Praktikum.
4.6.11 Memastikan guru pembimbing memberi bimbingan dan tunjuk ajar
berterusan kepada pelajar.
4.6.12 Mengambil tahu hal-hal berkaitan kebajikan pelajar dan membuat
tindakan susulan.
4.6.13 Memastikan segala tindakan berkaitan pelaksanaan penyeliaan
praktikum dilaksanakan dengan sempurna.
4.6.14 Memastikan pelajar dilibatkan dalam kokurikulum sekolah dalam
salah satu daripada unit beruniform / sukan dan permainan.
5. KEHADIRAN PRAKTIKUM
5.1 Kehadiran pelajar dalam praktikum adalah 100%.
5.2 Tindakan bagi kehadiran yang kurang daripada 100% “dengan kebenaran” .
5.3 Perkara-perkara mustahak yang membolehkan pelajar meninggalkan
praktikum (cuti) dengan kebenaran oleh pengarah IPG berkenaan tetapi
tidak melebihi 30% daripada jumlah hari praktikum.
5.3.1 Pelajar jatuh sakit atau cedera. Pengesahan oleh doktor/pegawai
perubatan adalah diperlukan.
5.3.2 Menjadi saksi atau terlibat dalam perbicaraan kes mahkamah.
5.3.3 Keluarga terdekat meninggal dunia.
5.3.4 Peristiwa luar jangkaan dan keadaan kecemasan.
5.3.5 Sebab-sebab lain yang diberi kebenaran oleh Pengarah IPG latihan.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 10

11. 6. KONSEP PENGAJARAN BERPASANGAN
Satu strategi yang melibatkan dua orang pelajar (sekiranya ada) bekerjasama
merancang pengajaran dan pembelajaran, memerhati pengajaran rakan sebaya dan
memberi maklum balas tentang persediaan dan penyampaian pelajaran semasa
praktikum.
7. OBJEKTIF PENGAJARAN BERPASANGAN
Melalui pengajaran berpasangan pelajar dapat:
7.1 mewujudkan kerjasama dalam kalangan pelajar secara formal berasaskan
ungkapan “ two heads are better than one ”.
7.2 berfikir dan berbincang mengenai teknik pengajaran dan pembelajaran,
cara-cara meningkatkan pembelajaran murid dan perkara-perkara lain yang
berkaitan dengan tugas mereka.
7.3 berlatih dan mencuba pelbagai kemahiran mengajar.
7.4 mengkaji kelemahan pengajaran dan pembelajaran mereka dan berikhtiar
mencari jalan untuk mengatasinya.
7.5 memerhati pengajaran orang lain dan membina kemahiran memerhati serta
menilai.
7.6 meningkatkan kreativiti.
8. CIRI DAN PROSES PENGAJARAN BERPASANGAN
Pengajaran berpasangan mengandungi ciri-ciri berikut:
81, Peringkat-peringkat perkembangan kemahiran:
a.) Pengurusan bilik darjah dan merancang persediaan mengajar.
b.) Kemahiran mengajar
c.) Menganalisis dan mengkaji semula kemahiran mengajar serta mencuba
pendekatan, strategi, kaedah dan teknik yang berlainan
8.2 Proses pembelajaran berlaku melalui:
a.) perbincangan
b.) pemerhatian dan
c.) maklum balas
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 11

12. 8.3 Jenis-jenis interaksi:
a.) “Tandem”: proses dalam aktiviti pengajaran berpasangan iaitu dua
orang pelajar bersama-sama merancang dan mengajar sesuatu
pelajaran.
b.) “Berpasukan” : proses interaksi dalam aktiviti pengajaran berpasangan
iaitu dua orang pelajar bersama-sama merancang pengajaran tetapi
mengajar berasingan.
c.) “Individu” : proses interaksi dalam aktiviti pengajaran berpasangan iaitu
dua orang pelajar berbincang bersama tetapi menyediakan pelajaran
dan mengajar berasingan.
8.4 Pengajaran berpasangan hendaklah dijalankan sekurang-kurangnya 2 kali
sepanjang tempoh praktikum.
8.5 Pelaksanaan pengajaran berpasangan adalah tertakluk kepada
pertimbangan pihak Unit Praktikum.
8.6 Penyeliaan pengajaran berpasangan tidak diberikan gred.
9. PERKARA-PERKARA YANG PERLU DIBERI PERHATIAN PENGAJARAN
BERPASANGAN
9.1 Pensyarah penyelia dan guru pembimbing perlu menyedarkan pelajar
bahawa percanggahan idea perlu diatasi secara profesional.
9.2 Pensyarah penyelia dan guru pembimbing perlu memastikan pengajaran
berpasangan dilaksanakan.
9.3 Pelajar dikehendaki menetapkan masa dan kelas di mana pengajaran
berpasangan akan dijalankan.
9.4 Pelajar diberi latihan semasa pengajaran mikro/makro.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 12

13. 10. REKOD PENGAJARAN BERPASANGAN
Nama Pelajar :………………………………………………………………………………
Kursus dan Ambilan :………………………………………………………………………
Nama Pelajar : ………..……………………………………………………………………
Nama Pasangan Praktikum : .……………………………………………………………
Nama Guru Pembimbing : ..………………………………………………………………
Nama Mata Catatan
Tarikh dan Masa & Tandatangan
Minggu Pelajaran / (Guru
Hari Kelas Pasangan
Slot Pembimbing)
1
2
3
4
5
6
7
8
Disemak oleh Guru Pembimbing Disahkan oleh Pensyarah Penyelia
Tandatangan : ....................................... Tandatangan : ...................................
Nama : ....................................... Nama : ...................................
Tarikh : ............................................. Tarikh : ...................................
Salinan : 1. Portfolio Praktikum
2. Penyelaras Program Prasekolah, IPG.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 13

14. 11. PENYEDIAAN PORTFOLIO
11.1 Portfolio atau profil professional merupakan koleksi dokumen yang member
gambaran tentang seorang professional dari segi:
 Pengetahuan
 Kemahiran
 Pengalaman
 Kelayakan
 Matlamat dan Pencapaian
11.2 Satu bentuk sejarah pencapaian pelajar yang didokumentasikan dan
diperkukuhkan dengan bukti-bukti hasil kerjanya dan kesedaran baru
melalui penulisan reflektif. (Shulman, 1992).
11.3 Koleksi hasil usaha pelajar yang memberi gambaran tentang proses atau
usaha-usaha yang dijalankan serta pencapaiannya di dalam perkara-
perkara tertentu. Ini termasuk pemilihan bahan-bahan, isi kandungan, garis
panduan pemilihan, kriteria dan bukti refleksi kendiri pelajar (Arter and
Paulson,1990)
11.4 Koleksi artifek pengalaman pembelajaran yang dikumpulkan dalam satu
jangka waktu tertentu. (Valencia,Hibert & Afflerbach,1994)
12. TUJUAN PORTFOLIO
12.1 Mendokumentasikan kemahiran dan pengetahuan melalui pengalaman
sewaktu praktikum
12.2 Sebagai landasan komunikasi antara pelajar, pensyarah penyelia dan guru
pembimbing untuk menilai prestasi pelajar yang diselia.
12.3 Memberi peluang pelajar menganalisis dan menilai perkembangan dan arah
pemikiran mereka.
12.4 Memberi ruang pelajar membuat refleksi dan menentukan matlamat yang
ditetapkan sepanjang praktikum.
12.5 Maklum balas tentang keberkesanan pelaksanaan kurikulum sepanjang
praktikum.
12.6 Sebagai asas untuk membuat keputusan dan menetapkan matlamat
pengajaran dan pembelajaran.
12.7 Alternatif kepada penilaian berbentuk pengujian dan peperiksaan atau
penilaian sumatif.
12.8 Memperkembangkan daya kreativiti melalui penyediaan strategi, tindakan
dan idea dalam meningkatkan pengajaran dan pembelajaran.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 14

15. 13. CIRI-CIRI PORTFOLIO
13.1 Hasil akhir portfolio mestilah menunjukkan guru pelatih telah terlibat
dengan refleksi kendiri.
13.2 Hasil yang dibuat sendiri oleh guru pelatih bukan kepada guru pelatih –
menghargai usaha dan diri sendiri.
13.3 Portfolio berbeza dengan folder simpanan guru pelatih. Maklumat yang
bermakna dari folder sahaja yang perlu dimasukkan ke dalam portfolio.
13.4 Mesti menggambarkan dengan jelasnya aktiviti guru pelatih dari sudut
rasional, matlamat, pengalaman, halatuju dan harapan.
13.5 Mempunyai matlamat yang berbeza dari masa ke semasa. Oleh itu mesti
dikemas-kini setiap masa.
13.6 Boleh mempunyai beberapa tujuan pada satu masa tetapi tidak
bercanggah.
13.7 Mengandungi maklumat yang menggambarkan berlakunya kemajuan dan
perkembangan dalam sesuatu perkara.
14. JENIS PORTFOLIO
14.1 PORTFOLIO KERJA:
 Koleksi hasil kerja harian pelajar sendiri.
 Catatan, lakaran, deraf awal, hasil akhir yang telah dibuat guru pelatih.
 Milik guru pelatih sendiri.
 Penilaian formatif dan bersifat diagnostik.
14.2 PORTFOLIO DOKUMENTARI:
 Koleksi hasil kerja yang dikumpulkan khusus untuk penilaian.
 Bukti-bukti proses yang dijalankan bagi menghasilkan sesuatu
tugas/perkara.
 Bahan yang menggambarkan pencapaian guru pelatih dalam
pembelajaran
 Kandungan Portfolio memperlihatkan kekuatan dan kelemahan guru
pelatih.
 Penilaian formatif dan sumatif.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 15

16. 14.3 PORTFOLIO HASIL:
 Koleksi bahan yang dipilih khas untuk menggambarkan hasil terbaik
guru pelatih.
 Mengandungi hasil akhir sahaja.
 Menggambarkan pencapaian objektif pembelajaran sesuatu
matapelajaran/ perkara.
 Bahan bukti mencerminkan pencapaian guru pelatih.
 Penilaian sumatif untuk menentukan sijil, gred, penempatan dll.
15. TANGGUNGJAWAB GURU PEMBIMBING DAN PENSYARAH PENYELIA
15.1 Menyemak dan menilai isikandungan portfolio guru pelatih setiap kali
penyeliaan dan bimbingan dijalankan.
15.2 Menyediakan pengalaman sekolah yang bermakna kepada guru pelatih.
15.3 Memastikan kandungan portfolio dikemaskini oleh pelajar setiap masa.
15.4 Membantu guru pelatih menyediakan Pernyataan Profesional.
16. STRUKTUR KANDUNGAN PORTFOLIO
Isi kandungan portfolio ditentukan oleh pensyarah dan guru pelatih /atau guru
pelatih sendiri. Bahan-bahan yang terkandung mesti memberi gambaran yang tepat
tentang pencapaian, prestasi dan perkembangan guru pelatih dalam bidang atau
kemahiran tertentu.
16.1 Pemilihan Bahan
 Dibuat mengikut kronologi masa.
 Dibuat mengikut kategori-kategori yang ditetapkan.
 Susunan aktiviti dari mudah kepada yang susah.
 Kepentingan bahan-bahan – dari kurang penting kepada yang lebih
penting.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 16

17. Kategori bahan bukti portfolio:
KATEGORI CONTOH BAHAN
i. Senarai semak
ii. Borang prestasi/laporan
pencapaian
Bahan Bukti Perlakuan:
guru pelatih dalam tugasannya.
iii. Rakaman video/audio
iv. Surat/sijil penghargaan
i. Kertas kerja/laporan
ii. Artikel/esei
Bahan Bukti Bertulis:
iii. Catatan nota
iv. Perancangan/Jadual Kerja
sendiri atau kolaboratif dengan
v. Skrip jawapan ujian
rakan lain ( catatan nota kasar,
vi. Surat yang ditulis oleh guru
deraf dan hasil akhir)
pelatih
vii. Pengurusan grafik
menghasilkannya.
viii. Petikan Jurnal
ix. Penulisan/komen refleksi.
i. Bahan photokopi
Bahan Sokongan:
ii. Gambar foto
iii. Nota kuliah
untuk mengukuh dan
iv. Carta/ Graf/ Jadual
memantapkan hasil tulisan.
v. Bibliografi
16.2 Kandungan Asas Portfolio
 Maklumat Diri
 Maklumat Sekolah
 Maklumat Tugas
 Maklumat Kokurikulum
 Jurnal
 Lain-lain
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 17

18. 17. SENARAI SEMAK KANDUNGAN PORTFOLIO
Tandakan(√)*
Bahagian No. Perkara
P GP
00 SENARAI KANDUNGAN PORTFOLIO
A02 BIODATA PELAJAR
MAKLUM
AT DIRI
A A03 SURAT PENGENALAN DIRI
A04 PERNYATAAN PROFESIONAL
PETA LOKASI, PELAN SEKOLAH DAN BILIK
B01
DARJAH
B02 CARTA ORGANISASI SEKOLAH
MAKLUMAT
SEKOLAH
B03 VISI DAN MISI SEKOLAH
B
B04 TAKWIM SEKOLAH
SENARAI NAMA STAF (AKADEMIK &
B05
SOKONGAN)
B06 PERATURAN-PERATURAN SEKOLAH
SURAT-SURAT LANTIKAN TUGAS SEMASA DI
C01
MAKLUMAT
SEKOLAH
TUGAS
C C02 SALINAN BORANG BIMBINGAN (PR1/PRA)
C03 SALINAN BORANG KEHADIRAN PRAKTIKUM
C04 REKOD PENGAJARAN BERPASANGAN
D01 RANCANGAN AKTIVITI KOKURIKULUM
KOKURIKULUM
MAKLUMAT
D02 SENARAI NAMA AHLI DAN KEHADIRAN
D D03 LAPORAN AKTIVITI KOKURIKULUM
D04 RANCANGAN PROJEK / PERANAN LAIN
D05 LAPORAN PROJEK / PERANAN LAIN
E01 FORMAT & CONTOH PENULISAN JURNAL
JURNAL
E E02 PENULISAN JURNAL MINGGUAN
E03 CATATAN KEMAJUAN TINDAKAN SUSULAN
F01 MAKLUMAT INOVASI P&P
LAIN-
LAIN
F F02
F03
Tandatangan
Tarikh Semakan
Catatan:
- Bahan bantu pengajaran dan pembelajaran, penilaian, inovasi atau contoh-contoh hasilan pelajar adalah
digalakkan disimpan dalam folder atau portfolio yang berasingan.
- * P = Disemak dan ditandakan oleh pelajar; GP = Disemak dan ditandakan oleh guru pembimbing.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 18

19. 18. PENULISAN JURNAL
Satu bentuk penulisan ilmiah yang berterusan mengenai sesuatu peristiwa,
masalah, pencapaian atau bidang yang perlu diberi penekanan oleh pelajar sendiri
berkaitan dengan pengalaman semasa menjalani praktikum di sekolah atau semasa
melaksanakan sesuatu tugas. Jurnal bertujuan membantu pelajar merenung, menilai
dan menjadikannya sebagai asas untuk mengambil tindakan susulan bagi
menyelesaikan sesuatu masalah/meningkatkan lagi keberkesanan mengikut jangka
masa yang ditetapkan sendiri.
19. GARIS PANDUAN PENULISAN JURNAL
19.1 Peserta kursus dikehendaki menulis dan menyimpan jurnal sepanjang
praktikum.
19.2 Penulisan hendaklah difokuskan kepada satu sahaja peristiwa, masalah,
pencapaian atau aspek-aspek penting/kritikal yang dialami semasa
praktikum.
19.3 Aspek yang difokus hendaklah dianalisis secara terperinci, mengandungi
pandangan, cadangan.dan tindakan susulan.
19.4 Fakta-fakta perlu disokong dengan penulisan lampau (literature review)
supaya setiap masalah, cadangan dan langkah-langkah yang dijalankan
lebih objektif dan berkesan.
19.5 Satu jangka masa ditetapkan untuk melaksanakan cadangan-cadangan
mengatasi masalah yang telah difokuskan.
19.6 Pelajar dikehendaki mengumpul data dengan membuat catatan bagi
mengesan kemajuan tindakan susulan yang telah dicatatkan.
19.7 Gunakan jurnal sebagai saluran merenung kembali tugas pelajar
sebagai guru profesional.
19.8 Pelajar diminta membawa jurnal yang lengkap dan kemas kini
sepanjang masa praktikum untuk disemak oleh pembimbing.
20. PERKARA-PERKARA YANG PERLU DIBERI PERHATIAN
20.1. Bimbingan perlu diberi oleh pensyarah penyelia dan guru pembimbing
untuk memastikan perkara-perkara yang relevan dan kritikal sahaja
dicatatkan.
20.2. Kandungan jurnal mesti dibincang bersama antara pelajar dengan
pensyarah penyelia atau guru pembimbing.
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 19

20. 21. FORMAT DAN CONTOH PENULISAN JURNAL
21.1 FORMAT JURNAL (Minggu pertama sahaja)
Bilangan Jurnal : Ke-____
Minggu Praktikum : _______
Tarikh Peristiwa / Kejadian : ____ hingga ____
Tajuk Jurnal : Minggu Pertama di SK ____________________
Disemak oleh Guru Pembimbing Disahkan oleh Pensyarah Penyelia
Tandatangan : ....................................... Tandatangan: .......................................
Nama : ........................................ Nama : ........................................
Tarikh : ........................................ Tarikh : ........................................
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 20

21. 21.2 FORMAT JURNAL (Minggu kedua dan seterusnya)
Bilangan Jurnal : Ke-____
Minggu Praktikum : _______
Tarikh Peristiwa / Kejadian : ____ hingga ____
Tajuk Jurnal : (Rujuk aspek-aspek di dalam Borang PR 1. Fokus
kepada 1 atau 2 perkara sahaja)
1. Masalah / Peristiwa
2. Analisis
3. Cadangan Tindakan Susulan
4. Tempoh Masa Tindakan Susulan
Disemak oleh Guru Pembimbing Disahkan oleh Pensyarah Penyelia
Tandatangan : ........................................ Tandatangan : .......................................
Nama : ....................................... Nama : ......................................
Tarikh : ....................................... Tarikh : ......................................
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 21

22. 21.3 CONTOH JURNAL (Minggu pertama sahaja)
Bilangan Jurnal : 1/12
Minggu Praktikum : Pertama
Tarikh Peristiwa / Kejadian : 17 hingga 21 Jun 2006
Tajuk Jurnal : Minggu Pertama Di SK Taman Repok,
Sarikei.
Pada hari pertama, saya bersama pasangan pasangan praktikum melapor diri
kepada Encik Ishak Bin Mohd Khalid, Guru Besar, SK Taman Repok, Sarikei.
Kami memperkenalkan diri dan menyerahkan Surat Pengenalan Diri kepada
beliau. Guru Besar memberi taklimat kepada kami tentang pelbagai perkara
berkaitan dengan sekolah, termasuklah :
- sejarah, peraturan, disiplin dan budaya sekolah;
- struktur organisasi, peranan dan tanggungjawab pengurus sekolah, guru
penolong kanan, guru disiplin, guru panitia, guru ko-kurikulum, guru
darjah, guru mata pelajaran dan tugas staf sokongan;
- latar belakang murid dan masyarakat setempat;
- tugas dan tanggungjawab murid di sekolah;
- pengelolaan aktiviti kokurikulum dan maklumat-maklumat lain yang
berkaitan.
Selepas waktu rehat kami diperkenalkan kepada guru-guru dan staf
sokongan. Selepas kami dibawa oleh Guru Penolong Kanan berjalan di
sekeliling kawasan sekolah kamipun berjumpa dengan Encik Ghafur
Mohammad, guru pembimbing praktikum kami. Encik Ghafur Mohammad
memberi bimbingan dan tunjuk ajar kepada kami tentang jadual waktu, sukatan
pelajaran, huraian sukatan pelajaran, panduan guru dan rancangan semester.
Pada hari kedua saya menyediakan Rancangan Semester Bahasa
Inggeris dan Pendidikan Seni Visual. Saya diagihkan 4 waktu mata pelajaran
Bahasa Inggeris Tahun 4A, 6 waktu Tahun 5B dan 2 waktu Pendidikan Seni
Visual Tahun 5A. Saya tidak menghadapi banyak masalah dalam penyediaan
kedua-dua rancangan semester tersebut kerana telah menghadiri bengkel
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 22

23. penulisan rancangan pengajaran ketikan di institut. Tambahan pula, kami
dibekalkan oleh pensyarah mata pelajaran dengan format dan contoh
rancangan semester, mingguan dan rancangan pengajaran harian.
Pada hari ketiga saya diberi peluang oleh guru pembimbing membuat
pemerhatian pengajarannya. Saya amat berterima kasih kepada beliau kerana
melalui kesempatan tersebut saya telah memperolehi banyak pengalaman
terutamanya tentang cara pengurusan kelas, penggunaan ICT dan pengurusan
aktiviti kumpulan. Cikgu Ghafur Mohammad memanglah seorang guru yang
berkeyakinan tinggi dan berjaya menarik minat murid-muridnya. Catatan yang
saya buat semasa sesi pemerhatian amatlah berguna sebagai rujukan saya.
Pada hari keempat, Pada hari kelima, saya menyerahkan Rancangan
Semester Bahasa Inggeris dan PSV kepada Guru Besar dan guru pembimbing
untuk disemak. Selepas itu saya masuk ke dalam Kelas 5A bersama Cikgu
Abdul Latif, guru Pendidikan Seni Visual. Saya amat kagum dengan kebolehan
beliau dalam menyampaikan pelajarannya. Dengan cara penyampaian yang
menarik dan bakatnya yang amat tinggi dalam seni visual tak hairanlah
mengapa beliau selalu
dijemput untuk menjadi fasilitator kursus PSV di peringkat Bahagian Sarikei.
Selepas itu membuat rancangan mingguan, rancangan pengajaran
harian dan bahan sumber pengajaran dan pembelajaran yang akan saya
gunakan dalam minggu kedua
Disemak oleh Guru Pembimbing Disahkan oleh Pensyarah Penyelia
Tandatangan : ................................... Tandatangan : .........................................
Nama : ................................... Nama : .........................................
Tarikh : ................................... Tarikh : .........................................
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 23

24. 21.4 CONTOH JURNAL (Minggu kedua)
Bilangan Jurnal : 2/12
Minggu Praktikum : Minggu kedua
Tarikh Peristiwa / Kejadian : 24 Jun 2006
Tajuk Jurnal : Masalah pengurusan masa.
1. Masalah / Peristiwa
Hari ini (24 Jun 2006) saya telah menghadapi masalah pengurusan masa
yang tepat sebagaimana yang telah dirancangkan. Terdapat aktiviti yang telah
dirancangkan tidak dapat dijalankan kerana tidak cukup masa. Hal ini
menimbulkan masalah bagi mencapai objektif , khususnya objektif yang akhir
dalam proses pengajaran dan pembelajaran pada hari-hari tertentu .
2. Analisis
Masalah ini timbul kerana aktiviti perbincangan secara kumpulan yang
telah saya jalankan itu ada kalanya telah melebihi masa yang ditetapkan.
Didapati pelajar-pelajar mengambil masa yang agak lama untuk menyiapkan
laporan hasil perbincangan dan semasa melaporkan hasil perbincanan, terdapat
beberapa orang pelajar yang tidak dapat menerangkannya dengan lancer dan
cepat. Di samping itu, masalah masa ini juga wujud kerana gangguan aktiviti-
aktiviti sekolah seperti perhimpunan yang telah mengambil masa yang agak
lama sehingga mengurangkan masa yang telah dirancangkan.
3. Cadangan Tindakan Susulan
a.) Saya patut membaca buku-buku yang berkaitan dengan perancangan
masa dalam sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran agar dapat
menguruskan masa dengan lebih sempurna.
b.) Saya akan menyediakan plan A dan plan B pada waktu-waktu tertentu
terutama pada hari-hari yang terlibat dengan perhimpunan sekolah
supaya proses pengajaran dan pembelajaran dapat berjalan lancar
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 24

25. dengan masa yang telah dirancangkan .
c.) Bagi memastikan bahawa aktiviti perbincangan secara berkumpulan tidak
melebihi masa yang telah ditetapkan, saya akan sentiasa mengingatkan
pelajar tentang masa yang ada dan meminta wakil bagi setiap kumpulan
membuat laporan dalam masa yang telah ditetapkan. Sekiranya
perbincangan menyentuh topik yang sama, saya akan memilih beberapa
hasil perbincangan yang terbaik sahaja untuk dibentangkan .
d.) Saya akan mendapatkan bimbingan dan nasihat daripada guru dan
pensyarah pembimbing
di sampingberbincang dengan rakan-rakan guru pelatih.
4. Tempoh Masa Tindakan Susulan
Saya akan cuba mengatasi masalah ini dalam tempoh seminggu . Pengurusan
masa yang baik adalah perlu bagi memastikan kelancaran proses pengajaran
dan pembelajaran. Sekiranya masalah ini tidak dapat diatasi secepat mungkin
sudah tentu -objektif yang telah dirancangkan tidak tercapai sepenuhnya.
Disemak oleh Guru Pembimbing Disahkan oleh Pensyarah
Penyelia
Tandatangan : ...................................... Tandatangan : ........................................
Nama : ...................................... Nama : .............................................
Tarikh : ...................................... Tarikh : .............................................
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 25

26. 22. PELAKSANAAN KOKURIKULUM DI SEKOLAH
22.1 Sukan Dan Permainan
 Melibatkan diri dalam pengajaran dan persiapan pasukan
 Membantu Guru Penasihat melatih kumpulan/pasukan dalam
pertandingan
 Membantu Guru Penasihat dalam satu pertandingan yang dirancang
seperti pertandingan antara kelas, sekolah atau karnival
 Pelajar dikehendaki membuat laporan aktiviti kokurikulum yang
dikendalikan dalam portfolio sepanjang amalan profesional.
22.2 Unit Beruniform
 Melibatkan diri dalam satu unit beruniform yang diikuti semasa di IPG.
 Membantu guru penasihat dalam latihan atau perjumpaan kokurikulum
unit beruniform di sekolah.
 Membantu guru penasihat merancang dalam menjayakan
perkhemahan/ kursus/ latihan/ lawatan/projek.
 Membantu penubuhan atau kegiatan yang akan dibuat oleh pihak
sekolah (jika perlu).
 Menyelesaikan kerja atau tugasan mengikut kurikulum unit beruniform
yang diikuti di IPG (jika belum selesai).
 Pelajar dikehendaki membuat laporan kokurikulum yang dikendalikan
dalam portfolio sepanjang amalan profesional.
22.3 Aktiviti-Aktiviti Tambahan
Sekiranya pelajar disahkan melibatkan diri dengan cemerlang dalam
aktiviti-aktiviti tambahan kokurikulum di peringkat sekolah/daerah/negeri
dalam bidang persatuan/sukan/permainan/unit beruniform seperti di
bawah, pelajar berkenaan boleh diberi penilaian pada Tahap 5.
 Merentas desa
 Jogathon
 Hari Terbuka / Hari Ibu Bapa
 Pasar Ria
 Sukaneka dan sebagainya
 Lain-lain aktiviti
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 26

27. INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS KENINGAU,
KENINGAU. SABAH.
22.4 LAPORAN AKTIVITI KOKURIKULUM
MINGGUKE- .........
Nama Pelajar :
______________________________________________________
Jenis Persatuan/Sukan/Unit Beruniform : __________________________________
Tarikh : _____________________ Masa : ___________________________
Tempat : _______________________________________________________
Nama Guru Penasihat GERKO : _______________________________________
Bilangan Pelajar : __________________________________________________
Aktiviti/aspek kemahiran yang dijalankan yang merangkumi kepimpinan,
kepengurusan, kejurulatihan dan kepegawaian:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Aspek yang dibimbing oleh Guru Penasihat/ Pensyarah Pembimbing/ Guru
Pembimbing:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Refleksi:____________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________ __________________________________
Tandatangan pelajar Tandatangan guru/ pensyarah pembimbing
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 27

28. INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS KENINGAU,
KENINGAU, SABAH.
22.5 REKOD PROJEK / AKTIVITI / PERANAN LAIN
Nama Pelajar : ____________________________________________
Kursus dan Ambilan : ____________________________________________
Nama Sekolah : ____________________________________________
Tarikh Catatan
Mgu Projek / Aktiviti / Peranan Lain
Masa (Lokasi dll)
M1
M2
M3
M4
M5
M6
M7
M8
M9
M 10
M 11
M 12
Disemak oleh pihak sekolah Disahkan oleh Pensyarah Pembimbing
Tandatangan : Tandatangan :
Nama : Nama :
Tarikh : Tarikh :
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 28

29. 23. GURU PEMBIMBING SEBAGAI MENTOR
23.1 Pendahuluan
Pementoran ialah satu program sokongan untuk peningkatan profesional
guru-guru. Pendedahan melalui program ini membolehkan guru
mengukur kemampuan refleksi secara praktik. Ini akan menjadikan
mereka lebih prihatin terhadap keperluan penilaian kendiri ke atas
kemahiran dan sikap yang ada pada diri masing-masing. Pendekatan ini
akan dapat membantu peningkatan dalam proses penilaian kendiri di
kalangan guru pembimbing dan pelajar. Oleh itu, guru pembimbing
merupakan kumpulan sokongan yang perlu membimbing pelajar
menimba ilmu, kemahiran dan pengalaman masing-masing secara
bersama.
23.2 Objektif
 Membentuk asas pementoran untuk memberi sokongan semasa
amalan profesional.
 Membentuk permuafakatan dan perkongsian pintar antara sekolah
dan institut perguruan.
23.3. Tanggungjawab Guru Pembimbing Sebagai Mentor
 Rancangan Pembinaan Individu (Individual Development Plan)
Kaunseling dan bimbingan yang spesifik diperlukan daripada guru
pembimbing bagi tujuan pembinaan pengalaman dan mengukuhkan
kecekapan pelajar.
 Mentoring dan Maklum Balas
Guru pembimbing mesti berperanan secara aktif dalam memantau
kemajuan dan prestasi pelajar (mentee). Sesi maklum balas dan
refleksi yang lebih konsiten perlu diadakan bagi merenung dan
mengkaji semula Rancangan Pembinaan Individu. Pemerhatian
klinikal hendaklah sentiasa dijalankan dan penilaian formatif diambil
kira dalam setiap perbincangan.
 Penasihat Strategi Kerjaya
Guru pembimbing memberi bimbingan secara umum yang berkaitan
dengan peluang-peluang yang ada dalam organisasi dan latar
belakang kerjaya serta syarat yang diperlukan untuk meningkatkan
potensi dan prestasi seseorang pelajar. Guru pembimbing dengan
pengalaman yang luas tentang sejarah dan budaya persekitaran
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 29

30. sekolah merupakan individu yang paling layak untuk membantu
pelajar belajar mengenai kehidupan di sekolah dan dalam blilik
darjah.
 Pembimbing dalam Bilik Darjah
Guru pembimbing akan dilihat sebagai seorang pembimbing, model,
pemberi penjelasan dan memberi “resipi” untuk membantu para
pelajar. Dengan bimbingan melalui latihan-latihan yang lebih praktikal
dan sistematik pelajar akan belajar mengambil alih tugas dan
tanggungjawab guru bilik darjah. Mentoring akhirnya menggerakkan
pelajar ke arah suatu kefahaman yang lebih mendalam mengenai
cara mengajar supaya dapat dipastikan yang pembelajaran telah
berlaku dalam bilik darjah. Cara ini mereka akan dipandu ke arah
perubahan, pertumbuhaan dan perkembangan sebagai seorang
guru.
 Sponsoring dan Pengantaraan
Guru pembimbing merupakan penyedia hala tuju dan membantu
menyusun tugasan membina secara berterusan dan
mempromosikan tanggungjawab. Sebarang perhubungan yang
saling menyokong memerlukan perhatian yang aktif oleh kedua
pihak. Pelajar perlu mendapatkan bimbingan, nasihat, bersikap
terbuka kepada sebarang pandangan dan cadangan guru
pembimbing di samping sentiasa bersedia berkongsi masalah dan
maklumat secara profesional.
23.4 Prinsip Bimbingan
 Mendengar lebih daripada bercakap.
 Mencelah hanya apabila perlu.
 Kolaboratif (membangkitkan isu dan mengembangkan daya
penyelesaian masalah)
 Komitmen kepada perkembangan berterusan.
 Belajar mengajar menerusi inkuiri penemuan dan refleksi.
 Menggunakan pengalaman mengajar pelajar.
 Bersifat menyokong dan bukan menyerah.
 Kesedaran dan amalan nilai-nilai asas (amanah, kasih sayang,
kerajinan dll).
Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 30

31. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 31

32. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 32

33. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 33

34. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 34

35. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 35

36. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 36

37. Unit Praktikum, IPG Kampus Keningau, Sabah 37