27. Rektal tu ş e fizik muayenenin bir parçası olarak özellikle 40 ya ş üzerindeki hastalarda mutlaka yap ı lmal ı d ı r. Kolon kanseri şüphesi= KOLONOSKOPİ Yapılamıyor ise önce rektosigmoidoskopi , sonra baryumlu çift kontras t kolon grafisi K anser tespit edildi= KOLONOSKOPİ (Senkron Tm.) P remalign ve erken neoplastik lezyonlar ı n semptomatik ve asemptomatik ki ş ilerde tespiti ne sekonder koruma denir. Çeşitli t arama yöntemleri uygulanarak kanserin erken tanı ve tedavileri yapılmakta ve prognoz belirgin ş ekilde iyile ş mektedir. Kolon kanser taramas ı n da tarama kime yap ı lmal ı , hangi ya ş ta yap ı lmal ı , ne zaman yap ı lmal ı ve hangi test uygulanmalı.
28.
29. Kolorektal kanser tarama teknikleri: 1. Gaitada gizli k an tayini 2. Fleksibl sigmoidoskopi 3. Kolonoskopi 4. Çift kontrastl ı Baryumlu kolon grafisi 5. CEA tayini 6. Gaitada DNA tayini 7. Virtual (sanal )kolonoskopi
30. GGK: Hemoglobinin psödoperoksidaz aktivitesini ölçmeye yarayan guiac tabanlı testler kullanılır. Benzidin reaksiyonu, Ortodolidin testi, Hemaccult II testi ve iminohistokimyasal test G aitada 2ml kan bulunması testi pozitifle ş tirir. Kolorektal kanserler de yalancı negatiflik oranı %50 Üç gün süresince en az iki örnekte GG K bak ı lmal ı . GGK (+) ise %25-41 kolon patolojisi tespit edilir. GGK testinden en iyi sonucu alabilmek için; En az üç gün evvelden peroksidaz aktivitesi içeren k ı rm ı z ı et ile, karnabahar, turp, ş algam gibi çi ğ ve ye ş il sebzeler, demir preperatlar ı , Vitamin C, aspirin ve NSA İİ al ı m ı durdurulmal ı d ı r.
31. REKTOS İ GMO İ DOSKOP İ KRK taramalarında rijit rektosigmoidoskoplardan ziyade fleksibl sigmoidoskoplar kullanılmalıdır. Fleksibl sigmoidoskopi ile bütün kolorektal kanserlerin %50 si saptanabilmektedir. FRS de adenom saptand ığı nda tüm kolon incelenmelidir. V akaların 1/3 ünde proksimal kolonda neoplastik lezyonlar bulunabilir. Üç yılda bir yap ı ld ığı nda mortaliteyi %60 oranında azalt ı r.
32. KOLONOSKOP İ : Kolonik mukozayı incelemede gold standarttır. Her 5-10 yılda bir yapıldı ğ ında mortaliteyi %70 oranında azaltır . KRK’de kolonoskopinin sensitivitesi %95 olarak bulunmu ş tur. ÇİFT KONTRAST KOLON GRAF İ S İ : Kolon grafisinin sensitivitesi klonoskopiden daha dü ş üktür. Bir cm ’ den küçük poliplerin %50-60, Bir cm ’ den büyük poliplerin %70-80, Stage I - II adenokanserlerin %70-90 ’ nında tanı koydurucu.
33. SANAL KOLONOSKOP İ Helikal tomografi ile yüksek rezolusyonda kolona hava verilerek kolonun üç boyutlu görüntülerinin al ı nmas ı na yarayan bir yöntemdir. Prosedür noninvazivdir ve major komplikasyonlara neden olmaz. P olip tespitinde sensitivitesi % 38, spesi f itesi % 86 bulunmuştur. SEROLOJ İ K MARK I RL A R CEA preoperativ evrelemede ve postoperatif takipte kullan ı l ır A semptomatik bireylerin taramasında etkin bir yöntem de ğ ildir. D ış k ı da DNA anlizleri yeni yapılmaya ba ş lanan testler. FAP ’ li ailelerde APC gen mutasyonlarının gösterilmesi H NPKK ailelerinde hMSH2 ve hMLH1 gen tayinleri yüksek riskli grupların belirlenmesinde yardımcı olabilir
34. Familial risk Hayat boyunca kolon kanser riski Genel populasyonda %6 Birinci derecede akrabada kolon kanseri 2-3 kez artm ış İ ki birinci derecede akrabada kolon kanseri 3-4 kez artm ış 50 ya şı ndan önce kolon kanseri tespit edilmi ş 3-4 kez artm ış birinci derecede akraba İ ki ikinci derecede akrabada kolon kanseri 2-3 kez artm ış Bir birinci derecede akrabada adenomatöz polip 2 kez artm ış
35. Orta derecede risk gruplarında tarama GGK testi: Her yıl Fleksibl rektosigmoidoskopi: 5 yılda bir Kolon grafisi: 5-10 yılda bir Kolonoskopi: 10 yılda bir