Artikel over MIcrosoft Windows Azure en Microosft's Online strategie. Afkomstig uit de decmber 2009 uitgave van IT Service Magazine. Artikel is geplaatst met toestemming van de redactie

1. TRENDS
DICK SCHIE V EL S
Windows Azure
Microsofts serverplatform
als een service!
De trend die voor iedereen in 2009 helder en duidelijk naar center echt openmaakt en daadwerkelijk de
moeite neemt om te gaan kijken wat zich
voren kwam, is cloudcomputing. Eerder dit jaar brachten we in daar afspeelt, de schaal waarop virtualisatie
samenwerking met LAN Magazine al een gecombineerde plaatsvindt en de schaal waarop diensten ge-
leverd worden, je direct zult beseffen dat we
cloudspecial uit. Daarin kwamen onder meer vertegenwoordigers hebben te maken met een hele belangrijke
van Google en Salesforce.com aan het woord. In dit nummer en fundamentele trend.”
I T S E R V I C E M A G A Z I N E 8 ◊ DECEMBER 2009
aandacht voor wat Windows doet en gaat doen in de cloud.
Strategie
Online wordt dus ook voor Microsoft steeds
O
p de Professional Developers klant als de Microsoft-parner. “Microsofts belangrijker, leren we, en het bedrijf heeft dat
Conference (PDC) van oktober streven is dat zijn klanten kunnen kiezen gegeven doorvertaald naar een servicesstrate-
2008 werd Microsofts PaaS-op- of ze software implementeren en/of ont- gie die op PDC in de markt werd gezet als
lossing, Windows Azure, in de grondverf wikkelen in hun eigen datacenter, of dat ze het ‘three screens and the cloud’-concept.
gezet. Nu, ruim een jaar later, mochten de software afnemen of ontwikkelen via een Want je hebt eigenlijk drie soorten schermen,
bezoekers van de afgelopen november ge- dienst geleverd door Microsoft-partners of zo constateert Microsoft, waarop informatie
houden PDC in Los Angeles ook die delen rechtstreeks via Microsofts eigen datacen- ontsloten kan worden. Je hebt de persoonsge-
van het platform aanschouwen waarop de ters”, zegt onlinestrateeg Peter de Haas. bonden schermen, zoals bijvoorbeeld het
eerste lagen glansverf zijn aangebracht. Zijn bedrijf heeft de cloud ook al geruime scherm van je mobiele telefoon.
Nee, nog niet alle vlakken van Microsofts tijd in het vizier, zo houdt hij ons voor. Je hebt de vaste, locatiegebonden schermen,
ontwikkelplatform in de cloud werden dus “Microsoft heeft al jaren geleden de keuze zoals het beeldscherm van je tv. En je hebt
al voor de langere termijn gekwast, maar de gemaakt om zwaar in te zetten op dingen de taakgebonden schermen zoals het scherm
contouren van het geheel liggen nu in ieder als cloudcomputing, Software as a Service, van je desktop of laptop. Met welk scherm je
geval vast. Onlangs werd daarover ook de et cetera.” Hij wijst erop dat Microsoft al ook in de weer bent, één ding staat centraal
op het Microsoft-kantoor te Schiphol verza- een jaar of vijf geleden is begonnen met het zeggen de servicesstrategen bij Microsoft: in-
melde Nederlandse vakpers bijgepraat door fundamenteel anders inrichten van zijn ser- formatie!. “We zijn daarbij van mening”,
Peter de Haas (onlinestrategiemanager) en verplatforms. Dat betekent volgens De Haas licht Peter de Haas toe, “dat de gebruiker, c.q.
Bram Veenhof, webplatformarchitect bij dat de hele generatie aan serverproducten de organisatie, bepaalt waar die informatie
Microsoft. Een verslag! die eraan komt, te beginnen met Exchange leeft. Dat kan in het ene geval in de cloud
2010, allemaal ontworpen zijn om niet al- zijn en in het andere geval lokaal op een per-
Keuze essentieel leen efficiënt in het eigen datacenter te sonal device. Zo’n personal device kan overi-
Als er tegenwoordig over onlinestrategie kunnen draaien maar ook in een multi-te- gens straks eventueel ook een overhemd zijn
wordt gesproken dan heeft men het vooral nantomgeving in de cloud. “Dat vereist een
over ‘cloudcomputing’, zo ook bij Micro- serverplatform dat uitermate schaalbaar en
soft. In tegenstelling tot veel andere bedrij- stabiel moet zijn en een hele grote groep Een concept dat
ven die cloudoplossingen aanbieden, ziet
het bedrijf de cloud nadrukkelijk níet als
gebruikers kan bedienen. De fundamentele
mind shift die daarvoor nodig is, hebben Microsoft meer
de nieuwe toekomst. Het is wel een heel
belangrijk onderdeel van die nieuwe toe-
wij dus al jaren geleden gemaakt en daar
plukken we nu, in de gedaante van bijvoor-
en meer toepast,
komst, luidt het, maar men vindt het essen-
tieel om te benadrukken dat de mogelijk-
beeld Exchange Online, de eerste vruchten
van”, schildert De Haas. En hij voegt daar-
is dat van het
heid tot cloudcomputing moet worden
beschouwd als een keuze die wordt toege-
aan toe: “De vraag wordt vaak gesteld: is
cloudcomputing nu een hype of niet. Ik
containerbased
voegd aan de IT-omgeving van zowel de denk dat als je de motorkap van het data- datacenter
18

2. Microsoft heeft de afgelopen jaren ruim 2,3 miljard dollar geïnvesteerd in een eigen wereldwijde infrastructuur van containerbased datacenters.
dat bepaalde informatiebronnen bevat”, er op dit moment al meer dan één miljoen de nodige software moeten ontwikkelen om
blikt De Haas in de toekomst. “Taakgebon- betalende gebruikers actief zijn op deze in- die datacenters operationeel efficiënt te
den informatie kan ontsloten worden via je frastructuur, waaronder in Nederland grote kunnen runnen. “En dat gaat een stuk ver-
laptopscherm, maar straks is je auto waar- partijen als een Philips en een NOC NSF. der dan alleen virtualisatie”, weet De Haas.
schijnlijk ook uitgerust met allerlei taakge- Wat is het verschil tussen een Exchange In geld uitgedrukt heeft de ontwikkeling
bonden informatiesystemen. En wat betreft Server in de cloud en Exchange Server als van die eigen wereldwijde infrastructuur
locatiegebonden informatie, die kan via een een hosted service zoals je die nu hebt? Vol- Microsoft de afgelopen jaren ruim 2,3 mil-
tv-scherm worden ontsloten, maar in de gens Peter de Haas streeft Microsoft ernaar jard dollar gekost. Men hanteert daarbij het
toekomst wellicht ook via wanden en tafel- om de dienst één-op-één vergelijkbaar te la- zogeheten ‘twin-datacenterconcept’. Dat be-
bladen.” ten zijn met een on-premise product als het tekent dat Microsoft niet alleen op de loca-
gaat om de functionaliteit. Het verschil zit ties zelf optimale beschikbaarheid kan ga-
Investeringen hem net name in de mate van controle die randeren, maar ook geografische over
Maar weg van de toekomst en even terug een klant over de software heeft. “Je kunt locaties heen. “In geval van calamiteiten zijn
naar de cloudrealiteit van het hier en nu. je voorstellen dat als we iets als dienst leve- we in staat om met de volledige dienstverle-
Wat heeft Microsoft op dit moment aan ren, we dan in bepaalde mate controleren ning uit te wijken naar een andere locatie.
cloudoplossingen te bieden? Allereerst is er wat je wel en niet met die omgeving kunt Hier in Europa opereren we in twee data-
natuurlijk de Microsoft SaaS-variant doen. Dus een klant heeft meer vrijheden centers. We hebben er een in Ierland en in
‘Microsoft Online Services’, die wordt ge- als hij het zelf doet. Maar qua functionali- Nederland. Je lanceert je applicatie specifiek
concretiseerd in BPOS, de Business teit streven we ernaar dienst en on-premise in één datacenter en geeft vervolgens aan of
Productivity Online Suite, waarmee pro- één-op-één vergelijkbaar te maken.” je al dan niet wilt mirroren naar andere
ducten als Exchange, Sharepoint, Live Het bedrijf heeft voor deze en de verderop datacenters.”
Meeting en Office Communication Server nog te behandelen Windows Azure-infra-
nu niet meer alleen ‘on-premise’ kunnen structuur vanzelfsprekend wel de nodige Containers
draaien, op de eigen servers van de klant, investeringen moeten doen. Het heeft we- Een concept dat Microsoft meer en meer
maar ook als een onlinedienst kunnen reldwijd een eigen cloudinfrastructuur van toepast, is dat van het containerbased data-
worden afgenomen. Microsoft claimt dat datacenters moeten op- en uitbouwen en center. Dat houdt in essentie in dat men ge-
19

3. TRENDS
bruikmaakt van een soort zeecontainers,
maar dan met deuren erin (zie de begelei-
dende foto’s). In één container is plaats
voor 2500 servers. “Zo’n container wordt
behandeld als één fysieke unit”, vertelt De
Haas. “Daar gaat netwerkverbinding op,
daar gaat koeling op, en stroom uiteraard.
Door middel van deze aanpak kunnen we
heel snel heel veel servercapaciteit toevoe-
gen; tot ongeveer 20.000 servers in één
werkweek. Bovendien zijn we in staat om
dit ook modulair te maken op andere loca-
ties. Dus in de toekomst kunnen wij ook
buiten de grenzen van het normale data-
center dit soort containers gaan plaatsen,
afhankelijk van de behoefte van een orga-
nisatie. Het is op dit moment nog concep-
tueel, maar weldegelijk een onderdeel van
onze datacenterstrategie. We concentreren
ons nu echter met name op de containers In één container is plaats voor 2500 servers. (Is dit niet azuurblauw?)
voor binnen onze datacenters zelf om zo
heel snel snel te kunnen implementeren.”
I T S E R V I C E M A G A Z I N E 8 ◊ DECEMBER 2009
zonder dat je je in de software met elk as- lijke zaken. “Daarnaast hebben we nog twee
Windows Azure pect van die verbinding hoeft bezig te hou- dingen aangekondigd tijdens de laatste
Webplatformarchitect bij Microsoft Bram den. De Access Control Service geeft je de PDC”, vertelt Veenhof, “een paar nieuwe
Veenhof start zijn presentatie met een film- mogelijkheid aan mensen buiten je bedrijfs- diensten en de prijs en beschikbaarheid; dus
pje waarin het principe van een onlineap- netwerk toegang te verschaffen tot je wat gaat het kosten en wanneer kunnen ge-
plicatieplatform wordt uitgelegd. “Op dit cloudbronnen zonder de controle kwijt te interesseerde gebruikers ermee aan de slag.”
moment is de applicatie in de cloud, ge- raken over hoe ze die bronnen gebruiken. Windows Azure, het cloud-OS dus van het
bruikmakend van het Windows Azure- Dus het basisidee van ‘in de cloud’ is het- platform, bestaat uit twee componenten, legt
platform”, klinkt een sonore documentaire- zelfde als van on-premise: Je hebt een be- Veenhof uit, een computecomponent en een
stem door de vergaderruimte. “Er is nog sturingssysteem, een database en diverse storagecomponent. Net als bij het gewone be-
steeds hardware in het spel, alleen zie je die extra services die je nodig hebt om veel sturingssysteem Windows Server, waar
niet meer. De servers draaien in een data- voorkomende bewerkelijke zaken voor el- Windows Azure (WA) zich het best mee laat
center dat deel uitmaakt van een wereld- kaar te krijgen. Maar in plaats dat je al die vergelijken, is die WA-storage redelijk rudi-
wijd netwerk. Applicaties worden gespreid elementen allemaal zelf aanschaft en be- mentair. Je moet de storage in WA volgens
over deze servers in de lucht gehouden. Je heert, wordt dat allemaal voor je gedaan Veenhof zien als filesystemstorage.
hoeft de hardware niet meer te patchen, achter de schermen van het datacenter, “Het computegedeelte”, legt hij verder uit,
updaten of beheren. Je hoeft er niet eens waarbij je alleen betaalt voor de capaciteit “bestaat feitelijk uit de virtuele machines
meer over na te denken, zodat je je aan- die je nodig hebt.” Einde filmpje! (VM’s) die voor developers beschikbaar zijn
dacht geheel kunt richten op de business- Het bovenstaande is inderdaad een uitste- om hun applicatie naar toe te deployen. Het
value van de key-features van je applicaties, kende beschrijving van het principe van verschil met een gewone VM of een fysieke
in plaats van die aandacht te verspillen aan het Windows Azure-applicatieontwikkel- machine zit hem in het feit dat wij het be-
het opzetten, provisionen, beheren of op- platform. In de rest van dit artikel pluizen sturingssysteem en de runtime beheren. Dus
schalen van je infrastructuur. Al die dingen we samen met genoemde Bram Veenhof het enige waar applicatieontwikkelaars over
neemt Windows Azure voor zijn rekening: wat meer in detail uit wat Microsoft met na hoeven te denken, is het schrijven van
het ‘cloudbesturingssysteem als een service’ Azure nu allemaal precies in de markt zet. hun eigen code. Daardoor wordt het heel
van Microsoft. Er is ook een databasecom- eenvoudig voor hen om hun applicaties te
ponent op het Windows Azure-platform. Drie componenten deployen naar de cloud.” Veenhof merkt
Dat is SQL Azure. Het is een relationele Het Windows Azure-platform bestaat uit hierbij wel op dat om bestaande code ook
database in de cloud, gebouwd op Micro- drie componenten: Windows Azure, het be- op de betreffende VM’s te kunnen laten
soft SQL Server-technologie. Dat draait in sturingssysteem van het cloudapplicatie- draaien significant veel werk gedaan moet
dezelfde Microsoft-datacenters als Windows platform, SQL Azure, de database van worden. Maar een oplossing daarvoor is
Azure. En dan zijn er nog de services die de Microsofts online-applicatieplatform, en reeds aankondigd en komt hier verderop
meer uitdagende aspecten van het connec- een aantal diensten om developers te onder- nog aan de orde.
teren van applicaties voor hun rekening ne- steunen bij redelijk complexe taken als het
men. Met de Service Bus kun je applicaties verbinden van een applicatie in de cloud WA-storage
aan elkaar koppelen – van de cloud naar de met een applicatie in het eigen datacenter De WA-storage is te verdelen in drie typen.
cloud, of van de cloud naar on-premise – of het regelen van authenticatie en soortge- Er zijn blobs, binary large objects, ofwel gro-
20

4. TRENDS
tebestandenstorage, zoals foto’s en video’s. SQL Azure waarbij het dus niet uitmaakt of je code
Er is ‘table storage’ voor het opslaan van SQL Azure is op PDC 2008 aangekondigd geschreven is voor het eigen datacenter of
entities en er is queue storage die er met als SQL Data Services. “Dat was in de oor- voor de service. Een functie die daar onder
name is om workloads te verdelen tussen spronkelijke opzet eigenlijk een dataoplos- meer in zit is het hosten van Workflow. Er
verschillende VM’s. sing die volledig los stond van SQL Server”, zit verder een cachingservice in en twee be-
Volgens Veenhof kunnen we met het vertelt Veenhof. “Een héél ander model: langrijke onlinediensten die eigenlijk geen
WA-platform zoals hierboven beschreven een ander toegangsmodel, et cetera, et cete- lokale tegenhanger hebben, dat zijn de Ser-
vanaf 1 januari 2010 aan de slag kunnen en ra. Daar hebben we heleboel constructieve vice Bus en Access Control.”
zijn de definitieve features voor developers feedback op gekregen. Onze developers De vraag is natuurlijk waarom dat twee
vanaf nu beschikbaar. vonden dat niet helemaal de manier waar- diensten zijn die alleen in de cloud leven en
“Wat we daarnaast aangekondigd hebben op dat zou moeten. We zijn daarom het af- niet op de server. Veenhof: “Dat is omdat die
en écht nieuw was op PDC, is dat we de gelopen jaar helemaal opnieuw begonnen services eigenlijk alleen voor de cloud be-
VM’s in verschillende grootte gaan aanbie- met SQL-services in de cloud, en het SQL langrijk zijn. De Service Bus stelt je in staat
den. Voorheen was er slechts sprake van Azure dat we afgelopen week geannon- om op een heel eenvoudige manier applica-
één maat voor iedereen. En als je meer no- ceerd hebben is een SQL Server in de cloud ties te verbinden van de cloud naar een ap-
dig had, moest je meerdere VM’s afnemen. die werkt en voelt als een SQL Server on- plicatie in je eigen datacenter en andersom,
We bieden nu vier smaken aan: small, premise. Het is op dit moment nog wel een of tussen twee applicaties in de cloud.”
medium, large en extra large.” subset van de SQL Server-databaseserver. De Access Control Service is onder meer in
Daarnaast was een belangrijke aankondi- SQL Server zelf heeft een database, heeft staat om te federeren tussen een on-premise
ging dat het Windows Azure-platform er rapportagefunctionaliteit, business identity store en een cloud identity store.
heel veel tijd en geld in heeft gestoken om intelligence en wat dies meer zij. En
maximaal interoperable te zijn. Het werkt daarvan maken we op dit moment alleen Pinpoint en ‘Dallas’
I T S E R V I C E M A G A Z I N E 8 ◊ DECEMBER 2009
nu met onder meer ZendFramework, PHP, de databaselaag beschikbaar. Maar die da- En dan werden er tot slot nóg twee diensten
MySQL en Apache. Veenhof beschouwt dit tabaselaag is wel benaderbaar met tooling aangekondigd. Een applicatieplatform is na-
als een belangrijke stap in het verhogen zoals een developer dat gewend is.” tuurlijk ondenkbaar tegenwoordig zonder
van de acceptatiegraad van het WA-plat- Microsoft brengt SQL Azure in twee varia- een applicatiestore. Microsoft heeft daar-
form. ties, een Webeditie van 1 GB voor 7 euro voor Pinpoint opgetuigd. Pinpoint is al een
tijdje in gebruik als de applicatiestore voor
ISV’s maar wordt nu ook ingezet voor appli-
SQL Azure is een SQL Server caties die speciaal geschreven zijn voor het
in de cloud die werkt en voelt als Azure-platform. “Als je een applicatie ge-
schreven hebt die een bepaald businesspro-
een SQL Server on-premise bleem oplost, is dit een hele makkelijke ma-
nier om die beschikbaar te maken”, stelt
Veenhof.
WA VM Role per maand en een Businesseditie van 10 Daarnaast komt Microsoft met een project
Een andere belangrijke aankondiging van GB voor 70 euro per maand. “Wij denken met de codenaam ‘Dallas’. Veenhof daarover:
Microsoft op de PDC is een functie die nog dat de meeste applicaties met de Webeditie “Dallas is een platform waar we datasets die
niet vanaf 1 januari beschikbaar is maar in uit de voeten zouden moeten kunnen. En voor developers moeilijk bereikbaar zijn, be-
de eerste helft van volgend jaar in bèta gaat. dat de Businesseditie voor alle line of reikbaar maken. Denk daarbij aan de onder-
Die functie, voluit Windows Azure Virtual businessapplicaties voldoende zou moet zoeksgegevens van de World Health Organi-
Machine Role geheten, lost het probleem op zijn”, aldus Veenhof. zation, foto’s en images van de NASA of
dat hierboven werd beschreven met betrek- zaken van de Amerikaanse overheid. Als een
king tot het draaien van bestaande code op AppFabric partij als een ISV daar op dit moment ge-
WA. Doordat Microsoft het OS en de runti- Een andere nieuwe component die op PDC bruik van wil maken moet hij de hele data-
me beheert op de VM’s (zoals dus nu nog werd aangekondigd is de AppFabric. Dat is set kopen. Dat is een dure exercitie. Hij gaat
het geval is), vereist het draaien van oude een ondersteunende dienst voor developers. nu betalen per gebruik.”
code significant veel werk. “Bij Windows Je hebt de Windows Azure AppFabric en Alles bij elkaar stellen we vast dat het
Azure VM Role”, schetst Veenhof, “kun je de Windows Server AppFabric. “AppFabric interessante tijden beloven te worden, óók
als programmeur gewoon toegang krijgen is ook een nieuw Microsoft-merk”, stelt in de cloud van Microsoft!
tot je VM. Je kunt dan dus inloggen met VeenHof. “De AppFabric is een platform
een beheerderswachtwoord en vervolgens dat het voor developers heel eenvoudig
de boel helemaal configureren zoals jij het maakt om diensten die gebaseerd zijn op
wilt hebben en ook dingen installeren die je ons Windows Communication Framework
nodig hebt. Dat dat in de huidige versie nog of op ons Workflow Foundation Framework
niet kan, leidt tot de nodige complexiteit.” te draaien, zowel on-premise in Windows
Tot zover de belangrijkste aankondigingen Server als in de cloud op Windows Azure.
wat Windows Azure betreft. Gaan we naar Dat moet het veel makkelijker maken om DICK SCHIE VELS
SQL Azure. een server/service-continuüm te bereiken, is hoofdredacteur van dit magazine.
21