Zes staatshervormingen op een rij.

1. 1830: België, unitaire staat
België staatshervorming
hoogtepunten

2. Unitaire staat
• Koning
• Regering
• Parlement:
Kamer
Senaat
België staatshervorming
hoogtepunten

3. Unitaire staat
• Koning
• Regering
• Parlement:
Kamer
Senaat
• Bestuurstaal Frans (secundair & hoger
onderwijs, parlement, justitie, leger,… kerk)
België staatshervorming
hoogtepunten

4. 19de eeuw - eerste taalwetten
• 1873: tweetaligheid in Vlaanderen; Nederlands in
onderwijs; Nederlands in lokale en provinciale besturen;
Nederlands in strafzaken
• 1898: gelijkheidswet – Nederlands wordt officiële
landstaal
België staatshervorming
hoogtepunten

5. Eerste helft 20ste eeuw
• 1921: territorialiteitsbeginsel voor bestuurszaken tienjaarlijkse talentellingen in Brusselse Agglomeratie
• 1932: taalwetten, o.m. vernederlandsing Rijksuniversiteit
Gent
België staatshervorming
hoogtepunten

6. 1963: vier taalgebieden
• het Vlaamse (Nederlandstalige) taalgebied
• het Franse taalgebied
• het Duitse taalgebied
• het tweetalige taalgebied Brussel-hoofdstad
België staatshervorming
hoogtepunten

7. Eerste staatshervorming 1970
• Drie cultuurgemeenschappen
• Drie gewesten – art. 107quater GW: “België omvat drie
gewesten: het Vlaamse gewest, het Waalse gewest en
het Brussels gewest. De wet draagt aan de gewestelijke
organen welke zij opricht en welke samengesteld zijn uit
gekozen mandatarissen de bevoegdheid op om de
aangelegenheden te regelen welke zij aanduidt, met
uitsluiting van die bedoeld in de artikelen 23 en 59bis en
dit binnen de omschrijving en de wijze die zij bepaalt”.
België staatshervorming
hoogtepunten

8. Gewesten: grondgebied
België staatshervorming
hoogtepunten

9. Cultuurgemeenschappen
België staatshervorming
hoogtepunten

10. Brusselse Agglomeratie
• wet van 26 juli 1971
• Agglomeratieraad
twee taalgroepen
– NCC
– CCF
België staatshervorming
hoogtepunten

11. Tweede staatshervorming 1980
• Cultuurgemeenschappen worden gemeenschappen,
met Raad en Executieve
• Vlaams en Waals Gewest: Raad en Executieve
• Brussel: NCC en CCF + ministerieel comité
België staatshervorming
hoogtepunten

12. Derde staatshervorming:
1988-1989
• Brusselwet: Brussels Hoofdstedelijk Gewest
– Brusselse Hoofdstedelijke Raad (75)
– Brusselse Regering (8)
– Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie
– de Franse Gemeenschapscommissie
– de vlaamse Gemeenschapscommissie
• 12 juni 1989: eerste verkiezingen BHR: 64F + 11N
België staatshervorming
hoogtepunten

13. Vierde staatshervorming:
1992-1993
• Sint-Michielsakkoord
– Rechtstreekse verkiezing àlle gewest- en gemeenschapsraden
– splitsing de provincie Brabant: tien provincies
– verkiezingen van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad: zes eerst
verkozen Vlamingen van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad
zetelen Vlaamse Raad & eerste negentien de Franstaligen
zetelen in Franse Gemeenschapsraad)
– Sint-Kwintensakkoord: Franse Gemeenschapsraad kan
bevoegdheden overdragen CoCoF
België staatshervorming
hoogtepunten

14. 10 provincies
België staatshervorming
hoogtepunten

15. De vijfde staatshervorming:
2000-2001
• Lambermontakkoord
– herziening van de financieringswet
– meer fiscale autonomie
– regionalisering gemeentewet
• Lombardakkoord
– Hoofdstedelijk Parlement: 89 leden (72F en 17N); 6 Brusselse leden
Vlaams Parlement rechtstreeks verkozen.
– herfinanciering van de Franse en de Vlaamse
Gemeenschapscommissie
– waarborgen voor Vlamingen in de Politieraden
– verplicht Vlaamse Schepen of OCMW-Voorzitter indien burgemeester
voorgedragen door beide taalgroepen + extra financiering
België staatshervorming
hoogtepunten

16. Brussels Hoofdstedelijk Gewest
België staatshervorming
hoogtepunten

17. De zesde staatshervorming:
11 oktober 2011
Vlinderakkoord
na 459 dagen onderhandelingen
– splitsing Brussel-Halle-Vilvoorde; Franstaligen uit de
faciliteitengemeenten kunnen bij federale verkiezingen kiezen of ze voor
Vlaams-Brabantse of Brusselse lijsten stemmen
– beperkte hervorming Brussels instellingen
– overdracht van bevoegdheden van het federale niveau naar gewesten
en gemeenschappen (o.m. kinderbijslag)
– hervorming financieringswet: aanpassing mechanismen m.b.t.
overgehevelde bevoegdheden; fiscale autonomie gewesten; finaciering
Brusselse instellingen
België staatshervorming
hoogtepunten