σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Επιμορφωτικό σλικό-Ειδικό μέρος-Κλάδος ΠΕ02
ΕΝΣΑΞΘ ΣΘ΢ ΧΡΘ΢Θ΢ ΣΩΝ Σ.Π.Ε. ΢ΣΑ ΑΠ΢ ΕΙΔΙΚΟΣΘΣΑ΢ ΜΕ΢Ω ΢ΕΝΑΡΙΩΝ
Ο όροσ «ςχεδιαςμόσ ςεναρίου» χρθςιμοποιείται για να περιγράψει τθν προκαταρκτικι και ςε βάκοσ
μελζτθ που πρζπει να κάνει ο διδάςκων, προκειμζνου να εμπλζξει τουσ μακθτζσ του ςε μια
μακθςιακι διαδικαςία με τθν οποία κα ζχουν τα μζγιςτα δυνατά οφζλθ. Θ μελζτθ και περιγραφι
ενόσ ςεναρίου αφορά το ίδιο το κζμα που πρόκειται να διδαχκεί και τθν επιςτθμολογία του, τθ
διδακτικι διαδικαςία που πρζπει να ακολουκιςει ο διδάςκων, τα μζςα και τα εργαλεία που πρζπει
να χρθςιμοποιιςει, τισ δραςτθριότθτεσ ςτισ οποίεσ πρζπει να εμπλζξει τουσ μακθτζσ του, τισ
ενδεχόμενεσ μακθςιακζσ ςυγκροφςεισ που πρζπει να προκαλζςει ςτουσ μακθτζσ του με αυτζσ κ.ά.
Ωσ ςενάριο κα μποροφςε να οριςτεί μία δομθμζνθ, πλιρθσ και εφαρμόςιμθ διδακτικι πρόταςθ. Ο
όροσ «δομθμζνθ» αναφζρεται ςτθ μορφι του ςεναρίου, θ οποία είναι ςαφισ, διακρίνεται ςε
κεματικζσ ενότθτεσ και ςτθρίηεται ςε ζνα μοντζλο ςυγγραφισ ςεναρίων. Ο όροσ «πλιρθσ»
αναφζρεται ςτο ςφνολο των παιδαγωγικϊν και γνωςτικϊν πτυχϊν τθσ μακθςιακισ διαδικαςίασ που
προτείνει το ςενάριο. Τζλοσ ο όροσ «εφαρμόςιμο» προςδιορίηει το πλαίςιο λειτουργίασ και
εφαρμογισ του ςεναρίου ςε πραγματικζσ ςυνκικεσ διδαςκαλίασ.
Τα ςενάρια και οι ςυνοδευτικζσ δραςτθριότθτεσ που κα προκφψουν από τθν εφαρμογι των
ςχετικϊν λογιςμικϊν ςτα φιλολογικά μακιματα κα πρζπει να:
 προχποκζτουν οικονομθμζνο και οργανωμζνο ςχεδιαςμό
 ζχουν ςαφι και ευδιάκριτθ δομι, με βάςθ τισ γενικότερεσ προδιαγραφζσ του ΑΡΣ για τθ
διδακτικι των φιλολογικϊν μακθμάτων
 αξιοποιοφν με ιςορροπία και οικονομία τα μζςα και τα εργαλεία μάκθςθσ
 προωκοφν τισ ςυνεργατικζσ δραςτθριότθτεσ
 ενιςχφουν τθν κατευκυνόμενθ ανακάλυψθ και τθν ενεργό ςυμμετοχι των ςυμμετεχόντων ςτθ
μακθςιακι διαδικαςία
 υποςτθρίηουν τθν οικοδόμθςθ τθσ νζασ γνϊςθσ με βάςθ τισ προχπάρχουςεσ αντιλιψεισ και
εμπειρίεσ των εκπαιδευομζνων
 κακιςτοφν ςαφείσ τουσ επιδιωκόμενουσ μακθςιακοφσ ςτόχουσ
 επιμζνουν ςτον διερευνθτικό χαρακτιρα τθσ μάκθςθσ
 επικοινωνοφν με τισ ειδικότερεσ κεωρίεσ και μεκόδουσ που εφαρμόηονται ςτθ διδακτικι των
φιλολογικϊν μακθμάτων
 ςυμμορφϊνονται ςε κριτικζσ μακθςιακζσ διαδικαςίεσ και τεχνικζσ μάκθςθσ
 προςφζρονται για αξιολόγθςθ.

Τα ςενάρια διδαςκαλίασ, προτείνεται να ζχουν τθν ακόλουκθ δομι:
1. Επιςκόπθςθ
 Σφντομθ παρουςίαςθ του ςεναρίου και τθσ ιδζασ που το διζπει.
2. ΢τόχοι
 Αναλυτικι περιγραφι των μακθςιακϊν, διδακτικϊν και τεχνολογικϊν ςτόχων.
 Ρεριγραφι του τρόπου με τον οποίο οι καινοτόμεσ προςεγγίςεισ με τθ χριςθ τεχνολογικϊν
εργαλείων, μποροφν να διαμορφϊςουν τθ μακθςιακι διαδικαςία και τθ διδακτικι παρζμβαςθ.
3. Προςδοκϊμενθ διαδικαςία μάκθςθσ
 Ρεριγραφι τθσ διαδικαςίασ μάκθςθσ που επιλζγει το ςενάριο ςτο ςυγκεκριμζνο γνωςτικό
αντικείμενο, κακϊσ και του ρόλου των τεχνολογικϊν εργαλείων ςτθ δθμιουργία ευνοϊκϊν
μακθςιακϊν ςυνκθκϊν ι αυκεντικϊν επικοινωνιακϊν περιςτάςεων.
4. Διδακτικι διαδικαςία
Ρεριγραφι:
 Των διδακτικϊν μεκόδων που επιλζγονται ςτα πλαίςια υλοποίθςθσ του ςεναρίου,
 Των πικανϊν αλλαγϊν που αυτζσ προκαλοφν ςτουσ ρόλουσ που αναλαμβάνουν οι μακθτζσ και
οι διδάςκοντεσ,
 Των δυνατοτιτων επιλογισ τθσ μακθςιακισ διαδρομισ από τουσ ίδιουσ τουσ μακθτζσ,
 Του ςυνεργατικοφ περιβάλλοντοσ μζςα ςτο οποίο υλοποιείται θ διδακτικι διαδικαςία,
 Του τρόπου εργαςίασ των μακθτϊν (μόνοι, ςε ομάδεσ),
 Του τρόπου με τον οποίο αξιοποιοφνται οι προςωπικζσ εμπειρίεσ και τα βιϊματα των μακθτϊν,
 Των διαφορϊν και των πλεονεκτθμάτων ςε ςχζςθ με τθν «παραδοςιακι» διδακτικι διαδικαςία.
5. Εφαρμογι ςτθ ςχολικι μονάδα.
 Ραρουςίαςθ κεματικϊν ενοτιτων και χρονιςμόσ εφαρμογισ. (Διδακτικζσ ϊρεσ, χϊροσ,
ςυνεργαςία με άλλουσ κακθγθτζσ του ςχολείου, απαιτοφμενεσ τροποποιιςεισ ςτο ωρολόγιο
πρόγραμμα).
 Ρεριγραφι προετοιμαςίασ – προαπαιτοφμενων: αν είναι αναγκαίο να ζχει προθγθκεί
ςυμβατικι προπαραςκευαςτικι διδαςκαλία ςτθν επιλεγμζνθ κεματικι ενότθτα, δεξιότθτεσ που

πρζπει να διακζτουν μακθτζσ – διδάςκοντεσ, προετοιμαςία εξυπθρετθτι και τοπικϊν ςτακμϊν
για τθν υλοποίθςθ του ςεναρίου, ςυμπλθρωματικό διδακτικό υλικό και μζςα.
 Αναλυτικι περιγραφι των ςταδίων υλοποίθςθσ. (Χωριςμόσ των μακθτϊν ςε ομάδεσ,
παρουςίαςθ των ςτόχων τθσ διδαςκαλίασ από το διδάςκοντα, κατανομι των φφλλων εργαςίασ,
περιγραφι του ζργου κάκε ομάδασ, ανάλυςθ – ςφνκεςθ αποτελεςμάτων, εξζλιξθ όλθσ τθσ
διδακτικισ διαδικαςίασ.)
6. Αξιολόγθςθ
 Ρεριγραφι των δυνατοτιτων αξιολόγθςθσ που παρζχει το ςενάριο, των κριτθρίων και του
είδουσ αξιολόγθςθσ των μακθτϊν και τθσ διαδικαςίασ.
7. Κριτικι προςζγγιςθ
 Ρεριγραφι των δυνατοτιτων τροποποίθςθσ – επζκταςθσ του ςεναρίου.
 Δυνατότθτα διακεματικισ – διεπιςτθμονικισ προςζγγιςθσ.
 Κριτικι των πλεονεκτθμάτων και των μειονεκτθμάτων ωσ προσ τισ προςδοκϊμενεσ διδακτικζσ –
μακθςιακζσ διαδικαςίεσ.
8. Φφλλα εργαςίασ
 Φφλλα για τουσ μακθτζσ που καταγράφουν τθ διαδικαςία, τα ερωτιματα και τισ εργαςίεσ των
μακθτϊν, που ςχετίηονται με τθν περιγραφόμενθ από το ςενάριο δραςτθριότθτα.

΢ενάριο διδαςκαλίασ *Αρχαία Ελλθνικά+
«Ποιθτικόσ λόγοσ και εικόνα ςτο επειςόδιο των ΢ειρινων τθσ ομθρικισ Οδφςςειασ (ραψωδία μ
37-54 και 166-200)»
. «Ποιθτικόσ λόγοσ και εικόνα ςτο επειςόδιο των Σειρινων τθσ ομθρικισ Οδφςςειασ (ραψωδία μ
37-54 και 166-200)»
Βαςικι ιδζα
Θ ςυγκριτικι διερεφνθςθ και μελζτθ του οδυςςειακοφ επειςοδίου των Σειρινων κακϊσ επίςθσ
επιλεγμζνων, μεταγενζςτερων κειμενικϊν του εκδοχϊν με εικονικζσ αναπαραςτάςεισ από τθν
αρχαία ελλθνορωμαϊκι και τθ νεότερθ τζχνθ, οι οποίεσ αναφζρονται, άμεςα ι ζμμεςα, ςτο
μυκολογικό κζμα.
΢φντομθ περιγραφι
Οι μακθτζσ, με βάςθ τισ γνϊςεισ που ζχουν για το οδυςςειακό επειςόδιο των Σειρινων, εντοπίηουν
ςχετικό εικονικό υλικό από διάφορεσ πθγζσ του Διαδικτφου (μουςεία, πινακοκικεσ, κ.ά.), το
ταξινομοφν, το διερευνοφν και το ερμθνεφουν κυρίωσ ωσ προσ τισ ςχζςεισ (αναλογίεσ, αποκλίςεισ
και διαφορζσ) που εμφανίηει είτε προσ το ομθρικό κείμενο είτε προσ τισ μεταγενζςτερεσ κειμενικζσ
του παραλλαγζσ.
΢τοιχεία ςεναρίου
Γνωςτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελλθνικά από μετάφραςθ, Ομιρου Οδφςςεια.
Διδακτικι ενότθτα: ραψωδία μ, Σειρινεσ (ςτ. 37-54, 166-200).
Αποδζκτεσ του ςεναρίου: οι μακθτζσ / τριεσ του Γυμναςίου, που
διδάςκονται τθν ομθρικι Οδφςςεια ςε νεοελλθνικι μετάφραςθ.
Διακεματικό εφροσ ςεναρίου: Αρχαία ελλθνικά από μετάφραςθ, εικαςτικζσ
τζχνεσ, αρχαία ελλθνικι ιςτορία, μουςικι.
Σόποσ διεξαγωγισ μακιματοσ: ςχολικό εργαςτιριο.
Προβλεπόμενοσ χρόνοσ: δφο (2) διδακτικζσ ϊρεσ.
Χρθςιμοποιοφμενα εργαλεία (ζντυπα και θλεκτρονικά):
 Σχολικό εγχειρίδιο

 Διαδίκτυο
 Επεξεργαςτισ κειμζνου
 Λογιςμικό παρουςίαςθσ
 Ρροβολζασ
 Εκπαιδευτικό λογιςμικό «Ομθρικά Ζπθ» (ζκδ. 1.0, ςειρά «Κφμθςισ»).
΢τόχοι
Γνωςτικοί-μακθςιακοί:
 Να εμβακφνουν οι μακθτζσ ςτθ μελζτθ των αρχαιοελλθνικϊν κειμζνων μζςα από τον
ςυςχετιςμό τουσ με ποικίλεσ εκφάνςεισ του κλαςικοφ πολιτιςμοφ, αποτυπωμζνεσ ςε
εικονογραφικζσ αναπαραςτάςεισ.
 Να αναγνωρίηουν τισ ςφνκετεσ ςχζςεισ που ςυντθροφνται ανάμεςα ςτα αρχαία κείμενα και ςτισ
εικονικζσ αναπαραςτάςεισ, οι οποίεσ παραπζμπουν ςτο περιεχόμενό τουσ.
 Να ςυνειδθτοποιιςουν ότι οι εικόνεσ που αναφζρονται ςτα αρχαία κείμενα δεν λειτουργοφν
διακοςμθτικά, αλλά εμπλουτίηουν και διαφωτίηουν τθν εξιγθςθ και τθν ερμθνεία των κειμζνων
αυτϊν.
 Να καλλιεργιςουν τισ ικανότθτζσ τουσ ςτον οπτικό γραμματιςμό, ϊςτε να είναι ςε κζςθ:
o να αναγνωρίηουν βαςικά χαρακτθριςτικά (μορφισ και περιεχομζνου) των εικονικϊν
αναπαραςτάςεων
o να διατυπϊνουν προτάςεισ ερμθνείασ για τθ ςθμαςία και το περιεχόμενό τουσ
o να αναηθτοφν τισ επιδράςεισ τουσ
o να τισ ςυγκρίνουν μεταξφ τουσ
o να τισ εντάςςουν ςτο ευρφτερο ιςτορικό και πολιτιςμικό πλαίςιο μζςα ςτο οποίο
δθμιουργικθκαν.
 Να εξοικειωκοφν με τθ βαςικι ορολογία που χρθςιμοποιείται για τθ διλωςθ και τον
χαρακτθριςμό αναπαραςτατικϊν μορφϊν τθσ αρχαίασ και τθσ νεότερθσ τζχνθσ.
Παιδαγωγικοί:
 Να γνωρίςουν οι μακθτζσ τον πολφςθμο χαρακτιρα τθσ εικόνασ και του κειμζνου και να
εξοικειωκοφν με αντιπροςωπευτικζσ όψεισ τθσ διαλεκτικισ τουσ ςχζςθσ.

 Να ςυνειδθτοποιιςουν ότι τόςο τα κείμενα όςο και οι εικόνεσ, από τθν αρχαιότθτα μζχρι
ςιμερα, αποκτοφν νόθμα μζςω του διαλόγου των δθμιουργϊν τουσ, και ότι θ επιβίωςι τουσ
εξαρτάται από τον τρόπο που τα προςλαμβάνουν οι αναγνϊςτεσ /αποδζκτεσ τουσ.
 Να αςκθκοφν ςτθν ομαδικι εργαςία δουλεφοντασ ςε ανοιχτά περιβάλλοντα μάκθςθσ που
ευνοοφν τθν κριτικι διερεφνθςθ.
 Να επικοινωνοφν µε άλλουσ ςυμμακθτζσ τουσ και να μοιράηονται τισ απόψεισ τουσ ςτο πλαίςιο
ςυνεργατικϊν δραςτθριοτιτων.
 Ραράλλθλα με τθν αναγνωςτικζσ τουσ ικανότθτεσ, να καλλιεργιςουν οπτικζσ και αντιλθπτικζσ
ικανότθτεσ για τον χϊρο, τα πράγματα, τα χρϊματα, των ζργων τζχνθσ.
 Να αναπτφξουν τθν κρίςθ και τθν αιςκθτικι τουσ μζςα από τθ ςυνανάγνωςθ κειμζνων και
εικόνων.
Σεχνολογικοί:
 Να εξοικειωκοφν με τθν αναηιτθςθ πλθροφοριϊν ςτο διαδίκτυο, που ςχετίηονται με το κζμα
που διερευνοφν.
 Να αντιλθφκοφν τισ δυνατότθτεσ και τουσ περιοριςμοφσ που κζτει το θλεκτρονικό μζςο ςτθν
αναηιτθςθ και ςτον εντοπιςμό ενόσ κζματοσ.
 Να είναι ςε κζςθ να αξιοποιοφν και να διαπραγματεφονται, ςε ςυνεργαςία με τον διδάςκοντα,
τισ πθγζσ πλθροφόρθςθσ που εντοπίηουν.
 Να αποκτιςουν επίγνωςθ για το περιεχόμενο και τον τρόπο μάκθςθσ μζςω των θλεκτρονικϊν
μζςων, ϊςτε να εκμεταλλεφονται τισ δυνατότθτζσ τουσ με δθμιουργικό και κριτικό τρόπο.
 Να ςυνειδθτοποιιςουν ότι οι ευκολίεσ που παρζχουν τα θλεκτρονικά μζςα μπορεί να μειϊνουν
τον μόχκο τισ αναηιτθςθσ πλθροφοριϊν, δθμιουργοφν ωςτόςο νζα ηθτοφμενα, που ςχετίηονται
κυρίωσ με τθν αξιοπιςτία, τθν κριτικι τουσ επεξεργαςία και τθ ςφνκεςι τουσ.
Προαπαιτοφμενεσ γνϊςεισ και δεξιότθτεσ
Από τθν πλευρά των μακθτϊν / τριϊν:
 Θ προθγοφμενθ γνϊςθ του οδυςςειακοφ επειςοδίου των Σειρινων ςτθ νεοελλθνικι του
μετάφραςθ.
 Ο επαρκισ χειριςμόσ του υπολογιςτι και του φυλλομετρθτι, κακϊσ επίςθσ θ βαςικι
γνϊςθ εργαλείων του MSOffice.
Από τθν πλευρά του κακθγθτι:
 Θ γνϊςθ ειδικϊν κεμάτων που αναφζρονται ςτισ ςχζςεισ των αρχαιοελλθνικϊν κειμζνων,
ειδικότερα τθσ ομθρικισ Οδφςςειασ, με τισ εικονογραφικζσ τθσ αναπαραςτάςεισ.

 Θ ςυςτθματικι προεργαςία και οργάνωςθ του μακθςιακοφ υλικοφ (ζντυπου και
θλεκτρονικοφ) που κα κατατεκεί ςτουσ μακθτζσ προσ διερεφνθςθ.
Οργάνωςθ τθσ διδαςκαλίασ
Διαχείριςθ / οργάνωςθ τθσ τάξθσ ςε ομάδεσ:
Οι μακθτζσ, ςε ςυνεργαςία με τον κακθγθτι, επιλζγουν να διακρικοφν ςε 6 ομάδεσ των τριϊν
ςφμφωνα με τουσ επόμενουσ όρουσ:
 Οι ομάδεσ διακρίνονται κατά το δυνατόν ωσ προσ το φφλο, τισ γνωςτικζσ τουσ ικανότθτεσ και το
ςτυλ μάκθςθσ.
 Σε κάκε ομάδα ζνα τουλάχιςτον μζλοσ τθσ πρζπει να γνωρίηει βαςικζσ λειτουργίεσ του
υπολογιςτι και του διαδικτφου, κακϊσ επίςθσ βαςικά ςτοιχεία τθσ αγγλικισ γλϊςςασ.
 Κάκε ομάδα εκλζγει ζναν εκπρόςωπό τθσ. Ο εκπρόςωποσ κάκε ομάδασ ανταλλάςςει απόψεισ
και απορίεσ για τθ δραςτθριότθτα τθσ ομάδασ του με τον εκπρόςωπο τθσ άλλθσ ομάδασ που
ζχει οριςτεί να επικοινωνεί.
 Οι δραςτθριότθτεσ που εκτελοφνται και τα ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ είναι κοινά ανά
δφο ομάδεσ (1 και 2, 3 και 4, 5 και 6). Θ ςυνεργαςία επιτρζπεται μόνο μεταξφ των ομάδων που
ζχουν διαφορετικά υπό διερεφνθςθ κζματα.
 Με τθν παρεμβατικι κακοδιγθςθ του κακθγθτι, ζχει οριςτεί θ ομάδα 1 να επικοινωνεί με τθν
4, θ 2 με τθν 6, θ 3 με τθν 5.
 Οι μακθτζσ ζχουν εφλογο χρόνο ςτθ διάκεςι τουσ, προκειμζνου να ςυλλζξουν το
εικονογραφικό υλικό, να το ταξινομιςουν, να διαβάςουν τα δεδομζνα που περιζχονται ςτα
φφλλα εργαςίασ τουσ, να ηθτιςουν εξθγιςεισ από τον κακθγθτι και να εκτελζςουν τισ
δραςτθριότθτεσ.
 Ο διδάςκων κινθτοποιεί τουσ μακθτζσ να υποβάλουν ερωτιςεισ και απορίεσ, διευκολφνει τθ
διαδικαςία εντοπιςμοφ και μελζτθσ του μακθςιακοφ υλικοφ και παρεμβαίνει ςτθν περίπτωςθ
που κάποια ομάδα ι μζλοσ τθσ αντιμετωπίςει πρόβλθμα.
Προετοιμαςία τθσ διδαςκαλίασ:
Ο κακθγθτισ ενθμερϊνει τα μζλθ των ομάδων για:
 Τθν εξζλιξθ τθσ πορείασ τθσ διδαςκαλίασ ςε 4 φάςεισ:
(α) Αναηιτθςθ και εντοπιςμό του εικονικοφ υλικοφ μζςω του διαδικτφου
(β) Συνεργατικι διερεφνθςι του από τουσ μακθτζσ
(γ) Ρροφορικι παρουςίαςθ (με λογιςμικό παρουςίαςθσ) μιασ δραςτθριότθτασ ςτο εργαςτιριο, κατ’
επιλογι, από αυτζσ που περιζχονται ςτο φφλλο εργαςίασ

(δ) Γραπτι ανταπόκριςθ ςτα ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ.
Στθν τελευταία δραςτθριότθτα οι μακθτζσ ανταποκρίνονται με κατ’ οίκον εργαςία, τθν οποία κα
παραδϊςουν ςτον κακθγθτι ςε επόμενθ ςυνάντθςθ.
 Τθν κοινι ςκοποκεςία των ηθτουμζνων ςτα φφλλα εργαςίασ και τισ επιμζρουσ διαφορζσ
τουσ ωσ προσ τα περιεχόμενά τουσ. Αυτό ςθμαίνει, οι μακθτζσ πλθροφοροφνται ότι
ςυνεργάηονται για να πετφχουν τουσ ίδιουσ γενικοφσ ςτόχουσ, χρθςιμοποιϊντασ όμωσ
διαφορετικά παραδείγματα.
 Τθν ενςωμάτωςθ του εντοπιςμζνου από το διαδίκτυο υλικοφ ςε λογιςμικό παρουςίαςθσ
(powerpoint), ςτο οποίο οι μακθτζσ κα προςκζτουν, εκτόσ από τισ εικόνεσ τουσ, ςθμειϊςεισ
ι ςχόλια που τισ ςυνοδεφουν κακϊσ επίςθσ κωδικοποιθμζνεσ τισ ερμθνευτικζσ τουσ
παρατθριςεισ.
 Τισ κειμενικζσ πλθροφορίεσ που οι μακθτζσ ζχουν ςτθ διάκεςι τουσ, προκειμζνου να
υποςτθρίξουν τα ηθτοφμενα των δραςτθριοτιτων τουσ. Σε θλεκτρονικό φάκελο των
ςτακμϊν εργαςίασ ζχουν αποκθκευτεί προσ χριςθ από όλεσ τισ ομάδεσ τρία αρχεία
κειμζνων ςε νεοελλθνικι μετάφραςθ. Οι μακθτζσ επιβεβαιϊνουν αν υπάρχουν ςτουσ
ςτακμοφσ εργαςίασ τουσ οι επόμενεσ μεταφράςεισ που περιζχουν:
(α) το πζραςμα του Οδυςςζα από τισ Σειρινεσ όπωσ αυτό εμφανίηεται ςτθν ομθρικι Οδφςςεια
(ραψωδία μ, ςτίχοι 37-54 και 166-200) *αρχείο Odysseia_Seirenes.doc].
(β) το πζραςμα του Ορφζα από τισ Σειρινεσ όπωσ το αποδίδει ο Απολλϊνιοσ ΢όδιοσ (Αργοναυτικά,
βιβλίο 4, ςτίχοι 891-919) *αρχείο Apollonios_Seirenes.doc].
(γ) τθν ερμθνευτικι εκδοχι του Λυκόφρονα για τθν τφχθ των Σειρινων, όταν τισ προςπζραςε με
επιτυχία ο ιρωασ Οδυςςζασ (Αλεξάνδρα, ςτίχοι 712-716) *αρχείο Lykofron_Seirenes.doc].
΢θμείωςθ:
Το κειμενικό υλικό, κοινό για όλεσ τισ ομάδεσ, κα αποτελζςει, με τθν κακοδιγθςθ του κακθγθτι,
αντικείμενο ςυνεργατικισ διερεφνθςθσ και μελζτθσ ςε ςχζςθ με το εικονογραφικό υλικό που κα
ςυλλεχκεί από το διαδίκτυο, το οποίο δεν προςφζρει αξιόπιςτεσ και ςφγχρονεσ νεοελλθνικζσ
μεταφράςεισ. Γι’ αυτό δίνονται ςτουσ μακθτζσ ςε αρχεία κειμζνων.
 Τισ οδθγίεσ με βάςθ τισ οποίεσ οι μακθτζσ κα πλοθγθκοφν ςτθν αναηιτθςθ και ςτον
εντοπιςμό του εικονογραφικοφ υλικοφ από το διαδίκτυο. Συγκεκριμζνα, ςε κάκε ςτακμό
εργαςίασ υπάρχει αρχείο κειμζνου (odigies.doc) που περιζχει:
(α) τα βιματα αναηιτθςθσ και εντοπιςμοφ του εικονογραφικοφ υλικοφ από το διαδίκτυο
(β) ςτοιχεία χαρακτθριςμοφ του εικονογραφικοφ υλικοφ, τα οποία οι μακθτζσ κα εντάξουν ςτισ
ςθμειϊςεισ του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ

(γ) ςχόλια που αφοροφν ςτισ εικονογραφικζσ αναπαραςτάςεισ, ϊςτε να μποροφν οι μακθτζσ να
διευκολυνκοφν ςτισ δικζσ τουσ ερμθνείεσ
(δ) θλεκτρονικζσ διευκφνςεισ όπου οι μακθτζσ μποροφν να εντοπίςουν υποςτθρικτικό υλικό από το
διαδίκτυο
(ε) πρόςκετεσ εικονογραφικζσ αναπαραςτάςεισ, οι οποίεσ κα ςυγκρικοφν με τισ ιδθ υπάρχουςεσ.
Οι μακθτζσ επιβεβαιϊνουν αν υπάρχουν ιδθ οι οδθγίεσ ςτουσ ςτακμοφσ εργαςίασ τουσ. Ο
κακθγθτισ ζχει επιλζξει ϊςτε τα βιματα αναηιτθςθσ που κα ακολουκιςει κάκε ομάδα για να
εντοπίςει το εικονογραφικό υλικό από το διαδίκτυο να ανταποκρίνονται ςτο επίπεδο του
θλεκτρονικοφ τουσ γραμματιςμοφ. Εξθγεί από τθν αρχι τα βαςικά ςτοιχεία χαρακτθριςμοφ του
εικονογραφικοφ υλικοφ, που περιζχονται ςτισ οδθγίεσ, και τθ χρθςιμότθτά τουσ. Δθλϊνει ωςτόςο
ότι δεν κα χρειαςτεί, ςε αυτι τθ φάςθ τουλάχιςτον, οι μακθτζσ να δοκιμαςτοφν ςε τεχνικά κζματα
των αγγείων και των εικόνων. Επομζνωσ, το ςχετικό υποςτθρικτικό υλικό ζχει επεξθγθματικό
χαρακτιρα. Οι μακθτζσ υποβάλλουν τυχόν απορίεσ τουσ ςτον κακθγθτι.
 Το εκπαιδευτικό λογιςμικό «Ομθρικά Ζπθ», που είναι εγκατεςτθμζνο ςτουσ ςτακμοφσ
εργαςίασ, το οποίο κα χρθςιμοποιιςουν οι μακθτζσ για τισ δραςτθριότθτεσ τουσ. Οι
μακθτζσ δοκιμάηουν αν πράγματι λειτουργεί το λογιςμικό.
 Τον υποχρεωτικό αρικμό των εικονογραφικϊν αναπαραςτάςεων που οι ομάδεσ κα
αναηθτιςουν ςτο διαδίκτυο, κα αποκθκεφςουν ςτουσ ςτακμοφσ εργαςίασ τουσ και, ςτο
τζλοσ, με βάςθ τα ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ κα ςχολιάςουν. Ο αρικμόσ των
εικονογραφικϊν αναπαραςτάςεων είναι 3 + 1 προσ ςφγκριςθ και για τισ τρεισ ομάδεσ.
 Τον τρόπο αξιολόγθςθσ των επιδόςεων τουσ από τον κακθγθτι. Ανακοινϊνεται ςτουσ
μακθτζσ ότι θ αξιολόγθςι τουσ ςτθν προφορικι παρουςίαςθ τθσ μιασ δραςτθριότθτασ, που
κα γίνει ςτο εργαςτιριο, κα είναι κυρίωσ ςυλλογικι και ότι, μζςα ςε αυτό το ςυνεργατικό
πλαίςιο, κάκε μακθτισ κρίνεται από τον τρόπο ςυνειςφοράσ του ςτο ζργο τθσ ομάδασ. Θ
ατομικι αξιολόγθςθ αφορά ςτισ γραπτζσ απαντιςεισ που κα δϊςουν ςτα υπόλοιπα
ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ δουλεφοντασ ςτο ςπίτι.
 Τθν αξιολόγθςθ του ςεναρίου από τουσ μακθτζσ, με ερωτθματολόγιο που οι ίδιοι κα
ςυμπλθρϊςουν και κα το παραδϊςουν ςτον κακθγθτι τουσ κατά τθν επόμενθ ςυνάντθςθ.
Ανάκλθςθ προχπάρχουςασ γνϊςθσ-πρόκλθςθ ενδιαφζροντοσ
Ανακεφαλαίωςθ τθσ διδαχκείςασ φλθσ του επειςοδίου των Σειρινων από τθν ζντυπθ ομθρικι
Οδφςςεια, με τρόπον ϊςτε να ςυνδεκεί με τισ δραςτθριότθτεσ που κα ακολουκιςουν.
 Για να ανακαλζςουν ςτθ μνιμθ τουσ οι μακθτζσ τθ κζςθ που ζχει το επειςόδιο των
Σειρινων ςτουσ οδυςςειακοφσ Απολόγουσ, πλοθγοφνται με το λογιςμικό «Ομθρικά Ζπθ»,
που είναι εγκατεςτθμζνο ςτουσ ςτακμοφσ εργαςίασ τουσ, ςτισ «Ρεριπλανιςεισ του
Οδυςςζα».

 Με τθ μζκοδο των ερωταποκρίςεων εκμαιεφονται κζματα και ηθτοφμενα που ςχετίηονται με
τθ δομι, τισ ιδζεσ του επειςοδίου και κυρίωσ με τον αινιγματικό του χαρακτιρα. Δίνεται
ζμφαςθ, ειδικότερα, ςτισ κυριολεκτικζσ και ςυμβολικζσ διαςτάςεισ του επειςοδίου των
ςειρινων όπωσ:
θ εξαιρετικά ελλειπτικι περιγραφι των ςειρινων από τον Πμθρο,
θ ακαταμάχθτθ τζρψθ/ κζλξθ τθσ αοιδισ των ςειρινων και, γενικότερα, τθσ ποίθςθσ,
οι λανκάνουςεσ ςχζςεισ των Σειρινων με τισ Μοφςεσ,
οι ςχζςεισ των Σειρινων με άλλεσ, γυναικείεσ κυρίωσ υπάρξεισ, ςτθν Οδφςςεια και ο
ρόλοσ που διαδραματίηουν ςτο ζποσ,
θ ςτάςθ και θ ςυμπεριφορά του Οδυςςζα και των εταίρων του ςτο επειςόδιο,
ο κίνδυνοσ που διαγράφεται για τον Οδυςςζα και τουσ εταίρουσ ωσ προσ τθν ζκβαςθ του
νόςτου τουσ,
το μυςτθριακό περιβάλλον μζςα ςτο οποίο εξελίςςεται το επειςόδιο,
οι μυκολογικζσ καταβολζσ του επειςοδίου,
θ ςιωπι του ποιθτι για τθν τφχθ των Σειρινων όταν τισ προςπερνά ο Οδυςςζασ.
 Τίκεται, τζλοσ, ωσ υπόκεςθ εργαςίασ το ερϊτθμα για το πϊσ κα μποροφςε να
μιλιςει κάποιοσ για το ομθρικό επειςόδιο όχι πλζον με λζξεισ αλλά με εικόνεσ.
Τλοποίθςθ ςεναρίου
Φάςθ Α: 1θ
διδακτικι ϊρα
Συλλογι και ταξινόμθςθ υλικοφ ανά ομάδεσ
Σε αυτι τθ φάςθ οι μακθτζσ, υπό τθ ςυνεχι κακοδιγθςθ του διδάςκοντα, ςυλλζγουν το
εικονογραφικό υλικό, το διαμορφϊνουν ςτο λογιςμικό παρουςίαςθσ, ςυνεργάηονται, μζςω του
εκπροςϊπου τουσ, με τθν «ομάδα-αδελφάκι», και προβαίνουν ςτισ οποιεςδιποτε διορκϊςεισ.
Ομάδεσ 1 και 2
Ι.Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο φωτογραφικισ αναπαράςταςθσ αγγείου με κζμα
«Οδυςςζασ και Σειρινεσ».

Βιματα (με βάςθ τισ οδθγίεσ και υπό τθν επίβλεψθ του κακθγθτι):
1. Μθχανι αναηιτθςθσ: Google: Λςτόσ: λζξεισ κλειδιά: demodokosodyssey>TheOdyssey>booktwelve:
TheSirens.
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» τθσ φωτογραφικισ αναπαράςταςθσ αγγείου που
βρίςκεται ςτθν θλεκτρονικι ςελίδα Sirens (διεφκυνςθ:
http://www.philipresheph.com/demodokos/odyssey/od20b.htm) καιζχειτίτλο
«OdysseusandtheSirens, Corinthian black figure aryballos, c. 560 BC».
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ τθσ φωτογραφικισ αναπαράςταςθσ
[εικόνα 1].
4. Στοιχεία τθσ φωτογραφικισ αναπαράςταςθσ:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ. Θ Κίρκθ παρατθρεί το επειςόδιο; ».
 ΢υκμόσ: υςτερο-κορινκιακόσ μελανόμορφοσ
 Σχιμα: αρφβαλλοσ
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Βοςτϊνθ, Μουςείο Καλϊν Τεχνϊν
 Τόποσ προζλευςθσ: Ελλάδα
 Χρονολογία: γφρω ςτο 560 π.Χ.
5. Υποςτθρικτικό υλικό από το διαδίκτυο:
5.1. Για τθ μελανόμορφθ κορινκιακι τζχνθ και τον αρφβαλλο:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/ar.ag.mel.htm#Κορινκιακι
5.2. Για τουσ ρυκμοφσ, γενικότερα, ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ Ελλθνιςμοφ:
http://www.ime.gr/chronos/05/gr/culture/index_100.html
5.3. Για να εντοπίςουν οι μακθτζσ το αγγείο από το οποίο προζρχεται θ φωτογραφικι
αναπαράςταςθ: Μθχανι αναηιτθςθσ: Google: Λςτόσ: λζξεισ κλειδιά: Perseus>PerseusLibrary>Search:
OdysseusandtheSirens>GreekandRomanMaterials>More>Boston 01.8100
6. Για ςφγκριςθ με τθ φωτογραφικι αναπαράςταςθ προςφζρεται θ ρωμαϊκι τοιχογραφία με κζμα
«Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ»: Μθχανι αναηιτθςθσ: Google: Λςτόσ: λζξεισ κλειδιά:
TheBritishMuseum>WelcometotheBritishMuseum>Compass>SearchtheCollections:
Sirens>WallpaintingsofUlyssesandtheSirens.
6.1. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» τθσ τοιχογραφίασ
6.2. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ τθσ τοιχογραφίασ *εικόνα 2].

6.3. Στοιχεία τθσ εικόνασ 2:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ».
 Είδοσ: ΢ωμαϊκι τοιχογραφία
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Βρετανικό Μουςείο, Λονδίνο
 Τόποσ προζλευςθσ: Ρομπθία, Λταλία
 Χρονολογία: μζςα του 1ου
αι. μ.Χ.
6.4. Σχόλια:
Θ τοιχογραφία δείχνει τθ ςτιγμι που ο Οδυςςζασ και το πλιρωμά του περνάνε από τισ Σειρινεσ.
Μία ςειρινα παίηει δίδυμουσ αυλοφσ, μια άλλθ λφρα, και μια τρίτθ προφανϊσ τραγουδάει. Το
καράβι του Οδυςςζα, μια πολεμικι γαλζρα, διακρίνεται πιο κακαρά ςε ςχζςθ με τουσ βράχουσ και
τουσ εφιαλτικοφσ ςκελετοφσ ανκρϊπων.
6.5. Στθν θλεκτρονικι διεφκυνςθ «οι Μοφςεσ»
<http://www.educnet.education.fr/musagora/muses/musesgr/mousike.htm> υπάρχουν γενικά
ςτοιχεία για τισ Μοφςεσ και τθ μουςικι, που μπορείτε να ςυμβουλευτείτε για να εκτελζςετε ςχετικι
δραςτθριότθτα που περιζχεται ςτο φφλλο εργαςίασ.
ΙΙ. Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο αναπαράςταςθσ αγγείου με κζμα «Οδυςςζασ και
Σειρινεσ».
1. Μετάβαςθςτθνιςτοςελίδαhttp://www.theoi.com/IllustrationO1.html (Gallery, Myth in Greek Art).
Εντοπιςμόσ τθσ εικόνασ με τον τίτλο «O21.4 Seiren, Odysseus».
2. Αποκικευςι τθσ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου»
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ τθσ εικονικισ αναπαράςταςθσ *εικόνα 3].
4. Στοιχεία τθσ αναπαράςταςθσ:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ, δεμζνοσ ςε κολόνα (που ςυνεκδοχικά παραπζμπει ςτο κατάρτι
του καραβιοφ του) ανάμεςα ςε ςειρινεσ που παίηουν λφρα και αυλό» (ςτθ ςχετικι εικόνα
εμφανίηεται μόνο θ μία ςειρινα).
 ΢υκμόσ: αττικόσ μελανόμορφοσ με υπόλευκο βάκοσ
 Ηωγράφοσ: αποδίδεται ςτον ηωγράφο του Εδιμβοφργου.
 Σχιμα: λικυκοσ

 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο Ακθνϊν
5.1. Για τθ αττικι μελανόμορφθ τεχνικι και τθ λικυκο:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/ar.ag.mel.htm
5.2. Για τουσ ρυκμοφσ, γενικότερα, ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ Ελλθνιςμοφ:
III. Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο πίνακα ηωγραφικισ με κζμα «Οδυςςζασ και
Σειρινεσ».
1. Μθχανι αναηιτθςθσ: Google: Λςτόσ: λζξεισ κλειδιά: demodokosodyssey>TheOdyssey>booktwelve:
TheSirens.
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» του πίνακα ηωγραφικισ, που βρίςκεται ςτθν πρϊτθ
θλεκτρονικι ςελίδα (διεφκυνςθ: http://www.philipresheph.com/demodokos/odyssey/od20.htm) και
ζχει τίτλο «TheSirens, JohnFlaxman 1805».
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ του πίνακα *εικόνα 4].
4. Στοιχεία του πίνακα:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Οι Σειρινεσ» (1805)
 Σχιμα: γκραβοφρα
 Ηωγράφοσ: John Flaxman (1755-1806)
5. Σχόλια:
Ο άγγλοσ, γλφπτθσ, χαράκτθσ και ςχεδιαςτισ, JohnFlaxman (1755- 1806) ανικει ςτο κίνθμα του
Νεοκλαςικιςμοφ, το οποίο χαρακτθρίηεται από τθ νοςταλγικι επιςτροφι ςε κζματα τθσ κλαςικισ
εποχισ. Το 1787 ο Flaxman ταξίδεψε ςτθν Λταλία, όπου ςχεδίαςε γκραβοφρεσ με ομθρικά κζματα
(παράδειγμα οι «Σειρινεσ» του) για ζντυπεσ εκδόςεισ τθσ Λλιάδασ και τθσ Οδφςςειασ, που
δθμοςιεφτθκαν ςτθ ΢ϊμθ του 1793.

Ι.Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο αναπαράςταςθσ αγγείου με κζμα «Οδυςςζασ και
Σειρινεσ».
Βιματα (με βάςθ τισ οδθγίεσ, και υπό τθν επίβλεψθ του κακθγθτι):
Μετάβαςθ ςτθν ιςτοςελίδα
http://www.kzu.ch/fach/as/gallerie/myth/odysseus/odysseus_03.htm#11
(Odysseus III: Von den Sirenen bis nach Ithaka).
2. Επιλογι για αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» τθσ τζταρτθσ εικόνασ
«OdysseusunddieSirenen».
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ τθσ εικονικισ αναπαράςταςθσ *εικόνα 1].
4. Στοιχεία τθσ αναπαράςταςθσ:
 ΢υκμόσ: αττικόσ μελανόμορφοσ
 Σχιμα: οινοχόθ
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Βερολίνο, Αρχαιολογικό μουςείο (Antikensammlung).
5.1. Για τθ αττικι μελανόμορφθ τεχνικι:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/ar.ag.mel.htm
5.2. Για τουσ ρυκμοφσ γενικότερα, ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ Ελλθνιςμοφ:
6. Για ςφγκριςθ με τθν προθγοφμενθ αναπαράςταςθ προςφζρεται το ςφμπλεγμα γλυπτϊν από το
Μουςείο ΡολΓκετίhttp://www.getty.edu/art/collections/objects/o8398.html.
6.1. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» τθσ εμφανιηόμενθσ αναπαράςταςθσ.
6.2. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ τθσ αναπαράςταςθσ *εικόνα 2].
6.3. Στοιχεία τθσ αρχαίασ αναπαράςταςθσ:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Κακιςμζνοσ ποιθτισ; και δφο ςειρινεσ».

 Δθμιουργόσ: άγνωςτοσ
 Σχιμα: ςφμπλεγμα γλυπτϊν από τερακότα (ψθμζνο πθλό).
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Μουςείο ΡολΓκετί, Θ.Ρ.Α.
 Τόποσ προζλευςθσ: Ελλάδα, Κάτω-Λταλία
 Χρονολογία: γφρω ςτο 350-300 π.Χ.
6.4. Σχόλια:
Ζνασ κακιςμζνοσ άντρασ περιβάλλεται από δφο ςειρινεσ που εδϊ ζχουν ολότελα γυναικεία όψθ.
Στο ςφμπλεγμα υπάρχουν επικιδειεσ υποδθλϊςεισ, κακϊσ ςτθ μυκολογία οι ςειρινεσ
παραπλανοφςαν τουσ ναυτικοφσ και τουσ οδθγοφςαν ςτον κάνατο. Ο άντρασ πικανόν να είναι
αοιδόσ, όπωσ φαίνεται από το ανοιχτό του ςτόμα και τθ λφρα, που προφανϊσ κρατοφςε ςτο
αριςτερό του χζρι (εδϊ απουςιάηει). Μςωσ όμωσ ο άντρασ αυτόσ να είναι και ο Ορφζασ, ο οποίοσ
ςφμφωνα με τον μφκο νίκθςε τισ Σειρινεσ και μπόρεςε να επιςτρζψει ηωντανόσ από τον Άδθ.
Μπορεί, τζλοσ, να είναι ζνασ κοινόσ κνθτόσ, κάποιοσ που ζχει πεκάνει, με τθν όψθ ποιθτι ι αοιδοφ.
ΙΙ.Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο αναπαράςταςθσ αγγείου με κζμα «Οδυςςζα και
Σειρινεσ».
1. Μθχανιαναηιτθςθσ: Google: Λςτόσ: λζξεισκλειδιά: Perseus>PerseusLibrary>Search:
OdysseusandtheSirens>Greek and Roman Materials>Berlin V.I. 4532.
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» τθσ αναπαράςταςθσ με τα ςτοιχεία Berlin V.I. 4532
(πρβλ. και Berlin V.I. 4532)
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ των δφο αναπαραςτάςεων [εικόνα 3].
4. Στοιχεία των αναπαραςτάςεων:
 ΢υκμόσ: υςτερο-κλαςικόσ ερυκρόμορφοσ.
 Σχιμα: κωδωνόςχθμοσ κρατιρασ.
 Ηωγράφοσ: αποδίδεται ςτον Ρφκωνα
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Βερολίνο Αρχαιολογικό μουςείο (Antikenmuseen).
 Τόποσ προζλευςθσ: Κάτω-Λταλία

5.1. Για τον κρατιρα:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/aggeia.htm
5.2. Για τθν ερυκρόμορφθ αγγειογραφία ςε διάφορεσ περιόδουσ, ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ
Ελλθνιςμοφ:
6.Στθνθλεκτρονικιδιεφκυνςθ«οιΜοφςεσ»
ςτοιχεία για τισ Μοφςεσ και τθ μουςικι, που μπορείτε να ςυμβουλευτείτε για να εκτελζςετε ςχετικι
δραςτθριότθτα που περιζχεται ςτο φφλλο εργαςίασ για τθν εικόνα 3.
ΙΙΙ. Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο ηωγραφικοφ πίνακα με κζμα «Ο Οδυςςζασ και οι
Σειρινεσ».
1.Μετάβαςθ ςτθν ιςτοςελίδα
http://www.palettesofvision.com/Reproductions/herbert_draper/index1.html.
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» του ηωγραφικοφ πίνακα του HerbertJ.
Draper«UlyssesandtheSirens».
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ του ηωγραφικοφ πίνακα *εικόνα 4].
4. Στοιχεία του ηωγραφικοφ πίνακα:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ» (1909)
 Ηωγράφοσ: HerbertJames Draper(1864-1920)
 Σχιμα: πίνακασ ςε ηωγραφικι
 Υλικό: λάδι ςε καμβά
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου:FerensArtGallery, Hull, Αγγλία.
5. Σχόλια:
Ο άγγλοσ HerbertJamesDraper (1864-1920) κεωρείται ζνασ από τουσ πλζον διάςθμουσ ηωγράφουσ
ςε κζματα εμπνευςμζνα από τθν κλαςικι μυκολογία. Ta ζργα του, όπωσ ςτον Οδυςςζα και τισ
Σειρινεσ, χαρακτθρίηονται για τθ δραματικότθτα και τθν αιςκθςιακότθτα που αποπνζουν ιρωεσ και
νεράιδεσ.

Ι. Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο αναπαράςταςθσ αγγείου με κζμα «Ο Οδυςςζασ και
οι Σειρινεσ».
OdysseusandtheSirens>BeazleyArchive>Luzern, Market, ArsAntiqua
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» των δφο αναπαραςτάςεων του ίδιου αγγείου (τθσ
τρίτθσ από αριςτερά και τθσ τζταρτθσ).
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ των αναπαραςτάςεων *εικόνα 1].
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ, δεμζνοσ ςτο κατάρτι του πλοίου του, και οι Σειρινεσ ςτα
βράχια»
 ΢υκμόσ: αττικόσ μελανόμορφοσ
 Σχιμα: οινοχόθ
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Νζα Υόρκθ, Συλλογι Γρθγ. Καλλιμανόπουλου
 Χρονολογία: 525-475 π.Χ.
5.1. Για τθ μελανόμορφθ αγγειογραφία:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/aggeia.htm
5.2. Γενικότερα ςτοιχεία ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ Ελλθνιςμοφ:
6. Για ςφγκριςθ με τθν προθγοφμενθ αναπαράςταςθ προςφζρεται ο αςκόσ με τθ μορφι Σειρινασ,
που βρίςκεται ςτο Μουςείο ΡολΓκετί: http://www.getty.edu/art/collections/objects/o22026.html
6.1. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου»
6.2. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςι τθσ *εικόνα 2].
6.3. Στοιχεία τθσ εικόνασ:

 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Αςκόσ με τθ μορφι ςειρινασ».
 Υλικό: μπροφντηοσ
 Δθμιουργόσ: άγνωςτοσ
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Μουςείο ΡολΓκετί, Θ.Ρ.Α.
 Τόποσ προζλευςθσ: Ελλάδα, Κάτω Λταλία
 Χρονολογία: 480- 450 π.Χ.
6.4. Σχόλια:
Στον μπροφτηινο αυτό αςκό, που ζχει τθ μορφι ςειρινασ (μιςό πουλί και μιςι γυναίκα),
ςυντθροφςαν αρωματιςμζνα ζλαια. Θ ςειρινα φαίνεται να κρατάει ζνα ρόδι και τθν ονομαηόμενθ
ςφριγγα του Ράνα. Στθν αρχαιοελλθνικι τζχνθ το ρόδι ςυνδζεται με επικιδειεσ τελετζσ, ενϊ ο αυλόσ
παραπζμπει ςτθ μουςικι ικανότθτα τθσ ςειρινασ. Ωσ χεροφλι του αςκοφ λειτουργεί θ μορφι ενόσ
μικρόςωμου νεαροφ άντρα, που βρίςκει ςτιριγμα ςτο ςϊμα τθσ ςειρινασ.
6.5. Στθν θλεκτρονικι διεφκυνςθ «οι Μοφςεσ»
ςτοιχεία για τισ Μοφςεσ και τθ μουςικι, που μπορείτε να ςυμβουλευτείτε, για να εκτελζςετε
ςχετικι δραςτθριότθτα που περιζχεται ςτο φφλλο εργαςίασ ςχετικά με τθν εικόνα 1.
ΙΙ. Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο αρχαίασ αναπαράςταςθσ που ςχετίηεται με το κζμα
των ςειρινων.
OdysseusandtheSirens>Greek and Roman Materials>Beazley Archive>London, British Museum, E440
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» των δφο πρϊτων, από τα αριςτερά, εναλλακτικϊν
αναπαραςτάςεων (Α και Β) του ίδιου αγγείου.
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ των αναπαραςτάςεων *εικόνα 3 Α και Β].
 Τίτλοσ-ςφνοψθ (όψθ Α): «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ, καράβι και βράχια» (όψθ Β): «Οι
Ζρωτεσ πετϊντασ πάνω από το νερό».
 ΢υκμόσ: αττικόσ ερυκρόμορφοσ
 Σχιμα: ςτάμνοσ
 Ηωγράφοσ: αποδίδεται ςτον ηωγράφο τθσ Σειρινασ.

 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Λονδίνο, Βρετανικό Μουςείο.
 Τόποσ προζλευςθσ: Ετρουρία
5.1. Για τθν ερυκρόμορφθ τεχνικι και ςτάμνο:
http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/ar.ag.ery.htm
5.2. Γενικότερα ςτοιχεία ςτθ διεφκυνςθ του Λδρφματοσ Ελλθνιςμοφ:
ΙΙΙ.Θζμα: Αναηιτθςθ-εντοπιςμόσ ςτο διαδίκτυο ηωγραφικοφ πίνακα με κζμα «Ο Οδυςςζασ και οι
Σειρινεσ».
1. Μετάβαςθ ςτθν ιςτοςελίδα τθσ Εκνικισ Ρινακοκικθσ τθσ Μελβοφρνθσ
http://www.ngv.vic.gov.au/collection/international/painting/w/ipa00246.html
(NationalGalleryofVictoria).
2. Αποκικευςθ ςτο αρχείο «οι εικόνεσ μου» του ηωγραφικοφ πίνακα του J. W.
WATERHOUSE«UlyssesandtheSirens».
3. Άνοιγμα του λογιςμικοφ παρουςίαςθσ και ενςωμάτωςθ του ηωγραφικοφ πίνακα *εικόνα 4].
4. Στοιχεία του ηωγραφικοφ πίνακα:
 Τίτλοσ-ςφνοψθ: «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ» (1890)
 Σχιμα: πίνακασ ςε ηωγραφικι
 Ηωγράφοσ: J.W. Waterhouse (΢ϊμθ 1849– Αγγλία 1917)
 Υλικό: λάδι ςε καμβά
 Συλλογι-ζδρα αντικειμζνου: Εκνικι Ρινακοκικθ Μελβοφρνθσ (Αυςτραλία)
5. Σχόλια:
Ο άγγλοσ ηωγράφοσ JohnWilliamWaterhouse επθρεάςτθκε από κζματα τθσ κλαςικισ εποχισ,
ιςτορικά και λογοτεχνικά. Ραράδειγμα ο πίνακασ «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ» (1890), που
παραπζμπει, με αρκετζσ πρόςκετεσ λεπτομζρειεσ, ςτθν ομθρικι Οδφςςεια. Είναι πικανόν ότι ο
ηωγράφοσ επθρεάςτθκε ςτθν ζμπνευςι του από το ομόκεμο αγγείο που βρίςκεται ςτο Βρετανικό
Μουςείο τθσ εικόνασ 1.

Φάςθ Β: 2θ
διδακτικι ϊρα
Ταξινόμθςθ υλικοφ- προφορικι παρουςίαςθ μιασ δραςτθριότθτασ ςτο εργαςτιριο
Στθ δεφτερθ φάςθ οι μακθτζσ, με βάςθ το υλικό που ζχουν ςυγκεντρϊςει, μελετοφν ςυγκριτικά τα
κείμενα με τισ εικονογραφικζσ τουσ αναπαραςτάςεισ, ςυνεργαηόμενοι ανά ομάδεσ και
υποβάλλοντασ τισ απορίεσ τουσ ςτον κακθγθτι. Από τα ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ, που τουσ
ζχουν δοκεί, επιλζγουν να παρουςιάςουν μία μόνο δραςτθριότθτα, με λογιςμικό παρουςίαςθσ,
μζςα ςτο εργαςτιριο. Φροντίηουν ϊςτε οι δραςτθριότθτεσ που κα παρουςιαςτοφν να είναι
διαφορετικζσ για κάκε ομάδα. Τα υπόλοιπα ηθτοφμενα των φφλλων εργαςίασ κα απαντθκοφν
γραπτά από κάκε μακθτι χωριςτά ςε κατ’ οίκον εργαςία. Με το τζλοσ του μακιματοσ, όλοι οι
μακθτζσ παραλαμβάνουν ερωτθματολόγιο αξιολόγθςθσ του ςεναρίου, για να το επιςτρζψουν
ςυμπλθρωμζνο ςτθν επόμενθ ςυνάντθςθ με τον κακθγθτι.
Επεκταςιμότθτα του ςεναρίου / περιοριςμοί
Σε μεγαλφτερθ χρονικι διάρκεια το ςενάριο κα μποροφςε να επεκτακεί και ςε πιο τεχνικά ι ειδικά
κζματα, προσ τθν κατεφκυνςθ των εικαςτικϊν τεχνϊν, τθσ αρχαιολογίασ και τθσ μουςικισ.
Ρεριορίςτθκε ωςτόςο, ςτθν προκειμζνθ περίπτωςθ, μόνο ςε κζματα ςυγκριτικοφ ελζγχου κειμζνων
και εικόνων, αποφεφγοντασ να ορίςει, με πιο αυςτθρό τρόπο, ηθτιματα πολυτροπικότθτασ των
κειμζνων.
Ενδεικτικιεργογραφία
D. Buitron – O. and Beth Cohen, «Between Skylla and Penelope. The Female Characters of the
Odyssey in Archaic and Classical Art», ςτοντόμο B. Cohen (επιμ.), The Distaff Side. Representing the
Female in Homer’s Odyssey. ΝζαΥόρκθ-Οξφόρδθ: Oxford University Press 1995, ςς. 29-58.
A. Δ. Βολτισ, Απολλωνίου Ρόδιου, Αργοναυτικά. Μεταφορά ςτθ νεοελλθνικι γλϊςςα των 4 βιβλίων
των ΢αψωδιϊν. Ακινα: Καρδαμίτςα, 1988.
Κ. Γρφλλοσ, «Πψεισ τθσ ποιθτικισ γοθτείασ. Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ ςτο μ τθσ Οδφςςειασ»,
Φιλόλογοσ 97 (1999) 322-336.
G. Kress, and T. van Leeuwen, Reading images. The Grammar of Visual Design. Λονδίνο: Routledge
1996.
G. Kress, «Imagination, the World of Image and the New Media», ςτοντόμοΟ.
ΚωνςταντινίδουΣζμογλου (επιμ.), Εικόνακαιπαιδί. Ρρακτικάδιεκνοφσςυνεδρίου. Κεςςαλονίκθ:
Cannot not Design Publ. 2005.
S. Lowenstam, «The Use of Vase-Depictions in Homeric Studies», TAPhA 112 (1992) 165-198.
Δ. Ν. Μαρωνίτθσ, Ομιρου Οδφςςεια. Μετάφραςθ. Ακινα: Καςτανιϊτθσ 2001-2

Γ. Μεταξιϊτθσ, «Θ εικόνα ςτθν εκπαίδευςθ», θλεκτρονικό περιοδικό Γλωςςικόσ υπολογιςτισ 2
(2000):
http://www.komvos.edu.gr/periodiko/periodiko2nd/thematikes/new_print/3/1.htm
Φ. Ραιδισ, Λυκόφρονοσ, Αλεξάνδρα. Μετάφραςθ-ςθμειϊςεισ. Ακινα: Στιγμι 2004.
Λ. Ρόλκασ, «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ ςτθν ομθρικι Οδφςςεια και ςτον Κάφκα», ςτον
θλεκτρονικό κόμβο του
ΚΕΓ:<http://www.komvos.edu.gr/diaglossiki/methodology/Anakoinoseis_Eisigiseis/periechom.htm>
Μ. Τιβζριοσ, Ελλθνικι τζχνθ. Αρχαία Αγγεία. Ακινα: Εκδοτικι Ακθνϊν 1996.

ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ Ι
ΟΜΑΔΕΣ 1 και 2
Κζμα ςεναρίου: «Ροιθτικόσ λόγοσ και εικόνα ςτο επειςόδιο των Σειρινων τθσ ομθρικισ Οδφςςειασ
(μ 37-54 και 166-200).
Θμερομθνία:
Τάξθ:
Ονοματεπϊνυμα μακθτϊν/τριϊν:
1..........................................................................................
2..........................................................................................
3..........................................................................................
Δ΢ΑΣΤΘ΢ΛΟΤΘΤΕΣ
1.Θ εικόνα 1 είναι από τισ πρωιμότερεσ που αναφζρονται ςτο ομθρικό επειςόδιο των Σειρινων.
Ρεριλαμβάνει ςτοιχεία τα οποία υπάρχουν ςτο ομθρικό κείμενο, ωςτόςο μερικά παραλλάςςονται, ι
προςτίκενται νζα που δεν υπάρχουν ςτο ομθρικό κείμενο. Ρροςπακιςτε να περιγράψετε τισ
μορφζσ, τα αντικείμενα και το περιβάλλον που βλζπετε ςτθν εικόνα 1 και, ςτθ ςυνζχεια, να
ςυγκρίνετε τα ςτοιχεία αυτά με τισ πλθροφορίεσ που δίνει ο Πμθροσ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
1.1. Θ μορφι που βρίςκεται πίςω από τισ Σειρινεσ ςτθν εικόνα 1 λζγεται ότι είναι θ μθτζρα τουσ
Χκων (Γθ). Μερικοί ωςτόςο ερμθνευτζσ υποςτθρίηουν ότι θ μορφι αυτι είναι θ Κίρκθ, και ότι πίςω
τθσ (ςτο δικτυωτό πλαίςιο) βρίςκεται το παλάτι τθσ. Ζτςι κα μποροφςε να δοκεί ο εξισ τίτλοσ ςτθν
εικόνα 1 ««Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ. Θ Κίρκθ παρατθρεί το επειςόδιο». Με βάςθ τισ
πλθροφορίεσ που δίνει ο Πμθροσ για το επειςόδιο των Σειρινων, εξθγιςτε πϊσ είναι δυνατόν θ
Κίρκθ να εμπλζκεται ςτο επειςόδιο αυτό και ζτςι να δικαιολογείται θ παρουςία τθσ ςτθν εικόνα 1.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
2. Θ εικόνα 2, με τθ ρωμαϊκι τοιχογραφία από τθν Ρομπθία, περιζχει ευχάριςτα αλλά και αρνθτικά
ςτοιχεία. Ρροςπακιςτε να περιγράψετε τα ςτοιχεία αυτά. Στθ ςυνζχεια, με βάςθ το κείμενο του
Ομιρου, βρείτε αν το αρνθτικό ςτοιχείο υπάρχει και ςτθν ομθρικι αφιγθςθ. Να αναφζρετε τουσ
ομθρικοφσ ςτίχουσ, κακϊσ επίςθσ το υποκείμενο που τουσ διθγείται.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
2.1. Θ εικόνα 2 χρονολογείται ςτα μζςα του πρϊτου μεταχριςτιανικοφ αιϊνα. Φαίνεται λοιπόν ότι ο
ηωγράφοσ αυτισ τθσ τοιχογραφίασ, που κοςμοφςε μια βίλα ςτθν αρχαία Ρομπθία τθσ Λταλίασ ζχει
προςαρμόςει τθν εικόνα ςτο περιβάλλον τθσ δικισ του εποχισ. Αναφζρετε, λοιπόν, μερικά ςτοιχεία
που κατά τθ γνϊμθ ςασ δείχνουν ότι ο ηωγράφοσ ζχει προςαρμόςει τθν εικόνα ςτθ δικι του εποχι;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
2.2. Στθν εικόνα 2, ςε ςχζςθ με τθν εικόνα 1, οι Σειρινεσ όχι μόνο τραγουδοφν αλλά και παίηουν
μουςικά όργανα. Σφμφωνα με τα όςα γνωρίηετε από το κείμενο του Ομιρου, εξθγιςτε με ποια
λογικι ο ανϊνυμοσ ηωγράφοσ τθσ τοιχογραφίασ βάηει τισ Σειρινεσ να παίηουν μουςικι
(ςυμβουλευτείτε τθ ςχετικι ιςτοςελίδα των οδθγιϊν ςασ
<http://www.educnet.education.fr/musagora/muses/musesgr/mousike.htm>, όπου υπάρχουν
γενικά ςτοιχεία για τισ Μοφςεσ και τθ μουςικι). Τί είδουσ επίδραςθ νομίηετε ότι ζχει το τραγοφδι
και θ μουςικι των Σειρινων ςτον Οδυςςζα και ςτουσ ςυντρόφουσ του; αρνθτικι, κετικι ι και τα
δφο μαηί, και γιατί;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................
3. Στθν εικόνα 3, που βρίςκεται ςτο Αρχαιολογικό Μουςείο Ακθνϊν, ο Οδυςςζασ ζρχεται
αντιμζτωποσ με δφο Σειρινεσ (ςτθν εικόνα ςασ εμφανίηεται μόνο θ μία). Με βάςθ τα όςα γνωρίηετε
για το επειςόδιο των Σειρινων, προςπακιςτε να καταγράψετε τθν ψυχολογικι κατάςταςθ του
Οδυςςζα και τισ διακζςεισ τθσ Σειρινασ ςτθν εικόνα αυτι; Ρϊσ δικαιολογείτε τθν παρουςία ςτθν
εικόνα του δελφινιοφ;

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................
4. Στθ εικόνα 4 (γκραβοφρα του JohnFlaxman) προβάλλονται περιςςότερο οι Σειρινεσ παρά ο
Οδυςςζασ και το καράβι του. Ροια είναι κατά τθ γνϊμθ ςασ τα χαρακτθριςτικά των Σειρινων που
κζλει να προβάλει εδϊ ο Flaxman; Διαφζρουν τα χαρακτθριςτικά αυτά των Σειρινων ι μοιάηουν με
τα όςα τισ αποδίδει ο Πμθροσ; Σε ποιουσ κατά τθ γνϊμθ ςασ λόγουσ οφείλονται οι διαφορζσ
ανάμεςα ςτθν εικόνα και ςτο ομθρικό κείμενο;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
5. Οι τρεισ από τισ τζςςερισ εικόνεσ, τισ οποίεσ ςχολιάςατε, φιλοξενοφνται ςιμερα ςε τόπουσ
(κυρίωσ μουςεία) εντελϊσ διαφορετικοφσ και μακρινοφσ από τα μζρθ όπου βρζκθκαν. Ρϊσ
δικαιολογείτε εςείσ το φαινόμενο αυτό; Διατυπϊςτε μια υπόκεςθ που να μπορεί να πείςει.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.................................................................................................................

ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΙΙ
(μ 37-54 και 166-200).
Τάξθ:
Ονοματεπϊνυμα μακθτϊν/ τριϊν:
1..........................................................................................
2..........................................................................................
3..........................................................................................
1. Θ εικόνα 1, που βρίςκεται ςτο αρχαιολογικό μουςείο του Βερολίνου, φαίνεται να υπολογίηει ςτα
όςα αναφζρονται ςτον Πμθρο ςχετικά με τθ ςυνάντθςθ του Οδυςςζα με τισ Σειρινεσ. Στθν οινοχόθ
ωςτόςο αυτι, ςε ςχζςθ με τθν ομθρικι αφιγθςθ, υπάρχουν παραλλαγζσ, προςκζςεισ ι και
αφαιρζςεισ ςτοιχείων. Μπορείτε να τισ εντοπίςετε;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
1.1. Στθν εικόνα 1 είναι χαρακτθριςτικι θ ςτάςθ του Οδυςςζα. Αν ςασ καλοφςαν να βάηατε λόγια
ςτο ςτόμα του ιρωα, τί νομίηετε ότι κα μποροφςε να πει; και προσ ποιουσ; προσ τισ Σειρινεσ ι προσ
τουσ ςυντρόφουσ του; Καταγράψτε τθν άποψι ςασ. Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε το ομθρικό
κείμενο.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................

2. Θ εικόνα 2, με τον άνδρα που περιβάλλεται από δφο Σειρινεσ, εμφανίηει ςθμαντικζσ διαφορζσ
από τθ ςυνάντθςθ του Οδυςςζα με τισ Σειρινεσ ςτθν ομθρικι Οδφςςεια. Με βάςθ και τα ςχόλια τθσ
εικόνασ 2, που περιζχονται ςτισ οδθγίεσ, να αναφζρετε τισ διαφορζσ αυτζσ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
2.1. Σφμφωνα με τα ςχόλια τισ εικόνασ 2, μια υπόκεςθ ςχετικά με τθν ταυτότθτα του άντρα τθσ
εικόνασ υποςτθρίηει ότι πρόκειται για τον Ορφζα. Διαβάςτε το απόςπαςμα από τα Αργοναυτικά του
Απολλϊνιου ΢όδιου, που αναφζρεται ςτισ Σειρινεσ, και εξθγιςτε αν πράγματι μπορεί ο άντρασ τθσ
εικόνασ 2 να είναι ο Ορφζασ και γιατί.
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
3 Οι ερμθνευτζσ τθσ εικόνασ 3 παρατθροφν ότι ζχει μάλλον εφκυμο, ςχεδόν κωμικό χαρακτιρα.
Ροια είναι τα ςτοιχεία τθσ εικόνασ που κα μποροφςαν να ςτθρίξουν τθν άποψθ αυτι; Φςτερα,
ςυγκρίνετε τισ Σειρινεσ τθσ εικόνασ 1 με τισ Σειρινεσ τθσ εικόνασ 3. Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
3.1. Στθν εικόνα 3 οι Σειρινεσ παίηουν μουςικά όργανα. Ριςτεφετε ότι το ςτοιχείο αυτό των
Σειρινων τθσ εικόνασ 3 αποκλίνει ριηικά από τα χαρακτθριςτικά που αποδίδει ο Πμθροσ ςτισ δικζσ
του Σειρινεσ, ι είναι απλά μια προζκταςθ; (ςυμβουλευτείτε τθ ςχετικι ιςτοςελίδα των οδθγιϊν ςασ
<http://www.educnet.education.fr/musagora/muses/musesgr/mousike.htm> όπου υπάρχουν γενικά
ςτοιχεία για τισ Μοφςεσ και τθ μουςικι). Από όςεσ πλθροφορίεσ ζχετε, νομίηετε ότι ταίριαηε τθν
αρχαία εποχι ςε γυναίκεσ να παίηουν μουςικι;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................

4. Δραματικι ζνταςθ και αιςκθςιακότθτα είναι δφο ςτοιχεία που χαρακτθρίηουν τθ ηωγραφικι του
άγγλου HerbertJ. Draper. Νομίηετε ότι τα ςτοιχεία αυτά υπάρχουν και ςτον πίνακά του «Ο
Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ»; Δικαιολογιςτε τθν άποψθ ςασ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................
5. Ο πίνακασ ηωγραφικισ του HerbertJ. Draper «Ο Οδυςςζασ και οι Σειρινεσ» παρουςιάηει ριηικζσ
διαφορζσ ςε ςχζςθ με το ομθρικό κείμενο. Οι διαφορζσ αυτζσ μπορεί να οφείλονται:
α. ςτο ότι ο ηωγράφοσ αγνοεί ι ζχει εςφαλμζνθ γνϊςθ του ομθρικοφ ποιιματοσ,
β. ςτθν επονομαηόμενθ «καλλιτεχνικι άδεια»: οι ηωγράφοι, δθλαδι, δεν είναι διακοςμθτζσ
κειμζνων αλλά καλλιτζχνεσ, που δουλεφουν ςε ζνα διαφορετικό μζςο και επικυμοφν να
μεταδϊςουν διαφορετικά ςυναιςκιματα από ό,τι οι ποιθτζσ,
γ. ςτο ότι μπορεί οι ηωγράφοι να επθρεάηονται από διαφορετικζσ λογοτεχνικζσ ι προφορικζσ πθγζσ
του μφκου των Σειρινων. Εξάλλου, δεν επινόθςε τισ Σειρινεσ ο Πμθροσ.
Εςείσ με ποια από τισ προθγοφμενεσ τρεισ εκδοχζσ ςυμφωνείτε; και γιατί;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................

ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΙΙΙ
(μ 37-54 και 166-200).
Τάξθ:
Ονοματεπϊνυμα μακθτϊν/ τριϊν:
1..........................................................................................
2..........................................................................................
3..........................................................................................
1. Θ εικόνα 1, με τισ τρεισ Σειρινεσ που παίηουν μουςικι, φαίνεται να υπολογίηει ςτα όςα
αναφζρονται ςτον Πμθρο ςχετικά με τθ ςυνάντθςθ του Οδυςςζα με τισ αινιγματικζσ αυτζσ
γυναικείεσ μορφζσ. Στθν οινοχόθ ωςτόςο αυτι, ςε ςχζςθ με τθν ομθρικι αφιγθςθ, προςτίκενται
αρκετά ςτοιχεία ςτισ Σειρινεσ. Μπορείτε να τα εντοπίςετε;
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
1.1. Είπαμε ότι ςτον Πμθρο οι Σειρινεσ ςυνδζονται κατά κάποιον τρόπο με τθ Μοφςα, που ςτο
προοίμιο τθσ Οδφςςειασ καλείται από τον ποιθτι να τον βοθκιςει ςτθν εκτενι διιγθςθ του νόςτου
του Οδυςςζα. Με ποια λογικι εδϊ ο αγγειογράφοσ ςυνδζει τισ Σειρινεσ με τθ μουςικι, βάηοντάσ
τεσ να παίηουν μουςικά όργανα; Μπορείτε να βοθκθκείτε ςτθν απάντθςι ςασ, αν μεταβείτε ςτθ
διεφκυνςθ «οι Μοφςεσ»
<http://www.educnet.education.fr/musagora/muses/musesgr/mousike.htm> και διαβάςετε τισ
ςχετικζσ πλθροφορίεσ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
2. Ραρατθρϊντασ τθ μορφι τθσ ςειρινασ ςτθν εικόνα 2, προςπακιςτε, με βάςθ και τα ςχόλια που
ςασ ζχουν δοκεί, να τθν περιγράψετε. Στθ ςυνζχεια, εντοπίςτε, αν υπάρχουν, ομοιότθτεσ και
διαφορζσ ανάμεςα ςε αυτι τθ ςειρινα και ςτισ Σειρινεσ που εμφανίηονται ςτον Πμθρο.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
2.1. Ο αςκόσ τθσ ςειρινασ ςτθν εικόνα 2 χρθςιμοποιοφνταν ενδεχομζνωσ ωσ κτζριςμα ςε τάφουσ.
Ριςτεφετε ότι ςυνδζεται με τισ Σειρινεσ τθσ εικόνασ 1 που παίηουν μουςικι; Δικαιολογιςτε τθν
απάντθςι ςασ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................
3. Στθν Α όψθ τθσ διάςθμθσ εικόνασ 3, που βρίςκεται ςτο Βρετανικό Μουςείο, εμφανίηεται
τουλάχιςτον μία χαρακτθριςτικι απόκλιςθ από τα όςα αναφζρονται ςχετικά με τισ Σειρινεσ ςτον
Πμθρο. Κακϊσ τισ προςπερνά ο δεμζνοσ ςτο κατάρτι Οδυςςζασ, μια Σειρινα βυκίηεται ςτο νερό.
Διαβάςτε το απόςπαςμα από τθν Αλεξάνδρα του Λυκόφρονα και ςυνδζςτε τισ πλθροφορίεσ που
μασ δίνει με τθν πτϊςθ τθσ ςειρινασ ςτθν εικόνα αυτι.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................
3.1. Θ Β όψθ του αγγείου ςτθν εικόνα 3, κοςμείται με τουσ Ζρωτεσ που πετάνε πάνω από το νερό.
Ριςτεφετε ότι θ Β όψθ του αγγείου ςυνδζεται με τθν Α όψθ του, τθν οποία κοςμοφν οι Σειρινεσ με
τον Οδυςςζα; Δικαιολογιςτε τθν απάντθςι ςασ.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
......................................................................................

4. Ραρατθρϊντασ τον πίνακα ηωγραφικισ του Waterhouse, προςπακιςτε να περιγράψετε τα
χαρακτθριςτικά τθσ φυςιογνωμίασ των Σειρινων, του Οδυςςζα και των ςυντρόφων του, τθν ζνδυςι
τουσ αλλά και το καράβι του Οδυςςζα. Να διακρίνετε τα παραδοςιακά ςτοιχεία, που ενδεχομζνωσ
δείχνουν ότι ο ηωγράφοσ ζχει επθρεαςτεί και από τισ περιγραφζσ του Ομιρου, από τα νζα ςτοιχεία
που ο ίδιοσ προςκζτει.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................
4.1 Να ςυγκρίνετε τον ηωγραφικό πίνακα του Waterhouse με το αγγείο του Βρετανικοφ Μουςείου
(εικόνα 1) και να αναφζρετε δφο διαφορζσ που παρατθρείτε.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
....................................................................................................

2β. Ερωτθματολόγιο για τθν αξιολόγθςθ του ςεναρίου «Ποιθτικόσ λόγοσ και εικόνα ςτο επειςόδιο
των Σειρινων τθσ ομθρικισ Οδφςςειασ»
Ραρακαλείςτε να ςυμπλθρϊςετε αυτό το ερωτθματολόγιο, ςθμειϊνοντασ τισ απαντιςεισ ςασ
ςτα αντίςτοιχα πλαίςια, ι τςεκάροντασ τα αντίςτοιχα τετραγωνάκια, και να το επιςτρζψετε ςτον
κακθγθτι: Sarantos
ΜΑΚΘΜΑ:
ΚΑΚΘΓΘΤΘΣ:
ΚΕΜΑ
ΔΛΔΑΣΚΑΛΛΑΣ:
Ονοματεπϊνυμο μακθτι (προαιρετικά):
Α. ΣΧΕΤΛΚΑ ΜΕ Το ΜΑΚΘΜΑ
Στισ απαντιςεισ 1-4 να χρθςιμοποιιςετε τθν κλίμακα 1 ζωσ 5, όπου το 5 αντιςτοιχεί ςτον άριςτο
χαρακτθριςμό ωσ προσ το προσ αξιολόγθςθ ςτοιχείο.
1. Είχατε τισ κατάλλθλεσ, προαπαιτοφμενεσ γνϊςεισ για τθν εκτζλεςθ των
ςυγκεκριμζνων δραςτθριοτιτων;
2. Ροια είναι θ γνϊμθ ςασ για τθν οργάνωςθ του μακιματοσ;
3. Βρικατε το υλικό του ςεναρίου ενδιαφζρον;
4. Κατανοιςατε ποια ιταν θ ςθμαςία των δραςτθριοτιτων ςτο μάκθμα των Αρχαίων Ελλθνικϊν;
1 2 3 4 5

σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc

σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (8)

Similar to σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc

Similar to σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc (20)

More from Xyla Eleni

More from Xyla Eleni (20)

σεναρια προτεινομενα 1 απο το πι.doc