SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Download to read offline
Компьютер I                                                                Excel 2007 програм     Компьютер I                                                                  Excel 2007 програм 

                    §2.1 MS Excel программын үндсэн ойлголтууд                                          Хэвлэгдэх мужийг тогтоож өгч болно. Их хэмжээний хүснэгттэй ажиллаж байх үед
                                                                                                         хэвлэгдэх шаардлагтай мэдээлийг тодорхойлж, хэвлэх үйдлийг шууд гүйцэтгэснээр зарим
       MS Excel хүснэгтэн мээдэлэл боловсруулах хэргэлээний программын тухай товч                        нэг тохируулга хийхээс таныг чөлөөлж өгдөг.
       танилцуулга                                                                                      Нэг файлд хадгалагдах ялгаатай хүснэгтүүдийн тоог нэмж хасаж, нэрийг өөрчилж болно.
MS Excel программ нь хүснэгтэн мээдэлэл боловсруулах, хүснэгтэнд тооцоо хийх, эдийн засаг,              Хүснэгтүүдийг нэгтгэж хураангуйлан эмхтгэсэн хүснэгт үүсгэж болно.
статистикийн болон инженерийн тооцоонд хэрэглэгдэх төрөл бүрийн функцүүдийг ашиглан                     Төрөл бүрийн график диаграмм зурах, диаграммыг сольж өөрчилж засвар оруулах замаар
боловсруулалт хийх, хүснэгтийн өгөгдлүүдээр график, диаграмм байгуулах гэх мэт үйлдлийг                  хүснэгтэн дэх өгөгдлийг ойлгомжтойгоор дүрсэлж үзүүлэх боломжтой.
гүйцэтгэх боломжоор хангагдсан асар том электрон хүснэгтүүд бүхий хэрэглээний программ юм.
MS Excel программ нь 255 багана 65636 мөр бүхий үндсэн 3 ажлын хуудастай бөгөөд эдгээр                   MS Excel программын ажиллагааг эхлүүлэх, үндсэн дэлгэцтэй танилцах
хуудсуудад хоорондоо хамааралгүй хүснэгтүүд үүсгэж нэг файл байдлаар хадгалах боломжтой
байдаг.                                                                                           4.1. MS Excel программыг эхлүүэх

       MS Word программаас ялгагдах ялгаа, онцлого, давуу талууд                                  MS Excel программыг хэд хэдэн аргаар эхлүүлэх боломжтой.
       MS Excel программын MS Word программаас ялгагдах ялгаа
                                                                                                  Арга 1:
MS Word                                        MS Excel                                                  1.Start товчлуур дээр дарна
                                                                                                         2.Нээгдэх Windows жагсаалтаас Programs-ийг сонгоно
1. Хэрэглэгчийн сонгосон цаасны хэмжээ         255 багана 65536 мөр бүхий их хэмжээний                   3.Нээгдэх жагсаалтаас Microsoft Excel гэсэн уг программын нэрийг сонгоно. (Microsoft
   бүхийбаримт боловсруулах талбартай          хүснэгт боловсруулах ажлын талбартай                      Office дэд цэсийг сонгож Microsoft Excel программ руу орох тохиолдол байдаг)

2. Боловсруулж буй баримтыг нэг файлд нэг      Хүснэгт боловсруулахдаа нэр бүхий нэг файлд        Арга 2:
  нэрээр хадгалах бөгөөд баримтан дахь         хэд хэдэн ялгаатай хүснэгтүүдийг үүсгэж                              Desktop дээрхи MS Excel программын Icon (уг прогрөммын дүрс зураг) сонгож
  ялгаатай бүлэг, дэд бүлгүүд нь хуудасны      хадгалах боломжтой. Sheet1, Sheet2 гэх мэт                           хулганаар хоёр дарна
  дугаараар тодорхойлогдоно
3. Баримт бичигтэй ажиллах ажиллагааг          Хүснэтэн мэдээлэлтэй ажиллах боломжоор
  хөнгөвчилөх, захидал илтгэл, тайлан гаргах   илүү хангагдсан, нүдэн дэх өгөгдөлтэй
  гэх мэт баримт боловсруулахад бэлэн завар    ажиллах, нүсэр бодолтуудыг хөнгөвчилөх
  ашиглах боломжуудаар хангагдсан байдаг       боломжуудар хагагдсан байдаг                       Арга 3: MS Office программын Toolbar - аас MS Excel программыг төлөөлөх дүрсийг сонгож нэг
                                                                                                         удаа дарна.
4. Параграф буюу баримтын их бие, дэд бүлэг,   Хүснэгтүүдийн нүд, мөр, багананд хийх
  зүйлтэй ажиллах командуудтай                 үйлдлүүдийг гүйцэтгэх командуудтай
                                                                                                  Арга 4: MS Excel программыг ашиглан боловсруулсан файлыг сонгож хулганаар хоёр даралт
5. Хэрэглэгч хадгалах файлдаа нэр өгөөгүй      MS Excel программыг ашиглаж байхдаа нэр
                                                                                                        хийнэ. Үүнийг Start цэсний Documents сонголтоор сонгох дэд цэснээс эсвэл Windows
тохиолдолд MS Word программ автоматаар         өгөлгүй хадагласан файл Book1 гэх мэт нэрээр
                                                                                                        Explorer программыг ашиглан шаардлагтай хавтаснаас уг программыг ашиглан
Doc1, Doc2 гэх мэт нэрээр хадгалдаг            хадгалагдана
                                                                                                        боловсруулсан файлыг сонгож болох юм.

MS Excel программ нь хүснэгтэн мэдээлэлтэй ажиллахад зориулагдаж зохиогдсон болохоор аль          Эдгээр аргуудын аль нэгийг хэрэглэж MS Excel программын ажиллагааг эхлүүлэх бөгөөд Short
болохоор хүснэгтэнд хийгдэж болох үйлдлүүдийг хялбар дөхөм замаар цаг хугацаа бага зарцуулж       Cut, Icon буюу тухайн программыг дүрслэх дүрс зураг аль аль нь байхгүй мөн Programs цэсэнд уг
гүйцэтгэхэд илүү анхаарсан байдаг ба хэрэв хэрэглэгч тухайн программыг өөийн байнга               программын нэр байхгүй тохиолдолд Run, Find команд хэрэглэх тохиолдол гардаг.
хэрэглэдэг үйлдэлд тохируулан өөрчлөх шаардлага гарвал программчлалын хэлийг ашиглаж болох
юм.                                                                                               4.2. MS Excel программын үндсэн дэлгэц

       MS Excel программын боломжууд                                                              MS Excel Программын үндсэн дэлгэцэнд багтах зарим нэгг элементүүдийг товч тайлбарлавал:
                                                                                                  Ажлын хуудасны нэрийн зурвас -MS Excel Book1 нэр бүхий дэлгэцийн дээд хэсэгт байрлах мөр
                                                                                                  Ажлын хавтас - MS Excel Программын үндсэн файл буюу Book
      Хүснэгтийн нүдэнд төрөл бүрийн форматын өөрчлөлт хийх боломжтой. Текстийг хэвтээ
                                                                                                  Ажлын хуудас - хүснэгт боловсруулах дэлгэц буюу Sheet1
       босоогоор бичиж болохоос гадна хэдэн градусын налуугаар бичихийг тохируулж өгч
                                                                                                  Цэсийн мөр - Menu Bar (File, Edit,...,Help) цэс байрлах мөр
       болно.
                                                                                                  Хэргсэлийн мөр - Toolbar буюу командын хэрэглүүрийг агуулж буй мөр
      Хүснэгтэнд хүссэн функцээ ашиглан тооцоо хийж болно. Функц, томъёо ашиглан бодолт
                                                                                                  Томъёоны мөр - Formula Bar = тэмдэгийн ард байрлах нүдэнд оруулсан мэдээлэл, томъёог
       хийсэн бол тухайн нүдэн дэх бодолтыг бусад нүдэнд давтан гүйцэтгэхгүйгээр хуулж болно.
                                                                                                  харуулах мөр
      Хэрэглэгчийн цуваа үүсгэж хүснэгтийн нүднүүдийг хүссэн утгаар дүүргэж болно.               Багана - Column: A, B, C гэх мэт нэрлэгдэх 256 багана
      Өгөгдлийг хуулахдаа тоон утга, томъёо, хэлбэр загвар гэх мэт сонгосон объектийг хуулж      Мөр - Row: 1, 2, 3,... гэх мэт дугаарлагдах 65536 мөр
       болно.                                                                                     Нүд - Cell: идэвхитэй нүд буюу курсор байрлах хэсэг
      Өгөгдлийг эрэмблэх, хэрэгтэй мэдээллээ шүүж хэруулах, ялгаатай мөрүүдийн хувьд дэд         Босоо чиглэлд гүйлгэх шугам - Vertical Scroll Bar]
       нийлбэр олох боломжтой.                                                                    Хэвтээ чиглэлд гүйлгэх шугам - Horizontal Scroll Bar

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                        1    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                         2 
Компьютер I                                                                                Excel 2007 програм    Компьютер I                                                                Excel 2007 програм 

MS Excel программын үндсэн дэлгцэнд MS Word программынхтай төстэй зүйл нилээд байдаг.                                 хуудаснуудыг агуулах учраас энэхүү нэр нь түүнтэй утгаараа дүйж байгаа юм. Өөрөөр
Ялгаатай зүйл нь гэвэл англи цагаан толгойн үсгээр нэрлэсэн багана бүхий мөрөөс бүтсэн                                хэлбэл тухайн программыг ашиглан хэд хэдэн хуудас бүхий нэг ажлын хавтсанд асар
хүснэгтийн тор бүхий дэлгэц нээгдэнэ.                                                                                 хэмжээний мэдээллийг агуулж болох юм. Нэг ажлын хавтас нь дотроо 3 ажлын хуудас
                                                                                                                      агуулах бөгөөд үүнийг бид нэмж болно.
        Үсгийн фонд          Томъёоны мөр
                                                                                                                     WORKSHEET Энэ нь хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулж эхлэх талбай бөгөөд үүнийг бид
                                   Хэрэгсэлийн мөр                                                                    ажлын хуудас гэж ярьдаг. Нэг ажлдын хуудас нь 255 мөр 65536 багана бүхий хүснэгтээс
            Идэвхитэй                                                                                                 бүтэх бөгөөд нэг ажлын хавтсанд 3 ажлын хуудас байдаг бөгөөд үүнийг нэмэгдүүлж болно.
                                            Цэсний мөр                                                               CELL энэ өгөгдөл оруулах идэвхитэй нүд юм. Идэвхитэй нүдийг баганыг нэрлэх үсэг,
                                                                                                                      мөрийг дугаарлах тоог оролцуулан нэрлэх бөгөөд нүдний хаягаар тухайн тохиолдолд ямар
                                                                                                                      нүд идэвхитэй байгааг мэдэх боломжтой.
                                                                                                                     RANGE бүлэг нүднүүдийг бид муж гэж нэрлэнэ. Нэгээс илүү нүднүүд сонгож үйлдэл хийх
                                                                                                                      тохиолдолд бид цаашидаа энэ нэр томъёог хэрэглэх болно.

                                                                                                                 Хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулж байх үед MS Word программыг ашиглаж баримт бичигтэй
                                                                                                                 ажиллаж байх үед ашиглаж байсан зарим нэг ойлголтыг MS Excel программын орчинтой адилтгаж
                                                                                                                 болохгүй тохиолдлууд байдгийг анхаарах хэрэгтэй. Үүнд:
                                              Баганын хаяг
          Идэвхитэй нүд
                                                                                                                 MS Word                                     MS Excel
                                                                                                                 1.Текст мэдээлэл боловсруулж байхад мөр     Нүдэнд өгөгдөл оруулж байх үед тухайн
                                                                                                                   дуусаагүй үед Enter товчлуур дардаггүй.   өгөгдөл нэг нүдэнд байх шаардлагатай бол
                                                                                                                   Шаардлагатай үед Enter товчлуурыг дарах   Enter   товчлуур    дарахгүйгээр   өгөгдлийг
                                                                     Vertical Scroll Bar
                                                                                                                   бөгөөд энэ үед үүсэх догол мөрийг         оруулдаг. Хэрэв Enter товчлуур дарах бол энэ
                                                                                                                   параграф гэж нэрлэдэг.                    нь өөр нүдний өгөгдөл болж хувирдаг.
        Мөрийн дугаар
                                                                                                                 2.Баримт бичиг боловсруулж эхлэх үед        Хүснэгтийн нүд бүхэнд нэг ижил фонд
                                                                                                                   үсгийн фондыг сонгосон бол хэрэглэгч өөр  үйлчилдэг учир хэрэв та өгөгдөл оруулахаар
                                                             Horizontal Scroll Bar
                                                                                                                   фонд сонгох хүртэл энэ нь хэвээр          зэхэж буй нүднүүдэд хэрэглэх гэж буй фондыг
                                                                                                                   хадаглагддаг.                             сонгож идэвхижүүлээгүй бол нүд бүхэнд энэ
                                                                                                                                                             үйлдлийг давтан гүйцэтгэх болдог.
                                                                                                                 3.Баримт бичиг оруулж эхлэх эхлэлийг заасан Багана мөрийн огтлол дээрхи нэг нүд
                                                                                                                   курсор анивиж байдаг.                     сонгогдсон байдаг. Өгөгдөл оруулах идэвхитэй
                                                                                                                                                             нүдний хаяг нь нэг ёсны курсор байгаа газрыг
                                                                                                                                                             зааж байдаг.
              Ажлын хуудас
                                                                                                                 Дээрхи харьцуулалтаас хүснэгтийн нүдэнд өгөгдөл оруулах нь текст мээдэлэл боловсруулж байх
                                      Зураг 1.1                                                                  үеийн мөрийн тухай ойлголтой ижил утгатай байгааг анхаарвал зүйтэй. Жишээгээр тайлбарлавал:
                                                                                                                 MS Excel программын хүснэгтийн нэг нүдэнд нилээд хэмжээний өгөгдөл оруулахад уг өгөгдөл
                                                                                                                 нүдэндээ багтахгүй байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. Өгөгдөл дараагийн баганын араар орж эхлэнэ.
Зураг 1.1-т үзүүллээ. Мөн Excel программд хэрэглэгдэх зарим нэг болон командын
                                                                                                                 Энэ үед та шинэ мөр рүү шилжих товчлуур дарах хэрэггүй, өгөгдлийг оруулж дууссаны дараа
хэрэглүүрүүдийг анзаарч болно.
                                                                                                                 түүнийг уг нүдэнд багтаах үүрэгтэй тохируулга хийх хэрэггүй.
                                                                                                                       Нүдэнд өгөгдөл оруулж дуусаагүй үед тухайн нүдэнд курсор анивчсаар байх ба энэ үед
Хүснэгт боловсруулж эхлэх үед анхаарах зүйлс:
                                                                                                                 зарим нэгэн үйлдлийг гүйцэтгэх боломжгүй байдгийг анхаарах хэрэгтэй.
    Хүснэгтийг дүрсэлж байгаа тор нь хэвлэгдэж гардаггүй. Иймд торыг хэвлэж гаргахыг
      хүсвэл түүнийг хүрээлэх хэрэгтэй.
                                                                                                                       Хүснэгтийн нүдэн дэх өгөгдөлтэй ажиллах
    Мөрийг дугаарлаж байгаа тоог дэс дугаар баганын оронд ашиглах гэж оролдох хэрэггүй.
      Энэ нь мөрийг нэрлэж буй нэр юм.
                                                                                                                 Нүднүүдийг сонгож идэвхжүүлэх
    Хүснэгтийн нүд бүр нь Excel программд зориулагдсан стандарт фондоор тохируулагдсан
      байдаг. Энэ үед өөр фонд ашиглахыг хүсвэл хүснэгт үүсгэх мужийг тэмдэглэж тухайн
                                                                                                                    1. Хулганы чирэх даралтаар нүднүүдийг дэс дараалан идэвхижүүлнэ.
      фондоор тохируулж сонгох хэрэгтэй. Энэ нь таныг нүд бүхэнд стандарт фондыг солих
                                                                                                                    2. Shift товчлуурыг компьютерийн гар дээрхи дээш, доош, баруун, зүүн тийш заасан сум
      ажлаас чөлөөлөх юм.
                                                                                                                       бүхий товчлууртай дарснаар идэвхитэй байгаа нүднээс сумны чиглэлийн дагуух
                                                                                                                       нүднүүдийг сонгож болдог.
MS Excel программыг ашиглах үед зарим нэг томъёотой танилцах шаардлага зайлшгүй гардаг.
                                                                                                                    3. Идэвхитэй байгаа нүднээс аль нэг чиглэлд дэс дараалсан хэдэн нүд сонгох өөр арга бол
Үүнд:
                                                                                                                       Shift товчлуурыг хулганы товчлууртай хамт дарах арга юм.
                                                                                                                    4. Нүднүүдийг түүвэрлэж сонгохдоо Ctrl товчлуурыг дарсаар сонгохыг хүсч буй дараалсан
    WORKBOOK үүнийг бид ажлын хавтас гэж тайлбарлах болно. Ажлын ном гэх орчуулгатай
                                                                                                                       бус нүднүүд дээр дэс дараалан хулганы товчлуурыг ашиглан сонгоно.
     энэ үгийг Excel программ ашиглан үүсгэсэн файл гэж ойлгох бөгөөд дотроо ажлын

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                                       3    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                       4 
Компьютер I                                                                          Excel 2007 програм    Компьютер I                                                                Excel 2007 програм 

   5. Хүснэгтийг хуудас дараалан сонгохыг хүсвэл Shift товчлуурыг Page Up эсвэл Page Down                  Horizontal – хэвтээ тэнхлэгийн хувьд дараахь тохируулгыг гүйцэтгэнэ.
      товчлууртай хамт дарж бүтэн хуудас дээш эсвэл доош сонгож идэвхижүүлж болно.
   6. Багана мөрийг бүхэлд нь сонгох бол баганыг нэрлэсэн үсэг болон мөрийг дугаарласан тоон                          General              өгөгдлийг ердийн байдлаар байрлуулах
      дээр хулганаар нэг дарна.
                                                                                                                      Left                 өгөгдлийг нүдний зүүн талд зэрэгцүүлэх
Нүдэнд өгөгдөл оруулах
                                                                                                                      Center               өгөгдлийг нүдний голд байрлуулах
Өгөгдөл оруулж буй идэвхитэй нүдний хаяг байрлах цонхны баруун талд тухайн нүдэнд орж буй                             Right                өгөгдлийг нүдний баруун талд зэрэгцүүлэх
өгөгдлийг бүрэн хэмжээгээр нь харуулж байдаг томъёоны мөр (Formula Bar) байрладаг. Нүдэнд
өгөгдөл оруулах болон томъёо тооцоо хийж эхлэх үед доорхи товчнууд бэлэн болдог. Энэ нь                               Fill                 өгөгдлөөр нүдийг дүүргэх
нүдэнд өгөгдөл оруулах үйлдлийг хүчингүй болгох, дуусгах, үргэлжлүүлэх үйлдлүүдийг                                    Justify              өгөгдлийг нүдний хоёр талд зэрэгцүүлэх
гүйцэтгэнэ.
                                                                                                                      Center acroos        өгөгдлийг сонгосон нүднүүдийн хувьд
                                                                                                                      selection            голлуулах

                                                                                                              Vertical - босоо тэнхлэгийн хувьд дараах тхируулгыг гүйцэтгэнэ.

                                                                                                                       Top       өгөгдлийг нүдний дээд талд зэрэгцүүлнэ
                                                                                                                       Center    өгөгдлийг нүдний голд зэрэгцүүлнэ
                                                                                                                       Bottom    өгөгдлийг нүдний ёроолд зэрэгцүүлнэ
                                                                                                                       Justify   өгөгдлийг нүдний дээд доод талд шахаж зэрэгцүүлнэ


                                             Өгөгдөл оруулах үйлдлийг үргэлжлүүлэх
                                                                                                              Нүдэнд оруулж буй өгөгдлийг өгөгдлийн
                                           Оруулж буй өгөгдлийг дуусгах
                                                                                                              төрлөөр      зааж     өгөх     үйлдлийг
                                     Оруулж буй өгөгдлийг хүчингүй болгох                                     Format/Cells/Number           командаар
                                                                                                              гүйцэтгэнэ. Өөрөөр хэлбэл тухайн нүдэнд
Нүдэнд өгөгдлийг байрлуулах аргууд                                                                            зөвхөн тоон өгөгдөл оруулах, текст
                                                                                                              өгөгдөл оруулах, гэх мэтээр тохируулж
Нүдэнд өгөгдлийг байрлуулахдаа хэвтээ босоо гэх мэт байрлалыг сонгож болохоос гадна налуу                     болох юм. Үүнд:
байрлуулах өнцгийг зааж өгч болно. Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээгээр байрлуулах, нүдийг                         еранхий өгөгдөл, тоо, мөнгө, санхүү, он
хүрээлэх, нүдэнд өгөгдөл бичигдэх хэлбэрийг тохируулах, үсгийн фонд сонгох гэх мэт олон                       сар өдөр, цаг хугацаа, процент, энгийн
үйлдийг Format цэсний Cells командаар гүйцэтгэдэг.                                                            бутархай, шинжлэх ухааны холбогдолтой
Хүснэгтийн нүдэнд өгөгдлийг төрөл бүрийн өнцгөөр байрлуулахдаа:                                               өгөгдөл, текст гэх мэт тохируулгуудыг
       1. Format/Cells/Alignment                                                                              сонгож болно.
          командыг сонгоно.
       2. Orientation бүлэгт градусыг
          зааж өгөх ба эсвэл хулганы
          тусламжтайгаар Text үгийн                                                                        Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээгээр байрлуулах
          налуу байх хэлбэрийг зааж
          өгнө. Зураг 1.2                                                                                     Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээ байрлуулахын тулд Enter товчлуур дарж дараагийн эгнээнд орж
Degree - Нүдэнд текстийн бичигдэх                                                                             болохгүй. Энэ нь нэг нүдний өгөгдлийг хоёр болон түүнээс дээш хамааралгүй нүднүүдэд
өнцгийг зааж өгч болно.                                                                                       хувааж өгөгдлийг хэлбэр загварт оруулах боломжгүй болгоход хүргэдэг том алдаа юм. Тэгвэл
Энэ харилцах цонхонд дээрхээс гадна хэд                                                                       нүдэнд өгөгдлийг нүдэнд олон эгнээгээр бичихдээ:
хэдэн тохируулага хийж болдог. Үүнд:                                                                             1. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. Хэрэв өгөгдөл оруулж байх үед энэ үйлдлийг
Text alignment бүлэгт хүснэгтийн нүдэнд                                                                             гүйцэтгэхийг хүсвэл заавал өгөгдөл оруулах үйлдлийг дуусгасан байх шаардлагатай.
өгөгдлийг аль талд нь зэрэгцүүлэхийг                                                                             2. Format/Cells/Alignment/Wrap text буюу текстийг хугалах командыг сонгоно. Зураг1.2
тодорхойлж өгдөг. Жишээ нь: Horizontal -                                                                            Хэрэв нүдэнд курсор анивчиж байвал өөрөөр хэлбэл өгөгдөл оруулах үйлдлийг
хэвтээ тэнхлэгийн хувьд, Vertical - босоо                                                                           дуусгаагүй бол Format цэсний Cells командаар зөвхөн үсгийн фонд сонгох цонх
тэнхлэгийн хувьд өгөгдлийг голд нь                                                                                  нээгдэнэ.
баруун, зүүн, дээд, доод талд нь                                                                                 3. Командыг гүйцэтгэх OK товчлуур дарна.
байрлуулах тохируулга хийнэ.
                                                                      Зураг 1.2

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                                 5    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                       6 
Компьютер I                                                              Excel 2007 програм    Компьютер I                                                              Excel 2007 програм 

   Баганын хэмжээгээр өгөгдлийг агшаах

      Энэ үйлдлийн тусламжтайгаар баганын хэмжээг багасгахад нүдэн дэх өгөгдөл багасана.
Өөрөөр хэлбэл нүдэнд бичигдсэн өгөгдлийн үсгийн хэмжээ багасах замаар тухайн өгөгдөл
хэмжээг нь багасгасан багананд бүтнээрээ баштана гэсэн үг
     1. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно.
     2. Баганын хэмжээг багасгана.
     3. Format/Cells/Alignment/Shrink to fit командыгсонгоно.

                             Microsoft                                                                                                                      Зураг 1.4
        Microsoft Excel      Excel

   Нүднүүдийг нэгтгэх

Хүснэгтийн нүднүүдийг нэгтгэхдээ:
    1. Нгэтгэх гэж буй нүднүүдийг сонгоно.
    2. Format/Cells/Alignment/Merge Cells командыг сонгоно. Жишээ нь:

   Үнэ                                                     Үнэ                                 Нүдэн дэх өгөгдлийг хуулах ба зөөх
   Нэг бүрийн     Нийт үнэ                    Нэг бүрийн     Нийт үнэ                              Хүснэгтийн өгөгдлийг нэг нүднээс нөгөө нүдэнд болон ажлын хавтаснаас хавтасанд ажлын
   үнэ                                        үнэ                                                  хуудаснаас хуудсанд хуулах, зөөх үйлдэл олонтоо тааралддаг. Энэ үйлдлийг бидний мэдэх
                                                                                                   болсон Copy, Cut, Paste командуудаар гүйцэтгэнэ. Үүний тулд:
                                                                                                   Нэгдүгээр арга: Цэсний мөрөнд байрлах нүдийг сонгоно.
Хүснэгтэнд үсгийн фонд сонгох                                                                                1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно.
                                                                                                             2 Edit/Copy командыг сонгоно.
    1. Фонд солих гэж буй нүднүүдийг сонгоно.                                                                3 Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно.
    2. Хэрэгсэлийн мөрнөөс үсгийн фонт сонгох цонх ашиглах эсвэл Format/Cells/Font                           4 Edit/Paste командыг сонгоно.
       командыг сонгоно.                                                                           Хоёрдугаар арга:
                                                                                                             1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно.
Хүснэгтийг хүрээлэх шугамын төрөл, хэлбэр сонгох
                                                                                                             2 Хэрэгсэлийн мөрнөөс       Copy командын хэрэглүүрийг сонгоно.
                                 Хэрэгсэлийн мөрнөөс хүснэгтий хүрээлэх                                      3 Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно.
                                 Хүрээний хэлбэр сонгох командыг                                            4 Хэрэгслийн мөрнөөс        paste командын хэрэглүүрийг сонгоно.
                                 Хэрэглүүрийг сонгоно.                                             Гуравдугаар арга
                                 Нээгдэх хүрээний хэлбэр бүхий цэснээс                                      1. Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно.
                                 Шаардлагатай хэлбэрийг сонгоно.                                            2. Компьютерийн гар дээрээс Ctrl + C товчлууруудыг дарна.
                                 Хүснэгтийг хүрээлэх өөр нэг арга бол:                                      3. Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно.
  1 Хүрээлэх нүднүүдийг сонгоно.                                                                            4. Комьютерийн гар дээрээс Ctrl+ V товчлууруудыг дарна.
  2 Format/ Cells/Border хавтсыг сонгоно                                                           Дөрөвдүгээр арга
  3 Line бүлгээс шардлагатай хүрээний төрлийг Border бүлгээо нүдний аль хэсгээр хүрээлэхийг                 1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно.
     сонгоод Ok дарна .Мөн хүрээний өнгийг Color нүдэнд сонгож                                              2 Хулганы барун товчийг дарж нээгдэх харилцах цонхны Copy
     болно.                                                                                                     Командыг сонгоно.
    Командын хэрэглүүрийг ашиглаж хүснэгтийг хүрээлхэнэ илүү хялбар боловч нүдийг диагнал                   3 Өгөгдөл байрлулах нүдийг сонгно.
хэлбэрээр хүрээлэх командын хэрэглүүр байдаггүй болохоор 1.3 - рт үзүүлсэн цонхтой ашиглаж                  4 Хулганы баруун товчийг дарж нээгдэх харилцах цонхны Copy
энэ хэлбэрийг үүсгэнэ . Үүнээс гадна Style цонхонд хүснэгтийг хүрээлэх шугамын төрлийг                          Командыг сонгоно.
сонгоно.
                                                                                                Нүдэнд дэх өгөгдлийг тодорхой зорилготойгоор хуулах

                                                                                               Нүдэнд өгөгдлийг хуулах болон зөөх үйлдлийг гүйцэтгэхдээ тодорхой сонголт ашиглаж сонгосон
                                                                                               өгөгдлөөс өөрт хэрэгтэй тодорхой хэсгийг хуулах боломж MS Excel программд байдаг .Энэ нь
                                                                                               өгөгдөл бүхий нүдийг хуулж сонгосон байрлалд тавихдаа тоон утгыг , томъёог хэлбэр загварыг
                                                                                               гэх мэт сонгоно гэсэн үг юм.

                                                                                                  1. Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                     7    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                        8 
Компьютер I                                                                Excel 2007 програм    Компьютер I                                                                 Excel 2007 програм 

   2. Хуулах команд Copy г сонгоно                                                               Shift cells left   Нүдийг устгахдаа үлдсэн нүднүүдийг зүүн тийш шахах
   3. Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно.
   4. Edit /Paste Special командыг сонгоно зураг 1.5                                             Shift cells up     Нүдийг устгахдаа үлдэх нүднүүдийг дээш шахах
                                                                                                 Entire row         Хоосон мөрийг устгах
Жишээ нь: Нэгдүгээр сарын цалингийн хүснэгтэнд бодолт хийсэн бол өөр ажлын хуудас руу энэ        Enitre column      Хоосон баганыг устгах
хүснэгтийн зөвхөн томъёо бүхий хэсгийг хуулаад өгөгдлийг оруулахад хоёрдугаар сарын
цалингийг хүснэгтийн бодолт автоматаар хийгдэнэ гэсэн үг.                                        Хүснэгтэнд нүд оруулах

                                                                                                 Хүснэгтэнд нүд оруулах үйлдлийг Insert цэсний Cells командаар гүйцэтгэнэ. Нэг болон хэсэг нүд
                                                                                                 оруулах үйлдлийг гүйцэтгэх шаардлага алдаа засах, нүдэн дэх өгөгдлийг дээш доош зүүн баруун
                                                                                                 тийш шилжүүлэх гэх мэт даалгаврыг гүйцэтгэх үед нилээд элбэг тохиолддог.

                                                                                                     1. Нүд оруулах байрлалыг сонгоно.
                                                                                                     2. Insert/Cells командыг сонгоно.
                                                                                                     3. Нээгдэх харилцах цонхноос (зураг 1.6 тай ижил) нүд оруулахад хүснэгтэн дэх нүднүүд
                                                                                                        хааш шилжихийг заана.

                                                                                                 Ажлын хуудсанд засвар хийх, өөрчлөх

                                                                                                 Ажлын хуудсан дахь нүднүүдийг өгөгдлөөр дүүргэх

                                                                                                 Өгөгдөөр дүүргэх гэдэг ойлголтын дор бид ижил төрлийн өгөгдлийг хүснэгтийн нүднүүдэд
                                                                                                 байрлуулах үйлдлийг гүйцэтгэнэ. Энэ нь танд Edit цэсний Copy командыг ашиглан биелүүлж
                                                                                                 болох хялбархан даалгавар мэт санагдаж болох юм.

                                  Зураг 1.5                                                          A           B             D           E                 F         G        H
                                                                                                 1   Нэр         Албан         Хичээлийн   Компьютерийн      Дээд      Физик    Гадаад
                    All                  Бүх өгөгдлийг хуулах                                                    Тушаал        нэр         хэрэглээ          математик          хэл
                    Formulas             Зөвхөн томъёог хуулах                                   2   Батсайхан   багш          кр          3                 3         3        3
                    Values               Зөвхөн утгыг хуулах                                     3   Базаррагчаа багш
                    Formats              Зөвхөн форматыг хуулах                                  4   Тунгалаг    багш
                    Comments             Тайлбарыг хуулах                                        5   Батсүх      багш
                    Validation
                    All except borders   Хүрээнээс бусдыг хуулах                                 Гэвч Clipboard гэж нэрлэгдэх завсрын санах ойг ашиглахгүйгээр өгөгдлийг шаардлагатай
                    Column widths        Баганын өргөнийг хуулах                                 нүднүүдэд хувилах үйлдлийг хэрхэн гүйцэтгэх талаар тайлбарлах юм. Жишээ нь:
                    None                 Үйлдэл гүйцэтгэхгүй                                     Дээрхи жишээн дээр албан тушаал талбарын өгөгдөл, кредит мөрөнд бичигдэх өгөгдлүүдийг Copy
                    Add                  Нэмэх үйлдлийг хуулах                                   команд ашиглахгүйгээр дэс дараалсан нүднүүдэд дүүргэх командын үр дүнг үзүүллээ. Үүнийг
                    Subtract             Хасах үйлдлийг хуулах                                   ямар командаар гүйцэтгэх тухай тайлбарлавал:
                    Multiply             Үржих үйлдлийг хуулах                                      1. Нүдэнд өгөгдөл оруулна.
                    Divide               Хуваах үйлдийг хуулах                                      2. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно.
                                                                                                    3. Ижил өгөгдөл агуулах нүдүүдийг сонгоно.
Сонгосон нүд устгах                                                                                 4. Edit/Fill/Down командыг сонгоно.

                          Clear командаар нүдэн дэх өгөгдөл болон нүдэнд хийсэн өөрчлөлт         Энэ командыг гүйцэтгэх өөр нэг хялбар арга бол хулганы тусламжтайгаар Fill буюу дүүргэх
                          тайлбарыг устгадаг тухай тайлбарлалаа. Харин сонгосон нүднүүдийг       командыг гүйцэтгэх арга юм. Идэвхитэй нүдний баруун доод өнцөгт байрлах квадрат хэлбэрийн
                          бүхэлд нь хүснэгтээс устгахын тулд Edit цэсний Delete командыг         дүрсийг Fill Handle гэж нэрлэдэг бөгөөд үүнийг бөглөх залуур гэж орчуулан хэрэглэе. Энэ нь
                          сонгоно.                                                               идэвхитэй нүд бүрийн баруун доод өнцөгт хүрээ шугамаас члгарахуйц харагдаж байдаг. Зураг 1.8
                                                                                                                                             Бөглөх залуур
                              1. Устгах гэж буй нүдийг сонгоно.
                              2. Edit/Delete командыг сонгоно.
                              3. Нээгдэх харилцах цонхноос хэрэгтэй тохируулгыг сонгоно.

                                                                                                                                                                 Зураг 1.8
                                                                                                                                                   Fill
    Зураг 1.7

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                       9    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                       10 
Компьютер I                                                               Excel 2007 програм    Компьютер I                                                              Excel 2007 програм 

Хулганы тусламжтайгаар дүүргэх командыг ашиглахдаа:
                                                                                                        Үйлдэл                   Тэмдэглэгээ               Жишээ
   1. Нүдэнд өгөгдөл оруулна. B2 багш                                                                   Зэрэг дэвшүүлэх          ^                         =C3^3
   2. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. Жишээ нь B2 нүдэн дэх багш гэсэн өгөгдөл                            Үржүүлэх                 *                         =C3*C4
   3. Бөглөх залуур дээр хулганы заагчийг аваачна.                                                      Хуваах                   /                         =C3/2
   4. Хулганы заагч нэмэх нэмэх тэмдэгийн дүрстэй цагаан байснаа жижиг хар нэмэх тэмдэг                 Нэмэх                    +                         =C3+C4
      болж хувирна.                                                                                     Хасах                    -                         =C3-C4
   5. Өгөгдлөөр дүүргэх гэж буй чиглэлд хулганы товчлуурыгсуллахгүйгээр чирнэ.                          Хувь                     %                         =20%

Дээрхи үйлдлийг Copy командаар гүйцэтгэхэд ижил үр дүнд хүрэх бөгөөд харин Copy командыг        Харьцуулах операторууд
ашиглаж гүйцэтгэх боломжгүй үйлдлийг Fill командаар гүйцэтгэх боломж байдаг. Аливаа
хүснэгтэд нийтлэг тохиолддог дэс дугаар багананд өгөгдөл оруулахад нүд бүхэнд дугаар оруулах            Үйлдэл                   Тэмдэглэгээ               Жишээ
ажлыг хөнгөвчлөх үйлдлийг Fill командаар хялбархан гүйцэтгэж болно. Үүний тулд:                         Тэнцүү                   =                         A1=B1
                                                                                                        Их                       >                         A1>B1
   1. Дараалан дугаарлах баганын эхний нүдэнд 1 утга оруулна. Хоёр дахь нүдэнд 2 утга
                                                                                                        Бага                     <                         A1<B1
      оруулна.
                                                                                                        Их буюу тэнцүү           >=                        A1>=B1
   2. 1 ба 2 утга агуулж буй нүдийг бүхэлд нь сонгоно.
                                                                                                        Бага буюу тэнцүү         <=                        A1<=B1
   3. Сонгогдсон хоёр нүдний хувьд бөглөх залуур дээр хулганы заагчийг аваачиж доош нь
                                                                                                        Тэнцүү биш               <>                        A1<>B1
      чирнэ.
   4. Баганын дугаарлах тоо гүйцэхэд хулганы товчлуурыг суллана. Зураг 1.9
                                                                                                Хүснэгтэнд тооцоо хийхэд анхаарах зүйлс
Энэ аргаар он сар өдөр, гариг гэх мэт дараалсан утга бүхий өгөгдөл оруулах үйлдийг хялбарчилж      1. Үр дүн гарах нүдэнд = тэмдэг оруулахыг мартаж болохгүй.
болно. Fill командыг багана болон мөрөнд гүйцэтгэх командууд нь:                                   2. Хүснэгтийн нүдэнд тооцоо хийдээ нүдний хаягийг ашиглах.
                                                                                                Хүснэгтэнд тооцоо хийх үйлдлийг жишээгээр тайлбарлавал..
         Down              Доош нь дүүргэх Ctrl + D
         Right             Баруун тийш нь дүүргэх Ctrl + R
         Up                Дээш нь дүүргэх
         Left              Зүүн тийш нь дүүргэх
         Series            Нүдийг цуваа үүсгэж дүүргэх
         Justify
         Across
         WorkSheet




                                                                                                Бараа бүтээгдэхүүний нэг бүрийн үнийг нийт хэмжээгээр үржүүлж нийт үнийн дүнг гаргах хялбар
                                                                                                бодлого бодъё. Үүний тулд:
                                                                                                   1. Хүснэгтийн өгөгдлийг оруулна.
                                                                                                   2. Нийт дүн гаргах F3 нүдийг сонгоно.
                                  Бөглөх залуур                                                    3. = тэмдэг тавина.
                                                                                                   4. D3 нүдийг хулганаар сонгоно.
                                                                                                   5. Үржих үйлдлийн тэмдэгийг тавина.
                                                                                                   6. Нэг бүрийн үнэ байрлах E3 нүдийг сонгоно.
                                                                                                   7. Enter товчлуур дарна. Эсвэл томъёоны мөрөнд байрлах өгөгдлийг дуусгах товчлуур дээр
                                                                                                       дарна.
                                                                                                   8. Бөглөх залуур ашиглан F9 нүд хүртэл өгөгдлийг дүүргэнэ. (Edit/Fill/Down).
                                                                                                Хэрэв хүснэгтэнд тооцоо хийдээ нүдэнд агуулагдах өгөгдлийг ашиглавал Fill команд ашиглах
                                                                                                боломжгүй болох бөгөөд энэ үед хүснэгтийн нүд бүхэнд дүнг бодож гаргах үйлдлийг гүйцэтгэх
                                                                                                болно. Энэ нь танд тооны машин ашигласан нь дээр юм шиг санагдаж болох юм. Харин нүдний
Ажлын хүснэгтэнд тооцоо хийх                                                                    хаяг ашиглавал та хэдэн 10 нэр төрлийн бараа материалын тооцоо, ажилчдын цалин, оюутны дүн
                                                                                                гэх мэт хэмжээний тооцоог нэг нүдэнд тооцоо хийснээр хялбарчилж болно гэдгийг анхаарах
MS Excel программд томъёо ашиглан хүснэгтэд байгаа тоон мэдээллүүд дээр тооцоо хийж болно.      хэрэгтэй.
Томъёо бичихийн өмнө = тэмдэг тавина. Таны бичсэн томъёо томъёоны мөрөнд харагдана.
Томъёонд хэрэглэгдэх математик операторууд

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                     11    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                    12 
Компьютер I                                                              Excel 2007 програм    Компьютер I                                                              Excel 2007 програм 

      Ажлын хавтас болон хуудастай ажиллах
Ажлын хуудсыг хадаглах
Ажлын хуудсыг хадгалах Save командаар тухайн ажлын хуудсанд агуулагдаж байгаа бүх ажлын
хуудсууд ажлын хуудсанд өгсөн нэрийн дор хадглагддаг. Ажлын хавтасыг хадгалах эхний
тохиолдолд Save As харилцах цонх нээгдэх бөгөөд тухайн ажлын хавтасны нэр, байрлал, төрлийг
сонгож болно.




                                                                          Зураг 2.1
                 Save in           Хадгалах байрлалыг зааж өгнө
                 File name         Хавтасны нэрийг өгнө                                                                        Зураг 2.2
                 Save as type      Хадгалах төрлийг заана                                      Ажлын хуудсанд цаасны захаас авах зайг тохируулах
Ажлын хавтасны нэрийг өөрчилж хадгалах Save As командаар нээгдэх харилцах црнх нь хавтасанд          Margins хавтсанд хүснэгтийн цаасны захаас авах зайг тохируулах бөгөөд хүснэгтийг
нэр өгөөгүй байх үед нээгдэх харилцах цонхтой ижил байна.                                            сонгосон хуудсанд хэвтээ босоо тэнхлэгийн хувьд голлуулж байрлуулах болмжтой.
Ажлын хавтасыг хамгаалах: Ажлын хавтасыг устгах өөрчлөхөөс хамгаалж нээх үед нууц үг                 Horizontally хэвтээ тэнхлэгийн хувьд хүснэгтийг голлуулах
оруулахын тулд Tools/General Options/Save Options цонхны Password to open цонхонд файлыг             Vertically босоо тэнхлэгийн хувьд хүснэгтийг голлуулах
нээх нууц үгийг оруулна. Password to modify цонхонд өөрчлөх нууц үгийг өгнө. Read only
recommended сонголтыг идэвхижүүлж файлыг зөвхөн уншихаар тохируулж болно.                      Үүнээс гадна хүснэгтийн хөл толгойн хэсэгт бичигдэх бичиглэлийн цаасны захаас авах зайг
                                                                                               тохируулдаг.
Ажлын хуудасанд цаасны хэмжээ тохируулах.
                                                                                                                                              Зураг 2.3
Ажлын хуудсанд цаасны хэмжээ тохируулах Page Layout - > Page Setup - >Page командаар
цаасны хэвтээ босоо байдлыг тохируулахаас гадна цаасны хэмжээг тохируулна.                                                                  Ажлдын хуудсанд хөл толгойн бичиглэлийг
                                                                                                                                            тохируулах
         Portrait        Цаасны босоо байрлал
         Landscape       Цаасны хэвтээ байрлал                                                                                              Хүснэгтийн дээд доод хэсэгт бичигдэх бичиглэл
         Paper Size      Цаасны хамжээг тохируулна                                                                                          буюу бидний нэрлэж заншсан хөл толгойн
         Print quality   Хэвлэх чанарыг тохируулж болно                                                                                     бичиглэлийг оруулах үйлдэл MS Word
                                                                                                                                            программд хийгдэх тохируулгаас бага зэрэг
                                                                                                                                            ялгаатай байдаг.

                                                                                                                                            Header болон Footer нүдэнд хүснэгтийн хөл
                                                                                                                                            толгойн хэсэгт оруулах бэлэн өгөгдлийг сонгож
                                                                                                                                            оруулдаг. Харин Custom header custom footer
                                                                                                                                            товчлуурыг дарахад нээгдэх Header8 Footer
                                                                                                                                            харилцах цонхонд хэрэглэгчийн зүгээс оруулах
                                                                                                                                            хөл толгойн бичиглэлийг бичдэг.


                                                                                                Left section               Хүснэгийн зүүн хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах
                                                                                                Center section             Хүснэгтийн дунд хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах
                                                                                                Right Section              Хүснэгтийн баруун хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах


Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                    13    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                    14 
Компьютер I                                                              Excel 2007 програм    Компьютер I                                                               Excel 2007 програм 

                                                                                                                     Сонголт                                 Үүрэг
                                                                                                        Print Area                        Хэвлэх мужийг тодорхойлно.
                                                                                                        Print                             Хэвлэх зүйлийг заана.
                                                                                                                Gridlines                 Шугам
                                                                                                                Draft Quality             Ноорог байдлаар хэвлэнэ.
                                                                                                                Black and White           Хар цагаанаар хэвлэнэ.
                                                                                                        Row and Column Heading            Мөр баганы толгойн хэсэг
                                                                                                        Print Titles                      Хэвлэх хэсгийн гарчиг
                                Зураг 2.4                                                               Rows to Repeat at Top             Хуудас бүрийн дээр хэьлэгдэх мөр
                                                                                                        Columns to Repear at Left         Хуудас бүрийн зүүн талд хэвлэгдэх мөр
                                                                                                        Page Order                        Хуудсыг хэвлэх дараалал
                                                                                                                Down then Across          Доошоо тэгээд хажуу тийшээ
                                                                                                                Across then Down          Хажуу тийшээ тэгээд доошоо
                                                                                               Хэвлэх мужийг арилгах
                                                                                                  1. File цэснээс Page Setup командыг сонгоод Sheet хэсгийг идэвхижүүлнэ.
                                                                                                  2. Print Area хэсгийн ард байгаа нүдний нэрийг арилгана. Эсвэл File цэсний Print Area
                                                                                                     командын Clear Print Area сонгоно.

                                                                                               Ажлын хуудсыг хэвлэх

                                                                                               Ажлын хуудсыг хэвлэх үйлдэл MS Word программыг ашиглаж боловсруулсан баримтыг хэвлэх
                                                                                               бидний мэдэх болсон командтай ижил байна.Харин нэмэлт тохируулгуудын тайлбарыг орууллаа.
                                                                                               Ажлын нэг хуудсанд бидний хэрэглэдэг А4 цаасны хэмжээгээр боловсруулсан хүснэгт бүхий
                                                                            Зураг 2.5          мэдээлэл хэдийг ч үүсгэж болох бөгөөд эхлээд аль хуудсыг хэвлэхийг File/Page Setup/Sheet
                                                                                               хавтасны Page Order бүлэгт зааж өгнө.ыы

      Ажлын хуудасны хэвлэгдэх мужийг тодорхойлох                                                               All                Бүх ажлын хуудсыг хэвлэх.
                                                                                                                Pages              Хуудасны дугаарыг зааж өгч хэвлэнэ.
Хүснэгтийг бүхлээр нь болон хэсэгчилэн хэвлэх болно. Хэсэгчлэн хэвлэхдээ хэвлэх мужаа                           Selection          Сонгосон хэсгийг хэвлэнэ.
тодорхойлох шаардлагатай. Үүний дулд:                                                                           Active sheet(s)    Идэвхитэй хуудсыг хэвлэх.
   1. Хэвлэх мужаа (хулганаар чирж) тэмдэглэнэ.                                                                 Entire workbook    Ажлын хуудсыг бүхэлд нь хэвлэх.
   2. File цэснээс Print Area командын Set Print Area сонгоно. Ингэхэд тэмдэглэсэн хэсгийг
      тойрон тасархай зураас хүрээлсэн байна.
                                                Хэвлэх мужийг тэмдэглэхээсс гадна цонхны
                                                утгыг нь зааж өгч болно. Үүний тулд:
                                                   1. Page Layout -> Page Setup команд
                                                сонгоод Sheet хэсгийг идэвхижүүл.
                                                   2. Print Area хэсэгт хэвлэх муж байрлах
                                                хэсгийн зүүн дээд, баруун доод цонхны утгыг
                                                тавь. Жишээ нь: A1:F20 гэх мэт.
                                                   3. Хэвлэх хязгаараа заагаад OK товч
                                                дарна.                                                                                                                        Зураг 2.7




                                                         Зураг 2.6




                                                                                               Ажлын хуудсыг хуулах болон зөөх
                                                                                                   Ажлын хуудас гэгдэх Sheet - ийг бүхэлд нь хуулах эсвэл бэлэн байгаа ажлын хуудсуудын
                                                                                               өмнө эсвэл хойно мөн өөр ажлын хавтасруу хуулж зөөх үйлдэл гүйцэтгэх шаардлага нилжжд элбэг
Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                    15    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                      16 
Компьютер I                                                                Excel 2007 програм    Компьютер I                                                               Excel 2007 програм 

тохиолддог.Үүнийг Copy , Cut командаар гүйцэтгэхэд нилээд хүндрэлтэй байдаг. Нэгэнт үүсгэсэн
их хэмжээний өгөгдөл бүхий хүснэгтийг дахин дахин хадгалах шаардлага байнга тохиолддог учир      Ажлын хуудасны дэвсгэр өнгийг өөрчлөх
хуулах команд ашиглан ажлын хуудсыг хувилж улмаар өгөгдөл, хэлбэр, томъёо зэргийг дахин              Хүснэгттэй ажиллаж байх үед хүснэгтийн багана мөрийг бусдаас онцгойлж өнгөөр
дахин ашиглах замаар цаг хугацаа хэмнэж ажлаа хөнгөвчлөх боломжтой юм. Үүний тулд                    шаардлага гарах үе байдаг. Үүнийг Drawning object хэрэгсэлийн мөрөөс Fill color командын
идэвхитэй байгаа ажлын хуудсыг хуулах болон зөөх командыг гүйцэтгэнэ.                                хэрэглүүрийн тусламжтайгаар гүйцэтгэж болдог.
     1. Хуулах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно.
     2. Edit/Move or Copy командыг сонгоно.                                                      Ажлын хуудсанд өгөгдлийг хайх, солих
     3. Хуулах ажлын хуудсыг байрлуулах ажлын хавтсыг сонгоно.                                   Ажлын хуудсанд өгөгдөл хайж олох үйлдлийг их хэмжээний өгөгдөл бүхий хүснэгттэй ажиллаж
     4. Өөр ажлын хавтасруу зөөх хэрэггүй бол аль ажлын хуудасны өмнө болон хойно                байх үед олонтаа хэрэглэдэг. Хайлтыг ажлын талбарыг бүхэлд нь хамруулж хийхээс гадна
        байрлуулахыг сонгоно.                                                                    тэмдэглэсэн мужид хийж болно.
     5. Greate a copy сонголтыг идэвхижүүлнэ. Хэрэв зөөх бол энэ сонголт сонгогдоогүй байна.        1. Хайлт хийх мужийг тэмдэглэнэ. (муж тэмдэглээгүй тохиолдолд идэвхитэй ажлын талбарт
                                                                                                        хайлт хийгдэнэ).
                      To Book                 цонхонд ажлын хавтсыг сонгоно.                        2. Home/Find командыг сонгоно.
                      Before Sheet            цонхонд ажлын хуудсыг сонгоно.                        3. Нээгдэх Find харилцах цонхны Find what нүдэнд хайх тэмдэгтүүдийг бичнэ. Search нүдэнд
                      Greate a copy           хуулах бол энэ сонголтыг идэвхижүүлнэ.                    багана эсвэл мөрийн дагуу хайх эсэхийг сонгоно.
                                                                                                    4. Хайлт хийх Find товчлуурыг дарна.
                      Энэ үйлдлийг гүйцэтгэж болох өөр нэг арга бол ажлын хуудсын нэр бүхий      Хайж олсон өгөгдлийг өөр өгөгдлөөр солих бол Replace товчлуурыг дарна.
                      хэсгийг сонгож хулганы баруун талын товчийг дарна.                         Search :               By Rows - мөрийн дагуу хайна.
                      Нээгдэх харилцах цонхоос Move or Copy командыг сонгоно.                                           By Columns - баганын дагуу хайна.
                    Зураг 2.8                                                                    Look in :              Formula - томъёо хайна.
                                                                                                                        Values - тоон утга хайна.
Ажлын хуудсыг устгах                                                                                                    Comments - өгөгдөлд хийсэн тайлбар хайна.
Ашиглахгүй болсон ажлын хуудсыг устгахын тулд Edit цэсний Delete Sheet коиандыг сонгоно.         Match case             - том жижиг үсгийн ялгааг гаргана.
Ажлын хуудсыг устгах уу гэсэн анхааруулга гарахад хэрэв итгэлтэй байвал OK товчлуурыг дарах      Find entire cells only - зөвхөн хоосон нүд хайна.
хэрэгтэй. Энэ үйлдлээр тухайн сонгогдсон ажлын хуудас өгөгдөлтэй эсэхээс үл хамааран ажлын                              Өгөгдөл хайж олоод солих Replace товчлуур дарахад.
хавтаснаас хасагдах болно. Иймд энэ үйлдлийг хийхдээ анхаарал болгоомжтой байх нь чухал юм.      Replace with           - солих өгөгдлийг оруулна.
                                                                                                 Replace                - өгөгдлийг дэс дараалан нэг нэгээр нь сольж команд өгтөл
Ажлын хуудас нэмж оруулах                                                                                               дараагийн .өгөглийг солилгүй хүлээнэ.
MS Excel программын үндсэн ажлын хавтсанд 3 ажлын хуудас байрладаг ба үүнийг бид                 Replace All            - өгөгдлийг бүхэлд нь солиод уг командаас гарна
нэмэгдүүлж болно. Үүний тулд Insert цэсний Worksheet командыг сонгох бөгөөд уг үйлдлийн үр
дүнд идэвхитэй байгаа ажлын хуудасны өмнө Sheet4 буюу бэлэн байгаа ажлын хуудасны дараагын
дугаар бүхий шинэ ажлын хуудас нэмэгддэг.
Ажлын хуудасны нэрийг өөрчлөх
Ажлын хуудасны стандарт нэр болох Sheet1, Sheet2 ... нэрийг хэрэглэгчийн хүссэн нэрээр өөрчлөн
нэрлэх боломжтой. Үүний тулд :
   1. Нэрийг өөрчлөх ажлын хуудсыг сонгоно.
   2. Хулганы баруун товчийг дарж нээгдэх дэд цэснээс Rename командыг сонгоно. Эсвэл Home-
       Cells-Format-Rename Sheet гэж сольж болно.
   3. Нэр бүхий цонхонд курсор анивчих бөгөөд өөрчлөх нэрийг өгнө.

                         Insert                Ажлын хуудас оруулах
                         Delete                Ажлын хуудас устгах
                         Rename                Ажлын хуудасны нэрийг оруулах
                         Move or copy sheet    Ажлын хуудсыг зөөх болон хуулах
                         Select all Sheets     Бүх ажлын хуудсуудыг сонгож идэвхижүүлэх

                                  Зураг 2.9

Ажлын хуудсыг нууцлах
Ажлын хуудсыг нууцлах үйлдэл тухайн хуудсанд уг ажлын хавтастай ажиллах дурын хэрэглэгчээс
мэдээллийг устгах, хуулж авах гэх мэт үйлдэл гүйцэтгэхээс сэргийлэх үед хийгддэг байна.
   1. Нууцлах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно.
   2. Home-Cells-Format/Hide командыг сонгоно. Энэ үйлдлээр тухайн ажлын хуудас ажлын
      хавтасанд харагдахгүй бөгөөд үүнийг Unhide командаар сэргээх боломжтой.

Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                      17    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                     18 
Компьютер I                                                              Excel 2007 програм    Компьютер I                          Excel 2007 програм 

                        §2.2 Хүснэгтийн мөр баганатай ажиллах
      Хүснэгтэнд багана нэмэж оруулах
Хүснэгтэнд багана оруулах даа:
   1. Хүснэгтийн нүдийг идэвхижүүлнэ.
   2. Home-Insert-Insert sheet Columns командыг сонгоно.
Энэ командаар идэвитэй нүдийг агуулж буй баганын өмнө өөрөөр хэлбэл зүүн гар талд багана
нэмэгдэх тул хэрэв хүснэгтийн тодорхой байрлалд багана оруулахыг
хүсвэл шинэ орж ирэх баганын ард байрлах баганнанд байрлах
нүдийг эсвэл баганын хаяг болох үсэг дээр сонгох хэрэгтэйг
анхаараарай.

Хүснэгтэнд мөр нэмж оруулах
   1. Хүснэгтийн аль нэг нүд эсвэл мөрийг бүхэлд нь идэвхижүүлнэ.
   2. Home-Insert-Insert Sheet Rows командыг сонгоно.

Энэ командаар идэвхитэй мөр эсвэл нүдний дээд талд шинээр мөр             Зураг 2.11
нэмэгдэнэ.

Мөрийн өндрийг өөрчлөх
  1. Өндрийг өөрчлөх гэж буй багануудыг сонгоно.
  2. Format/Row/Height командыг сонгоно.
  3. Нээгдэх Row Height харилцах цонхонд мөрийн өөрчлөх                                                                Зураг 2.14
     өндрийг өгнө.
  4. Мөрийн стандарт өндөр нь 12.75 байдаг.
    Auto Fit Мөрийг буцааж стандарт хэмжээнд аваачна.
    Hide     Мөрийг нууцлана.
    Unhide   Нууцалсан мөрийг буцаана.

Баганын өргөнийг өөрчлөх
   1. Өргөнийг нь өөрчлөх гэж буй багануудыг сонгоно.
   2. Home-Cells-Format-Column-Width командыг сонгоно.
   3. Column Width харилцах цонхонд баганын өргөнийг зааж өгнө.
   4. Баганын стандарт өргөн нь 8.43 байна.
     Width              Баганын өргөнийг өөрчлөнө.
     AautoFit Selection Нүдэн дэх өгөгдлийн хэмжээгээр баганын өргөнийг тогтооно.
     Hide               Баганыг нууцлана.
     Unhide             Нууцалсан баганыг сэргээнэ.
     Sstandard Width    Баганыг стандарт 8.43 хэмжээтэй болгоно.

Ажлын хуудасны харах хэлбэрийг тохируулах
      Ажлын хуудсанд төрөл бүрийн хүснэгт боловсруулж график диаграмм байгуулан нилээд
хэмжээний өгөгдөлтэй ажиллах явцад тухайн тохиолдолд сонгож авсан цаасны хэмжээгээр
дэлгэцэнд харуулах үйлдлийг View/Page Break Preview командаар гүйцэтгэнэ. Зураг 2.14 - т уг
командыг ашиглан дэлгэцэнд хуудас хуудсаар тасалж харуулсан байдлыг харуулсан байна. Хуудас
тасалж харуулах горимоос View/Normal командаар гарч хэвийн хэлбэрээр харах горимд орно.
Үүнээс гадна ажлын хуудсыг дэлгэцээр дүүрэн харуулах үйлдлийг View/Full Screen командаар
гүйцэтгэнэ.

                  Close Full Screen товчлуураар эргэж үндсэн харах хэлбэрт орно.
                  View/Zoom командаар ажлын хуудсыг харах хувийг хэрэглэгчээс сонгож харах
                  боломжтой. 25%, 50%, 75%, 100%, 200% хувиар харахаас гадна Costum
цонхонд харах хувийг сонгож оруулж болно.


Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                    19    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                20 
Компьютер I                                                               Excel 2007 програм    Компьютер I                                                                Excel 2007 програм 

                         § 2.3 График диаграммтай ажиллах                                          5. График байгуулах 2 - р алхамд графикт хамруулах утгуудыг өөрчилөх шаардлагатай бол
                                                                                                      Data Range нүдэнд зааж өгдөг. Мөн энэ алхамын Series in сонголт нь графикийн X
      Ажлын хуудсанд график байгуулах                                                                 тэнхлэгт хүснэгтийн мөрийг дүрслэх үү баганыг дүрслэх үү гэдгийг сонгоно. Зураг 3.2.
                                                                                                      Жишээ нь: Доорхи хүснэгтийн
Хүснэгтийн өгөгдлүүдийг ашиглаж график диаграмм зурах нь тэдгээрийн хоорондын холбоог
ойлгомжтой байдлаар дүрсэлж харуулах санй талтай байдаг учраас нилээд өргөн ашиглагддаг.

   1. Хүснэгтийг байгуулна
   2. График байгуулах өгөгдөл бүхий нүднүүдийг тэмдэглэнэ.
   3. Insert/Chart командыг сонгоно. Эсвэл       (chart wizard) командйн хэрэгсэлийг сонгоно.
   4. Графикийн хэлбэрийг сонгоно. Харьцуулах гэж буй өгөгдөлд тохирсон графикийг сонгоод
      Next товчлуурыг дарна. Press and hold View Sample товчлуур дээр хулганы товчлуурыг
      суллахгүйгээр дарж хүснэгтийн өгөгдлүүдээр үүсэх графикийн хэлбэрийг харж болно.
      үүнийг бид график байгуулах 1 - р алхам гэж нэрлэж болно.
                   Standard Types       Графикийн стандарт төрлүүд
              Custom Types              Хэрэглэгдийн төрлүүд
              Data Range                Өгөгдлийн хязгаар
              Series in Rows            Мөр дэх утгаар график зурна                                өгөгдөөр график байгуулах шаардлага гарсан гэвэл X тэнхлэгийн хувьд орнууд бүхий
              Columns                   Багана дахь утгаар график зурна                            өгөгдлийг агуулж буй мөрийг сонгосон байна. Учир нь Row сонголт идэвхитэй байна. Data
              Series                    График зурах тоон утгын цуваа үүсгэнэ                      Range нүдэнд тухайн хүснэгт Sheet 2 буюу 2 - р ажлын хуудасны A1 - с F6 мужийг хамарч
              Add                       Цуваа нэмнэ                                                байгааг дүрсэлсэн байна. Энэ графикаас харвал А баган дахь өгөгдөл буюу сургуулийн нэр
              Remove                    Цуваа хасна                                                тухайн диараммын таних тэмдэг болж орсон байгааг харж болно.
              Name                      Цуваанд өгөх нэр
              Values                    Цуваанд орох тоон утгууд
              Category X axis labels    X тэнхлэгийн утгуудыг заана

График байгуулах 1 - р алхамд хүснэгтийн өгөгдлүүдээс хамаарч өөрөөр хэлбэл тухайн
хүснэгтийн шинж чанараас хамаарч графикийн төрөл сонгох үйлдэл хийгдэнэ гэдгийг анхаарах
хэрэгтэй байдаг.




                                                                                                                                  Зураг 3.2

                                                                                                   6. График зурах 3 - р алхамд графикийн нэр, таних тэмдэг, диаграмм дээрхи өгөгдөл, тэнхлэг
                                                                                                      дээрхи утгуудыг тохируулдаг. Зураг 3.3. Диаграммд нэр өгөх, X, Y тэнхлэгүүдэд нэр өгөх,
                                                                                                      өгөгдлийг тодотгохын тулд диаграммд үзүүлэх торыг дүрслэх, таних тэмдэгийг дүрслэх
                                                                                                      байрлалыг сонгох, диаграммууд дээр дүрслэх тоон утгуудыг дүрслэх, тоон өгөгдөл бүхий
                                                                                                      хүснэгтийг диаграммд равсаргах зэрэг шййрдлагатай сонголтуудыг сонгосны дараа Next
                                                                                                      товчлуурыг дарж дараагийн алхамд шилжинэ. Энэ алхамд хийгдэх сонголтуудыг хүснэгтэд
                                        Зураг 3.1                                                     хавсаргав.


Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                     21    Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун                                                                       22 
Excel
Excel
Excel
Excel
Excel
Excel
Excel

More Related Content

What's hot

электронная таблица
электронная таблицаэлектронная таблица
электронная таблицаmontrucchio
 
11 ms acces_приемы работыt
11 ms acces_приемы работыt11 ms acces_приемы работыt
11 ms acces_приемы работыtEvgeniy Golendyhin
 
Учебное пособие по Ms Excel
Учебное пособие по Ms ExcelУчебное пособие по Ms Excel
Учебное пособие по Ms Excelaleksashka3
 
0012
00120012
0012JIuc
 
понятный самоучитель Excel 2013
понятный самоучитель Excel 2013понятный самоучитель Excel 2013
понятный самоучитель Excel 2013Vlad Morotchenko
 
Technology for tabular information extraction from documents in various formats
Technology for tabular information extraction from documents in various formatsTechnology for tabular information extraction from documents in various formats
Technology for tabular information extraction from documents in various formatsAlexey Shigarov
 
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...ivanov15548
 
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007efwd2ws2qws2qsdw
 
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excelKirrrr123
 
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007efwd2ws2qws2qsdw
 
Microsoft access
Microsoft accessMicrosoft access
Microsoft accessDenoro55
 

What's hot (16)

Word
WordWord
Word
 
электронная таблица
электронная таблицаэлектронная таблица
электронная таблица
 
Microsoft excel 2007
Microsoft excel 2007Microsoft excel 2007
Microsoft excel 2007
 
11 ms acces_приемы работыt
11 ms acces_приемы работыt11 ms acces_приемы работыt
11 ms acces_приемы работыt
 
Учебное пособие по Ms Excel
Учебное пособие по Ms ExcelУчебное пособие по Ms Excel
Учебное пособие по Ms Excel
 
0012
00120012
0012
 
понятный самоучитель Excel 2013
понятный самоучитель Excel 2013понятный самоучитель Excel 2013
понятный самоучитель Excel 2013
 
Technology for tabular information extraction from documents in various formats
Technology for tabular information extraction from documents in various formatsTechnology for tabular information extraction from documents in various formats
Technology for tabular information extraction from documents in various formats
 
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...
399.базы данных описание данных и работа с записями на языке sql в субд ms ac...
 
25
2525
25
 
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007
594.базы данных работа с формами в субд ms access 2007
 
Методичка по ИТвЮД 2017
Методичка по ИТвЮД 2017Методичка по ИТвЮД 2017
Методичка по ИТвЮД 2017
 
Ms office.forms.2k7 1
Ms office.forms.2k7 1Ms office.forms.2k7 1
Ms office.forms.2k7 1
 
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel
14.цикл из пяти уроков информатики в 8 классе табличный процессор excel
 
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007
654.базы данных создание отчетов в субд ms access 2007
 
Microsoft access
Microsoft accessMicrosoft access
Microsoft access
 

Viewers also liked

Хүнсний чанарын баталгаа
Хүнсний чанарын баталгаа Хүнсний чанарын баталгаа
Хүнсний чанарын баталгаа elbegner
 
Hool hadgalalt
Hool hadgalaltHool hadgalalt
Hool hadgalaltCopy Mn
 
томъотой ажиллах 11
томъотой ажиллах 11томъотой ажиллах 11
томъотой ажиллах 11henjii
 
тооцоо, томёолол хийх
тооцоо, томёолол хийхтооцоо, томёолол хийх
тооцоо, томёолол хийхBatbayar Bolormaa
 
Microsoft excel
Microsoft excelMicrosoft excel
Microsoft excelAkhyt
 

Viewers also liked (11)

Iltod4
Iltod4Iltod4
Iltod4
 
Iltgel
IltgelIltgel
Iltgel
 
France Ppt
France PptFrance Ppt
France Ppt
 
Хүнсний чанарын баталгаа
Хүнсний чанарын баталгаа Хүнсний чанарын баталгаа
Хүнсний чанарын баталгаа
 
OSDOC 2010 Welcome
OSDOC 2010 WelcomeOSDOC 2010 Welcome
OSDOC 2010 Welcome
 
Hool hadgalalt
Hool hadgalaltHool hadgalalt
Hool hadgalalt
 
томъотой ажиллах 11
томъотой ажиллах 11томъотой ажиллах 11
томъотой ажиллах 11
 
тооцоо, томёолол хийх
тооцоо, томёолол хийхтооцоо, томёолол хийх
тооцоо, томёолол хийх
 
Excel Lesson
Excel  LessonExcel  Lesson
Excel Lesson
 
Microsoft excel
Microsoft excelMicrosoft excel
Microsoft excel
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 

Similar to Excel

593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике
593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике
593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономикеivanov1566353422
 
Microsoft excel
Microsoft excelMicrosoft excel
Microsoft excelDenoro55
 
Microsoft Office 2007 для пользователя.
Microsoft Office 2007 для пользователя.Microsoft Office 2007 для пользователя.
Microsoft Office 2007 для пользователя.StAlKeRoV
 
методические указания к выполнению лабораторных работ в Excel
методические указания к выполнению лабораторных работ в Excelметодические указания к выполнению лабораторных работ в Excel
методические указания к выполнению лабораторных работ в ExcelMKoryakina
 
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...ivanov1566353422
 
макросы
макросымакросы
макросыTatyana
 
г9нпигоьлбд
г9нпигоьлбдг9нпигоьлбд
г9нпигоьлбдstudentka2015
 
создание таблиц в Ms access
создание таблиц в Ms accessсоздание таблиц в Ms access
создание таблиц в Ms accesschiz123
 
Microsoft word
Microsoft wordMicrosoft word
Microsoft wordDenoro55
 
Microsoft excel 2007.odp
Microsoft excel 2007.odpMicrosoft excel 2007.odp
Microsoft excel 2007.odpDavaa Jagaa
 
работа в программе Excel
работа в программе Excelработа в программе Excel
работа в программе Excelannuschka
 
работа андроновой
работа андроновойработа андроновой
работа андроновойandrira63
 
Электронные таблицы
Электронные таблицыЭлектронные таблицы
Электронные таблицыAndrey Dolinin
 

Similar to Excel (20)

593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике
593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике
593.табличный процессор ms excel основы работы и применения в экономике
 
Microsoft excel
Microsoft excelMicrosoft excel
Microsoft excel
 
Microsoft Office 2007 для пользователя.
Microsoft Office 2007 для пользователя.Microsoft Office 2007 для пользователя.
Microsoft Office 2007 для пользователя.
 
методические указания к выполнению лабораторных работ в Excel
методические указания к выполнению лабораторных работ в Excelметодические указания к выполнению лабораторных работ в Excel
методические указания к выполнению лабораторных работ в Excel
 
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...
708.методическое пособие по дисциплине «информатика» ч3 работа с microsoft of...
 
макросы
макросымакросы
макросы
 
Excel13
Excel13Excel13
Excel13
 
Занятие 1 Представление Excel
Занятие 1 Представление ExcelЗанятие 1 Представление Excel
Занятие 1 Представление Excel
 
электронная таблица
электронная таблицаэлектронная таблица
электронная таблица
 
г9нпигоьлбд
г9нпигоьлбдг9нпигоьлбд
г9нпигоьлбд
 
149
149149
149
 
Лекция 9
Лекция 9Лекция 9
Лекция 9
 
Excel01
Excel01Excel01
Excel01
 
создание таблиц в Ms access
создание таблиц в Ms accessсоздание таблиц в Ms access
создание таблиц в Ms access
 
Microsoft word
Microsoft wordMicrosoft word
Microsoft word
 
Microsoft excel 2007.odp
Microsoft excel 2007.odpMicrosoft excel 2007.odp
Microsoft excel 2007.odp
 
38
3838
38
 
работа в программе Excel
работа в программе Excelработа в программе Excel
работа в программе Excel
 
работа андроновой
работа андроновойработа андроновой
работа андроновой
 
Электронные таблицы
Электронные таблицыЭлектронные таблицы
Электронные таблицы
 

Excel

  • 1. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  §2.1 MS Excel программын үндсэн ойлголтууд  Хэвлэгдэх мужийг тогтоож өгч болно. Их хэмжээний хүснэгттэй ажиллаж байх үед хэвлэгдэх шаардлагтай мэдээлийг тодорхойлж, хэвлэх үйдлийг шууд гүйцэтгэснээр зарим MS Excel хүснэгтэн мээдэлэл боловсруулах хэргэлээний программын тухай товч нэг тохируулга хийхээс таныг чөлөөлж өгдөг. танилцуулга  Нэг файлд хадгалагдах ялгаатай хүснэгтүүдийн тоог нэмж хасаж, нэрийг өөрчилж болно. MS Excel программ нь хүснэгтэн мээдэлэл боловсруулах, хүснэгтэнд тооцоо хийх, эдийн засаг,  Хүснэгтүүдийг нэгтгэж хураангуйлан эмхтгэсэн хүснэгт үүсгэж болно. статистикийн болон инженерийн тооцоонд хэрэглэгдэх төрөл бүрийн функцүүдийг ашиглан  Төрөл бүрийн график диаграмм зурах, диаграммыг сольж өөрчилж засвар оруулах замаар боловсруулалт хийх, хүснэгтийн өгөгдлүүдээр график, диаграмм байгуулах гэх мэт үйлдлийг хүснэгтэн дэх өгөгдлийг ойлгомжтойгоор дүрсэлж үзүүлэх боломжтой. гүйцэтгэх боломжоор хангагдсан асар том электрон хүснэгтүүд бүхий хэрэглээний программ юм. MS Excel программ нь 255 багана 65636 мөр бүхий үндсэн 3 ажлын хуудастай бөгөөд эдгээр MS Excel программын ажиллагааг эхлүүлэх, үндсэн дэлгэцтэй танилцах хуудсуудад хоорондоо хамааралгүй хүснэгтүүд үүсгэж нэг файл байдлаар хадгалах боломжтой байдаг. 4.1. MS Excel программыг эхлүүэх MS Word программаас ялгагдах ялгаа, онцлого, давуу талууд MS Excel программыг хэд хэдэн аргаар эхлүүлэх боломжтой. MS Excel программын MS Word программаас ялгагдах ялгаа Арга 1: MS Word MS Excel 1.Start товчлуур дээр дарна 2.Нээгдэх Windows жагсаалтаас Programs-ийг сонгоно 1. Хэрэглэгчийн сонгосон цаасны хэмжээ 255 багана 65536 мөр бүхий их хэмжээний 3.Нээгдэх жагсаалтаас Microsoft Excel гэсэн уг программын нэрийг сонгоно. (Microsoft бүхийбаримт боловсруулах талбартай хүснэгт боловсруулах ажлын талбартай Office дэд цэсийг сонгож Microsoft Excel программ руу орох тохиолдол байдаг) 2. Боловсруулж буй баримтыг нэг файлд нэг Хүснэгт боловсруулахдаа нэр бүхий нэг файлд Арга 2: нэрээр хадгалах бөгөөд баримтан дахь хэд хэдэн ялгаатай хүснэгтүүдийг үүсгэж Desktop дээрхи MS Excel программын Icon (уг прогрөммын дүрс зураг) сонгож ялгаатай бүлэг, дэд бүлгүүд нь хуудасны хадгалах боломжтой. Sheet1, Sheet2 гэх мэт хулганаар хоёр дарна дугаараар тодорхойлогдоно 3. Баримт бичигтэй ажиллах ажиллагааг Хүснэтэн мэдээлэлтэй ажиллах боломжоор хөнгөвчилөх, захидал илтгэл, тайлан гаргах илүү хангагдсан, нүдэн дэх өгөгдөлтэй гэх мэт баримт боловсруулахад бэлэн завар ажиллах, нүсэр бодолтуудыг хөнгөвчилөх ашиглах боломжуудаар хангагдсан байдаг боломжуудар хагагдсан байдаг Арга 3: MS Office программын Toolbar - аас MS Excel программыг төлөөлөх дүрсийг сонгож нэг удаа дарна. 4. Параграф буюу баримтын их бие, дэд бүлэг, Хүснэгтүүдийн нүд, мөр, багананд хийх зүйлтэй ажиллах командуудтай үйлдлүүдийг гүйцэтгэх командуудтай Арга 4: MS Excel программыг ашиглан боловсруулсан файлыг сонгож хулганаар хоёр даралт 5. Хэрэглэгч хадгалах файлдаа нэр өгөөгүй MS Excel программыг ашиглаж байхдаа нэр хийнэ. Үүнийг Start цэсний Documents сонголтоор сонгох дэд цэснээс эсвэл Windows тохиолдолд MS Word программ автоматаар өгөлгүй хадагласан файл Book1 гэх мэт нэрээр Explorer программыг ашиглан шаардлагтай хавтаснаас уг программыг ашиглан Doc1, Doc2 гэх мэт нэрээр хадгалдаг хадгалагдана боловсруулсан файлыг сонгож болох юм. MS Excel программ нь хүснэгтэн мэдээлэлтэй ажиллахад зориулагдаж зохиогдсон болохоор аль Эдгээр аргуудын аль нэгийг хэрэглэж MS Excel программын ажиллагааг эхлүүлэх бөгөөд Short болохоор хүснэгтэнд хийгдэж болох үйлдлүүдийг хялбар дөхөм замаар цаг хугацаа бага зарцуулж Cut, Icon буюу тухайн программыг дүрслэх дүрс зураг аль аль нь байхгүй мөн Programs цэсэнд уг гүйцэтгэхэд илүү анхаарсан байдаг ба хэрэв хэрэглэгч тухайн программыг өөийн байнга программын нэр байхгүй тохиолдолд Run, Find команд хэрэглэх тохиолдол гардаг. хэрэглэдэг үйлдэлд тохируулан өөрчлөх шаардлага гарвал программчлалын хэлийг ашиглаж болох юм. 4.2. MS Excel программын үндсэн дэлгэц MS Excel программын боломжууд MS Excel Программын үндсэн дэлгэцэнд багтах зарим нэгг элементүүдийг товч тайлбарлавал: Ажлын хуудасны нэрийн зурвас -MS Excel Book1 нэр бүхий дэлгэцийн дээд хэсэгт байрлах мөр Ажлын хавтас - MS Excel Программын үндсэн файл буюу Book  Хүснэгтийн нүдэнд төрөл бүрийн форматын өөрчлөлт хийх боломжтой. Текстийг хэвтээ Ажлын хуудас - хүснэгт боловсруулах дэлгэц буюу Sheet1 босоогоор бичиж болохоос гадна хэдэн градусын налуугаар бичихийг тохируулж өгч Цэсийн мөр - Menu Bar (File, Edit,...,Help) цэс байрлах мөр болно. Хэргсэлийн мөр - Toolbar буюу командын хэрэглүүрийг агуулж буй мөр  Хүснэгтэнд хүссэн функцээ ашиглан тооцоо хийж болно. Функц, томъёо ашиглан бодолт Томъёоны мөр - Formula Bar = тэмдэгийн ард байрлах нүдэнд оруулсан мэдээлэл, томъёог хийсэн бол тухайн нүдэн дэх бодолтыг бусад нүдэнд давтан гүйцэтгэхгүйгээр хуулж болно. харуулах мөр  Хэрэглэгчийн цуваа үүсгэж хүснэгтийн нүднүүдийг хүссэн утгаар дүүргэж болно. Багана - Column: A, B, C гэх мэт нэрлэгдэх 256 багана  Өгөгдлийг хуулахдаа тоон утга, томъёо, хэлбэр загвар гэх мэт сонгосон объектийг хуулж Мөр - Row: 1, 2, 3,... гэх мэт дугаарлагдах 65536 мөр болно. Нүд - Cell: идэвхитэй нүд буюу курсор байрлах хэсэг  Өгөгдлийг эрэмблэх, хэрэгтэй мэдээллээ шүүж хэруулах, ялгаатай мөрүүдийн хувьд дэд Босоо чиглэлд гүйлгэх шугам - Vertical Scroll Bar] нийлбэр олох боломжтой. Хэвтээ чиглэлд гүйлгэх шугам - Horizontal Scroll Bar Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 1  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 2 
  • 2. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  MS Excel программын үндсэн дэлгцэнд MS Word программынхтай төстэй зүйл нилээд байдаг. хуудаснуудыг агуулах учраас энэхүү нэр нь түүнтэй утгаараа дүйж байгаа юм. Өөрөөр Ялгаатай зүйл нь гэвэл англи цагаан толгойн үсгээр нэрлэсэн багана бүхий мөрөөс бүтсэн хэлбэл тухайн программыг ашиглан хэд хэдэн хуудас бүхий нэг ажлын хавтсанд асар хүснэгтийн тор бүхий дэлгэц нээгдэнэ. хэмжээний мэдээллийг агуулж болох юм. Нэг ажлын хавтас нь дотроо 3 ажлын хуудас агуулах бөгөөд үүнийг бид нэмж болно. Үсгийн фонд Томъёоны мөр  WORKSHEET Энэ нь хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулж эхлэх талбай бөгөөд үүнийг бид Хэрэгсэлийн мөр ажлын хуудас гэж ярьдаг. Нэг ажлдын хуудас нь 255 мөр 65536 багана бүхий хүснэгтээс Идэвхитэй бүтэх бөгөөд нэг ажлын хавтсанд 3 ажлын хуудас байдаг бөгөөд үүнийг нэмэгдүүлж болно. Цэсний мөр  CELL энэ өгөгдөл оруулах идэвхитэй нүд юм. Идэвхитэй нүдийг баганыг нэрлэх үсэг, мөрийг дугаарлах тоог оролцуулан нэрлэх бөгөөд нүдний хаягаар тухайн тохиолдолд ямар нүд идэвхитэй байгааг мэдэх боломжтой.  RANGE бүлэг нүднүүдийг бид муж гэж нэрлэнэ. Нэгээс илүү нүднүүд сонгож үйлдэл хийх тохиолдолд бид цаашидаа энэ нэр томъёог хэрэглэх болно. Хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулж байх үед MS Word программыг ашиглаж баримт бичигтэй ажиллаж байх үед ашиглаж байсан зарим нэг ойлголтыг MS Excel программын орчинтой адилтгаж болохгүй тохиолдлууд байдгийг анхаарах хэрэгтэй. Үүнд: Баганын хаяг Идэвхитэй нүд MS Word MS Excel 1.Текст мэдээлэл боловсруулж байхад мөр Нүдэнд өгөгдөл оруулж байх үед тухайн дуусаагүй үед Enter товчлуур дардаггүй. өгөгдөл нэг нүдэнд байх шаардлагатай бол Шаардлагатай үед Enter товчлуурыг дарах Enter товчлуур дарахгүйгээр өгөгдлийг Vertical Scroll Bar бөгөөд энэ үед үүсэх догол мөрийг оруулдаг. Хэрэв Enter товчлуур дарах бол энэ параграф гэж нэрлэдэг. нь өөр нүдний өгөгдөл болж хувирдаг. Мөрийн дугаар 2.Баримт бичиг боловсруулж эхлэх үед Хүснэгтийн нүд бүхэнд нэг ижил фонд үсгийн фондыг сонгосон бол хэрэглэгч өөр үйлчилдэг учир хэрэв та өгөгдөл оруулахаар Horizontal Scroll Bar фонд сонгох хүртэл энэ нь хэвээр зэхэж буй нүднүүдэд хэрэглэх гэж буй фондыг хадаглагддаг. сонгож идэвхижүүлээгүй бол нүд бүхэнд энэ үйлдлийг давтан гүйцэтгэх болдог. 3.Баримт бичиг оруулж эхлэх эхлэлийг заасан Багана мөрийн огтлол дээрхи нэг нүд курсор анивиж байдаг. сонгогдсон байдаг. Өгөгдөл оруулах идэвхитэй нүдний хаяг нь нэг ёсны курсор байгаа газрыг зааж байдаг. Ажлын хуудас Дээрхи харьцуулалтаас хүснэгтийн нүдэнд өгөгдөл оруулах нь текст мээдэлэл боловсруулж байх Зураг 1.1 үеийн мөрийн тухай ойлголтой ижил утгатай байгааг анхаарвал зүйтэй. Жишээгээр тайлбарлавал: MS Excel программын хүснэгтийн нэг нүдэнд нилээд хэмжээний өгөгдөл оруулахад уг өгөгдөл нүдэндээ багтахгүй байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. Өгөгдөл дараагийн баганын араар орж эхлэнэ. Зураг 1.1-т үзүүллээ. Мөн Excel программд хэрэглэгдэх зарим нэг болон командын Энэ үед та шинэ мөр рүү шилжих товчлуур дарах хэрэггүй, өгөгдлийг оруулж дууссаны дараа хэрэглүүрүүдийг анзаарч болно. түүнийг уг нүдэнд багтаах үүрэгтэй тохируулга хийх хэрэггүй. Нүдэнд өгөгдөл оруулж дуусаагүй үед тухайн нүдэнд курсор анивчсаар байх ба энэ үед Хүснэгт боловсруулж эхлэх үед анхаарах зүйлс: зарим нэгэн үйлдлийг гүйцэтгэх боломжгүй байдгийг анхаарах хэрэгтэй.  Хүснэгтийг дүрсэлж байгаа тор нь хэвлэгдэж гардаггүй. Иймд торыг хэвлэж гаргахыг хүсвэл түүнийг хүрээлэх хэрэгтэй. Хүснэгтийн нүдэн дэх өгөгдөлтэй ажиллах  Мөрийг дугаарлаж байгаа тоог дэс дугаар баганын оронд ашиглах гэж оролдох хэрэггүй. Энэ нь мөрийг нэрлэж буй нэр юм. Нүднүүдийг сонгож идэвхжүүлэх  Хүснэгтийн нүд бүр нь Excel программд зориулагдсан стандарт фондоор тохируулагдсан байдаг. Энэ үед өөр фонд ашиглахыг хүсвэл хүснэгт үүсгэх мужийг тэмдэглэж тухайн 1. Хулганы чирэх даралтаар нүднүүдийг дэс дараалан идэвхижүүлнэ. фондоор тохируулж сонгох хэрэгтэй. Энэ нь таныг нүд бүхэнд стандарт фондыг солих 2. Shift товчлуурыг компьютерийн гар дээрхи дээш, доош, баруун, зүүн тийш заасан сум ажлаас чөлөөлөх юм. бүхий товчлууртай дарснаар идэвхитэй байгаа нүднээс сумны чиглэлийн дагуух нүднүүдийг сонгож болдог. MS Excel программыг ашиглах үед зарим нэг томъёотой танилцах шаардлага зайлшгүй гардаг. 3. Идэвхитэй байгаа нүднээс аль нэг чиглэлд дэс дараалсан хэдэн нүд сонгох өөр арга бол Үүнд: Shift товчлуурыг хулганы товчлууртай хамт дарах арга юм. 4. Нүднүүдийг түүвэрлэж сонгохдоо Ctrl товчлуурыг дарсаар сонгохыг хүсч буй дараалсан  WORKBOOK үүнийг бид ажлын хавтас гэж тайлбарлах болно. Ажлын ном гэх орчуулгатай бус нүднүүд дээр дэс дараалан хулганы товчлуурыг ашиглан сонгоно. энэ үгийг Excel программ ашиглан үүсгэсэн файл гэж ойлгох бөгөөд дотроо ажлын Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 3  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 4 
  • 3. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  5. Хүснэгтийг хуудас дараалан сонгохыг хүсвэл Shift товчлуурыг Page Up эсвэл Page Down Horizontal – хэвтээ тэнхлэгийн хувьд дараахь тохируулгыг гүйцэтгэнэ. товчлууртай хамт дарж бүтэн хуудас дээш эсвэл доош сонгож идэвхижүүлж болно. 6. Багана мөрийг бүхэлд нь сонгох бол баганыг нэрлэсэн үсэг болон мөрийг дугаарласан тоон General өгөгдлийг ердийн байдлаар байрлуулах дээр хулганаар нэг дарна. Left өгөгдлийг нүдний зүүн талд зэрэгцүүлэх Нүдэнд өгөгдөл оруулах Center өгөгдлийг нүдний голд байрлуулах Өгөгдөл оруулж буй идэвхитэй нүдний хаяг байрлах цонхны баруун талд тухайн нүдэнд орж буй Right өгөгдлийг нүдний баруун талд зэрэгцүүлэх өгөгдлийг бүрэн хэмжээгээр нь харуулж байдаг томъёоны мөр (Formula Bar) байрладаг. Нүдэнд өгөгдөл оруулах болон томъёо тооцоо хийж эхлэх үед доорхи товчнууд бэлэн болдог. Энэ нь Fill өгөгдлөөр нүдийг дүүргэх нүдэнд өгөгдөл оруулах үйлдлийг хүчингүй болгох, дуусгах, үргэлжлүүлэх үйлдлүүдийг Justify өгөгдлийг нүдний хоёр талд зэрэгцүүлэх гүйцэтгэнэ. Center acroos өгөгдлийг сонгосон нүднүүдийн хувьд selection голлуулах Vertical - босоо тэнхлэгийн хувьд дараах тхируулгыг гүйцэтгэнэ. Top өгөгдлийг нүдний дээд талд зэрэгцүүлнэ Center өгөгдлийг нүдний голд зэрэгцүүлнэ Bottom өгөгдлийг нүдний ёроолд зэрэгцүүлнэ Justify өгөгдлийг нүдний дээд доод талд шахаж зэрэгцүүлнэ Өгөгдөл оруулах үйлдлийг үргэлжлүүлэх Нүдэнд оруулж буй өгөгдлийг өгөгдлийн Оруулж буй өгөгдлийг дуусгах төрлөөр зааж өгөх үйлдлийг Оруулж буй өгөгдлийг хүчингүй болгох Format/Cells/Number командаар гүйцэтгэнэ. Өөрөөр хэлбэл тухайн нүдэнд Нүдэнд өгөгдлийг байрлуулах аргууд зөвхөн тоон өгөгдөл оруулах, текст өгөгдөл оруулах, гэх мэтээр тохируулж Нүдэнд өгөгдлийг байрлуулахдаа хэвтээ босоо гэх мэт байрлалыг сонгож болохоос гадна налуу болох юм. Үүнд: байрлуулах өнцгийг зааж өгч болно. Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээгээр байрлуулах, нүдийг еранхий өгөгдөл, тоо, мөнгө, санхүү, он хүрээлэх, нүдэнд өгөгдөл бичигдэх хэлбэрийг тохируулах, үсгийн фонд сонгох гэх мэт олон сар өдөр, цаг хугацаа, процент, энгийн үйлдийг Format цэсний Cells командаар гүйцэтгэдэг. бутархай, шинжлэх ухааны холбогдолтой Хүснэгтийн нүдэнд өгөгдлийг төрөл бүрийн өнцгөөр байрлуулахдаа: өгөгдөл, текст гэх мэт тохируулгуудыг 1. Format/Cells/Alignment сонгож болно. командыг сонгоно. 2. Orientation бүлэгт градусыг зааж өгөх ба эсвэл хулганы тусламжтайгаар Text үгийн Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээгээр байрлуулах налуу байх хэлбэрийг зааж өгнө. Зураг 1.2 Нүдэнд өгөгдлийг олон эгнээ байрлуулахын тулд Enter товчлуур дарж дараагийн эгнээнд орж Degree - Нүдэнд текстийн бичигдэх болохгүй. Энэ нь нэг нүдний өгөгдлийг хоёр болон түүнээс дээш хамааралгүй нүднүүдэд өнцгийг зааж өгч болно. хувааж өгөгдлийг хэлбэр загварт оруулах боломжгүй болгоход хүргэдэг том алдаа юм. Тэгвэл Энэ харилцах цонхонд дээрхээс гадна хэд нүдэнд өгөгдлийг нүдэнд олон эгнээгээр бичихдээ: хэдэн тохируулага хийж болдог. Үүнд: 1. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. Хэрэв өгөгдөл оруулж байх үед энэ үйлдлийг Text alignment бүлэгт хүснэгтийн нүдэнд гүйцэтгэхийг хүсвэл заавал өгөгдөл оруулах үйлдлийг дуусгасан байх шаардлагатай. өгөгдлийг аль талд нь зэрэгцүүлэхийг 2. Format/Cells/Alignment/Wrap text буюу текстийг хугалах командыг сонгоно. Зураг1.2 тодорхойлж өгдөг. Жишээ нь: Horizontal - Хэрэв нүдэнд курсор анивчиж байвал өөрөөр хэлбэл өгөгдөл оруулах үйлдлийг хэвтээ тэнхлэгийн хувьд, Vertical - босоо дуусгаагүй бол Format цэсний Cells командаар зөвхөн үсгийн фонд сонгох цонх тэнхлэгийн хувьд өгөгдлийг голд нь нээгдэнэ. баруун, зүүн, дээд, доод талд нь 3. Командыг гүйцэтгэх OK товчлуур дарна. байрлуулах тохируулга хийнэ. Зураг 1.2 Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 5  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 6 
  • 4. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  Баганын хэмжээгээр өгөгдлийг агшаах Энэ үйлдлийн тусламжтайгаар баганын хэмжээг багасгахад нүдэн дэх өгөгдөл багасана. Өөрөөр хэлбэл нүдэнд бичигдсэн өгөгдлийн үсгийн хэмжээ багасах замаар тухайн өгөгдөл хэмжээг нь багасгасан багананд бүтнээрээ баштана гэсэн үг 1. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. 2. Баганын хэмжээг багасгана. 3. Format/Cells/Alignment/Shrink to fit командыгсонгоно. Microsoft Зураг 1.4 Microsoft Excel Excel Нүднүүдийг нэгтгэх Хүснэгтийн нүднүүдийг нэгтгэхдээ: 1. Нгэтгэх гэж буй нүднүүдийг сонгоно. 2. Format/Cells/Alignment/Merge Cells командыг сонгоно. Жишээ нь: Үнэ Үнэ Нүдэн дэх өгөгдлийг хуулах ба зөөх Нэг бүрийн Нийт үнэ Нэг бүрийн Нийт үнэ Хүснэгтийн өгөгдлийг нэг нүднээс нөгөө нүдэнд болон ажлын хавтаснаас хавтасанд ажлын үнэ үнэ хуудаснаас хуудсанд хуулах, зөөх үйлдэл олонтоо тааралддаг. Энэ үйлдлийг бидний мэдэх болсон Copy, Cut, Paste командуудаар гүйцэтгэнэ. Үүний тулд: Нэгдүгээр арга: Цэсний мөрөнд байрлах нүдийг сонгоно. Хүснэгтэнд үсгийн фонд сонгох 1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно. 2 Edit/Copy командыг сонгоно. 1. Фонд солих гэж буй нүднүүдийг сонгоно. 3 Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно. 2. Хэрэгсэлийн мөрнөөс үсгийн фонт сонгох цонх ашиглах эсвэл Format/Cells/Font 4 Edit/Paste командыг сонгоно. командыг сонгоно. Хоёрдугаар арга: 1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно. Хүснэгтийг хүрээлэх шугамын төрөл, хэлбэр сонгох 2 Хэрэгсэлийн мөрнөөс Copy командын хэрэглүүрийг сонгоно. Хэрэгсэлийн мөрнөөс хүснэгтий хүрээлэх 3 Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно. Хүрээний хэлбэр сонгох командыг 4 Хэрэгслийн мөрнөөс paste командын хэрэглүүрийг сонгоно. Хэрэглүүрийг сонгоно. Гуравдугаар арга Нээгдэх хүрээний хэлбэр бүхий цэснээс 1. Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно. Шаардлагатай хэлбэрийг сонгоно. 2. Компьютерийн гар дээрээс Ctrl + C товчлууруудыг дарна. Хүснэгтийг хүрээлэх өөр нэг арга бол: 3. Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно. 1 Хүрээлэх нүднүүдийг сонгоно. 4. Комьютерийн гар дээрээс Ctrl+ V товчлууруудыг дарна. 2 Format/ Cells/Border хавтсыг сонгоно Дөрөвдүгээр арга 3 Line бүлгээс шардлагатай хүрээний төрлийг Border бүлгээо нүдний аль хэсгээр хүрээлэхийг 1 Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно. сонгоод Ok дарна .Мөн хүрээний өнгийг Color нүдэнд сонгож 2 Хулганы барун товчийг дарж нээгдэх харилцах цонхны Copy болно. Командыг сонгоно. Командын хэрэглүүрийг ашиглаж хүснэгтийг хүрээлхэнэ илүү хялбар боловч нүдийг диагнал 3 Өгөгдөл байрлулах нүдийг сонгно. хэлбэрээр хүрээлэх командын хэрэглүүр байдаггүй болохоор 1.3 - рт үзүүлсэн цонхтой ашиглаж 4 Хулганы баруун товчийг дарж нээгдэх харилцах цонхны Copy энэ хэлбэрийг үүсгэнэ . Үүнээс гадна Style цонхонд хүснэгтийг хүрээлэх шугамын төрлийг Командыг сонгоно. сонгоно. Нүдэнд дэх өгөгдлийг тодорхой зорилготойгоор хуулах Нүдэнд өгөгдлийг хуулах болон зөөх үйлдлийг гүйцэтгэхдээ тодорхой сонголт ашиглаж сонгосон өгөгдлөөс өөрт хэрэгтэй тодорхой хэсгийг хуулах боломж MS Excel программд байдаг .Энэ нь өгөгдөл бүхий нүдийг хуулж сонгосон байрлалд тавихдаа тоон утгыг , томъёог хэлбэр загварыг гэх мэт сонгоно гэсэн үг юм. 1. Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 7  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 8 
  • 5. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  2. Хуулах команд Copy г сонгоно Shift cells left Нүдийг устгахдаа үлдсэн нүднүүдийг зүүн тийш шахах 3. Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно. 4. Edit /Paste Special командыг сонгоно зураг 1.5 Shift cells up Нүдийг устгахдаа үлдэх нүднүүдийг дээш шахах Entire row Хоосон мөрийг устгах Жишээ нь: Нэгдүгээр сарын цалингийн хүснэгтэнд бодолт хийсэн бол өөр ажлын хуудас руу энэ Enitre column Хоосон баганыг устгах хүснэгтийн зөвхөн томъёо бүхий хэсгийг хуулаад өгөгдлийг оруулахад хоёрдугаар сарын цалингийг хүснэгтийн бодолт автоматаар хийгдэнэ гэсэн үг. Хүснэгтэнд нүд оруулах Хүснэгтэнд нүд оруулах үйлдлийг Insert цэсний Cells командаар гүйцэтгэнэ. Нэг болон хэсэг нүд оруулах үйлдлийг гүйцэтгэх шаардлага алдаа засах, нүдэн дэх өгөгдлийг дээш доош зүүн баруун тийш шилжүүлэх гэх мэт даалгаврыг гүйцэтгэх үед нилээд элбэг тохиолддог. 1. Нүд оруулах байрлалыг сонгоно. 2. Insert/Cells командыг сонгоно. 3. Нээгдэх харилцах цонхноос (зураг 1.6 тай ижил) нүд оруулахад хүснэгтэн дэх нүднүүд хааш шилжихийг заана. Ажлын хуудсанд засвар хийх, өөрчлөх Ажлын хуудсан дахь нүднүүдийг өгөгдлөөр дүүргэх Өгөгдөөр дүүргэх гэдэг ойлголтын дор бид ижил төрлийн өгөгдлийг хүснэгтийн нүднүүдэд байрлуулах үйлдлийг гүйцэтгэнэ. Энэ нь танд Edit цэсний Copy командыг ашиглан биелүүлж болох хялбархан даалгавар мэт санагдаж болох юм. Зураг 1.5 A B D E F G H 1 Нэр Албан Хичээлийн Компьютерийн Дээд Физик Гадаад All Бүх өгөгдлийг хуулах Тушаал нэр хэрэглээ математик хэл Formulas Зөвхөн томъёог хуулах 2 Батсайхан багш кр 3 3 3 3 Values Зөвхөн утгыг хуулах 3 Базаррагчаа багш Formats Зөвхөн форматыг хуулах 4 Тунгалаг багш Comments Тайлбарыг хуулах 5 Батсүх багш Validation All except borders Хүрээнээс бусдыг хуулах Гэвч Clipboard гэж нэрлэгдэх завсрын санах ойг ашиглахгүйгээр өгөгдлийг шаардлагатай Column widths Баганын өргөнийг хуулах нүднүүдэд хувилах үйлдлийг хэрхэн гүйцэтгэх талаар тайлбарлах юм. Жишээ нь: None Үйлдэл гүйцэтгэхгүй Дээрхи жишээн дээр албан тушаал талбарын өгөгдөл, кредит мөрөнд бичигдэх өгөгдлүүдийг Copy Add Нэмэх үйлдлийг хуулах команд ашиглахгүйгээр дэс дараалсан нүднүүдэд дүүргэх командын үр дүнг үзүүллээ. Үүнийг Subtract Хасах үйлдлийг хуулах ямар командаар гүйцэтгэх тухай тайлбарлавал: Multiply Үржих үйлдлийг хуулах 1. Нүдэнд өгөгдөл оруулна. Divide Хуваах үйлдийг хуулах 2. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. 3. Ижил өгөгдөл агуулах нүдүүдийг сонгоно. Сонгосон нүд устгах 4. Edit/Fill/Down командыг сонгоно. Clear командаар нүдэн дэх өгөгдөл болон нүдэнд хийсэн өөрчлөлт Энэ командыг гүйцэтгэх өөр нэг хялбар арга бол хулганы тусламжтайгаар Fill буюу дүүргэх тайлбарыг устгадаг тухай тайлбарлалаа. Харин сонгосон нүднүүдийг командыг гүйцэтгэх арга юм. Идэвхитэй нүдний баруун доод өнцөгт байрлах квадрат хэлбэрийн бүхэлд нь хүснэгтээс устгахын тулд Edit цэсний Delete командыг дүрсийг Fill Handle гэж нэрлэдэг бөгөөд үүнийг бөглөх залуур гэж орчуулан хэрэглэе. Энэ нь сонгоно. идэвхитэй нүд бүрийн баруун доод өнцөгт хүрээ шугамаас члгарахуйц харагдаж байдаг. Зураг 1.8 Бөглөх залуур 1. Устгах гэж буй нүдийг сонгоно. 2. Edit/Delete командыг сонгоно. 3. Нээгдэх харилцах цонхноос хэрэгтэй тохируулгыг сонгоно. Зураг 1.8 Fill Зураг 1.7 Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 9  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 10 
  • 6. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  Хулганы тусламжтайгаар дүүргэх командыг ашиглахдаа: Үйлдэл Тэмдэглэгээ Жишээ 1. Нүдэнд өгөгдөл оруулна. B2 багш Зэрэг дэвшүүлэх ^ =C3^3 2. Өгөгдөл бүхий нүдийг сонгоно. Жишээ нь B2 нүдэн дэх багш гэсэн өгөгдөл Үржүүлэх * =C3*C4 3. Бөглөх залуур дээр хулганы заагчийг аваачна. Хуваах / =C3/2 4. Хулганы заагч нэмэх нэмэх тэмдэгийн дүрстэй цагаан байснаа жижиг хар нэмэх тэмдэг Нэмэх + =C3+C4 болж хувирна. Хасах - =C3-C4 5. Өгөгдлөөр дүүргэх гэж буй чиглэлд хулганы товчлуурыгсуллахгүйгээр чирнэ. Хувь % =20% Дээрхи үйлдлийг Copy командаар гүйцэтгэхэд ижил үр дүнд хүрэх бөгөөд харин Copy командыг Харьцуулах операторууд ашиглаж гүйцэтгэх боломжгүй үйлдлийг Fill командаар гүйцэтгэх боломж байдаг. Аливаа хүснэгтэд нийтлэг тохиолддог дэс дугаар багананд өгөгдөл оруулахад нүд бүхэнд дугаар оруулах Үйлдэл Тэмдэглэгээ Жишээ ажлыг хөнгөвчлөх үйлдлийг Fill командаар хялбархан гүйцэтгэж болно. Үүний тулд: Тэнцүү = A1=B1 Их > A1>B1 1. Дараалан дугаарлах баганын эхний нүдэнд 1 утга оруулна. Хоёр дахь нүдэнд 2 утга Бага < A1<B1 оруулна. Их буюу тэнцүү >= A1>=B1 2. 1 ба 2 утга агуулж буй нүдийг бүхэлд нь сонгоно. Бага буюу тэнцүү <= A1<=B1 3. Сонгогдсон хоёр нүдний хувьд бөглөх залуур дээр хулганы заагчийг аваачиж доош нь Тэнцүү биш <> A1<>B1 чирнэ. 4. Баганын дугаарлах тоо гүйцэхэд хулганы товчлуурыг суллана. Зураг 1.9 Хүснэгтэнд тооцоо хийхэд анхаарах зүйлс Энэ аргаар он сар өдөр, гариг гэх мэт дараалсан утга бүхий өгөгдөл оруулах үйлдийг хялбарчилж 1. Үр дүн гарах нүдэнд = тэмдэг оруулахыг мартаж болохгүй. болно. Fill командыг багана болон мөрөнд гүйцэтгэх командууд нь: 2. Хүснэгтийн нүдэнд тооцоо хийдээ нүдний хаягийг ашиглах. Хүснэгтэнд тооцоо хийх үйлдлийг жишээгээр тайлбарлавал.. Down Доош нь дүүргэх Ctrl + D Right Баруун тийш нь дүүргэх Ctrl + R Up Дээш нь дүүргэх Left Зүүн тийш нь дүүргэх Series Нүдийг цуваа үүсгэж дүүргэх Justify Across WorkSheet Бараа бүтээгдэхүүний нэг бүрийн үнийг нийт хэмжээгээр үржүүлж нийт үнийн дүнг гаргах хялбар бодлого бодъё. Үүний тулд: 1. Хүснэгтийн өгөгдлийг оруулна. 2. Нийт дүн гаргах F3 нүдийг сонгоно. Бөглөх залуур 3. = тэмдэг тавина. 4. D3 нүдийг хулганаар сонгоно. 5. Үржих үйлдлийн тэмдэгийг тавина. 6. Нэг бүрийн үнэ байрлах E3 нүдийг сонгоно. 7. Enter товчлуур дарна. Эсвэл томъёоны мөрөнд байрлах өгөгдлийг дуусгах товчлуур дээр дарна. 8. Бөглөх залуур ашиглан F9 нүд хүртэл өгөгдлийг дүүргэнэ. (Edit/Fill/Down). Хэрэв хүснэгтэнд тооцоо хийдээ нүдэнд агуулагдах өгөгдлийг ашиглавал Fill команд ашиглах боломжгүй болох бөгөөд энэ үед хүснэгтийн нүд бүхэнд дүнг бодож гаргах үйлдлийг гүйцэтгэх болно. Энэ нь танд тооны машин ашигласан нь дээр юм шиг санагдаж болох юм. Харин нүдний Ажлын хүснэгтэнд тооцоо хийх хаяг ашиглавал та хэдэн 10 нэр төрлийн бараа материалын тооцоо, ажилчдын цалин, оюутны дүн гэх мэт хэмжээний тооцоог нэг нүдэнд тооцоо хийснээр хялбарчилж болно гэдгийг анхаарах MS Excel программд томъёо ашиглан хүснэгтэд байгаа тоон мэдээллүүд дээр тооцоо хийж болно. хэрэгтэй. Томъёо бичихийн өмнө = тэмдэг тавина. Таны бичсэн томъёо томъёоны мөрөнд харагдана. Томъёонд хэрэглэгдэх математик операторууд Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 11  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 12 
  • 7. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  Ажлын хавтас болон хуудастай ажиллах Ажлын хуудсыг хадаглах Ажлын хуудсыг хадгалах Save командаар тухайн ажлын хуудсанд агуулагдаж байгаа бүх ажлын хуудсууд ажлын хуудсанд өгсөн нэрийн дор хадглагддаг. Ажлын хавтасыг хадгалах эхний тохиолдолд Save As харилцах цонх нээгдэх бөгөөд тухайн ажлын хавтасны нэр, байрлал, төрлийг сонгож болно. Зураг 2.1 Save in Хадгалах байрлалыг зааж өгнө File name Хавтасны нэрийг өгнө Зураг 2.2 Save as type Хадгалах төрлийг заана Ажлын хуудсанд цаасны захаас авах зайг тохируулах Ажлын хавтасны нэрийг өөрчилж хадгалах Save As командаар нээгдэх харилцах црнх нь хавтасанд Margins хавтсанд хүснэгтийн цаасны захаас авах зайг тохируулах бөгөөд хүснэгтийг нэр өгөөгүй байх үед нээгдэх харилцах цонхтой ижил байна. сонгосон хуудсанд хэвтээ босоо тэнхлэгийн хувьд голлуулж байрлуулах болмжтой. Ажлын хавтасыг хамгаалах: Ажлын хавтасыг устгах өөрчлөхөөс хамгаалж нээх үед нууц үг Horizontally хэвтээ тэнхлэгийн хувьд хүснэгтийг голлуулах оруулахын тулд Tools/General Options/Save Options цонхны Password to open цонхонд файлыг Vertically босоо тэнхлэгийн хувьд хүснэгтийг голлуулах нээх нууц үгийг оруулна. Password to modify цонхонд өөрчлөх нууц үгийг өгнө. Read only recommended сонголтыг идэвхижүүлж файлыг зөвхөн уншихаар тохируулж болно. Үүнээс гадна хүснэгтийн хөл толгойн хэсэгт бичигдэх бичиглэлийн цаасны захаас авах зайг тохируулдаг. Ажлын хуудасанд цаасны хэмжээ тохируулах. Зураг 2.3 Ажлын хуудсанд цаасны хэмжээ тохируулах Page Layout - > Page Setup - >Page командаар цаасны хэвтээ босоо байдлыг тохируулахаас гадна цаасны хэмжээг тохируулна. Ажлдын хуудсанд хөл толгойн бичиглэлийг тохируулах Portrait Цаасны босоо байрлал Landscape Цаасны хэвтээ байрлал Хүснэгтийн дээд доод хэсэгт бичигдэх бичиглэл Paper Size Цаасны хамжээг тохируулна буюу бидний нэрлэж заншсан хөл толгойн Print quality Хэвлэх чанарыг тохируулж болно бичиглэлийг оруулах үйлдэл MS Word программд хийгдэх тохируулгаас бага зэрэг ялгаатай байдаг. Header болон Footer нүдэнд хүснэгтийн хөл толгойн хэсэгт оруулах бэлэн өгөгдлийг сонгож оруулдаг. Харин Custom header custom footer товчлуурыг дарахад нээгдэх Header8 Footer харилцах цонхонд хэрэглэгчийн зүгээс оруулах хөл толгойн бичиглэлийг бичдэг. Left section Хүснэгийн зүүн хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах Center section Хүснэгтийн дунд хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах Right Section Хүснэгтийн баруун хэсэгт хөл толгойн бичиглэл оруулах Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 13  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 14 
  • 8. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  Сонголт Үүрэг Print Area Хэвлэх мужийг тодорхойлно. Print Хэвлэх зүйлийг заана. Gridlines Шугам Draft Quality Ноорог байдлаар хэвлэнэ. Black and White Хар цагаанаар хэвлэнэ. Row and Column Heading Мөр баганы толгойн хэсэг Print Titles Хэвлэх хэсгийн гарчиг Зураг 2.4 Rows to Repeat at Top Хуудас бүрийн дээр хэьлэгдэх мөр Columns to Repear at Left Хуудас бүрийн зүүн талд хэвлэгдэх мөр Page Order Хуудсыг хэвлэх дараалал Down then Across Доошоо тэгээд хажуу тийшээ Across then Down Хажуу тийшээ тэгээд доошоо Хэвлэх мужийг арилгах 1. File цэснээс Page Setup командыг сонгоод Sheet хэсгийг идэвхижүүлнэ. 2. Print Area хэсгийн ард байгаа нүдний нэрийг арилгана. Эсвэл File цэсний Print Area командын Clear Print Area сонгоно. Ажлын хуудсыг хэвлэх Ажлын хуудсыг хэвлэх үйлдэл MS Word программыг ашиглаж боловсруулсан баримтыг хэвлэх бидний мэдэх болсон командтай ижил байна.Харин нэмэлт тохируулгуудын тайлбарыг орууллаа. Ажлын нэг хуудсанд бидний хэрэглэдэг А4 цаасны хэмжээгээр боловсруулсан хүснэгт бүхий Зураг 2.5 мэдээлэл хэдийг ч үүсгэж болох бөгөөд эхлээд аль хуудсыг хэвлэхийг File/Page Setup/Sheet хавтасны Page Order бүлэгт зааж өгнө.ыы Ажлын хуудасны хэвлэгдэх мужийг тодорхойлох All Бүх ажлын хуудсыг хэвлэх. Pages Хуудасны дугаарыг зааж өгч хэвлэнэ. Хүснэгтийг бүхлээр нь болон хэсэгчилэн хэвлэх болно. Хэсэгчлэн хэвлэхдээ хэвлэх мужаа Selection Сонгосон хэсгийг хэвлэнэ. тодорхойлох шаардлагатай. Үүний дулд: Active sheet(s) Идэвхитэй хуудсыг хэвлэх. 1. Хэвлэх мужаа (хулганаар чирж) тэмдэглэнэ. Entire workbook Ажлын хуудсыг бүхэлд нь хэвлэх. 2. File цэснээс Print Area командын Set Print Area сонгоно. Ингэхэд тэмдэглэсэн хэсгийг тойрон тасархай зураас хүрээлсэн байна. Хэвлэх мужийг тэмдэглэхээсс гадна цонхны утгыг нь зааж өгч болно. Үүний тулд: 1. Page Layout -> Page Setup команд сонгоод Sheet хэсгийг идэвхижүүл. 2. Print Area хэсэгт хэвлэх муж байрлах хэсгийн зүүн дээд, баруун доод цонхны утгыг тавь. Жишээ нь: A1:F20 гэх мэт. 3. Хэвлэх хязгаараа заагаад OK товч дарна. Зураг 2.7 Зураг 2.6 Ажлын хуудсыг хуулах болон зөөх Ажлын хуудас гэгдэх Sheet - ийг бүхэлд нь хуулах эсвэл бэлэн байгаа ажлын хуудсуудын өмнө эсвэл хойно мөн өөр ажлын хавтасруу хуулж зөөх үйлдэл гүйцэтгэх шаардлага нилжжд элбэг Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 15  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 16 
  • 9. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  тохиолддог.Үүнийг Copy , Cut командаар гүйцэтгэхэд нилээд хүндрэлтэй байдаг. Нэгэнт үүсгэсэн их хэмжээний өгөгдөл бүхий хүснэгтийг дахин дахин хадгалах шаардлага байнга тохиолддог учир Ажлын хуудасны дэвсгэр өнгийг өөрчлөх хуулах команд ашиглан ажлын хуудсыг хувилж улмаар өгөгдөл, хэлбэр, томъёо зэргийг дахин Хүснэгттэй ажиллаж байх үед хүснэгтийн багана мөрийг бусдаас онцгойлж өнгөөр дахин ашиглах замаар цаг хугацаа хэмнэж ажлаа хөнгөвчлөх боломжтой юм. Үүний тулд шаардлага гарах үе байдаг. Үүнийг Drawning object хэрэгсэлийн мөрөөс Fill color командын идэвхитэй байгаа ажлын хуудсыг хуулах болон зөөх командыг гүйцэтгэнэ. хэрэглүүрийн тусламжтайгаар гүйцэтгэж болдог. 1. Хуулах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно. 2. Edit/Move or Copy командыг сонгоно. Ажлын хуудсанд өгөгдлийг хайх, солих 3. Хуулах ажлын хуудсыг байрлуулах ажлын хавтсыг сонгоно. Ажлын хуудсанд өгөгдөл хайж олох үйлдлийг их хэмжээний өгөгдөл бүхий хүснэгттэй ажиллаж 4. Өөр ажлын хавтасруу зөөх хэрэггүй бол аль ажлын хуудасны өмнө болон хойно байх үед олонтаа хэрэглэдэг. Хайлтыг ажлын талбарыг бүхэлд нь хамруулж хийхээс гадна байрлуулахыг сонгоно. тэмдэглэсэн мужид хийж болно. 5. Greate a copy сонголтыг идэвхижүүлнэ. Хэрэв зөөх бол энэ сонголт сонгогдоогүй байна. 1. Хайлт хийх мужийг тэмдэглэнэ. (муж тэмдэглээгүй тохиолдолд идэвхитэй ажлын талбарт хайлт хийгдэнэ). To Book цонхонд ажлын хавтсыг сонгоно. 2. Home/Find командыг сонгоно. Before Sheet цонхонд ажлын хуудсыг сонгоно. 3. Нээгдэх Find харилцах цонхны Find what нүдэнд хайх тэмдэгтүүдийг бичнэ. Search нүдэнд Greate a copy хуулах бол энэ сонголтыг идэвхижүүлнэ. багана эсвэл мөрийн дагуу хайх эсэхийг сонгоно. 4. Хайлт хийх Find товчлуурыг дарна. Энэ үйлдлийг гүйцэтгэж болох өөр нэг арга бол ажлын хуудсын нэр бүхий Хайж олсон өгөгдлийг өөр өгөгдлөөр солих бол Replace товчлуурыг дарна. хэсгийг сонгож хулганы баруун талын товчийг дарна. Search : By Rows - мөрийн дагуу хайна. Нээгдэх харилцах цонхоос Move or Copy командыг сонгоно. By Columns - баганын дагуу хайна. Зураг 2.8 Look in : Formula - томъёо хайна. Values - тоон утга хайна. Ажлын хуудсыг устгах Comments - өгөгдөлд хийсэн тайлбар хайна. Ашиглахгүй болсон ажлын хуудсыг устгахын тулд Edit цэсний Delete Sheet коиандыг сонгоно. Match case - том жижиг үсгийн ялгааг гаргана. Ажлын хуудсыг устгах уу гэсэн анхааруулга гарахад хэрэв итгэлтэй байвал OK товчлуурыг дарах Find entire cells only - зөвхөн хоосон нүд хайна. хэрэгтэй. Энэ үйлдлээр тухайн сонгогдсон ажлын хуудас өгөгдөлтэй эсэхээс үл хамааран ажлын Өгөгдөл хайж олоод солих Replace товчлуур дарахад. хавтаснаас хасагдах болно. Иймд энэ үйлдлийг хийхдээ анхаарал болгоомжтой байх нь чухал юм. Replace with - солих өгөгдлийг оруулна. Replace - өгөгдлийг дэс дараалан нэг нэгээр нь сольж команд өгтөл Ажлын хуудас нэмж оруулах дараагийн .өгөглийг солилгүй хүлээнэ. MS Excel программын үндсэн ажлын хавтсанд 3 ажлын хуудас байрладаг ба үүнийг бид Replace All - өгөгдлийг бүхэлд нь солиод уг командаас гарна нэмэгдүүлж болно. Үүний тулд Insert цэсний Worksheet командыг сонгох бөгөөд уг үйлдлийн үр дүнд идэвхитэй байгаа ажлын хуудасны өмнө Sheet4 буюу бэлэн байгаа ажлын хуудасны дараагын дугаар бүхий шинэ ажлын хуудас нэмэгддэг. Ажлын хуудасны нэрийг өөрчлөх Ажлын хуудасны стандарт нэр болох Sheet1, Sheet2 ... нэрийг хэрэглэгчийн хүссэн нэрээр өөрчлөн нэрлэх боломжтой. Үүний тулд : 1. Нэрийг өөрчлөх ажлын хуудсыг сонгоно. 2. Хулганы баруун товчийг дарж нээгдэх дэд цэснээс Rename командыг сонгоно. Эсвэл Home- Cells-Format-Rename Sheet гэж сольж болно. 3. Нэр бүхий цонхонд курсор анивчих бөгөөд өөрчлөх нэрийг өгнө. Insert Ажлын хуудас оруулах Delete Ажлын хуудас устгах Rename Ажлын хуудасны нэрийг оруулах Move or copy sheet Ажлын хуудсыг зөөх болон хуулах Select all Sheets Бүх ажлын хуудсуудыг сонгож идэвхижүүлэх Зураг 2.9 Ажлын хуудсыг нууцлах Ажлын хуудсыг нууцлах үйлдэл тухайн хуудсанд уг ажлын хавтастай ажиллах дурын хэрэглэгчээс мэдээллийг устгах, хуулж авах гэх мэт үйлдэл гүйцэтгэхээс сэргийлэх үед хийгддэг байна. 1. Нууцлах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно. 2. Home-Cells-Format/Hide командыг сонгоно. Энэ үйлдлээр тухайн ажлын хуудас ажлын хавтасанд харагдахгүй бөгөөд үүнийг Unhide командаар сэргээх боломжтой. Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 17  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 18 
  • 10. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  §2.2 Хүснэгтийн мөр баганатай ажиллах Хүснэгтэнд багана нэмэж оруулах Хүснэгтэнд багана оруулах даа: 1. Хүснэгтийн нүдийг идэвхижүүлнэ. 2. Home-Insert-Insert sheet Columns командыг сонгоно. Энэ командаар идэвитэй нүдийг агуулж буй баганын өмнө өөрөөр хэлбэл зүүн гар талд багана нэмэгдэх тул хэрэв хүснэгтийн тодорхой байрлалд багана оруулахыг хүсвэл шинэ орж ирэх баганын ард байрлах баганнанд байрлах нүдийг эсвэл баганын хаяг болох үсэг дээр сонгох хэрэгтэйг анхаараарай. Хүснэгтэнд мөр нэмж оруулах 1. Хүснэгтийн аль нэг нүд эсвэл мөрийг бүхэлд нь идэвхижүүлнэ. 2. Home-Insert-Insert Sheet Rows командыг сонгоно. Энэ командаар идэвхитэй мөр эсвэл нүдний дээд талд шинээр мөр Зураг 2.11 нэмэгдэнэ. Мөрийн өндрийг өөрчлөх 1. Өндрийг өөрчлөх гэж буй багануудыг сонгоно. 2. Format/Row/Height командыг сонгоно. 3. Нээгдэх Row Height харилцах цонхонд мөрийн өөрчлөх Зураг 2.14 өндрийг өгнө. 4. Мөрийн стандарт өндөр нь 12.75 байдаг. Auto Fit Мөрийг буцааж стандарт хэмжээнд аваачна. Hide Мөрийг нууцлана. Unhide Нууцалсан мөрийг буцаана. Баганын өргөнийг өөрчлөх 1. Өргөнийг нь өөрчлөх гэж буй багануудыг сонгоно. 2. Home-Cells-Format-Column-Width командыг сонгоно. 3. Column Width харилцах цонхонд баганын өргөнийг зааж өгнө. 4. Баганын стандарт өргөн нь 8.43 байна. Width Баганын өргөнийг өөрчлөнө. AautoFit Selection Нүдэн дэх өгөгдлийн хэмжээгээр баганын өргөнийг тогтооно. Hide Баганыг нууцлана. Unhide Нууцалсан баганыг сэргээнэ. Sstandard Width Баганыг стандарт 8.43 хэмжээтэй болгоно. Ажлын хуудасны харах хэлбэрийг тохируулах Ажлын хуудсанд төрөл бүрийн хүснэгт боловсруулж график диаграмм байгуулан нилээд хэмжээний өгөгдөлтэй ажиллах явцад тухайн тохиолдолд сонгож авсан цаасны хэмжээгээр дэлгэцэнд харуулах үйлдлийг View/Page Break Preview командаар гүйцэтгэнэ. Зураг 2.14 - т уг командыг ашиглан дэлгэцэнд хуудас хуудсаар тасалж харуулсан байдлыг харуулсан байна. Хуудас тасалж харуулах горимоос View/Normal командаар гарч хэвийн хэлбэрээр харах горимд орно. Үүнээс гадна ажлын хуудсыг дэлгэцээр дүүрэн харуулах үйлдлийг View/Full Screen командаар гүйцэтгэнэ. Close Full Screen товчлуураар эргэж үндсэн харах хэлбэрт орно. View/Zoom командаар ажлын хуудсыг харах хувийг хэрэглэгчээс сонгож харах боломжтой. 25%, 50%, 75%, 100%, 200% хувиар харахаас гадна Costum цонхонд харах хувийг сонгож оруулж болно. Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 19  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 20 
  • 11. Компьютер I Excel 2007 програм  Компьютер I Excel 2007 програм  § 2.3 График диаграммтай ажиллах 5. График байгуулах 2 - р алхамд графикт хамруулах утгуудыг өөрчилөх шаардлагатай бол Data Range нүдэнд зааж өгдөг. Мөн энэ алхамын Series in сонголт нь графикийн X Ажлын хуудсанд график байгуулах тэнхлэгт хүснэгтийн мөрийг дүрслэх үү баганыг дүрслэх үү гэдгийг сонгоно. Зураг 3.2. Жишээ нь: Доорхи хүснэгтийн Хүснэгтийн өгөгдлүүдийг ашиглаж график диаграмм зурах нь тэдгээрийн хоорондын холбоог ойлгомжтой байдлаар дүрсэлж харуулах санй талтай байдаг учраас нилээд өргөн ашиглагддаг. 1. Хүснэгтийг байгуулна 2. График байгуулах өгөгдөл бүхий нүднүүдийг тэмдэглэнэ. 3. Insert/Chart командыг сонгоно. Эсвэл (chart wizard) командйн хэрэгсэлийг сонгоно. 4. Графикийн хэлбэрийг сонгоно. Харьцуулах гэж буй өгөгдөлд тохирсон графикийг сонгоод Next товчлуурыг дарна. Press and hold View Sample товчлуур дээр хулганы товчлуурыг суллахгүйгээр дарж хүснэгтийн өгөгдлүүдээр үүсэх графикийн хэлбэрийг харж болно. үүнийг бид график байгуулах 1 - р алхам гэж нэрлэж болно. Standard Types Графикийн стандарт төрлүүд Custom Types Хэрэглэгдийн төрлүүд Data Range Өгөгдлийн хязгаар Series in Rows Мөр дэх утгаар график зурна өгөгдөөр график байгуулах шаардлага гарсан гэвэл X тэнхлэгийн хувьд орнууд бүхий Columns Багана дахь утгаар график зурна өгөгдлийг агуулж буй мөрийг сонгосон байна. Учир нь Row сонголт идэвхитэй байна. Data Series График зурах тоон утгын цуваа үүсгэнэ Range нүдэнд тухайн хүснэгт Sheet 2 буюу 2 - р ажлын хуудасны A1 - с F6 мужийг хамарч Add Цуваа нэмнэ байгааг дүрсэлсэн байна. Энэ графикаас харвал А баган дахь өгөгдөл буюу сургуулийн нэр Remove Цуваа хасна тухайн диараммын таних тэмдэг болж орсон байгааг харж болно. Name Цуваанд өгөх нэр Values Цуваанд орох тоон утгууд Category X axis labels X тэнхлэгийн утгуудыг заана График байгуулах 1 - р алхамд хүснэгтийн өгөгдлүүдээс хамаарч өөрөөр хэлбэл тухайн хүснэгтийн шинж чанараас хамаарч графикийн төрөл сонгох үйлдэл хийгдэнэ гэдгийг анхаарах хэрэгтэй байдаг. Зураг 3.2 6. График зурах 3 - р алхамд графикийн нэр, таних тэмдэг, диаграмм дээрхи өгөгдөл, тэнхлэг дээрхи утгуудыг тохируулдаг. Зураг 3.3. Диаграммд нэр өгөх, X, Y тэнхлэгүүдэд нэр өгөх, өгөгдлийг тодотгохын тулд диаграммд үзүүлэх торыг дүрслэх, таних тэмдэгийг дүрслэх байрлалыг сонгох, диаграммууд дээр дүрслэх тоон утгуудыг дүрслэх, тоон өгөгдөл бүхий хүснэгтийг диаграммд равсаргах зэрэг шййрдлагатай сонголтуудыг сонгосны дараа Next товчлуурыг дарж дараагийн алхамд шилжинэ. Энэ алхамд хийгдэх сонголтуудыг хүснэгтэд Зураг 3.1 хавсаргав. Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 21  Бэлтгэсэн: Л.Бат-Оюун 22