1. ใบความรู้
เรือง ตําแหน่ งของวัตถุ
การบอกตําแหน่งของวัตถุใด ๆ ต้องบอกระยะห่างและทิศทางของตําแหน่งวัตถุนนเทียบกับ ั
่ ่ ั ั
จุดอ้างอิง จุดอ้างอิงควรเป็ นจุดทีอยูนิงเป็ นจุดทีอยูใกล้วตถุนนและสังเกตเห็นได้ชดเจนซึ งจุดอ้างอิง
ั
่
อาจเป็ นสิ งทีมีอยูในธรรมชาติหรื อเป็ นสิ งทีมนุษย์สร้างขึนระยะทางทีเคลือนทีได้จากตําแหน่งเริ มต้น
ถึงตําแหน่งสุ ดท้าย และระยะทางตรงจากตําแหน่งเริ มต้นถึงตําแหน่งสุ ดท้าย อาจมีขนาดเท่ากันหรื อ
แตกต่างกันก็ได้ระยะทางในแนวตรงจากตําแหน่งเริ มต้นไปยังตําแหน่งสุ ดท้ายของวัตถุเรี ยกว่า การ
กระจัด (displacement)
การบอกปริ มาณการกระจัดต้องบอกทังขนาดและทิศทาง โดยระบุจุดตังต้นและจุดสุ ดท้าย
ปริ มาณทางวิทยาศาสตร์ มี 2 แบบคือปริ มาณสเกลาร์ และปริ มาณเวกเตอร์ ปริมาณสเกลาร์ เป็ นปริมาณ
ทีมีเฉพาะขนาด ส่ วนปริมาณเวกเตอร์ เป็ นปริมาณทีมีทงขนาดและทิศทาง
ั
ปริมาณสเกลาร์ ( scalar quantity )
หมายถึง ปริ มาณทีมีต่อขนาดเพียงอย่างเดียวไม่มีทิศทาง เช่นความยาว พืนที ปริ มาตร มวล
เวลา อุณหภูมิ ความหนาแน่น อัตราเร็ ว พลังงาน ปริ มาณดังกล่าวหากบอกเพียงขนาดก็มีความสมบูรณ์
้
ในตัว เช่นเชือกเส้นนียาว 10 เมตร วัตถุกอนนีมีมวล 5 กรัม วันนีมีอุณหภูมิสูงสุ ด 30 องศาเซลเซี ยส
เป็ นต้น
ปริมาณเวกเตอร์ ( vector quantity )
หมายถึง ปริ มาณทีมีทงขนาดและทิศทาง ได้แก่ แรงทีกระทําต่อวัตถุเป็ นปริ มาณเวกเตอร์
ั
่
ทีต้องบอกขนาดของแรงและทิศทาง เช่นรถคันหนึงแล่นจากกรุ งเทพฯ ไปอยุธยา ซึ งอยูทางทิศเหนื อ
่
ของกรุ งเทพ ด้วยความเร็ ว 80 กิโลเมตรต่อชัวโมง จะเห็นได้วาแรงทีกระทําต่อวัตถุ คือความเร็ ว
จัดเป็ นปริ มาณเวกเตอร์
ปริ มาณเวกเตอร์ ใดๆทีมีทงขนาดและทิศทาง ให้ใช้ลูกศรแทนขนาดและหัวลูกศรแทน
ั
ทิศทาง เช่น รถยนต์คนหนึงแล่นไปทิศทางตะวันออกด้วยความเร็ ว 60 กิโลเมตรต่อชัวโมง
ั
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
เวกเตอร์ แทนความเร็ ว โดยช่อง 1 ช่องแทนความเร็ ว 10 กิโลเมตรต่อชัวโมง
ดังนันช่อง 6 ช่องจึงแทนความเร็ ว 60 กิโลเมตรต่อชัวโมง