Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 1
CHÖÔNG 1
BẢN CHẤT CỦA QUAÛN TRÒ
1. KHAÙI NIEÄM QUAÛN TRÒ
1.1. Khaùi nieäm veà Quaûn trò:
Haønh vi quaûn trò laø nhöõng hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc moät muïc
tieâu ñaõ ñònh, ñöôïc thöïc hieän baèng vaø thoâng qua nhöõng ngöôøi
khaùc
Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu cuûa Quaûn trò laø con ngöôøi :
 söï vaät 1+1=2
con ngöôøi 1+1= ?
 con ngöôøi laø 1 söï toång hoøa caùc moái quan heä .
Moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa quaûn trò laø trong moät toå chöùc
1.2. Ñaëc ñieåm chung cuûa Heä thoáng quaûn trò:
2 ñaëc ñieåm:
 Laø moät caáu truùc goàm 2 thaønh phaàn:
Chuû theå quaûn lyù ( ngöôøi quaûn trò)
Ñoái töôïng quaûn lyù (ngöôøi thöøa haønh)
Quaûn lyù laø moät söï taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng nhaèm ñaït muïc tieâu ñeà
ra
 Laø moät maïng thoâng tin hai chieàu vaø gaén chaët vôùi thoâng
tin:
Thoâng tin ñeán: thoâng tin ñieàu khieån ( caùc meänh leänh, quyeát ñònh)
Thoâng tin phaûn hoài ( caùc baùo caùo, caùc yù kieán thaêm doø)
Thoâng tin ñeå bieát ñaõ vaø ñang laøm gì ? Coù ñaûm baûo ñuùng höôùng
muïc tieâu khoâng ?
Thoâng tin ñöôïc coi laø coâng cuï lao ñoäng, laø nguyeân lieäu cuûa quaù trình
Quaûn lyù.
Thoâng tin Thoâng tin
phaûn hoài ñieàu
khieån
Hình 1.1: Sô ñoà heä thoáng quaûn trò
Chuû theå quaûn
lyù
Ñoái töôïng quaûn
lyù

1.3. Ñònh nghóa veà Quaûn trò hoïc:
Quaûn trò laø moät phöông thöùc laøm cho hoaït ñoäng höôùng tôùi muïc
tieâu ñöôïc hoaøn thaønh vôùi moät hieäu quaû cao, baèng vaø thoâng qua söï
thöïc hieän cuûa nhöõng ngöôøi khaùc.
Hình 1.2: Sô ñoà ñònh nghóa veà Quaûn trò hoïc (4)
1.4. Yeáu toá ñaàu vaøo: caùc nguoàn löïc:
Caùc nguồn lực thay đổi theo caùc thời kỳ kinh tế.
 Thôøi kyø kinh teá noâng nghieäp: goàm 3 yeáu toá saûn xuaát
- Taøi nguyeân thieân nhieân,
- söùc lao ñoäng
- vaø tö baûn (voán, coâng cuï ñoäng).
 Thôøi kyø kinh teá coâng nghieäp: goàm 4 M laø
- Materials – machines (caùc yeáu toá vaät chaát bao goàm nhaø xöôûng,
maùy moùc, ñaát ñai)
- Men (ngöôøi lao ñoäng coù söùc khoeû, kieán thöùc, kyõ naêng, kyõ thuaät,
kyõ luaät…)
- Money ( tieàn vaø caùc chöùng töø coù giaù trò)
- vaø Management – methods (khaû naêng quaûn trò, kinh doanh vaø caùc
phöông phaùp tö duy cuõng nhö phöông caùch thöïc hieän).
 Thôøi kyø kinh teá tri thöùc goàm:
- caùc yeáu toá cuûa caùc thôøi kyø tröôùc
- vaø theâm vaøo tri thöùc ñöôïc thu thaäp, xöû lyù, söû duïng vaø phaân
phoái truyeàn ñaït thoâng qua maïng tin hoïc.
1.5. Hieäu quaû cuûa quaûn trò:
So saùnh giöõa keát quaû ñaït ñöôïc vôùi nhöõng chi phí ñaõ boû ra seõ cho
khaùi nieäm hieäu quaû.
Hieäu quaû cao khi keát quaû ñaït ñöôïc nhieàu hôn so vôùi chi phí.
Hieäu quaû gaén lieàn vôùi phöông tieän, trong khi keát quaû gaén lieàn vôùi
muïc tieâu thöïc hieän hoaëc muïc ñích.
Quaù trình Ñaàu ra Muïc
tieâu
4M
Thoâng
tin
Caùc hoaït
ñoäng trong toå
chöùc
(laø chöùc
naêng quaûn
trò: PODC )
Ra quyeát ñònh
vôùi hieäu quaû
cao nhaát
Ñaït muïc
tieâu
ñeà ra
Cung caùch quaûn
trò toå chöùc,
coâng ty
Ñaàu
vaøo

Coù theå noùi raèng lyù do toàn taïi cuûa hoaït ñoäng quaûn trò chính laø vì
muoán coù hieäu quaû. Hieäu quaû laø thöôùc ño cuûa quaûn trò.
1.5.1. Hieäu quaû theo ñònh löôïng:
Hieäu quaû laø tyû leä giöõa lôïi ích thu ñöôïc vaø chi phí boû ra.
(Hieäu quaû hay coøn goïi laø hieäu naêng, hieäu suaát).
Hieäu quaû = . Lôïi ích ñaït ñöôïc .
Chi phí boû ra
Toùm laïi, hieäu suaát kinh teá laø caùch löôïng giaù söï löïa choïn lieân
quan ñeán giaù trò ñeå löïa choïn ra caùc keát quaû hoaït ñoäng so vôùi chi phí
nguoàn löïc ñaõ söû duïng.
1.5.2. Hieäu quaû theo ñònh tính:
Caùc coâng cuï söû duïng cho vieäc löôïng giaù kinh teá cuûa moät hoaït ñoäng
coù theå ñöôïc xem xeùt ôû caùc möùc ñoä sau: 4E: (3)
- Söï coâng hieäu (efficacy) Coù theå laøm ñieàu ñoù ñöôïc khoâng ?
( Can it work ? )
- Söï hieäu quaû (effectiveness) Coù theå laøm ñieàu ñoù khoâng ?
( Does it work ? )
- Hieäu naêng (efficiency) Laøm ñieàu ñoù coù lôïi ích kinh teá gì khoâng
?
( Is it done economically ?)
- Giaù trò caùc taøi saûn (equity) Baèng caùch naøo chi phí vaø lôïi ích
phaân boá Coù coâng baèng xaõ hoäi? cho caùc thaønh vieân cuûa
coäng ñoàng ?
Hieäu quaû ( Efficiency) laø laøm ñöôïc vieäc ( doing things right)
Keát quaû ( Effectiveness) laø laøm ñuùng vieäc ( doing the right things)
Bài tập về tỷ lệ LI/CP
1.6. Chöùc naêng quaûn trò:
Coù nhieàu yù kieán khaùc nhau veà söï phaân chia caùc chöùc naêng
quaûn trò :
 Vaøo thaäp nieân 30 Gulick vaø Urwick neâu ra baûy chöùc naêng quaûn
trò : POSDCORB.
 Hoaëc caùc chöùc naêng nhö POSCIR
 Gaàn ñaây thaønh boán chöùc naêng quaûn trò laø hoaïch ñònh, toå chöùc,
ñieàu khieån vaø kieåm soaùt (P O L C)
1.6..1. Hoaïch ñònh:
- Hoaïch ñònh chieán löôïc (daøi haïn), Laäp Keá hoaïch (P : Planning).
Hoaïch ñònh lieân quan ñeán döï baùo vaø tieân lieäu töông lai, ñeán
nhöõng muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc vaø nhöõng phöông thöùc ñaït nhöõng
muïc tieâu ñoù. Hoaïch ñònh cuõng coù nghóa laø ñem vaät taøi nhaân löïc
ñeå khai thaùc cô hoäi thôøi cô vaø ngaên chaën höõu hieäu nhöõng ruûi ro,
baát traéc cuûa moâi tröôøng.
1.6.2. Toå chöùc:
- Thieát laäp Toå chöùc vaø boä naùy nhaân söï ( O : Organizing – S :
staffying)
Laø chöùc naêng quaûn trò coù muïc ñích phaân coâng nhieäm vuï, taïo
döïng moät cô caáu, thieát laäp thaåm quyeàn, xaùc ñònh xem ai seõ hoaøn
thaønh nhieäm vuï naøo, ôû ñaâu vaø khi naøo thì xong.
1.6.3. Ñieàu khieån:
- Chöùc naêng Ñieàu khieån bao goàm laõnh ñaïo vaø ñoäng vieân

( D : Directing, L : Leading, M : Motivating )
Laø chöùc naêng quaûn trò nhaèm gaây aûnh höôûng, thuùc ñaåy,
höôùng daãn nguoàn nhaân söï thöïc hieän muïc tieâu cuûa coâng ty.
1.6.4. Kieåm tra:
- Chöùc naêng Kieåm soaùt ( C : Controlling )
Laø chöùc naêng quaûn trò nhaèm ñaûm baûo caùc hoaït ñoäng ñi ñuùng
höôùng muïc tieâu ñaõ ñòng, ño löôøng nhöõng hoaït ñoäng, keát quaû, tìm
ra caùc nguyeân nhaân gaây ra sai leäch vaø tìm caùc giaûi phaùp söûa sai
cho toå chöùc. Kieåm soaùt laø chöùc naêng giuùp nhaø quaûn trò bieát khi
naøo phaûi ñieàu chænh hoaït ñoäng, khi naøo caàn phaûi hoaïch ñònh
môùi.
1.6.5. Moái töông quan vaø vai troø cuûa caùc chöùc naêng quaûn trò :
Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng :
 Hoaïch ñònh laø tieàn ñeà ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra, laø cô sôû ñeå thöïc
hieän caùc chöùc naêng keá tieáp;
 Toå chöùc laø coâng cuï ñeå thöïc hieän muïc tieâu : Neáu leân keá hoaïch
toát maø toå chöùc khoâng toát thì cuõng seõ khoâng ñaït hieäu quaû;
 Ñieàu khieån laø phöông caùch ñeå ñaït muïc tieâu qua ñaûm baûo thoâng
tin;
 Kieåm tra ñeå ñaït ñuùng muïc tieâu ñeà ra, ñaït ñuùng tieâu chuaån ñaõ
ñònh vaø söûa chöõa ñieàu chænh caùc sai soùt neáu xaõy ra.
4 chöùc naêng ñoù gaén keát cho nhau vaø taïo thaønh moät voøng troøn
chöùc naêng kheùp kín.
P C
Laäp keá hoïach O,D Kieåm tra keá hoaïch Muïc tieâu
Thöïc hieän keá hoaïch
Söõa sai, ñieàu chænh1
Böôùc 1 Böôùc 2 Böôùc 3  Ba böôùc quaûn trò
Hoaëc coù theå veõ döôùi daïng nhö sau:
Hoaïch ñònh ( P )11
Kieåm tra Toå chöùc
( C ) ( O )
Ñieàu khieån ( D )
Hình 1.3: Sô ñoà caùc chöùc naêng Quaûn trò :
Töø 3 böôùc quaûn trò, caùc chuyeân ngaønh seõ ñeà ra caùc chöùc naêng
quaûn trò phuø hôïp chuyeân ngaønh, cuï theå:
- Ñoái vôùi quaûn trò hoïc ñaïi cöông: söû duïng 4 chöùc naêng: PODC
- Ñoái vôùi quaûn trò chieán löôïc: söû duïng 3 chöùc naêng: hình thaønh
chieán löôïc, thöïc thi chieán löôïc vaø kieåm tra chieán löôïc.

Baøi taäp veà caùc chöùc naêng quaûn trò chaát löôïng
1.7. Quaûn trò hoïc vaø quaûn trò kinh doanh
1.7.1. Sô ñoà phaân loaïi Quaûn trò : ( hình 1.4)
Caên cöù vaøo ñoái töôïng quaûn lyù
Caên cöù vaøo tính chaát cuûa hoaït ñoäng
Caên cöù laõnh vöïc hoaït ñoäng
Hình 1.4: Sô ñoà phaân loaïi quaûn lyù
Keát luaän töø Sô ñoà :
-QTKD laø moät loaïi hình quaûn lyù trong 1 laûnh vöïc cuï theå (SXKD)
- QTKD laø loaïi Quaûn lyù hoaït ñoäng taäp theå , neân bao goàm
:
+ Nhöõng ñieåm chung cuaû moïi daïng quaûn lyù
+ Nhöõng ñaëc ñieåm rieâng cuûa QTKD .
1.7.2. Ñaëc ñieåm rieâng cuûa Quaûn trò Kinh doanh : 4 ñaëc ñieåm:
 Söï taùc ñoäng mang tính chaát thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc .
 Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu laø con ngöôøi
 Thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu vôùi hieäu quaû toái öu
 QTKD vöøa mang tính khoa hoïc vöøa mang tính ngheä thuaät
CHÖÔNG 2
QUAÛN TRÒ VIEÂN
Caùc loaïi quaûn lyù
Quaûn lyù
theá giôùi voâ
sinh
Quaûn lyù
theá giôùi höõu
sinh
Quaûn lyù
caùc hoaït ñoäng trong
xaõ hoäi
Quaûn lyù hoaït ñoäng
caù nhaân
Quaûn lyù hoaït ñoäng
taäp theå
Quaûn lyù
nhaø nöôùc
Quaûn trò
kinh doanh
Quaûn lyù
caùc toå chöùc

2.1. Ngöôøi laõnh ñaïo vaø Nhaø quaûn trò :
 Quaûn trò vieân : laø taát caû nhöõng caù nhaân thöïc hieän nhöõng chöùc
naêng quaûn trò nhaát ñònh trong boä maùy quaûn trò ôû caùc caáp ; laø
ngöôøi söû duïng caùc chöùc naêng quaûn trò ñeå ñaït ñöôïc muïc tieân ñeà
ra vôùi hieäu quaû cao nhaát.
 Ngöôøi laõnh ñaïo : laø ngöôøi ra quyeát ñònh .
Ngöôøi laõnh ñaïo gioûi coù theå khoâng laø Nhaø quaûn trò gioûi, coøn Nhaø
quaûn trò gioûi thöôøng laø Ngöôøi laõnh ñaïo gioûi.
2.2. Khaùi nieäm veà Toå chöùc:
2.2.1. Toå chöùc: laø moät taäp hôïp ngöôøi ñöôïc saép ñaët coù heä thoáng
nhaèm thöïc hieän moät muïc tieâu nhaát ñònh.
Caùc toå chöùc ñeàu coù ba ñaëc tính cô baûn:
 Thöù nhaát, moãi toå chöùc ñeàu coù moät muïc ñích rieâng bieät theå
hieän thoâng qua caùc muïc tieâu cuï theå.
 Thöù hai, moãi toå chöùc bao goàm nhieàu ngöôøi.
 Thöù ba, caùc toå chöùc ñeàu phaùt trieån thaønh moät kieåu saép ñaët
nhaát ñònh bao goàm vieäc ñaët ra nhöõng luaät leä, chæ ñònh moät soá
chöùc vuï thuû tröôûng coù moät soá quyeàn haønh nhaát ñònh vôùi moät
soá ngöôøi khaùc…
Trong toå chöùc coù hai nhoùm ngöôøi: nhöõng nhaø quaûn trò vaø
nhöõng ngöôøi thöøa haønh.
2.2.2. Cô caáu toå chöùc cuûa quaûn trò: laø một toång theå goàm caùc boä
phaän khaùc nhau, coù moái quan heä taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau, ñöôïc
saép xeáp ôû caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau nhaèm taïo thaønh một theå
thoáng nhaát, coù khaû naêng thöïc hieän những chöùc naêng, muïc tieâu nhaát
ñònh.
Cơ cấu tổ chức laø coâng cuï giuùp Quaûn trò vieân thöïc hieän muïc tieâu =>
thay ñoåi cô caáu tuøy muïc tieâu.
2.3. Ñaëc ñieåm cuûa lao ñoäng quaûn trò :
Lao ñoäng quaûn trò coù caùc ñaëc ñieåm chính sau :
 Tính chaát giaùn tieáp :
Lao ñoäng quaûn trò phaûi thoâng qua heä thoáng toå chöùc vaø taäp theå
lao ñoäng môùi taùc ñoäng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát dòch vuï. YÙ nghóa
then choát cuûa tính chaát naøy ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù naêng
löïc veà nhaân söï ñaûm baûo cho nhaø quaûn trò khoâng chæ hoaït ñoäng
rieâng leõ moät mình maø phaûi coù moät ñoäi nguõ coäng söï vieân vaø
coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän baèng söï goùp söùc cuûa caû ñoäi nguõ ñoù.
 Tính hieäu quaû :
Hieäu quaû cuûa lao ñoäng quaûn trò ñöôïc xaùc ñònh baèng hieäu quaû
cuûa toaøn boä heä thoáng hoaït ñoäng saûn xuaát dòch vuï tröôùc maét
cuõng nhö laâu daøi. Hieäu quaû laø thöôùc ño cuûa quaûn trò.
 Tính chaát saùng taïo :
Lao ñoäng quaûn trò do khoâng chæ caàn phaûi ñaït muïc tieâu ñeà ra maø
phaûi laø vôùi hieäu quaû cao nhaát neân caùc quyeát ñònh ñöa ra phaûi
coù tính saùng taïo cao. Beân caïnh ñoù, lao ñoäng quaûn trò vöøa coù tính

khoa hoïc, vöøa coù tính ngheä thuaät ; coù maët toå chöùc kyõ thuaät, coù
maët kinh teá xaõ hoäi.
 Tính chaát phổ quát :
Lao ñoäng quản trị có thể áp dung cho mọi ngành nghề từ kinh doanh đến các hoạt
động phi lợi nhuận, từ thiện.
Do ñoù lao ñoäng quaûn trò ñoøi hoûi phaûi ñöôïc ñaøo taïo, huaán luyeän
moät caùch khoa hoïc vaø chuyeân nghieäp.
2.4. Caáp baäc quaûn trò:
Ngöôøi ta thöôøng chia caùc nhaø quaûn trò trong moät toå chöùc thaønh 3
caáp: nhaø quaûn trò caáp cao, caáp trung gian (caáp giöõa) vaø caáp cô sôû
(caáp thaáp).
2.4.1. Nhaø quaûn trò caáp cao:
Ñoù laø nhöõng ngöôøi coù toaøn quyeàn xaùc ñònh phöông höôùng phaùt
trieån cuûa toå chöùc (trong phaïm vi vaø lónh vöïc ñaõ ñöôïc phaân nhieäm)
vaø ñeà ra caùc bieän phaùp thöïc hieän ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra, hoï ra
leänh caáp döôùi vaø thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn trò trong coâng vieäc
haøng ngaøy.
Hoï nghieân cöùu moâi tröôøng hoaït ñoäng, xaây döïng muïc tieâu vaø leân
keá hoaïch ñeå thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñoù. Hoï chòu traùch nhieäm veà
caùc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc vaø caùc haäu quaû maø noù gaây ra cho xaõ
hoäi.
(Thöôøng ñoù laø nhöõng ngöôøi thay maët toå chöùc, coù quyeàn kyù teân
vaø ñoùng daáu troøn).
2.4.2. Nhaø quaûn trò caáp trung gian:
Ñoù laø nhöõng ngöôøi nhaän leänh caáp treân, ra leänh caáp döôùi vaø
thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn trò trong coâng vieäc haøng ngaøy.
Hoï coù nhieäm vuï trieån khai caùc muïc tieâu chieán löôïc do caáp cao ñeà
ra vaø ñieàu khieån hoaït ñoäng trong boä phaän maø mình laõnh ñaïo.
(Thöôøng ñoù laø nhöõng ngöôøi coù quyeàn kyù teân vaø ñoùng daáuvuoâng
chæ coù giaù trò noäi boä toå chöùc).
2.4.3. Quaûn trò vieân caáp cô sôû:
Ñoù laø nhöõng ngöôøi nhaän leänh caáp treân, ra leänh caáp döôùi vaø
thöïc hieän caùc coâng vieäc chuyeân moân kyõ thuaät nghieäp vuï trong
coâng vieäc haøng ngaøy.
Hoï chòu traùch nhieäm thi haønh nhöõng keá hoaïch haønh ñoäng do
quaûn trò caáp trung gian soaïn thaûo. Quaûn trò caáp cô sôû cuõng thöôøng
tröïc tieáp tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuï theå
nhö caùc nhaân vieân döôùi quyeàn cuûa hoï.
Thoâng thöôøng thì soá löôïng caùc quaûn trò vieân caáp cao laø ít trong khi
soá löôïng ngöôøi thöøa haønh thì raát ñoâng neân ñaõ hình thaønh sô ñoà
hình thaùp mang tính truyeàn thoáng veà soá löôïng ñoäi nguõ nhaân söï trong
moät toå chöùc.
Tuy nhieân hieän nay khoâng nhaát thieát heä thoáng caùc nhaø quaûn trò
trong toå chöùc ïphaûi luoân ñöôïc saép xeáp theo hình thaùp nhö treân maø
coù theå laø hình thang hoaëc hình chuõ nhaät, ñaëc bieät trong thôøi ñaïi
coâng ty aûo, laøm vieäc tröïc tuyeán treân maïng hay kinh doanh qua heä
thoáng thöông maïi ñieän töû.

Hình 2.1: Sô ñoà số lượng caùc caáp baäc quaûn trò
2.5. Caùc yeâu caàu ñoái vôùi quaûn trò vieân:
o Caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò:
o Caùc kieán thöùc :
o Yeâu caàu veà naêng löïc laõnh ñaïo:
o Yeâu caàu cuûa nhaân vieân ñoái vôùi ngöôøi laõnh ñaïo:
o Caùc vaán ñeà cuûa nhaø quaûn trò sau khi ra quyeát ñònh:
2.5.1. Caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò:
KATZ ñaõ trình baøy 3 loaïi kyõ naêng maø moãi nhaø quaûn trò caàn
coù. Ñoù laø:
 Kyõ naêng tö duy
 Kyõ naêng kyõ thuaät
 Kyõ naêng nhaân sö
Theo KATZ, tyû leä cuõng nhö taàm quan troïng cuûa caùc kyõ naêng ñoái
vôùi caùc caáp quaûn trò ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau:
Hình 2.2: Sô ñoà caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò
Keát luaän töø sô ñoà:
Quaûn trò vieân caáp cao caàn nhieàu kyõ naêng veà tö duy.
Quaûn trò vieân caáp cô sôû caàn nhieàu kyõ naêng veà kyõ thuaät nghieäp
vuï
Kyõ naêng nhaân söï caàn thieát cho moïi nhaø quaûn trò ôû taát caû caùc
caáp, vì ôû caáp naøo nhaø quaûn trò cuõng phaûi laøm vieäc vôùi con
ngöôøi.
2.5.2. Caùc kieán thöùc :
Ñeå quaûn trò toát, nhaø quaûn trò caàn ñöôïc trang bò nhöõng kieán thöùc veà
: Kinh teá,
Quaûn trò vaø Kyõ thuaät nghieäp vuï chuyeân ngaønh
Söï phoái hôïp caùc kieán thöùc :
ABEL ñöa ra bieåu ñoà xaùc ñònh moái töông quan giöõa caùc caùc loaïi kieán
thöùc caàn thieát ñoái vôùi quaûn trò vieân trong caùc xí nghieäp :
Quaûn trò vieân
caáp cao
Quaûn trò vieân caáp
trung gian
Quaûn trò caáp
cô sôû
Nhaân vieân thöøa
haønh
Kyõ naêng nhaân söï
Kyõ naêng kyõ thuaät
Kyõ naêng tö duy
Nhaø
quaûn trò
caáp cô
sôû
Nhaø quaûn
trò caáp
trung gian
Nhaø
quaûn trò
caáp cao

Coâng nhaân 10 % 80 % 10 %
Toå tröôûng
Ñoác coâng
Quaûn ñoác PX
PGÑ kyõ thuaät
Giaùm ñoác
Toång Giaùm ñoác
45 % 10 % 45 %
Kieán thöùc : Kinh teá Kyõ thuaät Quaûn trò
Hình 2.3: Sô ñoà phöùc hôïp kieán thöùc caàn thieát ñoái vôùi Quaûn trò
vieân
Keát luaän töø sô ñoà:
Quaûn trò vieân caáp cao söû duïng nhieàu kieán thöùc kinh teá – quaûn trò
vaø söû duïng ít kieán thöùc veà kyõ thuaät.
Quaûn trò vieân caáp cô sôû söû duïng nhieàu kieán thöùc kyõ thuaät
nghieäp vuï.
Baøi taäp veà tö duy phaûn bieän
2.5.3. Yeâu caàu veà naêng löïc laõnh ñaïo:
Daùm laøm daùm chòu
Taäp hôïp, ñoäng vieân ñöôïc ngöôøi khaùc
Hoøa nhaäp moïi ngöôøi
Caâu chuyeän lòch söû.
2.5.4. Yeâu caàu cuûa nhaân vieân ñoái vôùi ngöôøi laõnh ñaïo:
Toân troïng ngöôøi khaùc
Ñaët mình trong vò trí cuûa hoï khi giaûi quyeát vaán ñeà
2.6. Caùc vaán ñeà cuûa nhaø quaûn trò sau khi ra quyeát ñònh:
2.6.1. Ñaëc ñieåm taâm lyù taäp theå (2)
Luoân coù moät nhoùm khoâng ñoàng yù: ñaây laø moät ñaëc ñieåm cuûa
taäp theå.
Trong taäp theå nhoùm seõ coù moät ngöôøi ñöôïc tín nhieäm, coù aûnh
höôûng lôùn ñeán taäp theå, khieán taäp theå nghe theo: ñoù laø thuû lónh
nhoùm.
2.6.2. Aùp löïc tập thể:
Laø caùc taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh cuûa caùc thaønh vieân
trong toå chöùc, trong ñoù coù:
a. Dö luaän taäp theå:
- Laø söï phaûn aûnh nhöõng thaùi ñoä, nhaän ñònh cuûa caùc nhoùm veà
moät söï vieäc hieän töôïng.
- Taùc ñoäng cuûa dö luaän taäp theå ñoái vôùi caù nhaân raát lôùn => caù
nhaân seõ bò aùp löïc lôùn lao aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa hoï (taâm
lyù ñaùm ñoâng).
b. Aùp löïc nhoùm :
Söï chuû ñoäng taïo ra moät ña soá ñoái vôùi moät vaán ñeà naøo ñoù
ñeå taäp theå phaûi tuaân theo moät quyeát ñònh.
2.7. Vai troø cuûa nhaø quaûn trò (1)

HENRY MINZBERG cho raèng caùc nhaø quaûn trò ñeàu phaûi thöïc hieän
10 vai troø khaùc nhau, ñöôïc theå hieän trong 3 nhoùm vai troø lôùn laø:
2.7.1. Vai troø quan heä vôùi con ngöôøi:
 Vai troø ngöôøi ñaïi dieän
 Vai troø ngöôøi laõnh ñaïo
 Vai troø lieân laïc
2.7.2. Caùc vai troø thoâng tin:
 Vai troø thu thaäp vaø tieáp nhaän thoâng tin
 Vai troø phoå bieán thoâng tin
 Vai troø cung caáp thoâng tin
2.7.3. Caùc vai troø quyeát ñònh:
 Vai troø nhaø kinh doanh
 Vai troø ngöôøi giaûi quyeát caùc xaùo troän
 Vai troø ngöôøi phaân phoái taøi nguyeân
 Vai troø ngöôøi ñaøm phaùn
Möôøi vai troø naøy lieân heä maät thieát vôùi nhau vaø baát cöù luùc
naøo trong hoaït ñoäng, nhaø quaûn trò coù theå thöïc hieän nhieàu vai troø
cuøng moät luùc.
Taàm quan troïng cuûa caùc vai troø coù theå thay ñoåi tuøy thuoäc caáp
baäc cuûa nhaø quaûn trò ñoù trong toå chöùc.
CHÖÔNG 3
SÖÏ PHAÙT TRIEÅN
CUÛA CAÙC TƯ TƯỞNG QUAÛN TRÒ
Caùc tröôøng phaùi Quản trị ñöôïc chia trong 2 thôøi kyø :
o Thôøi kyø bieät laäp
o Thôøi kyø tích hôïp.
 Caùc nguyeân taéc Taylor:
NGUYEÂN TAÉC TAYLOR COÂNG TAÙC QUAÛN TRÒ TÖÔNG

ÖÙNG
1. Xaây döïng cô sôû khoa hoïc cho
caùc coâng vieäc vôùi nhöõng ñònh
möùc vaø caùc phöông phaùp phaûi
tuaân theo
Nghieân cöùu thôøi gian vaø caùc
thao taùc hôïp lyù nhaát ñeå thöïc
hieän moät coâng vieäc
2. Choïn coâng nhaân moät caùch khoa
hoïc, chuù troïng kyõ naêng vaø söï
phuø hôïp vôùi coâng vieäc, huaán
luyeän moät caùch toát nhaát ñeå
hoaøn thaønh coâng vieäc
Duøng caùch moâ taû coâng vieäc
ñeå choïn löïa coâng nhaân, thieát
laäp heä thoáng tieâu chuaån vaø
heä thoáng huaán luyeän chính
thöùc.
3. Khen thöôûng ñeå baûo ñaûm tinh
thaàn hôïp taùc, trang bò nôi laøm vieäc
moät caùch ñaày ñuû vaø hieäu quaû.
Traû löông theo naêng suaát,
khuyeán khích thöôûng theo saûn
löôïng, baûo ñaûm an toaøn lao
ñoäng baèng caùc duïng cuï thích
hôïp.
4. Phaân nhieäm giöõa quaûn trò vaø
saûn xuaát, taïo ra tính chuyeân
nghieäp cuûa nhaø quaûn trò.
Thaêng tieán trong coâng vieäc, chuù
troïng vieäc laäp keá hoaïch vaø toå
chöùc hoaït ñoäng.
Tröôøng phaùi quaûn trò khoa hoïc nhaém ñeán vieäc naâng cao naêng
suaát cuûa ngöôøi lao ñoäng.
 Quaûn trò haønh chaùnh (quaûn trò toång quaùt)
Tröôøng phaùi quaûn trò haønh chaùnh phaùt trieån nhöõng nguyeân taéc
quaûn trò chung sao cho quaûn lyù hieäu quaû moät toå chöùc.
Henry Fayol taäp trung vaøo haønh vi quaûn trò, ñöa ra 14 nguyeân taéc quaûn
trò goïi laø caùc nguyeân taéc quaûn trò toång quaùt. Caùc nguyeân taéc chính
laø:
Phaân chia coâng vieäc, phaân coâng lao ñoäng,
OÅn ñònh nhieäm vuï, coâng vieäc moãi ngöôøi phaûi oån ñònh,
Xaùc ñònh töông quan giöõa thaåm quyeàn ( quyeàn haønh) vaø traùch
nhieäm,
Môõi nhaân vieân chæ nhaän leänh töø moät caáp chæ huy duy nhaát,
Traû thuø lao töông xöùng,
Söï ñoái xöõ phaûi coâng baèng,
Duy trì kyõ luaät,
Phaûi xaây döïng cho ñöôïc tinh thaàn taäp theå,
Thoáng nhaát yù kieán khi laõnh ñaïo, chæ huy,
Quyeàn quyeát ñònh phaûi taäp trung veà moät moái…
Barnard cho raèng nguoàn goác cuûa quyeàn haønh khoâng xuaát phaùt töø
ngöôøi ra leänh maø xuaát phaùt töø söï chaáp nhaän cuûa caáp döôùi. Söï
chaáp nhaän ñoù chæ coù theå coù vôùi boán ñieàu kieän:
(1) Caáp döôùi hieåu roõ meänh leänh
(2) Noäi dung ra leänh phuø hôïp vôùi muïc tieâu toå chöùc.
(3) Noäi dung ra leänh phuø hôïp vôùi lôïi ích caù nhaân cuûa hoï.
(4) Hoï coù khaû naêng thöïc hieän meänh leänh ñoù.
Lyù thuyeát naøy ñöôïc Barnard goïi laø lyù thuyeát veà söï chaáp nhaän
quyeàn haønh.

Weber: khaùi nieäm quan lieâu baøn giaáy ñöôïc ñònh nghóa laø heä thoáng
chöùc vuï vaø nhieäm vuï ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, phaân coâng phaân
nhieäm chính xaùc, caùc muïc tieâu phaân bieät, heä thoáng quyeàn haønh coù
toân ti traät töï. Caùc ñaëc tính:
(1) Phaân coâng lao ñoäng vôùi thaåm quyeàn vaø traùch nhieäm ñöôïc
qui ñònh roõ vaø ñöôïc hôïp phaùp hoaù nhö nhieäm vuï chính thöùc.
(2) Caùc chöùc vuï ñöôïc thieát laäp theo heä thoáng chæ huy, moãi
chöùc vuï naèm döôùi moät chöùc vuï khaùc cao hôn.
(3) Nhaân söï ñöôïc tuyeån duïng vaø thaêng caáp theo khaû naêng qua
thi cöû, huaán luyeän vaø kinh nghieäm.
(4) Caùc haønh vi haønh chaùnh vaø caùc quyeát ñònh phaûi thaønh
vaên baûn.
(5) Quaûn trò phaûi taùch rôøi sôû höõu.
(6) Caùc nhaø quaûn trò phaûi tuaân thuû ñieàu leä vaø thuû tuïc. Luaät
leä phaûi coâng baèng vaø ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát cho moïi
ngöôøi.
Simon khaúng ñònh nhaø quaûn trò laø “con ngöôøi haønh chaùnh” chöù
khoâng phaûi “con ngöôøi kinh teá” do ñoù quyeát ñònh cuûa hoï laø töông ñoái.
( vaø caàn coù moät heä thoáng gioaùm saùt, thanh tra höõu hieäu).
Baøi taäp veà sô ñoà heä thoáng kieåm soaùt coâng ty kinh doanh vaø toå
chöùc chính phuû
Elton Mayo: tieán haønh cuoäc nghieân cöùu “yeáu toá xaõ hoäi” taïi nhaø
maùy Hawthornes. Baèng thöû nghieäm muø ñoâi ( double blind vôùi 2 nhoùm
trong ñoù coù moät nhoùm duøng laøm chöùng), OÂng chöùng minh raèng
naêng suaát lao ñoäng khoâng chæ do caùc yeáu toá vaät chaát quyeát ñònh
maø coøn do söï thoûa maõn caùc nhu caàu taâm lyù xaõ hoäi cuûa con
ngöôøi.

TAYLOR (1911)
Hôïp lyù hoùa baèng quaûn trò theo
nguyeân taéc khoa hoïc
GILBRETH
Loaïi boû ñoäng taùc thöøa
GANTT
Sô ñoà doøng coâng vieäc
OWEN
Khía caïnh lao ñoäng trong quaûn trò
MUNSTERBERG
Taâm lyù trong moâi tröôøng toå chöùc
ELTON MAYO
Thí nghieäm Hawthornes vôùi lyù thuyeát:
“Phong traøo quan heä con ngöôøi”
MASLOW
“Lyù thuyeát baäc thang nhu caàu”
MC GREGOR
Thuyeát XY
CHRIS ARGYRIS (1923)
Thuyeát Ngöôøi tröôûng thaønh
B
A - THÔØI KYØ BIEÄT LAÄP VEÀ TÖ TÖÔÛNG QUAÛN
TRÒ
Tröôøng phaùi
QUAÛN TRÒ KHOA
HOÏC
Tröôøng phaùi
QUAÛN TRÒ TAÙC PHONG =
TAÂM LYÙ XAÕ HOÄI
THÔØI KYØ TÍCH HÔÏP, HÔÏP NHAÁT VEÀ TÖ TÖÔÛNG
QUAÛN TRÒ
Sau theá chieán thöù 2. Coù 3 höôùng
tieáp caän:
QUAÛN TRÒ KHOA HOÏC:
Phaân tích vaø söû duïng coâng cuï toaùn
hoïc trong quyeát ñònh.
QUAÛN TRÒ TAÙC NGHIEÄP:
Söû duïng kyõ thuaät ñònh löôïng ( kieåm tra
haøng toàn, tuyeán tính, lyù thuyeát heä
thoáng)=> phöông phaùp quaûn lyù Kaban,
6, TQM…
QUAÛN TRÒ HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN:
Thu thaäp + xöû lyù thoâng tin + söû duïng
thoâng tin giuùp vieäc ra quyeát ñònh
Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ ÑÒNH
LÖÔÏNG
Taïo nhöõng nguyeân taéc quaûn trò chung cho
caû toå chöùc
FAYOL
14 nguyeân taéc quaûn trò toång quaùt
WEBER
Hôïp lyù hoùa toå chöùc (bureaucracy)
BARNARD
Söï chaáp nhaän quyeàn haønh xuaát phaùt
töø söï chaáp nhaän cuûa caáp döôùi
SIMON
Quaûn trò vieân laø con ngöôøi haønh chính,
khoâng laø con ngöôøi kinh teá
Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ HAØNH
CHÍNH

HAROLD KNOONTZ (1960)
Quaûn trò laø moät quaù trình lieân tuïc
caùc chöùc naêng quaûn trò
Nguyeân taéc quaûn trò tuøy vaøo hoaøn
caûnh cuï theå
Neáu coù X taát coù Y nhöng phuï thuoäc
vaøo ñieàukieän Z
Neáu coù X thì coù Y
Phuï thuoäc Z
- Heä thoáng naøo cuõng goàm nhöõng heä
thoáng con coù taùc ñoäng höõu cô
- Neáu phoái hôïp höõu hieäu thì 1+1>2 :
Keát quaû lôùn hôn toång soá nhöõng coá gaéng
ñoäc laäp
CHÖÔNG 4
MOÂI TRÖÔØNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ
o KHAÙI NIEÄM VEÀ MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH
o PHAÂN LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH
o VAÊN HOAÙ COÂNG TY VAØ LAÕNH ÑAÏO
Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ QUAÙ
TRÌNH
c
p
L
o
Tröôøng phaùi NGAÃU
NHIEÂN
Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ HEÄ
THOÁNG
THUYEÁT Z (WILLIAM OUCHI 1978)
Toå chöùc döïa vaøo moâi tröôøng
hoaït ñoäng
7S (MAC KENSEY):
strategy (chieán löôïc), system (heä
thoáng), Structure (cô caáu), Staff (nhaân
vieân), Style ( phong caùch), Skill (kyõ
naêng), Shared value (giaù trò, toân chæ,
muïc tieâu moïi ngöôøi cuøng chia seõ):
moïi yeáu toá ñeàu xuyeân suoát nhau taïo
neân söùc maïnh toång löïc.
CAÙC LYÙ THUYEÁT ÑOAÏT GIAÛI NOBEL
KINH TEÁ
CAÙC LYÙ THUYEÁT
QUAÛN TRÒ HIEÄN ÑAÏI

Moâi tröôøng hoaït ñoäng
Ñaà
u
Vaø
o
Qui
Trình
Bieán
Ñoåi
Ñaà
u Ra

o HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN QUAÛN TRÒ (MIS)
4.1. KHAÙI NIEÄM VEÀ MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH
Moät coâng ty quaûn lyù ñieàu haønh trong moät moâi tröôøng luoân bieán
ñoäng veà thôùi gian cuõng nhö veà khoâng gian:
Hình 4.1: Sô ñoà veà moâi tröôøng kinh doanh
4.2. PHAÂN LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH
Moâi tröôøng hoïat ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp coù theå chia thaønh 2
nhoùm vôùi caùc caáp ñoä khaùc nhau. Ñoù laø moâi tröôøng beân ngoøai ( bao
goàm moâi tröôøng vó moâ vaø moâi tröôøng vi moâ = taùc nghieäp) vaø moâi
tröôøng beân trong ( hoøan caûnh noäi boä).
Moâi tröôøng vó
moâ goàm caùc
yeáu toá naèm
beân ngoaøi toå
chöùc, ñònh hình
vaø coù aûnh
höôûng ñeán caùc
moâi tröôøng taùc
nghieäp vaø moâi
tröôøng noäi boä,
taïo ra caùc cô hoäi
vaø nguy cô ñoái
vôùi toå chöùc.
Moâi tröôøng taùc
nghieäp bao haøm
caùc yeáu toá beân
ngoaøi toå chöùc,
Moâi tröôøng taùc nghieäp
1. Caùc ñoái thuû caïnh tranh.
2. Khaùch haøng.
3. Ngöôøi cung öùng nguyeân
vaät lieäu.
4. Caùc ñoái thuû tieàm aån.
5. Haøng thay theá.
Hoaøn caûnh noäi boä
1. Nguoàn nhaân löïc.
2. Nghieân cöùu vaø phaùt
trieån.
Moâi tröôøng vó moâ
1. Caùc yeáu toá kinh teá
2. Caùc yeáu toá chính phuû vaø
chính trò
3. Caùc yeáu toá xaõ hoäi
4. Caùc yeáu toá töï nhieân
5. Caùc yeáu toá coâng ngheä…
Thôøi
gian
Moâi tröôøng caïnh
tranh (khoâng gian)
A
C E
B
A A
Coâng ty
nöôùc
ngoaøi
Coâng ty
trong
nöôùc B D
T1 T2 T
3
E,F,G
A
D,H
T3 T4

Đặc điểm chính của các Môi trường hoạt động được tóm tắt trong Bảng 4.1.
Baûng 4.1: Baûng đặc điểm caùc moâi tröôøng, coâng cuï ñaùnh giaù và nội
dung phản ảnh
Vai trò và möùc
ñoä aûnh
höôûng
Các yếu
tố
Taùc ñoäng ñoái
phoù
Coâng
cuï
ñaùnh
giaù
Phản ảnh
MT vó
moâ
Ảnh hưởng đến
söï toàn taïi của
moïi ngaønh
kinh doanh
PEST
MT beân ngoaøi:
+ Taùc ñoäng töø
beân ngoaøi toå
chöùc.
+ Coâng ty
phaûn öùng thuï
ñoäng.
= Moâi tröôøng
khoâng kieåm
soaùt ñöôïc.
Ma traän
yeáu toá
beân
ngoaøi
Thời cơ
và nguy
cơ
( đối với
công ty)
MT taùc
nghieäp
(MT vi
moâ)
Ảnh hưởng đến sự
caïnh tranh
trong ngành kinh
tế

Ma traän
hình
aûnh
caïnh
tranh
MT noäi Yeáu toá noäi MT beân trong: Ma traän

boä =
hoaøn
caûnh
noäi taïi.
taïi , nội lực bản
thân cô sôû.
7 S + Taùc ñoäng töø
beân trong toå
chöùc.
+ Coâng ty chuû
ñoäng phaûn
öùng.
= Moâi tröôøng
kieåm soaùt
ñöôïc.
yeáu toá
beân
trong
Điểm
mạnh và
Điểm yếu
(của
công ty)
4.3. Phân tích môi trường vĩ moâ:
Các yếu tố của môi trường vĩ mô được trình bày trong Hình 4.3 và Bảng 4.2:
Kinh tế Chính trị,
luật pháp
Công nghệ Môi trường
Vĩ mô
Văn hóa,
xã hội
Khoa học tự nhiên,
Địa lý, nhân khẩu
Hình 4.3: Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng vó moâ
Baûng 4.2: Ví duï veà nhöõng yeáu toá moâi tröôøng vó moâ
Kinh teá (E)
- Caùc giai ñoaïn cuûa chu kyø kinh
teá.
- Taøi trôï.
- Nhöõng xu höôùng thu nhaäp quoác
daân.
- Tyû leä laïm phaùt.
- Laõi suaát
- Caùc chính saùch tieàn teä
- Möùc ñoä thaát nghieäp
- Nhöõng chính saùch quan thueá
- Nhöõng söï kieåm soaùt löông
boång/giaù caû
- Caùn caân thanh toaùn….
Chính trò vaø chính phuû (P)
- Nhöõng luaät leä cho ngöôøi tieâu thuï
vay
- Nhöõng luaät leä choáng Tô rôùt
- Nhöõng ñaïo luaät baûo veä moâi
tröôøng
- Nhöõng luaät leä veà thueá khoaù
- Nhöõng kích thích ñaëc bieät
- Nhöõng luaät leä maäu dòch quoác teá
- Nhöõng luaät leä veà thueâ möôùn vaø
coå ñoäng
- Söï oån ñònh cuûa chính quyeàn
- …

Xaõ hoäi (S)
- Thaùi ñoä ñoái vôùi chaát löôïng
cuoäc soáng
- Loái soáng
- Phuï nöõ trong löïc löôïng lao ñoäng
- Ngheà nghieäp
- Tính linh hoaït cuûa ngöôøi tieâu thuï
Daân soá:
- Tyû suaát taêng daân soá
- Nhöõng bieán ñoåi veà daân soá
- Maät ñoä daân soá
- Toân giaùo
- …
Công nghệ và KH. töï nhieân (T)
- Caùc loaïi taøi nguyeân
- OÂ nhieãm
- Thieáu naêng löôïng
- Söï tieâu phí nhöõng taøi nguyeân
thieân nhieân
Kyõ thuaät coâng ngheä
- Chæ tieâu cuûa nhaø nöôùc veà
nghieân cöùu vaø phaùt trieån. Chæ
tieâu cuûa coâng nghieäp veà nghieân
cöùu vaø phaùt trieån. Taäp trung vaøo
nhöõng noã löïc kyõ thuaät.
- Baûo veä baèng saùng cheá.
- Nhöõng saûn phaåm môùi.
- Söï chuyeån giao kyõ thuaät môùi
- Söï töï ñoäng hoaù.
- Ngöôøi maùy….
Baûng 4.3: Caùc yeáu toá moâi tröôøng quoác teá chuû yeáu
Moâi tröôøng luaät phaùp
- Truyeàn thoáng luaät phaùp
- Hieäu löïc cuûa heä thoáng luaät phaùp
- Caùc hieäp öôùc kyù vôùi nöôùc ngoaøi
- Luaät veà maõ hieäu haøng hoùa vaø
baèng phaùt minh
- Luaät coù aûnh höôûng ñeán caùc haõng
kinh doanh
Moâi tröôøng kinh teá
- Möùc phaùt trieån kinh teá
- Daân soá
- Toång saûn phaåm quoác daân
- Bình quaân thu nhaäp tính theo
ñaàu ngöôøi
- Möùc ñoä xoùa muø chöõ
- Haï taàng cô sôû xaõ hoäi
- Nguoàn taøi nguyeân thieân
nhieân
- Khí haäu
- Söï tham gia caùc khoái kinh teá
trong vuøng (EEC, APTA …)
- Chính saùch taøi chính tieàn teä
- Tính chaát caïnh tranh
- Tính hoaùn ñoåi cuûa ñoàng tieàn
- Laïm phaùt
- Heä thoáng thueá
- Laõi suaát ngaân haøng
- Möùc tieàn löông vaø tieàn coâng.
Moâi tröôøng vaên hoaù
- Phong tuïc taäp quaùn, caùc giaù trò vaø
ñònh kieán
- Ngoân ngöõ
- Quan ñieåm
- Ñoäng cô khuyeán khích
Heä thoáng chính trò
- Hình thöùc chính phuû
- Heä tö töôûng
- Möùc ñoä oån ñònh cuûa chính
phuû
- Söùc maïnh cuûa caùc ñaûng vaø

- Caùc ñònh cheá xaõ hoäi
- Bieåu cheá xaõ hoäi
- Toân giaùo
phe nhoùm ñoái laäp
- Tình traïng baát oån trong xaõ hoäi
- Söï sung ñoät vaø noåi loaïn
- Thaùi ñoä cuûa chính phuû ñoái
vôùi caùc haõng nöôùc ngoaøi
- Chính saùch ñoái ngoaïi
4.4. Phân tích môi trường vi moâ =taùc nghieäp (bên ngoài)
Theo Philip Kotler, năm lực lượng điều khiển cuộc cạnh tranh trong ngành – Môi trường tác
nghiệp:
Hình 4.4: Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng vi moâ ( moâi tröôøng taùc
nghieäp)
Ñieàu caàn löu yù laø caùc ñoái taùc lieân keát, lieân doanh ñoâi khi laïi trôû thaønh
laø nhöõng ñoái thuû caïnh tranh cuûa chính coâng ty.
Vieäc phaân tích caùc khía caïnh cuûa ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc trình baøy trong
Hình 3.4
Ñieàu gì ñoái thuû
caïnh tranh muoán
ñaït tôùi
Muïc ñích töông
lai
Ôû taát caû caùc caáp
quaûn lyù vaø ña chieàu
Ñieàu gì ñoái thuû
caïnh tranhñang
laøm vaø coù theå
laøm
Chieán löôïc hieän
taïi
CÁC ĐỐI THỦ CẠNH
TRANH TRONG NGÀNH
CUỘC CẠNH TRANH GIỮA
CÁC ĐỐI THỦ HIỆN TẠI
CÁC ĐỐI THỦ
TIỀM NĂNG
NGƯỜI CUNG
ỨNG
NGƯỜI
MUA
SẢN PHẨM
THAY THẾ

4.5. Phân tích môi trường nội tại
- Các yếu tố của mội trường nội tại thể hiện trên các mặt hoạt động của công ty như
Markewting, quản trị, nghiên cứu – phát triển ( triển khai), sản xuất, sản phẩm, tài chính,
kế toán…
- Theo Mac Kensey, các yếu tố có tầm quan trọng tạo nên Mô hình kim cương thể hiện nội
lực công ty được trình bày ở hình 4.6
S1
S2 S6
S7
S3 S5
S1: Strategy : chiến lược sản xuất kinh doanh
S2 : Structure : Cơ cấu (ngành kinh doanh)
S3 : System : Hệ thống (tổ chức, quản trị)
S4 : Staff : Đội ngũ nhân sự
S5 : Skill : Kỹ năng, sở trường công ty
S6 : Style : Phong cách, nề nếp, văn hoá công ty
S7 : Shared value : Giá trị được chia sẻ, tôn chỉ,

S4
Hình 4.6: Mô hình kim cương 7S
4.6. Văn hóa công ty và Lãnh đạo:
4. 6.1. Văn hóa công ty ( Culture):
 Là phong tục tập quán, nghi thức, giá trị được chia sẻ tạo thành các chuẩn mực (đạo
đức) hành vi chi phối hành vi ứng xử của nhân viên
 Văn hoá công ty tạo ra nét đặc thù cá biệt, cung cấp cho mỗi thành viên một hành lang
những phong cách làm việc và ứng xử nhất định
 Chất lượng của lãnh đạo - những điều thực hiện bởi nhà quản trị cấp cao có ảnh hưởng
cực kỳ quan trọng trong việc hình thành và tiến hoá của văn hoá công ty và đến toàn
bộ chỉ dẫn chiến lược của công ty.
4.6.2. Giá trị cốt lõi ( Core value):
 Tất cả những giá trị cốt lõi được truyền đạt thông qua người sáng lập ra nó, Ray Kroc
(Mc Donald) : « Phục vụ nhanh, bầu không khí trong lành »
 Công ty tôn trọng, đeo đuổi, khẳng định giá trị gì nhất mà dù khó khăn đến đâu cũng
không thay đổi, không từ bỏ?
Ví dụ: Nói đến Toyota là nói đến chất lượng.
Noùi ñeán Caterpilla laø noùi ñeán dòch vuï baûo haønh .
4.7. Heä thoáng thoâng tin quaûn trò (MIS)
 Hệ thống thông tin bao gồm một nhóm các thành tố tác động lẫn nhau để tạo ra thông tin.
 Hệ thống thông tin tối thiểu bao gồm: con người, quá trình và dữ kiện.
 MIS phục vụ cho công tác ra quyết định của các nhà quản trị.
 Dữ liệu và thông tin là hai thành phần quan trọng nhất của MIS.
Baûng 4.4: Caùc moâ hình thu thaäp thoâng tin
Loaïi moâ hình
Khoâng thöôøng
xuyeân
Ñònh kyø Lieân tuïc
Phöông tieän Nghieân cöùu ñaëc Nghieân cöùu Heä thoáng thu

thu thaäp
Phaïm vi thu
thaäp
Lyù do thu
thaäp
Tính chaát taùc
ñoäng
Thôøi gian soá
lieäu thu thaäp
Thôøi gian caùc
quyeát ñònh
taùc ñoäng
Toå chöùc thöïc
hieän
nhieäm
Söï kieän ñaëc
bieät
Baét ñaàu khuûng
hoaûng
Thuï ñoäng
Quaù khöù
Hieän taïi vaø
töông lai gaàn
Caùc cô quan
nhaân söï khaùc
nhau
ñöôïc caäp
nhaät ñònh kyø
Söï kieän choïn
loïc
Phuïc vuï cho
caùc quyeát
ñònh vaø
chuyeân ñeà
Chuû ñoäng
Chuû yeáu laø
hieän taïi vaø
quaù khöù
Töông lai gaàn
Caùc cô quan
nhaân söï khaùc
nhau
thaäp vaø söû lyù
thoâng tin caáu
truùc
Heä thoáng roäng
raõi thoâng tin
moâi tröôøng
Phuïc vuï cho quaù
trình saûn xuaát
Chuû ñoäng
Döï baùo
Daøi haïn
Ñôn vò chuyeân
thu thaäp thoâng
tin moâi tröôøng
kinh doanh

Moâ hình Quản lý heä thoáng thoâng tin quaûn trò (MIS)
Caùc böôùc chính:
CHÖÔNG 5
Hình 4.7: Moâ hình heä thoáng thoâng tin quaûn trò ( MIS)
Xaùc ñònh nhu caàu thoâng
tin
Phaân tích maët maïnh, maët yeáu, cô hoäi
vaø nguy cô
Xaây döïng heä thoáng thu thaäp
thoâng tin
Xaùc ñònh caùc nguoàn thoâng tin toång
quaùt
Thöïc hieän heä thoáng thu thaäp
thoâng tin ñeå theo doõi moâi
tröôøng kinh doanh
Theo doõi vaø caäp nhaät heä thoáng thoâng
tin quaûn lyù
Ñeà ra phaûn öùng chieán
löôïc
Laäp baûng toång hôïp moâi tröôøng
kinh doanh
Döï baùo dieãn bieán moâi tröôøng
kinh doanh
Xaùc ñònh caùc nguoàn thoâng tin
cuï theå

QUYEÁT ÑÒNH QUAÛN TRÒ
5.1. Khaùi nieäm về Quyết định:
5.1.1. Định nghĩa Quyết định:
Moät quyeát ñònh coù theå ñònh nghóa laø moät choïn löïa trong nhieàu giaûi
phaùp.
5.1.2. Caùc yeâu caàu về chaát löôïng cuûa một Quyết đinh :
5.1.2.1. Các yêu cầu (tính chất) đối với một Quyết định:
Quyết định phaûi hoäi ñuû 6 yeâu caàu cô baûn vaø coù theâm nhöõng yeâu
caàu khaùc nöõa.
a- QÑ coù caên cöù khoa hoïc
b- Caùc QÑ phaûi ñaûm baûo tính thoáng nhaát => caùc ñieàu naøo tröôùc ñaây
traùi vôùi QĐ này ñeàu bị huûy boû, nhưng không có hiệu lực (tác động) hồi tố.
c- QÑ phaûi phuø hôïp vôùi quyeàn haïn cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh.
d- QÑ phaûi coù ñòa chæ roõ raøng => VD: nôi nhaän, ai nhận.
e- Xaùc ñònh cuï theå thôøi gian thöïc hieän.
f- QÑ phaûi ñaûm baûo tính kòp thôøi.
Caùc yeâu caàu khaùc: như phuø hôïp vôùi yeâu caàu của xã hội…
5.1.2.2. Đánh giá chất lượng một quyết định:
- Muoán ñaùnh giaù chaát löôïng một Quyết định thì phaûi döïa vaøo caùc yêu
caàu ñối với một quyết định.
- Quyết định Quaûn lyù luoân luoân coù 2 maët: tích cöïc vaø tieâu cöïc, Vì thế
rất cần người phản biện. Ngöôøi phaûn bieän neâu những maët haïn cheá nhöng
cuõng caàn löu yù maët tích cöïc) => caàn löu yù keát quaû vaø haäu quaû,
giaûi baøi toaùn so saùnh 2 nội dung này.
5.2. Ra quyeát ñònh Quaûn lyù :
5.2.1. Khaùi nieäm :
- Ra quyết định laø 1 haønh vi saùng taïo cuûa chuû theå Quaûn lyù nhaèm vaïch
ra một chöông trình haønh ñoäng cho toå chöùc treân cô sôû toân troïng caùc yeâu
caàu cuûa ngöôøi Quaûn lyù khaùch quan vaø caùc thoâng tin veà ñoái töôïng
Quaûn lyù.
- Ra quyết định là 1 hành vi sáng tạo của Quản trị viên để tạo ra một quyết định nhằm đạt
mục tiêu đề ra.
5.2.2. Đaëc ñieåm cuûa việc Ra quyeát ñònh :
4 đặc điểm cô baûn:
1/ Chæ coù chuû theå quaûn lyù môùi ñöôïc ra Quyết định.

Quyết định (Quyết định Quản lý) laø haønh vi saùng taïo cuûa ngöôøi Quản trị, Người
Quản trị chòu traùch nhieäm veà Quyết định. Quyết định laø saûn phaåm lao ñoäng
cuûa ngöôøi quaûn trị.
2/ Quyết định Quản lý chæ xuaát hieän khi vaán ñeà ñaõ chín muoài (đúng thời điểm)
vaø caàn giaûi quyeát => xuaát hieän khoâng ñuùng luùc laø quyeát ñònh khoâng
kòp thôøi. Quyết định khoâng phaæ ra luùc naøo cuõng ñöôïc maø tuøy vaøo
nhöõng tình huoáng ñuùng luùc.
3/ Quyết định Quaûn lyù gaén chaët vôùi coâng vieäc => khoâng coù nhöõng thoâng
tin thì caùc nhaø Quaûn lyù khoâng theå ra Quyết định ñuùng ñöôïc.
4/ Quyết định Quaûn lyù khoâng coù chöùa ñöïng yeáu toá chuû quan cuûa con
ngöôøi. Nhưng vì ñaây laø haønh vi saùng taïo , neân sẽ phaûi coù yeáu toá chuû
quan của ngöôøi Quaûn trị. (Vì thế khoâng phaûi bắt buộc laø ngöôøi tuaân theo
meänh leänh moät caùch cöùng nhaéc.)
5.2.3. Vaán ñeà coát loõi cuûa Ra quyeát ñònh :
Có 3 vaán ñeà coát loõi đối với công việc ra quyết định:
Caùc yeâu caàu ñoái với chất lượng một quyết ñònh (phần 5.1.2)
Qui trình ra quyeát ñònh
Qui trình tổ chức thực hiện.
5.2.3.1. Qui trình ra quyeát ñònh:
Goàm 6 böôùc cô baûn :
Böôùc 1- Xaùc ñònh muïc tieâu vaø noäi dung cuûa vaán ñeà maø Quyết định caàn
giaûi quyeát.
Böôùc 2- Xaây döïng caùc tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù vaø löïa choïn.
Böôùc 3- Thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin.
Böôùc 4- Xaây döïng caùc phöông aùn.
Böôùc 5- Löïa choïn phöông phaùp toái öu.
Böôùc 6- Ra Quyeát ñònh.
5.2.3.2. Moâ hình ra quyeát ñònh
Qui trình ra quyết định được trình bày trong Hình 5.1

Hình 5.1: Sơ đồ Qui trình Ra quyết định
CAÙC KYÙ HIEÄU CHUNG
Baét ñaàu hoaëc kết thúc
1 nguyeân coâng (qui trình) Keát thuùc hoaëc kieåm tra
phaân tích hieäu quaû
Thoâng tin, döõ lieäu, bước có vai trò quyeát ñònh
hoà sô, taøi lieäu
coâng ñoaïn hoaëc quaù trình löu trình
* Các vấn đề phát sinh:
 Khi löïa choïn phöông aùn ( Böôùc 5) coù 3 tình huoáng xaûy ra :
_ Chæ coù moät phöông aùn ñuû moïi tieâu chuaån ñaùp öùng ñöôïc=> Qua böôùc
6
_ Coù nhieàu phöông aùn coù theå ñaùp öùng ñöôïc tieâu chuaån ñeà ra=> Boå
xung tieâu chuẩn ( Quay laïi böôùc 2 vaø thöïc hieän tieáp).
_ Khoâng coù phöông aùn naøo ñaùp öùng tieâu chuaån ñeà ra=> Kieán nghò haï
bôùt tieâu chuaån roài löïa choïn laïi phöông aùn=> Quay laïi böôùc 2.
 Đoái vôùi nhöõng Quyeát ñònh đôn giaûn mang tính taùc nghieäp .=> khoâng
cần theo tieán trình này.
Moâ hình coù tính toång quaùt neân khoâng baét buoäc phaûi tuaân ñuû 6 böôùc
.
Thôøi gian daønh cho caùc böôùc laø khaùc nhau.=> cần ghi rõ böôùc naøo là ñoøi
hoûi thôøi gian nhieàu nhaát (để thuận lợi cho việc thực hiện quyết định) => Tuøy
theo tình huoáng cụ thể mà thực hiện, áp dụng cho caû ñoái vôùi Quyết định mang
tính chieán löôïc laâu daøi.
Phöông aùn toái öu chöa haún laø chỉ ở moät Quyết định. Quyết định sẽ thöôøng laø
döï thaûo ñeå ñoùng goùp và qua đó boå xung nhöõng caùi öu cuûa nhöõng
Xaây
döïng
caùc
tieâu
chua
ån
Thu
thaäp
vaø
xöû
lyù
thoân
g tin
Chọn
phươn
g án tối
ưu
Quyết
định
Mục
tiêu
Xây
dựng
các
phương
án

phöông aùn khaùc : Nhà quaûn lyù giuùp choïn phöông aùn toái öu nhöng chính
Ngöôøi laûnh ñaïo laø ngöôøi ra quyeát ñònh => Ñaây chính laø vai troø cuûa
ngöôøi Lãnh đạo ( Cán bộ quản lý = Nhà quản trị vaø ngöôøi laûnh ñaïo).
QTV có thể chọn phương án không tối ưu tùy vào thực tiễn.
VD: Chọn công nghệ phù hợp THAY VÌ CÔNG NGHỆ TIÊN TIẾN
Vấn đề toå chöùc thöïc hieän : (qui trình toå chöùc thöïc hieän)
 4 böôùc cuï theå :
Böôùc 1 : tuyeân truyeàn giaûi thích veà QĐ, truyeàn ñaït QÑ
Böôùc 2 : laäp keá hoaïch toå chöùc thöïc hieän QÑ
Böôùc 3 : kieåm tra vaø ñieàu chænh vieäc thöïc hieän QĐ
Böôùc 4 : toång keát ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän QÑ. Ñaây chính laø nguoàn boå
xung cho ngheä thuaät quaûn lyù.
 Qui trình cuûa vieäc toå chöùc thöïc hieän Quyết đinh khoâng ñuùng seõ daãn
ñeán haäu quaû nghieâm troïng.
Câu chuyện: Người Vợ và Anh Chồng khờ.
CHÖÔNG 6
CHÖÙC NAÊNG HOAÏCH ÑÒNH ( Planning)
6.1. Khaùi nieäm về Lập kế hoạch:
6.1.1. Định nghĩa Kế hoạch :
Kế hoạch là tổng thể các mục tiêu, nhận định về môi trường hoạt động quản trị và
toàn bộ các giải pháp nhằm giúp tổ chức tồn tại và phát triển.
6.1.1. Phân loại Kế hoạch :
 Theo thời gian: kế hoạch ngắn hạn ( trước mắt), kế hoạch dài hạn (lâu dài)
 Theo qui mô: kế hoạch tổng thể (kế hoạch chiến lược) , kế hoạch trong một phạm vi
khu trú với qui mô nhỏ (chiến thuật), kế hoạch trong thực hiện một nhiệm vụ ( kế
hoạch tác nghiệp).
Chiến lược có tính chất là một kế hoạch tổng thể và dài hạn, Đó là tổng các kế hoạch
chiến lược của một tổ chức.
1 MỤC TIÊU  1 KẾ HOẠCH
6.2. Lợi ích của việc lập kế hoạch :
Các lợi ích chính bao gồm:
 Xác định rõ toàn bộ mục tiêu cần phải thực hiện cùng với trình tự các mục tiêu đó.
 Dự trù được các khó khăn, trở ngại sẽ gặp phải và tiên liệu các biện pháp đối phó.
 Chuẩn bị các biện pháp dự phòng để đối phó với các biến cố phát sinh.
 Nắm vững toàn bộ các giải pháp có thể sử dụng, kể cả sự phối hợp các giải pháp để
vượt qua các thử thách nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
 Huy động được mọi nguồn lực (nội lực bên trong) cũng như lẫn từ bên ngoài.
6.3. Qui trình lập kế hoạch :

Qui trình thực hiện việc hình thành Kế hoạch được trình bày khái quát trong sơ đồ sau:
(Xem Hình 6.1)
Hình 6.1: Sơ đồ Qui trình Hình thành Kế hoạch
6.4. Sô ñoà GANTT trong thöïc hieän kế hoạch :
Vai troø: Giuùp nhà quản trị:
- Bieát roõ töøng nhieäm vuï vôùi thôøi gian töông öùng
- Ñoái chieáu toång theå caùc nhieäm vuï trong töøng thôøi ñieåm
Noäi dung Thaùng
1
Thaùn
g 2
Thaùn
g 3
Thaùn
g 4
Thaùng
5
+ Taøi chính:
- Nhaän tieàn
1
- Chi tieàn
2
+ Marketing
- Tìm hieåu thò
tröôøng 3
- Ñònh vò saûn phaåm
4
+ Toå chöùc
- Tuyeån duïng
5
Phân
tích
môi
trường
Bên
ngoài,
Bên
trong
Đề ra
phương
án
Chọn
phươn
g án
(tối ưu)
Bản
kế
hoạch,
QĐ
Mục
tiêu
9
8
7
3
1
5
4
6
2

- OÅn ñònh cô caáu
6
+ Saûn xuaát
- Mua nguyeân vaät
lieäu 7
- Baûo trì maùy
8
+ Kieåm tra
9
…..
Nhö vaäy, ôû töøng thôøi ñieåm seõ bieát roõ khoái löôïng coâng vieäc phaûi laøm.
Ví duï trong thaùng 3 seõ coù caùc coâng vieäc laø 7 vaø 8.
Bài tập quản trị sơ đồ Gantt
6.5. Ma trận SWOT/TOWS
Các bước xây dựng ma trận SWOT
(1) Bước 1: Liệt kê các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ then chốt
(2) Bước 2: Kết hợp thành các chiến lược SO – WO – ST – WT
Baûng 6.3: Ma traän SWOT
SWOT Opportunities
Thời cơ
Threats
Nguy cơ
Strengths
Điểm mạnh SO ST
Weaknesses
Điểm yếu WO WT
 YÙ nghóa: SWOT:
SO: Coâng ty neân phaùt huy mạnh mẽ
WO: Coâng ty neân tham gia vaø chuaån bò keøm theo phaàn nghieân cöùu
phaùt trieån ñeå môû thò tröôøng môùi.
ST: neân caân nhaéc, thaän troïng giöõa lôïi nhuaän – ruûi ro
WT: Coâng ty khoâng neân tham gia hoaëc neáu ñang laøm thì neân chuyeån
höôùng saûn xuaát kinh doanh.

CHÖÔNG 7
CHÖÙC NAÊNG TOÅ CHÖÙC VAØ NHAÂN SÖÏ (Organizing)
7.1. Coâng taùc ( chöùc naêng) nhaân söï:
7.1.1. 4 nhieäm vuï chöùc naêng :
- Tuyeån choïn: ñeå tìm nhaân vieân phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng coâng ty
- Huaán luyeän ñaøo taïo vaø phaùt trieån: ñeå naâng cao khaû naêng cuûa
nhaân vieân vaø höôùng phaùt trieån laâu daøi
- Söû duïng:laøm sao phaùt trieån naêng suaát cuûa nhaân vieân. Ñieàu naøy
lieân quan ñeán vieäc hoøan thieän moâi tröôøng laøm vieäc vaø moái quan
heä trong coâng vieäc (coøn goïi laø chöùc naêng quan heä lao ñoäng).
- Duy trì: ñeå choáng laïi vieäc saên ñaàu ngöôøi (Head hunting) vaø chaûy
maùu chaát xaùm (Brain damage). Ñieàu naøy coù lieân quan ñeán chöùc
naêng kích thích ñoäng vieân.
7.1.2. Quaûn trò nhaân söï:

- Töø 1911 hình thaønh “phong traøo Quaûn trò treân cô sôû khoa hoïc” do
Taylor khôûi xöôùng vaø ssau ñoù Quaûn trò nhaân söï taùch khoûi Quaûn trò
chung
- Caùc nhieäm vuï cuûa coâng taùc nhaân söï ñöôïc thöïc hieän theo moät tieán
trình quaûn trò. Ví duï: coâng taùc tuyeån choïn ñöôïc thöïc hieän theo POLC.
- Caùc Lý thuyết veà töông quan nhaân söï:
HAI PHÖÔNG PHAÙP QUAÛN TRÒ
QUAÛN TRÒ THEO MUÏC TIEÂU
Management By Objectives
MBO
QUAÛN TRÒ THEO QUAÙ TRÌNH
Management By Process
MBP
Coâng vaên trình
kyù khoâng loãi
Coù theå soaïn thaûo, ñaùng
maùy, taåy xoùa nhieàu laàn.
Cuoái cuøng coâng vaên
khoâng loãi
Soá laàn soaïn thaûo ít nhaát. Coá
gaéng ñaùnh maùy 1 laàn ñeå
coâng vaên khoâng loãi.
Quyeát ñònh
kinh doanh ñaït
hieäu quaû cao
Maïnh daïn quyeát ñònh. Khi
thöïc hieän, coù sai soùt, ruùt
kinh nghieäm ñeå söûa, chænh
lyù laïi quyeát ñònh.
Thu thaäp ñaày ñuû döõ lieäu. Döï
ñoaùn coù cô sôû. Thaän troïng ra
quyeát ñònh, ñeå vieäc chænh lyù
quyeát ñònh laø ít nhaát
Toå chöùc saûn
xuaát, cung öùng
dòch vuï, ít sai
soùt nhaát
Boá trí daây chuyeàn saûn
xuaát hôïp lyù. Toå chöùc caùc
traïm dòch vuï, baûo trì vaø coá
vaán kyõ thuaät
Boá trí töøng coâng vieäc hôïp lyù
trong saûn xuaát vaø cung öùng
dòch vuï, quan taâm ñeán phaøn
naøn cuûa khaùch haøng
QUAN TAÂM ÑEÁN MUÏC
TIEÂU SAÛN PHAÅM
QUAN TAÂM ÑEÁN COÂNG
VIEÄC QUAÙ TRÌNH
TOÂN TROÏNG MEÄNH
LEÄNH KEÁ HOAÏCH DO
CAÁP TREÂN ÑAËT RA
COI TROÏNG SAÙNG TAÏO CUÛA
CON NGÖÔØI MOÏI NGÖÔØI
HIEÅU ROÕ KEÁ HOAÏCH PHAÛI
THÖÏC HIEÄN
Ñònh höôùng P (Process) - Toân troïng con ngöôøi
vaø R (Result) - Coi troïng meänh leänh
A B C D
E
ZD
Process
Caùc noã löïc ñeå
Caûi tieán
UÛng hoä vaø
Khuyeán khích
Result
Caùch tieán haønh
Kieåm tra vôùi cuû
Caø roát vaø caùi
gaäy
Ñònh
höôùng
Ñònh
höôùng

QUAÛN TRÒ THEO QUAÙ TRÌNH QUAÛN TRÒ THEO MUÏC TIEÂU
Management By Process Management By Objectives
MBP MBO
Hai lý thuyết tiêu biểu là Thuyết quá trình (P) và Thuyết kết quả (R) có liên quan đến 2
quan niệm về phoøng toå chöùc vaø phoøng nhaân söï:
Caû hai teân goïi cuûa 2 toå chöùc naøy ñeàu coù 4 nhieäm vuï chung cuûa coâng
taùc nhaân söï ñaõ neâu ( tuyeån choïn, huaán luyeän, duy trì, söû duïng).
Ñieåm khaùc bieät laø ôû quan nieäm:
- Phoøng toå chöùc:coi toå chöùc laø quan troïng bao goàm caû chính saùch,
cheá ñoä, cô caáu hoaït ñoäng…., khoâng caù nhaân naøo coù theå laøm phaù
vôõ cô cheá naøy. Vì theá, moät caù nhaân phaûi tuaàn töï böôùc qua nhöõng
thôøi gian caàn thieát ñeå chöùng toû ñöôïc quaù trình cuûa mình. Ñònh höôùng
phaùt trieån phoøng toå chöùc choïn löïa ñoäi nguõ noøng coát keá thöøa. Ñaây
laø quan nieäm theo thuyeát quaù trình (Thuyeát P: Process)
- Đặc điểm : tổ chức tồn tại rất bền vững tuy nhiên tính bảo thủ cao.
- Phoøng nhaân söï coi troïng khaû naêng cuûa ngöôøi lao ñoäng mang laïi lôïi ích
cho coâng ty. Ai coù khaû naêng mang laïi lôïi ích cho coâng ty seõ ñöôïc ñeà
baït vaø höôûng thu lao töông xöùng ngay, thay theá cho nhöõng ngöôøi ñöôïc
höôûng chöùc nhöng laïi khoâng chöùng toû ñöôïc khaû naêng öu theá cuûa
mình. Vì theá, coâng ty theo chieán löôïc saên ñaàu ngöôøi ñeå tìm kieám ñoäi
nguõ nhaân vieân gioûi vaø boä phaän laõnh ñaïo coâng ty ( Thuyết R; Result) .
- Đặc ñieåm: Tính đột phá và năng suất cao nhưng taâm lyù ngöôøi lao ñoäng khoâng
oån ñònh vaø khi gaëp nguy cô, coâng ty seõ khoâng coù ñoäi nguõ nhaân vieân
gaén keát vôùi mình.
7.1.3. Các lý thuyết về nhu cầu taâm lyù cuûa con ngöôøi:
- Caùc nghieân cöùu Hawthrone của Elton Mayo cho thaáy caùc yeáu toá taâm
sinh lyù cuõng coù aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng.
- Vì thế cần nghiên cứu các lý thuyết nhu cầu con người, trong đó lý thuyết cơ bản là
Thuyết phân cấp nhu caàu theo Abraham Maslow:

 Heä thoáng phaân caáp nhu caàu cuûa con ngöôøi trong quaù trình phaùt
trieån: (sơ đồ hình tháp  ) nhu cầu sinh lyù – an toaøn (an ninh) – xaõ hoäi
( hoäi nhaäp) – toân troïng (nhaän bieát) – töï khaúng ñònh (lyù töôûng). Khi
nhu cầu bậc thấp đã được đáp ứng thì sẽ chuyển lên đáp ứng nhu cầu ở bậc cao hơn.
 Hoãn hôïp caùc nhu caàu con ngöôøi trong xaõ hoäi phaùt trieån: nhu caàu
xaõ hoäi vaø giao tieáp maïnh,(sơ đồ hình thoi ◊ ) trong ñoù: Con ngöôøi
theo quan ñieåm hieän ñaïi coi vieäc laøm laø moät phaàn cuûa phong caùch
soáng vaø laø phöông tieän ñeå ñaït phöông höôùng hay muïc ñích soáng
cuûa mình. Con ngöôøi coá gaéng coù ñöôïc nhöõng moái quan heä toát ñeïp
vôùi nhau. Moïi ngöôøi ñeàu coù nhu caàu ñöôïc ñaùnh giaù cao döïa vaøo
thöïc tieãn vaø vieäc thoûa maõn nhu caàu naøy seõ taïo ra söï töï tin, uy tín,
quyeàn löïc. Dân ở các nước phát triển không thích các công việc 3 D ( dirty,
dangerous, difficult).
 Hoãn hôïp caùc nhu caàu cuûa con ngöôøi vöôït troäi: nhu caàu ñöôïc toân
troïng vaø töï khaúng ñònh lôùn maïnh: (sơ đồ hình tháp ngược  ) theo đó: Töï
khaúng ñònh mình laø nhu caàu toái ña veà tieàm naêng cuûa con ngöôøi . Theo
Maslow :“moät con ngöôøi coù theå laø gì thì anh ta seõ laø caùi ñoù”.
7.2. Cô caáu cuûa toå chöùc :
7.2.1. Khaùi nieäm về cô caáu toå chöùc: laø một toång theå goàm caùc boä
phaän khaùc nhau, coù moái quan heä taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau, ñöôïc saép
xeáp ôû caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau nhaèm taïo thaønh một theå thoáng
nhaát, coù khaû naêng thöïc hieän những chöùc naêng, muïc tieâu nhaát ñònh.
7.2.2. Đặc điểm:
 Cô caáu toå chöùc thöôøng coù 5 ñieàu kieän caáu thaønh, nghóa laø xem moät
sô ñoà toå chöùc coù phaûi laø 1 cô caáu toå chöùc hay khoâng laø caên cöù ë
ñieàu kieän naøy
- Caùc boä phaän khaùc nhau
- Moái taùc ñoäng qua laïi
- Caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau
- Theå thoáng nhaát
- Có khaû naêng thöïc hieän muïc tieâu
 Cô caáu toå chöùc laø coâng cuï giuùp nhà quản trị thöïc hieän muïc tieâu =>
thay ñoåi cô caáu tuøy muïc tieâu. Giaù trò theo cô caáu seõ hao moøn daàn,
giaûm giaù trò daàn, caùc boä phaän bieán chaát ñi theo thôøi gian :Töø vieäc
coâng  quen daàn ñi , khoâng giaûi quyeát thao nguyeân taéc maø theo tình
caûm => hieäu löïc boä maùy giaûm => phaûi xem xeùt laïi cô caáu toå chöùc
thöôøng xuyeân

7.2.3. Tầm hạn quaûn trò :
7.2.3.1. Định nghĩa:
- Tầm hạn quản trị là số lượng nhân viên mà một nhà quản trị có khả năng quản lý một
cách hiệu quả.
Tầm hạn quản trị trung bình từ 3 – 10 người.
7.2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tầm hạn quản trị:
Tầm hạn quản trị thay đổi tùy theo:
- Độ phức tạp của công việc đang quản lý: công việc càng phức tạp thì tầm hạn quản trị
càng nhỏ.
- Sự hỗ trợ từ cấp trên hoặc từ các phương tiện, công cụ kỹ thuật: công việc càng được hỗ
trợ nhiều thì tầm hạn quản trị càng lớn.
- Khả năng riêng biệt của từng cá nhân quản trị viên
7.2.4. Caáp quaûn lyù:
- Cấp quản lý là số các tầng nấc trung gian trong một tổ chức.
- Số cấp quản lý có liên quan đến tầm hạn quản trị cùa nhà quản trị và tổng số nhân viên
trong một tổ chức.
VD : Tầm hạn quản trị = 6 laø soá nhân viên toái ña maø ngöôøi quaûn lyù coù theå
quaûn lyù ñöôïc.
Số cấp quản lý = 3 nghĩa là có 3 nấc trung gian từ nhân viên đến Giám đốc.
7.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán vieäc thieát keá một cô caáu tổ chức:
. Có 6 nhaân toá liên quan:
- Chieán löôïc vaø muïc tieâu cuûa toå chöùc, vì töø muïc tieâu maø hình thành cô
caáu, neân khi muïc tiêu ñoåi thì cô caáu phaûi ñoåi
- Qui moâ vaø möùc ñoä phöùc taïp cuûa toå chöùc
- Kyõ thuaät vaø coâng ngheä söû duïng
- Moâi tröôøng cuûa toå chöùc
- Quan ñieåm vaø thaùi ñoä cuûa laûnh ñaïo : kieåu ñoäc quyeàn (cô caáu tröïc
tieáp) - kieåu naêng ñoäng (phaân coâng toái ña)
- Thaùi ñoä, trình doä vaø naêng löïc cuûa nhaân vieân trong cô caáu ñoù => cô
caáu phuø hôïp vôùi nhaân vieân
7.4. Phaân coâng chöùc vuï vaø coâng vieäc cho hôïp lyù :
7.4.1. Phaân coâng phaûi phuø hôïp khaû naêng cuûa töøng chöùc vuï ngöôøi
thöïc hiện:
Thöïc teá khi giao nhieäm vuï, coù 2 tình huoáng :
- Khoâng phuø hôïp khaû naêng, do coâng vieäc giao phoù cao hôn khaû naêng
cuûa hoï => khoâng neân nhaän vì sẽ không đạt hiệu quả cao.
- Khoâng phuø hôïp do coâng vieäc thaáp hôn khaû naêng => gaây tieâu cöïc trong
vieäc ñieàu haønh quaûn lyù vì:
+ Veà taâm lyù, ngöôøi ñöôïc phaân coâng khoâng thoaûi maùi, aán töôïng khoâng
toát ñối với caáp treân là không đánh giá đúng năng lực của mình.
+ Do cho raèng coâng vieäc thaáp neân chuû quan taïo  dễ sai soùt
7.4.2. Ñaûm baûo söï töông xöùng phuø hôïp giöõa quyeàn haïn, traùch
nhieäm vaø quyeàn lôïi
Giao traùch nhieäm cao nhöng khoâng coù quyeàn haïn thì khoù laøm toát
7.4.3. Quaûn lyù lao ñoäng phải phù hợp vì:

- Nếu quaûn lyù theo giôø: nhân viên do coù nhieàu thôøi giôø rãnh và vì hoï khoâng
ñöôïc về nên sẽ làm cho bầu khoâng khí làm việc bị loaõng đi, khoù laøm vieäc.
- Neáu khoaùn vieäc thì hoï laøm xong laø veà chæ coøn Giaùm ñoác vaø thö kyù
ngoài tröïc.
7.5. Caùc moâ hình cuûa cô caáu toå chöùc :
Coù 4 moâ hình phoå bieán
Caùc moâ
hình
Caùc nguyeân lyù
xaây döïng moâ
hình
Öu ñieåm Nhöôïc ñieåm
TRỰC
TUYẾN
Moâ hình
tröïc tuyến
oån ñònh
nhöng khi qui
moâ lôùn ra
thì khoâng
ñaùp öùng
ñöôïc 
keùm hieäu
quaû vaø
phaïm vi söû
duïng
nhoû,bò haïn
cheá
2 nguyeân lyù
1. Taïo ñieàu
kieän thöïc hieän
tuyeán quaûn lyù
2.Moái quan heä
giöõa caùc boä
phaän vaø quaù trình
giao nhieäm vuï
thöôøng ñöôïc thieát
laäp roõ raøng,ñoøi
hoûi tính traùch
nhieäm cao
1. ñöôïc thöïc
hieän theo
cheá ñoä 1 thuû
tröôûng trong qlyù
2. moãi ngöôøi
caáp döôùi chæ
coù 1 caáp treân
tröïc tieáp
3. Tính bảo mật cao
1.Ñoøi hoûi ngöôøi
laûnh ñaïo phaûi coù
kieán thöùc toång hôïp
veà nhieàu lænh vöïc
khaùc nhau => khoù
ñaùp öùng treân thöïc
teá
2. Khoâng söû duïng
ñöôïc ñoäi nguõ
chuyeân gia
3.moái quan heä theo
chieàu ngang thöôøng
phöùc taïp vaø khoù
phoái hôïp ñöôïc
CHỨC NĂNG
=> Coù bao
nhieâu chöùc
naêng laø
coù baáy
nhieâu
phoøng .Moâ
hình naøy
hieäu quaû
kém nhưng rất
chặt chẽ.
1.quaûn lyù thöïc
hieän theo chöùc
naêng
2 Tính cuïc boä
trong caùc boä
phaän phía treân (do
chuyeân vieân
thöôøng cho lónh
vöïc mình laø nhaát
 cuïc boä ) =>
phöùc taïp trong
quaûn lyù
2 Qheä không roõ
raøng do các chuyên
gia có quyền can thiệp
vào các bộ phận.
1Khaéc phuïc
ñöôïc nhöôïc
ñieåm 1 cuûa
moâ hình tröïc
tuyeán=> khoâng
ñoøi hoûi ngöôøi
laûnh ñaïo
phaûi coù kieán
thöùc ôû nhieàu
laûnh vöïc khaùc
nhau
2 Söõ duïng ñöôïc
chuyeân gia
1Phaù vôõ cheá ñoä 1
thuû tröôûng (ngöôïc
laïi vôùi moâ
hình tröïc tuyeán)
Rôi vaøo tình traïng 1
ngöôøi caáp döôùi
phaûi thöïc hieän
ñoàng thôøi nhieàu
nh/vuï khaùc
nhaukhoâng coù
naêng suaát cao laøm
aûnh höôûng ñeán cô
caáu,
Ngoaøi ra,
nhaân vieân phaûi
choïn thou töï öu tieân
theo tình caûm
TRÖÏC
TUYEÁN-
1 Keát hôïp vöøa
Quản lyù theo
1 Cheá ñoä 1
thuû tröôûng
1 Coàng keành (vì
goäp caû

CHỨC NĂNG
(THAM
MÖU)
tuyeán,vöøa theo
chöùc naêng.
Caùc boä phaän
chöùc naêng bò caét
boû quyeàn löïc
haønh chính, mà chỉ
có quyền tư vấn cho
GĐ, để GĐ tự quyết
định.
2 Moãi ngöôøi
caáp döôùi chæ
coù 1 boä phaän
caáp treân tröïc
tieáp vaø vaãn
söû duïng ñöôïc
ñoäi nguõ
chuyeân gia
3 Giaûi phoùng
ngöôøi laûnh ñaïo
khoûi nhieàu
laûnh vöïc
4 Söû duïng ñöôïc
chuyeân gia
5 Khaéc phuïc
ñöôïc tröôøng
hôïp 1 caáp döôùi
cuøng luùc nhaän
nhieàu traùch
nhieäm khaùc
nhau
loaïi treân) tính linh
hoaït keùm
2 Thoâng tin qua
nhieàu taàng lôùp neân
tính kòp thôøi cuûa
caùc quan heä giaûm
MA TRAÄN
(BAN QUẢN
LÝ)
1 Muïc tieâu vaø
chöùc naêng cuûa cô
caáu T/c coù theå
thay ñoåi linh hoaït
2 Moái qheä vaø
chöùc naêng quyeàn
haïn giöõa
caùc boä phaän vaø
cuûa ngöôøi thöïc
hieän cuõng thay
ñoåi lieân tuïc
1 Taêng khaû
naêng thích nghi
cuûa cô caáu T/c,
tận dụng mọi nguồn
lực của T/c
2 Ñaït tính hieäu
quaû kinh teá cao
3 Tác dụng động
viên nhân viên
Ñiều kieän aùp duïng
ñoøi hoûi khaét khe
hôn so vôùi 3 moâ hình
treân (tuyển nhân viên
giỏi)
7.5.1. Moâ hình Tröïc tuyeán:
- Moãi tuyeán (maõng) coù nhieàu chöùc naêng goäp laïi
- Theo sô ñoà sau
- Moâ hình tröïc tuyến xuaát hieän töø theá kyû 19 ôû Quaân ñoäi, qui moâ nhoû,
oån ñònh nhöng khi qui moâ lôùn ra thì khoâng ñaùp öùng ñöôïc  keùm hieäu
quaû vaø phaïm vi söû duïng nhoû,bò haïn cheá
7.5.2. Moâ hình toå chöùc theo kieåu chöùc naêng (moâ hình Chöùc naêng )
Ngöôøi laûnh ñaïo toå chöùc
Ngöôøi laûnh ñaïo Ngöôøi laûnh ñaïo
chöùc naêng A A B C chöùc naêng C

Caùc ñoäi SX
=> Coù bao nhieâu chöùc naêng laø coù baáy nhieâu phoøng .Moâ hình naøy
cuõng khoâng coù hieäu quaû
7.5.3. Moâ hình Tröïc tuyeán - Tham möu
- Nhìn chung caû 3 moâ hình treân ñeàu ít xeùt ñeán phoái hôïp ngang. Beân
caïnh ñoù,moâ hình xuaát phaùt töø muïc tieâu ban ñaàu, tình theá töông ñoái
oån ñònh neân 3 moâ hình treân thöôøng coá ñònh -Neáu muïc tieâu thay ñoåi
thì moâ hình seõ phaûi thay ñoåi .
- Từ đó xuất hiện  Moâ hình cô caáu toå chöùc theo chöông trình muïc tieâu, moâ
hình ma traän,moâ hình cô caáu tổ chức thay ñoåi
7.5.4. Moâ hình Ma traän :
- Goïi laø sô ñoà ma traän vì xeùt ñeán caû chieàu ngang laãn chieàu doïc. Đây
laø chöông trình muïc tieâu vì theo töøng muïc tieâu xong thì giaûi theå. Goïi laø
moâ hình thay ñoåi ñeå phaân bieät 3 moâ hình treân laø coá ñònh
- Caùc chöùc vuï ñeàu linh hoaït thay ñoåi (ngöôøi giaùm ñoác kieâm nhieäm thö
kyù khi caàn) ngöôøi thöïc hieän laøm caû những chöùc naêng khaùc, sau khi
laøm xong trôû veà choã cuõ.
VD : 1 giaùo vieân giaûng 1 moân, nay số löôïng sinh vieân nhieàu leân, maø
bieân cheá coá ñònh => 1 giaùo vieân giaûng nhieàu moân
Nhöôïc ñieåm :
- Do khoâng coù coâng vieäc chính thöùc neân khoâng ôû laâu 1 choã  khoù söû
duïng quan heä khoâng chính thöùc (cuøng sôû thích, haïp tính nhau neân deã coù
thuaän lôïi coâng taùc)
- Do tính quaù thay ñoåi neân taâm lyù gaén boù laøm vieäc khoâng toát, chính
saùch boài döôõng caùn boä keá caän cuõng bò ñoäng nhieàu.
CHÖÔNG 8
CHÖÙC NAÊNG ÑIEÀU KHIEÅN ( Directing)
Bao goàm sự Ñoäng vieân vaø laõnh ñaïo.
8.1. Ñoäng vieân, tạo động lực ( Motivating) :
- Ñoäng vieân laø khuyến khích, taïo cho con ngöôøi yù muoán laøm vieäc.
- Ñoäng vieân lieân quan ñeán söï ñaùnh giaù cuûa Quaûn trò vieân ñoái vôùi tinh
thaàn vaø nhaän thöùc cuûa ngöôøi lao ñoäng. Tuøy vaøo ngöôøi laõnh ñaïo ñaùnh
giaù theá naøo thì seõ coù caùch söû duïng quyeàn haønh (laõnh ñaïo ñieàu
khieån) töông öùng.
- Khaû naêng toå chöùc ñoäng vieân vaø ñieàu khieån nhaân söï taïo neân kyõ
naêng nhaân söï (human skills).
8.2. Caùc trieát lyù ñaùnh giaù con ngöôøi :

+ Tôø giaáy traéng vaø veát möïc ;
+ Trieát lyù Ñoâng phöông :
 Maïnh Töû : “ Nhaân chi sô tính boån thieän “
( Tam töï kinh - Ñoaøn Trung coøn , NXB Ñoàng nai, 1995, tr.6 )
 Tuaân töû : “ Nhaân chi tính aùc, kyø thieän giaû nguïy giaû “
( Tuaân Töû, Nxb TP.HCM, 1997, tr.69 )
+ Trieát lyù Hieän ñaïi :
+ Trieát lyù Aâu chaâu :
 Herzberg : phaân bieät 2 yeáu toá :
- Yeáu toá duy trì (veä sinh) : khoâng coù giaù trò ñoäng vieân, chæ coù giaù trò
giöõ cho ngöôøi lao ñoäng khoâng rôi vaøo taâm lyù baát maõn:
- chính saùch ,
- ñieàu kieän laøm vieäc,
- moái quan heä giöõa con ngöôøi trong ñôn vò …
- Yeáu toá ñoäng vieân : khieán ngöôøi lao ñoäng tích cöïc hôn trong lao ñoäng :
- Taïo ñieàu kieän thi thoá taøi naêng, phaùt trieån ,
- Coâng nhaän thaønh quaû cuûa hoï,
- Coâng vieäc haáp daãn…
 Thuyết XY theo Mac Gregor:
Chia nhu cầu tâm lý con người thành 2 nhóm;
Nhóm X: gồm những người không thích làm việc, thích nghĩ ngơi, né việc. Do đó, cần kiểm
tra chặt chẽ. Khen thưởng nên là bằng vật chất, tác động vào nhu cầu cơ bản, an toàn.
Nhóm Y: gồm những người thích hoàn thành công việc với ý thức cao, ngöôøi thích thuù ,
coù saùng taïo trong laøm vieäc. Do đó, không cần kiểm tra chặt chẽ về thời gian, có thể
khoán việc. Khen thưởng nên là bằng tinh thần lẫn vật chất, taùc ñoäng vaøo nhu caàu
hoäi nhaäp, kính troïng, lyù töôûng, caân baèng giöõa kieåm tra vaø töï chuû caù
nhaâ

+ Trieát lyù Nhaät baûn :
 Trieát lyù vaø Thuyeát Z :
Con ngöôøi tuøy vaøo moâi tröôøng cuï theå maø coù phaûn öùng thích öùng.
1.4.1 Caùc trieát lyù quaûn trò:
- Thuyeát R (Result) vaø MBO ( Quaûn trò theo muïc tieâu) : caên cöù keát quaû
coâng vieäc maø ñaùnh giaù con ngöôøi
- Thuyeát P (Process) vaø MBP ( Quaûn tròtheo quaù trình) : caên cöù quaù trình
coâng taùc,
- Thuyeát Z (William Ouchi) vaø TQM ( Quaûn trò chaát löôïng toøan dieän) : laøm
vieäc suoát ñôøi.
* Tình huoáng Vieät Nam :
+ Thôøi kyø bao caáp laøm vieäc suoát ñôøi( bieân cheá) + coâng ty nhö moät ñaïi
gia ñình (lo aên, ôû, hoïc, chöõa beänh, ñôøi soáng …cho nhaân vieân)  gaén
coâng taùc nhaân söï vôùi moät muïc tieâu cao caû (töï haøo daân toäc, loøng yeâu
nöôùc)  naêng suaát cao, ta6m lyù heát loøng vì coâng vieäc.
+ Thôøi kyø môû cöûa: töø 1986, chuyeån sang thôøi kyø kinh teá thò tröôøng nhu
caàu taâm lyù con ngöôøi thay ñoåi  cô cheá bao caáp khoâng coøn phuø hôïp
nöõa maø phaûi laø Quaûn trò nguoàn nhaân löïc.
8.3. Laõnh ñaïo ( Leading) :
 Laõnh ñaïo lieân quan ñeán vieäc haønh xöõ quyeàn haønh cuûa Quaûn trò
vieân ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra.
 Caùc yeáu toá cuûa laõnh ñaïo :
L : laõnh ñaïo NLÑ : ngöôøi lao ñoäng
CV : coâng vieäc MT : moâi tröôøng, hoaøn caûnh
Ñoäng vieân Muïc tieâu
Tinh thaàn ngöôøi lao
ñoäng
L = f ( NLÑ, CV, MT… )

Caùch thöùc laõnh ñaïo - Moâi tröôøng, hoaøn caûnh,
- Noäi dung coâng vieäc
Löïc ñaåy (+) Löïc caûn (-)
Löïc caûn (-)
 Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán chöùc naêng laõnh ñaïo :
- Laõnh ñaïo - Quaûn lyù ( Ñaûng laõnh ñaïo - Chính quyeàn quaûn lyù, HÑ Quaûn
Trò - Giaùm ñoác)
- Laõnh ñaïo - Muïc tieâu ( ngöôøi ra quyeát ñònh, Giaùm ñoác-Chuyeân vieân
QTrò )
- Laõnh ñaïo - Uûy quyeàn, phaân quyeàn
- Laõnh ñaïo - Thaønh quaû lao ñoäng ( theo quaù trình, tieâu chuaån ISO 9OOO)
- Ngöôøi lao ñoäng- thaønh quaû lao ñoäng (moâi tröôøng laøm vieäc,noäi dung
coângvieäc)
- Laõnh ñaïo - Ngöôøi lao ñoäng ( ñoäng vieân, taâm lyù quaûn lyù )
 Toång quan : löïc ñaåy vaø löïc caûn , caùi naøo maïnh hôn ?
Löïc ñaåy (+)
Quaûn trò vieân Muïc tieâu, Hieäu quaû
Löïc caûn (-)
 Caùch thöùc laõnh ñaïo :
- Löïa choïn phong caùch laõnh ñaïo thích hôïp ;
Ñoäc ñoaùn, daân chuû, tùy chọn (ñeå töï yù) :
Phong cách lãnh đạo Ñoäc ñoaùn Daân chuû
* Noäi dung :
Coâng vieäc Chæ ñònh (không hỏi
ý kiến)
thaûo luaän
Kieåm tra thöôøng xuyeân xeùt sau
Ñoäng vieân thöôûng vaät chaát vaät chaát laãn taâm lyù xaõ
hoäi
* So saùnh :
Hieäu quaû nhö nhau nhö nhau
Ñoaøn keát, hoøa
thuaän
Thaáp cao
Trình ñoä nhaân vieân bình thöôøng naâng cao hôn
Laõnh
ñaïo
Thaønh quaû lao
ñoäng

CHÖÔNG 9
CHÖÙC NAÊNG KIEÅM TRA ( Controling)
9.1. Chöùc naêng kieåm tra :
9.1.1. Nhieäm vuï kieåm tra:
- Ñoái chieáu nhöõng gì ñaõ laøm so vôùi tieâu chuaån keá hoaïch và mục tiêu đề
ra
- Söûa chöõa, ñieàu chænh keá hoaïch
9.1.2. Nguyeân taéc kieåm tra :
Các nguyeân taéc ñeå ñaït kieåm tra ñuùng :
 Kieåm tra döïa vaøo keá hoaïch toå chöùc
 Kieåm tra döïa vaøo nhaø quaûn lyù
 Thöïc hieän ôû troïng ñieåm
 Khaùch quan
 Hôïp vôùi baàu khoâng khí toå chöùc
 Tieát kieäm vaø baûo ñaûm hieäu quaû
 Kieåm tra phaûi ñöa ñeán haønh ñoäng
 Kiểm tra phải được thực hiện tại nơi công việc được thường xuyên xãy ra.
9.2. Qui trình kieåm tra : 3 böôùc
 Xaây döïng tieâu chuaån
 Ño löôøng, thaønh quaû
 Ñieàu chænh caùc tieâu chuaån, sai leäch
Điều chỉnh, sửa chửa
Hình 9.1: Sơ đồ Qui trình Kiểm tra
Công
việc đã
đạt
được
phương
án
So sánh
tiêu
chuẩn
Công
nhận
kết quả
Xây
dựng
tiêu
chuẩn

9.3. Phöông caùch kieåm tra :
9.3.1. Tính chaát kieåm tra :
- Ñaùnh giaù : lieân quan ñeán ñònh tính
- Löôïng gía : lieân quan ñeán ñònh löôïng
9.3.2. Möùc ñoä kieåm tra : caên cöù vaøo nguyeân taéc “Kieåm tra phaûi ñöa
ñeán haønh ñoäng”
- Kieåm tra chaát löôïng ñaàu ra
- TQC ( Total quality control ) : Kieåm tra theo suoát quaù trình
- PPM ( Plan - Prevention - Monitoring )
9.3.3. Caùc bieän phaùp :
+ Zero defects ( Z D ) Hieäu quaû thöïc hieän
+ Do at the first time
+ J I T ( Just in time )
+ Caûi tieán vaø Ñoåi môùi :
Caùc möùc hieäu quaû thöïc hieän :
Lyù thuyeát
Thöïc teá
Caûi tieán
Thôøi gian
Caûi tieán Ñoåi môùi
Hình 9.2: Sơ đồ các mức độ hiệu quả kiểm tra
9.3.4. Veà quản trị chaát löôïng:
- Phaûi xuyeân suoát töø ñaàu ñeán cuoái : quaûn trò theo quaù trình (MBP:
management by process)
VDï: trong cô caáu toå chöùc hoïat ñoäng cuûa coâng ty seõ phaûi coù boä phaän
chaát löôïng, bao goàm:
+ QA: ñaûm baûo chaát löôïng (Quality assurance)
+ QC: kieåm tra chaát löôïng (Quality control)
- Voøng troøn Deming : P D C A ( Plan -Do - Control - Action )
+ Vieát ra nhöõng gì ñaõ (seõ) laøm : (Plan)
+ Laøm ñuùng nhöõng gì ñaõ vieát (Do)
+ Vieát laïi vaø ñoái chieáu nhöõng gì ñaõ laøm ñeå söûa chöõa, ñieàu chænh
(Check)
+ Laøm theo nhöõng gì ñaõ söûa (Action)

PDCA
Hình 9.3: Sơ đồ Voøng troøn Demming:
9.2. Kieåm tra chieán löôïc:
- Kieåm tra theo quaù trình:
- Các Vò trí cuûa kieåm tra: ZD + 5R :
R1 : Quay laïi daây chuyeàn tröôùc ñoù (Rework)
R2 : Trôû laïi töø ñaàu (Return)
R3 : Loaïi boû saûn phaåm (Rjeect)
R4 : Thu hoài laïi saûn phaåm (Recall)
R5 : Huûy boû 1 chieán löôïc, döï aùn (Regret)
Hình 9.4: Sơ đồ Kieåm tra theo quaù trình:
CHÖÔNG 9
QUAÛN TRÒ NHAÂN SÖÏ TRONG Y TEÁ
9.1. Tình hình Quaûn trò nhaân söï trong heä thoáng y teá coâng.
9.1.1. Ñaëc ñieåm chung:
a) Nhaân vieân y teá laø coâng chöùc:
P
A
D
C
- Khoâng loãi (Zero
defects)
- Laøm ñuùng ngay töø
ñaàu (Do at the first
time) R5
Ñaàu
vaøo
A B C D
Thaø
nh
phaå
m
Khaùch
haøng
R3 : KCS: kieåm tra chaát
löôïng
R4
R1
R2

Chòu söï chi phoái cuûa Phaùp leänh coâng chöùc, thöïc hieän caùc yeâu caàu
chính trò chuyeân moân do chính phuû qui ñònh vì theá coøn mang naëng tính bao
caáp cuûa chính quyeàn,. Noùi chung nhaân vieân y teá coâng coäng chöa quen coi
beänh nhaân laø khaùch haøng
b) Veà cô caáu toå chöùc cuûa cô sôû y teá coâng:
Giaùm ñoác laø ngöôøi chòu traùch nhieäm veà chuyeân moân (y hoïc) vaø veà
ñieàu haønh (haønh chaùnh, quaûn lyù). giaùm ñoác laø chuû taøi khoaûn (traùch
nhieäm taøi chính).
9.1.2. Tuyeån choïn:
a) Phoøng toå chöùc caùn boä traùch nhieäm trong vieäc tuyeån choïn nhaân söï,
tìm kieám ñoäi nguõ keá caän vaø ñaùnh giaù theo quaù trình P.
b) Chæ tieâu bieân cheá taïi beänh vieän:
Soá bieân cheá = heä soá söû duïng giöôøng beänh x soá giöôøng beänh
Trong ñoù:
- Heä soá söû duïng giöôøng beänh tuyø vaøo söï phaân loaïi beänh vieän.
Ví duï: Beänh vieän haïng 3 (Quaän, Huyeän) , heä soá = 0,6
Beänh vieän haïng 1, 2 (Tænh) heä soá = 0,9  1,2
Beänh vieän haïng 1 (Trung öông) heä soá = 1,7  1,8
- Soá giöôøng beänh do Boä y teá qui ñònh.
Ví duï: Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 coù 700 giöôøng
Beänh vieän Nguyeãn Tri Phöông 600 giöôøng
Nhö vaäy, soá bieân cheá cuûa BV. NTP laø : 1,2 x 600 = 720 bieân cheá.
c) Qui trình tuyeån choïn:
- Boä phaän söû duïng lao ñoäng (Khoa, phoøng) ñeà nghò soá löôïng nhaân
vieân tuyeån duïng. [1]
- Ban giaùm ñoác xeùt duyeät soá löôïng nhaân vieân ñöôïc tuyeån.
- Phoøng toå chöùc caùn boä chòu traùch nhieäm tuyeån choïn.
- Ban giaùm ñoác ra quyeát ñònh tuyeån duïng nhaân vieân laøm vieäc theo cheá
ñoä taäp söï.
- Heát giai ñoaïn taäp söï, Phoøng toå chöùc caùn boä ñaùnh giaù vaø ñeà nghò
kyù tieáp (hay khoâng) hôïp ñoàng lao ñoäng coù thôøi haïn (hay khoâng thôøi
haïn)
- Sau moät thôøi gian hôïp ñoàng lao ñoäng coù thôøi haïn, Phoøng toå chöùc
caùn boä ñeà nghò cho nhaân vieân hôïp ñoàng ñöôïc döï thi tuyeån coâng
chöùc. Neáu ñaäu thì trôû thaønh coâng chöùc bieân cheá vôùi ngaõch baäc
xaùc ñònh.
Löu yù:
Giaùm ñoác cô sôû y teá
coâng
Haønh chính Y hoïcCoâng vieäc taøi chính (chuû taøi
khoaûn)

Giaûi Nobel kinh teá 2003 ñöôïc trao cho caùc oâng Akerloff. Stiglig vì lyù
thuyeát baát caân xöùng trong thoâng tin, trong ñoù coù vaán ñeà tuyeån duïng
[2].
9.1.3. huaán luyeän – Ñaøo taïo:
 Muïc ñích cuûa Huaán luyeän ñaøo taïo laø ñeå :
+ Nhaân vieân taäp söï laøm quen vôùi qui trình laøm vieäc cuûa cô sôû y teá.
+ Nhaân vieân naâng cao trình ñoä ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån döï kieán
cuûa cô sôû y teá.
 Tình hình thöïc hieän Huaán luyeän ñaøo taïo taïi cô sôû y teá coâng:
- Huaán luyeän ñaøo taïo trong nöôùc: Caùc cô sôû y teá ñeàu coù chöông
trình cuï theå vôùi thôøi bieåu roõ raøng veà vieäc cho nhaân vieân tuaàn töï
ñi öùan luyeän ñaøo taïo taïi caùc cô sôû ñaøo taïo trong nöôùc.
- Huaán luyeän ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi: caùc cô sôû y teá thöôøng:
+ Thuï ñoäng trong vieäc cho nhaân vieân ñi hoïc vì vieäc ñi hoïc ôû nöôùc
ngoaøi tuyø thuoäc vaøo caùc coâng ty Döôïc phaåm (ñang lieân heä kinh doanh
Döôïc phaåm vôùi beänh vieän) hoaëc nguoàn taøi trôï. Nhöõng noäi dung ñöôïc
ñaøo taïo thöôøng laø khoù gaén ñöôïc vôùi chöông trình phaùt trieån cuûa cô sôû y
teá.
+ Vieäc chuû ñoäng cho ñi hoïc thöôøng coù yeâu caàu ñoàng boä caû moät
eâkíp ñeå ñaùp öùng caùc muïc tieâu trong keá hoaïch phaùt trieån cô sôû y teá
thöôøng khoù thöïc hieän vì cô sôû y teá thöôøng khoâng coù voán.
9.1.4. Söû duïng nhaân söï:
Ñeå söû duïng toát nhaân söï cuûa mình, caùc bieän phaùp ñeå kích thích vaø
ñoäng vieân nhaân vieân bao goàm:
a) Tieàn löông:
Tieàn löông thöïc teá = Löông caáp baäc + Phuï caáp + Trôï caáp + Tieàn tröïc
+ Tieàn thöôûng
Trong ñoù:
 Löông caáp baäc = Heä soá löông x Möùc löông lao ñoäng toái thieåu
- Heä soá löông theo Nghò ñònh 26/CP cuûa Thuû töôùng chính phuû, phuï
thuoäc vaøo thaâm nieân, chöùc danh, chöùc vuï, trong ñoù qui ñònh :
+ Ngaïch : laø nhöõng coâng vieäc chính danh ñöôïc Chính phuû qui ñònh. Ví
duï ngaïch baùc só, giaûng vieân, kyõ sö, giaùo vieân, nghieân cöùu vieân, chuyeân
vieân, keá toaùn vieân… (ñoái vôùi Ñaïi hoïc) hay caùn söï, keá toaùn vieân trong
Trung hoïc… (ñoái vôùi toát nghieäp döôùi Ñaïi hoïc). Trong ngaïch thöôøng phaân
loaïi tuyø theo trình ñoä vaø thaâm nieân nhö ñoái vôùi ngaïch haønh chaùnh thì
caùn söï (toát nghieäp trung hoïc) – chuyeân vieân – chuyeân vieân chính –
chuyeân vieân cao caáp.
+ Baäc: tuyø theo thaâm nieân vaø ngaïch töông öùng. Ví duï: toát nghieäp Ñaïi
hoïc khoái Kinh teá, xeáp baäc 1 vôùi heä soá löông laø 1,86 - Baäc 1 ñoái vôùi
baùc só laø 1,96.
Thôøi gian naâng baäc: tuyø vaøo trình ñoä coâng chöùc:
Trình ñoä ñaïi hoïc ( lao ñoäng loaïi A):: 3 naêm / baäc ( coù 10 baäc: baäc 1 – 6
naâng leân 0, 24 ; baäc 7 – 10 naâng leân 0, 25)

Trình ñoä khaùc : 2 naêm / baäc ( coù 16 baäc: baäc 1 –106 naâng leân 0, 12 ;
baäc 11 – 16 naâng leân 0, 13)
Möùc löông lao ñoäng toái thieåu do Chính phuû qui ñònh. Ví duï: naêm 2003,
möùc löông toái thieåu laø 290.000ñ
. nhö vaäy löông cô baûn cuûa moät cöû nhaân
kinh teá baäc 1 laø 1,86 x 290.000 = 539.400ñ
. [3]
 Phuï caáp bao goàm phuï caáp traùch nhieäm (chöùc vuï), phuï caáp ñoäc haïi,
phuï caáp ñaëc thuø vaø phuï caáp laøm theâm giôø.
- Phuï caáp chöùc vuï = Heä soá chöùc vuï x Möùc löông lao ñoäng toái
thieåu.
Heä soá phuï caáp traùch nhieäm (chöùc vu)ï tuyø theo taàm quan troïng vaø qui
moâ cuûa cô sôû y teá, ñöôïc qui ñònh töø 0,3 ñoái vôùi y taù tröôûng khoa,
phoù phoøng ñeán 0,9 nhö ñoái vôùi Giaùm ñoác beänh vieän loaïi 1.
- Phuï caáp ñoäc haïi = Heä soá ñoäc haïi x Möùc löông lao ñoäng toái thieåu.
Heä soá phuï caáp ñoäc haïi tuyø theo möùc ñoä ñoäc haïi cuûa coâng vieäc
vaø qui moâ cuûa cô sôû y teá, ñöôïc qui ñònh töø 0,1  0,4.
Löu yù: Caùc khoaûn treân hình thaønh möùc tieàn löông chính:
Tieàn löông chính = Löông caáp baäc + Phuï caáp (traùch nhieäm vaø ñoäc
haïi)
Töø möùc tieàn löông chính naøy, moãi caùn boä vieân chöùc seõ phaûi khaáu
tröø caùc khoaûn sau: Baûo hieåm xaõ hoäi : 5% möùc löông chính
Khi bò beänh, caùc vieân chöùc seõ ñöôïc cô quan baûo hieåm xaõ hoäi chi traû
75 % löôpng cho0 nhöõng ngaøy nghó beänh
Baûo hieåm y teá : 1% möùc löông chính
Khi bò beänh, caùc vieân chöùc ñöôïc thanh toaùn chi phí y teá theo Nghò ñònh
58/ 1998 veà baûo hieåm y teá.
Kinh phí coâng ñoaøn: 1% möùc löông chính ( neáu laø ñoaøn vieân coâng
ñoaøn)
Nhö vaäy möùc tieàn löông chính thöïc laõnh seõ laø [4]:
Heä
soá
löông
(a)
Heä
soá
phuï
caáp
(b)
Toång
heä
soá
(c) =
a+b
Toång
möùc
löông
chính
(d) =
c *
290.000
BHXH
(e) =
d*5%
BHYT
(f) =
d*1%
Kinh
phí
coâng
ñoaøn
(g) =
d*1%
Toång soá
khaáu tröø
(h) =
e + f + g
Tieàn
löông
thöïc
laõnh
(f) =
d - h
- Phuï caáp ñaëc thuø caên cöù vaøo tính chaát ñaëc thuø cuûa coâng vieäc vaø
qui moâ cuûa cô sôû y teá , ñöôïc qui ñònh:
+ Khoái haønh chaùnh vaên phoøng : khoâng coù
+ Caùn boä – coâng nhaân vieân y teá beänh vieän truyeàn nhieãm : 20 % X
löông chính
+ Caùn boä – coâng nhaân vieân y teá laøm vieäc taïi caùc khoa tröïc tieáp
ñieàu trò beänh truyeàn nhieãm : 40 % X löông chính

- Phuï caáp laøm theâm giôø = ( ngaøy löông X Giôø laøm theâm ) / 26 ngaøy
 Trôï caáp: caên cöù vaøo chính saùch, cheá ñoä chung vaø ñaëc thuø cuûa ñòa
phöông:
Ví duï:
- Caùc cheá ñoä cho thöông binh, gia ñình coù coâng caùch maïng…
- Quyõ ñieàu tieát löông TP. HCM trôï caáp 200.000 ñoàng / thaùng / nhaân vieân y
teá coù maët laøm vieäc töø 5 – 7 ngaøy / tuaàn.
- Trôï caáp khoù khaên ñoät xuaát tuøy möùc ñoä
 Tieàn tröïc: theo thoâng tö 155/2003/QÑ-TTg ngaøy 30 / 7 / 2003 qui ñònh söûa
ñoåi boå sung moät soá cheá ñoä ñaëc thuø ñoái vôùi coâng chöùc, vieân chöùc
ngaønh y teá thì nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc chuyeân moân ( baùc só, y taù,
hoä lyù) vaø theo Thoâng tö 09/BYT thì taïi beänh vieän haïng 1 ñöôïc höôûng
ñoàng haïng 45.000 ñoàng / ngöôøi / ñeâm tröïc ngaøy thöôøng ( bao goàm caû
tieàn laøm theâm giôø) ; 1,3 laàn möùc phuï caáp ngaøy thöôøng neáu laø tröïc
vaøo ngaøy thöù 7 hoaëc chuû nhaät ( ñoái vôùi khu vöïc hoài söùc caáp cöùu
thì laø 1,5 laàn) ; 1,8 laàn möùc phuï caáp ngaøy thöôøng neáu laø tröïc vaøo
ngaøy leã hoaëc teát.
 Tieàn thöôûng: tuyø vaøo keát quaû bình choïn cuûa ñôn vò vaø theo qui ñònh
cuûa ñôn vò.
Ví duï:
- Ngaønh y teá thöôøng xeáp theo loaïi ABC.
Ví duï Tieàn thöôûng = Heä soá ABC X Möùc thöôûng
trong ñoù: Heä soá A laø 100%, loaïi B laø 60 %, loaïi C laø 30 %.
- Thöôûng theo giaáy khen sô keát ( 6 thaùng hay 01 naêm)
Ví duï thöôûng 100.000 ñ cho caù nhaân ñaït lao ñoäng tieân tieán, 200.000 ñ
cho caù nhaân ñaït chieán só thi ñua hoaëc 200.000 ñ cho taäp theå.
- Thöôûng cho caùc coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc hay cho caùc saùng
kieán caûi tieán.
- Thöôûng trong nhöõng luùc cao ñieåm khi beänh nhaân ñoâng.
- Thöôûng nhaân dòp leã, teát …
Löu yù:
Theo Nghò ñònh 10/CP naêm 2002 qui ñònh caùc ñôn vò haønh chaùnh söï
nghieäp coù thu coù theå traû löông nhaân vieân gaáp 2,5 - 3 laàn möùc qui
ñònh treân cuûa Chính phuû.
b) Thôøi gian laøm vieäc:
 Giôø laøm vieäc: coâng chöùc y teá thöôøng laøm theo 3 daïng:
- Giôø haønh chính: töø 7giôø00 saùng  16 giôø00 chieàu (8 giôø / tuaàn )
- Laøm 40 giôø / tuaàn theo ca – kíp, trong ñoù coù :
+ Laøm theo giôø haønh chaùnh vaø keøm theo vieäc tröïc gaùc theo ca vaøo ban
ñeâm cuõng nhö ngaøy nghó. Nhaân vieân y teá baét buoäc tröïc gaùc nhö tröïc
theo tua 2, 3, 4, 5…
Ví duï: tröïc theo tua 4 laø laøm 3 ngaøy, roài vaøo tröïc ñeâm vaø ngaøy sau
nghæ buø (ra gaùc) 1 ngaøy hoaëc 2 buoåi chieàu.
Tuaà
n
Thöù
2
Thöù 3 Thöù 4 Thöù 5 Thöù 6 Thöù
7
Chuûnh
aät
Coän
g

1 8 8 8 4 +
Vaøo
tröïc
Ra
tröïc
8 8 44
Thöù
2
Thöù 3 Thöù 4 Thöù 5 Thöù 6 Thöù
7
CN
2 8 4 +
Vaøo
tröïc
Ra
tröïc
8 8 8 4 +
Vaøo
tröïc
40
+ Loaïi hình 3 ca 4 kíp:
Haønh
chaùnh
3 ca 4 kíp
Tuaàn 1 Tuaàn 1 Tuaàn 2 Tuaàn 3 Tuaàn 4
Thöù 2
3
4
5
6
7
CN
8 giôø
8
8
8
8
0
0
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
S
C
T
Nghæ
Coän
g
40 48 40 40 40
Nhö vaäy, ñoái vôùi loaïi laøm theo ca – kíp, toång soá giôø coù cheânh leäch
tuy khoâng nhieàu so vôùi laøm theo giôø haønh chaùnh nhöng söï khaùc bieät ôû
ñaây laø nhöõng ngöôøi nhaân vieân y teá phaûi laøm vieäc theo nhöõng giôø
giaác khaùc thöôøng (laøm vaøo ban ñeâm, vaøo ngaøy nghi)…
 Nghæ pheùp: neáu ñaõ laøm vieäc  12 thaùng thì ñöôïc nghó pheùp ( Theo
Thoâng tö 07 ngaøy 11/4/1995 cuûa Boä Lao ñoäng –Thöông binh vaø xaõ
hoäi höôùng daãn Nghò ñònh 195/CP cuûa Thuû töôùng Chính phuû) :
Laøm vieäc trong ñieàu kieän bình thöôøng thì höpôûng 10 ngaøy pheùp/naêm
coäng theâm 02 ngaøy ñi ñöôøng ( neáu ñi xa thì toái ña laø 15 ngaøy ñöôøng).
Laøm vieäc trong ñieàu kieän ñoäc haïi thì höôûng 14 ngaøy pheùp /naêm
Laøm vieäc trong ñieàu kieän ñaëc bieät ñoäc haïi thì höôûng 16 ngaøy pheùp
/naêm
c) Bieän phaùp ñoäng vieân:
- Thöïc hieän caùc qui ñònh cuûa Chính phuû veà löông – thöôûng, caùc cheá ñoä
khaùc (nghæ döôõng söùc, nghæ theo cheá ñoä thai saûn, beänh taät…) vaø
caùc cheá ñoä nghæ höu ñuùng qui ñònh.
- Ñöôïc taëng thöôûng caùc giaù trò tinh thaàn nhö Giaáy khen, baèng khen, huy
chöông, huaân chöông… neáu ñaït caùc tieâu chuaån khen thöôûng qui ñònh.
9.1.5. Duy trì:
Töø 1986, ñaát nöôùc ta böôùc vaøo thôøi kyø môû cöûa vaø ñeán nay ñaõ
xaùc ñònh laø vaän haønh theo cô cheá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi

chuû nghóa. Chuû tröông xaõ hoäi hoaù khuyeán khích nhieàu thaønh phaàn kinh
teá cuøng tham gia vaøo vieäc cung öùng caùc dòch vuï khaùm chöõa beänh ña
daïng vaø phuø hôïp vôùi nhieàu taàng lôùp nhaân daân: Heä thoáng y teá tö nhaân
hình thaønh vaø phaùt trieån. Tuy nhieân, do nguoàn löïc y teá (nhaân löïc, vaät
löïc, taøi löïc) laø quyù, hieám vaø daét neân ôû thôøi kyø ñaàu, caùc cô sôû y teá
tö nhaân thöôøng taän duïng nguoàn löïc y teá coâng ñeå laøm vieäc cho heä
thoáng y teá tö nhaân vaø/hoaëc keùo ruùt hoï ra khoûi heä thoáng y teá coâng,
laøm cho löïc löôïng caùn boä y teá gioûi ôû caùc cô sôû y teá coâng bò hao huït ñi.
Do ñoù, ôû heä thoáng y teá coâng phaûi ñoái ñaàu vôùi 2 hieän töôïng:
- Chaûy maùu chaát xaùm (xuaát naõo: Brain drainage)
- Hieän töôïng saên ñaàu ngöôøi (head hunting)
Vaø coâng taùc nhaân söï phaûi laøm sao cho coù theå giöõ nhöõng ngöôøi
maø heä thoáng y teá coâng muoán giöõ laïi ñöôïc. Ñaây laø moät ngheä thuaät
vaø ñieàu naøy lieân quan chaët cheõ ñeán caùc yeáu toá ñoäng vieân trong quaûn
trò nhaân söï.
 Caùc khoù khaên ñoái vôùi lao ñoäng y teá:
 Löông boång thaáp hôn so vôùi nhieàu ngaønh ngheà khaùc
 Thôøi gian laøm vieäc traùi vôùi thôøi bieåu töï nhieân nhö laøm caû vaøo buoåi
toái, vaøo ngaøy nghó
 Cöôøng ñoä lao ñoäng caêng thaúng vì lieân quan ñeán sinh maïng beänh
nhaân
 Phaûi luoân luoân hpoïc taäp veø noäi dung y hoïc khoâng ngöøng ñoåi môùi
caäp nhaät.
 Moät vaøi giaûi phaùp:
- Taïo moät baàu khoâng khí thaân thieän trong coâng taùc taïi caùc cô sôû y teá
ñeå hoï khoâng rôøi boû nôi ñang laøm
- Khuyeán khích naâng cao tay ngheà, höôùng vaøo nghieân cöùu khoa hoïc moät
caùch say meâ ñeå hoï thaáy cô sôû y teá nôi hoï ñang laøm vieäc coù ñuû caùc
ñieàu kieän giuùp hoï phaùt huy tay ngheà vaø laøm ngheà nghieäp taêng tieán.
- Khuyeán khích nhaân vieân y teá laøm theâm ñeå coù ñuû thu nhaäp ñaûm
baûo “taùi saûn xuaát” cho baûn thaân vaø/hoaëc cho gia ñình hoï, trong ñoù
coù vieäc môû phoøng khaùm chuyeân khoa tö nhaân ( ñoái vôùi baùc só ) seõ
goùp phaàn thieát thöïc mang laïi thuø lao cho hoï vaø giuùp hoï an taâm coâng
taùc.
Löu yù: Töø 2008, Chính phuû qui ñònh coâng chöùc y teá khoâng ñöôïc ñöùng
quaûn lyù cô sôû y teá tö nhaân tuy vaãn coù theå cuøng tham gia khaùm
chöõa beänh taïi cô sôû y teá tö nhaân [6]
9.1.6. Phöông höôùng phaùt trieån heä thoáng y teá coâng hieän nay:
 Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh y teá cho thaáy:
- Heä thoáng y teá coâng laø chuû ñaïo.
- Tieán ñeán baûo hieåm y teá toaøn daân vaøo 2010, ñaûm baûo cung caáp 1
nguoàn kinh phí cho hoaït ñoäng y teá.
 Caùc chuû tröông cuûa Boä y teá:
- Tính ñuùng tính ñuû chi phí y teá theo cô cheá thò tröôøng.

- Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù y teá vôùi söï tham gia nhieàu thaønh phaàn kinh teá
trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi vaøo lónh vöïc y döôïc.
Löu yù: Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät Myõ kyù vaøo thaùng 6/2000. [7] vaø coù
hieäu löïc töø thaùng 12/2001 trong ñoù caù nhaân vaø Coâng ty Myõ coù
quyeàn tham gia vaøo lónh vöïc y teá, döôùi daïng 100% voán nöôùc ngoaøi:
- Neáu môû phoøng khaùm chuyeân khoa (caù nhaân), voán ñaàu tö  1trieäu
USD.
- Neáu môû phoøng khaùm ña khoa (nhieàu ngöôøi) , voán ñaàu tö  2trieäu
USD.
- Neáu môû beänh vieän tö nhaân; voán ñaàu tö  20trieäu USD.
9.2. Heä thoáng y teá tö nhaân
Caùc ñaëc ñieåm:
9.2.1. Veà toå chöùc:
a) Cô caáu toå chöùc caùc cô sôû y teá tö nhaân.
Ñoái vôùi beänh vieän tö nhaân hay beänh vieän nöôùc ngoaøi thì phaân bieät 2
maûng nhieäm vuï:
- Giaùm ñoác y khoa phuï traùch vaø chòu traùch nhieäm veà maët chaêm soùc y
khoa, vôùi chaát löôïng cao nhaát. Caùc yeâu caàu veà moïi maët vaät chaát
lieân quan nhö trang thieát bò, thuoác, nhaân söï, taøi chaùnh…giaùm ñoác y
khoa seõ ñeà nghò giaùm ñoác ñieàu haønh thöïc hieän vaø coù quyeàn phaûn
aûnh leân caáp treân (Boä y teá hay toång giaùm ñoác) neáu giaùm ñoác ñieàu
haønh khoâng thöïc hieän toát.
- Giaùm ñoác ñieàu haønh: laø chuû taøi khoaûn coù traùch nhieäm quaûn lyù
veà haønh chaùnh, taøi chaùnh, nhaân söï… cuûa côû sôû y teá ñeå ñaùp öùng
toát nhaát, hieäu quaû nhaát caùc yeâu caàu cuûa caùc baùc só y khoa ñeà ra.
Ngöôøi quaûn lyù coù traùch nhieäm cho vieäc xuùc tieán vaø ñaûm baûo chaát
löôïng chaêm soùc beänh nhaân vaø caùc baèng chöùng ngaøy caøng taêng veà
vieäc chöùc naêng quaûn lyù lieân quan ñeán chaát löôïng chaêm soùc y khoa [6] .
Caùc nghieân cöùu môùi ñaây ñeàu cho thaáy raèng: ngöôøi quaûn lyù ñieàu
haønh coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï soáng cheát cuûa khaùch haøng
(beänh nhaân) cuõng nhö baùc só vaø nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc chuyeân
moân khaùc. [6]
b) Cô caáu toå chöùc caùc coâng ty Döôïc (coå phaàn, traùch nhieäm höõu haïn)
Qui ñònh cuûa Boä y teá buoäc caùc coâng ty Döôïc phaåm ñaït tieâu chuaån
GMP (thöïc haønh saûn xuaát toát) môùi ñöôïc tieáp tuïc saûn xuaát Döôïc phaåm,
neân trong cô caáu toå chöùc caùc coâng ty Döôïc seõ coù theâm phoøng Ñaûm
baûo chaát löôïng (QA) ñeå ñaûm baûo thöïc hieän toát caùc yeâu caàu veà chaát
löôïng maø tieâu chuaån GMP qui ñònh vaø/hoaëc caû caùc tieâu chuaån chaát
löôïng khaùc nhö ISO 14000, ISO 9000…[5]
Toång giaùm ñoác
Giaùm ñoác y khoa
(chaêm soùc y khoa)
Giaùm ñoác ñieàu haønh
(chuû taøi khoaûn)

Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (17)

Similaire à Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Similaire à Quan tri hoc cb 2014 new (1) (20)

Dernier

Dernier (7)

Quan tri hoc cb 2014 new (1)