Tranblemanntè pa gen klaksonn. Si w ap viv an Ayiti, ou dwe konnen sa pou ou fè sizoka tè a ta tranble.

1. Tranblemanntè se yon fenomèn natirèl, kidonk pèsonn pa ka
anpeche l rive.
Yon pakèt blòk solid tout gwosè dekoupe sifas tè a. Blòk sa yo
rele plak tektonik.Yo ap deplase tou dousman, san rete. Lè 2
plakfwoteyounaklòt,tèasibigwochòk,likafann.Fantsayo
rele fay. Zòn sou latè kote ki gen fay yo, se kote ki gen gwo
danje, se zòn kote tè a ka tranble nenpòt kilè.
Tankou plizyè lòt zile nan Karayib la, Ayiti chita ekzakteman
nan yon zòn tranblemanntè, ki arebò Plak Karayib la k ap
fwote ak Plak Amerikdinò a. Fwotman 2 plak sa yo lotè plizyè
fay nan zile a, ki deja lakòz anpil tranblemanntè.
Gwo tranblemanntè te pase sou zile d Ayiti nan lane 1562,
1684,1751,1770,1842,1887,1904,2010...Nanlane1842,vil
Okap te sibi gwo tranblemanntè. Plis pase matye nan popilas-
yon vil la te mouri. Anpil kay te kraze. Palè
Sansousi ak Sitadèl Anri nan Milo te pran gwo
frap.
Tranblemanntè pa gen klaksonn. Si w ap
viv an Ayiti, ou dwe konnen sa pou ou fè
sizoka tè a ta tranble.
Kisa tranblemanntè ye ?
Tranblemanntè
ka kive nenpòt kilè
Se chak jou pou n prepare n !
Kisa pou nou fè lè gen tranblemanntè ?
1- Jodia menm
Si w ap konstwi
>Konnengenjanegenkotepououbatikaysanoupametelaviwak
laviokennmounandanje;
>Batikotelakominbayotorizasyonpousa;
>Respèkterègkonstriksyonparasismikyo.
Anndan kay la
> Aprann konnen lakay ou ak anviwònman kote w ap viv la byen,
tankoukatyeou,biwo,lekòl,machewapfrekante,elatriye;
>Prevwakisachakmounnanfanmiou,oubyenkotewapvivla,apfè
sitagentranblemanntè;
>Prepareyonkitijans.Meteliyonkoteoukajwennlibyenfasil;
>Chèche kote ou menm ak fanmi ou ka abrite si ta gen sekous ;
>Chèchekjiannoukasotipifasilkitekotenouyea;
>Fiksetoutsakikatonbesigensekous;
>Chèchekonnen2,3jèssekouris;
>Antrenepououbyenaprannjèskikasovelavi;
> Fè antrènman pou ou kite kote ou ye a san pwoblèm, pou ou ka
devlopereflèkspoupwotejetètou.
2- Pandan tè a ap tranble
Si ou anndan yon kay ki ka reziste anba gwo vibrasyon
> Pito ou rete anndan epi pwoteje tèt ou. Bese, abrite w anba yon
mèbkisolidepikenbefò,pousakaptonbepafrapeou;
> Si ou yon kote ki gen anpil moun, tankou nan mache, lekòl, nan
legliz, ou pa oblije kouri soti. Pito ou mete kò ou yon kote pou ni
etajènibagaykinanmipatonbesouyou;
>Sipagenmèb,pwotejenitètounikououakponyètououbyenyon
sak zorye, yon liv... epi ale anba yon chanbrann pòt ki byen fèt,
oubyennankwenkaylakotekigenpotosolid;
>Retelwentoutsakikatonbesouou;
>Paretebòkotefenèt;
>Evitepraneskalye,niasansèsigenyen;
>Pakourisotipandanpremyesekousla.
Si ou anndan yon kay ki pa konstwi pou reziste anba gwo
vibrasyon
>Pitoousotipresepreseepialeyonkotekiasire.
Si ou deyò
>Retedeyò,parantreanndankay;
>Abriteounanyonespasvid,lwenkay,mi,filkouranaktoutsakika
tonbesouou;
>Siounanmòn(timòn,gwomòn),veyepouwòchpawoulesouou.
Si ou nan machin
> Rete nan mitan lari a oubyen yon kote ki
asire,etennmotèa,padesann,besetètou.
Tranblemanntè nan peyi D Ayiti

2. pwoteksyonsivil SEKRETARYA PÈMANAN
K AP JERE RIS AK DEZAS
KOMITE TEMATIK
EDIKASYON AK SANSIBILIZASYON
PIBLIK LA
Chachekonnen
plisenfòmasyontoujou
pouwpwotejetèt
Conception:PASNGRD-PNUD/JosephEdgardCÉLESTIN
KONT TRANBLEMANNTÈ
>Sotikitekaylasantètcho,prankitijansouepiretedeyò;
>Metebraousoutètoupoupwotejellèwapsotinankayla.
>Siwgentan,koupedlo,etenntoutsakikalakòzdifeanndankayla
(fou,brekè,elatriye);
>Parantrelakayousiotoriteyopabaouotorizasyonpousa;
>Alenanyonespasvid,lwenkay,mi,filkouranaktoutsakikatonbe
souou;
>Reteveyatifpaskekagenlòtsekous;
>Pasèviakkouran,pamanyenokennfilkab;
>Pafimenanndankay,paskekagenfwitgaz.Nenpòtflanmkalakoz
gwodife;
>Kontinyekouteradyoepiswivtoutkonsiyotoriteyoakpwoteksyon
sivil;
>Siouanbadekonn,frapesaoujwennpououfèkonnenoula;>Siou
kapab,potekonkou bay tout moun ki bezwen èd, menreteveyatif
paskelòtsekouskalakozkayyotonbe;
>Pajennenmounkappotesekouyo;
>Kontinyevoyejesougranmounkifèb,mounkiandikapeaktimoun
yo.Toujoufèsolidariteakyo;
>Pablokeliytelefònyo,sofsigengwoijans.Sioukapab,voyemesaj
tèkspito.
>Sisekousyopatefò:
>Rantrelakayouakprekosyon;
>Fèkaylapranbonjanlè;
>Pakanpesouponnipaapiyesouranpyo.Sanwpa
konnen,tranblemanntèatekaandomajeyo;
> Atansyon ak replik yo. Replik yo ap fèt souvan nan minit, jou,
semennemenmmwaapretranblemanntèafinfèt.Replikyokafèt
akanpilfòs.
Si ou bò lanmè
>Sitèatranblefò,ouwèoupakakenbekòw,kourialeyonkotekipi
wo,pousizokatagensounami. Alepilwenoukapab
>Siouwèlanmèaralekòlbridsoukou,kourialeyonkotekipiwo,ale
pilwenoukapab;
3- Apre premye sekous yo
SE MÈT KÒ KI VEYE KÒ
Conception:PASNGRD-PNUD/JosephEdgardCÉLESTIN
RETE VEYATIF
Kisa pou nou fè lè gen tranblemanntè ?
www.protectioncivilehaiti.gouv.ht
Kòman pou w pwoteje tèt ou