2. ANATOMİ
Anatomi, vücut bölümlerinin yapısını ve gelişimini
inceleyen bir bilim dalıdır.
Bu bilim dalı, vücut bölümlerinin yapılaşması ve
biçimleri ile ilgilendiği için, Morfoloji'nin bir alt grubu
veya bölümü olarak kabul edilmiştir.
Tanınmış Alman yazarı Goethe, Anatomi ve
Morfoloji'yi bir anlamda ele alır.
Tanımını da, yaşayan vücudun yapı ve biçimini
inceleyen ve öğreten bir bilim dalı olarak yapar.
8. ENDOKRİN SİSTEM
Endokrin sistem tüm vücuda yayılmış çeşitli bezlerden
oluşmaktadır.
Bu bezler hormon adı verilen çeşitli kimyasal habercileri
yapmakta ve kana salıvermektedir.
Belirli bir hormon tarafından etkilenen hücrelere o
hormonun hedef hücreleri denir.
9. Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir.
Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın ilişkilidir.
Vücut sıvılarındaki kimyasal maddelerin
konsantrasyonunun, protein, lipit ve karbonhidrat
metabolizmasının düzenlenmesi,
Sinir sistemi ile birlikte vücudun streslere karşı
koymasına yardım etmek,
Seksüel gelişim ve üremeyi içene alan büyüme ve
gelişmenin düzenlenmesi.
10. Endokrin Bezler
Hipofiz bezi-Hipotalamus (Hipofiz hormon üretip salgılayarak Homeostasiyi düzenler.)
Tiroid bezi (Boyunda "Adem elması" denilen sert çıkıntının hemen altında bulunur. Kalp atım hızını, kolesterol
düzeyini, vücut ağırlığını, kas gücünü, hafıza fonksiyonunu, cilt yapısını ve birçok başka fonksiyonları doğrudan etkiler. Eğer
tiroit hormonları çeşitli nedenlerle yeterli düzeyde salgılanmaz ise "hipotiroidizm" denilen tiroit hormon azlığı oluşur.)
Paratiroid bezi vücutta kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesinde rol alan hormon
Böbrek üstü bezleritemel işlevi fizyolojik gerilim (stres) karşısında kortikosteroid (kabuk katmanı) ve
katekolamin (öz katman) bireşimleyip kana salgılamaktır.
Pankreas hem iç salgı (hormon) hem de dış salgı işlevini yüklenen bir bezdir.
Gonadlar-cinsiyet bezleri
Diğerleri
–Böbrekler Bu organlar, başta üre olmak üzere atıkları kandan süzer ve onları su ile birlikte idrar olarak boşaltırlar.
–Pineal bez bireyde uyku düzenlenmesinde rol alır, ancak vücut sıcaklığının ayarlanmasında ve damarların cidarlarındaki
düz kasların kasılmasında uyarıcı etkisi vardır.
–Timus bezi Timüs bezi bağışıklık sisteminin merkezidir bütün bağışıklık sistemi buradan yönetilir. Timüs bezi ne kadar
çok titreşirse kişinin bağışıklık sistemi o kadar çok sağlam olur.
–Kalp
–Sindirim kanalı
12. LENF SİSTEMİ
Lenf sistemi, lenf damarları ve lenf
düğümlerinden meydana gelmiştir.
Lenf damarları ile taşınan ve
içinde akyuvar bulunduran doku
sıvısına lenf sıvısı denir.
Lenf düğümleri, lenf damarlarının
dolaşım sistemi ile birleştiği yerlerde
bulunan özel hücre kümeleridir. Bu
yapılarda lenfosit denilen akyuvarlar
meydana getirilirler.
Lenf sıvısı, lenf düğümlerinin dar
ve kıvrımlı kanallarından geçerken
içinde bulunan bakterileri bırakır ve
bakteriler burada yutularak yok
edilir.
13. DOLAŞIM SİSTEMİ
Dolaşım sistemi, insan vücudunu çalıştıran "makinedir".
Beyine ve vücudun bütün dokularına oksijen ve besin maddelerini
taşır.
Atıkları ve karbondioksiti alır. Kapalı bir devre gibi çalışır.
Kan devamlı olarak kalpte sol ventrikülden aorta pompalanır, buradan
arterlere, arteriollere, kapillere, venüllere, venlere ve tekrar kalbe
gelir.
Dolaşım sisteminin elemanları
Kan
Kalp
Kan damarları
14.
15. Üstte iki kulakçık
alltta iki karıncık
olmak üzere dört
odacıktan
oluşmuştur. Sağ
kulakçık ile sağ
karıncık arasında
üçlü (triküspit), sol
kulakçık ile sağ
karıncık arasındaikili
biküspit) kapakçık
vardır.
16. TOPLARDAMAR
Vücuttan toplanan kanı kalbin
kulakçığına getiren damarlardır.
Akciğer toplardamarı, alt ve üst ana
toplardamarları kalbe bağlanan
toplardamarlardır. Akciğer toplardamarı
temiz kan taşıyan tek toplardamardır.
17. ATAR DAMARLAR
Kanı kalpten diğer organlara taşıyan damarlardır. Aort
ve akciğer atardamarı kalpten çıkan atardamarlardır.
Atardamarların duvarı toplardamarlar gibi üç tabakadan
meydana gelmiştir. En dışta, lifli bağ dokudan yapılmış bir
dış tabaka bulunur. Bu tabakadaki bağ dokusunun elastik
lifleri, kalp atışları sırasında meydana gelen kan basıncına
karşı damarların dayanıklılığını arttırır.
18. KILCAL DAMARLAR
Atardamarlar ve toplardamarlardaki iç tabakaların
devamı olan tek sıralı yassı epitel dokudan meydana
gelmiştir. Kan ile doku hücreleri arasındaki bütün madde
(besin, gaz ve matabolik artıklar gibi) alış-verişi kılcal
damarlarla olur.
19. KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI
Sağ karıncıktan başlar sol kulakçıkta
biter. Büyük kan dolaşımı ile sağ
kulakçığa dolan kirli kan, buradan sağ
karıncığa geçer ve karıncıkların
kasılması ile kirli kan sağ karıncıktan
akciğer atardamarına pompalanır.
Akciğer atardamarı kalpten çıktıktan
sonra ikiye ayrılarak sağ ve sol
akciğerlere kollar gönderir.
Akciğerlere giren bu damarlar
alveollerin çeperinde kılcallara ayrılır.
Burada kirli kandaki karbondioksit
alveollere, alveollerdeki oksijen ise
kana geçer .Temizlenen kan, Akciğer
toplardamarı ile kalbin sol kulakçığına
getirir.
20. BÜYÜK KAN DOLAŞIMI
Kalp ile akciğer hariç diğer organlar
arasında olur.
Aort ile ana atardamar arasında
olur.
Kalpten çıkan kan temiz kalbe
dönen kan kirlidir.
Temel amaç diğer sistem ve
organların beslenme, solunum,
boşaltım vb. hayatsal olaylarının
devam etmesi için ihtiyaçlarının
karşılanmasıdır.
21. KAS-İSKELET SİSTEMİ
İnsan vücudu oldukça iyi gelişmiştir, biçimini ayakta
durmasını ve hareketini kas kemik sistemi sağlar.
İsminden de anlaşılacağı gibi kemikleri ve istemli kasları
içerir.
Kas kemik sistemi ayrıca önemli iç organları da korur.
Fakat yaralanmalara neden olabilecek dış kuvvetlere
açıktır.
22.
23. SOLUNUM SİSTEMİ
Oksijen, karbondioksitin değişimi,
Havanın iletilmesi, bu sırada vücut ısısına getirilmesi,
nemlendirilmesi, temizlenmesi,
Ses oluşturulması,
Savunma,
Asit-baz dengesinin sağlanması,
Bazı hormonların dönüşümünü sağlar.
25. BURUN
İnsanda solunum sistemi burunla
başlar. Burnun yapısında kıllar,
mukuslu yüzey ve yüzeye yakın
kılcal damarlar bulunur.
YUTAK
Ağız ve burun boşluğunun
birleştiği yerdir. Alınan
havanın soluk borusuna,
besinlerin de yemek borusuna
geçmesini sağlar.
Yutaktan gelen havayı soluk
borusuna iletir. Kıkırdak
yapıdadır ve ses telleri burada
bulunur.
GIRTLAK
29. Diyafram kası, göğüs
boşluğuyla karın
boşluğunu birbirinden
ayırır.Akciğere hava giriş
çıkışını kolaylaştırırlar.
DİYAFRAM VE GÖĞÜS
KASLARI
diyafram
diyafram
30. Soluk alma
• Göğüs kasları ve diyafram kasılır.
• Göğüs boşluğunun hacmi artar.
• Akciğer genişler.
• Oksijence zengin hava içeri girer.
• Oksijen kana, karbondioksit hava keseciklerine geçer.
31.
32. SOLUK VERME
•Göğüs ve diyafram kasları gevşer.
•Göğüs boşluğunun hacmi azalır.
•Akciğer küçülür.
•Kirli hava dışarı atılır.
33.
34. BOŞALTIM SİSTEMİ
Vücut organ ve hücrelerinin biyolojik aktiviteleri
(sentez, solunum, yıkım, dönüşüm…) sonucu bazı
artıklar oluşur.
Vücuttaki zararlı artıkların ve fazla olan su ve
minerallerin dışarı atılmasına boşaltım denir.
Hücrelerde besinlerin kullanılması sonucu artık
maddeler oluşur.
36. İnsan vücudunda oluşan zararlı maddeler böbreklere
yardımcı olarak deri, akciğer ve karaciğer yardımıyla
dışarı atılır.
Akciğerlerden CO2 ve su buharı→
Deriden Ter (su, mineral, üre)→
Karaciğer safra tuzları→
37. İnsanda Boşaltım Sistemi
İnsanlarda;
Böbrekler idrar atar. (su, mineral, üre v.s.)
Akciğerler karbondioksit ve su atar.
Safra kesesi safra tuzlarını atar.
Ter bezleri; su, mineral, üre, laktik asit v.s. atar.
BÖBREK
Böbrek dıştan içe doğru kabuk, öz ve havuzcuktan
oluşur. Böbrekte görev yapan temel birim nefrondur.
Nefron, bir böbrekte yaklaşık bir milyon tanedir.
40. SİNDİRİM SİSTEMİ
Sindirim sistemi gastrointestinal kanal, ağız, tükrük
bezleri, farenks, özofagus,karaciğer, safrakesesi, pankreas,
rektum ve anüsten oluşur.
Bu sistemin fonksiyonu yiyeceği sindirerek vücut
hücrelerini beslemektir.
Sindirim, yiyeceğin ağza alınmasıyla başlayarak gerekli
bileşiklerin alınıp, bütün hücreleri beslemek için dolaşım
sistemiyle taşınmasına kadar süren komplike bir olaydır.
41.
42. DİŞİ ÜREME SİSTEMİ
İnsanda dişi üreme sistemi; yumurtalıklar (ovaryum),
yumurta kanalı (fallopi tüpü), döl yatağı (rahim =
uterus) ve vagina’ dan meydana gelir.
Yumurtalıklarda mayoz bölünmeyle oluşan
yumurtalar, yumurta kanalında döllenir.
Döllenen yumurta rahime gelerek, burada duvara
tutunur ve gelişimini devam ettirir.
ÜREME SİSTEMİ
44. ERKEK ÜREME SİSTEMİ
İnsanda erkek üreme sistemi; testisler, epididimis,
sperm kanalı, üretra ve yardımcı bezlerden meydana
gelir.
Erkek üreme hücresi olan spermlerin oluştuğu
yerlerdir. Testisler doğumdan kısa bir süre önce vücut
yüzeyinden dışa doğru meydana gelen bir kese içine
geçerler.
Testisler, hem spermleri oluşturur, hemde hormon
salgılayarak gametleri olgunlaştırır.
ÜREME SİSTEMİ
47. DOKU
Belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelmiş aynı
yapı ve şekildeki hücre topluluklarına DOKU adı
verilir.
Vücutta en çok hücre kapsayan doku Epitel
Dokudur.
Vücudun dış yüzeyini ve organların iç yüzeyini örter.
Bulundukları organı dış etkilerden korumak, salgı
yapmak, emmek, mukus ve benzeri maddeleri iletmek
gibi görevleri vardır.
48. DOKU
Bağ doku, hücrelerarası boşlukları doldurur, hücreleri
birbirlerine bağlar, enfeksiyonlara karşı koruma sağlar
ve hasarlanma durumunda onarılmalarını
gerçekleştirir.
Epitel Dokusunun hemen altında bulunur.
Kemik Doku, vücudu oluşturan dokular arasında en
sert olanıdır. Organizmada gerçek anlamda destek
görevi yapan dokudur. Ayrıca organizmanın kalsiyum
depolarıdır.
49. DOKU
Sinir Dokusu, sinir sistemini
oluşturan dokudur.
Nöronlar ve glia hücreleri
olmak üzere 2 önemli hücre
tipi dikkat çekmektedir.