28 NİSAN 2016 DÜNYA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GÜNÜ İzmir Ekonomi Üniversitesi 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Sunumu Ekrem ÇAKMAK ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanı İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Uzmanı Makine Mühendisi

1. ekrem.cakmak@csgb.gov.tr
www.ekremcakmak.com
0555 838 3883
ÇALIŞMA VESOSYAL GÜVENLİKBAKANLIĞI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanı
İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Uzmanı
Makine Mühendisi
Ekrem ÇAKMAK
28 NİSAN 2016
DÜNYA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GÜNÜ
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ
1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ SEMPOZYUMU

2. 2
Ekrem ÇAKMAK – 2016
Kaza ve hastalık istatistikleri
*Dünyada her yıl;
– 270 MİLYONKAZA,
– 2 MİLYON İŞ İLE İLGİLİ ÖLÜM,
– 160 MİLYON İŞLE İLGİLİ HASTALIK
Yaklaşık 15 saniyede 1 kişi hayatını kaybediyor.
İş, savaştan çok daha fazla insan öldürüyor.
*ULUSLARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜVERİLERİ

3. 3
Ekrem ÇAKMAK – 2016
Kaza ve hastalık istatistikleri
*Dünyada her gün;
– 1 MİLYON KAZA,
– 1.096 İŞ İLE İLGİLİ ÖLÜM,
– 4.932 İŞLE İLGİLİ HASTALIK
ÜLKELERE OLAN MALİYETİ
YURTİÇİ GAYRI SAFİ MİLLİ HASILANIN
%3 – 5’ i
*ULUSLARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜVERİLERİ

4. Kaza ve hastalık istatistikleri
*Türkiye’de Her Gün;
– 524 iş kazası olmakta,
– 3,7 kişi iş kazası nedeniyle ölmekte,
– 4,6 kişi sürekli iş göremez hale gelmektedir.
Türkiye’de 2014 yılında; 221.366adet iş kazasıbildirimi yapılmış,
bunlardan 1.626 adedi ölümle, 1.421 adedi ise sürekli iş görememezlik
ile sonuçlanmıştır.
TOPLAM MALİYET: 9.721.684.628 TL!!!
4
Ekrem ÇAKMAK – 2016

5. 5
Ekrem ÇAKMAK – 2016
* Yeni Bir İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası;
– Önleyici Yaklaşım; Olduktan sonra değil olmadan önce farkındalık
oluşturmak!
– Güvenlik Kültürü; Hayatımızın her anında Güvenli ve Sağlıklı Ortamlar
oluşturulmak!
– İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu; İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini
kendi kendine yöneten işletmeler!
– Risk Değerlendirmesi; Kazanın olmasını beklemeden tehlike ve risk
unsurlarını bilmek, tespit etmek, ortadan kaldırmak!
– İşyerleri İçin Özel Düzenleme; Tehlikeli – Az Tehlikeli- Çok Tehlikeli – Büyük
Endüstriyel Kazaları Önleme vb.
– Koordinasyon; İşveren – Alt işveren – İşverenler ve Birimler arası
koordinasyon!
6331: Kanun Neyi Değiştirdi?

6. Kazaya Uğrayanların Meslek Grupları
6
Ekrem ÇAKMAK – 2016
Meslek GruplarınaGöre İş Kazası SonucuÖlümler Ölüm Sayısı Yüzdesi (%)
9-Nitelik gerektirmeyen meslekler 987 60,70%
8-Tesis ve makine operatörlerive montajcılar 265 16,30%
7-Sanatkarlar veilgili işlerde çalışanlar (İnşaatustaları=77) 143 8,80%
5-Hizmetve satış elemanları 100 6,20%
3-Teknisyenler, teknikerler ve yardımcıprofesyonelmeslek mensupları 55 3,40%
4-Büro hizmetlerinde çalışan elemanlar
33 2,00%
1-Yöneticiler
24 1,50%
2-Profesyonelmeslek mensupları
14 0,90%
6-Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları
3 0,20%
0-Silahlı kuvvetler
1 0,10%
Bilinmeyen 1 0,10%
TOPLAM 1626 100,00%

7. Mesleki Eğitimin Önemi!
* 2014 yılında iş kazalarında hayatını kaybedenlerden;
– 894'ü (%55) son işyerinde 1 yıldan daha az süredir
çalışıyordu!
– 115 kişi işe başladığı hafta içerisinde iş kazalarında
hayatını kaybetti!
– 27 kişi işe başladığı gün iş kazasında hayatını kaybetti
Ne iş yapacaklarını bile daha bilmiyorlardı!!
7
Ekrem ÇAKMAK – 2016

8.  Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki YeterlilikKurumunca standardı
yayımlananve Bakanlıkçaçıkarılacaktebliğlerdebelirtilenmesleklerde, tebliğinyayım
tarihindenitibarenon iki ay sonra bu Kanunda düzenlenen esaslara göre meslekî
yeterlilik belgesine sahip olmayankişiler çalıştırılamaz.5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı
Mesleki Eğitim Kanununagöre ustalıkbelgesi almış olanlarile MillîEğitim Bakanlığına
bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarındanve üniversitelerinmeslekî ve teknik eğitim
veren okul ve bölümlerindenmezun olup, diplomalarındaveyaustalıkbelgelerinde
belirtilenbölüm, alan ve dallardaçalıştırılanlariçin meslekî yeterlilikbelgesi şartı
aranmaz.
 Mesleki yeterliliğeilişkin denetimler iş müfettişlerince yapılır.Birincifıkrada belirtilen
hükümlere aykırı davranan işverenveyaişveren vekillerineÇalışma ve İş Kurumu il
müdürü tarafından herbir çalışan için beş yüz Türk lirası idari para cezası verilir. Bu
Kanuna göre verilen idari para cezaları tebliğindenitibarenbir ay içinde ödenir.”
8
6645: Mesleki Yeterlilik Düzenlemesi
Ekrem ÇAKMAK – 2016

9. Ekrem ÇAKMAK – 2016
Kod İşkolu Kaza Sayısı Ölüm Sigortalı Sayıs
Ölüm Hızı
(100.00 kişide)
Kaza Hızı
(100 kişide)
5Kömür veLinyit Çıkartılması 10.026 335 41.058 816 24,4
7Metal Cevheri Madenciliği 1.030 7 23.422 30 4,4
8Diğer Madencilik ve Taş Ocağı 1.557 38 56.250 68 2,8
9Madenciliği Destekleyici Hizmet 271 1 8.232 12 3,3
MADENCİLİKSEKTÖRÜ 12.884 381 128.962 295 10,0
24Ana Metal Sanayi 12.357 14 4.840 289 255,3
25Fabrika Metal Ürün 18.529 31 30.609 101 60,5
28Makine ve Ekipman İmalatı 5.415 22 58.860 37 9,2
29Motorlu Kara Taşıtı veRemork İmalatı 6.375 5 10.616 47 60,1
30Diğer Ulaşım Araçlarıİmalatı 1.446 5 539.701 1 0,3
33Makine ve Ekipman Kurulumu veOnarımı 3.592 23 15.545 148 23,1
METAL/MAKİNA SEKTÖRÜ 47.714 100 660.171 15 7,2
41Bina İnşaatı 13.508 260 760.098 34 1,8
42Bina Dışı Yapıların İmalatı 7.675 143 754.773 19 1,0
43ÖzelİnşaatFaaliyetleri 8.516 98 85.988 114 9,9
İNŞAATSEKTÖRÜ 29.699 501 1.600.859 31 1,9
49KARA TAŞIMACILIĞI SEKTÖRÜ 7.287 172 82.693 208 8,8
DÖRTSEKTÖR TOPLAMI 97.584 1.154 2.472.685 47 3,9
DörtSektörün Genel Toplam içindeki Oranı 44,10% 71,00% 18,70%
GENEL TOPLAM 221.366 1.626 13.240.122 12,3 1,67
Sektörel Kaza İstatistikleri

10.  “Sektörel düzenleme çerçevesinde maden ve yapı ile diğer sektörlerde öncelikli olarak
hangi meslekî unvana sahip iş güvenliği uzmanlarının görev yapacağının ve bunların
yanında görev yapacak diğer mesleklere sahip iş güvenliği uzmanlarının belirlenmesine
dair usul ve esaslar, Bakanlıkçabelirlenir.”
 Maden işyerlerinin hangilerinde sığınma odalarının kurulabileceği ve bu odaların
teknik özelliklerine dair usul ve esaslar Bakanlıkça bir yıl içinde çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Bu teknik özellikler, ulusal ve uluslararası standartlara uygun
olarakbelirlenir.”
 “Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk,
haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.”
 Yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren
takip sistemini kurmayanişverenlereçalışan başınabeşyüz Türk Lirası…
10
6645: Sektörel Düzenlemeler
Ekrem ÇAKMAK – 2016

11. Ölümlü iş kazasısebebiyle kamu ihalesinden yasaklama
 Ölümlü iş kazasımeydana gelen maden işyerlerindekusuru yargı kararı ile tespit
edilen işveren, mahkeme tarafındaniki yıl süreyle kamuihalelerine katılmaktan
5/1/2002 tarihlive 4735 sayılıKamu İhale Sözleşmeleri Kanununun26 ncı maddesinin
ikinci fıkrasındasayılanlarlabirlikteyasaklanır.Kararın bir örneği işvereninsiciline
işlenmeküzere Kamu İhale Kurumuna gönderilirve Kurumun internet sayfasındailan
edilir.”
Yapı denetim kuruluşlarıaşağıdabelirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
 « İşyerinde, çalışmaların, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi
gereken sağlık güvenlik planına uygun olarak yapıldığını kontrol etmek ve gerekli
tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı
takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirmek »
11
6645: Sektörel Düzenlemeler
Ekrem ÇAKMAK – 2016

12. 12
Çalışan Sayısı – Kaza Oranları
Ekrem ÇAKMAK – 2016
İşyerinde çalışan
sigortalı sayısı
İşyeri Sayısı Kaza Sayısı
İş kazası
sonucu
ölüm
Sigortalı
sayısı
Ölüm Hızı
(100.000)
Sınıflandırmaya
Göre Dağılım
1-3 Çalışan 1.049.372 5.513 110 1.674.626 6,6
7,6
4-9 Çalışan 387.890 12.226 189 2.225.951 8,5
10-20 Çalışan 133.752 17.491 230 1.784.954 12,9
12,821-49 Çalışan 78.272 35.241 301 2.348.567 12,8
50-99 Çalışan 18.753 26.947 160 1.291.354 12,4
Soma faciası
dahil: 15,3
Soma faciası
arındırılmış: 9
100-199 Çalışan 9.033 33.337 165 1.242.956 13,3
200-249 Çalışan 1.726 11.235 33 383.301 8,6
250-499 Çalışan 2.913 28.451 63 993.160 6,3
500-999 Çalışan 951 23.471 48 638.796 7,5
1000+ Çalışan 328 27.454 327 656.457 49,8
TOPLAM 1.689.990 221.336 1.626 13.240.122 12,3 12,3

13. Ekrem ÇAKMAK – 2016
6645:İdari Para Cezaları
İşyeri Tipi
Çalışan Sayısı
Az Tehlikeli Tehlikeli Sınıf Çok Tehlikeli
10'dan az çalışan
Aynı Mikrar
(6.511 TL)
%25 Arttırımlı
(8.138 TL)
%50 Arttırımlı
(9.766 TL)
10 ile 49 arası çalışan
Aynı Mikrar
(6.511 TL)
%50 Arttırımlı
(9.766 TL)
%100 Arttırımlı
(13.022 TL)
50'den fazla çalışan
%50 Arttırımlı
(9.766 TL)
%100 Arttırımlı
(13.022 TL)
%200 Arttırımlı
(26.044 TL)
2016 yılı içinde iş güvenliği uzmanı/işyeri hekimi
çalıştırmayan işverene uygulanacak cezalar!
 Calışansayısı ve işyerinin tehlike sınıfınagöre idari para cezaları kademelendirilerek
arttırılıyor.

14. Zorunlu İş Sağlığı ve Güvenliği Dersleri
 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılıYükseköğretim Kanununun5 inci maddesininbirinci
fıkrasının(ı) bendindeyer alan“yabancıdil” ibaresindensonra gelmek üzere “,
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılıİş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre iş güvenliği
uzmanı olabilecek mezunlarıyetiştiren fakültelerdeiş sağlığı ve güvenliği” ibaresi
eklenmiştir.
Teşvik Uygulamaları
 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çok tehlikeli
sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş
göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik
sigortası işveren payı teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve
üç yıl süreyle %1 olarak alınır.
 Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde
takip eden aydanitibarenbu teşvik uygulamasınason verilir.
14
6645: Özel Düzenlemeler
Ekrem ÇAKMAK – 2016

15. 15
Ekrem ÇAKMAK – 2016
İş Sağlığı ve Güvenliği;

16. ekrem.cakmak@csgb.gov.tr
www.ekremcakmak.com
0555 838 3883
ÇALIŞMA VESOSYAL GÜVENLİKBAKANLIĞI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanı
İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Uzmanı
Makine Mühendisi
Ekrem ÇAKMAK
28 NİSAN
DÜNYA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GÜNÜ
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ
1. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ SEMPOZYUMU